XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak sgarm dekli 0153 Ezer besterik esan baiño lehen, esan behar da, deklinabide hau ez dala guk asmatua.

2. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak izarraizpe 0061 DEKLINABIDEA - Ondorengo esaldiei dagozkien galde-erantzunak egin itzazu: NORI NORENGANAINO NONGO NOREN.

3. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak izarraizpe 0068 DEKLINABIDEA - Ondorengo esaldiei dagokien galdera egin ezazu: NOREKIN NORENGANAINO NORENTZAT NORENGANANTZ.

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. zubeldia 0010 Hizkuntza 2 liburuan sintaxia, egiturak, aditza, esamolde jatorrak, deklinabidea, atzizkiak, hitz eratorriak, hau da, edukin gramatikalak, beti ezkutuan, jolas bezala, kontestu baten barruan landuko ditugu, era praktiko batez, ahoz landuz bereziki eta abstrakzioetan sartu gabe, baina ongi programaturik.

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak seie 0259 Batetik deklinabidearen zenbait aspektu eta kasu, eta bestetik zenbait adberbio erabiliak.

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak euskararenprogr 1981 0013 Morfosintaxiaren deklinabidea, aditza eta joskera arloak hamabostaldiko unitateetan sailkatuko ditugu.

7. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/6 0099 Deklinabidea jokatuz, osa itzazu era honetako perpausak.

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkuntza/oho 0006 Hizkuntza gauza bizia da, homogeneoa, batasun bat duena, baina barrenean baditu atal edo alderdi ezberdinak eta horiek lantzen ahaleginduko gara, halanola: Morfo-sintaxia. Hemen sintaxia, egiturak, aditza, esaldiak, deklinabidea, atzizkiak, hitz eratorriak... aztertuko ditugu era praktiko batez, ahoz landuz bereziki eta abstrakzio gehiegitan sartu gabe.

9. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak egram i 0007 Egia esan, euskal gramatikek hainbat euskaltzale sorterazi zuten morfologiaren, deklinabidearen, aditzaren eta sintaxiaren alorrean ondo jantziak, beti ere euskaraz ongiaren eta gaizkiaren bereizmena buruan edukiz.

10. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak egram i 0010 Ondoren deklinabidea erakusten da, hitzen kategoria gramatikalekin segitzeko.

11. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/3 0173 DEKLINABIDEA TEST BIDEZ Idatz itzazu hurrengo esaldiak hutsuneetan aukera zuzena ipiniz.

12. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/3 0291 DEKLINABIDE TEST BIDEZ Idatz itzazu hurrengo esaldiak hutsuneetan aukera zuzena ipiniz.

13. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0061 C eta g fonemek latinean bustidura progresibo bat jasan zuten e/i bokaleen muturrean, h, berriz, mutua mantendu zen gehienetan, eta bost deklinabideen soiltzeak, besteen artean, bukaerako m/n fonemen galketa ekarri zuen area askotan.

14. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak elhuyar 1985 0329 Hirugarren atala: Deklinabidea, aditzondoak, interjekzioak: 1- Deklinabidea; 2- Adberbioa; 3- Interjekzioak.

15. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak palt 0279 Esate baterako, deklinabidean eta hitz barnean eta aditz jokoan lehen seinalatu ditugun aldakuntzen ondoan bertso pilo handia aipa daiteke, horrelako aldakuntzarik gerta zitekeelarik, de facto gertatzen ez eta haiek gabe zuzen eta oso denik.

16. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. baztarrika 0051 Geroztik argitalpen berrietan batzordeak eman ditu pauso berriak, esaterako, Euskaltzaindiaren aditz batua ia osorik erabiltzen du, deklinabidean ere egin ditu zenbait aldaketa (ai-ren ordez ei, akin ordez ekin)...

17. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. etxezarreta 0839 Izan ere era askotakoak dira euskararen batasunari dagozkion arazoak: batzuk formari dagozkionak, aditz jokoak, hiztegia, deklinabidea, idazkera..., eta besteak bere egitura nagusiari dagozkionak.

18. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak p. esnal 0160 Eta egunean hiru ordu euskara ikasten zortzi hilabetean jardun ondoren ikasle saiatu bati irten zitzaion hasperena datorkit gogora: Ai, ikasten aritu nintzen hura deklinabidea zela hasieratik jakin izan banu!.

19. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak jakin 1981 0109 Deklinabidea poliki erabiltzen zuten kasu gehienetan.

20. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 1981 0014 2. EDUKIEN AZALPENA Gai guztietan eduki mailan hauek agertzen dira: egiturak (aditza eta deklinabidea), aginteak, hitz-esaldi arruntak, izenak eta adjetibo / adberbioak.

21. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 1981 0014 2.1. EGITURAK (ADITZA-DEKLINABIDEA) Egiturak lantzerakoan irakasle bakoitzak bere estiloa dauka.

22. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak p. salaburu 0116 Lehen partea: Deklinabidea Nola egiten da hori? Hori zanpaka egiten da. Kasu guzti horiek baztertu egingo ditugu azalpen honetan, euskaldun berriari sortzen (7) sor(tu): nacer, provocar zaizkion interferentziak ez bait datoz hortik.

23. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. odriozola 0001 Hori da, bai aditzean, deklinabide, hiztegian e.a., hiztuna gauza izan dedila bere solasa edo idazkia bere ideien arabera euskaraz artikulatzeko.

24. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. odriozola 0001 e) Hamabost egun aski da, aditza, deklinabidea eta horrelako gauzak sistimakiro agertzeko talde batetan.

25. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0011 Bide erakusletzat, gaur berton darabilgun toki edo persona izen berezien deklinabidea hartuko dugu.

26. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0011 Badirudi, berton ederki azter bait genitzake mendez mende gehitu diren zertzeladak eta aintzinako deklinabide zaharraren arrastoa.

27. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0012 Hortaz, deklinabide zaharrak, R. Lafonen ustez, eskema hau izango zuen gutxi gora bera: Nominatiboa / Ergatiboa / Datiboa / Genitiboa / oraintsuago / Instrumentala / Inesiboa / adlatiboa / Partitibo-ablatiboa .

28. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0012 Ikus dezagun, ondoren deklinabide honetatik nola singularra bereiztu zen.

29. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0022 Eta hori horrela izanik, nik proposatuko nuke: Deklinabidean pluralerako agertzen den -E- hau ez ete litzateke aditzeko berpluralgile den -tE- horrekin har-emanetan jarri behar?.

30. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0022 Horregatik, aditzaren eremuan pluralgile berri baten beharrizana sortu zenean deklinabideko -E- pluralgilea hartu zela eta kito.

31. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0022 (Sakondu beharrekoa litzateke baita zera ere: aditzean -E- -tE- nork = harek formetan erabiltzen dela eta erabilkera hau, behar bada, deklinabideko -E- pluralgilearen aurretikoa izatea posible da. Horrela balitz, aditzetik deklinabidera pasatu izango zen).

32. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0022 3.4.5. K. Mitxelena.-
Hizkuntzalari honek, -AGA eta -ETA deklinabideko atzizki bezala agertzen direla, atzizki erakarle bezala baino gehiago, argi ta garbi dino.

33. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 0007 Horregatik oso zehatz adierazten dira gai bakoitzean zein egitura, aditz, deklinabideko kasu, atzizki... ulertu eta landu behar ditugun.

34. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/1 0019 Egia esan, hemen NOR, NORI eta NORK hitzen bitartez azaltzen ditugu; honen arrazoia hauxe da: hitz ezagun baten bitartez iruditu behar ditugula (ikus Deklinabidea).

35. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak xarb 0022 Deklinabide bat bada, bainan ez da batere latina edo grekoaren idurikoa.

36. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak xarb 0022 Horra hor beraz hiru lan: hiztegia, deklinabidea eta aditza.

37. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak xarb 0022 Hona paperrak: hiztegia, deklinabidea eta aditza.

38. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 1982 0009 Aurreko urteetan landutako aditza, deklinabide eta sintasi erak berriz lantzen ditugu.

39. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 0272 Txosten honen laburtasuna gorabehera zazpi orrialde ditu denetara, bertan azalduko dira ortografia, deklinabidea eta aditzari buruzko oinarrizko arau eta erizpideak.

40. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 0018 La declinación del vasco literario común plazaratu zuen onartu berri zegoen Deklinabidea erakutsi asmoz.

41. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 0175 Deklinabidearena zen, izenaren morfologiaren barruan, askatu beharreko korapilo nagusia.

42. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. gaminde 0033 Bizigabeen deklinabidekoei dagokienez jokabide desberdin bi dugu, alde batetik, denbora adierazteko erabiltzen direnean erakusleak agertu egiten dira, eta beste alde batetik leku alorrean erabiltzean erakusleen ordez leku aditzondoak erabiltzen dira ondoko adibideetan ikus daitekeen legez.

43. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak agenda 1990 0009 Atzizkiez baliatuz egiten da izenen deklinabidea.

44. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nafarizendegia 0013 Azken honetan, izen herrikoien eta, sarritan, berauen deklinabide eta gentilizioaren transkribaketa fonetikoa ere sartzen da.

45. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak x. mendiguren b. 0001 Estilo-liburu horrek zer atal izango lituzkeen larriki adierazten hasiz gero, dagoeneko erabakita dauden baina piskanaka zabarkeriaz errespetatzen ez diren puntuak gogorarazi beharko lirateke (ortografia, hitzen formak, deklinabidea eta aditzaren morfologia, estatu, herrien izenak, maileguak...); bestalde transkripzioa, toponimo arrotzak, sigla eta laburdurak eta oro har, lexikoari buruzko gomendioak edo erabakiak bildu beharko lirateke, orain arte sortu diren testuen azterketa eta zuzenketa sakon bat eginez kazetaritzaren eta hizkuntz ereduaren ikuspegitik.

46. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak anait 1970 0001 Bertan agertzen dira Baionako Manifestua ta Ziná, Luis Mitxelenaren itzaurrea, Ortografia, Deklinabidea Aditzá eta iztegi bateratua.

47. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak i. gaminde 0081 Honi buruz hiru hipotesi egiten izan dira orain arte, nik dakidala; alde batetik, D. Rijk-ena geneukake, beronen eritziz, erlatiboaren arabera, euskaldunen artean hizkera moeta bi bereiztuko lirateke, bata hertsia eta bestea zabala; hizkera hertsidun euskaldunen artean kasu gramatikalen erlatibizapena baino ez litzateke onartuko; besteentzat, ostera, erlatibizatzeko aukera deklinabidearen kasu sinple guztietan egongo litzateke; halanda ze, hizkuntzalari honen arabera ondoko kasuok ezin erlatibatuko lirateke:


48. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0064 - Hau, hori, hura erakusleetan eta hitz hauen deklinabideko kasu guztietan:


49. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0129 DEKLINABIDEA


50. 1991> euskara batua ikasliburuak eutsi/1 0147 a hori egiazki mugatzailea da eta edozein izen sintagma mugatzailedunen deklinabidea dute eredu honetako izen hauek: mendian/Iruñean, baina mendiko/Iruñeko)


51. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkuntza/7 0236 - Deklinabideko zenbait kasutan ere galdu egiten da (a + e = e).


52. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/2 0059
- eskema osoa egitea (testua eta azpitestuak bereiztea izenburu eta azpizenburuen bidez, parrafoen bidez...)
- ideien lotura gauzatzea.
Baina hainbat lotura-mota daude, ikusiko duzunez, eta ezagutu egin behar dira.
- aditza eta deklinabidea ongi erabiltzea.
- puntuak, komak... ongi erabiltzea.
- letra argiz azaltzea.

53. 1991> euskara batua ikasliburuak a. alberdi 0137 Jakina da berebiziko garrantzia dutela deklinabideko atzizkiek perpausaren baitako sintagmen lotura egiteko.

54. 1991> euskara batua ikasliburuak a. alberdi 0137 Deklinabideko erlazio atzizki hauek (B.4.1.) adierazten dute sintagma bakoitzak betetzen duen zeregina:

55. 1991> euskara batua ikasliburuak a. alberdi 0137 Partitibo (-(r)ik) deitu deklinabideko kasua, duen funtzioagatik, Nor kasua da.

56. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. goikoetxea 00111 Ezer gertatuko ez balitz bezala, irakasleak aurrera jarraitu du deklinabideak azalduz.

57. 1991> euskara batua saiakera-liburuak baietz ba! 00011 - Deklinabidea: nondik, nora, norantz, noraino, noiztik, noiz arte.

58. 1991> euskara batua saiakera-liburuak baietz ba! 00011 - Deklinabidea: non, nongo; noren, norekin.

59. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. sagarna 00037 Morfologiari dagokionez, deklinabideak 15 kasu ditu eta preposiziorik ez du.

60. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak p. sarrionaindia 0014 Landu ahal diren eduki batzuk aipatuko ditut: a. deklinabidea, b. nominalizazioa, d. aditza, e. hiztegia; eta hauek lantzeko erabil daitezkeen tablero batzuk (.5-.13).


61. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak p. sarrionaindia 0014 Deklinabidea


62. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak bimailmorfol 0010 Deklinabideak antzeko funtzionamendua dauka bi hizkuntzetan; baita hitz-elkarketak eta eratorpenak ere.


63. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. irigoien 0046 Edozein modutan ere eskerrak emaiten dizkiot hasieran bat-en deklinabideaz ari dela nigatik dioenagatik: Ezagutzen ditudanen artean arazoa ongien eta zehatzen azaltzen duena A. Irigoyen (1978: 752 hh) da zalantzarik gabe.


64. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak h. knô*rr 1612 Gero txosten hauek irakurri dira: Ortografia gomendio batzuei buruzko gogoeta (J. Butron); Ortografiazko arazoak: esploradore ala exploradore? (M. L. Oñederra); Zergatik gorde x letra maileguzko hitzetan (M. Ensunza, J. R. Etxebarria eta K. Altonaga); Bat / batzuk eta nor / nortzuk Euskal Herriko Hizkuntz Atlaseko datuen arabera (K. Segurola eta Izaskun Etxebeste); Laburtzapenen deklinabidea (I. Zabala); Laburdura sistema berezi bat. Konposatu kimikoen formulazioa (J. K. Odriozola), eta Euskaltzaindiaren gomendio-arauen idazkeraz: letra larriei buruzkoaren kasuan (A. Elosegi).


65. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak h. knô*rr 1612 Hauek izan dira Gramatika batzordearen eskutik datozen proposamenak: diptongoz amaitzen diren izenen deklinabidea; hori eta, hori edo eta horrelakoen idazkeraz; orduak nola esan; ezkero / -ez gero; zenbait aditzen erregimena (gonbidatu, iguriki, itxaron, itxoin, deitu); baldintzaren ondorioetako egingo nuen bezalakoak; betiko eta betirako; ekartzea merezi du; partitiboa baiezko perpausetan; egiteko asmoz,


66. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak h. knô*rr 1615 Azkenik, zenbait txosten irakurri dira: Hiribarrenen Eskaldunak poemako izen bereziak (A. Boneta); Nafarroako toponimia nagusia. Arazoak (P. Salaberri); Aditz modalen erabilpena dela eta (A. King) eta Izen arrunt bizigabeen toki-denborazko deklinabide kasuak Hegoaldeko parte batean (M. Kaltzakorta; beronek Biltzarrera ezin etorririk, J.M. Elexpuruk irakurri du lana).


67. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak e. diaz 0064 Nolakoa zen? Irakurgaiak eta gramatika azalpenek osatua. Gramatikaz: ortografia, deklinabidea, joskera eta aditza lantzeko. Irakurgaietarako euskal literaturatik zati hautatuak... helburua hizkuntza idatziaz baliatzea denez, (...).


68. 1991> euskara batua saiakera-liburuak xuxen 0030 - Izena, adjektibo, aditza edo sigla den (kategoria) zehaztu egin behar da guztien deribatuak ez baitira berdinak; izenetan deklinabideko kasuak onartzen ditu, adjektiboetan gradu desberdinak eta dagokien deklinabidea, eta aditzetan denboraren araberako formak eta partizipioaren deklinabidea.


69. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0409 Azkenik, solezismo kasu garbi bat agertzen da deklinabideari dagokionean: Elizac / manetan tien egunac / barur dezagula (390-392).


70. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0454 Bestalde, bizidunen deklinabideko -ga- eta leku-izenetako -aga ongi bereizten ditu, Bonapartek egiten ez bide duen bezala 86. Luchairek aipatu arren, ezin izan dut Bonaparteren lanetan horrelako nahasketarik idoro, printzea deklinabide atzizkiaz soilik mintzatzen baita


71. 1991> euskara batua saiakera-liburuak g. aulestia 0472 declension n (gram ) deklinabide, deklinazio.


72. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. sagastizabal 0067 mintxarkide. Gurekin hitz egiten duena, deklinabidea txikituz eta aditzak txirtxilduz.

73. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eima 1995 0255 Lehen Hezkuntza 1: deklinabidea

74. 1991> euskara batua saiakera-liburuak estilib 0263 '-enea' osagaia aurreko hitzari loturik egon liteke batzuetan ('Kondenea'), baina honek ez du ezertan aldatzen deklinabideaz esandakoa.