XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa baizk ipuin 0058 Gixon au ezta urittarra, ezta euzkotarra be, baña bere esatez, itxas-urija matte-dau, bere-beria ba'litz lez.

2. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak jag 0018 Tumpada aditzeko ordua etorri zan Eroma'n; eta berialase S. Iñazio'k tumpadalari bikañ ura Gipuzkoa aldera, gure mendietara bialdu zuan Jaunaren izenean ots egiñaz gure mendi eta uritarrak zeru bide zuzenean ipini eta bertan zaindu edo zaitu zitzan.

3. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak euzkadi 1931 0001 Uritarrak emongo ei dautso baserrikuari lanaren guna. Ole.

4. 1900-1939 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... jzale 1914 00003 Irallaren 6'an igandian barriro uritar gustiok Jauna artu eben ta abestu Miren alabok.

5. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa onaind virgil 0292 Bestaldeko muiñotik, Kaiku da lenengo ots dagiana: Zer mukuru dugu, o uritarrak!, illun beltz onantza datorkiguna?

6. 1940-1968 lapurtera-nafarrera literatur prosa d. dufau 0030 Nork erran dezake chuchen eta zertako hiritar erdaldun batzuek, bereziki, eman zuten gogoari, orai duela hiru hogoi bat urthe, Makaiaren irrigarritzea?....

7. 1940-1968 lapurtera-nafarrera saiakera-liburuak d. soubelet 0123 Hiritarrek ere ez zuten emaiten laborariari merezi duen estimua.

8. 1969-1990 bizkaiera literatur prosa onaind 0232 209 Bide malkartsua egin ondoren, uritik ur samar aurkiturik, maitagarri aratzen iturrira eldu ziranean, Itako, Nerito ta Poliktor'ek egiña zan berau; ingurumari eukan ezotasunetik janaritzen diran eltxun sail aundia; goitik jausten zan ura, ozkirri-ozkirria, arkaitz baten gaiñetik; goiko aldean, antxiña baten, ondi bat jaso eben maitagarrien omenez, eta bidazti guztiak antxe eskiñi oi ebezan euren oparigaiak, eta emendixek artu oi eben uritarrak bear eben ura, eurokin aurkitu zan bidean Melanti, Doli'ren semea, bere saldoko auntzik ederrenak, artzaiñak jarraitsoela, senargeien aparitarako eroiazana.

9. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0099 Gernika-Lumo-ko Uri ta uritarrak, nik aginduz daukadan Udal demokratiku onen bitartez, erri guztiai ta mundu osoari geure aotsa zuzentzen ausartzen gara geure euskal izkuntza aspaldiko maitean, gizon-gisa begiratu ezkero, negargarrizkoa dan urte-mugan.

10. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak j.m. etxebarria 0051 2. Uritar eta baserritarren artean izkuntz aldaketa, auzotuta dagozanen eta erri gabe diranen artean.

11. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak j. zubikarai 0063 Bidari-Etxearen zaintzeaz gaiñera, Poloniar gizon bategaz ezkondutako Markievicz-Kontesaren gidaripean, Uritarren Gudaroztea eritxon beste gizon eta emakumeak Dublin'go Zelai Nagusia menderatu eben.

12. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak zubk 0010 Baldintza lez ipinten eban ez eitezela Markiña'ko uritar lez sartu Bizkai'ko Jaun berberari lurralde-lau edo Bizkai-lurra deitzen zaneko lez petxak edo amarrenak ordaintzen eutsezanik.

13. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0130 Hiri gehienak plangintza orokor baten beharrean daude eta hori hiritar guztien eginkizun ezinbestekoa dela esan behar da: hiritarrak berak eginkizun horretan parte hartzen ez badu nekez puskatuko da gizakia isolatzera heldu den hiriarekin; guztiok komunikazio-toki nahi genukeen hiria berreraikitzeko hiritar guztien elkar lana behar dugu.

14. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0090 Funtsean, keltak izanen dira La Tene kulturaren hedatzaile, eta hauek eramango dute hiritar zibilizazioa kulturaz oraino atzera zeuden lurraldeetara (Bohemia adibidez, Britaniar irlak, Iberia penintsula......).

15. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0131 - Propietari klaseak bi ziren: laborari handikiak (esklabuen propietari zirenak) alde batetik, Senatu eta magistratu zirela medio, Errepublikako gobernuaren kontrola politikorik gabe, baina herriaren mugimendu demokratikoaren eragile ziren, laborari pobre, eskulangin eta hiritar proletari nahiz subproletariekin batera.

16. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0131 Hala, zernahi gatazka bazen: esklabuen eta esklabisten arteko burrukak zirela, jende libre dirugabearen eta handiki dirudunen artekoak zirela, hiritar eta hiritar ez zirenen arteko burrukak zirela, etab.

17. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0098 ... Merkatari donostiarrek eta bilbotarrek, burges hiritarrek, liberalek, foruen gainditzea beren ekonomia eta ideologiaren irtenbide naturala bezala ikusten zuten.

18. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0092 Montesquieu-ren botere exekutiboaren barruan bi motatako zuzenbideok zeuden: zuzenbide zibila (Estatuko hiritarren artean legeak gorde arazten duena: Zuzenbide zibilaren Exekutiboa), eta jendeen zuzenbidea (gerra-deklarazioak, bakegintzak, soldaduska, aduanak etab.: Jendeen Zuzenbidearen Exekutiboa).

19. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0079 Ezagutzen dugun lehenengo kultura bateratu hiritarra Chavin hiriaren inguruan zabaltzen da, ipar Andeetan (K.a. I. milakadan).

20. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.c. alonso 0023 Kristo zen eta gure hiritar nagusien salaketaz, Pilatok gurutziltzatu zuenean, maitatu zutenek berdin jarraitu zuten zeren hiru egun beranduago agertu bait zitzaien, Jainkozko profetek iragarrita zuten bezala eta beste hamaika mirakuluak.

21. 1969-1990 euskara batua ikerketak p. urkizu 0023 Hau, euskal etorkizkoa izan arren, bere aitona Bertrand de Rostégui Jutsuekoa zenez gero (2) 710 or., zoramen berezi batez horniturik zegoen eta bere iritziz ia hiritar gehienak sorginkeriaz kutsatuta zeuden, eta horrela bost hilabetetan zazpirehun baino gehiago errearazi zituen, su eta gar garbitzaile haietarik apaizak ere libratu ez zirelarik, eta Azkaine, Arkibel, Ziburu eta Donibane Lohizuneko herriak gertatuz pairatzaile.

22. 1969-1990 euskara batua ikerketak p. urkizu 0056 Mundu berri baten sorreran zeudela eta pentsamendu berri baten hastapenetan, zeinen arima eta gorputza zientzia izango zen, XVIII. mendeko kosmopolitismo filosofikoaren lehen hiritarrak zirela (134) aip. lib. 185 or., alegia.

23. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura j. lizarralde 0072 - Hartzazu gogoan - esan zion ofizialeari ozenki- Estatu Batuetako hiritar bat naizela eta zu, Yokohama-ko hiria eta Japoniako gobernua zaretela jantzi hauen arduradun eta erantzule. Gabon.

24. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. gereño 0084 Hiritarrak han enpadronatzen ziren eta etxerik etxe liburuak saltzen zituelaren atxakiaz atxakia: pretexto, hiritarren hiritar: ciudadano izen-abizenak izen-abizen: nombre y apellido han lortzen zituen.

25. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.a. agirre 0215 Hirira etorri zelarik, bere proiektoak azaldu zizkion herriari eta hiritarren laguntza eskatu zuen.

26. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j. arriola 0004 Gizon nagusiak bakarrik ziren benetako hiritarrak, eta gobernuan parte hartu zezaketen.

27. 1969-1990 euskara batua literatur prosa p. zabaleta 0052 16. Izugarria Egin zigun halabeharrak Markako hiritarroi. Geneukan amorruak eraginda, gaur oraindik aurpegia lotsaz gorri-gorri jartzen didan izugarrikeria bat egin genuen.

28. 1969-1990 euskara batua literatur prosa p. zabaleta 0070 Beraz, saltoka itzuli eta esan nien: - Tira, hiritarrok, tira gora! Gure zekorrak belarrari usaina hartu dio, eta haren gogoz mihia luze ateratzen hasi da.

29. 1969-1990 euskara batua literatur prosa p. zabaleta 0107 Jarraigoa alboko mahai batetan eseri zen, Markako gainerako hiritarrekin batera.

30. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0150 Eta goizero-goizero bere enplegatu lanetara joaten da, zortzi ordu egoten da, etxera itzultzen da, bizitzen hasten da eguna ilundu arte, emaztearekin oheratzen eta jaikitzen da, hiritar bat da, ez markatua, ez sospetxosoa, ez da bizi dardaraz.

31. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak r. manjon 0008 Pertsonaiak ostera, era guztietakoak dira, hots, jendeak bizi modu arruntean pairatu edo inguruan soma ditzakeenak: jaun handiak, morroiak, erregea, ohoina, laboraria, hiltzailea, aitasaindu, artzaina...; hauetariko batzu Zuberoatik urrunekoak izan arren, ez dira giro gortesau edo hiritarrean antzemanak izaten, beste mundu-proiekzio batetan baino.

32. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. baztarrika 0292 José Guillén-ek erromatar hiritarren bizimaina zabal bezain zehatz aztertu digu Urbs Roma izeneko bi liburukietan.

33. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. baztarrika 0292 Bigarren hontan, Guillen-ek erromatar hiritarren bizitzako beste bi alderdi aztertzen dizkigu: batetik, gizarte eta politik bizitza, eta bestetik, erromatarren bizimodu ona, hots, erromatarren otordu, jolas, dibertsio eta atseginak.

34. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak t. ureta 0038 Zergatik uste duzu bada baserritarrek (eta gehienbat oraino hiritar basajabeek) bota dituztela pago ta gaztaña ondoak eta bere ordez lerra edo pinuak landatu?.

35. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. urretavizcaya 0504 Eta mende honen hasieraz ari baldin bagara, idazle gehienen giro hiritarraz mintzatzen bagara, aipatu beharra dago Euskal Herriko industrializazio motak ez diola emakumeari oso berandu arte lanik eskaini.

36. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. pagola 0032 Hauek dakite eta gorputzaren hedeetatik askaturik ideiaren edertasuna istimatzen, beste hiritarrek ez dakiten bezala.

37. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. pagola 0032 Azken hauei dagokie hiritarrak heztea.

38. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak egoeraren definizioa 0138 Pertsona hauentzako hizkuntza bat zenbat eta zaharragoa izan, hainbat baliosoagoa da, eta horretxegatik euskararen ia mirakuiluzko superbizipen historikoak, linguistikaz kanpoko kondizio bat ematen dio berari, eta hizkuntza horren jabe eta erabiltzaile direnei, berriz, lehen mailako hiritarren kategoria, ezagutzen ez dutenen aldean, euskararen hizkuntz kalitate hobe bat adierazten duelako edo.

39. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. zabala 0148 Arestik gizon hiritarra du bere gai.

40. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak kondairan zehar 0110 Orleansgo hiritar inguratuek poz handienaz hartu zuten, (...).

41. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak akmanifestua 0058 BURJES.- Erdi Haroan hitz honek kaletar edo hiritar esan nahi zuen, hau da, burguan edo hirian bizi zena; baserritarra edo nekazari ez zena.

42. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. apalategi 0064 Beraz, esan dezakegu hiritar k: Sendeja zeregin mota askoz estaltzen zaigula egunaren goizaldean berauen helburuak etxebizitzak (janari eroslen bidez) eta lantegiak (kale bertakoak eta helbide ezjakinekoak) direla, etxetatik abiatuz gero guztiak.

43. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. apalategi 0064 Hiritar kale batean, K: Sendejan esatebatetarako, zer da gaur egun herri txiki bateko bidean (hau beraren kale bakarra dela esatea dago) ematen ez dena?.

44. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. apalategi 0065 Ugaritasuna, egile eta egilegaien mailakoa, bereziki izango litzateke hiritar pertsonartean.

45. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. apalategi 0065 Baina, hiritarrak ugari, oso ugari, orainarte ezagutu ez den bezala ugari, direlakoaren mailan bego une honetako gure pentsamendu biltzailea.

46. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ega 1984 0105 10. Ekonomiaren eremua hestutu zenean
a) politikaren mugak ireki egin ziren
b) hiriekiko mesfidantza galdu egin zen
c) berekiko mesfidantza sortu zen hiritarrengan
d) gure egunetaraino irauten duen fidantza sortu zen hiritarrengan.

47. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak gasteiz 0060 Nafarroako Santxok autonomi zerbaitekin hiria hornitu zuen, hiritar askeen artean botaketaz aukeratutako alkate baten eskuetan hiriaren zuzendaritza uztean... (Antxinean tradizioz egiten jarraitzen zen izendatzearen erak esames eta bitxikeriaren usain apur bat du).

48. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/3 0116 Hiritar guztiek, ordezkarien bidez (diputaduak eta senadoreak), erabaki dute hori.

49. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/3 0116 Beste hitzetan esateko, Estatuko legeek hala agintzen dutelako: berez, legeak hiritarrek erabaki eta errespetatu behar dituzten arauak dira; Estadua lurralde bederan bizi eta denentzako egoki diren aktibitateak batera eratzen dituzten pertsona multzoa da.

50. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/3 0117 Goi Ganbarako partaideak eta diputaduak hiritarren artean aukeratzen dira hauteskunde bidez.

51. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/3 0117 Hiritar bakoitzak papertxo batean nahi duen alderdi politikoa seinalatzen du eta honen barruan jatorrenak derizkionak.

52. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/3 0117 Hiritarrek erarik hoberenaz zaintzeko, Kostituzioek lurralde banaketa egiten dute, probintziak direla, distritoak, udalak, etab (ikus Hiria).

53. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/3 0117 Erakunde hauen barruan badira zenbait guztizko autonomia dutenak eta hori hiritar gehienek dituzten ohitura edo hizkuntza desberdinak dituztelako izan ohi da.

54. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0163 Iraultza-Nagusiaren ondoan, gaztelu askotako lorategiak zabaldu ziren eta, hiritarren eskuarrean jarriz, hiri-parke bihurtu.

55. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0163 Orain dela 80 bat urte leku itzaltsu jotzen zen parkea: hiritarrak bertatik ibilaldi bat egiteko edo igandean musika-kioskoaren ondoan lasai exerita pasatzeko aukera eskaini behar zuen.

56. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. lamarca 0115 Erroma errepublikanoan, Grezian gertatzen zenaren antzera, hiritarrek askatasun politiko inportanteak zituzten.

57. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.m. urkia 0218 Batzarrea, urtean behin, hiriko Udaletxeko Kongresu orokor batean izendatzen zen, Alkatea buru zela, eta hiritar guztiek parte hartzen zutelarik.

58. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. zalbide 0209 Horra beraz, txostenean labur eta zehatz esan zaigun hori adostasun-aitormenez errepikatuz, terminologi saioak begien bistatik inoiz galdu behar ez lukeen helburu bikoitza: - geroz eta administrazio-gune gehiagotan erabiliko den hizkera-moldea indartu behar da; eta - administrazio-gune horietariko bakoitzean geroz eta langile gehiagok administrazio-esparruko lankideekin zein esparru horrezaz kanpoko hiritarrekin praktikan erabili ahal izateko formula egokia finkatu eta zabaldu behar da.

59. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lmuj 0155 Gure ustetan garrantzi handikoa du zonalde hiritar edo urbano batean honelako bilketak, (...).

60. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak salbamena 0093 Horrek, bizitzaren kristau ikuspegia eskaintzea esan nahi du; beste hiritarren maila berean eskaini ere, aparteko legerik gabe, baina beldurrik gabe; sendo sinesturik, Jesusen mezuak baduela indar giza bizitza duintasunez jazteko eta betetasun haundiagora eramateko.

61. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak g. nazabal 0027 - Lehenbiziko bihotz-aldaketa egiten dio Barnar Dk.ak Washkansky, Hego Afrikako hiritarrari (Abenduan).

62. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak g. nazabal 0017 Horrela, munduaren katalogazio burokratikoan, hainbat dokumentu garrantzitsuk ez dute balio, baldin eta ez badaramate hiritarraren aurpegiaren argazki bat aldean (...).

63. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0099 Hiritar batek kalean zerbait saldu nahi badu, inprimaki bat bete behar izaten du.

64. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. kintana 0008 1. Ohizko zooparkeak, sarri, hiritarrek basa-faunarekin duten kontaktu bakarra izaten dira, animaliak kaioletan edo esparru zabal edo ez hain zabaletan dituztelarik.

65. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. navarro 0063 Aipaturiko erregelamenduaren 1. artikuluak ondoko eran azaltzen du zertan datzan langileen ibiltze askea: Estatu elkartekide baten hiritar orok, zeinnahi delarik ere haren egoitza, beste Estatu elkartekide baten lurraldean alokairuko iharduera iristeko eta egikaritu edo ejerzitzeko eskubidea du, beste Estatu elkartekide horretako langile nazionalen enplegua arautzen duten legezko, erregelamenduzko eta administraziozko xedapenen arabera.

66. 1969-1990 lapurtera-nafarrera bertsoak xa odol 0150 Auzia trenkatu zen hortikan aurrera,
hiritarrak etzuen hinkikan atera.

67. 1969-1990 lapurtera-nafarrera bertsoak xa odol 0150 Behar dela hiritar dudarikan ezta,
bainan lur-langilea beza errespeta;
eduki arren diruz sakelak beteta,
jangairik ez badago, akabo da besta.

68. 1969-1990 lapurtera-nafarrera literatur prosa f. krutwig 0102 IRENE - Lekhu huntan Burgiko hiritar aberatsak biltzen ziren... aurkhaz-aurk Duana Zaharra dago.

69. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak bao 1990 0001 3. Art. Udal Administrazioak hurrengo artikuluetan biltzen diren neurriak hartuko ditu eta honela ordenatuko dira: a) Kontsumoa murriztekoak. b) Hiritarrak sensibilizatzekoak.

70. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak bao 1990 0001 c) Hiritarren kolaborazioa bultzatzekoak.

71. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak bao 1990 0001 d) Hiritarrrek udal kudeaketaren parte hartzekoak.

72. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak bao 1990 0002 HIRITARRAK SENSIBILIZATZEKO NEURRIAK.

73. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak bao 1990 0002 HIRITARREN KOLABORAZIOA BULTZATZEKO NEURRIAK 11. Art. 1. Hiritarren ekimena bultzatu eta lagunduko da, Udal honen lokalak eta gainerako bitartekoak horrela nahi duten pertsonen esku utziaz.

74. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak bao 1990 0003 HIRRITARREK UDAL KUDEAKETAN PARTE HARTZEKO NEURRIAK.

75. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak deia 1986 0001 Arlo honetan, euskara eta hiritarren segurtasunaren arteko erlazio zertan den aztertu duen txostena aurkeztu zen, euskal gizartearen hizkuntz-eskakizunei erantzun ahal izateko polizia elebiduna izatea zein premiazko den nabarmenduz.

76. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1987 0001 Honelako praktikak guztiz bukaturik zirela uste zenean berriro arraberritu nahi izan dituzte Deorala herrian, hiritarrak kezkaraziz, esan du Gobernuaren bozeramaleak.

77. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak hemen 1987 0001 UNOren babespean indartuko den hitzarmenak, 10 lagunez osaturiko komite ikertzailea eratzeko asmo egin du, hain zuzen, hiritarren salaketak egiaztatu ahal izateko, eta kasua balitz, torturatzaileak prozesatu bide izateko.

78. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak hemen 1987 0001 Herrialde sinatzaileen hiritarrek eskubide osoak izango dituzte torturen salaketak gauzatzeko, izan ere, hamar ikerlari horiez osaturiko komitera kasuak bidaliz.

79. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak hemen 1987 0001 Albistearen espansioaren balioak, demagun, komunikazioaren balioak hiritarrak benetan kezkatzen duenaren espejismoak sortu ahal ditu.

80. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak soeg 0001 Xuberotarrak herabe daude lapurdi-Baxenabarreri buruz, alegia-eta kanpotiarrak, alegia-eta ez Eskual-Herriko seme, Eskualdun guzien haurrideak Ara berriek nahi dute hiritarrak abia diten, haia-haia, basherritarrek utzi aspaldiko bidexkaz-bidexka, mendien kaskoraino.

81. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak punto y hora 1976 0001 Hiri buruko jauntxoen utzikeriak sortu bazion giro txarra baserritarren artean, hiritarren euskaltzaletasunak itzul lezaioke herrietan galdutako atxikimendua.

82. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak x. lete 0001 Pla zahar honentzat, beraz, munduko gauzarik txarrena estaduari zergak ordaindu behar izatea da; eta oraindik askoz ere txarrago dela dio zerga hoiek hiritar eta nekazaria behar bezela zerbitu eta administratuko ez dituen estadu bati ordaindu behar izatea.

83. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1990 0001 Atenako hiritarrek 424ean estratega hautatua, urte berean atzerrirako bidea hartu behar izan zuen berak zerikusirik ez zeukan porrot baten ondoren.

84. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... g. arrien 0002 Agaitik baserriak uritarren kontrako burruka eroa.

85. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... g. arrien 0002 Ekonomiazko burruka izan zan, bada uritarrak eta baserritarrak euskaldunak ziran.

86. 1991> bizkaiera ikasliburuak danok senide 00041 Uritar bizitza maila handia eban.

87. 1991> euskara batua antzerkia x. diaz 0140 ERLOJUA.- (Narratzailea) Agintari asko legez, Alkatea ere luzaz aritu zen hizketan eta hiritarrak aspertu.

88. 1991> euskara batua antzerkia x. gereño 0094 Fiskalak aditzera eman du kalean hiritar ondraduek uzten dituzten zarama poltsei hurbiltzea deliktua dela.


89. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 00148 Bestetik, Egan etorkizunari so dago eta gero eta hiritarrago den euskaldungoari erantzun nahirik.

90. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 00148 Sarasolaren hitzak berriz ere hartuz Gerraondoak dakarren industriatze prozesuaren hedadura nabariaren ondorioz, euskaldunak masiboki doaz giro nekazaritik hiritarrera iraganez: 1970 urterako, euskaldunen artean %35'5ak soilik dirau baserrian... Hiritartze prozesu honek, eta berarekin batera eman den irakaskuntzaren demokratizazioak, euskal literatura moderno batek behar zuen irakurlego hiritar eta kultura sortzen du.

91. 1991> euskara batua ikasliburuak lan-prestakuntza 00156 Kide den Estatu bateko nazionalitatea duten pertsona guztiak Batasuneko hiritar izango dira (2. eranskina).

92. 1991> euskara batua ikasliburuak lan-prestakuntza 00156 Batasuneko hiritarra kide den Estatu bateko nazionalitatea duen pertsona oro izango da.

93. 1991> euskara batua ikasliburuak lan-prestakuntza 00156 2. Batasuneko hiritarrak Itun honetan aurrez ikusitako eskubideen titular eta betebeharren subjektu izango dira.

94. 1991> euskara batua ikasliburuak lan-prestakuntza 00156 I. Batasuneko hiritar orok eskubidea izango du kide diren Estatuetako lurraldean aske zirkulatzeko eta bertan bizitzeko.

95. 1991> euskara batua ikasliburuak lan-prestakuntza 00156 I. Berea ez den Estatu kide batean bizi den Batasuneko hiritar orok eskubidea izango du bizi den Estatu kideko udal-hauteskundeetan hautesle eta hautagai izateko, Estatu horretako hiritarren baldintza berberetan.

96. 1991> euskara batua ikasliburuak lan-prestakuntza 00156 2. 138. artikuluaren 3. atalean eta bere aplikaziorako ezarritako arauetan xedatutakoaren kalterik gabe, berea ez den Estatu kide batean bizi den Batasuneko hiritar orok eskubidea izango du bizi den Estatu kidean Europako Legebiltzarrerako hauteskundeetan hautesle eta hautagai izateko, Estatu horretako hiritarren baldintza berberetan. Eskubide hau Kontseiluak 1993ko abenduaren 31 baino lehen, Batzordeak proposatu eta Europako Legebiltzarrak aldeko irizpena eman ondoren, aho batez ezarri beharreko modalitateen kalterik gabe gauzatuko da; modalitate horiek salbuespenak ezarri ahal izango dituzte Estatu kide baten arazo zehatzek hala justifikatzen dutenean.

97. 1991> euskara batua ikasliburuak lan-prestakuntza 00156 Batasuneko hiritar orok, bere Estatu kideak ordezkaritzarik ez duen hirugarren herrialdean, edozein Estatu kideren ordezkari diplomatiko eta kontsularren babesa jaso ahal izango du, Estatu horietako nazionalitatea dutenen baldintza berberetan.

98. 1991> euskara batua ikasliburuak eguzki erregearekin 0008 Hiritarrak hornitzeko janariak produzitu eta saltzeaz gain Pariseko biztanleek bazituzten beste eginkizun batzu ere: zenbaitzuk ehungintzan iharduten zuten, ehunak egiten eta jantziak, gortinak eta alfonbrak lantzen; bestetzu ateak, leihoak eta eraikintzarako behar ziren erredizak, altzariak eta etxerako tresnak egiten zituzten arotzak edo zurbeltzariak ziren.


99. 1991> euskara batua ikasliburuak eguzki erregearekin 0014 Aitonen semeen familiarik zaharrenetariko askok eta Pariseko hiritarrik garrantzitsuenetako batzuk, beren boterea gordetzeaz arduraturik, Hostailaren aldekoei eman zieten eskua.


100. 1991> euskara batua ikasliburuak aita santuen erroman 0014 Bertako agintari eta hiritar aberatsek diru kopuru handiak gastatu zituzten tenplu, etxe, bainu publiko, zirku, garaipen arku, hilobi eta monumentuen eraikuntzan.


101. 1991> euskara batua ikasliburuak aita santuen erroman 0031 Baina XV. mendearen amaieran, ordurarte Berpizkundeko arte eta ikasketa gunerik garrantzitsuena izan zen Florentziako hiritar batek ondoko hau onartu zuen: munduko jakintsu guztiak euren borondatez joaten dira Erromara.


102. 1991> euskara batua ikasliburuak zipristin/7 0036 Zenbait hiritar abenturazale zirko ekuestrera joan da edota beren altuera txikia ongi ordaintzen dieten beste eginkizunetara.


103. 1991> euskara batua ikasliburuak mega gaztetxo 0052 1789ko Uztailaren 14an Parisko hiritarrek Bastillako gartzelari eraso zioten.

104. 1991> euskara batua ikasliburuak mega gaztetxo 0052 Frantzia osoko hiritarrak eskubidez eta betebeharrez berdinak zirela eta aurrerantzean Frantziako hiritarrek aginduko zutela, aldarrikatu zuten.

105. 1991> euskara batua ikasliburuak murgil/4 00032 Hiritarren esperientzia estetikoaren eta giro bisualaren % 90 kitsch hutsa da.

106. 1991> euskara batua ikasliburuak filosofia/dbho 00081 Liburuan adierazten duenez, giza kulturaren aurrerapen edo eboluzio bakarra izaten da herri guztietan, hots, gizarte guztiak eboluzioan aldi berdinetatik pasatu dira edo pasatuko dira: ehiza eta uzta-biltzea; nekazaritza eta metalgintza; eta zibilizazioa (kultura hiritarra eta idazkeraren ezagutza).

107. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/dbh 00139 Liburu honek, orduko ideologiari jarraituz, euskal baserritarraren bizimodua goraipatzen du; hiritarrak, aldiz, beren euskara bezala, motelduta gelditu direla ematen du aditzera. Gizartean, alegia, onak, alde batetik, eta gaiztoak, bestetik, bereizteko joera agertzen du idazle honek

108. 1991> euskara batua ikasliburuak historia 1998 00200 Bigarren proiektua, 1933ko abuztuaren 6an onartu zuten Araba, Bizkaiko eta Gipuzkoako udalek Gasteizen eginiko bilkuran, eta erreferendumean berretsi zuten hiritarrek 1933ko azaroaren 5ean.

109. 1991> euskara batua ikerketak e. arana 0123 Mundu laboraleko IUK-k dira adibide egokiak, hiritar guztientzako kaltea suposa dezaketen greba eta protestaldiak ekiditeko patronala eta sindikatuen arteko negoziazioa eta akordioa proposatzeko orduan.

110. 1991> euskara batua ikerketak e. arana 0331 Gizartea multzo definitu eta nolabaiteko karakterizazio kolektiboa erakusten duten bi tipologia horietatik kanpo daudenak, portzentualki, oso maila apala lortzen dute: Mugimendu sozialak (%2) edota Hiritar solteak (%1,5) esate baterako.

111. 1991> euskara batua ikerketak j. amezaga 0165 Ilustrazioaren lehenengo argiekin batera hasiko da hedatzen hiritarren ongizatea hezkuntzaren bidez lortu beharraren ideia.

112. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura a. zuberogoitia 0062 Zurrumurruaren berri izan bezain laster, hiritar guztiak Bolunba Balabako enparantzara begira zegoen Selmaren gelako leihoaren azpian bildu ziren, ehun urte baino gehiagoko zuhaitz erraldoiaren itzalpean.

113. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura k. biguri 0030 Poliziak bere kontrolak gehitu behar izan zituen, hiritarrek beren eskutik justizia har ez zezaten.


114. 1991> euskara batua literatur prosa j.a. arrieta 00065 Ikusten dira oraindik kale bazterretan abnegitek, beren buruen defentsan inondik ere, irentsi behar izan dituzten hiritar batzuen hezurhutsak.

115. 1991> euskara batua literatur prosa x. galarreta 0029 Legeak berak bermatu beharko luke edozein hiritarrak bere etxean bakean bizi izateko duen eskubidea.

116. 1991> euskara batua literatur prosa k. santisteban 0040 - Eta hiritarren irudi hauekin jolastu behar al dugu? -galdetu zuen Erikek.


117. 1991> euskara batua literatur prosa i. tapia 0015 Honetara heldurik, lan handirik gabe onartuko duzue gure hiritarrek ez zutela inolako motibotik urte hartako udaberrian gertatutakoak espero izateko eta, ondoren konturatuko ginenez, kronika honetan jasotzen saiatuko garen bata bestearen atzeko gertaera larrien lehenengo ezaugarriak baino ez ziren izango.


118. 1991> euskara batua literatur prosa i. tapia 0120 Bizia arriskuan jarri zuten gure hiritar haiek, erabaki beharra zuten ea, bai ala ez, izurritean zeuden eta ea, bai ala ez, haren aurka joan behar ote zuten.


119. 1991> euskara batua literatur prosa i. tapia 0170 Eserlekurik garestienetan jarririk, Cottardek eta Tarrouk gure hiritar dotoreenez lehertzeko zorian zegoen parterre bat menderatzen zuten.


120. 1991> euskara batua saiakera-liburuak neurozientziak 00011 Alde batetik nahikoa da jardunaldiko hitzaldiei eta lanei erreparatzea konturatzeko honelako ekimenek euskalgintzan garrantzia handia dutela, eguneroko harremanez gain eta hizkuntzazko aldarrikapen eta erreibindikazioez gain, lan sendoa ere premiazkoa duelako euskararen finkapenak. Lan sendoa eta, nolabait esateko, kalitatezkoa, goi mailakoa. Ikerketa euskaraz egitea eta euskaraz jendaurrean aurkeztea eredugarria gerta daiteke, are gehiago edozein hiritarrek hain hurbil senti dezakeen osasungintzaren esparruan.

121. 1991> euskara batua saiakera-liburuak g. bilbao 00050 27. Eta ez dizuet, hiritarrok, zuen hirikoek zuzen barik oker jokatzea nahiago izan dezazuen eskatzen ampsup122; Mendekurako bidea ere ez duela onartzen argitu nahi du Salustiok., gaiztoei barkatzearren ez onbidekoak galtzeko baino.

122. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. arozena 00046 II.- Elizaren atarian deabruak prozesioa oztopatzen du, berak herriko agintaritza duela esan eta bere arma guztiak erakutsiz hiritarrak ikaratu nahi ditu. Momentu horretan Aingerua agertzen da eta deabrua bentzituz herritik kanpora bidaltzen du.

123. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00032 Hiria ibaiaz bestaldetik hartuz, Gizakundearen Komentu eta plazatxotik hain zuzen, oso komenigarria da garrantzitsua izaki gaur egun erabat utzia dagoen Cañosen ibiltokia azpimarratzea. Hirirako urak ekartzeko sistema berria nabarmentzeko eraiki zuten hiritarren gozamenerako hiri-egitura bikain hau, errealitate indartsu eta bizitasunez beteriko baten hiri-aurrerapenaren adierazle gisa aurkeztua izan zen.

124. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00051 Moduren batean Hoefnagel-ek diseinaturiko Donostiaren irudi honek, 1560ko hiritar estratua erakusten du, non Santa Ana-ko orratzak, Santa Mariako elizaren ondoan, ezaugarri gotiko berantiarrak agertzen dituen bere dorre zorrotzean; eta badirudi ere Udaletxeek argi eta garbi erdi aroko esangura mantentzen dutela oraino eta Santa Mariaren aurrean eta porturantz altxatzen dira (8 eta 10 irud).

125. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00068 Honen parean, esanahi bereziko beste leku urbanoen deskribapen arkitektoniko zabala egin dezakegu, hots, Santo Domingoko enparantza eta izen bereko komentuko atea, bai eta aipatzen ari garen mapa honetan errepresentaturik ederki jasotzen diren beste hainbak dira hiri-barruti, komentu, azoka, plaza eta geografia hiritarreko txoko desberdinak aierupen estetikoen figurazio eta gaitasunari aipamen egiten diotenak.

126. 1991> euskara batua saiakera-liburuak deba 00079 Lurralde linguistiko bat osatzetik estatu politiko baten barruan egotera pasatzean, estatuko hizkuntza bilakatu zen ofizial (euskaraz egitea ere zigortua egoteraino) eta etorkinak, industrializazioa zela eta lan bila etorritako estatuko hiritarrak izaki, irakasleak, medikuak e.a., bertako hizkuntza naturala asimilatu beharrean, beraienarekin kokatu ziren berton arazorik gabe: boterea erdaldunduta eta, estatuaren eraginez administrazioa eta irakaskuntza erdaldunduta, ez zen kasik euskal elebakarrik geratu, elebidun egin ziren, bertakoek kanpoko hizkuntza asimilatuz; bitartean, etorritako erdal elebakarrak, erdal elebakar jarraitzen zuten: harremanetan jartzerakoan batzuek bi hizkuntzak zekizkiten; besteek, berriz, erdara besterik ez.

127. 1991> euskara batua saiakera-liburuak sm 00062 Hiritarrei bakebideak eskaini behar dizkiete politikoek, eta ez elkarren arteko iskanbilarik sortu. Nafarroako historia zerbait ezagutzea aski da jakiteko Lingua Navarrorum bertako hizkuntza jatorra zela, euskara eta ez erromantzea.

128. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. antxustegi 00078 Aberri eta hiritar hitzek beren esanahia berreskuratu zuten. Horrela, historian zehar gauzatutako ekintzarik ausartena kunplitu ahal izan da, konparazio baterako fisilogia-mailan burmuina eta bihotza kendutako gorputz bat aurretik zeukan identitatean biziaraztea litzatekeena.

129. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. antxustegi 00078 Antzinako hiri eta leinuetan arrazak lehen mailako garrantzia zeukan. Antzinako hiri eta leinu hauek familiaren luzapena baino ez ziren azken finean. Esparta edo Atenasen hiritar guztiak senide hurbilak ziren nolabait. Berdin gertatzen zen Beni-Israel-darren artean; horrela da gaur egun ere leinu arabiarretan.

130. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eskubide errealak 00037 Konstituzioa aldarrikatuz geroztik, Gauzei buruzko zuzenbidea berriro antolatu behar izan da. Esparru edo espazio batzuetan, guztion interesa edo interes orokorraren eta hiritarraren interesa edo interes bereziaren arteko harremanen oreka bilatu behar da, kasuan kasuko ezaugarriak eta hiritar horri eratxiki edo esleitu zaizkion ondasun edo baliabide horiek kontutan hartuz.

131. 1991> euskara batua saiakera-liburuak euestat 1997-98 00315 Azienda hau egon daiteke zonalde landatarretan edo hiritarretan.

132. 1991> euskara batua saiakera-liburuak euestat 1997-98 00527 Europako Parlamenturako hauteskundeetan, estatu espainolean bizi diren Europako Batasuneko hiritar nazionalak ere hartzen ditu hautesle-erroldak.

133. 1991> euskara batua saiakera-liburuak euestat 1997-98 00527 Udal-hauteskundeetan, estatu espainolean bizi diren atzerritarrak ere sartzen dira hautesle-erroldan, baldin eta hiritar horiek boto emate arloan elkarrekikotasun-akordioa duten herrialdeetakoak badira.

134. 1991> euskara batua saiakera-liburuak azurm 00104 Gizarte industrialetako hiritarrak ez! esateko kemena galdu egin du.

135. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00126 Eskribauak txartelak bildu eta ozenki irakurtzen zituen; hautesle izango ziren sei hiritarrak izendatuta geratzen ziren horrela.

136. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00126 Hautesleei aldez aurretik honakoa ekartzen zitzaien gogora: urte osoan, edo ia urte osoan bederen, Hiribilduan bizi ziren hiritarrak proposatu behar zituztela hautagaitzat.

137. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. kortazar 00103 Santutxu den paisaia hiritarrean altxatu da poetaren boza.

138. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak sm 00218 Politikoek hiritarrei bakebideak eskaini behar dizkiete, eta ez elkarren arteko iskanbilak sortarazi.

139. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 00357 Beraren euskarak gizarte hiritar eta modernorako ez duela balio uste duen gurasoak nekez erakutsi ohi die seme-alabei.

140. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. chueca 00043 Mota guztietako protestak -jende itxialdiak, barauak, manifestazioak biltzen zituzten amnistiaren aldeko asteek sekulako dimentsioak bereganatu zituzten milaka langile eta hiritar behin eta berriro mobilizatuz.

141. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. esparza 00006 USCaren egileek ez zuten sinesten hiritarren kontrol politikoa, lau urtero egikaritzen dena ordezkari politikoen gain eta hauteskunde demokratikoen bitartez, nahiko eraginkorra zenik.

142. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak u. apalategi 00078 Eta horrez gainera eleberri hiritarra, Historiaren bihotzean kokaturiko trantsizioaren belaunaldi desenkantatuaren thriller politikoa.

143. 1991> euskara batua saiakera-liburuak migrazioa 1997 00012 beste aldetik, udalek beren hiritarrei eskaintzen dizkieten zerbitzuak (kirol-instalazioak, hezkuntza-zerbitzuak, gizarte-laguntza, eta abar) izugarri ugaritu dira, eta horrek ere erroldatzera bultzatzen du jendea, hori eskatzen baita eskuarki aipatu zerbitzuak gozatu ahal izateko.

144. 1991> euskara batua saiakera-liburuak emakumeak eta feminismoa 00049 Hirietatik hurbil zeuden herrixketako ama gazte nekazariek betetzen zuten beste lanetako bat, hiritar familien seme-alaben hazkuntza izaten zen.

145. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elexp delitu 00065 Aurkikuntza hau da hiritarrak zerbitzu-abere bihurtzen dituen sekretu magikoa, indartsuaren eskuan jarritako katea ezjakinak eta ahulak lotzeko.

146. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eltxostena 1998 00100 Hala ere, jarduera polizialari berari ere betebehar batzuk eskatu behar zaizkio: jardueraren helburuak eta irizpideak argitzea; helburu horien lorpen mailaren jendaurreko iritzi-emate sistematikoa; kidego eta agente polizialen arteko jardueren arteko koordinazioaren beharra; giza eta tresna baliagaien antolaketa eta aprobetxamendu zuzenagoa hiritarrei zor zaien zerbitzua emateko...

147. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. antxustegi 00143 Politikariek, argitaletxeetako idazleek eta hiritar arruntek zeraz eztabaidatzen dute, sarritan oso sutsuki eztabaidatu ere, publikoaren arreta duten kasu handietan, epaileek aldarrikatzen duten zuzenbidea aurkitu ala asmatu egiten ote duten, eta ea zuzenbidea asmatzea estadistaren abilezia ote den, ala tirania bat.

148. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00079 Ei! Zergatik ekingo lioke hezkuntzak zorigaitz publikoan parte hartzen duen hiritar on bat hezteari?

149. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00109 Errepubliketan, ezabatu egingo lukete berdintasuna, errepublikaren arima, hiritar bat bere oinarrizko beharrizanak asetzeko bideaz gabetzean.

150. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00169 Gobernu-era hori konbentzio bat da, zeinen bidez hainbat gorputz politikok berek eratu nahi duten estatu handiago bateko hiritar bihurtzea onartzen duten.

151. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00289 Hiritar batek beste baten esklaboa gaizki hartzen duenean, jabeak auzitegira jotzeko aukera izan behar du.

152. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00319 Herri horiek, lurralde mugatu eta hesituan bizi ez direnez, eztabaidagai asko izango dituzte; lur landugabeagatik izango dituzte sesioak, hiritar guztien artean jarauntsiak direla-eta izan ohi diren bezala. Hala, gerra-aukera ugari izango dituzte ehiza, arrantza, abereen bazka, esklaboen hazkundea direla eta; eta lurralderik ez dutenez, hainbeste gauza izango dituzte jendeen zuzenbideaz arautzeko, non ezer gutxi erabaki beharko baitute zuzenbide zibilaren bidez.

153. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. urrutia 0058 Zernahi gisaz, lege berri honek duen eta, antza denez, ongi plazaratzen jakin ez dugun gogoa, ez da lehen azaldutakoaren arabera baserrian agortzen; baserriarekin batera ere, giro hiritarrean murgildu nahi du bere egitekoa.


154. 1991> euskara batua saiakera-liburuak islam-a 0065 Lehen garaiko islamiar gizartera itzuli nahi hau, besterik badirudi ere, klase tradizional eta atzeratuek (herri xeheak eta landatarrak) baino gehiago erdi mailako klase alfabetatu eta hiritarrak bultzatzen du.


155. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0086 Nekazarien egoerari erreparatu behar zaio batez ere: aitonensemeek itota daudenez, hiritarrekiko aliantza bidezkoa azalduko zaie, baita hauek ahaide nagusien kontra bultzatutako ermandadeetan parte hartzea ere.


156. 1991> euskara batua saiakera-liburuak oroitid 1995 0125 Urteoro bezala, 1995ean ere Baionako ordezkaritzak edozein hiritar, talde, elkarte, erakunde edo entrepresak eskatutako zerbitzuak eman ditu.

157. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 0076 bestalde, ahalik eta etekinik onena ateratzeko eta udaletxeen komenentzia osokoa izan zedin, arduradun horien beren eginkizun izango zen Udaleko bertako hizkuntz zuzentasuna zaintzea eta, arau batzuk ezarrita, hiritarren hizkuntz kontsultei erantzutea eta hauek ekarritako testuak zuzentzea.

158. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. aizpurua 0025 - Gehienak 25.000 biztanle baino gutxiagoko udalerrietan bizi diren arren, herena gune hiritar edo erdi-hiritarretan bizi da.

159. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. aizpurua 0025 - Gehienak gune hiritar edo erdi-hiritarretan bizi dira.

160. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. aizpurua 0030 Euskal Herriko ia bi hiritarretik bat euskara ikasteko eta euskararen erabilera sustatzeko neurriak hartzearen alde dago

161. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. aizpurua 0030 Bestalde, bi hiritarretik bat ez dago ados nahiago dut ingelesa ikasi euskara ikasi edo hobetu baino baieztapenarekin.

162. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. aizpurua 0030 Hezkuntza-sisteman seme-alabentzat zein irakasteredu nahi den galdetuta, Euskal Autonomi Elkarteko ia hiritar guztiek (%82) eredu elebiduna edo euskara hutsezkoa aukeratu dute.

163. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. aizpurua 0030 Euskara sustatzeari buruzko hiritarren iritziak eta jarrerak laburtzeko asmoz, aurreko galderei emandako erantzunen araberako tipologia landu da eta ondoko bost talde hauek bereizi dira:

164. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. aizpurua 0030 Hau da, Euskal Herriko ia bi hiritarretik bat euskararen irakaskuntza eta sustapena bultzatzeko neurriak hartzearen alde dago eta bost hiritarretik batek aurkako jarrera adierazten du.

165. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hiesa 1995 0142 - Legearen (Hiritarren Segurtasuneko legeak, adibidez, drogazalea ordena publikoaren etsai handitzat du) eta Administrazioaren beste ekintza batzuen artean (tuberkulosia, Hiesa eta hepatitisa kontrolatzeko hezkuntza- eta osasun-neurrietan edo toxikomani unitateetan xiringak trukatzen edo dohan ematen, metadona-programetan eta abarretan) kontraesana dago.

166. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pirinioak 1995 0139 Dena den, azpimarratzekoa da gaur egun ere hiritarrengan duten arrakasta; ekainaren 23ko gaueko suek, adibidez.

167. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0099 Politikan, erlijioan eta hezkuntzan jendearen premia larriei erantzuteko direla esaten den jantziekin jazten dira planteamenduak maiz asko: jendeak zer nahi duen, hiritarrek zer behar duten, gazteek zer eskatzen duten...

168. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. etxarri 0043 Ez ahantzi Euskal Herrian ez bezala, Estatu Batuetan hainbat kargu horien artean gobernadoreak, sheriffak, justizi-egiturako zenbait eta orohar Administrazioko beste asko zuzenean hiritarrek hautatuak direla.

169. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. etxarri 0198 Kritikoen esanetan, bere liburuan Laxalt ez da soilik euskaldunez mintzo, italiarrez eta jugoslaviarrez, suediarrez eta irlandarrez, portuges eta grekoez ere baizik, bigarren generazioko (Estatu Batuetako) hiritar guztiez alegia.

170. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. mendiguren 0086 Demokrazi garaietan bizi diren historialariek, herriaren destinoaren gain eragiteko ahalmena hiritarren batzuei ukatu ezezik, herriei berei ere kentzen diete beren zoria aldatzeko ahalmena, eta probidentzia zurrun edo fatalitate itsuren baten menpe jartzen dituzte.

171. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. mendiguren 0086 Fatalitatearen doktrina hau, demokrazi garaietan historia idazten dutenentzat hain erakargarria dena, idazleengandik irakurleengana igarotzean, hiritarren masa osoan sartuko balitz, pentsa daiteke laster geldiaraziko lukeela gizarte berrien mugimendua eta kristauak turkiar bihurtuko lituzkeela.

172. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. mendiguren 0107 Hiritarrak ahulago eta ezgaiago bihurtu ahala, gobernua iaioago eta aktiboago bihurtu behar dela esaten dute, gizabanakoek jada ezin dutena gizarteak egin ahal izan dezan.

173. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. mendiguren 0107 Baina zein botere politiko izango da inoiz aski, Amerikako hiritarrek elkarteen laguntzaz egunero zertzen dituzten eginkizun txiki ugariak betetzeko?

174. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. mendiguren 0107 Azkenean, hiritar isolatu batek egin ezin dituen zeregin guztiak zuzendu beharra izango ote du administrazio publikoak?

175. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. mendiguren 0127 Hori aberastasun kaskarreko hiritarrei bakarrik aplika dakiekeela esango da; eta aberatsek aristokrazi mendeetan zituzten gustuen antzekoak agertuko dituztela.

176. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. mendiguren 0127 Gozamen materialen kontuan, demokraziako hiritarrik oparoenek ez dute herriaren aldean oso bestelako gusturik agertuko, bai, herriaren baitatik irtenak direnez, gustu horiek benetan berenak dituztelako, bai horien menpe jarri behar dutela uste dutelako.

177. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. mendiguren 0147 Izpiritu hau hiritarrik aberatsenen artean ere ikusten da.

178. 1991> euskara batua saiakera-liburuak zuzenbhizkera 0142 Alde batetik, beraren barruan maila ezberdinak ikus ditzakegu (ez dira berdin kalean jarritako kartel bat, berau hiritar guztiei zuzendua, eta legegizonei zuzendutako arau bat, adibidez) eta beste alde batetik, gai ezberdinez aritzen denez, beraren izaera konplexua da eta ez da erraz mugatzen.

179. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak n. san miguel 00058 Hiritarren hizkuntz eskubide horiek benetako edukina izan dezaten, funtzionarioek erkidego bakoitzean ofizialak diren bi hizkuntzen ezagutza eta erabilera ere arautu behar horrekin jarraituz, eta Juztizia Administrazioari begiratuz, Autonomia Estatutuko 34. eta 35. artikuluek erreferentzia zehatza dakarte.

180. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak n. san miguel 00060 Dena den, aldaketa batzuk aurrera eramateko, funtzionarioekin eta horien ordezkariekin mintzatu beharko du, eta alor honetan aditu ditudanak gogor samarrak direlakoan nago, funtzionarioek pertsona bezala eskatzen dituzten eskubideak hiritarrenen aurretik jartzen baitituzte gehienetan.

181. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak n. san miguel 00060 Bestetik, Zigor Arloan, salatari moduan duten papera aski ezaguna da, eta ezin ukatuzkoa da hiritarren defentsan eduki beharko lukeen betebeharra, salatzaileari nahiz salatuari ulertzeko modua zuzenean eduki beharko lukeelako bitartekorik (itzultzailerik) gabe (gogoratu, arlo honetan ematen dela ahozko ekitaldi gehien, idatzizko bitartekorik gabe, eta Konstituzioaren 120. art. eta Aginte Judizialeko Lege Organikoaren 229.1 artikuluak Fiskalari eginbide hauetan parte hartu beharra ezartzen diote:...

182. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak n. san miguel 00062 Sentsibilitate izpitxo bat duen edonork hartu beharko luke kontuan hiritar bat epaitegi batera nola hurbiltzen den, eta berez dakarren beldur horri bere hizkuntzan adierazpenak egiteko beste tentsio bat, beste borroka bat gehitu behar badio, ez al da plus gehiegi?

183. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak n. san miguel 00062 d) Funtzionarioek ere edozein hizkuntzatan espresatzeko eskubidea daukate. Ez diet nik ukatuko eskubide hori hiritar moduan.

184. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. oihartzabal 0014 Bestalde, Rousseauk desiraturiko hiritar guztien partaidetza nahimen orokorraren adierazpenari buruzkoa da gai edo objektu orokor baten eta guztientzat obligaziozko izaera duen baten gain estatuituz, hau da, legegintzari buruzkoa.


185. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. oihartzabal 0063 Orduan Estatuaren iraupena eta harena elkarrezinak dira, bietarik batek hil behar du, eta hobenduna hilarazten delarik hiritar gisa baino gehiago etsai gisa egiten da.


186. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. oihartzabal 0126 Badira zorigaiztoko egoera batzuk, haietan nork bere libertatea besterenaren kaltetan baizik ezin atxiki baitezake, eta hiritarra ezin baitateke guztiz libro, esklaboa arras-arras esklabo ez bada.


187. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. oihartzabal 0147 Ez zen legerik onesten, ez magistraturik hautesten komizioetan baizik, eta nola ez baitzen herritarrik edo kuria batean, eto zenturia batean, edo tribu batean ez zenik, ez zen hiritarrik bozkatzeko eskubiderik gabe zenik.


188. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. oihartzabal 0168 Hiritarrak gogo onez ateratzen dira gudura, bihi batek ere ez du ihes egin gogo, beren eginbidea konplitzen dute, baina garaitzeko nahikeriarik eta grina bizirik gabe; hobeki dakite biziaren uzten, kentzen eta garaitzen baino.


189. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. oihartzabal 0168 Gurutzedunen balioaz eztabaidan ari izan gabe, ohartaraziko dut, giristino izatetik urrun, apaizaren soldadoak zirela haiek; elizako hiritarrak ziren; honen izpirituzko herriarentzat borrokatzen ziren, nahiz elizak, inork ez jakin nola, lurtar bilakarazi zuen herri hura.


190. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. xarritton 0173 5. Buraso Espainolenganik Indietan sortu eta han bizi ziren haurrak, hango hiritar izan nahi baldin badute, ez dira eragozten ahal hiritar izatetik edo beste hiritarren eskubide berak ukatetik.


191. 1991> euskara batua saiakera-liburuak mundua 1993 0119 Calcutan 1991ean indar mozketa baten ondoren, hiritarrek zerbitzu publikoetako langileak erasotu zituzten eta Bombay gatazkatik oso hurbil egon da azken hiru urtean mozketa horien ondorioz.


192. 1991> euskara batua saiakera-liburuak mundua 1993 0157 Etorkizuneko hiri hedapenaren plangintza, autoritate lokal eta hiritarren eskuetan uzten bada ere, gobernu nazionalak terrenuaren erabilera bateratsuaren erizpideez balia daitezke, garraio lokal eta erregionalen proiektuak indartzeko.


193. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0017 Derogazio honek, beraz, Konstituzioaren efektu zuzeneko bat sortzen du, indarrean sartu eta bertatik: alegia hiritarrek eskubide daukatela hori galdatzeko, eta Administrazio eta Auzitegiek obligazioa, hori aplikateko.


194. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0155 Herri batean egoitza finkatzeak obligazio jakin batzuk sor ditzake (udalekoak adibidez), baina bizilekua aukeratzea libre da erabat hiritarrarentzat, eta pertsonari bakarrik dagozkion erabakiek baldintzatzen dute, lana-aukeratzeak adibidez.


195. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0155 Zentzu honetan, bazterretsi egin du Auzitegi Konstituzionalak, askatasun honen kontrakotzat kontsidera daitekeenik funtzionarioak afektatzen dituen egoitza-obligazioa, bada mugapen hau, batetik, hiritarrak bere borondate librearekin onartzen du, Administrazioarekin erlazio jakin batean sartzea erabakitzen duenean, eta bestetik, arrazoizko zio bat ere badauka horrek, nola baita lan-obligazioak behar bezala segurtatu beharra.


196. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0155 Bestalde, Espainiako Estatuaren lurralde-egituran Komunitate Autonomoak autonomia eta konpetentzia legegilez horniturik egoteak esan nahi du, badirela diferentziak, ordenamenduaren zenbait sektore erregulatzekoan, hiritarren eskubide eta betebeharrak gehi edo gutxiago afekta ditzaketenak.


197. 1991> gipuzkera liturgia b. latiegi 0513 Ikaratu ziran uritarrak.

198. 1991> sailkatu gabeak egunkariak bao 1998 18509 Bizkaiko Batzar Nagusiek, 1998.eko abenduaren 21eko osoko bilkuran, Pertsona Fisikoen Errentaren Gaineko Zergari buruzko 98/10. Foru-Araua onetsi dutela eta nik neuk aldarrikatu eta argitara dadin agintzen dudala jakinarazten dut, aplikatu zaien beharra duten hiritar, norbanako eta agintari guztiek zaindu eta zainaraz dezaten.

199. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1998 00007 Habitat-en suntsiketak saihestea ere garrantzitsua da, esaterako autobideetan pasabideak eginez eta ehiza-hesiak kenduz. Orokorrean, batzarkideek administrazioen kontrola eta exijentzia maila handitzea eskatu dute, eta, horretarako, deialdia hiritarrei eta ekologistei egin diete laguntza eskatuz.

200. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 01494 Udalak sustatutako dokumentuaren helburua da nekazaritza eta abeltzaintzako interesa duen lurzoru hiritarrezinaren zati bat berriro sailkatzea, industriarako lurzoru hiritar bihurtzeko eta, horrela, enpresa bat bertan jarri ahal izateko.

201. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 01494 1.1. Sailkapena: Lur eremu hiritarra.

202. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gara 1999 00005 Hori dela eta, etsipena eta mesfidantza ugari zabaldu zen Nafarroako hiritar eta alderdien artean ikerketa batzorde hauen lanari buruz.

203. 1991> sailkatu gabeak egunkariak matx 0016 Baina Ertzaintzak segurtatu behar ditu hiritarron biziak, eskubideak eta ondasunak.

204. 1991> sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1995 0003 2.1.1. Espainiarra edo Europako Elkarteko hiritarra izatea.

205. 1991> sailkatu gabeak egunkariak dnoticias 1995 0038 Horretaz gainera, euskarari buruzko jarrera baikorra isladatzen dute Iruñeako biztanlegoaz eginiko hainbat ikerketek, eta besterik ezean, Euskararen Legeak hiritarron hizkuntz eskaerak haintzakotzat hartzen dituela aitortu beharko du edonork.

206. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1997 0010 Gobernua hasi da intereseko zerbitzu horiek hiritarrei eskaintzen?

207. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1991 0007 Gainera, ingurugiroari lotutako inbertsioak bultzatu nahi digutu, eta hiritarren ongizateari, bizitza maila igotzeari eta kulturari dagozkion arloetan inbertsioak ugarituko ditugu.


208. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1991 0008 Korrika 7k izandako arrakasta eta HEAk egun pairatzen duen egoera tamalgarriari aurre egin nahian AEKk hiritar, elkarte, alderdi, instituzio eta abarrei adierazpen berri bat egin die, elkarrizketan oinarrituriko irtenbide orokor bat bilatu nahian.


209. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1991 0008 Euskal herriko hiritar, elkarte, alderdi eta instituzioei zuzenduriko adierazpen hau kaleratzen du AEKk.


210. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1991 0004 Ildo horretatik erakunde honek dei egin zien alderdi eta hiritarrei subiranotasunaren aldeko ihardunean parte har dezaten.


211. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1991 0017 Epaiketa horretan bost hiritarrek osatuko dute epai-mahaia eta beraiek izango dira akusatuak errudun ala errugabe diren erabakiko dutenak.


212. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1991 0004 Zentzu honetan, Ordoñez bat etorri zen atzo Jaime Mayor Oreja alderdikidearekin, horrek hiritarrentzako urtebeteko galera ekarri ziela azpimarratzean.


213. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1992 0005 Izan ere, Arzalluzek bazkide jeltzaleei eskutitz bat igorri bait zien, mugimendu hiritarrek bakearen alde antolatzen dituzten ekintzetan parte har zezaten eskatzeko.


214. 1991> sailkatu gabeak egunkariak k. san julian 0003 Era berean, dela gutxi eroritako eurijasek kaltetutako 105 hiritar Donostiako Ibiltarien Etxean bizi beharrean aurkitu ziren, Tourraren hasera zela eta hiriko hotel guztiak jendez gainezka zeudelako.


215. 1991> sailkatu gabeak egunkariak k. san julian 0003 Kalapié deitu Ziklista Hiritarren Elkarteak dioenez Donostia hiriburuko Tourraren irteera antolatzen dutenek baina, ehundaka milioi pezetetan neurtzen den aurrekontua daukate.


216. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1993 4773 Donostiako Hiri Antolaketako Plan Orokorreko 22 Apendizea Sektorearen Berpartzelaketa Proiektutik ateratzen diren partzelen zerrendako XXX etxesaileko h erreferentziarekin seinalatutako finka hiritarra.


217. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egin 1993 0037 Egunkari batetara bidalitako iragarkian irakurri daitekeenez Zarauzko alkatetzaren aktuazioak kalteturiko hiritar, komertziante eta enpresarien interesak defenditzeko asmoz enpresari talde batek ekimen bat bultzatu du.


218. 1991> sailkatu gabeak egunkariak f. erbiti 0046 Agian, politiko gehienentzat, hiritar gehienentzat bezala, Europa oraindik ere oso urrun dagoelako.


219. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1994 0004 Gernikako Estatutuak, bere 17. artikuluan, ematen dizkion konpetentzia guztiak bere gain hartuko ditu Ertzaintzak Donostian, alegia, hiri arteko inguruen trafikoa eta hiritar segurtasunaren arloko eginkizunak: manifestaldi, istilu eta greben kontrola; lapurketak, liskarrak, droga trafikoa; instituzio, epaitegi eta kartzelen zaintza eta indarkeriaren aurkako borroka.


220. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak getxoberri 1998 00001 HAPO edo Hiri Antolaketarako Plangintza Orokorrari aurkeztutako arrazoibideen ondorengo agiri berriaren jendarteko azalpena ekainaren 12tik uztailaren 31ra arte egongo da zabalik hiritarrentzako Algortako Etxe Arrosan, maiatzeko Udal Batzan onartutakoaren arabera.

221. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1999 00001 Hautetsi parrastaño bat, bospasei auzapez segurik, Jean Lissar berdeen izenean lurralde-batzarrean dena, gazte ainitz, bereziki, Gazteriak mugimenduak deiturik, abertzale asko, eta beste jende andana handi bat, baserritar ala hiritar, alderdi edo elkarte bihi batean ez direnak bainan autobidearen kontra direnak...

222. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak dirassar 00008 Denak hiritar!

223. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak nao 1996 0001 Nik, Nafarroako Foru Eraentza Birrezarri eta Hobetzeari buruzko Lege Organikoaren 22. artikuluan xedatutakoa bete dadin, Foru Lege hau B.M. Erregearen izenean aldarrikatzen dut; Nafarroako ALDIZKARI OFIZIALean berehala argitara eta Estatuko Aldizkari Ofizialera igor dadila agintzen dut eta hiritar eta agintariei bete eta betearaz dezaten manatzen diet.

224. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak argia 1997 0019 Gasteizko Udalak, energia nuklearra eta hiriarentzako larrialdietarako plan eza kritikatu eta gero, zentral nuklearrak erabat ixtea eskatu zuen berriz, Gobernu Zentralari eta Eusko Jaurlaritzari erregutu egiten die benetako Larrialdietarako Plana berehala prestatu eta gauza dezaten, hiritar guztiei dei egiten zien alternatiba ez-nuklearra eta zentral nuklearrak ixtea defenda dezaten, eta EAE, Gaztela-Leon, Nafarroa eta Errioxako udalekin harremanetan jartzea erabaki zuen.

225. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak e. otamendi 0006 Donostiak urteetan izan duen lehen alkate sozialista den arren, hiritarrek jadanik hori onartu dutela dio.


226. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak e. otamendi 0006 Hori hiritarrek esan behar lukete, egindakoari begiratu behar zaio.


227. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak e. otamendi 0006 Bestalde, hiritarrek asko bizi dituzte udal gaiak, inplikazio, kritika eta kontrol maila handia dago komunikabideetan, eta horrek nolabaiteko presioa sorrarazten du giroan batez ere alkatearekiko.


228. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1992 0011 Aldi berean, hasiera batean rurala zen jendea, hiritar bilakatuko da mantso-mantso.


229. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... j.m. iturralde 0009 Zuberoako bizimodua endelegatzekotan bada izugarrizko inportantzia duen oposaketa bat: laboral gizon-emaztegoaren eta hiritar gizon-emaztegoaren artekoa.


230. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... j.m. iturralde 0009 Hiritar munduak, haatik, denboraren ulerkera ebolutiboa ispilatzen du.


231. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... e. jimenez 0020 Hogeigarren mendeko huritarrak iraganari begiratzen dionean mapa bat ez du besterik ikusten, hau da, diskurtso mutu bat, zeinaren bidez denbora aro bitan banatzen bait da.