XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

kontsulta arrunta


Epeen diagrama ikusi Euskalkien diagrama ikusi Testu-moten diagrama ikusi

1. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa a beinb 0035 Izkera batek alkarturik gaukaz biok, geure Ama Euskal-erriaren izkerea izanaz ganera, laguntasunik ezaz sotil da etsaiz edo arerioz inguraturik estu dagoalako.

2. 1900-1939 bizkaiera saiakera-artikuluak laux 0365 Izkera, estuntzak apurtuteko giltza bada, elia basterrtu-eta lotubago egitten dan erri onetzaz zer esango zeunke Olerkari orrek? Lo zagoze eta oñen aspiko arru ori ezin dakuzube.

3. 1900-1939 bizkaiera saiakera-artikuluak laux 0365 Matte eban aberrija eta gogoz orren alde lan egin eban OC izkeran idatzirik.

4. 1900-1939 bizkaiera saiakera-artikuluak a. urrutia 0146 Euzkera ustelduba bai, guztiz ustelduba antxiñatik daukon izkera ori!.

5. 1900-1939 bizkaiera saiakera-artikuluak laux 0363 Zoritxarrik asko ikusi eban izkera zarra eta zorijonaren erbatzik lortu ez eban ele gaztia zala iñuan Sainte-Beuve idazlari argijak, Probentzako izkuntza txukun orretzaz.

6. 1900-1939 bizkaiera saiakera-artikuluak laux 0363 Daudet, Rostand, Autran eta abarrek pantzerara jo arren, zintzo onek asaben izkeran jokatu dau.

7. 1900-1939 bizkaiera saiakera-artikuluak laux 0363 ¡Eta ele ori dan mattagarrija! Lenagoko aldi ayetan errittarr ele gustijen irakaslia ixan zan bere neurkera, izkera orori ezarririk.

8. 1900-1939 bizkaiera saiakera-artikuluak laux 0363 Poitiers'ko Guillema'k 1.090 garren urte ziarr lekaide baten gogo zintzuaz batzutan ta beste batzutan lizunaren aragikerijaz abesten ebaneko, argizerija baxen bijurra izkera ori zan.

9. 1900-1939 gipuzkera administrazio-idazkiak sortarauak 1920 0002 1. Izkeraketz eta gizarrteketz, euskera ayolaz landu ta yagoten zain egotea, Bazkun aunen elburua da: andik ere bere izena.

10. 1900-1939 gipuzkera administrazio-idazkiak sortarauak 1920 0002 3. Ikerrkideak berena dute; yakinbide orotaz euskera izkeraketz azterrtzen ekitea, uskal-itzen aots, ikurr, ogutz, tankera ta elkarr-yokerarie dagokiena azterrenez garbailtzeko; edota, gure eliztiaren arau oro ikerri; ta euskal-itz oro, iñongo mintzotik ta idazkitik atera, soildu ta iztegi egokian ikurr-aidegotz moltzokatuta biltzea.

11. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa aranzazu 1932 0239 Irakurle euskelduna: Ez dago esan bearrik zuk ere zerbaitxo bat naiko dezula zuk egunero zure arazo guztietan darabilkizun izkera bakarrean.

12. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa a itzaldia 0390 Berak, ordea, beraren izkeran, izakeran eta biozketa guztietan argiro agertzen zuen beraren jatorria.

13. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa i. albisu 0007 errkideakin batera beren eta gure Aita Deunaren eta Xabierr'tarr Prantzisko Deunaren izkera garbi zoragarria.

14. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa i. albisu 0007 Loyola'tarr Iñazio, Xabierr'tarr Prantzisko, Japongo Martiri Aszensioko Martin Deunen, eta Berriotxoa'tarr Balentin Txina'ko martiri Zoriondunaren izkera samurr eta gozoa erabili zun umetan eta gaztetan beste mixiolari sutsu eta ziñopa (martiri) guztiz arrigarri batek ere: Guzman'darr Domingo Deunarnen seme zintzo Errkizia'tarr Domingo Aba agurrgarri Errezil'darrak.

15. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa juan m. lertxundi 0173 -¡Ai, amattxo maitea, ez dakizu ze bildurgarriya dan diyozuna! Oraindaño ta beti jakintasuna gauz guztiyetako bear izan da, ta zerbait ondo ta errex egiteko geyago: indarrez ezin dana, buruz egin bear da: ta basarritarrak zintzo, bikain da langilleak izan arren, ez dira naikoa dakitenak, ez ango izkera ta ez diru egikera; beti lanean, izardika, ttxingurri baten eran egunero zerbait gordeaz, gaizki jana, lo guttxi eta emen aiña ta bezelako jantzirik gabe, biziera ttxarra daramaki: ta zerbait, asto batek bezela gau ta egun lan eginda, irabazten badu, ¿zertarako arren diruak gibela aunditu, urdailla mindu edo biyotza aulduta osasuna galtzen badu?¿ez dakizu ara dijuazenetatik geyenak gaitzen batekin datozela?¿ortarako gurasoak biyotz ta laguntzik gabe utzi, berak alperrik galdu, eta azkenean gurasoen tartean lenbaño errukigarrigo edo ayek gabe bakar bakarrik kuxkur bizitzeko juan dira?.

16. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa a ardi 0082 Euskalduna eztanik gure artera baldin badator, ikasi dezala gure mintzoa, gure izkera.

17. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa ag g 0109 Igartzen diat: ez ago i ondo emen; eure etxe barruan atzerritarra dirudik, jazkera ta izkeragatik baño buru ta gogoagatik geiago, bada ire buru ta gogoa erdalerriko irabazian dauzkak.

18. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a. arzac 0562 6.garren BERROGEI TA AMAR PEZETAKO SARI BAT ETA BITEZARRA, 15-tik 30 urtera bitarteko neskach edo mutill euskal-irakurlerik onenari, Gipuzkoako izkeran eta Batzar-epalleak siñalatuko dion beste batean, ala itz-larri nola neurtuetan.

19. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a. arzac 0562 I.ko BERREUN TA BERROGEI TA AMAR PEZETAKO SARI BAT ETA BITEZARRA, otseztiaren laguntzan gizon ta emakumeak batean kantatzeko moldaerarik onenari, gipuzkoar izkeran itz-neurtuetan agerturik lana-k dituen edertasunak.

20. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak jnn 0584 Eta bada ni, bizi izandu naizena asko urtez, Zubero'ko errietan, ezin nagoke esan bage, erri aetan, ala apaiz eta gizon argitu, nola ezerxorik ikasi ez duan jende, danok itz egiten duela eren itzkerako arauen erara, eta txit ondo.

21. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak jnn 0584 Orañtxe, nik nai ez nukeana, iñoren musu illunik, ukitu ditudalako uts bi oek, gere itzkera ederraren onetan, aiñ lan aundi eta zaillak egin eta egiten dituan Nagusi bikañaren liburuan.

22. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak jag 0020 Eta an S. Iñazio'ren seme batzuek ikusi eta ezagutu zitunean, berriz eskatu zituan Euskal-errirako Jesuitaren batzuek: bertako izkera (euskera) dakitenak izan bitez zion A. Iñiazio'ri bada bestela ez dago an Euskalerrian ezer erakusterik.

23. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak lab 0255 Egunetik egunera izkera txukundu ta aberasten dijoaz.

24. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak lh 0112 Izkera ori Agirre'k baserritarren aotik bildu du.

25. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak arriand 00054 Euzkerea gaurr egityen diraan edozein ele edo izkera beste zarra da, gustijak baño zarragua dana be ezpa-dogu gura iñon edo esan.

26. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak gipuzkoarra 1911 0001 Aberriko izkeraz.
Galdetxo bat.

27. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak gipuzkoarra 1911 0001 Bavieran X Pi'rek egiñikoa badakigu beren izkerako ordelaria eskatu ziotenean.

28. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak gipuzkoarra 1911 0001 Erridi batek ez daukala bestearen izkera eragozteko eskubiderik, bidegekerik bidegabiena dala.

29. 1900-1939 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... jzale 1914 00002 Ziñesbakuen: biotz gogorr eta ustela euren izkeran edo berbetan be, ezaun-ezauna ixan oi da, Faraon bakaldun deungiaren antzera baño eztakielako itz eiten.

30. 1940-1968 bizkaiera liturgia ker salm 0062 Zeruak Jainkoaren aintza iragarten dau,
izartegiak Aren eskuak egindakoa azaltzen dau;
egunak egunari iragarten dautso mandatua,
eta gauak gauari emoten dautso albista.
Berba egin bagarik, itzik-esan bagarik,
Aren abotsak durundirik egin bagarik,
Aren iragarteak lur osoa artzen dau,
eta Aren izkerak lurbiraren mugetaraiño.
Antxe jarri eutsan bere txabola eguzkiari;
senargeia ogetik urteten dan antzera urteten da bera,
pozik, ariñeketalari bat lez, bere bidea egiteko.
Zeruko ertz batetik urteten da,
eta aren ibillera beste zeru-mugara eltzen da:
aren berotik iñok ezin iges egin daike
.

31. 1940-1968 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0043 Bai ta ikasi dabez Kam ta Sem'tarren izkuntzak: bereber, etiopiera, egiptarrena, koptarrena, akadiarrena, kutxitarrena, arabiera, iberkera, siriera, abisiniera, feniziera, asiriera, babiloniera; Siberia'koak, txuktxe, koriako, ta kantxalad batez be; bai ta Amerikakoak be, Peru'ko ketxua ta aimara, Kanada'ko algonkin, Txile'ko araukera ta kolonbia'ko katio; bai ta Jesukristoren aurretik bi edo iru milla urte euskaldunen inguruan bizi diran indieuropar edo ariotarren izkerak be, keltena, gerkera, latera, jermaniarra, eslabarra, ta talde otakoa dan sanskrit asiarra, eurokandiko beste taldeekin.

32. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa b. iraola 0028 Ara emen, gutxi-gora-bera, apaizaren mintzaera edo izkera: Beatzetako eraztun, gorbetako orratz, belarrietako, eta beste onelako zenbait urrezko apain, garriai ezarrita erabilli oi-diran arribitxi dizdiratsu oietako baten izena dala Jema? Izen au ez dala Santa izena?

33. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak zait 0031 Bidaliak Goteuna artu ezkero, izkera berriak erabilli, txerrenak iraitzi ta eriak sendatzeko gai ziran (Mark, XVI, 17-18), Yesu'k agindu zienez.

34. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak zait 0107 Izkera bera sortzez gurasoengandik ondarez iasotzen dugu ta bertan ditugu mamiturik gure asmo ta bulkoen erdia baiño areago: gurasoen ekandu ta ele-ederra gure egiten dugu ta gerok eraiki ez ditugun etxeetan sortzen gera.

35. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak p. iztueta 0027 Ulergaitza darion izkera dirudit, enpiriku-arrazoi parregarriak igarorik, eztakit nungo mugotan ere ertzeratzen baida.

36. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak in: milla euskal olerki eder 0030 Liburu onek baditu bere akatsak, baita zenbait obari ere; akatsak: izkera baldan ta urria, luze-zale ta garatu gabea; obariak: neurgintzan erreza, barnea agertzen zintzo, erri-maitale ta bide berriz doana.

37. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak or 0041 Menendez y Pelayo'ren izkera bakarra jorratu dut, eta beste zenbaiten eta askoren aburu okerra.

38. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak vill 0297 IZKERAK ZAINTZEKO OIN ARAUAK

39. 1940-1968 gipuzkera saiakera-liburuak muj 0013 Laziotarren izkuntza erakusten zuan Iturriaga'k, beste gauza batzuez gañera, bere ikastetxean, eta diotenez, arrigarria zan izkera ura ikasi erazteko zuan erreztasuna.

40. 1940-1968 gipuzkera saiakera-liburuak muj 0013 Beste toki guztietan mutillak iru urte bear izaten zituzten laziotarren izkera ikasteko; Iturriaga'renak bi besterik etzituzten bear.

41. 1940-1968 gipuzkera saiakera-liburuak or 0027 57. Grammaticae studeo = Iskerari nakio.

42. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak k. agirre 0043 - Liturjia bera beartsu diraneri begira egiten aldegu: apaltasuna, gehiegizko aberastasunik gabe, izkera argi ta errexa...?.

43. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak zait 0012 Izkera zarraren zaragi zarretan ardo berria sartu nai izan zun.

44. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak alt eib 0062 Batzar artan' Aita Villasante euskaltzaiñak' zerau gertatzen dala esan zigun: Izkera bat, mintzaira bat, errian zabal ta indartsu bizi danean' ango itzak, garbikeriz aldatu nai izatea' alperriko lana dala; izkuntza makaletan' gaixoetan' olako berrikeriak, erreztxoago lòrtu al ditezkeala, irudiz beintzat.

45. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak palt 0173 Beraz erri batean ontako monografi bat egiterakoan, erri ortako izkera zein dan eta beste edonundik ekarritako mintza-kera zein dan erabaki bear aldez aurretik.

46. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak palt 0173 Izkera zerbait osoa da, eta okerrak diruditen esanak ere, zer-edo-zergatik sortuak dira eta beste zerbait osatu ta argitzen dute.

47. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. unzurrunzaga 0094 Maite zun nunbait bere aita bertsolari jatorrak erakutzitako euskera zaarra, baña Madrid'aldetik errukarriegi azaldu zitzaion gure izkera.

48. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak f. etxeberria 0480 Irakurketa orietarako, ayen yatorrizko izkerak aukeratu izan ba'genitu gaitz-erdi izango zan.

49. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak p. goicoechea 0035 Bere gurasoen izkera ta oiturak galtzen uzten dituan erriak ler egitea besterik ez du merezi (Mistral; Abbé Arotsarena, Grammaire Basque).

50. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak a. artola 0072 Kristau-erria Liturji-Batzarrean eta Itza beren izkeran entzuteko alkartzen danean, orduan eta an dago batez ere, Jainkoaren Itza (Schokel 225 or).

51. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak ibiñ 0031 Bidenabar zorionak upelka gure Zuzendariari orren monumentu bikaiña euskerari eraiki diolako, euskaldunok ere beinbetiko ikasi dezagun gure izkera aintzat artzen.

52. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak ibiñ 0031 Gure izkerak ere, askotxok uste izan ez arren, badu bere olerti-arrobia.

53. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak ibiñ 0031 Antxen arkituko ditu mota guzietako olerkiak, bertsuak, poemak izkera arroenen aitzinean bat ere lotsa gabe aurkeztu ditezken poesi zoragarriak.

54. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak ibiñ 0031 Otsen izkera eztarri zakarren mintzo erlatza baiño garaiagoa omen, aingeruen izkera, alegia.

55. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak ibiñ 0117 Ondoren barneago sartzen zaigu; Bidalie Eginaken textua sakonki aztertzen du, idatzia izan zan izkeran murgildurik, ots eladeran.

56. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak ibiñ 0117 Ortarako izkera iakintsu geienetan egin liburuak begipean izan ditu.

57. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak lfn 0002 Egiaz iduritzen zait Académie Française dalakoak aspaldi autu eta doitu zituela bizpairu gizon, naiz ez zuten lan ederrik edozer izkeraz izkiriatu.

58. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak lfn 0003 Bañan kampoan euskeraren ezagutarazteko, beste izkerak erabilli bear dira.

59. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak lfn 0003 Kampotarrak, Euskeldun ez diranak, euskera ez dakitenak (nonai sortu ziran), nola itzuliko lirake euskerara, erabilliko balitz aditzen ez duten izkera bat eskentzen zazkioten liburu edo idaztietan?.

60. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak lfn 0003 Euskera gai da, bai beste izkera asko baño geiago, kampoan ezaguna izan dedin.

61. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak lfn 0003 Izkera eder eta agurgarri onen jatorria arkitu nai duenak bear ditu aztertu eta gogoz piztu aldi zarrenak, ez bakarrik gure basterretakoak, bañan Europa guzikoak, bai'ta ere Afrika eta Asia'koak.

62. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak onaind 0070 Elizanburu ta Etxeberri Bidaso'z andik, Otaegi ta Arzak oraintsu Gipuzkoa'n ta Arrese Otxandio'n, negar itxaso utzi dute Aitor'en izkera; ta are samiñago dugu ezten onen mingotsa, eusko endaren zorigaiztoz eriotzak egiten dun uts-unea beteko dunik ez dugula izango jakiteak.

63. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak or 0520 Adierazpena, Iainko-itzaren adierazpena bera zailla baldin ba'da, izkera ere ez da errez erreza batzuetan.

64. 1940-1968 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak mde 0146 Nahas-enda bat ziran Engelandarrok: handikiak Norman ziran ethorkiz, eta norman-frantzesa zuten hizkaratzat; gehienak aldiz engel-saxoinak ziran, germanaraz mintza-tzaile, hots, engelesez.

65. 1940-1968 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak mde 0146 Erran gabe doa Irlandarak ezer ez zuela irabazi erlisioneko joku hortan, ezen orain Engelandarrak hasi ziran Irlandarren egiaz gorrotatzen, bertze sinheste bateko zirelakotz bethi gerthatu ohi den bezala eta halaber Irlandarren berezgarriak oro higuindu zituzten: jaunzkera, ohidurak eta ororen gainetik hizkara.

66. 1940-1968 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak sm 00003 Ez det uste Euskalerrian beste euskalki batek artu dituan eibartarron izkeriak baiño zigorkada geiago.

67. 1940-1968 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak sm 00003 Ta, konturatzen bada beren burua garbizaletzat dutenen neolojismudun izkera dala, laster esango du: Euskera rrarua.

68. 1969-1990 bizkaiera literatur prosa a. gerenabarrena 0168 Onen izkera gogorrari gogorrago egiñaz erantzun bear yako.

69. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak literatur gazeta 1985 0007 Horrez gainera, idazlearen hizkera aberats eta jatorrak sortu daikezan hiztegi arazoak errezteko Iñaki Sarriugartek hiztegitxo bat gehitu deutso nobelari lagungarri moduan.

70. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak g. urrutia 0060 Izkereak eta oiturea.

71. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak g. urrutia 0060 Jagiko dira jausi ziran itz asko
Gaur goitik diranak be-beyan degokez
Oitureak orrela gurako ba'leuke
Beragan dalako izkeraen lagi,
Autamena eta zuzentza-almena
(Horati'k Pisondarrai, V, 70).

72. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak g. urrutia 0060 Erriak onelan edo arelan itz egiten daula, esakera au edo bestea derabillala, emengo edo ango idazkerea, oguzkerea ta izpiakerea daula, erria gora ta erria bera:
Beragan dalako izkeraen lagi
Autamena ta zuzentza-almena
.

73. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak g. urrutia 0060 Orrelan ixan ezkero, izkeretan zetarako ete-doguz elerrti-ereduak?.

74. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak g. urrutia 0061 Izkerearen ixakera-atxin be ezin izan eta erriak tamalez izkerearen ixakera-arauz ez diran oguzkera, izpiakera, joskera ta abar derabiltz; ez dira orrek oitureak, okerrak dira eta jarraitu ordez jaurti ta urrundu egin bear dira.

75. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak a. onaindia 0071 Espriu'k goi-goiraiño jaso dauala esan daikegu katalan izkera.

76. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak j.m. etxebarria 0053 D) Izkerarentzat mugak.

77. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak kardaberazb 1976 0053 Aintziña izkera asko agertzen ziran orain gure au bezela, ezetariko batasun barik... gaurko munduko ikaste ta artu-emonak, il edo bizizko indarrez eskatzen deutse izkerai euron idazkuntza-batasuna;(...).

78. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak literatura/3 0067 Eta bertako asmo bat zera zan: herri bakoitzari bere hizkeran azaldu beharra dagoala kristau irakasbidea.

79. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak erkiag 0009 Idazleetarik bakotxak berak zein gai ikutu ta mamurtu dauan, ta zelako hizkerea eratu ta erabili.

80. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0013 Euskalerriaren izate hau menderik mende landu izan da, hainbat eragileren alkar-egintzakaz: jita jatorra, antxinate ekandu aberatsa, aspaldietako hizkerea, bere ingurumenaran eragina, adore oldartsua....

81. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak bizkaiko herri iturriak 0015 (...): zentzu honetan hizkerak, ur arrazoieran, hil eta biztu egiten dau (urtu eta gatzatu) errealidadea, alde guztietarako hartuemontasun barria emonez.

82. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak bizkaiko herri iturriak 0015 Hizkeraren eta uraren izakerea bautismala da, hau da: gauza, pertsona eta erakundeei izen eta estatuto barria emotea.

83. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak bizkaiko herri iturriak 0015 Ez da harritzekoa mitologia batzutan berba hezoa eta berba legorra jartzea bata bestearen aurrean: hizkera hezoa (uretakoa) hizkera bersortzaile sinboliko eta motopoietikoa pentsamendu razionalizatzaile agorraren ondoan.

84. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00021 Lyonsek dioenez, Alexandriako ikasketa guzti hauek bazuten beste helburu bat: greziar idazle zaharren hizkera garbia gorde, garaiko aho-hizkuntzaren mordoiloetatik baztertuz (6) LYONS, Introducción... 10 or..

85. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00021 Bigarrenari dagokionean hizkuntz bilakaerari V. mendeko hizkera klasiko eta txukuna idazle kultoek besterik ez omen zuten gordetzen, ezjakinek hondatu eta zikindu egiten zutelarik.

86. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0218 Hau dena, hizkera filosofiko batekin emana.

87. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak seie 0010 Ohiturak sortarazi beharko dira, mekanizismoak sendotu, eguneroko hizkerak duen indarra eta bizitasuna gureganatu, ikasgeletan ikasitako egiturak burutu eta erabilkeraren bitartez zabaldu... eta hau metodoaren bitartez lor daiteke.

88. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak pgoen 0344 Era honetako perpausak oso gutxi erabiltzen dira, goi mailako hizkera batez mintzatu nahi ez badugu behintzat.

89. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0126 Gure hizkerak alfabeto bat baduen bezala, zergatik ez giza pentsamenduaren alfabeto bat eraiki, kontzeptu soilenak edo sinpleenak aurkituz?.

90. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak habe 0072 Nafarrak eta baskoak antzekoak dira jantziz eta hizkeraz....

91. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak eem hizkliter 0137 Euskararen hizkera bereziak, era berean, barne bilakaeraz gure hizkuntzan agertu diren era ezberdinak izaki, euskal dialektoak euskalkiak dira.

92. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak eem hizkliter 0442 Bertan erabiltzen den hizkeran ez dago ez ironiarik eta ez zeharka esandako gauzarik.

93. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak eem hizkliter 0442 Hizkera gardena dela esango nuke.

94. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0011 Era berean, eta Zientziari dagokionez, euskara oso harrigarria eta aztergarria dela esan dugu euskaldunok aspaldidanik; baina gure hizkeraren azterketa akustikoak ia-ia jaiokizun daude.

95. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0342 Hondárribiko hizkera, geografi arrazoiengatik, gipuzkeraren eta Bortzerrietakoaren artekoa da batzutan.

96. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0342 4.9.1. Izen eta aditzezko unitateen deskribapenean barrena abiatu baino lehenago, aipa dezagun hau oso bereziki (beste euskalkitan bezala): Bortzerrietako hizkeran ere badagoela oihartzunezko azentu delako hori; eta txandakako silabatan, horretara, azentu bigarrenkaria ager daitekeela, eta agertu ere egiten dela.

97. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0380 5.3. Erronkariera 5.3.0. Normalean, eta baita Mitxelenak ere bere euskalkien sailkapenean, azentuaren arauera (ik. An. Sem. J. de Urquijo, 1972); eta lehenagotik L. Bonaparte Printzeak funtsatutako irizpideari jarraituz ere (alegia: erronkariera, gaur suntsitua (nahiz Uztarrozen oraindik pertsona zahar bakarren bat atxematea posible izan, jatorki xamar mintzatzeko gauza), Erronkariko eskualde menditsuan erabili izan den hizkera batetik, eta Zuberoaren aldekoa bestetik, gauza bera, edo bertsua bederen, dira azentuaren aldetik.

98. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0125 Hegoaldetik gaztelania mende askoz euskararekin elkarbizitzen ari da; albokotasun geografiko horretaz gainera, penintsula-iparreko hizkera erromanikoek dependentzi fonetikoak dituzte, batez ere, mendialdeko ibarretan, zeinetan euskaldungoarekin harremanak baitzeuden.

99. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0199 Beraz, fenomeno hori ulergarria gertatzen da elementu fonematikoen ekonomiaren ikuspuntutik, hizkera arruntak konplikazioetatik ihes egiten baitu.

100. 1969-1990 euskara batua liturgia d. amundarain 0011 Primitiboen mitiku hizkeran, erlijio hizkeran, filosofia-metafisika hizkeran, hizkera arruntan... nonahi dugularik ere, gizakia Egia baten bila, Irtenbide baten bila, Esperantza baten bila topatzen dugu.

101. 1969-1990 euskara batua literatur prosa txill 0122 - Ongi da, ongi da - erantzun zion De Riemaker'ek, hizkeraren leguntasunaren bidez Elsa lasaitu nahiz.

102. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. amuriza 0093 Dudarik ere ez gure hizkeran esaten den kasu atipikoak ez ezik, kasurik atipikoenen aurrean gaudela.

103. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. irigoien 00175 Baina batez ere sibilanteen ondoan Euskal Herriko toponimo askotan -ketan denez gero eta baita hizkera batzuetako izen berbaletan ere edozein kasutan, pentsaketan esaterako, eta zenbait hitzetan edonon, berriketa edo erosketa esaterako, kek Erronkariko demostratiboaren parekoa dela pentsatu beharko litzateke eta ots-inguru batzuetan eta hizkera batzuetan k- gorde egin dela.

104. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. lertxundi 0113 Lehenik, haren hizkera literarioak herri-erabileren eta erabilera kultoen artean lortzen duen uztarketa aipatu beharko genuke, honela Jorge Luis Borges-ekin batera Europako tradizioari ingelesari eta frantsesari, malgré tout jaramon eginez, tradizio horren uretan murgilduz, tradizio horretara gaztelera hurbildu nahiz.

105. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. lertxundi 0114 Eta jenero bereziak erritmoan, hizkeran, kontakizunen halako arnasa etereoan biltzen ditu berezitasunak.

106. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. lertxundi 0114 Nobelak ez bezalako erritmo etengabe, juxtua (100 metrotako korrikaldiaren eta maratoiaren artean dagoen tartea bezalatsu), hizkera zehatza, makulurik eta abaloriorik gabea, kontakizunetako limite-egoera indefinitu bezain beldurgarriek sortarazten diguten zirrara....

107. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. larrañaga 0349 b) Asmo auekin, gaurko irakaspen guztietan sarturik dago edo sartzen ari da irudien izkera.

108. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. larrañaga 0351 Sal-erosketarako publizitateak ere sortu du beste izkera bizi bat.

109. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. larrañaga 0351 Baña oien danen gañetik zinea izkera bat baño ez da, ta bizia, polita eta altsua gañera!.

110. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. larrañaga 0351 Dabiltzan irudien izkera.

111. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. larrañaga 0351 Irudia ta bere adierazia berdiñak diranez ezin arkitu orrelako ikurrik izkera baterako.

112. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. larrañaga 0351 Era orretan irudiak izkera bat sortzeaz gañera ontasun eta edertasun aundi bateraño eldu litezke, erti berezi bat lortzeraño: zazpigarren ertia.

113. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. larrañaga 0354 Besteak, zinea ondo ezagutu eta bere izkera ondo erabilli arren, ez dute ala dirudi beintzat euskaldun bezela zer esan aundirik.

114. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. larrañaga 0359 Zinearen izkera ta gogamenak gizonei zabaltzea bear degu galera.

115. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. larrañaga 0359 Naiz da irudi utsak berez osorik ulertu, berakin eratutako izkerak ba ditu berezitasunak, ondo ez dakienentzat artu eziñekoak.

116. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. apaolaza 0101 Igerleek ere izkera berdintsua erabili zuten.

117. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak jaunaren deia 1973 0193 Gaurko egunean garrantzi bereizi bat artu dute gai auek, batez ere gizakiaren eta itzkeraren jakintzaen artean.

118. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.m. lasagabaster 0097 Eta hori nabarmenago agertzen da hizkera konnotatibo eta adiera askoduna erabiltzen duten textuetan: adibidez, textu poetiko eta erlijiosoetan.

119. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.m. zabaleta 0069 Testu juridikoetan ageri ohi diren esamolde teknikoen itzulgaiztasuna gainditzen zaila da euskaraz era horretako testuak gutxi direnean, hizkera hori finkatu gabe dagoenean.

120. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak habe 0012 Baina nola ikasi egiazko hizkerak edo mintzamoldeak? Orain arteko metodoek mintzamolde horiek baztertu egin dituzte, gramatikalak ez zirelako edota zailak zirelako.

121. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. lizarralde 0164 3. Gainera, komunikabideetako hizkerak baditu bere legeak eta berezitasunak.

122. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. lizarralde 0165 Dena den, kazetaritzako lengoaia hizkera mintzatuaren inguruan kokatu dut, Martínez Albertos-en definizioari jarraiki.

123. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. lizarralde 0165 Horrek esan nahi du horrelakoetan oso estilo berezian idazten dela (edo idatzi behar dela), gutxi-asko hizkera mintzatuaren estiloan alegia.

124. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. lizarralde 0165 Izan ere, ez da berdin hizkera idatziaren estiloan idaztea (eta hor ere maila asko dago), gero inprimatua izateko eta hizkera mintzatuaren estiloan idaztea, gero ozenki esana izateko (eta hemen ere printzipioz maila asko dagoela esan liteke).

125. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. lizarralde 0165 Hortaz, bada hemen oso aintzakotzat hartu beharreko hirugarren hizkera bat.

126. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. mitxelena 0124 Ez dut hemen aipatu baizik egingo eta, aipatu, hemen aipatu dut, aurrera segi baino lehen, lekuan lekuko hizkeraz dakiguna hiztegi eta hiztegitxoei eskerrak dakigulako gehienbat.

127. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0160 Espresioaren ritmoa, bertsolarien hizkera, errekurtsoak, mainak.

128. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak b. urkizu 0052 Joera horrek, irakatsiko diren eduki linguistikoak, ikasleak beharko duen hizkera mugatzerakoan, ikaslearen hizkuntz beharren analisia eskatzen du.

129. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak txill 0062 Hizkera bakar bat finkatzea izan zan abertzaleen kezketako bat: hau gabe ezin ezertarako alkar har.

130. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. apalategi 0569 III. Ataundarra jaiotzez naizenez, nire ataundar berriemailearen hizkera errexa zait ulertzen.

131. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. apalategi 0569 Ez du ulertu ataundar berriemailearen hizkera, eta grabaketa berriro oso osorik transkribatu behar izan dut.

132. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak palt 0327 7. Gatozen bigarren puntura eta azter dezagun gure poetaren hizkera nolakoa den, herriarenetik haren herriarenetik, noski, lehenik, baina baita edozein euskal herrirenetik ere aldendua eta urrundua ala herriarena berbera; bestela esan, landua eta ikasia ala arrunta eta egunorokoa; herriaren hizkeraz den bezala baliatzen denarena ala herriak ez bezalako lege eta arauak betetzen dituenarena.

133. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak palt 0327 Puntu honetan guri gehien axola zaiguna ez da, izan ere, hitzen auzia; hizkera baten neurria eta batipat herrikoi izatea ala ez, ez bait dute hobekien hitzek ematen.

134. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak palt 0327 Hitz batzuk eta batez ere adizki batzuk, garai hartan bizirik zeuden eta gero galdu egin direnak, gorabehera, orduan, gero eta beti herri hizkeraren ezaugarri den beste puntu batek salatzen du ezerk baino hobeto inoren hizkera herrikoa den ala ez; alegia, hitzak ebakitzeko eta ahoskatzeko moduak.

135. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. arejita 0500 Neskatilen jokoak geldiagoak dira: eskuekin (tabak) edo oinekin (truqueme) gauzak erabilteko trebetasunak garrantzia handiagoa dauka; erritmodun mogimentuek, errepresentazioek edo hizkerazko jokoengatik ere berdin esan daiteke.

136. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. arejita 0500 Badira suertezkoak, hizkerazkoak, erritozkoak eta magiazkoak, igarkizunezkoak, ezkutatzekoak eta buruzkoak.

137. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. zabala 0043 Esaera jatorrekoa eta hizkera landua.

138. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0072 Faktore askok du eragina irakurgarritasunean:
a) Pasarteko perpausek duten batezbesteko luzerak
b) Pasarteak duen hitz berrien kopuruak
c) Erabilitako hizkeraren konplexutasun gramatikalak.

139. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0080 Lagunarteko hizkera Lagunarteko hizkera Eguneroko bizimoduan, egoera informaletan, erabiltzen den hizkera, ebakeraz, hitzen hautapenaz edo joskeraz gehiegi arduratu gabe.

140. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0080 Jatorrizko hiztun ikasiek lagunarteko hizkera erabiltzen dute eskuarki adiskideekin, lankideekin eta ahaideekin.

141. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0080 Sarritan gaitza gertatzen zaie ikasleei zenbait egoeratan lagunarteko hizkera oso hizkera formala baino egokiagoa denaz konturatzea.

142. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 0033 Horrela balitz, ondo egingo luke ikaskaietako elkarrizketetan edo hizkera deskriptiboan oinarritutako mimoak proposatuz.

143. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 0033 Gidoia edo elkarrizketa nahasiagoak direnean, teknika honetan trebetutako irakaslea behar daJoko honek, dio Helene Gauvenet-ek Les jeux en classe de langue (27) bere artikuluan irudimena eta juxtutasuna, eskatzen ditu,... keinua eta mimika ikastera behartzen du eta, bide batez, hizkera zehatza erabiltzera.

144. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. oihartzabal 0087 Guretzat, molde horretan, pasarte komikoak dira preziagarrienak, naturalago baita orduan erabiltzen den hizkera, biziago, adierazgarriago.

145. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. zabala 0044 Biak zubereraz eginak dira, edota inguruko Amikuze (Mixe) eskualdeko hizkeran.

146. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. zabala 0044 Bere hizkera ez du oso garbia, latinetik harturiko hitz asko darabiltza.

147. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. zabala 0109 Hizkera oso orijinala du, eta zail gertatzen da beste euskalki edo hizkuntzetara itzultzea.

148. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. mendizabal 0014 Aurkezpena goiko adibidea baino luzeagoa izanez gero, bietatik bat: edo sarrerak oso landua izan beharko du eta, ondorioz, suerta liteke hitz berak behin eta berriz errepikatzea edo, bestela, ahozko grabaketetan erabiltzen den baino hizkera esplizitoagoaz baliatu beharko dugu nahitanahiez.

149. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. mendizabal 0014 Esate baterako, tresna sinple bat erabiltzeko argitasunak azaltzen dituen elkarrizketa aurkeztu nahi badugu, argi dago erabilitako hizkera ez dela izango, aurkezpena ikusizko lagungarririk gabe egin izan bagenu bezalakoa.

150. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. mendizabal 0097 Erabilitako hizkera bi motatakoa izango da; lehenbizikoa, zerbaiten berri emateko modukoa, zer gertatu den narratzeko eta deskribatzeko; honetan aditzaren iraganaldia dexente erabiliko da.

151. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. mendizabal 0097 Bigarrengoa, eztabaidatzeko hizkera, akordioa, ez-akordioa eta ziurtasuna adierazten dituen hizkera nagusi delarik.

152. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ega 1984 0097 c) zenbait elizgizonek badirudi herriaren hizkera ez zutela horren aintzakotzat hartu.

153. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0099 Dena dela, hizkera arruntean nahasi egiten dira sarritan hiru hitz horiek; eta egoki izan ere, ez da gehiegi bereiztea egokiena.

154. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak gte eek i 0071 Piarres Adame-ren hizkerak berak ere herri-moldeen eta ahozko literaturaren kodigo estetikoa salatzen du.

155. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak gte eek i 0071 Piarres Adame-ren munduikuskera arrunta eta xaloari, bere moralizazio eta guzti, hizkera lainoa eta soila dagokio.

156. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak gte eek i 0071 (79) Lib. b. IX or..
Edozein hizkuntzalarik edo antropolarik dakienez, hizkera ezberdinek munduikuskera ezberdinak salatzen dituzte.

157. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak programazioa 1983 0030 Alfabetatzea hiztunentzat da. Baina gure kasuan euskara era desberdinetan hitzegiten da, euskalkiak edo herriko hizkerak erabiltzen bait dira.

158. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak programazioa 1983 0030 Herriko hizkeran ditugun trebetasunetatik euskara batura zubi bat egin behar da, hiztun, irakurle eta idazle guztion komunikabide izan dadin.

159. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0036 Hiztun konpetenteak ez du funtzionalki eraginkorra bakarrik den hizkera aukeratzen, baizik eta bera dagoen egoera sozialari dagokiona ere bai.

160. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0062 Ikaslea aurrera doan neurrian, gero eta gehiago esan nahi izango du komunikazioa gertatzen den egoera konkretuan egokia den hizkera produzitzea (formalitate-mailan, adib.).

161. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lmuj 0054 Intuizio horiek ere akats handi bat dute, alegia, Lizardiren poesia osoak duena, hau da bere mintzo ulergaitzarena (lirikan zenbat hobea da hitza soil-soil problemarik gabe etortzea, hiztegi baten laguntza noetikorik gabe.... Ah, Lizardiren poesiak zenbat irabaziko lukeen hizkera aldetik beste jarrera soilago, ulergarriago bat hartu bazuen!!).

162. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/3 0034 Operazioren esannahia hizkera arruntean.

163. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/3 0034 Eguneroko hizkeran operazio hitza erabiltzen dugunean, ekintza bat adierazi nahi dugu, baina emaitza bat lortzeko bideratu dugun ekintza bat hain zuzen.

164. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0249 Baina salbamendu hitzak, erlijioko hizkeran, badu sentidu jakin, jator eta berezi-berezi bat.

165. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. mendiguren b. 0025 Pindaroren Odak itzuli zituelarik, zoro-lantzat jotzen zuen haren poemak hitzez-hitz itzultzea, eta horregatik bere gogara gauzak kentzen eta eransten zizkien poemei eta espreski aitortzen zuen bere asmoa ez zela Pindaroren hizkera zehazki ematea baizik eta haren bidearen eta moldeen berri ematea orokorrean.

166. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 0267 Bonapartek berak ere hizkera hori hautatu eta artamendatu zuen literatur gipuzkeraren eredutzat eta Aita Uriarte bizkaitarra giputz euskalkirako itzulpenez arduratu zena zeharo zetorren bat honetan Printzearen erabakiarekin.

167. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 0267 Guzti hau dela eta, beraz, zentzuzkoa eta egokia begitantzen zaigu Azkuek ere Beterriko hizkera honi lehentasuna eman izana.

168. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 0267 Azkuek, gainera eta honi ere arras jokabide zuhurra eta legezkoa deritzogu, osotu nahi izan zuen Beterriko hizkera.

169. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. irazgoiti 0127 Shurek, beren azkeneko etapan, ezkertiar kontzeptuez kutsaturik zeuden, islamiar hizkeraz azaltzen ziren baina.

170. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak susa 1989 0115 Baina mintzatzerakoan hizkera berezi bat sortu da.

171. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak susa 1989 0117 Baina besteok... Hizkera normala da Ho Chi Minh-ena.

172. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. lopez 0074 Ondoren, eta korronte kritikoen deskripzioan exhaustiboa izateko inolako asmorik gabe, literaturari aplikatutako estrukturalismoak hizkera literarioaren gramatika eraikitzea zuen helburuetariko bat (Jonathan Culler-en kasuan bezala); amerikar New Criticism delakoa literatur lanen balioak inmanenteki aztertzeko teoria bat zen; Estilistika deitu korrontearen inguruko teorikoek efektu estetikoak lortzeko hizkera arruntari buruz ematen diren aldaerak edo figurak bilatu eta zerrendatu zituzten, besteak beste.

173. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0078 Hizkera politiko guztiari erantsi zaion anbiguitate linburia, promiskuitatea.

174. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 0018 Zubereraren ustezko apartekotasuna gezurtatu eta euskalki honek erronkariera, zaraitzuera eta Nafarro Behereko zenbait hizkerarekin ageri duen batasun estua aldarrikatzen da bigarren txostenean.

175. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 0018 Euskalkien sailkapenaz izan diren zalantza eta eritziak, euskalkien azterketa demolinguistikoa, inkestak atontzerakoan sortu diren buruhauste eta gorabeherak, hizkeraz hizkerako aditz laguntzailearen aldaerak... bada zer ikusi eta zer ikasi Yrizarren lan honetan.

176. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak in: ijito ipuinak, 5-8 0006 Gutxiengo baztertu bezala eta gehienetan indarkeria jasanez, ijitoen arrazak, inguruko ohitura eta hizkerak hartu eta bere-bere zituenekin nahastu izan ditu: beren hizkuntza den erromanierarekin; beren artisau-lanekin kalderero eta txatarrari batez ere eta beren erritu, dantza, abesti eta ipuin guztiekin.

177. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. diaz de lezana 0155 g) Informatika (terminologiaren hizkera berezian terminotika esaten zaio): Ezinbesteko tresna terminologiagintzan eta hizkuntzen industrietan, datuak biltegiratzeko, kontsultak egiteko eta erantzuteko, elkar trukeak egiteko (hau terminologia-bankuen bidez egiten da) eta hiztegi multzo handiak gordetzeko.

178. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak in: ubillos, juan antonio: christau doctriñ berri-ecarlea, v-xxiv 0014 Agerian jartzea merezi duela uste dut Ubillosen hizkeran Amasa -Billabonakoan ez dela behinere ageri Gipuzkoako beste zenbait idazlek geroxeago erabiliko duten bizkaierazko -gi- bere baitan duen adizkirik, degion, (esan) egidazu, leikegu eta antzekorik.

179. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak agenda 1990 0010 Espainiako gerla (1936-1939) ondoren, herriko hizkeratik hurbilago egon nahi duen joera berria nagusitzen da, batzutan beste muturrera ere joaz.

180. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak argitaraldi berrian 0011 Euskaldunen artean idazle gehisko ikusten da hizkerak azpiratzen eta menderatzen duenik.

181. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lmuj 0033 Honen arrazoina goian adierazitakoa da, alegia, toponimoetan euskalki eta subeuskalkien bariante guztiak bere hartan jaso behar direla, lekuko hizkeraren adierazpen gisa.

182. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. lasarte 0009 Ulermenari dagokionez, badu entzutezko ulermena, batez ere, inguruko hizkera entzuten duenean.

183. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. lasarte 0009 Baina entzuten duena bere hizkera hurbiletik urruntzen den neurrian, hau da, beste euskalkietako hizkera entzutean edo hizketa gaiak euskara landuagoa eta aberatsagoa eskatzen duenean, ulertzeko zailtasunak sortzen zaizkio.

184. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. lasarte 0009 Bere herriko hizkeran mintzo dituen aberastasun, hutsune, akats eta berezitasunekin.

185. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. lasarte 0009 Askotan, euskaldunzaharrak berak darabilen herriko hizkera txartzat jotzen du, euskaraz gaizki egiten duela uste duelarik.

186. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. lasarte 0009 Sarritan, beste hizkerekiko konparaketak egiten ditu, arinegiak gehienetan, zenbait hizkeraren garbitasuna eta dotorezia goraipatuz.

187. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. lasarte 0009 Dena dela, herriko hizkera traketsa eta pobrea dela uste duen euskaldunzaharrik bada gure artean.

188. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak egutar 1968 0126 - Holaxe: matematikan,4; hizkeran,3; ta kondairan,3.

189. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0389 Gainera, forma neutro hori baztertzea ekarri du xubererazko zenbait hizkeratan.

190. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. urrutia 0191 Baina erderaz hizkuntz mailak aspalditik finkaturik daude eta hizkera idatzia eta berbatua desberdinak diren heinean, eskola ere badugu, eta lege gizonek ere beren eskola-ikasgaiak, honen bidez eman dituzte.

191. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. urrutia 0191 Jite formaleko testuetan tratamenduak zein hizkera objetiboek erdaraz duten formalismo maila euskaraz ez da ematen.

192. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0114 Idealki, rol-joko bat burutzeko zein hizkera behar den erabakitzeko bidea zera da, jatorrizko hiztunei egin dezaten eskatzea, grabatzea eta, ondoren, hizkuntz erabilpen nagusiak zeintzu diren aztertu.

193. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0114 Zuzenketa sistema finkatzeko beste prozedura laburrago bat zera da, esperientzian oinarrituz rol-joko kontrolatu batean zein hizkera erabiliko den iragartzea baina hau ere ikasle-bikoteekin entsaiatu beharko litzateke klaseko ariketa gisa.

194. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0027 Ikerketa, hori kontutan hartuz egiten da; areago oraindik, hizkera arrunta ondorioztatzen duen formulazio landu eta matematikoago baten arabera.

195. 1969-1990 gipuzkera ikasliburuak jesusen jarraitzaile 1986 0038 Ez gaitzala ezerk bata besteagandik berezi ez hitzegiten dugun hizkerak ez koloreak: fede bakarra, Bataio bakarra bedi.

196. 1969-1990 gipuzkera haur-/gazte-literatura l. dorronsoro 0063 Zur-malko jarri zioten izena beren izkeran; kahuchu alegia.

197. 1969-1990 gipuzkera literatur prosa b. latiegi 0086 Ala, bere emekeri guztia erabilliz, erarik txukunenean egon zan beta luzean aien izkera xamurrak entzuten.

198. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak m. amundarain 0071 Hizkera hau gogorra da agian.

199. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak berron 0178 Izkuntzalariak diote (eta edozeiñek dakuske) izketaren barrena ta gaiña, mamia ta azala, labe bat-berean erretako mintzairu bat-bera dira; izkera alegia, bizitzaren agerpena da; onengatik, bizikera aldatzen badugu, izkeraren barrena ere eta barrenakiñ ageria maiz aldatuko dugu; edo ta, izkera aldatzen badugu, iztunaren gogobarrena ere, bizikeraren barrengo iturria ere aldatuko dugu.

200. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak berron 0178 - Euskeraren, izkeraren... gaiña, axala, ageria... edo mintzaeran edo fonetikan, edo idazkeran... aldatzen dugunean, euskal-iztunaren gogo-barrena, biotzaren muiña ukitzen dugu eta ukitu ori leuna ta ongarria (orregatik itxaxkorra) ez bada, gogo-barrenak muziñ ta goraka egingo du.

201. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak berron 0178 - Alaberean, oraingo bizikera berrian sarturik bizi den euskaldunak, bere barrengo barrena gaiñeratzeko, mamia azaltzeko, ezkutua agertzeko, esan-naiak mintzatzeko... euskera, izkera berritu naiko du.

202. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak berron 0178 Edo ta euskerak, izkerak, ukatzen edo nekez ematen diona... nolabait beste izkuntzari eskatuko dio edo beste izkuntza artuko du.

203. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak berron 0182 Eta nik emen baserriko sutondoa aipaturik... barne-izkeraz diodana, balio lezake, oro-ar, olagizonen eta arraintzaleen izkeraz: Etxe barrengo eta batez-ere norberekiko mintzairua, izkera, euskera, aberatsa dugu.

204. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak berron 0185 Eta aurrera pasa baiño leen, gogoratu dezagun onako au: Gaur arteraiñoko euskera diodanean, gure izkera... bere etorri osoan, oro-ar aipatzen dut.

205. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak berron 0185 Geienbat aoz-ao etorri zaiguna; baiña etorri ortan datorkigu ere idatzizko izkera, euskal-literatura.

206. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak berron 0189 Eta idazle berriak zaarrari, besteak beste (zenbait idaz-lege, esakera t. a.) auxe eskatuko dio: euskal-agiria, euskal-izena... izan ere... aien euskalduntasuna eziñ ukatua bait-da, naiz aien izkera... gaur bizi ez.

207. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak berron 0189 Amaika ezbearretan erori ere bai noski... izkera izkuntzatzeko legeak ezarri naiean edo... kultura-gai berriak erabilli naiean... edo fede-esanak eraberritu (ukatu ez noski) naiean.

208. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak jaunaren deia 1969 0207 Meza hauek antolatzeko arrazoi batzuk azaltzen ditu: - giza-talde bakoitzak badu bere hizkera bereizia; ez bakarrik etnia edo mintzaira sailak, bainan, bai-ta herri bateko gizarte kategori bakoitzak ere.

209. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0305 Gaurko batzar ontan Hondarrabia`ko izkerari buruz zerbait esanez itzalditxo labur bat egiteko eskatu dit Euskaltzaindia`k.

210. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0305 Erri ontako izkeraren berri ematea da agindu didaten gaia ta ni ontan ez naiz aukerakoa.

211. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0305 Itz batean esateko, ez naiz errotu erri ontan eta orregatik ez det batere sakondu emengo izkeran.

212. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0306 Olaxe, Hondarrabia`ko izkerak ere ba du bere kutsua.

213. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0306 Emen gauden denok edo geienok dakigu, erri ontako izkera, esaten dutenez, ez dala gipuzkera goi-naparra baiño.

214. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0306 Nik bezela dakizute guztiok Hondarrabia`ko izkera geien aztertu zuena Luis Luziano Bonaparte izan zala.

215. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0306 Bonaparte`k bere lan ontan erakusten duena iru zatitan banatu genezeke: Hondarrabia`ko izkeraren berezitasun batzuek; iztegi labur bat, hondarrabitar, frantsesez, gipuzkoar eta lapurtar itzak jarriaz, eta M. Vineon`ek irundar idatzitako San Mateo`ren berri-onaren zati bat aztertu ta oarrak jarri.

216. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0306 Hondarrabia`ko izkeraren berezitasun nabarmenetako bat gure sintetikoaren ordezko era da.

217. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0307 Hondarrabia'ko izkerak duen beste berezitasun bat ere aditzean arkitzen da.

218. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0308 Nire emazteak (Hondarrabia'koa bera), Ondarru'n bereala ikasi zuen ango izkera; baiña kontu ontan lenean jarraitu zuen eta seme-alabak ere ondarrutar itz egin arren amaren bidea artu zuten.

219. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0308 Ta ontan edo artan gaizki itz egite joera orrek ere ematen die bere kutsua errietako izkerei.

220. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0308 Hondarrabia'ko izkerak ere ba ditu beste edozein erritakoak bezela okerrerako bere joerak.

221. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0309 Hondarrabia'ko izkeraren izakera naguzienak azaldu ondoren, lan au bukatzeko, esaldi batzuek jarriko ditugu, ondarrabitarrez eta gipuzkeraz.

222. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak onaind 0246 Izkera, berriz, umetan ikasia darabil ezti ta naro bere iru idaztietan.

223. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak b. latiegi 0007 Millaka aurkitu daitezke orrelako jokaerak erriaren eguneroko izkeran.

224. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak matx 0001 Hain bere duen Nietzche-ren bidetik kontatzen dizkigu Patxiku Perurenak Harripilatan ezkutatu zeneko apo tipiaren burutazioak, leitzarrak duen hizkera erraz eta aberatsean.

225. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1988 0001 Eguzkitze, Sarasua, Egaña... eskoletan ikasi dutenek, gero eta garrantzi haundiagoa ematen diote besteen hizkerari, zaharrek jendea tratatzeko duten moduari, tradizioari, azken finean.

226. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak a. urretavizcaya 0001 Lekua ezik, guztia zetorren bat, neskaren irudia, usaia, hizkera eta jarrera.

227. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1977 0001 Eta Olentzarok nahi zuena euskara kaleratzea zen edo hobe, euskara Gernikaratzea, zeren, jakitun Gernikan asanbladak eta beste hainbeste gauza erdaraz segitzen zirela, eta euskara izan zen larunbateko 6etatik 9etara Gernikan entzun zen hizkera bakarra.

228. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1984 0001 Kultur hizkuntza izan nahi badu euskarak hizkera literarioan oinarritu beharra dauka, eta horretarako Leizarraga dugu eredurik onena.

229. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1984 0001 Halaz eta guztiz ere esanen nizueke ezen gauza bat dela populismoa eta populatxoaren hizkeran izkiriatzea, eta beste bat arras diferentea, hizkera kulto batean aritzea.

230. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1984 0001 Edota ikus dezagun Aresti T. S. Eliot-en poemak erabiltzerakoan: ze hizkera hartzen du literatur eredutzat? Leizarragarena.

231. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. arrieta 0002 Baina ez hizkera politiko baten bitartez, baizik eta poesiaren beraren bitartekoekin hurbiltze edo jarrera hartze bat.

232. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. arrieta 0002 Dena den, hizkuntza mota guztiak erabili daitezkeela deritzot, unean unerako hizkera berria egokituz.

233. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak k. errotaetxe 0001 Ez dakit ondo ulertu eban ala ez gure izkera.

234. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak hemen 1987 0001 Bestalde, amerikanofiliaren gaitzezleek, kasik kanpoz at, hizkera ez ingeleseko filme nominatuen gorabeherak jarrai ditzakete; ondoko nominatuak parte The Asault, Le déclin de l'empire americain, My sweet village, 38 eta Betty Blue zerrenda amaituz.

235. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... herria 2000 eliza 1988 0001 Hizkera bera, agian, ez da, zenbait kasutan, egokiena izango batez ere gaztediaren fenomeno tipikoez aritzean.

236. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... j. otaegi 0002 Bada beste ondorio bat ere, nahiko argi geratzen dena: gaurko euskal poesigintzak eskaintzen duen mundu plurala: iturri erreferentzia mundutik, hala Europa, ekialde, mendebaldeko olerti mundua presente egiten delako; olerkariaren giza esperientziaren aldetik, transedentzia nahiz eza isladatzen zaizkigulako; balioen sintesia-molde ezberdinak egiten direlako; sentsibilitate, tonu, hizkera, baliabide tankeraz ugaria agertzen zaigulako.

237. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... l. oñederra 0002 Beti hizkera bat, noizpehinka Hegoameriketako esaeraren bat.

238. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0062 Lan neketsua berau, gure euskalkiek hizkera edo berbeta-modu ugari eta toki bakoitzean ia desberdina dabeelako.

239. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak i. gaminde 0081 Honi buruz hiru hipotesi egiten izan dira orain arte, nik dakidala; alde batetik, D. Rijk-ena geneukake, beronen eritziz, erlatiboaren arabera, euskaldunen artean hizkera moeta bi bereiztuko lirateke, bata hertsia eta bestea zabala; hizkera hertsidun euskaldunen artean kasu gramatikalen erlatibizapena baino ez litzateke onartuko; besteentzat, ostera, erlatibizatzeko aukera deklinabidearen kasu sinple guztietan egongo litzateke; halanda ze, hizkuntzalari honen arabera ondoko kasuok ezin erlatibatuko lirateke:

240. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak aretxabaleta il 0005 Eta erabili behar bada zenbateraino moldatu behar du lekuko hizkerara?

241. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak aretxabaleta il 0007 Administrazino hizkerak be herritarrendako hizkera samur eta argia egin behar luke.

242. 1991> euskara batua antzerkia x. diaz 00044 Hizkerari eta ahoskapenari kutsu atzerritarra darie, erdi frantsesa, erdi ingelesa.

243. 1991> euskara batua ikasliburuak m.j. eceizabarrena 00020 (...) da hizkera zientifikoan, komunikabideetako berri-emate saioetan eta baita Laurak laurden gutxi dira edo Gaur laino dago bezalako mezu aseptikoetan ere. Baina kasu hauetan ere gerta daiteke hiztunaren sentimenduak azaltzea, honek esandakoak adierazi baitezake, lehenengo kasuan adibidez, berandu dela eta mugitu beharra dagoela, edo eguraldi txarrarengatik duen nolabaiteko gogo txarra, bigarrenean. Mezuak kasu honetan ez luke beraz funtzio aipatzaile hutsa bakarrik izango.

244. 1991> euskara batua ikasliburuak m.j. eceizabarrena 00092 Atal hau bukatzeko gainera dezagun ez dagoela eta ez dela sekula egon dialektorik gabeko hizkuntza baturik, batzuetan eredu kodetu ofizialak estandarrak bere azpiko ugaritasuna eta aniztasuna ezkutatzen badigu ere. Bestela esan, hizkuntzak errealitate aldakorrak dira eta aldaketa faktore askoren arabera (historia, geografia, gizartea...) gauzatzen da. Horrela, edozein hizkuntzatan hurrengo hizkuntza aldaerak bereizi ohi dira: dialektoak (geografiaren araberako aldaerak), soziolektoak (gizarte taldeen araberako aldaerak), hizkuntza mailak edo erregistroak (lagunartekoa, estandarra, jasoa etab.) eta batik bat gaur egungo gizarteetan teknolektoak edo espezialitateko hizkerak (jakintza arloen araberako aldaerak).

245. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 00072 Etxepareren obran herri poesiarekiko, hau da, bertsolaritzarekiko lotura eta atxekimendua nabari daitezke hala gaietan (erlijioa, maitasuna, euskara, gartzela), nola hizkeran, nola bertsogintzan.

246. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 00143 Mistralek Provenceko hizkeraz egin zuena egin beharra zegoen euskararekin ere.

247. 1991> euskara batua ikasliburuak baietz/6 0060 Tradizio judutarraren arabera gizaki guztiek aintzin-aintzinean hizkuntza beraz hitz egiten zuten, baina zeruraino helduko zen Babeleko dorrea egin nahi izan zutenean, Jainkoak, zigor gisa, beren hizkerak nahastu egin zituen eta beren dorrea egiteari utzi egin behar izan zioten elkarri ezin ulertuaz.

248. 1991> euskara batua ikasliburuak argia/3 0008 - Horien hizkera ikasi beharko dut pentsatu zuen Txispak.

249. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. goikoetxea 00110 Hasierako harridura kezka bihurtzen hasia da, ni neu ezezaguna izaki, darabildan hizkera ere ez baitzaie ohikoa gertatuko.

250. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura x. mujika 0034 Txorien hizkera ikasten ari nintzen!

251. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura x. mujika 0034 Beraien artean ere mintzadarrak badira, baina hizkera bat ondo menderatuz gero, karnabena nere kasuan, txori mota guztiekin ulertzeko gauza zara.

252. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura x. mujika 0034 Ni, hala ere, karnaben hizkeran moldatzen naiz ondoen.

253. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura x. mujika 0034 Eta dena kontatu nion, alegia, karnaben hizkera ikasia nuela, eta elkarri oso ondo ulertzen geniola.

254. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura a. kazabon 0068 Agian, hizkera horrekin Euskal Telebistan izango luke lana gaur egun aurkezle moduan, baina gure artean...

255. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura k. izagirre 0060 Bakotxak bere hizkera, eta guztiok agirretarrak.

256. 1991> euskara batua literatur prosa j. urrujulegi 00271 Bizio fosilduez erabat jositako hizkera xelebrekoa, solaskidea euskaldun petoa bazuen, honen larrialdia ez zen makala izan ohi.

257. 1991> euskara batua literatur prosa j. alonso 00129 Oso erraz ulertzen den arrazoi batengatik: burgesek eta markesek apurtu egingo zituzketelako bere erretratuak, ez zituzketelako onartuko, ez zuketelako bere hizkera piktorikoa onartuko.

258. 1991> euskara batua literatur prosa j. alonso 00129 Eta Lautrecek bazekien noski, bere hizkera piktorikorik gabe bera, artista bezala, ez zela deus.

259. 1991> euskara batua literatur prosa ama 0259 Amak nekez eramaten zuen Sofiaren arduragabekeria: leku guztietatik sakabanatuta uzten zituen bere gauzak, zigarrokinak, errautsa; eta are nekezagoa zitzaion haren hizkera harroxkora ohitzea.

260. 1991> euskara batua literatur prosa a. lertxundi 0072 Paradoxen mundu honetan, gure hizkuntzak ere baditu bereak, ume jendearentzat dibertigarri izateaz gain hizkerarekiko plazergai ere liratekeenak; batzuk azaldu nahi dizkizut, zure erresuma horretan balia zaitezen zure sema-alabekin hitz goxo iharduten zarenetarako:

261. 1991> euskara batua literatur prosa m. sarriegi 0015 - Buruhandia izan behar dik *Zalantzarik ez dugu hika hitzegiten zutela, beren hizkeraren errespetu eza ezaguturik. Baina ez dakigu zein hika erabiltzen zuten, aurretik esan bezala, iraintxoen artean ez baitago sexu bereizketarik. Beraz, hemen gizonezkoen hika erabiltzea, zeharo arbitrarioa da, eta beharbada, bai bidegabekeria ere. galdera txepel horiei erantzuten ez jakiteko, astoa benetan ziotson Jakobixinek Mieloxini.

262. 1991> euskara batua literatur prosa batx behi 0058 Gainera, bere hizkera hori oso kostata ulertzen dut.

263. 1991> euskara batua literatur prosa j. garzia 0100 Ileak tente jarri zaizkidan, aizan, oso desberdina izan behar ez zuen aspaldiko neska gaixo haren kontuak bizi-bizi hizkera berean aditurik...

264. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. elosegi 00439 - Gorago aipatu den bezala, zuzenbideko hitz tekniko gehienak ez dira bereziak formaren aldetik, adierazlearen aldetik, baizik eta hizkuntza orokorrean erabiltzen diren hitzen espezializaziotik sortuak, eta hortaz, horietatik bereizteko zailak. Horrela, badirudi hizkuntza guztietan 2 Frantsesari buruz Cornu-k ( 1990:63) egindako azterketaren arabera, ez leudeke 400 hitz baino gehiago zuzenbidean bakarrik erabiltzen direnak. Ziurrenik antzeko azterketa eginez gero gaztelania juridikoa oso hurbil ibiliko litzateke. gertatzen dela hizkera juridikoko termino bakun (hitz bakarreko) esklusiboak oso urriak izatea, eta oso ugariak esanahi juridikoaz gainera beste esanahia dutenak. Testuingurua, beraz, askotan izango da beharrezkoa termino juridiko baten aurrean gauden ala ez erabakitzeko.

265. 1991> euskara batua saiakera-liburuak in: barbier, j.: piarres ii, ix-xl 00024 Ezin esan Barbieren hizkuntza jasoa denik; ez, hala ere, trakets eta axolagabea denik ere. Barbierek erdi bideko zerbaiten bila jo duela dirudi, eta, batez ere, apropos ari dela erdibide horren bila. Batetik hizkuntza zaindu eta landu nahi izan du nolabait, eta bestetik, berriz, liburua euskaldun guztien irakurgai izan dadin hizkera herrikoia (edo herritarrengandik gertukoa) erabili nahi izan du.

266. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. narbaiza 00055 Gainontzekoan ez du akatsik. Bere lanaren lehen pasartea, beraz, eibartarron euskara aitzaki harturik garbizalekerien kontrako aldarrikapena bilakatzen da. Haien ahaleginak ustel dirateke zeren: Izkera bat, mintzaira bat, errian zabal ta indartsu bizi danean ango itzak, garbikeriz aldatu nai izatea alperrikako lana dala. Beraz eibartarron arbolak azala du behar bada inoiz, ezer izatekotan, erdaratikoa, baina bihotza, sena ezin jatorragoa.

267. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pasaia eta lezo 00031 PASAIA ETA LEZOKO HIZKEREN BEREZITASUNAK

268. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pasaia eta lezo 00031 Hango eta hemengo hizkerak aztertzen dituen zientziari dialektologia esaten zaionez begira dezagun unetxo batez Pasaia eta Lezoko berezko hizkerak zein euskalki eta azpieuskalkitan sailkatu edo kokatu dituzten euskal dialektologoek historian zehar.

269. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pasaia eta lezo 00031 Aipatutako guztiek Pasaiako hizkera edo euskalkia Gipuzkera dela diote, Gipuzkeraren aldaki edo barietate bat alegia. Bi barrutien arteko aldeak oso txikiak direla diote eta ondorioz hizkera bat legoke Pasaian. Hernaniko azpi-euskalkiaren barnean kokatzen dute zehazkiago esateko Bonapartek eta Yrizarrek.

270. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pasaia eta lezo 00033 Pasaiako Hizkera

271. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pasaia eta lezo 00033 Une honetan Pasaiako Udalak egindako beka deialdi bati esker, filologo lan-talde bat Pasaiako euskara aztertzen ari da. Beraz, kilometroaken inguruan ateratako liburuxka sorta honetan bertako euskarari buruzko bat ere behar zela eta, ekin zion lan-talde honek hurbilpen lan hau egiteari. Aurrez, ordea, garbi utzi nahi luke lan-taldeak benetako ondorioak eta behin betiko emaitza ikerketa lana bukatzean kaleratuko dela, eta esku artean dugun honetan Pasaiako hizkera deskribatzera mugatuko dela ur handiegitan sartu gabe.

272. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pasaia eta lezo 00059 Lezoko Hizkera

273. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pasaia eta lezo 00059 Liburuxka honetan bi herrietako euskara dugu aztergai eta mintzagai, eta Pasaiako euskarari buruzko lehenengo lan dialektologiko sakona une honetan burutzen ari bada, ez da gauza bera gertatzen Lezorekin. Lezoko hizkera aztertzen 1997ko udazkenean hasiko da bertako lan-talde bat, Pasaian bezalaxe udalak kaleratutako beka bati esker.

274. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pasaia eta lezo 00093 Pasaiako euskara aztergai dugun honetan gure ustez bada gizatalde bat eta gizatalde horrekin batera hizkuntza bat aipamen berezia merezi duena hemengo hizkeran utzi ahal izan duen eraginagatik; gaskoiak eta gaskoiera.

275. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eitb 00087 08.20 Ron eta Ron abenturak eta kalenturak telesailarekin euskarara bikoizteko beste era bat frogatu zen ETBn; herriko hizkera eta euskaraz hitz egiterakoan egiten diren kontrakzioak erabiltzen hasi ziren.

276. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00009 Problemak zehaztasunez ebatzi dira, aurki zitezkeen zailtasunak argituz, eta hizkera kolokiala eta intuitiboa erabiliz, baina zera adierazi nahi dugu, liburu ona ere ez da gai irakaslea ordezkatzeko, eta horregatik irakasleari bere ikasleekin duen eguneroko zereginetan askatasun-margina zabala uzten diogu aurkezpen, metodologia, alternatibak edo eta atal desberdinen arteko konexioetan.

277. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00081 Orduko euskarak ez zeukan Unamunok nahi zuen kultur mailarik, eta berak ez zuen batere ahaleginik egin filosofi tradiziorik gabeko euskara totel eta traketsa kultur hizkuntza moderno bihurtzeko. Nekez idatz zezakeen, bada, bere hizkera ziztrin eta amuts hartan, Bizitzaren sentimendu tragikoaz euskarazko titulua eraman zezakeen saio filosofikorik.

278. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00081 Euskara landu gabeko hizkuntza izanik, zientzia eta filosofiaren berri emateko gauzaeztakoa zen. Unamunok ezagutu zuen euskara tartaila arloteegia zen pentsamendu sakonik aditzera emateko. Aranazaleen euskara arrunt ulergaitza eta artifiziala gertatzen zitzaion, neologismoz beteriko hizkera egosgaitza baitzerabilten.

279. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m. amas 00234 Berak zioenez, guztiz harritzen zen, behin eta berriz, ikustean, hainbat entzulek zein sakonki eta gogoz onartzen zuen kristau-predikua, nahiz eta Hitzaren aldarrikapena bera nahikoa motela ohi zen, hizkera mordoiloan adierazia askotan, behar-bezalako gardentasunik gabea, beraz, eta gehienbat kontzeptu erabat arrotzen bidez emana.

280. 1991> euskara batua saiakera-liburuak o. ibarra 00009 Lehenengo eta behin, aztertu behar dugu Ultzama, Basaburua, Atetz, Imotz, Anue haranetako eta Lantz herriko hizkera. Euskarazko ikerleek hemengo hizkerari Ultzamako hizkera deitu zioten, nahiz eta Ultzama ibarrak baino askoz ere eremu zabalagoa hartzen zuen, arestian aipatutakoa. Nahiz eta Bonaparteren sailkapenean, eta gurean ez den Odieta sartzen, karta honetan sartu egin dugu.

281. 1991> euskara batua saiakera-liburuak o. ibarra 00009 Halaber, saiatuko gara euskara galtzear dagoen haran honetaz ezagutzen duguna sartzen. Egia esan, Odieta eta Xulapaingo hizkerak, goinafarrera hegoaldekoaren barruan sartzen dira; behiala hizkera hau zabalena zen, Nafarroako mendialde guztian zehar eta Pirineo zentraletan eta Nafarroa ertainean hedatzen zena.

282. 1991> euskara batua saiakera-liburuak o. ibarra 00009 Jakina denez, hizkuntza zerbait bizia eta aldakorra da, eta hartaz, oso zaila da muga linguistikoak ezartzea, eta are gehiago esatea non hasten den eta non bukatzen duen hizkera bat. Esan dezakegu, dialekto baten eta bestearen arteko lerroa ez dela egiazkoa, nahiz eta hau oso erabilgarria zaigun ikuspuntu didaktiko batetik.

283. 1991> euskara batua saiakera-liburuak o. ibarra 00009 Izan ere, hizkera bakoitza ezaugarri multzo batez osatzen da: hiztegiaren ezaugarriekin, ebakerarekin, gramatikalekin... bakoitzak hedapen zehatza duena, eta baten eta bestearen arteko jauzia graduzkoa izaten da.

284. 1991> euskara batua saiakera-liburuak o. ibarra 00027 Ultzamako Euskara beste hizkera batzuen artean

285. 1991> euskara batua saiakera-liburuak o. ibarra 00027 Haren lanetik lau euskalki sailkapen ezberdinak atera ditzakegu, laugarrena da egun oraindik erabiltzen dena, nahiz eta ukitu batzuk jasan dituen. Gure azterketa sailkapen honetatik abiatzen da, beronetan Ultzamako hizkeraren barruan sartzen dira Ultzama, Basaburua, Imotz, Atetz eta Lantzeko hizkera.

286. 1991> euskara batua saiakera-liburuak o. ibarra 00110 Ultzamako hizkera egoera honetako dago?

287. 1991> euskara batua saiakera-liburuak o. ibarra 00114 Hiztunen jarrera hizkuntzarekiko ere ez da berdina, batzuek beren hizkuntzan komunikatzeko bide bat besterik ez dutelako ikusten; gainerakoentzat, ordea, hizkuntza eskualde edo herrialde batekin identifikatzeko modua da. Hauez gain, beren hizkera mespresatzen duten batzuek ere badaude; beste batzuentzat, ordea, hau nortasun linguistikoaren indartzaile bihurtzen da.

288. 1991> euskara batua saiakera-liburuak o. ibarra 00114 b) Imotz eta Basaburuko herri batzuez osaturiko beste talde bat: Erbiti, Gartzaron, Beramendi, Jauntsarats, aurreko hizkeratik zertxobait aldentzen direnak.

289. 1991> euskara batua saiakera-liburuak o. ibarra 00149 Baina beste hizkera batzuk bezala berrikuntza batzuk egin ditu, -e-n bukaera, kontsonanteen arteko bokala txoklaba, abratsa kasuetan, hasierako bokalaren galera kusi, man, torri hitzetan edo ahaleraren forma pleonatiskoak: dezakezuke, dezakeguke...

290. 1991> euskara batua saiakera-liburuak o. ibarra 00149 Jakina denez, merkatuek eta feriek paper garrantzitsua jokatzen dute hizkera baten moldaketan. Komertzio guneak izatean, herri diferenteetako jendea jartzen dute harremanetan, eta horrek, dudarik gabe, hizkuntz komunitate bat sortzeko eragina ere badu.

291. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. izagirre 00015 La Bahía de la Concha, bestalde, oso apelazio eder-gurakoa da, nola esango nuke... kurtsi ere bada, bai, idazle baten lana ematen du gehiago, herriarena baino. Polita izango litzateke aztertzea noiz aipatzen den lehenengoz La Concha hizkera arruntean, hau da, artikulu barruko testuetan edo albiste orokorretan, ez planoetan eta mapa zaharretan.

292. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. izagirre 00048 Poeta honek, guztiek ezagutua, guztiek gurtua, ez zuen inoiz gaztelaniazko bertsorik egin; bere aberriaren dialektoaz maitemindua, Lamas Carvajal eta Serafí Pitarra bezala, bere konposizioak euskaraz dira asmatuak eta idatziak; haienak bezala, poesia bakoitza pitxi bat da idatziak dauden hizkeraren edertasunak dastatzen dakitenen guztientzat; guztientzat esan dut, eta oker nago: beraiek ez dute konprenitzen idazten dutenaren balioa.

293. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. garzia 00160 Ahozko hizkeren (eta harekin batera, hein batean zein bestean, idazle zaharren) hitz-ordenamendua ez dator beti bat gaur egungo idazkerarenarekin.

294. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 00009 Beste alde batetik, gertakari askok izan dute eragina ekonomiako euskaran: hizkuntzari berari dagokionez, Euskaltzaindiak emandako arauei esker, eta bereziki Hiztegi Batuak erabakitako oinarrizko lexikoari esker, aurrerapauso handia eman da euskarazko hizkera eta idazkera finkatzeko; ekonomiako hizkerari zuzenean dagokionez, berriz, unibertsitateko irakaskuntzan ekonomiako gaietan euskara erabiltzeak, eta ondorioz ikasleentzako hainbat eta hainbat material eta eskuliburu euskaraz egoteak, komunikabideetan ekonomiako berriak euskaraz emateak eta aurrezki-kutxetako inprimaki, kutxazain automatiko eta bestelakoak euskaratuta egoteak oinarri sendoa ematen dute hasieran proposatutako terminoak denboraren bahetik igaro ondoren, arrakastarik izan duten ala ez ikusteko.

295. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. busturia 00102 Treatise on Money idazlanean erabilitako hizkeran, honela adieraziko genuke: enplegu-bolumen eta output jakin batekin, inbertsioak aurrezkiaren gainetik duen soberakina gehitzeko aurreikuspenak enpresarioak enplegu-bolumena eta outputa handiagotzera bultzatuko ditu.

296. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 00064 Gehienetan, hizkera ez du aukerarazten hizkuntzaz kanpoko egoerak, hau da, espazio-denborazko faktoreek. Badira eztabaida erabat ofizialak tupiaren mugimendua aztertzeko, eta hitz egin daiteke erlatibitatearen teoriari buruz hondartzan, edo politikaz mintzatu udal-kiroldegiko kantinan. Ez dut uste aingeruen sexuaz hitz egiteko egoera egokienik dagoenik.

297. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 00064 Erabateko askatasuna eta arau zorrotzak, bi mutur horien artean egoerak eraman dezake hiztuna behin hizkera berezi batera eta hurrengoan beste batera: seguraski posta-bulegoan maizago aitatuko dira seiluak harategian baino, eta kafetegian kirolak eta eguraldiak gehiagotan ematen dute hizpide musika barrokoaren ñabardurek baino.

298. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 00064 Hitz batean, politikoak eta langileak, legelariak eta ez-legelariak ez dira kultura beraren jabe eta ez dute hizkera bera erabiltzen. Hori askoz ere argiago ageri da hizkuntzaren erabiltzailea jatorrizkoa ez denean: hizkuntzaren ezagutza murritza duelako, bai, baina baita beste kultura batekoa delako ere, ez du jatorrizkoen kode bera erabiltzen, eta horrek maiz aski oztopatu egiten du batak eta besteek elkar ulertzea.

299. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 00064 Kanala da bestea; ahozkoa eta idatzizkoa bereizten ditugu, eta banaketa horri atal gehiago egin dakizkioke. Ahozko komunikazioan, telefonoz edo mikrofonoaren aurrean hitz egiteak izango du seguraski erabiliko den hizkeran eragina eta testu pribatu bat ez da jendaurrean irakurriko den beste bat bezala idatziko.

300. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak sm 00242 Euskaltzaindiak, batuarekin, hizkuntza idatziaren estandard bat eskaitzen dik, baina lekuan lekuko hizkerarik ez dik ukatzen.

301. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak u. larramendi 00073 Ikaslearen outputa beti mugatua denez beren tarteko hizkera prozesatzearen mugak direla-eta, eta jasotzen duen inputa, era berean, askotan mugatuta dagoenez: testu erraztuak, irakaslearengandiko inputa, kideengandiko inputa... definizio horrek ez du asko laguntzen.

302. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 00357 Baserri giroko eta adin haundiko baztandarren artean erabiltzeko baizik ez baitu, nonbait, Baztango hizkerak balio.

303. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 00361 Baina, ostera, bertako hizkerarekin zerikusirik ez daukan bat irakasten bazaio, Kutsidazu bidea, Ixabel kontakizuneko protagonistari bezala, suahiliera begitanduko zaio autoktonoek darabiltena eta hauek, berriz, amaigabeko eztabaidetan galduko dira euskaltegiko ikaslearen euskalkia Bonaparteren mapan kokatu ezinda.

304. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 00361 Baina bidezkoa da, era berean, esparru murritzagoko hedabideetan esparru horietako entzule, ikusle eta irakurleei gertuagokoa zaien hizkera erabiltzea.

305. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 00361 Nahitaezkoa da herritarrekin hartu-emanetan jardun behar duenak herritarren hizkera jakitea.

306. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00008 horretatik, hizkera bat edo dialekto bat aldi berean hizkuntza eremu bat baino gehiagoko partaide izan daitekeela jarraitzen da (Winter 1973: 140); ikus Derynck ere (Melis, Verlinde ampamp; Derynck 1989: 116).

307. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00008 Egun zail da Murginduetako euskararen izaeraz jabetzea, ez baita ez testurik ez hiztunik, baina Echaideren 1965-7 bitarteko inkesta lexikoetako lanabesak xeheki aztertzen badira, aise ikusten da lexikoaren alderditik bederen, Murgindueta anitzez lotuago dagoela mendiaz bestaldeko Goñerriko hizkerara, bestela esan, Iruñerriko hizkerara, bere ezkerreko Sakanakora baino.

308. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00014 A priori jokaturik, Iruñerria konbergentzia eremutzat jo beharko genuke, hala orografikoki gora-behera handirik eta iragangaiztasunik ez duen eremua delako, hala hiriburua izanik munta sozio-ekonomiko eta kulturala zukeelako; pentsa genezake Iruñe aldamenetako ibarretako hizkerak neurri batean batu edo berdinkaratu dituzten hainbat hizkuntza-ezaugarri Iruñetik edo Iruñerritik hedatu diratekeela.

309. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00014 Hori dio ikuspegi intuitiboak, baina azterketa sakonak egin beharko lirateke hau guztia honela izan ote den aztertzeko ala Iruñe aldeko hizkera ere banaturik ote zegoen jakiteko; cf. Artola (1985: 99) eta Salaberri (1996).

310. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00014 Gure iritzian, Nafarroako hizkerak neurri batean bederen banatzen dituzten ezaugarri batzuk Iruñetik biziki hurbil iragaten dira:

311. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00014 ikusi besterik ez dago Oltzako hizkeratik Eguesibarkora badela aldea, nahiz orografiaren eta distantziaren aldetik honetarako arrazoi nabarmenik ez dagoen; bien artean, gainera, teorian bederen homogeneizatzaile lana bete lezakeen Nafarroako hiriburua dago.

312. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00015 Oltzako zendeara edo Olloibarrera bezala, Iruñeko eragina iristen da Goñerrira ere, hizkerak ezagun du, eta pentsatzekoa da historian zehar Estellerriko eragina ere iritsi izan dela Goñerrira.

313. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00015 Honela, a priori jokaturik, Larraungo hizkera alde batera utzi dugu, nahiz, inoiz, ezaugarri baten hedaduraz dihardugunean batez ere, bertako datu zenbait ager daitekeen; Larraun urrunsko gelditzen da, Goñerri eta beraren artean Sakana guztia dago.

314. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00015 Hona bazterketaren arrazoiak: Burundako mintzoak mendebaldeko hizkerekin dituen loturak nabarmenak eta ezagunak dira. Imotz ere guti baliatu dugu; ditugun datuak arrunt fidagarriak dira (Pagola 1992b), baina Goñerriko hizkeratik urrun gelditzen da Goldarazkoak diren ezaugarri hauek, esaterako, Goñerrikoez guztiz bestelakoak dira: etxe, eguzki, elkarrekin, gazte, ambeste, bost, putzu, euri, aingeru, arratoi, eke, esan, iñor, emango, beste....

315. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00015 Eguesibar ere urrunsko dago: bitarte horretan Olloibar eta Oltza nahiz Iruñerriko eremu gehiago ditugu, baina badu alderaketarako hobari handi bat metodologiaren aldetik, bertako mintzoa ezaguna da eta datuak egiaztagarriak; loturak ere nabarmenak dira Goñerriko eta Eguesibarko hizkeren artean, lan honetan ikusiko denez.

316. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00015 Baliatu, Ergoieneko, Arbizu-Etxarrietako, Arakilgo, Olloibarko, Oltzako, Izarbeibarko eta Gesalazko hizkerak baliatu ditugu alderaketarako eta baita Eguesibarkoak ere; ondoko Elortzibarko Zabalegiko 1785eko prediku bateko datu batzuk ere baliatu ditugu bakanka, iturria beti Yrizar (1992) izanik.

317. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00020 Goñerriko hizkera ezagutzeko eta deskribatzeko era guztietako datuak behar genituen, baina ondorioetara iristeko nagusiki datu kontrastiboak nahi izan ditugu, aldeak erakusten dituztenak, hizkeren arteko lezeen berri ematen digutenak.

318. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00020 Horrezaz gain, Goñerriko hizkerak inguruko hizkerekin eta eremu zabalagoekin dituen loturak ere adierazi beharra zegoen.

319. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00020 Goñerriko hizkerari buruzko deskribapen orokor bat egiten den lehen aldia denez, onartzeko modukoa iruditu zaigu inoizka kontrastiboak ez diren datu deskriptiboak ere sartzea, izan ere beti ez da erraza gertatzen Goñerriaz landako inguruko ibarretako ezaugarri edo datu zehatz horiexek edo parekagarriak aurkitzea; ezin utziko dugu sartu gabe Goñerriko datu interesgarri bat ondoko ibarretan nola esaten den ez dakigulako soilik.

320. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00023 Arakil berean Uharteko kristau ikasbidearen argitalpen bikaina ere balia dezakegu, baina ez dakigu nork eta noiz idatzia den; ezagun du, ordea, Uharteko hizkera jatorra ageri dela bertan (Arakama 1994: 569).

321. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00023 Lakuntzako 1838ko otoitz batzuk eta zaharragoa izan daitekeen prediku bat ere baditugu (Satrustegi 1987: 229-234); azkenik, Arruazuko hizkeraren kutsu nabarmena duten Sakana aldeko idazki batzuk ere badira, Aralarko saindutegian bilduak (Satrustegi 1987: 186).

322. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00023 Honela, ibarretako hizkerak bata bestearekin nola erlazionatzen eta egituratzen diren aiseago ikusten da, eta bide batez, hizkera edo dena delako horiek dialektoei -azken batean euskalkiei- loturik nola dauden ageri zaigu.

323. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00023 Halaz ere Markotegiren idazkian anitz dira ez Goñiko sortzezko bere hizkerari ezta aldaka-aldakako Olloibarkoari dagozkion hizkuntza aldaerak.

324. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00023 Testu horretako hizkera benetan Ororbian egiten zena dela onartu behar ote dugu?

325. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. mangado 00069 Hiriak bere erabaki gogorra eta zilegikoa mantendu zuen zalantzarik gabe; eta Domingo izeneko hark bereari eutsi zionez, Arribillaga lizentziatuak, Burgoko agintaria, erantzun zion erabakior Publio Ovidio Nason bizi zela erabiltzen zen hizkeraz:

326. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f.j. mangado 00069 Bere izena eta mezetarena gozoki nahasiz, Sanpremines de otros tiempos idazkian, sabaiko kutxatik 1819ko agindu batzuk, zezen-plazako barne Gobernu politikorakoak berreskuratzen ditu, eta hona dakarzkit hizkeraren edertasuna dela eta; izan ere, zein bere tokian, humorez idatziriko festa-aginduak edo salmentarako iragarkiak dakarzki gogora.

327. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. larrea 0015 Ia bostehun urte zaldunak iritsi zirela, eta oraindik ere auzora bizardun bat iristean guztien mirespena pizten du bere arropak, ileak, hizkerak.

328. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. larrea 0015 - norbere udaleko hizkera besterik ez dute onartzen, ingurukoetan hizkuntza bera izan arren zeharo ezberdintzat joz, estandarizaziorako bidea asko zailduz.

329. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.m. etxebarria 0189 Edo patois hizkeran eta patois hizkeratzat erabili, edo patois horren pareko euskal hitzen bat bilatu.

330. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak g. piedra 0117 Fase honetatik oso emaitza aberatsak ateratzen dira hezitzaile-taldearentzat, ezartzen diren harremanengatik ez ezik, herriaren hizkeraren joritasunagatik ere, batzutan susmatu ere egiten ez dena.

331. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak palt 1217 ZENBAIT PUNTUTXO LEIZARRAGAREN HIZKERAZ

332. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak palt 1217 Itsaso handiegia da Leizarragaren hizkera ni honen denbora eta txosten laburrean haren uretan murgildu ahal izateko.

333. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.r. bengoetxea 0068 Giza duintasunak edo dignitateak ere pertsonaren dimentsio guztiekiko errespetoa eskatzen du: dimentsio kulturala eta hizkuntzazkoa (ohiturak, hizkera, etab.), sinismen sistemaren dimentsioa...

334. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. erzibengoa 0019 Txanpa bost ziabogatara eratu den estropada da; bost luzetara antolatutako dema, non irabazlea ez den izango ez arraunlaria bera, ez erakundea, ezta ikuskizuna ere; irabazle bakarra gorderik doan mamia izango da, izkutuan ikasten den bidea, mihietan azalduko den hizkera: euskara bera.

335. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak b. urkizu 0082 - hizkera malgu eta sinplea;

336. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 0931 Dena den, eta filologiari interesgarri zaionez, esan dezagun, gure uste apalean bederen, dotrinek ageri dituzten hizkuntz ezaugarriak aetzak direla, eta bi dotrinen itzultzaileek Aezkoako hizkera eman zutela funtsean.8 Ezein euskalkiz idatzitako testu batean ageri diren beste euskalki edo hizketarako agerpenen kopurua neur eta mailaka daitekeen zerbait da, hizkera oinarrizkoa ia beti bat delarik.

337. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 0936 Egungo Aezkoako hizkera errata diren gure ustearen aldeko gertatzen da, baina bestelako frogarik ezean, idazleak izkribatu bezala utzi ditugu gure argitalpenean, Dees-ek eta beste hamaikak erakutsiari jarraiturik:

338. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. biguri 0038 Egia da, halere, esaldi luzeek eta erlatiboen bitartez eraikitakoek bereziki nahiko prentsa txarra izan dutela gure garbizaleen artean, eta dudarik ez dago oraindik ere aurriritzi horiek pisu eta eragin handia dutela; pentsa, esate baterako, erlatibo erromaniko deitu izan diren horiek, gure artean mende askotako bizitza eduki arren, nekez ikusten direla, itzulpen batzuetan izan ezik, eta entzun eta ez naiz kaleko hizkeraz ari ez direla ia inoiz entzuten.

339. 1991> euskara batua saiakera-liburuak kazetjardun 1991 0060 Egoera honetan, 1980-90.eko hamarkadan hizkuntzalariek egin duten aurkikuntzarik handiena, hizkeraren maila edo erregistroena izan dela uste dut (...).

340. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. arejita 0277 Hainbat geroagokoak diren Peru Abarca edo Confesino Ona lako obretako eta sermoi hauetako hizkeraren artean alde handia dago, nahiz eta gaurkoz alde horiek aztertuko ez ditugun.

341. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 1115 Behin-betiko ondorioak ateratzeko laburregia den arren argi dago bere berriemaileengandik jaso duen hizkeran ez dela nabari hango eta hemengo euskalkietatik hartutako gaiez inolako euskara berririk sortu denik.

342. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 1115 Egileak berak aitortu duenez, bizkaiera eta, zehatzago esateko Lekeitio-Gernika-Markina inguruetako hizkera da berton erabiltzen dena.

343. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. aranbarri 0019 Hizkera entziklopediko horren gain, hiztegi entziklopediko edo entziklopedia bakoitzak agian entziklopedi etxe bakoitzak bere estiloa landu beharko du noski.

344. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. lakarra 0244 H-ek arana, prune eta prune, arana ditu, bere hizkerarako espero bezala.

345. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. lakarra 0244 H-en lekukotasunak M-ren hipotesia sendotu baino ez du egiten bere hiztegian argent, cillarra, dirua eta argent, vi, cillar vicia irakurtzen bait dugu, ekialdeko hizkeretatiko batean espero moduan.

346. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0454 Vinsonek Hondarribiako hizkeraz argitara emandako S. Mateoren ebangelioko pasarte baten itzulpena (cf. Vinson, 1876b) irazkintzen duelarik, Bonapartek (1877b: 43-44) euskarak erabat materiala ez dena adierazteko hitzik baduela baieztatzen du.

347. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. lasa 0077 Ez omen du hizkera errexegia 27 ALTUNA, Patxi: Mahai ingurua. Gaia Manuel Larramendi. Partaide: Joseba Lakarra eta Patxi Altuna jaunak, Manuel Lekuonaren hitzaurreaz. Larramendiren omenezko hamabostaldia. Andoain, 1985.eko urria..

348. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r.m. pagola 0092 Oronoz-Mugairi-n garizime agertzen bada ere, horrek berriro ere honako hauxe frogatzen du: Oronoz- Mugairi-ko hizkera euskalkien arteko muga-mugan dagoela.

349. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0014 Barkoixe Pettiarrekoa da hizkeraz.

350. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0014 Jatorriz eta frantsesa denei inposatua izan arte aspaldidanik hirur hizkera dauzkagu Zuberoan, gaskoina (Ozagaine, Erribareita, Jestasû); gaskoina, bearnes mota, eta zuberera (Muntori), euskararen bi euskalki, zûberera herri gehienetan, nafarrera Etxarri Domintxaine aldeko herrixka batzutan, denetan ez.

351. 1991> euskara batua saiakera-liburuak in: barthes, roland: idazkuntzaren zero gradua; testuaren atsegina, 7-22 0017 Nola kanporatu (kanpoan ezarri) munduko hizkerak, hizkera gabe,...

352. 1991> euskara batua saiakera-liburuak argi idazteko 0011 Nolanahi ere, idazlea eta irakurlea ezagunak badira malgutasunez joka dezakegu eta tonu adiskidekorragoa erabili (agurrak, ahozko hizkerako esamoldeak...).

353. 1991> euskara batua saiakera-liburuak argi idazteko 0050 Horren guztiaren ondorioa: administrazioko eta herritarren hizkeren arteko tartea gero eta handiagoa izatea.

354. 1991> euskara batua saiakera-liburuak argi idazteko 0057 Erraz idazteak ez du esan nahi umeen hizkerara jo behar dugunik, eta dena bi gauzatara mugatu.

355. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 0024 (...) A. Irigoyenek prestatuak biak: Cartas de Inchauspe al Príncipe L-L. Bonaparte eta Cartas de Mariano Mendigacha a D.R.M. de Azkue, azken hau erronkarieraren eta, batipat, Bidankozeko hizkeraren berri izateko baitezpadakoa.

356. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 0024 Galduz doan bizimoduari (nekazaritza, artzantza...) lotutako hizkeraren edota, zenbait lekutan, galduz doan euskararen beraren azken aztarnak jaso nahian diharduten euskaltzaleen emaitza apal eta, sarritan, badaezpadakoak.

357. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 0024 Baina hizkera gehiago ere hartu zituen Lafonek alderagai: Iparraldekoak, baztanera eta Nafarroa Garaiko beste zenbait.

358. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 0024 Eta hau berrikuntza metodologikotzat jo behar dugu Euskal Herrian, euskararen orokortasuna eta gainontzeko hizkera eta euskalkiekiko loturak ia batere aintzakotzat hartu gabe, herri edo eskualde jakin bateko hizkeraren azterketara mugatzen zirelako itsu-itsuan dialektologian zihardutenak gurean.

359. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 0024 Oinarrizko ezaugarri zenbait hautatu eta, ezaugarrion arabera, hizkera bata besteetatik zerk batzen eta zerk banatzen zuen zehazten ahalegindu zen.

360. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 0024 Handik gerora Larrañeko hizkeraren ezaugarriak argitaratu zituen txosten bitan: Contribution á l'étude phonologique du parler basque de Larrau (Haute-Soule)(...)

361. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. agirretxe 0133 Eta, horretarako, gizadi berri honek darabilen hizkeran emana ere bai.

362. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l. fernandez 0195 Halako panorama batean, Stalloneren biolentzia, hizkera zakar eta molde matxistak eskertzekoak bihurtzen zaizkio ikusleari, grazia berezia irabazten dute...

363. 1991> euskara batua saiakera-liburuak in: lardizabal, francisco ignacio: testamentu zarreko kondaira i 0066 Berak ematen zion delako hizkera bati bere lehentasuna; alegia, ez dute toki jakin bateko hizkeraz idatzi nahi, liburu jakin batzuetako idazkeraz baizik.

364. 1991> euskara batua saiakera-liburuak in: lardizabal, francisco ignacio: testamentu zarreko kondaira i 0066 Haien ikuspuntutik, normalena Lardizabalek zaldibieraz egitea bide litzateke, eta horregatik hizkera honetan bizkaierazkoen (edo nafarrerazkoen) antzeko ezaugarriak egon daitezkeela botatzea ez zaie handia iruditzen.

365. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. lertxundi 0256 Zerbait goratsuaren adierazgarri gerta daiteke latina jakitea (latina daki horrek!) baina baita hizkera ilunarena ere (latinez ari al da?).

366. 1991> euskara batua saiakera-liburuak tutankamon-en hilobia 0024 Jatorriz, Karnak-eko tenpluetako batean gaur egun, Alkairoko museoan zegoen estela batean Tutankamon bera mintzo da tenpluen zaharberrikuntzez, hizkera hanpatsuan:

367. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. apalategi 0223 Shamanak hizkera batez hornitzen du gaixoa, eta hizkera horretan adieraz daitezke zuzenean egoera formulatugabeak, eta beste inolako moduz formulaezinak.

368. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0007 Harritzekoa da nola moldatzen den adierazkizunik zailenak hizkera argi, zehatz eta garbi batean adierazten.

369. 1991> euskara batua saiakera-liburuak estilib 0003 Horregatik, ez dira huskeriak hemen hartutako erabakiak: Euskadi izenaren ondoan Euskal Herria hobestea, adibidez; edo Liburu honetako beste arau hau: Irainaren mugak kaleko hizkeran baino estuagoak dira egunkari batean.

370. 1991> euskara batua saiakera-liburuak estilib 0003 Bateratasuna eta zuzentasuna behar direla, ez bakarrik hizkeran, baita jokabidean ere.

371. 1991> euskara batua saiakera-liburuak estilib 0004 Bestalde, hainbat lan aitzinatu dira euskararen normalizazio bidean, arauez gain; bi hiztegi entziklopediko baditugu eskura; administrazioko hizkera errazteko proposamen zehatzak kaleratu dira; hainbat arlo berezitako hiztegiak ere prestatu dira denbora honetan lehengoez gain; idazkera liburuak ere argitara eman dira...

372. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. agirrebaltzategi 0184 Egitura hori aztertzeak nabarmen uzten du hizkera emozionalaren eta proposizionalaren arteko alde funtsezkoa.

373. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. agirrebaltzategi 0184 Ez daukagu inon egiaztabide psikologikorik, inolako animaliak hizkera proposizionala eta emozionala bereizten dituen muga inoiz gainditua duenik esateko.

374. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. agirrebaltzategi 0184 Animaliaren hizkera deitzen dugun hori beti izan da guztiz subjektiboa; sentimenduen egoera ezberdinak adierazten ditu, baina ez ditu objektuak izendatzen edo deskribatzen.

375. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. agirrebaltzategi 0263 Aurrean dugun fenomenoren bat hizkera matematikoz, zenbakien hizkeraz, deskribatzea lortzen dugunean, heldua da gertakari fisikoaren objektibatze-prozesua bere helmugara.

376. 1991> euskara batua saiakera-liburuak zuzenbhizkera 0142 Administrazioaren hizkera bereziaren beraren ezaugarri bezala aipatu egiten dira hurrengo bi hauek.

377. 1991> euskara batua saiakera-liburuak zuzenbhizkera 0142 Estatua bere egintza arlo ezberdin honetara hedatzen da eta hortik dator beraren hizkera gai guztietara aplikatu eta zabaldu beharra.

378. 1991> euskara batua saiakera-liburuak zuzenbhizkera 0142 Askotan testu administratiboa Zuzenbideko hizkeratik urruntzen da bizitzaren edozein esparruz aritzean.

379. 1991> euskara batua saiakera-liburuak zuzenbhizkera 0264 Hurbilketa horretan, hizkera arruntaren eta jargoi profesionalaren arteko aukeraketa egin behar da, batez ere, arkaismoen eta latinaren erabilieran.

380. 1991> euskara batua saiakera-liburuak zuzenbhizkera 0264 Bai egitateak, bai Zuzenbidea bidezkotu behar izaten dira, eta bakoitzari dagokion hizkera sortzen da: egitateena, Zuzenbidearena eta logikarena.

381. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0187 d) Adierazi lortutako emaitzak hizkera zientifiko egokian.

382. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lure/3 0110 Hizkera arruntean ziatika deitzen zaio.

383. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eglab 0482 - Zenbait hizkeratan, instrumentala oso gutxi erabiltzen denez, nahiago izaten da kasu hau erabiltzea, batez ere aditz soziatiboen kasuan.

384. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eglab 0482 Beste hizkera anitzetan (eremu zabalenetan), jakina, horretaz esango litzateke.

385. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. biguri 0019 Terminologian, hizkera teknikoaren definizioa, hau da, hiztegi orokorrarekin duten aldea, esango zenuke?

386. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. lartategi 0054 Horregatik, berriro diot, nahas-mahas poetiko honetatik, egokitze kulturalen, hizkera erreferentzialaren eta hizkuntza mediatiko-hondakinezkoaren beharraren bidegurutzetik, itzulpen egokia jalgi behar da.

387. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak m. azkarate 0576 Araua betetzeak, bertzalde, arazoak sortzen dizkigu itzulpenak hartaratuak izenlagunak elkarren ondoan pilatu behar ditugunean (eguneroko ogia, guk erabiltzen ditugun testuetan ohi den hizkera bihurriaren ondorioz).

388. 1991> gipuzkera saiakera-artikuluak a. arrinda 0009 Izan ere bada grekotarren izkerean artos itza, ogia esan nai duena.

389. 1991> sailkatu gabeak egunkariak i. beristain 00038 Jesusen hizkera eta eskaintza ulertzeak lanak ematen dizkigu, bai! Baina eta Jesusen bide hori izango balitz zorionaren giltza eta klabea? Esanak esan eta usteak uste, Jesusek arrazoi balu? Zoriona, bildu eta pilatzean ez, baizik banatu eta ematean balego? Zoriona, gauza askoren nahaspilan ez, baizik elkar maitatzearen sinpletasunean balego?

390. 1991> sailkatu gabeak egunkariak f. ibargutxi 0062 Ondoren, Jon Sarasuaren beste hitzaldi bat: Bi begiratu euskarazko kazetari hizkerari.

391. 1991> sailkatu gabeak egunkariak a. etxaburua 0030 Eta zementuzko izkera ta idazkera, animarik gabekoak, baldin ba'darabiltzagu, gure izkuntza ito egingo zaigu bein betiko.

392. 1991> sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1992 1135 d) Eguneroko hizkera eta hizkera literarioarekin ohitzeko helburu testu-irakurketak egitea.

393. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak e. jimenez 0032 Horko edukiak dira, hain zuzen ere, euskara juridikoa, euskara juridikoaren historia, itzulpen juridikoa, terminologia, legen hizkera, administrazioarena, auzitegietakoa; gero euskarazko testu juridikoen antologia bat ere agertzen da; eta bibliografia.

394. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0001 Zuzenbideko hizkeraren berezitasunak

395. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0001 Medikuen letra eta lege-munduko hizkera ulergaitzak direla jende guztiaren ahotan dabil.

396. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0001 Beste alorretako hizkeretan baino latzagoak, esango nuke nik.

397. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0001 Hizkera juridikoa berezia denik ez du inork ukatzen, baina, nere aburuz, euskara juridikoa moldatzen saiatzen ari garenoi gertatzen zaiguna, zuzenbide-hizkeraren berezitasuna behar bezala ez ulertzetik dator, besteak beste.

398. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0001 Zuzenbideko kontzeptuak, Estatu bakoitzak, bere hizkuntzaren arabera moldatzen dituenez, zuzenbide-hizkerak, estatu-hizkuntza bakoitzaren hizkera bereziak ditugu.

399. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0001 Esan beharrik ez dago, gure ofizialtasunik gabeko historiak euskarazko hizkera juridiko propioa garatzea galerazi digula.

400. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0001 Enfiteusis, litis-consorte, interdicto, eviccióneta horrelako hitzez osatua ikusten du herritar xeheak zuzenbideko hizkera.

401. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0001 Eta bertan kokatu izan dituzte batzuk hizkera horren zailtasunak.

402. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0002 Alegia, milaka (hamar, hogei?) hitzez osatutako hizkera berezi horrek erabiltzen dituen hitz gehien-gehienak hizkuntza orokorrekoak dira; badute beste esanahirik zuzenbidetik at.

403. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0002 Hizkuntza orokorreko hitz bat noiz den teknikoa jakitea da hizkera juridikoaren katramilarik endredagarriena.

404. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0002 Ez dira hemen ahitzen zuzenbideko hizkeraren berezitasunak, eta are gutxiago horren inguruko arazoak.

405. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... berba 1993 0004 3) Jatorrizko testua: bai gaia eta bai berau tratatzeko modua unibertsitate mailakoak dira; beraz, hizkera jasoa erabiltzen da, matizazio eta zirkunstantzia asko inplikatzen dituen fraseologia, perpausaren barruan aipamen asko dituen esamoldea.

405 emaitza

Datu-estatistikoak: