XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0028 Honi jarraiki futurismoa sortu zen eta konstruktibismoa gero.

2. 1991> euskara batua ikasliburuak artearen historia/dbh 00208 Ordura arteko abangoardien nahasketa izan zen konstruktibismoa: kolorearekiko gustua fauvismo abangoardiatik hartu zuen, forma geometrikoak kubismotik, garai modernoekiko grina futurismotik, abstrakziotik lengoaia ez figuratiboa espresio-bide bakarra bezala ulertua eta neoplastizismotik, azkenik, gizartearen zerbitzura aritzeko nahia.

3. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. gabilondo 0041 Baina modernismo klasikoak eta abangoardiek (futurismoa, surrealismoa, Nouveau Roman-a...


4. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0015 Futurismoa kanpoko espazioa menperatzera abailtzen da.


5. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0015 Gero berriz, estrategia marinettiarra bere baitara bilduko da, futurismoa sendotzeko, antolatzeko, futurismoa herrialde bakar batean egiteko.


6. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0015 Honela jaiotzen da, beraz, barne eraikintzan oinarritutako futurismoaren aroa, gorabeherak eta barne zatiketak jasan arren hogei urte baino gehiago iraungo duena.


7. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0015 Bai, futurismoa herrialde bakar batean eraikitzearen ideiarantz bideratzen ditu bere pausoak ikuspegi estalinistatik, hau da, egintza konkretuek beste herrietako giro abangoardistetan eragin zezaketen bultzada eta ereduaren ikuspegia bereganatuz.


8. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0019 Futurismoa, oso egoera politiko ezberdinetan bizi izan zen mugimendu konplexu bat da.


9. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0019 Marinettiren zuzendaritza eta izaera bateratzaileak ez zuen ia inolako eztabaidarik sortu futurismoak bizirik iraun zuen bitartean, baina oso iritzi ezberdinak isuri dira mugimendu honen muga kronologikoei buruz.


10. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0019 Zehazkiago esanda, bere jaiotza l909an izan zela erabat garbi dagoela kontutan izanik, eztabaida beste muturrean sortzen da, futurismoaren heriotzaren dataren inguruan, italiar eta nazioarteko kulturan bere izaera berritzailea edo bere eraginkortasuna zein unetan galdu zen aurkitzeko orduan.


11. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0019 Hasierako futurismo italiarraren ustekabeko energiaz bultzaturiko kanpoko futurismoak nazioarteko mailan 20ko hamarkadan praktikan desagertu zirela egia bada ere (...).


12. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0027 Baina denbora aurrera doan bezala, gero eta gogorrago eta bortitzago bihurtzen da, 1914-16rako garaian perbersio politiko eta estetiko baten itxura hartu arte: identifikazio bat sortzen da gerraren behar politikoa eta bere tresna nahiz egoeren (kanoi, bonbardaketa, uniformeaak...), estetizazioaren artean, gerra eta iraultzaren arteko identifikazioa bezalaxe, zeinaren ondorioz futurismoa konfusio kateen amildegian abailtzen den.


13. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0031 Jakina den bezala idazle izan arren arte plastikoen eremuan ere erantzukizunak hartu zituen pertsona batek sortu eta burdinezko eskuz zuzendu zuen futurismoa.


14. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0031 Futurismoa, bere hasieran, idazleen mugimendu bat izan zen, eta Marinettiren babes ideologiko nahiz ekonomiko bizkorraren bitartez pintura eta eskulturaren eremuan proposamen koherenteak garatzea lortu zuen.


15. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0031 Une honetan gauzik garrantzitsuena elkarrekiko interferentziak aipatzea da, alde batetik bestera egindako ibilbideak, iritzi amankomun baten zuloan ez erortzearren, hau da, futurismoa arte plastikoen munduan egokitzapena aurkitu zuen baina idazketan sortutako ideia estetikotzat hartzea.


16. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0031 Futurismo piktorikoan diskurtsua praktikaren aurretik etorri zen.


17. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0039 Futurismoak abangoardiaren eremu guztietan izan zuen eraginik, eta publizitatea errealitatearen birreraikitze fantastikoaren tresna eta laguntza izan zen: Fortunato Deperoren sintesi piktoriko edo tipografikoak, Ballaren numero espazialak, Pino Masnataren paisaia-tipografia edo G. Gerbinoren poesia publizitarioa beste askoren arteko adibideak ditugu.


18. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0039 7. Futurismoa eta faxismoa.


19. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0039 Futurismoa eta politikaren arteko harremanak aztertzerakoan, eta batez ere futurismoa eta faxismoaren artekoak, ondoko ideia hau oinarritzat hartuz abiatu behar da: abangoardiazko proiektu marinettiarrak ez zuen eremu estetikora mugatzeko asmorik, alderantziz baizik, hau da, kulturaren alderdi guztiak ideologia global batean barnehartu nahi zituen, giza esperientziaren eremu guztiak ukitzeko gaitasuna izango duen ideologia alegia, artetik ohituretara, moraletik politikara.


20. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0043 Marinettiren etsairik jarraikorrenetako batek, La Voceren zuzendaria zen Giuseppe Prezzolinik, 1923an faxismo eta futurismoaren arteko ezberdintasunak azpimarratzen dituen testu bat idatzi zuen.


21. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0043 Futurismoa, hain zuzen ere, guzti horren aurkakoa zen.


22. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0043 Futurismo eta faxismoaren arteko topaketa berri hau 1923-24ean gertatu zen.


23. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0043 Futurismoa mugimendu artistiko eta ideologiko bat da, (...).


24. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. san martin 0051 Lozorro hamarkadak igaro ondoren, baita sortzaileen zirkuloa deritzon taldearen lanari buruzko ikerketa puntualen ondoren ere, batez ere Boccioni-ri eta Severini-ri dagozkionak, azken urte hauetan futurismoari buruzko lanak areagotu dira, orain arte alde batera utzitako esparruei buruzko zenbait hondeaketei ekin zaielarik, adibidez, Pinturaren eta Eskulturaren gainezkada eta normalean Bigarren Futurismoa izenaren pean elkartutako mugimendu marinettiarraren belaunaldi gazteenen obra zabalari buruzkoa, orain arte ezezaguna izan dena.


25. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... zehar 1993 0027 Futurismoa


26. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... zehar 1993 0027 Futurismo italianoak eragina izan zuen dadaisten mugimenduan, Delaunyren kubismo orfikoan eta berebat raionismoaren eta suprematismoaren korronte artistiko errusiarretan ere; Burljuk anaiek fundatu zuten Moskun mugimendu kubista-futurista deitutako hura, joera abstraktu-konstruktibista errusiarrekin harreman estuan egon zena beti.


27. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... zehar 1993 0027 Futurismoaren jarrera intelektualak koadro bereziki disoziatua azaltzen du, izan ere jenioari emandako gurpen gehiegizkoaren eta pentsamendu politiko elitistaren ondoan, hau da 1919ko urte-inguru hartan faxismoaren sistema totalitario italianoaren alde ateratzera eraman zuen pentsamendu politikoaren ondoan, kritika sozialeko konpromisu bortitz bat ere eman baitzen eta mentalitate artistiko multimedial bat gainera, aurrera begira jartzen zena eta teknikaren baliabide modernoak artean sartu eta emankor bihurtu zituena.