XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak zapirain 0038 Ill onen zortziyan il xan Joxe Bernardo, bertsolari legun eta izkuntsalari gozua.

2. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak l. mitxelena 0125 Oraingoan beintzat eztuzu orrelakorik izango, zenbait puntu zorrotzetan laburtzera noan ezkero nere esatekoa: I. Lahovary jauna gizon asko-jakiña da, baiña ez, besterik badiote ere, irakaslea ezta izkuntzalaria ere.

3. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak l. mitxelena 0125 Eta ezta izkuntzalaria linguistikan, beste edozein gaietan bezala, ikasia izateko egin bear den lan aspergarria egin nai izan eztuelako.

4. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak j.m. etxebarria 0053 Antza danez, plangintza oneitan sozial mailako eta sikologi mailako indarrak badagoz egon, batez bere izkuntzalariak ikerketa lanak egin arren.

5. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak literatura/3 0067 Beste batzuen artean ezaguna dogu Humboldt hizkuntzalari famatua eta vascoiberismo izeneko bere teoria famatua.

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00044 Halaber, iruditzen zaigu Testuaren Gramatikak nahiz eta berau oso joera desberdinetako ekarriz osatu den, eta Hjelmslev gogoan izanik paradoxa badirudi ere, Pragmatikari, hau da, hiztunari garrantzi handia ematen dion baduela zer ikusirik Glosematikarekin (11) Azkenik, egungo zenbait hizkuntzalari europar, glosematiko ez izanik ere, Hjelmsleven jarraitzaile zuzena dela esan daiteke, Eugenio Coseriu adibidez. Eta Coseriuren zenbait ideia oso baliagarri zaigu, itzulpen teorian bereziki.

7. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak egram i 0010 Aditzak ere bere lekua du, berau ongienik aztertu duten hizkuntzalarien azken eritzien arauera arakatu eta azaldua izanez.

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak eem hizkliter 0384 Hizkuntzak, tresna diren aldetik, denak direla hobagarri, gaur frogatutzat ematen dute hizkuntzalariek Sapir-en ondotik.

9. 1969-1990 euskara batua ikerketak p. urkizu 0105 Ez dago esan beharrik ere gaiaren konplexutasunaren aurrean metodo edo ikerlan modu ezberdinak har daitezkeenik, hizkuntzalarien artean azterketa era nahiko ezberdinak eta batzutan kontrajarriak aurkitzen baitira.

10. 1969-1990 euskara batua ikerketak p. urkizu 0131 Alegia, bereziki, Lakoizketa jaunaren lanak, 1888. urtean Iruñean argitaratuak, eta mende honetan Charles Bouda eta D. Baumgartl hizkuntzalariek eginikoa, hala nola UZEI-renak, hau da, Aizpurua eta Etxaidek eginak.

11. 1969-1990 euskara batua ikerketak elhuyar 0194 Atal hau batez ere linguistikoa da; hizkuntzaren azterketaz arduratzen diren pertsona eta erakundeen egitekoa da bereziki: hizkuntzalariena eta, gure kasuan, Euskaltzaindiarena; horretarakoxe sortua izan bait zen, hain zuzen ere, beste ezertarako baino lehen, orain dela hirurogei urte.

12. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak sm 0131 Hara hemen liburuaren edukina: 1- Eusebio Maria Azkueren senideak; 2- lehen urteak; 3- euskarazko katedra Bizkaiko Institutoan; 4- Azkueren etxeko bizitza; 5- Azkue apaiza; 6- argitarazle, idazle eta hizlari; 7- Azkue folklorista; 8- Azkue musikaria; eta 9- Azkue hizkuntzalaria.

13. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.m. goñi 0068 adibidea: p: Stalin ez da hizkuntzalari bat izan q: Iribar zarauztarra da.

14. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.m. lasagabaster 0093 Sakramendu-hitz, esaten dute teologoek, hitz performatibo esango lukete hizkuntzalariek.

15. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak habe 0014 Mintza-jokabiderik arruntenetatik hasi dira hizkuntzalariak, eta gero nozio bereziak zerrendatu dituzte: nortasuna, etxea, salerosketak, etab.

16. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak p. uribarren 0045 Baina halako erabakiak hartzerakoan ezin du indar berdina izan hizkuntzalari eskolatu baten eritziak eta alfabetatugabea den batenak.

17. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak p. uribarren 0066 Euskaltzaindiak, direla urte batzu, pertsona nagusien Alfabetatzea eta Euskalduntzea indartu eta euskararen alde jokatu nahiean, harremanak hasi zituen Israeldar hizkuntzalari eta pedagogoekin Ebraieraren berbiztea nola egin den jakin nahirik.

18. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0011 Bigarren laño hura aski ez balitz, badakigu hitzetatik kanpo, hitzik gabe ez dela ideia zehatzik, hizkuntzalari handienek diote hitzak baino lehen dena ilunpe dagoela ta hizkuntzak dituela ideiak moldatzen ez alderantziz, beraz hizkuntza erabiltzean errealitatearen kultura ikuspegia baizik ezin dezakegu idatz; halare gure ikasketa gehienak hizkuntzaren bideez egiten ditugularik, kultur ta gizarte errealitate batean bizi gara.

19. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lakarra 0044 Igaro da jadanik hamarkada luze bat Koldo Mitxelenak literatura herrikoiaren ahozkoaren ikertzaileen eta hizkuntzalarien arteko hartuemanen urria markatu zuenetik (2) Literatura popular goragoko tradición oral-i dagokio hor.

20. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0079 Ez zen kasualitatea izan, justu gure hizkuntzalari hoberena izatea gure kritiko hoberena.

21. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0110 Hiztegigileak (hizkuntzalariak) ez du berak erabakitzen; bilatu egiten du zer dagoen erabakita (printzipioz, ze praktikan gauzak ez bait dira beti hain erabakita etortzen) eta hari ematen dio bere hiztegian lehentasuna.

22. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. mendiguren b. 0936 Baina 50. urteetan hasita jarrera hau aldatuz joan bada, arrazoirik aski izan da horretarako: Kanadan, adibidez, administralgo elebiduna sortu zen, Itzultzaileen Bulego Ministeriala sorteraziz; American Bible Society delakoak textu sakratuen itzulketak ia maila industrial batetan eragiteari ekin zion, itzulpen departamenduen ardura hizkuntzalari trebeen eskutan jarriz; Sobietar Batasunean, berriz, aintzinatiko usadioaren arabera itzulpena sorkuntza literarioaren hierarkian oso goi maila batetan aurkitzen dugu eta 1949. urteaz geroztik, matematikariak, ingeniariak eta logikariak ere alor honetaz arduratzen hasi ziren ordinatore elektronikoak itzultzeko makina bihur zitezen.

23. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. mendiguren b. 0936 Itzulpenak sortzen zituen usadiozko arazo literario eta estilistikoetan katigaturik oraindik behar adinako aurrerapenik egin ez bada ere, ohargarriak dira hizkuntzalariek burutu dituzten zenbait talde lan.

24. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. mendiguren b. 0946 Konnotazioak Hizkuntzalariek, hizkuntzaren erabilpenaz arduratzean, luzaro mugatu zuten beren iharduna textuaren baitan aurki daitezkeen elementu logikoetara: gainerakoak, pentsamentu razionalaren zuin barruan sartzen ez zirenak ukatzen ez zituzten arren, artearen eskutan uzten zituzten eraskin edo gehigarri bailiren.

25. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. mendiguren b. 0946 Bloomfield-ek denotazioaz eta konnotazioaz ere hitz egiten du, eta beronen eritzien inguruan sortu zen eztabaidari esker, hizkuntzalariak eta psikologoak bat etorri ziren hizkuntz batasun desberdinen adierazian dimentsio subjektiboak daudelakoari buruz.

26. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. mendiguren b. 0996 Euskal itzultzailearentzat neurri batetan lasaigarri eta eskergarri dira hizkuntzalariaren hitz hauek, bai eta B.L. Whorf-ek standard average European deiturikoaren ildotik jo beharko lukeela gure prosak nolabait iradokitzea ere, hitz ordenaz eta aurkitu diren legeak ez direla idazlea estekatzeko gateak, honen kemenak gehi ditzaketen lanabesak baizik, gogoraziz.

27. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak r. de rijk 0083 Hori ulertzeko, hizkuntzalariek zerbaiten aurrean * izartxoa jartzen dutenean, hori ez dagoela gure hizkuntzan esan nahi dutela jakin behar duzue.

28. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak r. de rijk 0100 Tamalez oraindik argitara gabe dagoen Historical Implications of the Western Basque Tonal Accent deritzan hitzaldi biziki interesgarrian, William Jacobsen hizkuntzalaria, bidenabar, iritzi honen aurka mintzatzen da.

29. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak mih 0145 - Zer aurkitzen diote euskarari hizkuntzalariek?.

30. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. zabala 0154 Azkue hizkuntzalari bezala dugu inportantea.

31. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0022 3.4.5. K. Mitxelena.-
Hizkuntzalari honek, -AGA eta -ETA deklinabideko atzizki bezala agertzen direla, atzizki erakarle bezala baino gehiago, argi ta garbi dino.

32. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0080 Arrazoiak:
a) IRAUN aditzarenak izatea posible litzateke, bere iatean iraupena edo aldakuntzarik eza aldiak zehar, hau da, aspektu bururapena adierazteko erabiltzen direlako, bakarrik.
b) IRAUN aditzarenak izatea posible litzateke, Van EYS hizkuntzalariak teoria hau asmatu zuen euskal aditz laguntzaileak bizkaierazko EROAN-etik sortuak direla zihurtatzen zuenean (Ikus. ).

33. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ega 1984 0046 Ez al da erregarria hizkuntza txiki bateko hizkuntzalaria izatea?.

34. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak gte eek i 0071 (79) Lib. b. IX or..
Edozein hizkuntzalarik edo antropolarik dakienez, hizkera ezberdinek munduikuskera ezberdinak salatzen dituzte.

35. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. kapanaga 0105 Hemendik aurrerako hizkuntzalariek, euskerari buruz asko arduratuko direla uste dut eta bai aurkituko dutela zertan eta zerekin ari (ar-i).

36. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0029 Hizkuntzalari izan gabe harrokeria litzake ene partez iritzi horiek ukatzea.

37. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0029 Baina hizkuntzalari ez naizelako, hain zuzen, eta hipotesi gisa, galdera hau egingo dut: ezina ote da benetan gauza bestaldera aztertzea?.

38. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0050 Aipatua dut lehenengoa dagoeneko: Edward Sapir, Amerikak gaur arte eman dituen hizkuntzalarien artean, handienetakoa.

39. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sm landuz 0284 Hizkuntzalari aldetik, Gunter Brettschneider-ek teoriak praktikotasunera eramaten dakiela erakutsi zigun.

40. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. lekuona 0249 Bestalde, hizkuntzalarien artean gauza jakina da esaerek duten garrantzia, hizkuntza baten sustraia eta benetako gakoa ezagut dezagun.

41. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararen liburu zuria 0153 Baldin indo-europar mareak arras harrapaturiko hedaduran euskara uharte gisa agiri bada, nola explikatu iraupen hau? Munduko zein lehengo edo oraingo hizkuntzaren ahaide dugu? Beste nondikbait etorria bada, nondik eta nola etorri zen? Zer hedadura eduki zuen lehenengo? Hizkuntzalariak egiten dituen galderak asko eta handiak dira.

42. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararen liburu zuria 0153 Ez da, bada, harritzekoa euskarak hainbat laterritako hizkuntzalarien, jakintsuen eta gizon kultoen arreta biztea.

43. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararen liburu zuria 0545 Gauza hauk ezagutzen dituzte, alde batetik, hizkuntzalariek.

44. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0188 GAVEL, Henri 1880an Saint-Pol-Sur-Ternoise-n jaio zen hizkuntzalari hau.

45. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0395 Honetara, zenbait hizkuntzalariren eritziz, espainieraren ezaugarri berezi batzu (bost bokalak izatea, eta hasierako f-aren galtzea, esaterako) Burgos aldeko sorlekuaren euskal substratuaren eraginaren ondorio lirateke. (Ik. 15. irudia).

46. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. mendiguren b. 0025 Georges Mounin hizkuntzalariak izen egokia aurkitu du aro honentzat: Les Belles Infidèles edo Desleial Ederren Aroa.

47. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. etxezarreta 0119 Baina argitarapen hau hizkuntzalarien zerbitzura egina izanik, Erromako baimenik gabe egina izan zen, eta ez zuten kristauen fede hezieran erabili.

48. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak y. iguaran 0096 - Haren lanaren berri izan zuenean, XIX. mendeko atzerritar hizkuntzalari ospetsu bat, Bonaparte hain zuzen, bila joan zitzaion Zarautzera.

49. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 0272 Euskaltzaindiak abian zetorren joera bati bere babesa eta itzala eman izana da, honetan, gertaerarik azpimarragarriena eta, horrekin batera, batasuna burutu eta kudeatzeko ardura hizkuntzalari aditu eta euskararen berri sakona zeukaten euskaltzainaren hots, Koldo Mitxelenaren esku utzi izana.

50. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. ortiz de urbina 0327 Liburu honen bidez hedatu zen hizkuntzalari gehienen artean italiera baino askoz exotikoago eta ohi ez bezalakoak ziren zenbait hizkuntza azaltzeko K. Halek proposatzen zuen beste parametro bat ere, walpiera (orduan walbiri) eta antzekoen berri ematen zuen konfigurazionalitatearen parametroa, hain zuzen ere.

51. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. ortiz de urbina 0327 Bestaldetik, eta aurreko punduaren ondorioz, euskararen datuak momentuko teori garapenerako interesgarriak izateagatik, haiei buruzko aipamenak hasi ziren agertzen kanpoko hizkuntzalarien artikuluetan, ordutik hona areagotu den plazaratze apal antzeko zerbait hasiz.

52. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m.k. garmendia 0128 Euskarak baduelakoan gaude, bere txikitasunean ere, guztioi zer erakutsi: @- Hizkuntzalariontzat baliagarri gertatu ohi da bera, jatorriz eta egituraz aski berezi eta desberdina den adibide hurbil eta geroz eta dokumentatuago bat irispidean jartzen dizuelako.

53. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak agenda 1990 0009 Euskararen berezitasuna Hizkuntzalarientzat hauxe da notatzekoa: euskara ez baita sartzen hizkuntz-familien sailkapenetan.

54. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lmuj 0021 1.921 urtean, jadanik, R. Menéndez Pidal hizkuntzalarik hau zioen: (2) .

55. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak g. nazabal 0026 Biotako lehena, Aurrezki-Kutxa Munizipaleko kontseilaria eta hainbat eta hainbat urtez geroztik kultur iharduera anitzetako lankide txeratsua; eta Txillardegi bestea, Kutxaren kultur ekintzako lankidea hau ere, irakasle miretsia, hizkuntzalaria eta euskararen borrokaria.

56. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak balea eta euskaldunak 0207 Sukaldaritzari diogun zaletasuna jakin ezkero, dio Holandako Peter Bakker hizkuntzalari euskerazaleak, Ipar Euskal Herrian kokatu beharko genuke ipuin hura, Frantzian baino egokiroago.

57. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak akes 0138 Arrotzak euskal-dantzara etorte ontan, or daude izkuntzalariak.

58. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak berron 0178 Izkuntzalariak diote (eta edozeiñek dakuske) izketaren barrena ta gaiña, mamia ta azala, labe bat-berean erretako mintzairu bat-bera dira; izkera alegia, bizitzaren agerpena da; onengatik, bizikera aldatzen badugu, izkeraren barrena ere eta barrenakiñ ageria maiz aldatuko dugu; edo ta, izkera aldatzen badugu, iztunaren gogobarrena ere, bizikeraren barrengo iturria ere aldatuko dugu.

59. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak b. latiegi 0159 Askotan salatu zuan Euskaltzaindia`ren jokaera okerra jokaera ori gaurko izkuntzalari guztien elburuaren aurkakoa dalako.

60. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak b. latiegi 0159 Ain zuzen, izan ere gaurko izkuntzalarien pentsaera auxe duzu: Abots bakoitzarentzat ikur bereizi bat (letra bat), eta abotsik gabeko ikurrik (letrarik) ez.

61. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak b. latiegi 0159 Maiz esan oi zuan Yon`ek Euskaltzaindia zoratu egin ote zan galdezka ibilliko zirala atzerriko izkuntzalariek, Euskaltzaindi ori Euskerak lorturik zeukan idazkera garbia pikutara botatzen ari zala ikustean.

62. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak b. latiegi 0201 Aipa dezadan Latxaga ere, izkun-ikasketak Sorbona`n eta Ipar-Amerika`n amaitu ditualarik, gure izkuntzalarietan aundienetako bat izango bait da bera.

63. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak onaind 0009 Au gogotan izanik, izkuntzalarientzat bakarrik ez da jakingarri, baita edozein gizaseme jakitunentzat itzal aundiko ta begiramengarri dugu.

64. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak onaind 0009 Lefevre, Sorbona`ko Ikastetxe nagusian irakasle zegonak, idazten zigun: Maggiar, turkera, suomi ta abar, Europa`n sartu zitzaizkigun euroi dagozkien erriakin batera; Euskalerria ta beronen izkuntza, berriz, Edestia baiño aurreragokoak ditugu Pirene aldean, ta ez antropologuak, ez etnologuak, ez izkuntzalariak ezin izan dute oraindik berton nola sartu ziranik zeaztatu.

65. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak onaind 0009 Euskera ta euskal literatura funtsez ikasi zitun J. Vinson frantses izkuntzalari jatorrak ere, onela: Ziurra gauza bat da bakar-bakarrik: euskera dala noski izkerarik lenengoena ta Europa`ko zarrena, ta gaiñera, zerbait aldatua izan arren, bere tokian iraun duena, ta Edesti-aurreko len-garaietatik iraun ere.

66. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak air 0115 Hala ere, euskaldunak eskerrotx agertu dira beti, izkuntzalari jakintsua izan zenaren alde, bihotzez euskalduna zela aitortu arren bere izkribuetan.

67. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak deia 1983 0001 F.V.S. Fundazioak 1974-tik aitzina banatzen duen Ossian saria Koldo Mitxelena hizkuntzalari, idazle eta irakasleak jasoko du bihar Gasteizgo Kultur Etxean egingo den ospakizun baten arratsaldeko bostetan.

68. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak deia 1986 0001 Euskal Herrian orain arte hizkuntz arloan burutu izan den politika ikuskatzeko eratzen ari diren topaketa hauetako zuzendaritza Fishman irakaslearen eta Juan Cobarrubias hizkuntzalariaren eskutan dago.

69. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak matx 0002 Erakunde akademikoak (filologo, hizkuntzalari, estilista, literatur kritiko eta abarrek) parte handiagoa hartu beharko lukete egitasmo honi hatsa ematen eta beharrezko duen hezurdura intelektuala ematen.

70. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak f. ibargutxi 0001 1975ean, Euskaldunberriekin euskaraz liburua eman zen argitara eta orain, hamabi urte pasa eta gero, garai batean zer nolako munstro euskaldunberri sortu ziren ikus dezakegu: batzu idazleak: Norbert Tauer txekoslobakiar poeta eta artikulugilea, Jon Mirande, Gabriel Aresti, Txomin Peillen eta Federiko Krutwig, beste batzu hiztegigileak: Piarres Lafitte eta Xabier Kintana; son haundiko irakasleak ere bai: Endrike Knorr, Karlos Santamaria eta Juan Antonio Letamendia; hizkuntzalariak ere bai: Txillardegi, Karmele Rotaetxe eta Andolin Eguskitza; eta kantari famatu bat ere bai Oskorri taldeko Natxo de Felipe.

71. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak f. ibargutxi 0001 Euskararen inguruan lanean hasi ziren lehen hizkuntzalariek ez zekiten euskaraz: Wilhelm von Humboldt, Louis Lucien Bonaparte printzea, Van Eys holandarra, Schuchardt, Vinson, Webster, Dogson, Uhlenbeck eta abar.

72. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak x. lete 0001 Beste jaun askoren artean, Pompeu Fabra hizkuntzalariaren lagun izan zen, eta harek moldaturiko batasunaren aldeko.

73. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... x. kintana 0002 V mendeko lehen itzulpen hura, hizkuntzalarientzat ezin baliotsuagoa bada ere, hamabost mende geroagoko Herriarentzat oso ulergarriago bat, baina jatorrizko textuetatik, tamalez, aski urrundua.

74. 1991> bizkaiera ikasliburuak etno-test 0003 Hizkuntzalari ez izanik ere bildu dituenak, garrantzitsuak dira hizkuntzalarientzat.


75. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak i. gaminde 0077 Dialektologia aspalditik landua izan da gure artean, gure hizkuntz egoera zatikatuaren ondorioa izango da berau aurki; hala ere, eta berau ere betidanik, hizkuntzalarien helburuak aditza, lexikoa, morfologia, fonetika berrikiago, e.a. izaten izan dira; sintaxia, edo hobeto esanda morfoxintaxia baztertuak izaten izan direla.


76. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak i. gaminde 0081 Honi buruz hiru hipotesi egiten izan dira orain arte, nik dakidala; alde batetik, D. Rijk-ena geneukake, beronen eritziz, erlatiboaren arabera, euskaldunen artean hizkera moeta bi bereiztuko lirateke, bata hertsia eta bestea zabala; hizkera hertsidun euskaldunen artean kasu gramatikalen erlatibizapena baino ez litzateke onartuko; besteentzat, ostera, erlatibizatzeko aukera deklinabidearen kasu sinple guztietan egongo litzateke; halanda ze, hizkuntzalari honen arabera ondoko kasuok ezin erlatibatuko lirateke:


77. 1991> euskara batua ikasliburuak baietz/6 0060 Interpretazio hori gorabehera, badirudi hizkuntza guztiek sustrai amankomuna eduki zezaketeela, baina hizkuntzalariek gehien frogatu ahal izan dutena da munduan dauden hizkuntzak sustrai bereko 20 familiatan sailka daitezkeela, 5 hizkuntza umezurtz izan ezik.


78. 1991> euskara batua ikasliburuak baietz/6 0060 Hizkuntzalariek behar adina antzekotasun aurkitu zituzten Indiako lehengo sanskritoa eta hizkuntza europarren artean denak familia berekoak direla baieztatu ahal izateko.


79. 1991> euskara batua ikasliburuak baietz/6 0060 Ez adituari desberdinak irudi dakizkiokeen honelako hitzak eta egiturak, berdinak ziren hizkuntzalarientzat eta horrela joan dira munduko hizkuntzen atlasa osatzen.


80. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0251 1918an sorrera berean erakutsi zuen horren kezka, zinez bere asmoetarikoa baitzen eta da euskara idatzia batzea 1968an Euskaltzaindiak bere sorrerako berrogeita hamargarren urtemuga medio, batasun proiektuari gutxienezko arauen hezurdura ematea erabaki zuen zeregina Koldo Mitxelena hizkuntzalariaren esku utziz.


81. 1991> euskara batua ikerketak l. erriondo 0037 Handik gutxira, 1.870. urtean hain zuzen ere, Fritsch eta Hitzig hizkuntzalariek garun-kokapenak hala zirela esperimentalki frogatzen saiatu ziren.

82. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pasaia eta lezo 00093 Gaskoiei buruz dakiguna ez da asko egia esan baina zenbait historiagile eta hizkuntzalari Soraluce, Gamón, Camino, Gavel, Lacombe, Serapio Múgica eta Fermín Iturrioz kasu saiatu da hauen etorrera aztertzen eta zenbaterainoko eragina izan zuten ikertzen.

83. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. arozena 00046 Guarapanim aldeiak garapen azkarra izan zuen basoan bizi ziren indiarrak ere aldeia honetara bizitzera joan baitziren. 1585 urtean eleizaren eraiketa amaitu eta inauguraziorako auto bat idatzi zuen, Antxietak. Auto hau tupieraz bakarrik dago idatzia eta gaur egun portugesez irakur dezakegu M. de L. de Paula Martins hizkuntzalariaren itzulpenenari esker. Martinsek honela dio antzerki lan honetaz.

84. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. arrigain 00262 Hain nahasgarria zen hizkuntzen antzinatasunaren ideia horren bidetik, sanskritoa, nolabait, bere hizkuntza ahaide guztiak baino lehenagokoa zen hizkuntzalarientzat, eta ordurako sanskritoa hizkuntza amatzat hartzen ez bazuten ere, hizkuntzalariek jarraitu zuten halere garrantzia gehiegi ematen sanskritoak hizkuntza familia baten kide gisa ematen dituen argibideei.

85. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. arrigain 00262 Oker hori, bestalde, maila apalagoetan eta xehetasunetan errepikatu da. Indoeuropar hizkuntzaren adar berezien estudioari dagokionez, hizkuntzalarientzat, hizkuntza talde baten ordezkari egokiena eta gainera beharrezkoa zen bakarra, bere historian garairik urruneneraino jo zezaketen hizkuntza zen, eta ez zen beharrezkoa hizkuntza horiek guztiek zuten jatorrizko egoera komuna ezagutzeko ahalegina egitea.

86. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. elosegi 00229 Hizkuntzalarientzat aparteko ikerketa gunea zalantzarik gabe.

87. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak f. rodriguez 00110 Txepetx hizkuntzalariak euskararen ikasketa kontzientziatzaile horren emaitza azaldu du.

88. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. sagarna 00049 XIX. mendearen bukaerako hizkuntzalariak plangintzaren aurka

89. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. sagarna 00049 XIX. mendearen erdialdera Ahlqvist eta beste hizkuntzalari batzuk suomiera premia berrietara egokitzen ahalegindu ziren bezala, mendearen bukaera aldera hizkuntzalariak garapen horren aurka jarri ziren.

90. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. sagarna 00049 Alemaniako Junggrammatiker zeritzen hizkuntzalarien eraginez dialektoen eta hizkuntza finougriarren ikerketak liluratu zituen.

91. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. sagarna 00049 Horixe zen garai hartako hizkuntzalarien jarrera.

92. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak x. mendiguren b. 0208 Azken urteotan halako ondoez bat sentitu izan da itzulpen-teorilarien eta hizkuntzalarien artean: lehenek gaur eguneko linguistikaren kontzeptu eta tekniken erabilera sistematiko eskasa egin izan dute eta bigarrenak, berriz, onenean ere neutral agertu izan dira itzulpen-teoriaren aurrean.


93. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak palt 1221 Euskaltzaindiaren baitako hizkuntzalariei eskaintzen dizkiet, har nahiz arbuia ditzaten; neure ustez Leizarragarenaren arabera asmatu ditut, baina ez naiz ziur ongi dauden.


94. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. urkiza 0003 Eta ondorengo egunetan egunkari eta aldizkariek ere gauza bera egin zuten: El Correo Español (1991-IX-18, 46. orr.), El Diario Vasco (1991-IX-18, 67. orr.; 1991-IX-19, 89. orr.: Jesus Gastañagaren idazlana, El Mundo (1991-IX-18, 39. orr., X.G.A.-ren idazlana, Egin (1991-IX-18, 36. orr., A. Okarizen idazlana, Deia (1991-IX-18, hiru idazlan: luzeena izenpetu gabea eta gainerako biak Joseba Etxarriren Irriñoa ezpainetan eta A. Zubikarairen Lino Akesolo Aita), Diario de Navarra (1991-IX-21, 46. orr., Jesus Gaztañagaren idazlana, Argia (1991-IX-29, 48-49. orr., Ritxi Lizartzak egindako idazlana eta Ibon Sarasola hizkuntzalariarekin Lino Akesolori buruz egindako solasaldia; (...).


95. 1991> euskara batua saiakera-liburuak kazetjardun 1991 0060 Testuaren bilakaeran hizkuntzalarien txanda aldatu beharra zegoen: iadanik ez zeuden prozesu honen azken atalean.


96. 1991> euskara batua saiakera-liburuak kazetjardun 1991 0060 1976ko abendutik RNEren Ràdio Quatre bazegoen ere, irratetxe hau hizkuntzalarien partaidetzarik gabe osatu zen eta, antza denez, orduan gailentzen zen hizkuntza eredua jaso zuten profesionalek, hau da, Avuienaren antzeko zerbait.


97. 1991> euskara batua saiakera-liburuak kazetjardun 1991 0060 Egoera honetan, 1980-90.eko hamarkadan hizkuntzalariek egin duten aurkikuntzarik handiena, hizkeraren maila edo erregistroena izan dela uste dut (...).


98. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. arana m. 0018 Euskal hitzen kopurura gehien hurbildu den hiztegi hau agertu zenean, pozezko oihuekin agurtu zuten puntako hizkuntzalariek, Hugo Schuchardt-ek, adibidez.


99. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eusko ikaskuntza 0017 Hizkuntzalari adituek fonetika, lexikologia, morfologia, dialektika, toponimia eta hizkuntz ahaidetasunarekin zerikusia zuten eztabaidak agertzen ziren bere orrialdeetan.


100. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hitz-ordena 0015 Fenomeno horretaz, aspaldidanik ohartu ziren hizkuntzalariak, eta hizkuntza batzuek beste batzuek baino hitz-ordena zurrunagoa dutela aipatzen da behin eta berriro.


101. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hitz-ordena 0015 Hala ere. hizkuntzalariek oinarrizko ordenaz edo ordena neutroaz aritu direnean, SOV delakoa proposatu dute gehienetan3 Ikus Rijk (1969) eta Euskaltzaindiaren Gramatika (EGLU-I, eranskina), 1987..


102. 1991> euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0198 Letra-gizonen gizarte-prestigioa dago Gramatika-ltzulpenezko Metodoaren atzean, eta hizkuntzalari antropologikoek II. Mundu Gerratean izan zituzten lorpen praktikoek beren metodologia sortu zuten.


103. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l. fernandez 0167 Hizkuntzaren eta pentsamenduaren arteko loturarena Benjamin Whorf hizkuntzalariak eraman zuen azken muturreraino: mundua ikusteko, sentitzeko eta ulertzeko era, norberaren hizkuntzaren kategoriek baldintzatzen dute.

104. 1991> euskara batua saiakera-liburuak jorge de oteiza 0023 Beste ezer baino lehen, Oteiza artista da, eskultorea, eta bere erro horietatik abiatzen da poeta, hizkuntzalari edo matxino bihurtzeko.

105. 1991> euskara batua saiakera-liburuak jorge de oteiza 0248 Hogeita hamargarreneko hamarkadako hizkuntzalari poloniar-iparramerikarra da eta semantikaren birformulazioa egitea proposatzen du hizkuntzek pentsamenduan deformaziorik sor ez dezaten, eta nahi ez den ondorio gisa, errealitatea deforma ez dezaten.

106. 1991> euskara batua saiakera-liburuak jorge de oteiza 0248 Oteizarekin harremana duen beste hizkuntzalari bat Friedrich da.

107. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. apalategi 0223 (...) inkontzientea: sinbolotik gauza sinbolizaturako erlazioa da, edota, hizkuntzalarien bokabularioa erabiliz, adierazletik adierazirakoa.

108. 1991> euskara batua saiakera-liburuak atlantida 0178 Hori diote, behintzat, hizkuntzalari gehienek.

109. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak h. knô*rr 00319 1997ko urtarrilaren 2an itzali zen Pineda de Mar herrian (Bartzelona) Joan Coromines i Vigneaux hizkuntzalari hauta, mende honetako hizkuntzalari hoberenetakoa, 91 urterekin.

110. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l. erriondo 0046 Harez geroztik azterketa eta ikerketa asko egin izan dira, gehienak hizkuntzalari eta soziolinguisten eskutik.


111. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eglab 0013 Oro har, bereizketa hau bat dator hizkuntzalariek beste hizkuntzen kasuan proposatu izan duten beste bereizketa batekin.


112. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eglab 0013 Batzuen ustez, aditz iragangaitzen artean bi sail nagusi suertatzen dira: aditz iragangaitz ez-akusatiboak (hizkuntzalari zenbaitek ergatibo ere deitzen ditu aditz hauek baina guk termino hau baztertuko dugu hemen ergatibo beste zerbaiti esan baitzaio) eta aditz iragangaitz ez-ergatiboak.


113. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. biguri 0021 Hizkuntzalari batek baino gehiagok aitortu du bere hizkuntzan egiturak atzemateko eta aztertzeko itzulpenaz baliatu dela.

114. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak e. perez 0076 Zilegi bazait, hortaz, engoitik saiatuko naiz azaltzen hizpidea eman didan Oteiza estetikazalea bere huts-harrapatzean zergatik aldez gelditu zen motz hizkuntzalari epelegiaren kritikagintza erabatekoan bagabiltza, bederen, eta zergatik bezteko antzeman horiexek, hain zuzen ere, diren nire aburuz goragarri.

115. 1991> gipuzkera bertsoak j.m. murua 00000 Euskera zaintzen zu benetako
Euskalerri'ko gizona;
antropologo, teologari,
ta izkuntzalari ona.
Guzti oiekin doktoradutzak
sortu du zuregan sona,
orren lekuko ta egiztatzen
antxe Paris'ko Sorbona.

116. 1991> sailkatu gabeak egunkariak i. zabaleta 0012 Orain dela gutxi Bartzelonako El Periódico egunkariak mahainguru bat egin zuen Gironako Taldea deitutako Albert Rossich, August Rafanell eta Modest Prats hizkuntzalariekin.


117. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... e. bachoc 00003 Euskaltzain eta hizkuntzalari batzuren laguntzarekin, Erakundeak bi liburuxka argitaratu ditu: 1991an.