XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa anab usauri 0240 Ordea, Mirele-k ederki asmatu aren esan-naia.

2. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa j. etcheverria 0213 Hitz hau ez dator protestantetar eta katolikotarren arteko diferentziak adierazten bakarrik; esanahi sakonagoa ta trinkoagoa du, eta orobat aplikatu diteke Españia-ko egokeran ala Hungria-koan.

3. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak p. iztueta 0057 Edukatu, kristauki artuaz, gizonarekin batera lan egitearen esanaia darama, zeru deiari leku egiñez, betiko lo paketsuan esna dedin.

4. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak vill 0297 Puntu mear eta partikularrak pentsakera jeneraletik artzen dute beren esanai berezia.

5. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak vill 0304 Eta utsune oiek betetzeko, euskalari batzuk zera asmatu dute: sarritan euskal-itzak bi variante edo geiago izan oi dute, eta orduan utsunea nai dute estaldu forma bakoitzari bere esanai berezia ezarriaz.

6. 1940-1968 gipuzkera saiakera-liburuak e. muxika 0067 Bukatzeko: 1.- Orokarrak beregan dute zer-izatea, in intellectu solo et puro; bañan gauzen esanaiak dira.

7. 1940-1968 gipuzkera saiakera-liburuak zait plat 0247 Irugarren esan-naia: eztago on-gaitzik erriaren eta gizartearen onak erabaki ta mugatu baino len.

8. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak jaunaren deia 1965 0053 Kristau-urteari, igandearen esan naiari gurutz-opariak liturjin duen tokiari jarraiz, idazti argitzalle bat eskeintzen digu, Pazko siñiskaiaren bizitasunera irixteko.

9. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak jaunaren deia 1965 0054 Egilleak, lenbizi, nola irakurri bear ditugun esango digu; ta gero azalpen labur batzuk dakarzkigu, gertaera aien esan-naia erakutsiz.

10. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak r. irizar 0041 Gertaera honek aspaldi luzean mutu zegoen filosofo xaharraren abotsak esnatu duen interesaren esanai izugarria agertzen digu.

11. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak r. irizar 0041 Beraz, saiatuko naiz gaurkoan liburu honen benetako esanaia sakontzen, XX-gn. mendeko fiura aundi baten azken arnasa delarik.

12. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak g. garriga 0047 Azkatasun au euskeltzalientzat izan da, geroztik eta gaur batez ere, azkarki yakitzen ditugun ainbeste ta ainbeste esakera, itzen eta aditzen yaurbide, atzizkien esanai eta abar iturri ugaritsua.

13. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak a. artola 0073 Izan ere, sakramentu-ospatze oiek beren esanai sakonean ulertu ditzagun; eta Goiagerpenaren aberastasunak kristauen biotzera eldu ditezen; eta batez ere, Kristo'ren erakutsi, itz eta egiteak beren indar santutzalle osoz kristauen animetara eldu ditezen, bear-bearrezkoa da Kristau-erria Itzaren erreinura daramaten ateak iriki ta zabaltzea.

14. 1940-1968 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... m. argiñarena 00001 Baliteke, ez dakit, ori ala izatea; baño orrek ez du esanai filosofi negatiboa danik.

15. 1940-1968 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... ibiñ 00001 Zalantzan agertzen zaigu batzuetan, gutxitan egia esan, itz batzuen esan-naia emateko: orixe gertatu zaio TXATXANA itzarekin ( Auxe da neure biotzeko txatxana ) pequeño? galdatzerekin diño.

16. 1969-1990 bizkaiera ikasliburuak erlijoeo/3 0046 4.ª Deituei, erakusketa-ikustera joaten diranean, lagundu eta adierazi an jarri duzuten guziaren esan-naia.

17. 1969-1990 bizkaiera ikasliburuak bizi oeo/5 0048 Onela bada, orain taldeka RADAR-GIZON onen esanaia azalduko duzute: - Zergatik jarri dezaiokegu izen ori?.

18. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0160 Txilio ori, barriz, benetako olerkari danak itz giarrez, solas aukeratu ta esan-nai aundikoz jantzirik, biotzondo gori-gozoz ornidu oi dau.

19. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak jesusen jarraitzaile 1987 0153 - Zein da parabola honen esanahia?.

20. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak zubk 0009 Jakintza onetan jarduten daben besteen esanetan be, Amoroto, erderazko carrascal esan naiean lagaten da.

21. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak in: azcue, eusebio m.: euskarazko vertsoak, 13-40 0037 Hauxe da irakurleak aurkituko dauan egitura: lehenengo oinarrizko testua eta gero testu honetako hitz batzuen esanahiak, beste bertsioen aldaketak eta oinarrizko testuaren ganeko oharrak.

22. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak zubk itxasa 0045 EZER EZ DAGON TOKIAN KONTZIENTZIA GARBI. Lengoaren antzeko esan naia.

23. 1969-1990 euskara batua administrazio-idazkiak biztanleria 1987 0017 Biztanleriaren iharduera bere zabalera guztian besarkatzen du BIAak, iharduera laboral edo ekonomikoari esanahi berezi bat ematea erabakitzeko eragozpenik gabe.

24. 1969-1990 euskara batua administrazio-idazkiak biztanleria 1987 0020 Eta honako hauexek dira sinbolo horiek:
milaka pertsona esanahi du, 1987ko IV. Hiruhilekoaren erreferentziarekin
portzentaiak adierazten ditu.

25. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00021 Garai hartan, Atenasek indarra galdua zuen, eta bi hiri ziren kulturaren ardatz: Pergamon estoikoek irakasten dute; esanahiaren arazoak dituzte aztergai nagusitzat.

26. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00021 Estoikoek ez zegoela erlazio unibokorik hitza eta esanahiaren artean ikusi zuten (sinonimia, polisemia... halako irregulartasunak aztertuz); anonalistak ziren beraz.

27. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00067 Dantza bakoitzaren esanahia ere aurkitu da: zirkulutan egiten denak elikadura erlategitik bertan dela adierazten du, ehun bat metrotako erradioan; besteak (wagging-dance), alde batetik urrutiago dela adierazten du, ehun metro baino gehiago, sei kilometrotaraino, eta beste aldetik norabidea ere seinalatzen du (zortziaren ardatzaren bidez).

28. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00117 Azken finean, esan daiteke hitz bakoitzak esanahi berezia duela hiztun desberdinentzat (6). Horrela, lehenago aipaturiko berezkuntza (okela/haragia) ez dugu euskaldun guztion egiten. Zer esanik ez, adibidez, indar emotibo handiko hitzak hartzen baditugu: pakea, askatasuna, maitasuna...

29. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00011 Horregatik, hain zuzen, LOGO lengoaiaren barruan bi parte bereziko ditugu: a) =sLn=TAXIA: bertan lengoaia eraikitzeko erabiltzen diren oinarrizko legeak aipatuko dira; b) LEXIKOA: zati honetan lengoaia horren hiztegia aipatuko da, hitz horiekin batera bere esanahia agertuz noski.

30. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak katekesilagung 0015 3. OGIAREN ESANAHIA NORBEREGANATZEKO ELKARRIZKETA.

31. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak baga-bigamat 0015 Hori lortu ahal izateko, bidegurutzeetan aurkitzen diren ikurren esanahia errespetatu beharko dute.

32. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak baga-bigamat 0015 Bi bide daude, gutxienez, lan hau aurrera eramateko: a) Elementu bat aukeratu eta hasieratik abiatuz, eta ikurren esanahia errespetatuz, bere aparkalekua bilatuko du; b) Bide bat segitu, bertan definitzen diren ezaugarriak kontutan hartuz, aparkaleku bat topatu arte; ondoren, horreraino ailegatzeko jasotako ezaugarriek esango digute toki horretan zein ipini.

33. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak baga-bigamat 0063 Masaren neurria bi balio horien artean aurkitzen den balioa da, eta egin dugun lanak hurbilpen baten esanahia du, besterik gabe.

34. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak baga-bigamat 0063 Bertan eginak dauden marrak, tresna prestatzean unitate desberdinek sorturiko deformazioek eginak daude, eta neurria aurkitzeko nahikoa da marra horien esanahiaz jabetzea.

35. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak baga-bigamat 0063 Irakurketa errazagoa bada ere, neurriaren esanahia ulertzea zailagoa da.

36. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. zubeldia 0008 Zein intentziorekin esaten diren gauzak, zein entonazio moeta erabiltzen diren bat haserre, triste, pozik... dagoenean, hitz batzu edo esaldi batzu zein esanahi ezberdin dituzten... hau dena txikitatik bereganatzen joan behar du.

37. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. zubeldia 0010 Esan beharrik ez dago irakasleak beti lagundu behar diola haurrari ulertzen ez dituen hitzen esanahia agertzen eta antonimo egokia topatu ezin duenean topatzen.

38. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. zubeldia 0010 Irakurgaietan, ikasgaietan etab. agertzen diren hitz berri edo ezezagunak (haurrentzat, noski) idatziko ditugu hiztegi honetan alfabeto ordena errespetatuz eta hitzen esanahia ahal den egokien ipiniz.

39. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. zubeldia 0010 Helburua ez da definizio zientifikoak ematea, haurrek hitzen esanahia ulertzea eta hiztegiaren zegatiaz jabetzea baino.

40. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0037 IRAKURKETA 10 Hasierako lanetan ez dugu, bakar-bakarrik, eragiketaren esanahia zein den argitu.

41. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0156 Karakteristikak zenbat zifra oso eduki behar duen edo esanahia duen lehenengo zifrak non egon behar duen adierazten digunez gero, koma dagokion lekura eramango dugu, edo behar diren hainbat zero ipiniko ditugu.

42. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0028 Textuingurutik kanpo, zeinu hauei (arrainak, arkumeak, etab.) ez genieke esanahi erlijioso hori emango.

43. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0153 Hori gorabehera, kristau-herriak erro sozial zabalak ditu, eta belaunaldi gutxiren buruan esanahi handiko pausoak eman ahal izango ditu: 312. urtean, Milan-go Ediktuak erlijio-tolerantzia onartuko du (= Elizarentzat bakea), eta 380ean, berriz, Teodosio-k Inperioko erlijio ofizial bakartzat aitortuko du kristautasuna (= Elizaren nagusitasun ideologiko-politikoa).

44. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natur/6 0027 Irakur ezazu testua arreta osoz eta azpimarratu ezezagun zaizkigun hitzak berorien esanahia bilatuz.

45. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/4 0170 Baina esaldi horren hitzak lekuz aldatuz, esaldiaren esannahia ere aldatu egingo da.

46. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/6 0093 Burugabea beti lehen lerroan guziek ikus dezaten Buruduna beti azkenean, guziak ikus ditzan. Esaera zahar honek merezi du aztertzea: bere esannahia, aditza etabar.

47. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0189 Uneko testuinguruan irispidean ditugun funtzioetako batzuk eta berorien esanahia.

48. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0285 Textuinguru horretan hartzen du bere esanahia ere indukzio eta dedukzioaren artean ikusi nahi izan den aurkakotasunak.

49. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0535 Biak bateratzea litzateke egokien, noski: nor bakoitzaren existentziak gizadi osoarenean harrapatzen baitu bere norabide eta esanahi betea eta osatua.

50. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0299 Geroago, hitz honen zentzua zabalduz joan zen eta gaurregun esamolde honek hiru esanahi berezi ditu: - Hastapenetan, psikoanalisia, nerbioetako gaisotasun- edo neurosi-mota batzu, batik bat histeria, sendatzeko metodoa zen.

51. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0079 Bienbitartean Tiwanaku-n, goi-lautadan, esanahi historiko handia izango duen kulturgunea garatzen ari da, gaur egun ere historilarientzat misterioz betetako kultura.

52. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak histgizarte/ii 0016 Bi ur (gohiena eta barrena) hauek esanahi ezberdinak dituzte.

53. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkuntza/oho 0007 Hemen hiru baliabide berezi erabili ditugu honetarako: a) Irakurgaietan hitz zail samarrak izartxo batez seinalatuak doaz eta orrialdearen oinean azaltzen dira hitz horiek bere esanahiarekin.

54. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkuntza/oho 0007 Bertan 800 bat adjetibo eta 1.500 bat hitz berezi agertzen dira, esanahi eta guzti (esanahia euskaraz, noski).

55. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkuntza/oho 0007 Batasunaren Kutxa agortu zenetik ez dago hiztegi bat esanahia euskaraz ematen duenik.

56. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkuntza/oho 0007 Horregatik hiztegi hau apal samarra bada ere, oso baliagarri dela uste dugu hitzen esanahia euskaraz lantzeko.

57. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkuntza/oho 0018 Nire hiztegitxoan apuntatu zituzten hitzekin esaldiak eginez, hitz horien esanahia kontexto konkretoetan emango diegu.

58. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkuntza/oho 0018 Hitz guztiekin esaldiak ahoz egin dituztenean eta hitzaren esanahia kontextu baten barruan entzun dutenean, hitzaren definizioaren bila joango gara.

59. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkuntza/oho 0019 2. Irakaslearekin eta zure lagunekin hitz hauen esanahia argitu ondoren eta, esaldiak eginez, ondo ulertu ondoren, idatz ezazu hitz bakoitzaren esanahia zure Hiztegitxoan.

60. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkuntza/oho 0019 Honetarako denon artean hitz bakoitzaren esanahia zehazki esaten ahaleginduko gara eta irakasleak esanahi hori arbelean idatziko du, zuk handik zeure Hiztegitxora pasatzeko.

61. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/5 0165 Haien mintzaerak desberdintasun batzu ditu gaztelaniaz: hizki batzuren ebakieran, hitz batzuren zentzu edo esanahian eta dituen hitz berezietan (arabiar edo hitz zaharrak).

62. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0089 Fitxa batetan jarriko duzu non aurki ditzakegun, aldi berean bakoitzaren esanahiaren deskribapena eginez.

63. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak egram i 0029 BERRIKUNTZA FONOLOGIKOA Hitz bakar batetik, berez-berez, esanahi desberdineko bi aldaki sortzea da, fonetika mailako aldaketaren bat dela medio.

64. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak gizartez/oho 0013 Elkar ezazu esaldi bakoitza dagokion esanahiarekin: Espaloia. Galtzada. Zintarria.

65. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak anai elkarte bat 0105 Ikasgaian zehar Paulok jasotako tradizio honen edukia azaltzen saiatuko gara eta ulertuko dugu: - Jesusen bazkarien esannahia.

66. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak anai elkarte bat 0128 Ideia zaparrada ondoko galderaren inguruan: Zein da Mariaren esannahia kristauen bizitzan?.

67. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak anai elkarte bat 0128 Maria, historia eta bizitza barneko emakume bezala, edozein fededunen modura, ez zuen hazkuntza beste biderik izan; bilaketa; garaiko gertaerei adi egon eta beraien esanahia jasotzen jakin.

68. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0045 a) -ren esanahia = 45 bira / 1 minutu = .

69. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak fisika 1990 0013 Horrekin batera soluzio edo esplikazioren bat igartzen du edo bururatzen zaio (hori da, hain zuzen, noizbait adituko zenuen hipotesi hitzaren esanahia).

70. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkuntza/oho 0149 Ba al dakizu zer esanahi duen hitz horrek, hau da, zer zentzu ematen dio atzizki horrek hitzari?.

71. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkuntza/oho 0285 d) Esanahia indartzea.

72. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kimika 1990 0009 Horrekin batera soluzio edo esplikazioren bat igartzen du edo bururatzen zaio (hori da, hain zuzen, noizbait adituko zenuen hipotesi hitzaren esanahia).

73. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kuxkux/6 0029 Hauetatik itsasartearen esanahia oso garbi agertzen da, baina ez da hain erraza besteena garbi adierazten, Kantauri itsasoa eta Bizkaiko golkoaren kasuarekin ikusiko zenuen bezala.

74. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kuxkux/6 0049 Ariketa honetan proposatzen dizugun lana honako hauxe da: hitz horien esanahiak labur eta garbi zure koadernoan idaztea.

75. 1969-1990 euskara batua ikerketak g. nazabal 0074 B. HSEAHA eta bihotzeko oinazeak Klinik historiak eta fisik ikerketek erakarritako idorokuntzen sentsibilitate diagnostikoa, oso esan nahi handikoa izan da gure taldean, gero besteen idorokuntzekin ere baieztatu izan denez (Lenegre eta lankideak, Bloungard eta lankideak, Sonnes eta lankideak).

76. 1969-1990 euskara batua ikerketak elhuyar 0194 Azken eskakizun honek esannahi sozio-politiko argia du noski.

77. 1969-1990 euskara batua ikerketak eglu ii 0158 Azkeneko lerroan ikusten denez, ari ez dugu jokatzen eta eduki semantiko garbirik ez duenez (ez baita aditza) nolabaiteko laguntza behar du esanahia biltzeko: horretaz seinalatu dugu inesiboaren -n hori.

78. 1969-1990 euskara batua ikerketak eglu ii 0351 Ikusten denez, esanahiaren aldetik, orain arte paratu ditugun forma guztiok halako irrealtasun bat adierazten digute.

79. 1969-1990 euskara batua ikerketak eglu ii 0441 Esanahiari dagokionez,-tzen + ari izan perifrasiak duen adierazi bera du.

80. 1969-1990 euskara batua ikerketak eglu ii 0441 Adibide horietan ikusten da entzuten egon ikusten egon eta agurtzen egon perifrasien esanahiak entzuten izan ikusten izan eta agurtzen izan perifrasien parekoak direla eta ez direla aipatzen ari garen perifrasi horren, barruan sartzen, ez dutela ekintzaren aspektu puntukaririk adierazten, egoera baizik.

81. 1969-1990 euskara batua ikerketak eglu ii 0441 Benetako perifrasia baldin bada, egon vs. ibili-ren esanahietan erabili ohi da.

82. 1969-1990 euskara batua ikerketak uzei 0210 - erizpide semantikoak, azkenik, zerari begiratzen dio nagusiki: maileguzko hitzak, gehienetan esanahi monosemiko batez kanpotik jaso izan ondoren, hizkuntza hartzailearen baitan zenbaterainoko disponibilitate semantikoa daukan.

83. 1969-1990 euskara batua ikerketak uzei 0210 Hau da, etxe barruko kontzeptu-sarearen baitan zenbat esanahi edo azepzio berriren adierazle-rola bereganatzen duen.

84. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura e. berazubi 0099 Horren esanahia ulertzen ez bazuen ere.

85. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura m. altuna 0016 Eta elkarrekin borrokan hasi aurretik, ehun hitz baino askoz gehiago balio zuten begirazun *begirazun: begirada luze eta esanahi handikoak bota genizkion elkarri: - Utzi pasatzen! - Geldi! Lurrean ageri ez den zakur batek guri erakusteko asmoa ote du?.

86. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura j. forcada 0006 LU-k alaitasuna hitzaren esanahia ezin zezakeen jakin, baina mementu hartatik, hosto bat bezain arin sentitzen hasia zuen bere burua.

87. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura oihanaren deia 0038 Eta laster antzeman ere bai, zarata haien esanahia: edota arriskuren bat zekarten edota bakezkoak ziren.

88. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura l. azkune 0046 - Zer arraiogatik ez ote ditugu hitz hauen esanahiak geuk bakarrik asmatzen?.

89. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura l. azkune 0068 - Eta hitz horien esanahiaren berri galdetzen dioanean ez duk dena azken muturreraino jakin arte geldituko, ikusiko duk! Oso tipo muturluzea duk.

90. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura x. mendiguren b. 0104 Lotsatu egin zen orduan. Ezagutzen zuen barrea eta beronen esanahia.

91. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura i. azkune 0010 Hala ere, idaztiaren esanahia ezin zuen argitu, eta osaba haserreak hartuko zuela zain-zain nengoenean, Marta neskameak langelako atea zabaldu zuen, hau esanaz: - Zopa mahai gainean dago.

92. 1969-1990 euskara batua poesia gand uda 0144 Asfaltoz, espaloiz, isuri oparoz,
gizona, jendea, multzoa osatuz,
multzoan bere esku higituz bat bana, bat bera,
banaka, taldea burutu arteo
ta artean osorik, osoko osagarri bere kabutako,
bere egia berez, norberez, bereizi, bakoitza
hitz-buru poeman,
bilduma osoari eskainiz edonork
irakur-hasera ta esan nahi bestek ez halako berebizikoa!

93. 1969-1990 euskara batua literatur prosa m.a. elkoroberezibar 0055 Une hartan ez nuen kiñu haren esanahia ulertu, orain ere hala hola uler dezaket.

94. 1969-1990 euskara batua literatur prosa m. solbes 0041 Baina gehienek pentsatzen badute historia honen argumento inportanteena, edo behintzat interesanteena pentsatze ariketak egiteko, hori, hitz horien esanahiarena dela, ba orduan, horiei nik telefilm bat ikus dezatela edo irakurtzea gustatzen bazaie, best seller bat hartzea gomendatuko diet eta ez dantzatzeko egina den historia hau.

95. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.a. agirre 0007 Nahiz eta esku trebez idatziak izan letrak, nahikoa ez zelakoan edo, zerbait gehiago egin nahi izan zuen, eta atari zabalaren gainean oilar bat pintatu zuen, luma luze eta harro, hatzak gezi batek zeharkatutako bihotz zauritu baten gainean; bazuen irudi honek misteriozko jitea, esan nahi ezkutua.

96. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.a. agirre 0215 Gatibualdiko erliotasun esanahia beharrezko eta ongarri zatekeela sinesturik, (...).

97. 1969-1990 euskara batua literatur prosa ibe 0389 Zuengatik esan ditut gauza hauek, Apolori eta niri buruz, guregandik ikas dezazuen esana dagoen harako hura esana dagoen harako hura: Textua zaila da; seguraski, esaera zaharren bat da, eta esanahia ez dugu ezagutzen; zenbait autorek uste du kopistaren baten oharra dela, lerro-ertzean ezarria, eta gerora textu barruan sartua: Ez jo idatzita dagoenetik urrutirago, eta inor ez dadin batengatik harro besteren bizkar.

98. 1969-1990 euskara batua literatur prosa etxde 0209 - Toki-erakustea euskaraz emanik baitago, eta ez dut ongi ulertzen esanahia.

99. 1969-1990 euskara batua literatur prosa a. gorrotxategi 0134 Bai, eta errealitatea? Ba... inguratzen gaituzten gauzen esistentzia, egoera, itxura, pentsamolde edo esannahia, ez dakit... guztia.

100. 1969-1990 euskara batua literatur prosa txiliku 0063 Aurkikuntza honen ondoren, asmakizuna askatutzat jotzeko bezain baikor nengoen; enbor nagusia zazpigarren adarra ekialdera esaldiak ezin bait zezakeen zuhaitzean buruhezurrak zuen kokapena besterik adierazi, halaber bota hildakoaren buruko ezkerreko begitik esaldiak ere esanahi bakarra izan zezakeen, ezkutatutako altxorraren bilaketari zegokiona.

101. 1969-1990 euskara batua literatur prosa f. juaristi 0131 Besterik ba al dakizu? Istorio xelebreak kontatzen dituela, maitasunezkoak ia beti eta azken hiru hitzok beren esanahiaz fidatuko ez balitz bezala ahoskatu zituen.

102. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. monasterio 0129 Mexikoko bandera urruneko zerbait iruditzen zitzaigun eta Aberria, Askatasuna eta Demokrazia bezalako hitzak esanahirik gabeko soinu batzu baino ez.

103. 1969-1990 euskara batua literatur prosa m.e. ituarte 0058 Gauz hauek ez dute esanahirik.

104. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.m. mendizabal 0026 Ez ziren lau lagunak esannahia hitzez adierazteko dina, nonbait; ez zuten horretarako kemenik beharbada; eta, doinuak areagotzen bait du hitza eta hustenagotzen barru betea, bertsoz hasi ziren lauak txandan mantso, ahotsak tinko, eztarriak dar-dar: (Prudentziok): Bart betiko lanean / bortz gara ibilik.

105. 1969-1990 euskara batua literatur prosa p. aristi 0011 Horrela, kasualidadez, sekreto batez loturik aurkitu ginen, eta elkarrekin botatako arratsaldeak ez ziren esaldiaren esanahia aurkitzeko ahalegin isilak besterik izan, baina hasieratik kondatu nahi dizut gure maitasunaren dekadentzia, eta dekadentzia diot, zoriontasuna gero, beti gero iristen dela sinestarazi zenidalako.

106. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. irigoien 0636 (...), gero basapizti ezaguna adierazteko ere erabili zela, Bellus / Belli(us) eder, euskaldunen artean Bellu /(...), Beltxa - hau beltza kolore izenaren diminutiboa ere izan zitekeen - / Beltxe / Beltxi (Meltxi)/ eta abar, alde batetik, eta (H)ederra / (H)ederro, bestetik, Vita, euskaldunen artean Bitako alderdi batetik, eta bestetik Biziko / Bitxia - balio adierazkorraren bidez zentzu berezi bat hartu duena - / Bitxio / Bixio / Bizinai / Bizinaia azkenengo biok esan nahi mugatuago bat dutela jatorriz.

107. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. zulaika 0006 Eskribitua ala ahozkoa, bi testugintza guztiz desberdinen aurrean aurkitzen gara teknika, pentsamolde, egitura, eta esanahiaren aldetik.

108. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. zulaika 0006 Adibidez bertsolariak inprobisazioaren denbora-gabeziarekin konposatu behar du; poetak nahi beste denbora du bere bertsoa osatzeko: gauza antzekoak esanda ere, bi bertsogileen esanahiak testuinguru desberdinetan daude.

109. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak jakin 1981 0251 Aldizkariaren historiak ematen dio puntu honi interesgarritasuna eta esan-nahia: apaizgaien aldizkari bezala jaiotzetik gaurko aldizkari izateraino eraman duen bidea luzea delako oso.

110. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak elhuyar 1981 0448 Bigarrena, itzulpen-lan horiek egiteko, euskara jakin behar da, baina baita ere kontzeptu horren esanahia ezagutu; dudarik ez dago, nere ustez, orain dela 50 urteko kontzeptuak altzairutegi batekoak adibidez edo kaleko kontzeptuak, eta gaur egungo teknikak behar dituenak ez direla berdinak.

111. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak b. muxika 0259 Esanai sakon ta mamitsuko itza; eukaristi giroan erabili oi zuan garaiko liturgiak; Ogi Santua artu zuanari, ondoren Odol Santua ematea, eukaristia sendotzea esaten zioten; Odol Santua artzean, eukaristia bere osotasunera iritxi zala, adieraziaz.

112. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. oregi 0032 Baiñan zer esanahi ote dagokio, guzti hortan, funtsezko zela garbi ikusten zen Planck-en kuantoari, h-ri?.

113. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. muxika 0096 Askorentzat, bear bada, salmoak astraktoak gertatuko zaizkie eta esanai gutxikoak gure eliztarrentzat.

114. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0038 Esan nahi horiek latinezko ardor-etik urrun irudi baldin badute, lehenik hitzaren itxurak latin jatorria salatzen digu, bigarrenik hitz asko daude orain ez ondo, artega adierazteko, aintziña gauza kaltegarriagoa adierazten zutena, hala nola enojado, ennuyé, aintziña zauritua esan nahiarekin.

115. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0038 Hitz herroak, gaztelania zaharrean, nafar erromantzean eta euskaran esan nahi berdinxka dauka eta guk baliman nafar erdarari hartua: asmar estimar por conjeturas penser par conjecture, latinezko adaestimare, hitzetik, etorria.

116. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0039 Erdaldunentzat zatico mendrugo de pan omen da, baina Refranes del Marqués de Santillana, XV. mendeko bilduman eta gure egunetan, esate baterako Eibarren txiki esan nahia du.

117. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. sarasola 0127 Exemplu bezala gaztelania hartzen badugu, ikusten dugu adibidez sacamuelas, dentista eta odontólogo hitzak dituela, eta nahiz hirurak esannahi berbera duten, hots, denotazio berbera, hirurak ez dirala hitz berdin eta trukagarritzat hartzen, konnotazio desberdinak dituztelarik bakoitza hizkuntz maila bati dagokiolako.

118. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. sarasola 0130 Halaber gramatik kategoria, maila, eta esannahi nagusia, sekundarioak eta figuratuak, definizio ahalik zehatzenen bidez.

119. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak f.m. ugarte 0132 ESANNAHIA / ZEINU ETA MARGOA

120. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak f.m. ugarte 0138 ESANNAHIA / ZEINU ETA MARGOA

121. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak f.m. ugarte 0141 ESANNAHIA / ZEINU ETA MARGOA

122. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak f.m. ugarte 0142 ESANNAHIA / ZEINU ETA MARGOA

123. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak f.m. ugarte 0148 ESANNAHIA / ZEINU ETA MARGOA

124. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak zabal 1975 0029 Arrazoin bide hontatik dabilena, jakina, hitz baten esanahia erabat beti zentzu batetan soilik erabiliar sarrienik burgesia da, hala komeni zaionez gero.

125. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak p. esnal 0166 Eta elebitasuna eta elebitatea (aurrerago ikusiko dugu azken kontzeptu honen esanahia) ditugu hain zuzen Josiane F. Hamers eta Michel Blanc-en Bilingualité et bilinguisme liburuaren muina, edukia eta funtsa.

126. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. etxezarreta 0203 Horrelako liburu baten itzulpenak, jatorrizko textuaren mamia eta erak jasotzearekin batera, itzulpeneko hizkuntzaren estruktura eta erak ere gordetzea eskatzen du, hizkuntza horretan egokiak eta jatorrak diren esaldiak moldatzea, alegia, entzuleek esanahia zuzenean jasotzeko moduan.

127. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. etxezarreta 0203 Eta hori ez bakarrik hiztegia aberatsagoa edo murritzagoa delako, baizik hizkuntza bakoitzaren barne-egitura berezia delako, literatur alorrerako ahalmen desberdinak dituztelako, hitzen esanahia bera aldatu egiten delako gutxi-asko, eta abar.

128. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. etxezarreta 0204 Formazko berdintasunak jatorrizko textuari begiratzen dio eta hura hitzez hitz itzultzeari; horretarako erregela sinplea eta zehatza erabiltzen du: ahal dela, aditza aditzez itzuli behar da, izena izenez, adjetiboa adjetiboz, izenordea izenordez, genitiboa genitiboz, e. a.; esaldiak jatorrizko hizkuntzan diren bezala gorde behar dira itzulpenean ere; hiztegiaren berdintasunari eutsi behar zaio, baita hitzak adiera figuratuan erabiliak daudenean ere; esaerak eta modismoak ere hitzez hitz itzuli behar dira eta ez esanahiari begira...

129. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. etxezarreta 0204 Hala behar izanez gero edo hizkuntzaren joerak hala eskatzen duenean, era honetako itzultzaileak ez du eragozpenik izango aditza izenez itzultzeko, adjetiboa adberbio bihurtzeko, eta alderantziz; ez du kezkarik izango esaldi bat bitan edo hirutan zatitzeko, eta beharrezko diren zehaztasun berriak sartzeko; arretaz bereiziko ditu hitz beraren adiera desberdinak; esaerak edo-ta atsotitzak ez ditu hitzez hitz itzuliko, esanahiaren arauera baizik; ongi bereiziko ditu literatur motak: prosa eta poesia, kontaera soila eta irakaspena, profeta-hitza, parabola, aholkua, hitzaldia, adore-hitza, esaera zaharra, e.a.

130. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. etxezarreta 0215 Esanahi berezia hartzen du esaera honek Itun Berrian: itxaropenezko berri on bat eman nahi denean erabili ohi da.

131. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak pgoen 0623 Erregela horrek esango liguke etorri eta etorrera-ren artean zer nolako erlazioa dagoen, ez bakarrik esanahiaren aldetik, baita sintaxiari dagozkion arazoei buruz ere.

132. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak pgoen 0626 4) Azken argumentua semantikari dagokio: eta perpausek funtsean esanahi bera izango lukete.

133. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.m. larrarte 0223 Beraz, inoiz forma mugatua duten adizkiek eta mugagabea duten adjetiboek oso esanahi ezberdinak dituzte.

134. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.m. larrarte 0223 Kasu hauetan, forma ezberdinek esanahia ere ezberdina daramate berekin.

135. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lakarra 0044 Gainera, badirudi elkar ez ezagutze eta ez ulertze bera antzeman daitekela ahozko tradizioko literaturaren ikertzaileen eta filologoen, hots testu idatziak aztertzen eta hitzaren esannahirik zabalenean azaltzen saiatzen direnen artean, nahiz eta, Mitxelenaren artikuluan ikusi bezala, elkarlana biziki interesgarria izan guztientzat.

136. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. amuriza 0045 2. KONTRA-ren esanahietarik bat euskeraz hauxe delako hain zuzen.

137. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. amuriza 0045 Arrazoirik haundiena da esanahi honekin BIR oso erabilia izan dela eta dela.

138. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. amuriza 0073 7) TRANS: Batzutan aurrizki honek esanahi berezia daduka, gaiaren aldakuntza, azpikoz goratzea edo zerbaitsu.

139. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0108 ARANA GOIRIren historia pertsonalean erakusbidezta genezake hiru biolentzion esanahia.

140. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak b. urkizu 0064 Ikaskuntza errazagoa gertatzen da eta esanahi handiagokoa, ikasten diren ezagutza eta gaitasunak lehendik direnekin pareka daitezkeenean.

141. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. pagola 0045 Dato horren esanahi teorikorik ez du bilatzen, ordea, sistema pesimista eraikitzerakoan.

142. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. mendiguren b. 0946 Itzultzaileek, aldiz, beti izan dituzte kontutan gutxiasko honelako faktoreak: esanahi logikoaz gainera ñabardurak, kolorazioak, tonalitateak etab. ere gogoan eduki ohi zituzten.

143. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak kulturtekaria 1985 0140 Gusto handiz saldu du, hitzaren esanahi osoan (jabetza ere saldu baitu), bere irratia.

144. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. irigoien 0240 Erriberri erdarara Terranova bezala itzultzea zeharo egoki dago, herri hitza bere esan nahiean eremu kutsu bat duela ere erabili izan baita askotan.

145. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jmmuj 0161 Erlijio positibu ororen kritika Trazendenteaz hain sutsuki mintzatuko zaigun Horkheimer ez zen inoiz erlijiodun edo sinestun izan, ez behintzat erlijiodun izatearekin ulertu ohi den esanahi normalean.

146. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0057 Esanahiak eta adierak ere aipatzen diren lekuei egokituak dira.

147. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jesusen jarraitzaile 1986 0036 5. Hitza onartu, Kristo onartu - Banan-banan irakurgai lekura joan eta adierazgarri hau(1) Indiako kulturatik hartua, hango kristauek erabiltzen duten adierazgarria egin: eskua liburu gainean jarri, eta ondoren eskua bekokian jarri (ulergaitz gertatzen bada, ekintza geratu eta esanahia esplikatu).

148. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. iztueta 0026 Bostgarren urratsean: esanahi bat ematen saiatuko gera osagai nagusieri.

149. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0049 Eman hauen esan-nahi zuzenaz jabetzeko eta gure egoera erlatiboa hobeki ezagutzeko beste liburugintzetako emanekin gonbaratuko ditugu.

150. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0031 Balioa Hizkuntz elementu batek komunikazio-sistema baten barnean duen esanahia.

151. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0031 Benetako gauzak Esanahia hobeto argitzeko edota egoera esanguratsuago bihurtzeko, ikasgelara eramaten diren objektu errealak, hala nola jostailuak, janariak, mapak, etab.

152. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0031 Berbaldiaren analisia Hizkuntza mintzatuan eta idatzian perpausak esanahidun unitate luzeagoak, hala nola paragrafoak, solasaldiak, elkarrizketak, etab. osatzeko nola elkartzen diren aztertzen duen hizkuntzalaritzaren adarra.

153. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0037 Sinonimoak eta antonimoak. Beharrezko edo komenigarri iruditu zaigunean, definizioaren ondoan esannahi beretsua edo kontrakoa duten beste zenbait sarrera edo azpi-sarrera aipatu ditugu.

154. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. zabala 0243 ERITZI KRITIKOA Saizarbitoria euskal nobelagintza modernoaren etorkizunean esanahi handikoa dugu.

155. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak arrantzaria 0024 Irudi sinple honek ez digu esanahi handirik emango, baina bai ipartar batel baten ideia bat egiteko adinakoa.

156. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0056 Literatur azterkari klasiko ta tradizionalek (esanahirik onenean: hitz horiek oraindik ere esanahi onean erabiltzea ba dago-ta!) gutitan galdetu dute klase burrukaren eta literaturaren artean ze lotura zegoen.

157. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. kortadi 0044 Aipaturiko adiera edo esanahi hau, inguru fisiko, material eta, beraz, objetibo batetik sortzen da; alabaina, alda daiteke.

158. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. mendizabal 0036 Goiko adibidearen esanahia, esate baterako, Gai x horretaz esandakoa labur ezazu izan litekeela!.

159. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizi araua 0110 52.- Giza ta fede heldutasunean eboluzio prinzipioak duen esannahi sakona ezagutzen du batzarrak.

160. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0027 Berdin esan behar, -GAITIK dela ta, kontzezibo kutsuz eta motibatibo esanahiez ere bai.

161. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0028 Baina esanahi desberdina dute biok.

162. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0032 Beraz, beti prozesu bat azaltzen da aditzaren esanahia bide dela.

163. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0272 Esanahi horixe jaso du kristau-teologiak, Elizako * ministeritza, misio edo betekizun bereziren baterako Jainkoak norbaiti zuzenduriko barne-hotsa adierazteko.

164. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak d. amundarain 0238 Alderdi hauek, besteak beste, arkitekturgintza haundia damaigute hor, ñabarduraz betea, bertan izpiritu intelektualak, hots, antidogmatikoak gauzaki bat sortzen duelarik, bertan juntak bezalako erakundeen egiazko esentzia betikotzeko eta beren esanahian agertzeko.

165. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak gte eek i 0071 (78) Lib. b. 5 or.
Herri narratiban... gertakizunak kontakizun kontatuaren zati dira, iraganean moldatuak eta beraien esanahia batik bat entzulegoan bertan sortua.

166. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.l. arriaga 0090 Bigarren honi buruz Eguberri izenak bere jatorrizko esanahiara apurtxo bat hurbiltzen gaitu.

167. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. etxeberria 0069 Baina morfologia hitzak esanahi zabalegia baldin badu, funtzioa hitzarekin beste hainbeste gertatzen da, hitz hori zientzia askotan erabiltzen bait da, eta bakoitzean bere esanahi ezberdina daduka.

168. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. etxeberria 0069 Hitz hori aukeratzean ez zuela gehiegi pentsatu aitortzen digu Propp-ek, baina Propp-ek ematen dion esanahi berezia ezagutzen dugu: funtzio bat pertsonaia baten ekintza bat da, eta ipuina aurrera eramateko duen esanahiak mugatzen du ekintza hori.

169. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0030 Euskeraren erraietan ageri zaizkigun fonema bereiziak, guztiak batera eta bakotxa bere esanahi behiñenakin hartzen baditugu, hauzia erabakieziña egiten zaigu.

170. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0030 Hori bai, esanahiaren orokortasun horrek bazuen muga bat: zentzuarena; izatasunaren, egintzaren edo eta ukatzearen zentzuak mugatzen zituen fonema garrantzitsu horien ariarloak.

171. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0030 Esanahi orokor horren adierazpen bakarra, hauxe iruditzen zaigu: hastapeneko ahoskiak izatea.

172. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0031 Baina esanahi bereziak dituzte eta ezela ere ez dute hausten hauziari eman diogun erabaki bidea.

173. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0104 (...); eta errukior eta beste zenbait hitzetan ere ageri danez, badu agian bere esanahi bereizi eta gotorren bat.

174. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0104 Azkor ere, esanahiz eta atonduraz, arau onekoa dugu: az-kor, bizkor edo aserrekor bezela.

175. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0104 Eta hitz guzti hauen esanahiak, atondura haueri dagokienak ditugu.

176. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0104 Armin (ar-min) atondura argiko beste hitz bat dugu; ar mindua adierazten digu esanahiz eta atonduraz.

177. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0104 Arren, bai bere esanahiagaitik eta bai bere atonduragaitik hitz bitxi bat dugu eta oso baliotsua.

178. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0104 Ar eta ur ahoskiak bata bestearen leian ageri izatea, arauzkoa dugu; hor ditugu argoi (ar-goi) eta urgoi (ur-goi) atondura eta esanahi berberakin.

179. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0104 Urdu (ur-du) atondura eta esanahi argienetarikoz ageri zaigu; uste (ur-te) ere berdinki, zalantzarik bagekoa; urguri (ur-guri) espíritu tierno dugu, beraz, atondura arauz, zoragarria.

180. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0105 Arrausi (ar-ausi) hitza, bere atondurak adierazten digun esanahi apartakin, bere inguru zernahi ñogaketa egiteko, berebizikoa dugu.

181. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0105 Ari (ar-i) eta adi (ar-i) atondura berekoak ditugu, baina esanahi ezberdinak eragindako ahoskera aldaketaz ageri zaizkigu.

182. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0171 Gorotz ez dugu nabarerraza; gor-auts izan daiteke, eta oso bidezkoa genuke, bai atonduraz eta bai esanahiz; hautsa baitda euskeraz edozer gaitik gelditu ohi dan ondarra; bada hemen koska bat, gaur egun hauts esaten dugunean, zerbait legor eta birrin esan nahi dugula; baina ez da ezinezkoa uste garatze honen izanbidea.

183. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0171 Gorgots, adierazpen zailekoa dugu; baina duen esanahiaz balio haundia ematen dio zerrenda honi.

184. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak p. agirrebaltzategi 0109 Berezko literalismoan mituzkoa eta hitzen esanahia berezi ezinezkoak dira.

185. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak p. agirrebaltzategi 0213 Hontatik uler daiteke onbideratzearen esannahia.

186. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak gasteiz 0010 Mugagabeko maitasunez eta jakitate zehatzez datu errealak eta hauen esanahi historikoaren bila aritu direnen ildoan berriro ikertzea ez zaigu emana.

187. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak hitz egin! 0047 Adieraz mimikaz honi / horri / hari datiboen esannahia.

188. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 0008 Ahots bat edo esaldi baten esanahia jasotzen ikasi, geure zentzumenen ahalbide guztiez eta geure esku dauzkagun teknika guztiez baliaturik; gero eskuak mamituko du pentsamendua marrazkitan, eta pentsamendua hots bihurtuko da, belarriak bereizi eta ulertuko duen hots, itxuraz formarik gabeko materialetan gauzaturik bada ere, batzutan puskatuta, beste batzutan etenda, baina beti ere hor dagoen katean.

189. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 0025 Polisemiari buruzko oharrak. (*) Euskararen kasuan hitzena ez ezik esaldi osoaren esanahia ere markatzen du zenbaitetan intonazioak. (Itzultzailearen oharra).

190. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 0073 Nola egin:
Ikastaro aurretik, esanahi bat baino gehiago izan ditzakeen kolageak egiteko gai izango den materiala bil dezakete taldeek aldizkarietatik.

191. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 0112 Gero eztabaida orokorra egingo da, batez ere lehenengo eta azkeneko hitzaldiak parekatzen direlarik; eta magnetofonoz eta beste tresnen bidez hizkuntzaren esanahia aldatu duena zer den bilatzen saiatuko da ikastaldea.

192. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0036 Ihardueraren xede nagusia da, ikasleek ahalik eta erarik eraginkorrenean erabil dezatela dakiten hizkuntza esanahiak ulerterazteko.

193. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0036 Elkarrekintza sozialeko iharduerak
Lehen kapituluan ikusi dugu, bestalde, trebetasun komunikatiboaren beste alderdi garrantzitsu bat hizkuntz forma desberdinen esanahi soziala esanahi funtzionala bezalaxe kontutan hartzeko ahalmena dela.

194. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0036 Ikasleek esanahiak eraginkorki adieraztea dute helburutzat oraindik ere, baina elkarrekintza gertatzen den ingurune sozialean arreta gehiago jarri behar dute.

195. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0036 Esanahietan zentratzea bezala, hizkuntz formen onargarritasun sozialarekiko arretarena ez da zuri edo beltz nahitanahiez, maila desberdinak egotearen kontua baizik.

196. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0088 Baina ikusiko dugu antzeko teknikak erabil daitezkeela ikasleek esanahi sozialak entzun ditzaten motibatzeko ere.

197. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0088 Hirugarren, erantzun-mota batzuk (bereziki goiko bigarren kategoriakoek) ikasleei testuaren esanahi zentralak kontzeptualizatzeko eta batzu besteekin erlazionatzeko markoa eskaintzen die.

198. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0123 Programaren oinarri honek esanahia azpimarratzen du, bere zentzu zabalean.

199. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0195 Gai horietxek berak ekonomian, politikan nahiz egunoroko bizitzan zedukaten esanahiaren urbiltasunak.

200. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0195 Hitz horien esanahi funtzionala zeharo ezberdina bait da, ekonomiaren ala literaturaren mailan aritu.

201. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lanintel 0102 1. hitz multzoak hautematen ditu;
2. Esanahi posibleei buruz hipotesiak ematen ditu eta hipotesi horiek testuan baieztatzen ditu.

202. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak legazpi 0054 Ba dirudi hitz honen erroaren esanahia jakiteko irizpide zuzena ondoko hau dela: dakigunez olagizonak ingurutako menditan hornitzen ziren burdinaz eta batipat Lekanburun (gaur Oilargain; Zerain eta Mutiloako mugen artean).

203. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lmuj 0094 Gaztelaren esanahi zehatzean, eta bere paisajearen luzadura mistikoan, Unamuno-k, Azorin-ek, A. Machado-k edertasun handizko orriak idatzi dizkigute.

204. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0015 Orduko euskaldun batetaz ari gara, 50-gn urteetako batetaz, eta hori ez da esanahirik gabeko zerbait, soil dato gorria.

205. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nz 0364 2.- Bi zinuren esanahia.

206. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nz 0364 3.- Hitz baten bi esanahi desberdin.

207. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nz 0364 Hitz batek bi esanahi desberdin baldin baditu, biak puntu-komen (;) bidez bereizten dira: sinonimoak badira, berriz, komaren (,) bidez: e.b., adardun: ramificado (bot.) / ramifié; cornúpeta (zool.) / cornu.

208. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nz 0364 Gen., zool. eta beste holako laburkinen esanahiak Nola erabil Hiztegi hau titulupean aurkitzen dira, X or.

209. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.j. uranga 0043 Testamentu Berrian 21 bider azaltzen da, eta 20 kasutan proba, erantzuna esanahia du.

210. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.j. uranga 0176 Jesusek, hain zuzen, hamabi mezulari aukeratzeak ba du esanahirik.

211. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. iturbe 0050 Guretzat judutarren lege ohitura horiek denek beren esanahia galdua dute, eta horregatik ez da erraza gu jabetu ahal izatea zenbaterainoko iraultza-indarra zekarren Jesusen jokabide berri hark.

212. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. iturbe 0257 Jesusen jarrerak, noski, nabarmentasun haundiagoa eta esanahi sakonagoa hartzen du, bere inguruko gizarte-giroa zer-nolako gogorkeri giroz sutua zegoen begiratzen badugu.

213. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nazio arazoa 0127 - Historian zehar eta Europako ezkerreko alderdi politikoen aldetik, autodeterminatze honen eskubidearen esanahia aldatzen joan da, eta azkenik botazio edo erreferendum bat bezala ulertuaz, eta honekin ahaztuaz: - Lenin-ek zioen beste esanahiak.

214. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azterketa semiologikoa 0125 Gure ustez oilarrak esanahi bat badu: herria zeharo zapalduta dago eta ez du inongo itxaropenik zapalkuntza hori gainditzeko.

215. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/3 0034 Operazioren esannahia hizkera arruntean.

216. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/3 0034 LORA hitza idatziz adibidez, L, O, R, eta A, letrak ditugu orden berezi batean: beste era batera ordenatzen baditugu letra hauek, esannahi desberdineko hitzak sortuko ditugu, ALOR, ARLO, ORLA, bezala, eta zentzurik gabeko multzoak ere bai: Alro, loar, etabar....

217. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/5 0046 Hitz honek berak esanahia adierazten du: izen-ordaina, izenaren ordez jartzen dena, alegia.

218. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. haranburu 0148 Harreman espazioan keinuek, hitzek eta objektuek esanahia hartzen dute: norberarentzat eta besteentzat adierazle bihurtzen dira.

219. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. erzibengoa 0094 Sistema berriaren barnean edo Pedagogiaren giroan eta muinean, frogok, neurketok beste esanahi bat dute; ez dira nahitaez, egun batetan egiten, honetarako arrazoirik ez badago.

220. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. erzibengoa 0094 Honi ikasleak erantzuna ematen baldin badio, ezin bestelako froga egiten ari da, eta lanok irakasleentzat esanahi bereizia izanen dute.

221. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak r. arregi 0059 Horregatik balioen Balio hitz honen esan-nahia gure artean baino zabalagoa da Ameriketako soziologilarien artean eskuratzearen (segurtasuna, izen ona etab.) estudioa oso inportantea da Lasswell-engan.

222. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. urkola 0085 Gure erri-gizonak (nik sekularrak eta Eliz lege-bildumak laikoak esaten dioguna) lenik auxe egin bear dute: laiko itzaren esan naia ta Lege-bildumaren mintzaira-bidea garbitu.

223. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lehenzikloesper 1987 0036 Beren esanahia ezagutzen ez den hitzak jaso (Ik).

224. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lehenzikloesper 1987 0036 Jaso diren hitzen esanahia bilatu edo eta esplikatu (Ir edo/ eta Ik).

225. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0249 Ia konturatu ere gabe, esanahi batetik bestera aldatzen gara Elizarekiko geure jardunetan.

226. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lurgintza 0133 3.- HITZEN ESANAHIA ZEHAZTUZ Salmenta Esne, haragi eta gainerako jeneroak saldu egiten dira azkenean eta horri deitzen diogu salmenta.

227. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. torrealdai 0570 Ikurren esanahiaz ere hitz erdi bat.

228. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0187 Baina hitzean, adibidez (in), edo (ñ) ahoskatzeak, ez du hitz honen esanahia aldatzen.

229. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak siadeco 0207 Lokalak, bezeroek, gaiak: zernahik izan dezake esanahiren bat ikusten dakienarentzat.

230. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. agirre 0015 Definizio-une beretik, jadanik, bi funtsezko esanahi edo osagaiak azpimarratzen dira: a) Biziarekin duten zerikusia b) Aminak izatea, hau da, taldeak edukitzea egituran.

231. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0282 Hori guztia maitasun historia batekin konbinatu digu Orixek, esanahi batez hornituz (beste inon baino egokiago kanta honetan, nire ustez).

232. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. zulaika 0115 Ikerketa honek erakusten digu aurreko denboretan esanahi kulturalaren fokalizazioa guztiz bereziki animaliek eskaintzen duten imajina sintetiku hauen arabera egiten zela.

233. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. zulaika 0116 Dakigun bezala, sorginek aminalien imajinak erabiltzen zituzten akerrak, ahariak, katuak, sapuak, etabar eta fenomeno osoa bera animali hauen funtzio eta esanahien arabera gertatzen zen.

234. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e.l. adan 0034 Baina lan honetan ikertu nahi dena zera da: nola lotzen den, hertsiki gainera, nazio frantsesaren eraikitzea eta iraultzaren esanahi progresista unibertsala; nola, azken finean, progresismo osoz janzten den eredu zentralista, eta, ondorioz, zein erraz identifikatzen diren zentralismoaren aurkako jarrerak eta interes atzerakoi edo kontrairaultzaileak.

235. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak n. mujika 0139 Legeak lege, agintariek, ziurraski, beren itzultzaileen eskuetan utzi beharko dute, adibidez, herriko planoan erabiltzerakoan ibaia edo erreka agertzea egokiagoa den termino geografikoaren esanahi zehatza planteiatu ere egin gabe.

236. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. mendiguren b. 0023 3. Hitzez-hitz itzultzeko joerari ihes egin behar dio itzultzaileak, zeren eta hori egitea jatorrizkoaren esanahia deuseztatzea eta adierazpenaren ederra hondatzea bait da.

237. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. mendiguren b. 0029 Lehenengo eta bat, historia luze bat duen edozein testuk planteiatzen dituenak. Izan ere, Biblia bezalako dokumentu erlijioso bat ez da determinatzen aurrena hartu zutenentzat zuen esanaiaren arabera soilik, baizik eta mendez mende jende desberdinarentzat izan duen esanahiaren arabera ere bai.

238. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak garm 0158 Honekin esan nahi dugu Lexiko honetan aurkitzen diren hitzak ez direla han-hemenka, bakarka eta bere esanahi zabalaren ezjakinean aurkitutakoak.

239. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak garm 0161 Zorrozture hitzak, besterik gabe, ez digu bere esan nahi aberatsa adierazten.

240. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. oñederra 0214 Beraz, pin eta bin hitzen esanahiak bereizten dira [b] / [p] kontrastea dela medio eta ez erabat [p] / [b] kontrasteagatik (/p/ /b/ fonemen bidez, alegia), enpirikotasuna zorrotz hartuta behintzat.

241. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. irazgoiti 0127 Erakunde horiek shuren esanahia, eta beren funtzioak (lantegietan-eta norainoko kontrola ejertzitu behar zuten e. a.) ez zituztela ulertu baieztatzen du ordea.

242. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0087 Sentidu politiko eta ekonomiko garbirik ez zaiola geratzen eta haren esanahi etikoa indarberritu nahi dela.

243. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. bergara 0031 Egitura edo esponente baten esanahia bestela azaltzea zaila denean da egokia item berriak aurkezteko egoerara jotzea.

244. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak in: azkune mendia, iñaki: zezenak euskal herrian, v-xii 0005 Bereziki kontrarioa ere ez naiz, ordea, agnostikoa edo baino, nolabait esan, berehala ulertuko da zer esanahi duen.

245. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. sainz 0104 f) Irakurlearen aldetik, irakurtzeko estrategien egokitzapen desegokia izan daiteke esanahia ez jasotzearen, edota gaizki jasotzearen kausa.

246. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak demografia 1986 0019 Bere izaera finkoak sektore pribatuko alokatuentzat duen esanahi berbera du.

247. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak argitaraldi berrian 0018 Esanahi trinkoa du metrikak Elorri deritzan liburuaren poetikan.

248. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lmuj 0030 Beraz, toponimian ematen den elemendu askoren esanahia (batez ere fitonimian) ezaguna zaigu, eta, bestalde, latina eta erromanikoaren eragina duen osagai asko aski gardena eta ziurra da iturriaren aldetik.

249. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak habe 0103 Esaldi hauek oso poliki irakurriko ditu, seguru, azpian gordetzen duten esanahi guztia argitu nahian.

250. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. lasarte 0009 Hala ere, euskara errazean idatzitako testu laburren hari nagusia jasotzeko gai da, nahiz eta zenbait hitzen esanahi zehatza jasotzeko gai ez izan.

251. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0064 Biak ondo daude eta esanahi berdina dute, baina bigarren metodoaz, aktiboari kenketa egiterakoan ibilgetuen balio netoa hobeto azaltzen da, eta honela aktibo eta pasiboaren balio erreala lortzen dugu.

252. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak biderkaketa 0013 Zero honen esanaia batekorik ez da.

253. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0042 Baina aldi berean hor dugu ondoko adibide hau, non Elissanburuk ez baitio eragin bakarrik baizik egin arazi zuela: Espainiako errege handi batek egin arazi zuela jauregi eder hori. Bide beretik, gaur egun, erantzun, eratorri, erabili, e. a. ez ditugu entzun, etorri edo ibili-ren erazletzat hartzen, beren esanahi propioa garatu baitute.

254. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0158 Azkeneko lerroan ikusten denez, ari ez dugu jokatzen eta eduki semantiko garbirik ez duenez (ez baita aditza) nolabaiteko laguntza behar du esanahia biltzeko: horretaz seinalatu dugu inesiboaren -n hori.

255. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0351 Ikusten denez, esanahiaren aldetik, orain arte paratu ditugun forma guztiok halako irrealtasun bat adierazten digute.

256. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aldabe 0011 GENERALITATEAK Molusku hitza latinera den Mollis-etik datorkigu, honen esanahia biguna delarik.

257. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 0031 2. Berrikus zerrenda talde osoarekin, esanahi ilunak edo zalantzazkoak argitzeko.

258. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 0049 Teknika honek garraioek nola funtzionatzen duten (edo funtzionatzen ez duten) imajinatzera behartuko ditu ikasleak, hala non har ezazu A trena aginduak esanahi argia hartuko duen.

259. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. uraga 0019 Ikusi dugunez, hitzaldiak aldatu egin dezake historia, hasieran zuen esanahia ezabatu eta beste bat eman; historia, berbera izango da, oinarriz, hitzaldi batetan eta beste batetan, baina hitzaldiak moldatu egiten du, (...).

260. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. uraga 0074 Iraupenaren bidez ere, ikus daitekeenez, nobelaren esanahia eraiki daiteke, garrantzi handiagoa hartzen duten zatiek pisu handiagoa ere edukiko bait dute esanahiari begira.

261. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. uraga 0074 Idazketaren eta irakurketaren denbora Nobelan bertan dagoen denbora horrez gain, denbora errealak ere badu bere garrantzia, nobelaren esanahia zein den zehazterakoan.

262. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. uraga 0074 Modan zegoen filosofia zekarren nobela-mota idaztea berezko gauza zen, nobelak, beste gauza askoren artean, bere gizartea erakusten bait du; erraz uler liteke, ordea, gaur nobela existentzialista egiteak beste esanahi bat edukiko lukeela.

263. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. uraga 0074 Nobelaren esanahia zein den esaterakoan, beraz, nobela idatzirik dagoen garaia kontutan hartu beharko dugu.

264. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. uraga 0074 Ezin irakur genitzake, ikus daitekeenez, berdin, diktadura garaiko liburua gaurko begiz eta erizpidez, esanahia aldatu egingo bait diogu nobelari.

265. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0031 Elkarrizketa baten esanahiaren zantzuak edo pistak adierazten ditu normalean, ingurunea, partaideen arteko harremana eta gaia, generalean garbi dagoenez.

266. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0037 Hona hemen adibide bat, hitzez hitzeko itzulpen batek nola engaina gaitzakeen ikusteko eta esanahi erreferentzialean bakarrik zentratzean komunikazioaren benetako mezua galtzen dugula erakusteko.

267. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0037 Arazoa zera da, nahiz eta forma batek itzulpen zuzena eduki, bere esanahi soziala (positiboa edo negatiboa) testuinguru sozial konkretu batean duen ohizko erabilpena eta balio sozialaren araberakoa da.

268. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0055 Baina beste espresio batzuk oinarrizko esanahi bera badute ere, ezin ditugu literalki itzuli: euskaraz gorriak ikusi esaten dugu, baina espainieraz ; ingelesez (bederatzi bizitza eduki), espainieraz , errusieraz (bi bizitza dituena); euskaraz adarra jo, espainieraz , eta ingelesez (norbaiti hanketik tira egin).

269. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0084 Itxuraz berdinak izan baina esanahi desberdina duten hitzek arazoak sorraraz ditzakete.

270. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0107 Irakaslea informazio iturri garrantzitsua ere bada hizkuntza nola egituratua dagoen, hitzak eta esakuneen esanahia, eta hauek noiz erabili behar diren jakiteko garaian.

271. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0107 Galde iezaiozu bi hitz edo esaldiek esanahi edo erabilpenean duten desberdintasuna.

272. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sinonimoen hiztegia 0010 Zenbait hitz esannahi aldetik kidekotzat, hurbilekotzat jo daitezke, baina bete-betean sinonimo direnentz ebazte orduan dira kontuak....

273. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sinonimoen hiztegia 0010 Hitz batzuk esannahi fisikoa hartzen dute bereziki; beste batzuk, ordea, psikikoa edo eta metaforikoa.

274. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sinonimoen hiztegia 0010 Era berean Sumindura hitzaren esannahia zera litzateke: hotzak nahiz asunen hazkura erreak sortutako mina, baina beste esannahirik ere badu: irainen bat jaso duela uste duenak izan ohi duen arimako mugida haserrekorra (ikus Euskararako Hiztegia 424. orr.).

275. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sinonimoen hiztegia 0012 Urdin hitzarekin ere beste horrenbeste gertatzen zaigu: lehen adieran oskarbi den zeruaren koloreari deritzagu, baina bigarrenean baditu beste esannahi batzu: zuri, aurpegiaren kolore argia etab.

276. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sinonimoen hiztegia 0012 (arrunt.): hitzaren esannahi arrunta.

277. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sinonimoen hiztegia 0012 (irud.): irudizko esannahia.

278. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak zeu zeutara 0008 ZEREZ Lehenengo hamar kuaderniloetan kasu honen esanahi bereko beste batzuk ikusi genduzan.

279. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.l. agote 0027 Jeneral honen ekintza baketzailea, ordea esanahi handiko gertakari batzuez borobildua gertatuko da eta lurralde konkistatu-berria antolatzeko eta baliabidean jartzeko asmotan administrazio militarrak hasi zituen ekintzen barruan interpretatu behar dira hauek: bat Imus Pyrenaeus-en fundazioa, egungo Donazaharre (Saint-Jean-le-Vieux) dagoen tokian postu militarra segur aski, Burdigala-Asturica-ko bidean geltoki eta salerosketarako biltoki izatera xedatua, Ibañetako bortuaren barrenean (63); Beneharnum-en fundazioa, bestea, gaur egun Lescar dagoen tokian, uste izatekoa denez kezka militar berberei eta, segurtasunez, statio eta forum izatekoei obeditzen dielarik, eremuko bide-sarean garrantzi guztizkoa den beste pasabidearen atarian, Somport-ekoan hain zuzen (64).

280. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak k. mujika 0074 3. Hitzak esanahiz aldatzen doaz: Mendeen iraganean, hizkuntza bizi batek asko alda dezake bere hitzen eta esaldien esanahia, eta azkenean jatorriz esan nahi zutenaren zerbait ezberdina adierazten dute.

281. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak k. mujika 0259 Dena dela, izan nahiz ez izan, sinoptikoek hala azaldu badigute, Eukaristiak Bazko Afaria bere esanahi beteenera daramalako da.

282. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sinesterik eza 0055 Baina nor ez da konturatzen, esanahirik gabeko fede hau guztiz pobrea denik?.

283. 1969-1990 gipuzkera ikasliburuak marrazkioeo/2 0073 Marragailluaz idatzi kulatzezko lerroetan bakoitzaren esanaia, gogoa, poza, seriotasuna, asarrea.......

284. 1969-1990 gipuzkera ikasliburuak erlijoeo/4 0061 Talde bakoitzak gertu egoteari buruz erantzun bearko du, leen egiñiko laburpenetariko jarrera bati erantzun ere; eta oneitzaz talde bakoitzak urrengo lana burutuko du: a) Aren esan-naiari dagokion billaketa eta bereizketa.

285. 1969-1990 gipuzkera ikasliburuak erlijoeo/4 0061 b) Jarrera berezituaren esan-naia adierazten duten testiguntza edo egoera batzuk billatu: izparringi edo kondairetan, naiz norbearen experientzian.

286. 1969-1990 gipuzkera liturgia eguberri-aldia 1982 0010 Jesusek, gizon egitean, ez du Aita guretzat aurkitzea bakarrik egiten, baizik gizonen arteko senidetasunari esanai berri bat ematen dio; onela, gure senide txikiagoei egiten diegun guztia Jesusi egiten diogun bezala artzen da.

287. 1969-1990 gipuzkera literatur prosa g. egaña 0043 Esanai onek ezin esan bere egi-apurra baiño zerbait geiago ez dakarrenik.

288. 1969-1990 gipuzkera literatur prosa b. latiegi 0100 Berdiñak izan ziran galderak eta eskariak Muller jauna: azaldu eiguzu arren dokumentu auen esan-naia.

289. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak karmel 1976 0025 Irakaskintza ortan eta gero urrengoetan ere, erabiltzeko diran itzen zentzuna tinkotu egin bear da, euzkeraz eta euzkal-zentzunez ertsiki tinkotean, ots, itz bakoitzaren esan-naia euzkeraz emateko.

290. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak karmel 1976 0025 Ori egiten dan bitartean, bide onean sartuko ez geran arte, ikus eta azter ditzatela gure ikastoletan lanegiten ari diran guziek; eta al-izango dutenen arauz beren lanari bederik norabide ona eman dizaiotela; beti ondo gogoratzean, alde guzietan bezela, gurean ere gure euzkerak bakarrik euzkal-gogoari eutsi al-izango diola; gure irakaskintza guziak, lenengoan, ots, ikastoletan, egiazko oñarria daukala; euzkeraren esker euzkeraz ere oldozten al-izango dugula, ta oso bearra zaigula berez orrela oldoztea; ta gaiez-gai gure itzen esan-naia euzkeraz be tinkotu egin bear dala, egiazko euzkal-iztegia euki al-izateko.

291. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak berron 0178 - Alaberean, oraingo bizikera berrian sarturik bizi den euskaldunak, bere barrengo barrena gaiñeratzeko, mamia azaltzeko, ezkutua agertzeko, esan-naiak mintzatzeko... euskera, izkera berritu naiko du.

292. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak in: afrika'ko gerra. 1859-1860 0010 Ta, urrena, zenbait atal berezitan eta bertsoen aurretik ere bai, ikasitakoak al bezin argien idatzi ditugu, irakurlea bertso guzien esan-naiaz nekerik gabe jabetu dedin.

293. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak jaunaren deia 1969 0207 Ezkontzako ritua aberatsagoa atera da, eta ezkonduen emaitzen esan-nahia argiago azaltzen da.

294. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak m. amundarain 0228 Gaurko Berrionaren muina eta esan-nahi guzia Jesusek berak laburtzen du azken hitz gutxi hoietan: gure bekatuen barkazioa guk besteenganako dugun barkazioak kondizionatzen du.

295. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak d. garmendia 0086 Arantzazu-ko KANTA-ZAARRAK biltzeko eta beroien mami ta esan-nai berdingabea ezagutzeko aparteko sena izan zuan.

296. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak latxaga 0236 (...) Simankas`en, baita Amayur`en erortzen diran gizonak guretzat esanai aundia daukate ta Naparroa`ri agertzen diote beti, daukan nortasuna ezin dula ez trukatu, gutxiago oraindik saldu.

297. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak latxaga 0236 Galtzeak edo irabazteak ez du esanai aundiena, baiño maitasunez ixuritako odolak bai.

298. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak j.j. bergaretxe 0059 Au ipuia izango da, bai, baiñan ipuiak ere bere zera edo esannaia izaten du sarri.

299. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak m. manzisidor 0063 Bere esan-naia argitzeko, berak ain egoki ta goxo agertzen ditun gertakizun batzuk emen jartzea aiñakorik ez det ikusten.

300. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-liburuak j.a. irigarai 0019 Elemento inquirido delakoak duen garrantzia ere nabarmena da, aditz aurretik joanki esaldi baten zentzu eta esan-nahia finkatzen dituena baida.

301. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak deia 1990 0001 Mezu sibilinoa berau, eta honelako esanahia duena: alternatiba legalen (Barandiaran, Barbera) diskurtsu ofiziala, berbera funtsean, kolokan jar ez dadin, eta bi aukera ezberdin gisa (ez izan arren) ager daitezen, zirikatzailea ezabatu beharra dago: berorren egote soilaz beste bien mezuen hutsaltasuna eta identitate berdina agerian ipintzen bait da, guzti-guztien eritziz nabarmendu izan denez, Beloki eta lagunen eritziz ezik.

302. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1989 0001 Azkenik, euskararekiko aipamen ezaguna ere talde antolatzaileek aipatu egiten dute Gandiagaren poemak dioena, nolabait azokaren helburua edota esanahia adierazteko; hauxe hain zuzen Hemen / euskaraz ez dakienak / berak jakingo du / zergatik ez dakien.

303. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak j.j. iribar 0001 Filme hontako zinegileek, bi bait dira eta bakoitzak bere zatia egiten du (gizonak gizonarena eta emakumeak emakumearena), esan nahia aberastu izan nahi dute eta sinbolismo aspergarrian erori dira, filmea Shere Hiteren informearen zine bertsio txarra eginaz.

304. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak dv 1981 0001 Bañan alare, neurtu bearrean gelditzen gera gure esan naiak, eta au arrazoi askorengatik.

305. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak a. arozena 0001 Bestalde, Gernika'ko arratsalde urrikarri artan ikus-entzundako egazkiñen egazkada zaratatsu, lerkaien txistu beldurgarri, su ta ke arteko orma-erortze, oiñaze-asperapen mingotz, abere naiz giza-korputz zati txirtxillatu ta zera ta zera geiago irudimenez bederik nabaitzeko gauza danak, bai, orrek ulertu ta senti ditzake karraxi izugarrien oiar eta oroitz antzo azalduko zaizkion irudi oien esanaia ta zergatia.

306. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak t. madinabeitia 0003 Eta bestalde, esanahi bat dute; L007 Legazpi 700 da.

307. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak t. madinabeitia 0003 Ba al du gai horrek esanahi berezirik? Ez. Gai bat aukeratu nuen eta nire argazkilaritza teknika berrien aurkikuntzan eta bilakaeran oinarritzen denez, kasu honetan, fotograma honi aukera asko ikusi nizkion.

308. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak t. madinabeitia 0003 Ez dute esanahi berezirik aurkikuntzarekin lotuta dagoena, soilik.

309. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak t. madinabeitia 0003 Eta azkenik. Nondik sortu zen TXO izena? Eh, TXO! Hertzainak taldearen kantan duen esanahi berdina du: jendea deitzeko erabiltzen dena.

310. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak r. etxezarreta 0001 Orri hoiek hala ere esan nahi handikoak dira morbo guztien eta grina bihurri eta ezkutuko guztien bazka dira.

311. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak argia 1989 0001 2.- Ez dugu uste Zorroagako ekitaldian oldartuz egindako sarrera hark inolako aldaketa akademikorik zekarrenik berori Pinillosen izendapenak eta beronen esanahi politikoak sortua bait zen.

312. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak habe 1990 0001 Izan ere, euskarazko esamoldeak bildu bakarrik ez ditu egin, sailkatu ere bai, esanahiaren eta gaiaren arabera, erabilgarriagoak gerta daitezen.

313. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak agur 1973 0001 Lenbizi esango dizut, F. OZKIN adiskidea, illabete batzuk ba-dirala, ez zaitudala ikusi, ta ametsetako irudimenen bat izan bear duala, zuk esanai ortan nigatik diozuna.

314. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak agur 1973 0001 Bukatzeko, eta zure aipaturiko idazlan ortako azken aurreko esanaian oarrarazten diazunari erantzuteko, auxe dizut esango:ez daukadala zuk adierazi bearrik gure izpartingiak sinismen-aldezleak dirala jakiteko.

315. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak a. pagola 0001 Agian anekdota hutsa izan daiteke, baina urte batetan eta hurrengoan gertatzen denez pentsa liteke bestelako esanahirik ere izan dezakeela.

316. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. arostegi 0001 Itzen esan naia ordea ez da beti berdin; amaseigarren gizaldian sinismeneko egia bat azaltzeko erabilitako itz batzuek, gaur, bear bada, beste zerbait adierazten digute.

317. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. agirre 0001 Zenbait nekazari ez zen gehiegi fio, egiten zitzaizkion gelderei zuzen erantzuteko; bildur baitzen zedukan guztia deklaratu ezkero, kontribuzioak altxako ote zizkioten bai, non zer zegoen jakiteagatik bakarrik galdetzen zitzaiola baiña alere... Alere gezur aundiegia oso nabarmen gertatzen baita olako galdekizunetan, azkenerako, gutxi gora behera bederen, egia azaldu egiten da, eta datoen esanahia nahiko garbi gelditzen, ondorioak atera nahi dituenarentzat.

318. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. agirre 0001 Beste alderdi bat azaldu da esanahi aundikoa eta biziro jakingarria.

319. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak azurm 0001 Kritikak argiturik, nire artikulo haren irakurleen aurrean, neure hutsegitea lotsaz eta damuz aitortzen dut, eta neure okerra zuzentzeko asmoz, agirian jartzen dut: Joera batzuen adibide gisan eta alusio bidez aipatzen dudan pasarte hortan, bestek emandako informazioetan gidatuz, informazioaren zuzentasuna egiaztatu gabe ta orijinala esku artean eduki ere ez nedukala, testuingurutik moztuz eta GAIZKI eta FALTSUKI eta jatorrizko ESANAHIA BESTETARATUZ aipatu nuela GAZTE aldizkaria, arinkeriaz uste faltsu bat zabalduz, informazio lege ororen kontra jokatuz eta ahotan hartu nuenaren kaltez, bai jendearen eta bai gauzaren.

320. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... boletinobss 1971 0002 Seminario itza esan-nai sakoneko itza degu sinismen maillean.

321. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... boletinobss 1971 0002 Baiñan itz aula ta esan-nai urrikoa litzake, nolabait bere goi-sustraizko mailla kentzen ba-diogu; ta Jainko-deiarekin, apaiz karismaren eta apaizgintzarekin zer-ikusian dagoenean, orduan bere esan-nai guzia artzen du.

322. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... boletinobss 1971 0002 Seminario itzak, sinismenezko esan-naia duen itz onek, bere erantzukizuna ta arrera ona izango ba-ditu, egiazko sinistedunak eskatzen ditu: auek dira-ta Gotzaiaren eta apaizen aotik gartsuki itz ori entzun nai dutenak.

323. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... boletinobss 1971 0002 Izan ere, zenbaitan kezka ta naasmenak berekin dituzte, ez daukatelako laguntzarik aski gertakizun eta egoera berriek duten egiazko esan-naia bereizteko.

324. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... boletinobss 1971 0003 Gotzaiak, apaizek eta eliztarrek seminario-itza erabiltzen degunean, au nai degu: sinismenezko esan-nai bera aditzera eman eta dei ta eskaera berdiñak egin.

325. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... l. oñederra 0001 Gauzarik arruntenak, tratamendu horri esker, esanahi bereizi bat hartzen du: .

326. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... redención 1975 0002 Guk uste dugu, zenbaki aundiagoen esanaia ulertzeko almena dutela umeak.

327. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... urraspide 1982 0001 Esannahi handiko aitormena, hain zuzen madrildarrengandik, donostiarren erruz txapelik gabe gelditu zirenengandik zetorrelako.

328. 1991> bizkaiera ikasliburuak txor-txor/5 0009 Atal honetan ariketa mota asko agertuko dira: alde batetik hitzen esanahia landuko da, arlo semantiko bereko beste hitzakaz konparatuz, atzizkiak edo aurrizkiak ipiniz eta hitz-familiak sortuz, sinonimoak, antonimoak eta homonimoak landuz, hitz polisemikoak aztertuz, hitz konposatuak zelan sortzen diran aztertuz eta praktikak eginez; bestetik esamoldeak, lokuzioak, esaera zaharrak, ahokorapiloak, hitz jokoak eta abar landuko dira, azalpenak emonez, praktikan erabiliz, buruz ikasiz...


329. 1991> bizkaiera ikasliburuak txor-txor/5 0074 1 Aurkitu hiztegian hitz honeen esanahiak eta kopiatu:


330. 1991> bizkaiera literatur prosa zubk 0088 Esan nairik txapel aundia buruan erabiliarren, gizona izan daitekela garun makalekua, buru txikikoa.


331. 1991> bizkaiera literatur prosa e. urkiola 0155 Eta, inoren zaragia langoxea dozun, gaixotasunez puztutako gorputz ikaragarri horrek izen barria entzun, beragaz barrua bete ahala esannahia bereganatu eta ondo ikasi ondoren sagar-erre koloreko baldosa margulen azpian gorde eban.


332. 1991> bizkaiera saiakera-artikuluak zubk 0049 Abots jatorra edo fonema berau aldatu ezkero berbearen esan-naia aldatzen dauana da: Ogia/obia ez dauke esan-nai bardiña orduan, /g/ ta /b/ abots jatorrak edo fonemak dira.


333. 1991> bizkaiera saiakera-artikuluak zubk 0049 Etxea/etxie ez da esan naia aldatzen, orduan i eta e alofonak dira.


334. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak f. beobide 0028 Zein bere asmoburua, zein bere esanahi berezia?

335. 1991> euskara batua antzerkia x. diaz 00078 Esaidazu karta horren esanahia.

336. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak ellegeak 1987-1990 00157 Euskal herritarren aurrerakoitasun eta ongi izateko itxaropenei erantzuna emateko ezinbesteko bidetzat jotzen da Administrazioa eta esanahi berezia hartzen du Euskadin, izan ere, eduki eta ekintza zehatzetan gauzatzen den eginkortasuna eman behar bait dio autogobernuari.

337. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak udal zerga 0010 Kontzeptu bakoitzaren esanahia:

338. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak udal zerga 0010 3.2.- Kobrantza/Ordainketa fasean dauden eragiketa ez-finantzarioak, era berean, esanahi ezberdina duten hiru terminotan bana daitezke: egiteko dauden eragiketak, aurreko ekitaldietan onartutako eragiketak-deuseztapenak eta ekitaldian sortutako ekitaldiak; aurrekontuaren ikuspegitik azken hori da garrantzitsuena.

339. 1991> euskara batua ikasliburuak m.j. eceizabarrena 00020 Informazioan, zentzua eta zenbatekoa dira bereiztu behar direnak. Badira zentzua duten informazioak izanagatik inongo informaziorik helarazten ez dutenak, hartzaileari komunikazio-egintzan adierazi den guztia aldez aurretik ezaguna zitzaiolako. Horrela adibidez, Euskara hizkuntza bat da edo Elurra zuria eta hotza da bezalako mezuek esanahia badute, baina ziurrenik ez diote ezer berririk jakinaraziko entzuleari. Kasu honetan, informazio kantitatea hutsa izango da.

340. 1991> euskara batua ikasliburuak m.j. eceizabarrena 00020 Mezu batek daukan informazio kantitatea neurgarria da. Claude Shanon-ek informazio neurri bat ezarri du, bit (binary digit) izenekoa. Bit-a aukeran bi esanahi bakarrik daudelarik biak probabilitate berarekin, mezu batek helarazten duen informazio kantitatea da.

341. 1991> euskara batua ikasliburuak m.j. eceizabarrena 00164 - Ezezko testuinguru erabil daitezke (aditza ezezkoa da), ordezkatzen duten pertsona edo gauza ale bat bera ere ez esanahia dute.

342. 1991> euskara batua ikasliburuak filosofia/1 00369 Gai honetan azaldu zaizkigun ondoko kontzeptu garrantzitsu hauen esanahia hiztegietan aurkitu eta komentatu:

343. 1991> euskara batua ikasliburuak historia eta artea/dbh 00233 - Hitz egin egunkariko editorialean agertu zen esaldi horren esanahiari buruz.

344. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/4 00006 Oraingo honetan, ordea, guztiz kontrakoa proposatuko dizuegu: Zorotariko Euskal Hiztegia osatzea; hau da, hiztegietan aurkitu ezin diren hitzak asmatu eta esanahia zehaztea hartuko dugu helburu.

345. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/4 00006 - Hitz berriak asmatu eta berauen esanahia eman. / - Hizkuntza ezberdinetako hitzekin hitz berriak osatu. / - Ikaskideek asmatutako hitzez eta definizioez iritzia eman eta hobetzen saiatu. / - Ikasgelako Zorotariko Euskal Hiztegia osatu. / - Ikasgelako hiztegia beste ikastalde bati igorri eta beraiena jaso.

346. 1991> euskara batua ikasliburuak kultura klasikoa/dbh 00011 Azaldu ondoko hitz hauen jatorria eta esanahia: benereo, zereal, afrodisiako, bakanal, erotiko, apoliniar

347. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00164 Aldaketa fisikoak eta kimikoak definitu eta bereiztera joko dugu gero, ikasleek erreakzio kimikoaren esanahia ezagutu behar baitute substantzia sinple eta konposatuak bereizi ahal izateko.

348. 1991> euskara batua ikasliburuak gizarte zientziak/4 00063 Hirugarren helburuan garapen bidean dauden herrialdeetan oinarrituko gara, kontzeptu beraren esanahia argitu ondoren, azpigarapenaren kausak zein diren azaldu eta honi buruz dauden hainbat aurreiritzi oker zuzentzeko asmotan.

349. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0011 3. Argitu eta zehaztu honako esapide hauen esanahi zehatza.


350. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0011 3. Argitu eta zehaztu honako esapide hauen esanahi zehatza:


351. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0006 Emazu, ondoko adizkien esanahi zehatza: zioteiat = / nindian = / zarotatek = / darotzue =


352. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/5 0018 Haranak eta ibaiak zer diren ikasten hasi aurretik, asma ezazue hitz hauen esanahia taldetxoetan eztabaidatuz.


353. 1991> euskara batua ikasliburuak teknolmekan 0015 Lehenengo zifrak saila adierazten du, bigarrenak taldea, eta azken biek banakakoa (esanahi fisikorik ez dutelarik).


354. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0108 Zer esanahi dute islamiarrek maiz erabiltzen dituzten hitz hauek?


355. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0091 Hitz baten esanahia adieraztea ere ez da izaten lan erraza.


356. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0091 Begiratu ongi hiztegian berauen esanahia.


357. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0091 - Orain saia zaitez zeu beste hitz batzuen esanahia bilatzen.


358. 1991> euskara batua ikasliburuak fisika/3 0041 Ikus dezagun grafikoki guzti honek duen esanahia.


359. 1991> euskara batua ikasliburuak u. ruiz 0009 Idatziak, ahozkoak bezala, esanahia bideratzen du.


360. 1991> euskara batua ikasliburuak u. ruiz 0078 Ezteiak: irakasleak lagundu beharko lieke haurrei hitz honen esanahia asmatzen, testuan datozen zenbait elementutan oinarrituz, inferentziak egiten saia daitezen:


361. 1991> euskara batua ikasliburuak u. ruiz 0078 Bart: aurreko hitzean ez bezala, honen esanahia jakiteko, testuan erreferentziak falta dira.


362. 1991> euskara batua ikasliburuak u. ruiz 0078 Ondoren, esanahia adieraziko du irakasleak: pasa den gaua.


363. 1991> euskara batua ikasliburuak u. ruiz 0078 Esanahia ondo ikasteko, Bart, bart, bart, bart errondan ibili delako kanta irakats diezaieke irakasleak umeei, bart eta bat-en arteko hitz jokoa adieraziz.


364. 1991> euskara batua ikasliburuak u. ruiz 0095 - Olerkitxoa buruz ikasteak badu bere garrantzia: esanahi eta zentzu argi bati loturik, zenbait aditz forma gogoan gordetzeko bidea dugu hau.


365. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/bbb1 0018 Esanahia, pertsona, modua eta denbora hitz bakar batean ematen dira.


366. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/bbb1 0018 Aditz nagusian esanahiaren eta aspektuaren berri ematen da; aditz laguntzailearen bidez, berriz, moduaren, denboraren eta pertsonaren berri.


367. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/bbb1 0018 Esaten hitzak, esanahia ematen digu (esan) eta aspektuaren berri ere bai -ten (ohiko ekintza bat).


368. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/bbb1 0018 Ohar zaitez ondoko esaldi-bikote hauen esanahia ezberdina dela:


369. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/bbb1 0054 Baina irakurleak ZZZZZ! ikustean, berehala ulertzen du esanahia.


370. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/bbb1 0054 Onomatopeia honek esanahiaren jasoketa erraztu egiten duela esango genuke.


371. 1991> euskara batua ikasliburuak eutsi/1 0109 Azken hau esanahiari dagokionez, ez da beti ordearen baliokide izaten.


372. 1991> euskara batua ikasliburuak eutsi/1 0228 Horrexegatik, zeharo desberdinak dira honako bi perpausen esanahiak:


373. 1991> euskara batua ikasliburuak eutsi/2 0223 Esanahiak:


374. 1991> euskara batua ikasliburuak eutsi/2 0223 Esanahiak:


375. 1991> euskara batua ikasliburuak eutsi/2 0223 Esanahiak:


376. 1991> euskara batua ikasliburuak eutsi/2 0223 Esanahiak:


377. 1991> euskara batua ikasliburuak la salle taldea 0031 Elkarbana itzazue hurrengo hitzen esanahiak gelako ikasle guztien artean.


378. 1991> euskara batua ikasliburuak erreologia 0165 Maila batean baietz esan beharko dugu, Debye eta Buecheren teorien emaitzak nahikoa onak baitira, baina bestalde, laugarren kapituluan azaldu ditugun liskatasun/pisu molekular eta liskatasun/kontzentrazio erlazioak kontutan hartuz, hipotesi horrek disoluzio ez-diluituentzat ez duela esanahi handirik dakusagu.


379. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0067 Badaude esanahi berbera baina itxura desberdina duten hitzak.


380. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0067 6. Lot itzazu esanahi berdintsua duten hitzak.


381. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0067 Hitz bi sinonimoak dira, formaz desberdinak izan arren, esanahi bera edo antzekoa dutenean.


382. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0095 -a, hori, zazpi eta edozein izenari lagundu eta esanahia mugatzen dioten hitzak dira.


383. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0095 Esanahia


384. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0112 Esanahia


385. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0164 Predikatuaren ardatz edo aditzak perpausaren esanahia zabaltzen duten hitzak eduki ditzake inguruan.


386. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0164 Hezurra eta txakurrari hitzak perpausaren esanahia zehazten dute.


387. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0180 Parentesia erabiltzen dugu perpausaren edo hitzen baten esanahia argituko duen zerbait tartekatzeko.


388. 1991> euskara batua ikasliburuak i. eguren 0051 Menu hitzak informatikan antzeko esanahia du: zerrenda luze bat aukeratzeko (gure kasuan, 7 agindu horietatik bat aukeratu behar da).


389. 1991> euskara batua ikasliburuak i. urbieta 0004 Ikur dinamikoaren esanahia ere ezagutzen dugu.


390. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkuntza/6 0080 1.-Hitz berak esanahi desberdinak eduki ditzake.


391. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkuntza/6 0216 - Eskuinean dauden espresioak erabiliz esaldi hauek berridaztea, beharrezko aldaketak eginez baina esanahia mantenduz, noski.


392. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkuntza/7 0049 - Ondorengo hitz zerrenda hau ordena ezazu, esanahi zehatzenetik orokorrenera eta alderantziz:


393. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkuntza/7 0119 - Badira hitz bikote batzuk berdin ahoskatzen direnak, baina h-ren arabera esanahi bat edo bestea dutenak.


394. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkuntza/7 0190 - Hitz hauek ulertzen ez badituzu hiztegian begiratu eta zure koadernoan idatzi esanahi eta guzti:


395. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkuntza/7 0236 - Atzizki bakoitzaz asma itzazu bost hitz esanahia dutenak.


396. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkuntza/7 0272 - Eman ezazu hitz hauen esanahia:


397. 1991> euskara batua ikasliburuak beleko 0021 Egia esan, izena aldatzearekin ez du erreformak ezer lortuko, baldin eta ez bada barneko esanahia eta batez ere ulertzeko era aldatzen...


398. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0009 Hurbil gaitezen materiaren esanahi edo ezagupenera bere portaera edo propietateak ezagutzen ditugun neurrian.

399. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0108 Hasteko, irakur ezazu arreta handiz ondoren datorkizuna eta ea energia hitzaren esanahia zerbait argiago ikusten duzun.

400. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0057 Irakur ezazu arretaz hurrengo testu hori, eta saia zaitez ulertzen ez diren hitz edo esaldien esanahia bilatzen edo irakasleari galdetzen.

401. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/6 0091
- Bilatu hiztegian hitz hauen esanahiak: tapioka, batata, gerripeko, izpiritu, etsai.
- Zergatik erabiltzen dituzte hain arropa gutxi, zure ustez?
- Nondik ateratzen dituzte yanoak eraikitzeko materialak?
- Zergatik aldatzen dira bizilekuz?
- Aipa itzazu yanomami herriak dituen arazoak.

402. 1991> euskara batua ikasliburuak a. alberdi 0092 B.1.2. PERPAUS MOTAK ESANAHIAREN ARABERA

403. 1991> euskara batua ikasliburuak a. alberdi 0158 Alde batetik, sal eta etor aditzoinak ditugu, zeinek aditz horien eduki semantikoa, hots, esanahia adierazten diguten: saltzea eta etortzea, alegia; bestetik, -tzen eta -i aspektu emaileak ditugu.

404. 1991> euskara batua ikasliburuak m.e. ituarte 0047 Liburuan, horietako bakoitzaren esanahia azaltzen du eta baita bakoitza erabiltzeko une aproposak zehaztu ere.

405. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00009 Hiztegi batean zinematika hitzaren esanahia begiratzen baduzu, ikusiko duzu zer den: kausak kontuan hartu gabe higidura aztertzen duen fisikaren adarra.

406. 1991> euskara batua ikasliburuak filosofia/dbho 00315 Razionalismo kritikoa. Hasteko, hitzen esanahia mugatu beharra dagoela azpimarratzearren, gogora dezagun zenbait teoriatan demokraziak ez duela nahitaez herriaren agintea adierazten.

407. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/dbh 00094 Testuak ez zaizkizu errazak suertatuko; baina ahalegintxo bat eginez, eta irakaslearen laguntzaz, helduko zara beren esanahia ulertzera.

408. 1991> euskara batua ikasliburuak kalkulua 0006 Lehenengo F (x) funtzioaren esanahi geometrikoa aztertuko dugu.


409. 1991> euskara batua ikasliburuak bi ta bi/4 0166 Ezagutzen duzu trafikoko seinale hauen esanahia?


410. 1991> euskara batua ikerketak l. erriondo 0121 Badirudi zaila gerta daitekeela bat-bateko itzulpenean pareko esaldi bat aurkitzea, itzuli beharreko esaldia epe laburrerako oroimenean (ELO) gordetzen den bitartean (hau da, bai esanahia zein forma edo eitea).

411. 1991> euskara batua ikerketak l. erriondo 0121 Hau gainditu ahal izateko estrategia bat, epe laburrerako oroimenetik (ELO) jatorrizko hizkuntzatik esaldia aldentzea izan daiteke eta esanahia bakarrik gordetzea; honela, mezua bigarren hizkuntzan lehenengoaren interferentziarik gabe eman daiteke.

412. 1991> euskara batua ikerketak l. erriondo 0121 Itzulpenaren zailtasuna azaltzeko bigarren modua, kasu patologikoetan batez ere eta beti ere afasia jasan aurretik subjektua itzultzeko gai bazen eta ohitura bazuen noski, hizkuntza batetik bestera esanahiak itzultzerakoan eraikitako lokerak bereziki biltzen dituen zirkuituen indargetzea lekarke (Paradis-ek, 1.984.ean).

413. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura j.m. sarasola 00092 - Pozten naiz; horrela ez didate jarraituko buruzagiarengana joaterakoan -ihardetsi zuen Hettyk, aurreko hitzen esanahia ulertu zuenaren itxurarik gabe.

414. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura g. markuleta 0143 Eta ez altxor galdua zelako, museo-pieza zelako, ezpada Emilie Selanderrentzat zeukan esanahi berezia zeukalako; hain berezia, non azkenengo orduetan ere harekin arduratu baitzen.

415. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura a. bengoetxea 0142 Baina halako batean begiratu sarkor bat bota edo esanahi bikoitzeko zerbait esaten badiot orduan gaztetxo bat bezala dudan eta totelka hasten da.

416. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura p. zubizarreta 0089 Ikastetxeko bizitza hark oraindik lau urtez jarraituko zuela esan zigun, eta lau urte haietan zenbait gauza argituko zizkigutela, inguratzen gintuen munduari oso esanahi desberdina emango ziotenak.


417. 1991> euskara batua poesia t. irastortza 0073 GAUEZ adiaka ari diren hegaztiak dituzu
eta lotiek ez dituzte ezagutzen.
Inora abia ez daitezkeen harrizko hegaztiak
dituzu,
eta inork ez ditu despeditzen.
Ez da adierazirik esistitzen
harrizko lauzatan,
adieraren leiha bakarrik.
Ez da adierazirik esistitzen
gautxorientzat iluntzean ere,
esanahia bakarrik,
adiaka.
Gauez adiaka ari diren hegaztiak dituzu
eta lotiek ez dituzte ezagutzen.


418. 1991> euskara batua literatur prosa h. cano 00080 Sekula garbitua izan ez zen koltxoieko mantxa bakoitzak zuen bere esanahia eta istorioa: mundumapa batean marraztutako herrialde bakoitzaren izenak eta koloreak bertan agintzen duen diktadoreari buruzko datuak ematen dizkiguten bezalatsu.

419. 1991> euskara batua literatur prosa j. sarrionandia 00475 Guk bai, sarritan erabiltzen dugu, gehienetan esanahirik gabe.

420. 1991> euskara batua literatur prosa k. navarro 0075 Baina Dannyri jaten emateko promesa zoro eta gartsu hura egin zioten arte, ez zion eman Pilonek esanahi pertsonalik Pirataren altxorrari.

421. 1991> euskara batua literatur prosa r. saizarbitoria 0015 Psikologikoki sakonenak kontsideratzen ditugun joeretan ere, ari zen Abel, ohiko leuntasun didaktikoaz, Iñaki Abaituak, oso poliki, ongi ahoskatuz eta pentsakor, perpausaren esanahiaz jabetu nahian bezala, ez dezagun konposturarik gal errepikatu zuenean.

422. 1991> euskara batua literatur prosa i. ugarteburu 0096 Seinale haien esanahia ezagutzen ez nuenez, aztertzera hurbildu naiz (detektibe pribatuarena eginez).


423. 1991> euskara batua literatur prosa x. arregi 0021 Hortik haren Christopher Wren arkitekto handiaren aurkako borroka, honen obra jenialenaren gaitziritzia, Londresko San Paul eliza, osoki gotikoa zeritzona, hitz honek bere garaikideentzat bezala harentzat edozer gauza barbaro gustugabeko esanahi baitzuen.


424. 1991> euskara batua literatur prosa x. arregi 0056 Fedea banakoaren garrantzian, nortasunaren esanahian, gizakume berri bakoitzean berriro hedatzen den horretan, ezin da aski sakon bizia izan gugan, gure nia itotzea mehatxatzen digunean iraganak, irenstea orainaldiak.


425. 1991> euskara batua literatur prosa x. arregi 0155 Beraz, esaldi ospetsu honen esanahiak (esanahirik baldin badu) zera izan behar du: gizakia dela gizakiarentzat otsoa beste sorkari otzan batentzat dena, ardiarentzat dena adibidez.


426. 1991> euskara batua literatur prosa j.m. irigoien 0249 Aita Heribertok muturra okertu zuen, baina hain zegoen pozik, non berehala ahaztuko baitzuen Gadeak ahoskatutako esaldia, hitz haiei esanahi sinboliko bat emanez, gerrarekin zerikusirik ez zutenak.


427. 1991> euskara batua saiakera-liburuak kantutik jolasera 00012 - Gero, letra buruz ikasteko zaila bada, musika gabe eta zatika landu. Letraren zatiketa egiterakoan, esanahiaren arabera logikoena dena egingo da. Lan honetan lehenengo irakasleak bakarrik esango du, eta gero ikasleek errepikatu egingo dute. Gero eta zati luzeagoak landuko dira, eta azkenik letra osoa.

428. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. elosegi 00439 - Gorago aipatu den bezala, zuzenbideko hitz tekniko gehienak ez dira bereziak formaren aldetik, adierazlearen aldetik, baizik eta hizkuntza orokorrean erabiltzen diren hitzen espezializaziotik sortuak, eta hortaz, horietatik bereizteko zailak. Horrela, badirudi hizkuntza guztietan 2 Frantsesari buruz Cornu-k ( 1990:63) egindako azterketaren arabera, ez leudeke 400 hitz baino gehiago zuzenbidean bakarrik erabiltzen direnak. Ziurrenik antzeko azterketa eginez gero gaztelania juridikoa oso hurbil ibiliko litzateke. gertatzen dela hizkera juridikoko termino bakun (hitz bakarreko) esklusiboak oso urriak izatea, eta oso ugariak esanahi juridikoaz gainera beste esanahia dutenak. Testuingurua, beraz, askotan izango da beharrezkoa termino juridiko baten aurrean gauden ala ez erabakitzeko.

429. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. elosegi 00439 - Beste ezaugarria da zuzenbideko lexikoaren aukerak eta esanahiak estatu bakoitzeko sistema juridikoaren baitako izatea; hortaz, figura juridiko nagusi batzuei dagokienez kontzeptu (unibertsal) juridikoen izendapenaz hitz egin badaiteke ere, bigarren mailako errealitateetan, eta erakunde, kargu eta arauen izenetan, oso kontzeptu partikularrez aritzen gara, sistema juridiko jakin bati lotutakoak, alegia.

430. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. elosegi 00444 e) Esanahiaren aldetik, badira bi mota, erreferente generikoa daukatenak (izen arruntaren baliokoak) eta erreferente singularra, (erakunde, kargu eta arau-izenak). Unitate terminologikotzat hartu ditugun azken horiek nabarmenki luzeagoak eta konplexuagoak dira besteak baino.

431. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.i. astiazarain 00130 Eta arimen ziurtasunaren oinarria itxaropenez beteriko segurtasuna zen, zeren eta aingeruek kontsolatu egiten baitzituzten. Hauxe da mihise honen esanahia, aurre-aurrean jartzen duelarik azaldu berri dugun aingeruek Purgatorioko arimei laguntzen dieten ideia hau.

432. 1991> euskara batua saiakera-liburuak baietz ba! 00011 - Testuinguruaren laguntzaz esamolde batzuen esanahia aukeratzea.

433. 1991> euskara batua saiakera-liburuak baietz ba! 00011 - Ohizko erabilerako testuak xeheki ulertzea, testuinguruaren bitartez eta argazkien laguntzaz esanahiak inferitzea.

434. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00051 Momentu honetan kontuan har daiteke Donostiako lurralde-eskemak jadanik esanahi osoagoa hartzen duela hormazko multzoa osatzen duten arkitekturen arteko erlazio formal anitz eta aberats baten eskema barruan, militarki pribilegiatuak diren mendibizkarrak okupatzen dituzten komentu-kokalekuen aurrean.

435. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00068 Jardinen eremu honek aspaldiko Santa Klara atea metro batzuk lekualdatu beharra suposatu du eta mapan esanahai arkitektoniko aberatsagoa bereganatu du, orain Porte de Castilla deituz. Analogikoki Nafarroako atearen atzeko eremua, San Frantsizko enparantza izenekoa izango da beste eremuetariko bat, Arkutxoak desnibelaren lekuan, Azokaren aintzinako barrutian ezartzeko operazio ilustratuaren ostean hain egoki burututakoa.

436. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00068 Honen parean, esanahi bereziko beste leku urbanoen deskribapen arkitektoniko zabala egin dezakegu, hots, Santo Domingoko enparantza eta izen bereko komentuko atea, bai eta aipatzen ari garen mapa honetan errepresentaturik ederki jasotzen diren beste hainbak dira hiri-barruti, komentu, azoka, plaza eta geografia hiritarreko txoko desberdinak aierupen estetikoen figurazio eta gaitasunari aipamen egiten diotenak.

437. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m. amas 00050 Hala ere, hitz honek nabarmendu nahi lukeena ez da barne-hutsa, esanahi guztiz baikor eta positibo bat duen zerbait baizik. Baikortasun horren bizipena, halere, sentimen-mailakoa da.

438. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l. alberro 00095 Aldi ezberdinak bereiz ditzakegu beraz: egia esan, azterketa sakonago baten beharra dugu zehaztasunez garai ezberdinak mugatu eta deskribatzeko. Zein esanahi gorde ditzake euskal jai kontzeptuak mende t'erdiko historian zehar?

439. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. zelaia 00022 a) Alde batetik, nahiz eta legezko doktrinak oso zentzu zabalean erabili, zuzenbidetik kanpo hitz honek duen esanahia askoz estuago da eta, askotan, enpresen artean sorturiko loturak benetan sakonak direnean baino ez da onartzen. Beraz, batasun hitza baino hobeto, batzuen ustez, elkarketa edo agrupazio hitza egokiago izango litzateke, lotura sendoak adierazten ez dituzten enpresen arteko itun iraunkorrak adierazteko.

440. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. zelaia 00022 Testu honetan, egiturazko gutxieneko logika mantentzeko asmoz, enpresen batasuna erabiltzen denean, merkataritza-arloko doktrina gehienen esanahi zabalaz egingo da, nahiz eta, batzuetan, argiago azaltzeko helburuaz, agrupazio edo elkarketa hitzak ere erabili, lotura leuneko elkarkidetasuna adierazteko.

441. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. antxustegi 00078 Aberri eta hiritar hitzek beren esanahia berreskuratu zuten. Horrela, historian zehar gauzatutako ekintzarik ausartena kunplitu ahal izan da, konparazio baterako fisilogia-mailan burmuina eta bihotza kendutako gorputz bat aurretik zeukan identitatean biziaraztea litzatekeena.

442. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ospitalestat 1996 00013 Laugarren atalean, lehen esandako sailkapenen araberako ratio edo koefiziente analitikoen zerrenda ageri da, emaitzen arteko azterketa konparatiboak egin ahal izateko. Ratio horien esanahiak definizioen atalean azaltzen dira.

443. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eskubide errealak 00037 Edozein modutara ere, hori salbuespena da; Espainian Gauzei buruzko zuzenbidearen printzipiorik nagusiena ondasunen jabetza pribatua da. Jabetza hori ez du titularraren heriotzak azkentzen, beraz, ez da herri jabariko bihurtzen. Horixe da EKren 33.1. artikulura bildutako manuaren esanahia.

444. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 00109 Ez, irla ez zen isla espainola bezalakoa, baina ezta ere hitzari esanahia aldatu zioten garbizaleen uharte bezalakoa. Honetaz ere bada zer esanik, liburu honetan erabiltzen den irizpide nagusiaren arabera: literatura tradizioak, eta literatura tradizioak bakarrik, du hitza, euskara idatziko forma baten esanahia finkatzeko orduan.

445. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. erize 00022 Lana soziolinguistikaren barruti zientifikoan kokatzen da, alde batetik, eta bestaldetik, euskararen historiaren oinarrizko unitatetzat euskal hizkuntz komunitatea hartzen da. Biak, soziolinguistika eta hizkuntz komunitatea, tradizionalki oso kontzeptu eztabaidatuak izan direnez, komeni da ezer baino lehen zein esanahitan erabiltzen ditudan zehaztea.

446. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. morales 00347 Bizipenak hemen duen esanahia, hortaz, prozesu demokratikoetan inplikatzea da. Halaber, bizipenak ezagutza demokratikoaren balioa eta zirkunstantzia moralen larritasuna determinatzen ditu, eta erabakien aplikazio legitimatzailea (praxiak presionaturik) inplikatzen du.

447. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 00011 Lanaren aldetik, fase bakoitzak izan ditu bere gorabeherak eta berezitasunak. Hiztegiko terminoak erabakitzeko garaian, alde batetik hasieran ezarritako mugak hainbat termino kanpoan uztera eraman gaitu eta beste alde batetik, ekonomia zientzia zehatza ez denez, era horretako espezialitateetan (zuzenbidean, filosofian, psikologian,...) gertatu ohi den bezala, ez da batere erraza terminoaren eta esamoldearen arteko bereizketa garbi erabakitzea, esanahiak zehaztea eta sinonimiak mugatzea.

448. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 00012 Definizioak guztira 600 inguru dira eta zorroztasun akademikoa lortzea baino gehiago, terminoaren esanahia mugatu eta argitzea izan da helburua.

449. 1991> euskara batua saiakera-liburuak euestat 1997-98 00037 Zero eta 1en artean aldatzen da (edo 0 eta 100en artean, portzentaiatan ematen bada) eta beraren esanahia hauxe da:

450. 1991> euskara batua saiakera-liburuak euestat 1997-98 00083 Biztanleriaren jarduera bere zabalera guztian besarkatzen du BJAak, jarduera laboral edo ekonomikoari esanahi berezi bat ematea erabakitzeko eragozpenik gabe.

451. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. arrigain 00028 Baina ez zen lehena izan kidetasun horiek azpimarratu, eta hizkuntza horiek familia berekoa zirela onartu zuena; izan ere, hark baino lehen, bereziki W. Jones (1794) orientalista ingelesak ordurako azaldua zuen arazo hori. Baina ildo horretatiko baieztapen bakan horiek, halere, ez dute frogatzen 1816an aditu guztiak egia honen esanahi eta garrantziaz jabetzen zirenik.

452. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 00064 Komunikabidea, azkenik, hitz horren bi esanahietan hartuta, kodea eta kanala, ez da garrantzirik gabekoa. Bi pertsonak kode bera erabiltzen ez badute, handia da komunikazioa eteteko arriskua. Ezagunak dira goi-burgeseriatik ateratako politikoek entzule langileei ezer adierazteko dituzten zailtasunak, eta jakina da testu juridikoak jeneralean oso ulerkaitzak izaten direla gai horretan trebatu gabeentzat.

453. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 00085 Gainera, badakigu behin elementu baten formari antzemanez gero, eskura daudela elementu horrekin lotutako informazio semantiko guztiak. Horixe bistaratu du D.A. Swinne-k (1979) egindako esperimentu irudimentsu batek. Subjektuek esaldi batzuk entzuten zituzten hitz polisemikoak era anbiguoan edo, testuinguruari esker, esanahi jakin batekin erabilita zeudenak.

454. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 00104 Bestalde, esan genezake esanahiak duela leku nagusia ikaskuntzan eta berariaz errepikatzen aritzea ez dela beharrezko arrakastaz ikasteko. Horiexek dituzu bi funtsezko puntu oso aintzat hartzekoak hizkuntza arrotzeko hiztegia irakasteko didaktika sano bat eraiki nahi duzunean.

455. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 00145 Baina askotan bereizketa hori ez da garrantzi handikoa. Gaia etxea baldin bada edozein definizio edo instrukziok pareta, atea, leihoa eta antzeko hitzetara eramango du, Ffren galderek bezala. Begien bistakoa da, dena dela, interesgunearen aukerak eta subjektuei ematen zaizkien argibideek eragin handia izango dutela esango dituzten hitzetan. Eta, halaber, ikusia dago emaitza beti hitz bakartuen eta zenbaitetan esanahi zehazgabeko samar batzuen zerrenda bat izango dela, ez ULena.

456. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 00162 Elementu hartzaileen aukeran eskatu beharrekoa estatistika lexikalen objektibotasuna duzu. Horrela bildutako materialak ULak dira, hots, esanahi ondo finkatua, forma argia eta funtzio ondo zedarritua duten hitz, eta esaldiak.

457. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 00184 Ikaslerik onenek aski erraz ikasten dituzte bi motetako hitzak H2ko testuak irakurriz, baina makalenei asko kostatzen zaie bigarren motakoak ikasten. Beste ikerketa batean autore horrek berak (1990) aurkitu zuen eta ohar egiten du ikaslerik makalenek askotan informazio-iturri bakarra hartzen dutela aintzat, ezagutzen ez duten hitz baten esanahia asmatu behar dutenean.

458. 1991> euskara batua saiakera-liburuak azurm 00187 Denok ulertzen dugu esanahia (gure kulturan!).

459. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 00230 Magia sinpatikoak, beste zenbait faktorerekin nahastuta (hilekiko beldurrarekin, adibidez), gizakien gaineko jainkoen edo deabruen ideia sortarazten du eta, horrela, naturako erritoek, sarbidekoek eta komuniokoek, beste esanahi berri batzuez hornituta jarraitzen dute.

460. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00030 Hainbat arlo lantzen dira: Hiribildua sortu baino lehen Zumaian zer zegoen, Zehatzeko biztanleek hiri-gutuna lortzeko burutu zituzten lehen urratsak, Alfontso XI.ak 1347an emandako hiri-gutunaren esanahia eta edukiak, eta handik aurrera Orreagako monasterioarekin sortutako arazoak.

461. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak erantzukizun zibila 00029 Lehenengo komenigarria da erantzukizun terminoaren esanahia zehaztea: erantzukizuna norberaren edo beste baten (beste hau norberaren ardurapean dagoen pertsona izan daiteke, adibidez adin-txikiko bat) ekintzetatik edo portaeretatik eratortzen den egitatearekiko sortzen den lotura edo obligazioa izango da, legez edo hitzarmen baten bitartez ezarriko dena.

462. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a.i. morales 00077 Hizkuntz ikasleek konplexutasun horrekin egiten dute topo H2az ikasitakoa benetako bizitzako komunikazioan aplikatzen hasi orduko, eta aurreneko saioak desastrosoak izan daitezke: "kulturaz aparteko, kontestuz kanpoko eta sarri askotan are esanahirik gabeko irakaskuntzak (Damen, 1987, xvii) oraindik ere zabalduegi dagoenak hizkuntza arrotzen irakaskuntzan mundu osoan barrena ez ditu ikasleak prestatzen bizitza errealeko erabileraren konplexutasunari modu efizientean aurre egiteko.

463. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak m. haranburu 00086 Piaget eta Vygotskiiren berrikuntzarekin, barne-eraikuntzaren prozesu bezala ulertuko da ikaskuntza; eta inguruarekiko elkarreraginetik sortuko da esanahia.

464. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak m. haranburu 00086 Lehen baldintza bezala, barne-logika bat, barne-egitura bat izan behar du edukiak; esanahi bat eduki behar du beregan, hau da, adierazgarritasun logikoa.

465. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak m. haranburu 00086 Edukia gutxi egituratua edo lausoa bada, ezingo du esanahirik eraiki.

466. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak m. haranburu 00086 Bigarren baldintza, eduki berri hori, haurrak aurrez ezagutzen duenarekin harreman ez-arbitrarioan jarri ahal izatea da, aurrez eraikitako esanahizko sareetan txertatu ahal izatea.

467. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak f. rodriguez 00105 Nahiz eta Freirek kontzientziazio kulturala kontzeptuan sakondu (edo kontzientizazio kontzeptuan), Albaro Pinto y de Guerreiro filosofoarengandik jaso du, berak hala dio behintzat, bai lehenengo esanahian zein hirurogeita hamarreko hamarkadan Helder Camarak herriratuan.

468. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak u. apalategi 00078 Narrazio teknikari bagagozkio badago, Gizona bere bakardadean eleberrian, berritasun bat, nimiñoa iduri arren berebiziko inplikazio eta esanahia dituena.

469. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. sagarna 00037 Dialektoetako hitzak erabiliz aberastu da hiztegia neurri handi batean, dela beren jatorrizko esanahia gordez, dela adiera berria hartuz.

470. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 00046 Bakarrik, kontsolamendua historiaren esanahia minimizatuz bilatzeak, arrisku ebidenteak ditu.

471. 1991> euskara batua saiakera-liburuak in: asmo-iztegia, xi-xii 00011 Berau da, sarrerak ez alfabetikoki bakarrik, baizik esanahiaren arabera ere ordenatzen dituen lehen euskal hiztegia, aurretik saio mugatu batzuk egin badira ere.

472. 1991> euskara batua saiakera-liburuak tx. txakartegi 00044 -Testuingurua: edo minak zein esanahi duen gizakiarentzat.

473. 1991> euskara batua saiakera-liburuak bitez 00197 Hemen pieza liturgikoak aurkeztuko ditugu, bestela esan, urregintzako obrak, oro har metal nobleetan, urrean zein zilarrean, egindakoak (Gaur egun urregintza eta zilargintza esanahi berarekin erabiltzen dira).

474. 1991> euskara batua saiakera-liburuak emakunde 1999 00151 Halarik ere, erabil daitezke beti, jadanik eginak dauden estatistikak, nahiz eta hauen erabilerak bestelako esanahia hartzen duen halakoetan.

475. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. antxustegi 00085 Gerraren esanahia, edonola ere, ez da ondorioztatzen bere zirkunstantziak eta emaitzak beltzez margotuak aurkeztuz.

476. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak x. mendiguren b. 0209 Bigarren atalak, esanahi edo adieraziari buruzkoak, hitz, esaldi, logika, gramatika, erretorika, testua eta diskurtsoa bezalako gaiak sakontzen ditu.


477. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.m. etxebarria 0189 Bostgarrena: Hitzak eta gauzak: hiztegia, esanahia erreferentzia...


478. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak sm 1207 Irizpide hori ez da harritzekoa, oraindik orain ere Real Academia Española-ren Diccionario de la Lengua Española-k gure hizkuntzaren adierazpenez, bigarren adiera edo esan nahitzat honela dionetik, Vascuence hitzean: lo que está tan confuso y obscuro que no se puede entender, jartzen bait du.


479. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak x. letona 0010 Nik jakin banekizkien abestiak, Lepoan hartu eta horrelakoak, baina esanahiaz tutik ere ez nuen ulertzen.


480. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0033 Nik uste dut beste esanahi bat daukala, Portellek Txikia poco brillante inetelectualmente izan zela, idatzi bazuen hain zuzen haren hilburukoan.


481. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.c. etxebeste 0075 Kontuan izan behar dugu Molinao aldean Galtzabeta toponimo zaharra daukagula eta esanahiari begiratzen badiogu - Galtza(da)+be+eta- zer pentsa behintzat ematen digu.


482. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.c. etxebeste 0075 Soroeta toponimoa geroago dokumentuetan Sarroeta, Sorroeta, Sarrauta, Zarraota, Sarrueta izenekin azalduko zaiguna, esanguratsua da gure ustez zeren bere esanahiaren arabera, Soroeta soro asko dagoen lekua da, soroa ereintzeko prest dagoen lursaila delarik, inguru hauek nekazaritzarekin erabat lotuta agertzen zaizkigun.


483. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak tx. preciado 0037 Bestalde, nahiz eta hemen aritu ez, ezin da ahaztu euskalkien aberastasuna, batez ere dibertsidade horrek esanahiaren aldaketan izan lezakeen garrantziagatik.


484. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak m. arrue 0320 Eskubide zibil, foral edo berezi terminoei buruz, mahairatu zuen, haien esanahi historiko eta tradizionalaren arabera, agian uler zitekeela, EAE jarrerarik murriztaileenetara makurtu dela.


485. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak l. erriondo 0113 Beraz, oso garrantzitsua da Haur Eskolak neska-mutilei esanahietan aberatsa, garbia eta ongi egituratua den hizkuntz eredu bat eskaintzea, baina, batez ere, elkarrizketerako aukera ugari eman beharko die, bai pertsona hezitzaileekin eta bai kideekin, bai eta beraientzat esanguratsuak diren gertakari eta esperientziak kontatu, deskribatu edo adierazteko ere.


486. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. biguri 0049 Hortaz, menpeko perpausa koordinatu bihurtzen da, aurreko 2.2. zatian bezala, baina bi perpausen arteko lotura kopulazioa izan ordez haien arteko kontrakotasuna da, esanahiaren aldetik begiratuta.


487. 1991> euskara batua saiakera-liburuak in: atzekoz aurrera. hitz-bukaeren hiztegia, 7 0007 Errima berriak esanahi berria.


488. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0409 Lehenbizikoa, gainera, aski zabaldua dago E-tik kanpo ere, bereziki zenbait esakunetan (oroz gain, esaterako) eta, esanahia zertxobait aldaturik, -z gain(era) egituran 117 Cf. beste muturrean, espero behar zenez, Bet gauza guztiez ganeti, VJ gaucegusties ganean, baina gauce gustien ganean..


489. 1991> euskara batua saiakera-liburuak jamuj 1044 Batzutan bederen, (58)an esate baterako, izenlaguna da sintagmaren ardatz nagusia: eguzkirainoko guzia sintagman eguzki da sintagmaren ardatz nagusia, esanahiaren aldetik: baita eguzkia bera ere, eguzkia eta guzti edo horren antzeko zerbait adierazi nahi du.


490. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0430 Orobat, jatorrizko hizkuntzan erroen eta esanahiaren arteko erlazioa ez zela arbitrarioa, hots, erroek berezko esanahia zutela (cf. Mounin, 1983: 181).


491. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0442 Gainera, askotan, erkatutako hitzen esanahiak ere ezberdinak izateak ez zuen eragozpen handirik sortarazten.


492. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0454 Baita-ri dagokionean, ordea, Luchaireren ustetan, printzeak ematen dion esanahia (maison) duke edo zukeen, baina nolanahi ere Bonapartek eskaini arrazoiak ez du balio handirik eta inolaz ere ez du frogatzen euskaldunen eta italikoen arteko harremanik (Luchaire, 1879: 158-159).


493. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0454 Halaber, Hovelacquek urritasunaren alde emandako argumentuetariko bat gogo hitzaren esanahi ugarietatik ateratzen den zehaztasunik eza gaitzesten du:


494. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ametseninterp 0057 Ametsetan inolako mezu ezkuturik badago, nola jakin dezakegu esanahia zein den?


495. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ametseninterp 0057 Eskuliburu ugari dago ametsen interpretazioari buruz eta horietako bakoitzean ematen dira izan ditzaketen esanahien zerrendak.


496. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ametseninterp 0057 Hala ere, bi eskuliburu hartu eta kontzeptu beraren esanahia zein den irakurtzen badugu, batean eta bestean oso bestelako interpretazioak ematen direla ikusiko dugu.


497. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ametseninterp 0057 Ametsaren esanahia aurkitu dugula sinetsita egon gaitezke, eta erabat huts egin.


498. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0021 Latinetiko etimologiaz, erromes hitzak (peregrinus) bidaiari esan nahi du; hortik datorkio atzerritar esanahia ere, norbait ibiliz doan lurraldekoa ez izatearena alegia.


499. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. lasa 0077 Akaso hurrunegi joatea bada ere, ez du XX. mendera arte beste inor somatu hitzei horrenbeste buelta ematen, horrenbeste esanahi ateratzen eta hain jator atera nahian saiatzen 26 LAKARRA, J. A.: Mahai Ingurua. Gaia: Manuel Larramendi. Partaide: Joseba Lakarra eta Patxi Altuna jaunak, Manuel Lekuonaren hitzaurreaz. Larramendiren omenezko hamabostaldia. Andoain, 1985.eko urria..


500. 1991> euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0014 Liburua, nire ustez ikasleek egindakoaren laburpen batez, hizkuntza berri bati nik neuk nola helduko niokeen azaltzen duen zirriborro batez, eta elkarrizketa hauek niretzat, irakasle gisa, duten esanahiari buruzko adierazpen batez bukatzen da.


501. 1991> euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0063 Baina kontuz ibili behar dugu ordea komunikazioaren esanahia ez sinplifikatzeko.


502. 1991> euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0063 Zentzu honetan, komunikazioak ikaslearengan esanahien kalitatea eta bizitasuna zabaltzeko joera dauka.


503. 1991> euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0063 Galdera honi erantzuteko, bai ikasleak eta bai irakasleak jatorrizkoaren esanahiak konparatu eta parafraseatu egin behar dituzte.


504. 1991> euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0063 Eta esanahi horiek konparatzeko, gogoan eduki behar dituzte.


505. 1991> euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0161 6.3.3 Azentu arrotzaren esanahi soziala


506. 1991> euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0198 4. Irudiaren esanahi hau lehenengo B. R. Bugelski-ren Learning and imagery artikuluak iradoki zidan, artikulu hau Journal of Mental Imagery-n 1982an, 6.2 bol.an azaldu zelarik.


507. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. gabikagogeaskoa 0044 Bizimolde posible askoren artean mugarik gabeko aukeramenaren (oso abstraktua den aukera-askatasunaren) esanahi modernoko indibidualismorik ez zegoen arren, bazegoen, gradu dexentean egon ere, indibidualismo konkretua bizitza errealaren barruan.


508. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. gabikagogeaskoa 0077 Ahaleginak, Kalvinoren doktrinan, beste esanahi psikologiko bat ere bazeukan.


509. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. gabikagogeaskoa 0077 Kalvinismoan, ahaleginaren esanahi hau erlijio-doktrinaren zati zen.


510. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.k. igerabide 0059 Ahozkotasunean erabiltzen diren baliabideek halako indarra hartzen dute zenbaitetan, non, maiz, erabilitako aliterazioak, errimak, soinuzko oihartzunak... erritmoarekin loturik, hitzezko esanahi kodeatuari alde egiten baitiote; hitzak soinu kateatuetan ezabatu egiten dira, erritmo eta soinu hutsezko piezak osatuz (hori asko gertatzen da haur poesian).


511. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.k. igerabide 0059 - Silaba bakarreko soinuak, esanahi garbirik gabe (hitz, onomatopeia, interjekzio...).


512. 1991> euskara batua saiakera-liburuak emakunde 1993 0144 Aditu batzuek adierazten dute amarenganako tratu txarrek esanahi ezberdina izan dezaketela mutiko batentzat eta neskato batentzat.


513. 1991> euskara batua saiakera-liburuak emakunde 1996 0041 Esanahi diferenteak dira eraikuntza sozialak dira-eta.

514. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. urbeltz 0052 Solstizio egutegi honetan bertan badaukagu mairu eta kristauen beste festa bat, lantza kofradia bateko totem gisa agertzeaz aparte gizaki basatiaren irudia ere, hartzaren paredroa, zaiguna, hemen otsoa da mairuaren irudiaren esanahia hartzen duena.

515. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gipuzkoako flora 0007 Era berean, aipatutako kategoria bakoitzeko esanahi praktikoaren azalpena ere luzatzen da, Europa mailako arauetatik Gipuzkoakoetaraino.

516. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 0105 Aldizka-aldizka egin beharko litzateke INLAC ikerketa errealitateko dinamika ezagutzeko eta, horrela, esanahi sinkronikoa eta diakronikoa izango luke.

517. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l. oihartzabal 0057 Sugestio-teknika, jaun-andreok, per via de porre saiatu ohi da bere eragina bideratzen, ez da kezkatzen gaixotasun-sintomaren jatorriaz, indarraz eta esanahiaz;

518. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eima 1995 0120 Oinarrizko zirkulazio-seinaleak bereizten jakin eta duten esanahia ezagutzea eta kale eta errepideetako oinezkoen eta bizikleten seinale eta arauak errespetatzea.

519. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eima 1995 0120 1.- Seinaleen ezaugarriak: seinale bat emanik, eta honen inguruko hainbat sailkapen multzo, kolore, forma, esanahi orokor e.a., talde hauetako bakoitzaren barruan zein ezaugarri duen bereiztu behar du ikasleak;

520. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eima 1995 0120 2.- Seinaleen esanahia: ikasleak, pantailan seinaleen hainbat marrazki eta esanahi konkretu emanik, bakoitzari dagokiona bereiztu behar du;

521. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eima 1995 0308 H esanahiaren arabera: ikasleak, azaltzen den hitza eta bere esanahaia kontuan harturik, H duen ala ez erabaki behar du eta duenean noski, bere posizioa.

522. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eima 1995 0308 Hiru lantze-modu hauen osagarritzat honako laguntzok eskaintzen zaizkio irakasleari: 1. eta 2. motetako ariketetan azaltzen diren hitzak aldatu edo gehitzeko aukera, 3. motako ariketetan azaltzen diren hitz eta esanahiak aldatu edo gehitzeko aukera.

523. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eima 1995 0308 3) TS-TX-TZ bereiztu: pantailan azaltzen den hitzaren hutsuneak, emandako esanahiaren arabera, ts, tx edo tz letraz osatu behar dira.

524. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eima 1995 0308 Bai S-X-Z eta bai TS-TX-TZ kasuan ere, bi lantze-modu horien osagarritzat, irakasleari, azaltzen diren hitz eta esanahiak aldatu edo gehitzeko aukera eskaintzen zaio.

525. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hiesa 1995 0009 Berriz ere giza historian zehar izurriteek izan duten esanahia azaleratu du.

526. 1991> euskara batua saiakera-liburuak kirolentrenamendua 0040 Bi kontzeptu hauen jatorria gerretan baldin badago ere, ondoren, kirol munduak bere egin zituenean, gutxi gora-behera jatorrizko esanahiak gerrako eraso eta defentsaren antolaketa, etsaiaren alderdi ahulen bilaketa... mantendu zituztela esan dezakegu.

527. 1991> euskara batua saiakera-liburuak nekhizt 0024 Batetik, abere-k badu ugaztun larriaren esanahia, es ganado, fr betail, en catle-ren parekoa.

528. 1991> euskara batua saiakera-liburuak nekhizt 0024 Horregatik hartu da azienda harekin batera, esanahiaren aldetik hedadura zabalagokoa.

529. 1991> euskara batua saiakera-liburuak nekhizt 0027 Azken urte hauetan aski erabilia izan da eta bere esanahian hartu izan duen erreferentzial-kutsuarengatik erosoa gertatu da izendapen berriak sortzeko.

530. 1991> euskara batua saiakera-liburuak nekhizt 0028 Inoiz, esanahi desberdinean, belardi-lantze eta belardigintza bi gauza baitira.

531. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pirinioak 1995 0139 Horien esanahia eta jatorria jakitea ez da erraza izaten.

532. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f. mendizabal 0203 Nire lekua, esperientziaren Bathos emankorra da, eta transzendental hitzak, zeinaren esanahia, nik hainbeste bider aditzera eman dudana, ulertu ere ez baitu egin kritikoak (holakoxe axaletik aztertu du hark dena), esan nahi du, ez edozein esperientzia baino harago dagoen zerbait, baizik eta, esperientziaren aurretik (a priori) doan arren, esperientziazko ezagutza posible egitea beste helbururik ez duena.

533. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. sarasua 0142 Beraz, hegaztien koloreen esanahia hori da: arra koloretsua da emea erakartzeko eta emea ilunagoa, habia, kumeak eta bere burua babesteko.

534. 1991> euskara batua saiakera-liburuak jorge de oteiza 0023 Artistak beti inguratzen gaituenaren zentzua eta esanahia ezkututik ateratzen ekiten du, gure mugak eta beldurrak sendatuz;

535. 1991> euskara batua saiakera-liburuak jorge de oteiza 0023 Oteizaren obraren esanahiak, abangoardien amaieran maisu gisa izan duen zereginean du funtsa; espazio hutsaren (ezkutuaren) maisu eta gizakiaren ikuspegi estetiko-izpiritual berriaren iragarle (ahoa itxi dioten iragarle) izan baita.

536. 1991> euskara batua saiakera-liburuak jorge de oteiza 0098 Normalean artearen tratamenduan aurkariak lotzen badira ere sortzeko une positiboa eta aurrez aurre errepikatzeko une negatiboa (klasiko/barrokoa bikotea) Oteizak beste biei esanahi osoa ematen dien hirugarren elementua sartzen du.

537. 1991> euskara batua saiakera-liburuak jorge de oteiza 0098 Marchan Fizek, esaterako, oso talde artistiko desberdinak aipatzen ditu, zeintzuek beti bateragarriak ez diren ikusmoldeez bultzaturik artearen esanahiaren deuseztapena iragartzen baitute.

538. 1991> euskara batua saiakera-liburuak jorge de oteiza 0123 Hitzaren esanahi hertsian iharduera da eta lau ildotatik dago testu moduan gauzatua: hitz, alegoria, etika eta anagogiaren aldetik, testu erlijioso gehientsuenak bezalaxe.

539. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. lertxundi 0097 Bolo-boloren esanahi bera du bala-bala modismoak, eta haize-boladek orbela harrotzen eta aireratzen duten bezala, harrotzen eta aireratzen dira zurrumurruak ere: bala-bala.

540. 1991> euskara batua saiakera-liburuak tutankamon-en hilobia 0073 Hauxe da gertaera horrek adierazten digun esanahia; berau igortzen diegu hilobietatik gauzak eramateagatik ankerrak deitzen digutenei, goraintzi.

541. 1991> euskara batua saiakera-liburuak tutankamon-en hilobia 0151 Ahoa bete hortz gelditzen zinen, eskutada bat ale bakan eta esanahi gabekoa eskuetan zeneukala,

542. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. apalategi 0285 baliteke haien gaiek, haien esanahia gaur egun galdua delarik, antzina zentzu errealista edota gutxienik sinbolikoa eduki izana.

543. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 0150 Ezagupen berriak sortzeko metodoak ulertzen dituzten ikasleek aukera handiagoa izango dute era esanguratsuz aurkeztutako kontzeptuak atzemateko, besteak beste irakasgai bateko ikasle guztiek lehen mailako abstrakzioak beren hitzezko etiketekin bereganatu behar dituztelako, bigarren mailako abstrakzioak esanahiz ikasi aurretik.

544. 1991> euskara batua saiakera-liburuak bakearen dk 0092 Honela, fenomenoen irudikapen eta esanahiak, ideologikoki sorturik daude.

545. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0007 // (1956) Berezk. Hitz baten esan-nahietako bakoitza, bat baino gehiago dituenean.

546. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0007 2. (1895). Exegeta, testu baten esan-nahia azaltzen edo argitzen duen pertsona.

547. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0176 Esanahi epistemologikoa

548. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0460 Nozioak esanahi kontablea dauka, hasierako ondarearekin konparatuz azken buruko ondareak daukana: irabaziak baloretan daude eta dirutan adierazten dira.

549. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0079 Aldikatziaren kontzeptua (segidazko ordezkapenaren esanahian) eta ûngûrûarena (errotazioaren esanahian) ola sistema gisa eta sistemaren barruko harremanen antolaketa ulertzeko funtsezkoak dira.

550. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0079 Ûngûrû (inguru) hitza errotazioaren esanahian erabiltzen da, baina leku baten edo objektu zein zirkuitu edo zirkulu baten zirkunferentzia ere adierazten du.

551. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0183 Santa-Grazin hitza berezko esanahi bakarrean erabiltzen da: odola da eta irudi bidez odolkidetasuna, odolezko senidetasuna.

552. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0228 Aldikatzia txandakatzearen esanahian ondoko testuinguruetan aplikatzen da guk ikusi dugunez: usadioz, umearen gurasoen jatorriko etxeek txandaka (aldikatûz) hornitzen dituzte aitapontekoa eta amapontekoa, eta arau bera betetzen da izena ipintzeko; txandakatzea aplikatzen da Ligoleta olan ere.

553. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. agirrebaltzategi 0107 Horren adierazpide guztiz interesgarria da nola daukaten ikaragarrizko zailtasuna beraientzat esanahirik ez daukan esaldia errepikatzeko, hau da, horren edukiak ez baldin badu parekorik beraiek atzeman dezaketen errealitatearekin...

554. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. agirrebaltzategi 0107 Izatez, zein da gertakari zientifikoaren esanahia?

555. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. mendiguren 0067 Autore bat pixka bat desbideratzen hasten da adierazpide ezagun bat bere hasierako esanahitik, eta, honela aldatu ondoren, ahalik eta ongien moldatzen du bere gaira.

556. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. mendiguren 0067 Beste batek esanahia beste alde batetik hartzen dio; hirugarrenak bide berri batetik eramaten du berekin; eta arbitro komunik ez dagoenez, ezta epaimahai iraunkorrik ere, hitzaren zentzua behin-betiko finkatuko duenik, hau batetik bestera ibiltzen da.

557. 1991> euskara batua saiakera-liburuak zuzenbhizkera 0203 Modu biek esanahi bera daukate, beraz perifrastikoa ez dena aukeratuko dugu.

558. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. iztueta 0140 Hezkuntzak hiru ezaugarri hauek bete behar ditu osatua izan dadin: a) jakintza praktikoa eman behar du izakeraren zientziaz diharduen etologiatik eratorritako printzipio orokorrak zirkunstantzia jakin eta partikular bakoitzean egokitasunez, bakoitzaren izateko eta obratzeko moduari dagokionez, alegia, aplikatu ahal izateko (Sistema de la lógica, 2 vols., Madrid, 1917); b) sentimentu altruista eta sozialak garatzeko tresna izan behar du, norberaren zoriona eta besteena lor dadin, eta horixe da utilitarismoari ematen dion esanahia (El Utilitarismo, Buenos Aires, Aguilar, 1980); c) norberarekiko nahiz besteekiko obligazioak betetzeko gaitasuna eman behar du, askatasunean jokatuz, eta honen ardura familiari dagokio, eta subsidiarioki bakarrik Estatuari (Sobre la libertad, Madrid, Alianza, 1970).


559. 1991> euskara batua saiakera-liburuak matekariak 0074 8: eragiketen esanahia eta aurkezpena. (Estimazioa)


560. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m. arregi 0146 Lasterketa horiek italiarren artean esanahi berezia baitute.


561. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0061 Hala ere, santagraztar gehienentzat hitz horrek ez du esanahi berezirik.


562. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0154 Santa-Grazin aizo hitza bi esanahirekin erabiltzen da: aizoak pluralean auzokoak adierazteko eta hain zuzen lehen auzoa adierazteko.


563. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0050 Formula enpiriko eta molekularrak zehaztu eta bakoitzaren esanahia ulertzea ere beharrezkoa da.


564. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0181 Beste alderdi interesgarria banaketa horrek zelula bakar eta zelula anitzeko organismotan duen esanahi ezberdina da.


565. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0181 Metabolismoari dagokionez, interesgarria litzateke berorren esanahia argituko duen sarrera egitea, beharbada dagoeneko ezagunak zaizkigun organismo mailako elikapen funtzioetara joz.


566. 1991> euskara batua saiakera-liburuak bidesein 0010 Honek esan nahi du finca particular hiztegian begiratuz gero inoiz ez dugula jabeduna pribatua edo bertakoak aurkituko; hemen seinaleko testuaren esanahia eta kokagunea izan dira kontuan.


567. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eglu iv 0007 Gerta daiteke irizpide hauen arabera txertatutzat emango genukeen perpaus baten oso antzekoa edo esanahiaren aldetik baliokidea den beste bat txertatua ez izatea, irizpide formal honi emango baitiogu pisu berezia.


568. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.m. elortza 0172 Gibbs-en energia askeari esanahiren bat edo aurkitu nahian azter dezagun tenperatura eta presio konstantean gertatzen den prozesua.


569. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. iztueta 0861 d) Euzkadi hitza euskal nazio osoa adierazteko sortua bada, berdin-berdin adieraz dezake kontzeptu berbera Euskal Herria hitzak ere, baldin esanahi hori azaltzen bazaio herriari .


570. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0143 Ariketa batean, hitzak bi zutabetan emango zaizkio ikasleari: zutabe batean grekeratik mailegatutako hitzak agertzen dira eta bestean, hitz hauen esanahia, baina era desordenatuan.


571. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0143 Beste orrialde batean aurrizkien esanahia banatuko zaie, badaezpada ere.


572. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0143 Ikasleei zutabe batean jatorri grekoko hitzen zerrenda emango zaie eta bigarren zutabe batean hitz horien esanahia.


573. 1991> euskara batua saiakera-liburuak azurm 0463 Garai hartarako bere esanahi berezia du horrek.


574. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eglab 0413 Esanahiari dagokionez, -tzen + ari izan perifrasiak duen adiera berbera du.


575. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. lopetegi 0017 Horretarako, egitura eta esanahia duen ikur-sistema batez baliatuko dira.


576. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. lopetegi 0017 Semantikak, berriz, adierazpen edo esanahiez ihardungo du.


577. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. lopetegi 0243 Mendebaldeko euskalkietan -arren posposizioa erabiltzen da esanahi beretsuarekin.


578. 1991> euskara batua saiakera-liburuak psikolsoz 0166 4. Bereizgarri batek beste guztien esanahia aldatzen du.


579. 1991> euskara batua saiakera-liburuak psikolsoz 0166 7. Bereizgarri bakoitzaren balioa eta esanahia, testuinguruarekin batera, aldatu egiten dira.


580. 1991> euskara batua saiakera-liburuak psikolsoz 0166 Pertsona dabilen testuinguruan bereizgarri jakin baten esanahia nolakoa den, halakoa izango da subjektuaz aterako dugun inpresioa.


581. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.r. bengoetxea 0121 Antropologiaren erakarpenik garrantzitsuenetakoa bere ikerketa-metodoak dira (batez ere behaketa partehartzailea, zeinaren bitartez saiatzen garen fenomeno sozialek agente sozialentzat, partehartzaileentzat duten esanahia ulertzen) eta zuzenbideari dagokionez disziplina honek gatazka sozialen konponbideei ematen dien garrantzia eta zuzenbidea edo instituzio juridikoak kulturaren sarean lotuta bezala ikustea.


582. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0160 Ongizate materialaren adierazleekiko hurbilketa hori, adierazle horien esanahi kualitatiboa azaltzea ahalbidetuko duen analisi kritikoarekin osatu nahi da, bizi-maila, (errenta per capitarekin neurtua askotan) eta bizi-kalitatea (zenbatzeko zailak diren alderdiak sartzen ditu: aisialdia, lanak asetzea, ezaguera, eremu fisikoa, ingurugiroko ondasunak, besteak beste) desberdinduz.


583. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. laka 0169 Hizkuntz forma ahoskatuaz, hiztunak egoera bati erantzunarazten die entzuleei; egoera hau, eta honi emandako erantzunak, formaren hizkuntzazko esanahaia osatzen dute.


584. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. laka 0169 Hizkuntz forma bakoitzak esanahi zehatz eta iraunkorra duela ontzat hartu dugu, hizkuntza bereko beste edozein hizkuntz formaren esanahia ez bezalakoa dena.


585. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. laka 0169 (1) soinu aldetiko ezberdintasunak garrantzigabeak direla (ez fonetikoak), (2) hiztun askoren egoerek ezaugarri komunik badutela, eta egoeron arteko aldeak garrantzigabeak direla (ez semantikoak), eta (3) hizkuntzazko esanahi hau hizkuntzako beste edozeinetik ezberdina dela.


586. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. laka 0169 Hala, bada, hizkuntzalaritzaren maila deskribatzailea, hizkera-formen azterketa lehor samarrak osatua da, hizkera formek zehatz daitezkeen esanahi iraunkorrak dituztelako onarpenari jarraituz.


587. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. laka 0236 Adibidez, die: dice dadoak, seikoak forman, aldaera agertzen da ohitura orokorraren kontra; penny: pence penike(ak), ezaugarri bera, azpiko formaren aldaketaz agertzen da ( atalaren ezabatzea), eta esanahi aldetiko bereizketaz, pennies aldaera arruntetik aldenduz.


588. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. laka 0303 Garbi ageri zaigu hau, hizkera-atal sistema landua duten hizkuntzetan beti forma abstraktuak ageri direla dakusagunean; sintaxi leku ezberdinetan erabiltzen diren esanahi lexiko bereko forma paraleloak dauzkate.


589. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. laka 0303 Hizkuntza kategoriak, bada, ezin daitezke filosofia irizpideen bitartez erabaki; irizpide formalen bidez zehaztu ditugun ondoren, guztiz zaila suerta dakiguke haien esanahia deskribatzea.


590. 1991> euskara batua saiakera-liburuak soziologia 0035 Baina gertakari batek ez dauka esanahirik berez.


591. 1991> euskara batua saiakera-liburuak soziologia 0035 Gizakiak dira gertakariei eta giza egintzei esanahia ematen dietenak.


592. 1991> euskara batua saiakera-liburuak soziologia 0035 Ikuspegi elkarrekintzaile sinbolikoa honetan zentratzen da: pertsonek beste pertsonen egintzetan zer esanahi aurkitzen duten, nola ateratzen dituzten esanahi hauek eta nola erantzuten dieten gainerakoek hauei.


593. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0086 Esanahi zabal eta teknikoki hain zehatza ez den batean, ondasun juridiko jakin bati lerruna ematen dioten Lehen Tituluko arau material guztiak sar daitezke oinarrizko eskubideak deituraren azpian; ikuspuntu honetatik, Lehen Tituluko aurren hiru atalburuek oinarrizko eskubideak aitortzen dituzte.


594. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0086 Bigarren esanahi, hertsiago eta teknikoki zuzenago, batean, Lehen Tituluko eskubideak ez dira denak oinarrizko eskubideak


595. 1991> euskara batua saiakera-liburuak oñati 0100 Produkzio modu berria: hau da feudalismoaren benetako esanahia Erdi Aroan


596. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a.i. morales 0083 b Sorkuntzaren etapan ikasleek larregi erabiltzen dituzte hizkuntz item berriak (adb., orainaldi burutugabea erabili joaten naiz orainaldiko ekintza guztiak adierazteko, esanahia aintzat hartu barik), edo moldatzen dira komunikazio-jarduera bat egiteko, ikasitako item berri bat ere erabili gabe.

597. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a.i. morales 0087 Bietan uzten da lekua hizkuntzaren forma eta esanahiari arreta jartzeko.

598. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak haea 1995 0324 Horretarako, eraikidura juridikoa aztertzean Jarraitu nahi dugun azterketa metodoa ez da gurea. Lurralde-botere banaketa eredu baten azterketa juridikoa, suertatzen diren eraikidura (Konstituzional, konstituziondoko eta jurisprudentzial) desberdinen analisi bereizitzaile batez bideratzea ez da guk asmatutako erabidea, CRUZ VILLALON, P.'k sortutakoa baizik: La construcción jurisprudencial del Estado de las Autonomías, Revista Vasca de Administración Pública, 31 zbk., 1991, 249-260 o. Guk egindako bakarra, hark somatutakoa, II. Errepublikako eredu bereziarentzat egokitu nahiean, zerbait ikutu edo aldatzea izan da. bi atal bereiziko ditugu: eraikidura araukorrarena eta Berme Konstituzionaleko Auzitegiak egin zuen eraikidura jurisprudentzialarena Ezaguna da, eraikidura araukor batetaz gain (Konstituziogileak eta legegileak eginikoa) eraikidura jurisprudentzial baten lana ere egin zela, nahiz eta, kasu honetan, II. Errepublikako Berme Konstituzionaleko Auzitegiaren lana oso hasierako neurri batetan gelditu (joera mailan). Baina, zalantzarik gabe, esan daiteke, Auzitegi honen epaiek Estatu Integral delakoaren esanahia tinkatzerakoan lagungarri zorta daitezkeela..

599. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak diskurtsuaren a. 0601 Ondorio hauek diskurtsuaren egiturara zuzenduta daude eta ez hainbeste bere osagaien esanahien interpretazio soziolinguistikora.

600. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak diskurtsuaren a. 0601 Hitzen esanahi literala eta emandako testuinguruak interpretazioaren baldintzen ezagutzarekin elkarreragiten dutenean, bai ekintza bat eman dela, bai nolako ekintza eman den, bai ekintza bat baino gehiago eman den ala ez inferentzialki erabaki dezakegu.

601. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak diskurtsuaren a. 0601 Griceren irizpide pragmatikoaren arabera, hizkuntza erabiltzerakoan kontribuzio ezberdinen esanahia hiztunen asmo komunikatiboetatik eratortzen da.

602. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak diskurtsuaren a. 0601 Hiztunaren esanahia komunikazio asmoetan datza eta komunikatzen dena, esandakoa baino gehiago izanik, prozedura inferentzialak aplikatuz berreskura daiteke, hiztunen eta entzuleen kontribuzioek Kooperazio Printzipioak (Grice 1975) suposatzen duen jokaera arrazionala betetzen badute.

603. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak diskurtsuaren a. 0605 Hau da, ekintza baten asmoa identifikaturik asmo horretatik usteak, desioak, etab., inferi daitezke, guztia, noski, testuinguru zehatz batean emanik.(8) Hizketa ekintza baten esanahia erabakitzeko, interpretatu egin beharko ditugu emandako eta aurresuposatutako elementu errelebante guztiak. Orokorrean ikusita beraz, eta inferentzia posiblea izanik, aski izango da elementu berezien zehazketa interpretazioa bideratzeko.

604. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak diskurtsuaren a. 0608 Eta ez da horrela bere koherentzia ezin azal daitekeelako forma linguistikoa eta esanahia soilik kontsideratuz.

605. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak diskurtsuaren a. 0608 Bigarrenik, forma linguistikoa eta esanahia diskurtsuaren osagaiak izan arren, diskurtsua ez da bere osagaien batura, hauen elkarrerlazioan sortzen den zerbait baizik.

606. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak g. gatti 0094 Ildo honetan eta ikuspegi kontzeptualean batik bat hizkuntz arloan euskal kontzeptuaren esanahia behatzeko hiru aukera definitzen ditugu: esentzialista (euskal jitea = maska aldaezinen konbinazioaz sortutakoa); kulturalista (euskal jitea = subjektu batek prozesu sozial eta historiko baten ondorioz daukan oinarrizko identitatea); eta hirugarrena, mikroidentitatezkoa (euskal jitea = norberaren identitatearen erreferentzia bat, besteak beste, eta ez halabeharrez oinarrizkoa edo garrantzitsuena).

607. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak g. gatti 0094 Oraingo mintzagai dugunari dagokionez, euskal jitearen esanahia ulertzeko aukera horietako batean edo bestean oinarrituz definitzen diren diskurtso egituretan, gaur egun helduen euskara ikaskuntzatzat (beronen bi mailetan: hizkuntzari dagokiona eta sinbolikoa) hartzen denaren irudia sar daiteke edo ez.

608. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak g. gatti 0094 Hots: elementu polisemiko batek (hizkuntza) identitate polisemiko batean (euskal jiteduna) izan ditzakeen esanahietarik, helduen ikaskuntza horietako batzuetan baino ez da sozialki gauzagarria:

609. 1991> gipuzkera literatur prosa y. oñatibia 0046 Izparringi danak egunaren esanaya goraltzen eta gertakizuna aipatzen.


610. 1991> gipuzkera literatur prosa ataño nora 0030 Galdera orrek esan nai aundia zeukan.


611. 1991> gipuzkera saiakera-liburuak a. zavala 0008 Guk bai, ordea, bestela askotan baraurik geldituko baigera, esan naiaren erdiaz ere jabetu gabe.


612. 1991> gipuzkera saiakera-artikuluak euskerazaintza 1995 0050 Gaiñera, esanai aundiko argazkiekin liburua dago apaindua: txistulariak aurrera, euskal idazleak, Euskerazaintza osorik eta bukaeran bi erraldoi, Joxe Migel Barandiaran eta Manuel Lekuona, Euskalerri'ko biotzaren otsak.

613. 1991> sailkatu gabeak egunkariak latxaga 00085 Emen agertzen dugun eredu ori guretean maiz ikusi dugu. Itz oien esan naiak bertze indar bat daukate, ezin ditugunak nolanai erabilli.

614. 1991> sailkatu gabeak egunkariak latxaga 00085 Ikusle taldearen gidariak bi mai txiki aien esanaia ixildu zuen eta etzuan agertu.

615. 1991> sailkatu gabeak egunkariak latxaga 00085 Bere ibillialdia, gaztelu arretan bukatu zuanian, urbildu nintzaion eta, baita esan ere etzula agertu mai txiki aien esanaia.

616. 1991> sailkatu gabeak egunkariak dv 1999 00024 Datu basea Koldo Mitxelena-ren idazkietan oinarrituta dago eta abizenen esanahiaz gain, kokapen eta hedaduraz ere aritzen da.

617. 1991> sailkatu gabeak egunkariak dnoticias 1995 0037 Arturo Kanpion euskaltegiak eta IPES elkarteak antolaturik, Euskal Mitologintza preshistorian izenburuko ikastaroa burutuko da Iruñean heldu diren maiatzaren 6, 13 eta 20an, larunbatez, goizeko 9etatik 1,30etara. Emeterio Sorazu adituak honako gai hauek azalduko ditu ikastaroan zehar: Euskal Prehistoria ikerketaren eskutik ikusia, Arbasoen erlijiotasuna: Hierofanitza eta Erritugintza; Arbasoen erlijiotasuna: Mitogintza, eta Mitoen muina eta esanahia. Izenematea IPES Elkarten egin daiteke.

618. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1995 0009 Badirudi UPNkoek ez dakitela zer esanahi duen nafarrentzat Amaiurko oroitarriak, ezta hura egin zutenean Diputazio osoa Aizpunen gurasoak barne egon zela Amaiurren, adierazi zuen.

619. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1995 0009 Elkarrizketa eta akordioaren aldeko gizarte mugimendu horretako koordinatzailea kexu agertu zen, Estatu Batuetara eta Santo Domingora egindako bidaien esanahia txarto ulertu delakoan.

620. 1991> sailkatu gabeak egunkariak f. ibargutxi 0059 Bukaera aldera, hitz eta esamolde zenbaiten esanahia argitzen da.

621. 1991> sailkatu gabeak egunkariak j. juaristi 0052 Esanahi berezirik gabe batzuetan, zerbait esateagatik edo.


622. 1991> sailkatu gabeak egunkariak tx. garmendia 0057 Tximinien ugaritasunak ere badute beuren esan naia: Inglaterra naiko leku otza dalarik, su asko egiten omen zan etxean, ke asko zun ikatz klase batekin.


623. 1991> sailkatu gabeak egunkariak k. san julian 0003 Esanahi erraza du: jaunarekiko zital, gizartearekiko ezgauza.


624. 1991> sailkatu gabeak egunkariak k. san julian 0003 Izan ere sozial eta gizarte adjetiboek hitzen esanahia ezereztatzeko gaitasun bitxia daukate, hala nola langile soziala, Zientzia sozialak, Gizarte Justizia edo Gizarte Ongizatea hitzetan.


625. 1991> sailkatu gabeak egunkariak deia 1994 0040 -Alberto Ansola: Aurtengoak esanahi handia du niretzat.


626. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak r. lizartza 0046 Biek aipatzen dute hitz bakoitzaren kategoria gramatikala, alorra, definizioa, adierak eta -luze edo laburrago- erabiltzailearentzat egoki izan daitezkeen hainbat hitz, sarrerarekin lotura zuzena dutenak eta, kasu, gehien ezagutzen den zientzi alorrean duen balorea edo esanahia.


627. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak habe 1992 0007 Erraz kontatuta uler balitezke eta esanahi berdina baldin badute, askotan, grazia gehiagorekin gainera...


628. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. diaz de lezana 0001 Ezin dira banatu esanahia aldatu gabe.


629. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. diaz de lezana 0002 13. Esanahia. Terminoa esanahi-unitatea da; eremu zehatz batean, nozio bakarra adierazten du argi eta garbi (erreferentzia bakarreko izaera).


630. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. diaz de lezana 0002 14. Esanahiaren kalkulua. Sintagma terminologikoa batzuetan motibatua izaten da, adib. gari-jotzeko makina Nekazaritzan; beste batzuetan ez da izaten hain gardena, hots, bere esanahia ezin da atera osagai diren hitz edo terminoen esanahiaren baturatik, adib. kukuprakak aurkitzen denean Botanikan landare bat izendatzeko.


631. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0001 Sistema juridiko nagusien barruan amankomuneko kontzeptu eta hitz asko egon arren, Hiztegi juridiko eleaniztunetan sarritan irakurtzen ditugu honelako oharrak: halako zuzenbidean honako termino honi halako esanahia ematen zaio;.


632. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0001 Edo beste aldetik begiratuta, hitz orokorrak esanahi berezituetan erabiltzean.


633. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0002 Alegia, milaka (hamar, hogei?) hitzez osatutako hizkera berezi horrek erabiltzen dituen hitz gehien-gehienak hizkuntza orokorrekoak dira; badute beste esanahirik zuzenbidetik at.


634. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0002 Hainbat kasutan, ordea, hizkuntzako hitzak definizio bereziz hornitzen ditu; legezko esanahia ematen die.


635. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0002 Zenbait kasutan horrela hitzen esanahaia murriztu, saihets batera makurtu, bihurritu edota aldatu egin daiteke, hizkuntzan esan nahi duenaren kontrakoa adieraztera iritsi arte.


636. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... j.m. iturralde 0008 Hots, gaur egungo arte modernoarekin gertatzen zen bezala jendeak ez zuela ezagutzen zer ziren maskaradak; eta maskaradak zer ziren ezagutzen zuen jendeak ez zuela hauen esanahia ulertzen, tutik ere ez askok eta askok, eta honek ere bazuela zerikusia gaur egungo arte modernoarekin.


637. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... j.m. iturralde 0008 Lehen esan den arabera, jende anitzek maskaradaren esanahia ulertu ez arren, ohiturari jarraitzen dio eta bertaratzen da hutsik egin gabe, bertako antolatzaileek uste baitute maskarada Zuberoako kultura berpizteko beste urrats bat dela.