XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa i. larrakoetxea 0065 Alango baten negua zala ta baster guztiak lei-gogortuta ta mendi-ibarrak edurrez zurituta egozala, emakumeak papelezko soñeko bat egin eutsan alabordeari, dei egin eutsan eta esan eutsan: - Tiron; imini yantzi au, oa basora ta ekarstazan otzaratxo bete mallugi, euroen bearra yonat-eta.

2. 1900-1939 gipuzkera haur-/gazte-literatura juan m. lertxundi 0015 - Ara, ¿zertarako diozu? Abere, egazti, zuaitz eta landareak bizitzeko noski: abere batzuek, narru illedunez estaliak daude eta toki otz samarrak nai dituzte atsegin egoteko: zuaitz eta landare gogorrak ere bai: ¿arrano, gabiroi edo zapelatzik ikusi dezu Loiola'ko ibarrean? ¿otso ta artzik Alderdi-Eder inguruan?.

3. 1900-1939 gipuzkera liturgia m. jimeno 0012 Ezta sinisterraza naparrac bereala sortu zutela, ainbeste urtean, guero berezco egondu zan Naparroco erreguetza; baña gauza ziurra da beintzat mahomatarrac zer carten indarraren contra cristau guziyac bat eguin zutela, beren burubac gorde bearrac eta bata-besteaganaco-gorrotoac zecarzquiyan calteac quendu nayac eracarri zituala, uri, ibar ta erri-batubetaco aguintari guztiyac, danentzat Jaunac bacarra auqueratzera, Jaun ori izan zediñ, echeco atietan zegoan mairu etsayaren aurrean, Erri guziya zuzeudu ta guidatuco zuan guizona.

4. 1900-1939 gipuzkera liturgia m. jimeno 0013 Jaungoicoac auqueratuba izatea baño beste gauzic etzuan bear ondorengoentzat, baña gauza ziurra da, orduco guertaeren condairatzalle guztiyac diyotenez, Teodosio de Goñi egun ayetaco zaldunic argitsuenetacoa zala, valle de Goñi (1) Goñiko Ibarra Iruñatic iparpe aldera lau legua inguruban arquitzen da, mendi tontorrez inguraturik eta Urbasa ta Andia izeneco basoen egûerdialdeco aldapa azpiyan erderaz deritzayon ibar ederraren jabea, ta laster erreguetasun berri ta berezcorrean jarri bear zuten sorterri maite orretan chit escubide andicoa.

5. 1900-1939 gipuzkera liturgia lzm 0175 Eguizu, lagundu dizadala nere aingueru onac, eta ar ezazu nere bitartecotzat Paduaco Santua, malcozco ibar ontan gaudenentzat onen laguntasuna ain indar aundicoa danezqueroz.

6. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa j. arrue 0292 Onelakoxe baten, Leiz ibarreko baserrietan geure kantu zar billa nebillela - Aitona euskal jator bategana jo nuen.

7. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa ees 1927 0049 Sei milla urtean gure gurasoak mintzatutako izkuntza ederra, urrte orretan gure mendi lerrden eta ibarr alayak irrintzi edo abesti gozo bidez entzundako izkuntz berrdingabea, gaxo ta kupigarri dago gaurrko egunean.

8. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa a itzaldia 0390 Urte batzuek geroago, bera apaiz zalarik, arako euskal-jayetan, d'Abbadie jakintsuaren izenean nik, nere erria ere alde bat utzita, onera ekarrarazi nituen jai eder ayetan; larunbat-arratsaldez elizalde onetara eldu nintzanean, kalean sartuta, mendiak nik uste baino aundiago, ibarra medarrago, ezkerrean iruditu nituen auzotegiak eskubi-aldean ta gorengo-tzat neduzkanak kaletik urbil ikusi nituenean; nere adiskide Aramayoarra etorri zitzaidan burura: eta nerekiko esan nuen: Aramayo ura, Peru Matrakaren Aramayo, ezukan Aramayo; Aramayo egiazkoa au dek .

9. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa lh 0234 Jesus gure Jauna gutartera jatxi baño gutxiz aurrerago, Erromako gudariak sartu ziran gure ibarrak barrena, ustez iñork etzuela irauziko mundu guztiak zekarren beren uztarri gogorra.

10. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa elizdo ees 1911 0248 Neguko aro ekaizgarriak, mendi ta ibarrak estalita zeuzkan, ta basobideak zingiraturik.

11. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa e. furundarena 0010 ¡O! zer ederr eta atsegin dan Belaunza errekan putxu-txuluan, arri koshkorr, aparr eta iya tartian, iturri belarrak biltzen ibiltzia, eta ur-me, garbiya, aparr txurik egiñik, Ibarrera jeisten ikustia, amurrai txikis betia.

12. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa a ardi 0072 Belaun-buruetan indarra zuten Leaburuar guztiak Urkietan ziran (1) Bat ez, besteak. Isabel goiz-baxkari bat eginta, zeinuketa entzun zuenean, Gazteluko apaizaren etxera joan omen-zan eta Ibarrerako aldapa-bururagino geyentsuak lagun egin ziguten.

13. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa ir lapur 0005 Erri ori, Kingyang uri sendotik 18 kilometroko bidean dago, Kansu deritzan Txinako probintzian datza, aren eguzki-aldean, Lungtung ibarrean.

14. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa ir lapur 0005 Mila seireun metroko mendiak baditu bere inguruan, eta ibarraren erditik txirristatzen dira Malin ibaiaren urak, bere ondoko bazterrak udaberri udetan jatortu ta edertuz; mota askotako labore ta zituak sortzen dira alde aietan.

15. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa ir lapur 0085 Shensi probintziarekin mugatzen dan ibar luze mear batera iritxi giñanean, bukatu zan egun artako (Azaroaren 23) ibilketa luze nekagarria.

16. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a lamiak 0092 Aintzinako Erromarren spelunca, geroztikako latinoen cavea edo cova ta erdaldunen cueva adierazteko lau-bost itz ditu gure euskera zampacirc;r onek: atxulo ta koba Bizkaian, armalzulo Naparroan, leizezulo Gipuzkoan nonbait, obi arabar askok erderaz ere; eta gainera Lamizulo ta Lamiazulo Naparroako ibar askotan.

17. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a lamiak 0101 Aezkoa-ibarrean ikasi nuen orain emango dudan berri au: Abaurrepean eilalami bat fan ze emagin bila eta berekin erman (eraman)-aazi zue.

18. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak lh 0119 Agirian jarri digu emen berrtan, gure asaben oitura zarretan, gure nekazari, arrtzai, arrantzaille, langille, aurrtxo, neskatxa ta agureen urrats edo pasoetan, ta gure Euskalerria'ren mendi, landa, baso, ibarr, erreka, basetxe, ola, igarr eta.

19. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak gh 1933 0204 Landa-ta-Ibar.

20. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak gh 1933 0204 EYHERALDEKO zubitik, Zernaampiuml;zeko kaskorat; Ipharlatzetik, Lapharzabalerat, alhor eta phentze, landa eta ibar, bazter eta hegal badu Landibarrek.

21. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak gh 1933 0204 Egiaz, auzoekin bakean bizitzea etzaio nekhe: Behaunetik, Azkonbegirat, ibarra ongi maldatua daukate mendi gothor eta aldapa nasai batzuek.

22. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak gh 1933 0204 I. - BI ZATHITAN IBARRA.

23. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak gh 1933 0204 Mende osoak, ibarra bi zathitan egona da: Landibarre eiki ez da oraikoa; ukhan ere ospa gehiago eta hazi jendetze handiagoa.

24. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak gh 1933 0205 Hamahirugarren mendean, Gaillard, Akizeko aphezpikuaren eta Amanieu, Amikuzeko diakre-nausiaren baimenarekin, Piarre-Arnaud II Lukuzekoak ibar-pea eskaini zion Nicolas, Lehuntzako abadeari, ibar-gaina beretzat idukitzen bide zuela.
Ibarra bi zathitan ezagutu othe du Landibartar zaharño hunek?

25. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak gh 1933 0500 Ibarreko lau elizak aldiz esku beretan eman zituzten eta Saint-Jaime ezarri bai gaintiarren, bai petiarren erretor.

26. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak gh 1933 0500 Landibarreko erretorak, ordutik, bere egoitza behar zukeen ontsalaz Jondoni-Martinen, ibarraren erdi-erdian; ondikotz, eliza-inguruetan, etzen hortako on zitakeen etcherik; eta, bere familiarekin, Saint-Jaime jarri zen Behaune-Etcheberripean.

27. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak inza 0007 Euskalerriaren zati ederr ontako zelai, mendi ta errekak, erri eta ibarrak ibillirik dauzkat oraingoan.

28. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak euzkadi 1930 0001 Bai, lagun ona, nere atsegiña izango zan datorren igande goizeko amarretan Loiola ibar ederrian danok lagundian izatea bada ordu ortan goien beian EUZKADI etxeko langille zintzoak beribilletik saltatuko dira, eta Gu gera ta gera oju egiñaz. Larunbat aldera arte. URREKO ZOROA.

29. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak euzkadi 1936 0001 Ibar'en egiak, egi garratzak dira.

30. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak el día 1931 0001 Mendi, ibar, ibai, urolde, zuaitz, giro, meatz, barazki, igali, lore, abere, pizti, milla motakoak guziak, elkarren aurkakoak askotan.

31. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak adonostia 0001 Baztan'go ibarrean izan zeratenok ezagutzen dezute noski Mutildantza, patxarakoa, egokia.

32. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak eskual 1914 0001 Guniari doakona, erran hori, Ibar-eskuin chokho horrek behar bezalakoa.

33. 1940-1968 bizkaiera liturgia emeza 0174 Bideetan jana izango dabe, ta ibar guztietan larra ugari.

34. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa sorarrain 0084 Elur jantziz estali ziran mendi ta ibarrak, jelatu gero mantelin txuria, eta etzan iñolaz ere urtutzen mendi-soñeko berria.

35. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa eston iz 0163 Bereala, eztarri berriek, mendirik-mendi ta ibarrik-ibar, luzatzen dute, ego-aizearen egaletan, Lartaun'en irrintzi ezaguna.

36. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa m.a. urreta 0054 Bere aberrian arkitzean, otzikara ikaragarriak astindu du burutik oñetara ta gazte bioztun, birika zindoetan sortu dan guda-oyuak mendi-gallurrak jo, mendi-tarte sakonetara jetxi eta millaka euskaldunez beteta dauden errekondo, zelai ta ibarrak zearkatzen ditu.

37. 1940-1968 gipuzkera saiakera-liburuak j.m. bergara 0029 Zizillu ederrean exerita, Loyolako ibarra begietan ta Izarraizpeko basarri zelai ta soroen pakea arnastuaz, Jainkoaren deya mami-mami betiko ezarri zayo.

38. 1940-1968 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak p. xarritton 0012 Itzul giten Erronkariko ibar gordetarat eta mendiz mendi, Holzarte eta Kakuetako leze eta erreken barnetik, Ahuñe eta Orhiko kaskoen artetik heldu den argi zilhar zirrintarekin Atharratzetik Maulerainokoa egin dezagun.

39. 1940-1968 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1965 00001 Hola hola egonez, zer agituko da? Behar tugia utzi hartzak eta orkatzak gure bortu ibarretan Euskaldunen lekiaren hartzerat? Eta guk joan Aljerianoen ordai, Frantziako iparraldeko hiri handietarat? Ene ustez, ihurk ere ez du holako gaiza bat hun hartzen ahal, Bokaleko langiliak kabalen pare Dunkerque-rat igorri nahi zutienez kanpo.

40. 1969-1990 bizkaiera poesia j.g. etxebarria 0071 Gau-egunak aurrera...
Gorpuzti da atzera
ibar loretsuetan.

41. 1969-1990 bizkaiera poesia j.g. etxebarria 0083 Abots bako ikuspegia
da, itun ta ameslari,
bere kezko lertxunakaz,
ibar lanbrotsu ta guzti.

42. 1969-1990 bizkaiera poesia j.g. etxebarria 0083 Lokartutako ibarreko
lertxun zurien gaiñetik,
larrosazko illargi ituna
laiño-artean igorik.

43. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak zubk 0020 Etiopia'ko Rudolph zingiraren ibarretan egindako agerpen onek gizon aurretiko mota bion aldaketen errenkadak laburtu egin ditu biziki.

44. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0041 Itxura danez mendigoizale zan Mentxaka, mendi ta ibarrez aspertu barik ebillena.

45. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak x. kaltzakorta 0030 Arratian, beste ibar askotan legez, komentu txiki baten bikariotzat fraide zar egoan, bere komentutik matxinada baten ondoren aterarikoa .

46. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak in: azcue, eusebio m.: euskarazko vertsoak, 13-40 0022 Ibarr eder asko urak
ondatu cituzan
eta Caspio lurraren
ganera arguitu zan:
Catay ta Libia bere bannatu cirian
eta ara bat lez zana
bi celan dirian.

47. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0017 Lehorreko barrurantz, ibarrak dagoz, muino txikerdunak basetxez han hor horniduak, bizimodua lugintzea eta abereak zaintzea ta haztea, eta industria gaur dan egunean baserri urrunduetaraino be heltzen dan arren, batez be uri haudietan ipinia da, eta nabarmenen, Bilboko Ibaiaren ertzetan.

48. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0017 Bizkai lurraldea azken zokondoraino hezotzen dabe errekastoek, ur-jausiek eta latsek, ibarretara jaisten dira euren urak Nervion, Ibaizabal edo Cadagua ibaiei eskeintzeko; lurraldea berdetasun distiratsuz nabarigarri da, eta landarak, giro biguna eta argiaren aldakuntzek aberastuten dabe kolore-lits ugariz.

49. 1969-1990 euskara batua antzerkia j.a. aduriz 0137 Haitxandi.
Gizonak etorri dira
ugari Larrañe-tik;
Eta Ibar eskuin-ezkerretako
goiko herri guztietatik.

50. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak geografia/oho 0080 Bizkaiko golkora doazen ibarrak aserik daudenez gero, Araba, Nafarroa eta Aturri Behereak industri guneak oparo eskaintzen dituzte (I. Agirre Eusko Lurra, orr.140-142, liburutik hartua eta moldatua).

51. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak gipuzkoako geografia 0010 Lehen adarrak Ebroaren ibarrarekin lotzen du Gipuzkoa, eta bigarrenak, Ibaizabalenarekin.

52. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0051 Aldian aldiko uholdeak medio (lehenengoa Ekainean, bigarrena Abuztuan), ibarreko lurrak urez estaltzen dira eta uretorriaren ekarkinez ongarriztatzen.

53. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. antiguedad 0305 Geroztik konturatuko ziren gizakiak erliebearen dinamismoaz: paisaiaren elementuak (mendiak, ibarrak...) ez ziren egoera estatikoan, dinamikoan baizik; moldatuz zihoazen kanpoko indarren eraginez (ura, haizea, klima...).

54. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kuxkux/6 0049 Zein ibairen ibarrak ote dira sakonunekoak?.

55. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kuxkux/6 0049 Hona hemen definitu behar dituzun hitzak: ibaia / harana / zingira / aintzira / lautada / ubidea / ibaiadarra / golkoa / irla / mendizerra / mendimultzoa / mendatea / badia / padura / sakonunea / goilautada / mendia / tontorra / urmahela / sakana / itsasadarra / ordeka / gailurra / urtegia / ibarra / lurmuturra / delta / sapalda / glaziarra / albufera / mendikatea / uhartea / itsasartea / muinoa / isurkidea.

56. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0125 Hegoaldetik gaztelania mende askoz euskararekin elkarbizitzen ari da; albokotasun geografiko horretaz gainera, penintsula-iparreko hizkera erromanikoek dependentzi fonetikoak dituzte, batez ere, mendialdeko ibarretan, zeinetan euskaldungoarekin harremanak baitzeuden.

57. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0125 Merino Urrutia-k Errioxa Garaiko ibar zenbaiten euskal lexiko eta toponimi hondarrak nabarmendu ditu.

58. 1969-1990 euskara batua poesia j.g. etxebarria 0017 Nire ibarretan
badago ura
beti kantari ta garden.

59. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.k. igerabide 0043 Sena ertzetik
saminki
oroitu ditu
poetak
Ernio azpiko
ibarrak.

60. 1969-1990 euskara batua literatur prosa p. berasategi 0190 Esparruaren erdiko bideari jarraiz, hiru geriz zugamu topatzen ziren, eta han beheko ibarrean segidan, herriak ezagutzen zenaz beste iduriko zuen.

61. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j. zabaleta 0054 Ibarrera jaitsi nahi izan zuen, baina amildegiak eta malkar-horma zutiak besterik ez zuen aurkitu.

62. 1969-1990 euskara batua literatur prosa p. lizarralde 0019 Lanbroaren artean ibar estu bat eta zenbait baserri zuri abertitu zituen.

63. 1969-1990 euskara batua literatur prosa p. lizarralde 0019 Dardar heze bat nagusitzen zen ibar inguruko pagadietaz.

64. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j-l. davant 0002 Frantziar Basa-Nabarrak eta Espainiar Nafarroak, elkar hunkitzen baitute ta biak euskaldunak baitira, erraztasun haundiak eman lezazkete hortarako; halaber Espainiako partean dagoen Baztaneko ibarrak eta Frantziako partean dagoen Errobiko ibarrak edo Lapurdik...

65. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak kulturtekaria 1985 0048 Zazpigarrenez antolatu den festa honetan ibar horretako herri guztiak biltzen dira.

66. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak zientekn 0387 Ezarian ezarian burdinolak ibarretara jaitsiz joan ziren, uraren indarraren bila.

67. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak f. mendizabal 0444 Loira ibarreko nekazaria da Lucien Allard hau eta militar jatorriko errepertorioa duena; eta bertan Txakolinek, La Polichinelle izena hartzen du.

68. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0023 Honela ipar haizetik babestutako ibarretan Otsailaren hasieran espezie asko ikus daitezke hegan: hala nola, Ulia mendian, Astigarragan, Hernanin, Urnietan, Laurgainen, Irunen eta beste hainbat leku zoragarritan; geroxeago berriz, ezin ahaztu Hernio mendian, Tolosan, Leizaran ibarrean eta Arantzazun aurki ditzakegun espezien aberastasuna.

69. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0034 Ibar sakonetan zehar doa, mendi artean bidea irekiz.

70. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. intxausti 0317 Lur lehorrean, mando-bideek ibar-gora egiten zuten, mendi portuen bila; meazkia, ordea, (hain astuna, hain pisua!) errazkiago joaten zen, ibai-behera, itsasoraino.

71. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. intxausti 0337 Baina gure ibarretako olak ez ziren, alde batetik, hortaz jabetu, eta, oharturik ere, zer egin zezaketen? Harri-ikatza premiazkoa zen Iraultza hartarako; baina gure olek urruti zuten oso errekin hori, eta besterik ezinean egur-ikatzarekin segi zuten.

72. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak gorbea 0307 Zubizarra eta Orozkoko Ibarrako galtzada.

73. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. agirre 0008 Egoera estrategiko hori aseguratzeko, Galissoníereko Markes Gobernadoreak espedizio bat antolatu zuen eta inglesen tropak atzetik jo zituen, 1749an Ohioko ibarra okupatuz.

74. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jmb leg 0010 Itsasaldean nahiz lurbarru, mendi eta ibarretan, ba ditugu non nahi lehen gizakien bizileku, lehorpe eta hilarrien oroi eta ezagugarriak.

75. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jmb leg 0035 Ez ordea hor nonnahi: harrate gainetan, hibai biltokietan, ibar eta goi ordeken sarreretan batik bat.

76. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak arkeoikuska 83 0070 Miatutako zonaldeak honako hauek dira: Billarrealgo urtegia, Rojo ibaiko ibarra, Santa Kruz de Kanpezo, Barri, Bobeda-Tobillas, Izarra, Labraza, Loza eta Arabar-Errioxa.

77. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0041 Gure mendi-ibarretan zehar ibili den gurdiaren ordez, garraia-gailu modernoagoak ageri zaizkigu orain bideetan.

78. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak geografia orokorra 0036 Holakoxe zerbait gertatzen da ere hibarrean eta mendian, tenperaturak desberdinak dituztelako biek eta gainera, hotzketa prozesoa ere desberdina dutelako.

79. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak geografia orokorra 0036 Hori gertatzen da Espainian Ekialdeko edo Solano haizearekin; Afrika ifarraldean Simun delakoarekin, ikaragarrizko harea ekaitzak sortzen dituenarekin, alegia; Errodana hibarreko Mistralekin, haize hotz eta lehorra denarekin; Siroko delakoarekin, Afrikatik etorri eta Italian sartzen denarekin; Alpes ifarreko Fô*hen-ekin, haize bero eta lehorra denarekin.

80. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak geografia orokorra 0036 Hotzketa erritmo desberdinak egiten du hibar eta mendien artean aire korronteak era daitezen.

81. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak geografia orokorra 0097 Paisajearen ederrak, hibarretako patxara eta kolortasun aberatsak egundoko erakuntza ahaleginetara eraman du herria.

82. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizia lurrean (1) 0016 Aldi hartan bihurtu ziren idoiaga handi lurreko apalguneak, hau da, ibar eta leizeak.

83. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 0074 Behean, ibarrean, Ataunen gizonak bizi ziren.

84. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. zaldua 0071 Baztan ibarraren gainean, amaren jatorretxe ondoan, Xabierko semeek nafar azken lurralde askatua babespean hartu zuten, eta arreta biziz defendatzeari ekin zioten.

85. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oñatilib 1982 0011 Azaleko materialearen gainean jaso izan da normalki, zanga txiki bat irekiaz; segurantzarik eza nabaria zenean (ibarretan eta zingiretan), pagagerriak ezartzen ziren oinarritzat.

86. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ehhistoriaz 0072 Acheul-aldiko aire zabaleko aztarnategietako oinarrizko tipologiak hiru barietate erakusten ditu: itsaslurrerrenkakoak, hondartz beraietan eta itsas-bazterreko formazioetan; ibaiertzetan kokatzen direnak, harrikadietan; eta garaiera laburreko mendietan edo ibarrak edo arro itxiak menderatzen dituen maldetan.

87. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nafarizendegia 0013 2.4.1. DOKUMENTAZIO MULTZOA Eremu bakoitzaren barruan, merinalde eta ibarka banatuak, poblazio ezberdinen izenak azaltzen dira, alfabetikoki sailkatuak, bertan sartzen direlarik gaurregun elkarturik dauden lehengo kontzejuak (Erbiti-Orokieta edo Beintza-Labaien, kasu).

88. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. azkona 0018 Tropikoetako euri-oihana Bioma honetara, Ertafrikako Congo ibaiaren ibarrean, pigmeoak zeharo adaptatuak bizi dira.

89. 1969-1990 gipuzkera antzerkia altzate 0001 - Ibar ezko ta epelok.

90. 1969-1990 gipuzkera antzerkia altzate 0034 - Ibar ezko ta epelok! Irriparre goxoko errixka kantariok!.

91. 1969-1990 gipuzkera liturgia a. begiristain 0023 Igaro zituan ibarrak eta basoak, igo zituan mendi garaiak eta konkortsuak, aztertu zituan, asko nekatuz, toki utzienak, galdutako ardia arkitu arte.

92. 1969-1990 gipuzkera poesia s. muniategi 0013 Odei illun ta laño artean ere
oraindik eguzkiak argi dagi
ta, izarrak dira agiri;
oraindik ibarrak ibar dira bai,
ibaiak ibai, zelaiak zelai
ta, landaz-landa, muño zear
gure baso ta oian artean
mendiak mendi dira bai;
ta, beste ainbeste ta ainbeste,
Gorbea, Aitzgorri, Aralar
zut-zutik ta goi, zerupean,
ezetasunik ederrenean,
erriaren izate ta gogo,
erriaren oñarriak dira bai.

93. 1969-1990 gipuzkera poesia s. muniategi 0013 Alere, gugandik, barren-mintzozko
negar-zinkurin minkatzez,
ixilpe bildurgarrian
zerbaitek, bai, zerbaitek iges dagi,
illunduz, aulduz, ostikoperatuz,
bai, iges dagi bai zerbaitek,
iges dagi bere gogo, izatearen
nortasun ederra utziz:
pago mardul, aritz lerden,
zumar eze, arte zindoak ziranak,
iges dagite bai piñudiz-piñudi,
erdel-otsezko aiurri zeken,
aize zakarraren eragin beltzez...
zerbaitek iges, iges dagi bai,
gure mendi, gure ibar ta itxaso,
gure baso eder ta oianetatik
zerbaitek iges dagi bai, zerbaitek,
gure landa, zelai ta ibaietatik,
iges dagi bai zerbaitek
gure artean, alako
gorputz ustu, arima galduaren
ildura triste bat utziz.

94. 1969-1990 gipuzkera literatur prosa f. portu 0110 Gurutze au dago Gipuzkoako lekurik zoragarrienean, emendik ekusten dira san dituan probinziaz gañera, arkaitz, mendi baso eta oyanak, agiri dira zelay-soro, ibar eta sagasti mardulak, agiri dira Uri, Erri eta borda uso churiak diruditenak arbol tartean, agiri dira burni bide, Irun eta Endayaco Estazioak, agiri dira Burdeosko munu, Bayonako barra, Biarritz-ko erri, Sokoa-ko gaztelu, Ondarrabi eta Endayko portu eta Mr. Abadiren jauregi galanta, ` agiri dira ichaso zabal, Bidaso-ibai eta errecacho garbiak, agiri da Justiz aomen aundikoa, lotsatua bezela chara-tartean, agiri da Guadalupeko Elizachoa bere dorre alayarekin, agiri da gure uri noble, leyal errutsu eta beti piela bere murru auratuakin, agiri da... baña bukatu dezadan zer agui dan, Aita Aranak gurutze onen peañan escrita zegoala kompondu zituan bi itz neurtu ooekin.

95. 1969-1990 gipuzkera literatur prosa pmuj mendi 0045 Pozez beterik adi-erazten zizkigun HEINI`k burnibiderda, an-emengo mendiak ibarrak eta bide zabalak.

96. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak j.m. artzalluz 0031 ZUIA IBARRA

97. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak j.m. artzalluz 0031 Oraindik ere euskal itz asko erabiltzen dituzte; 1900`gn. urtean etzan euskerarik itzegiten ibar ontan.

98. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak j.m. artzalluz 0031 ARABA`k ba-ditu toki eder eta txoko polit ugari; oietako bat, zalantzarik gabe, Zuia ibarra dugu.

99. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak j.m. artzalluz 0031 Araba erki edo probintziaren Iparraldean dago Zuia ibarra.

100. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak j.m. artzalluz 0031 Zuia ibarrak 123,12 km2 ditu, au da, 12.312,50 ektarea; auetatik 2.500 nekazaritzarako ta beste guztiak aberegintzarako.

101. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak j.m. artzalluz 0031 Zuia ibarra aspaldi batean urpotzu aundi bat omen zan.

102. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak j.m. artzalluz 0031 Badirudi Noe`ren Kutxa Kantabria`n gelditu zala ta Patriarka onen ondorengoak Zuia ibarra aukeratu bere bizi-toki.

103. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak a. arrinda 0002 Oñaz-torrea mendian eta Loiolatorrea ibarrean, oiek biak izan ziran Iñigo`ren jatorrizko bi sustraiak.

104. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak l. egia 0075 Puskarik zabalenak Oñati, Bergara ta Leniz-ko Ibarra ditu.

105. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak l. egia 0075 Leniz-ko ibarra (Eskoriatza, Aretxabaleta ta Mondragoi-Arrasate berekin dituala), iya Plazentzi-Soraluze, Eibar eta Elgoibar-en aldean jartzeko ainbatekoa da industri-gauzan.

106. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak bu errenteria 0133 Hiriko ta Ibarreko larreetan belar-ebaketarako alkar-eskubideaz itz egin dugu.

107. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak bu errenteria 0133 Egia begi aurrean daukadala diot hau; Artxibua daukat begi aurrean; ta Artxibua dugu Hiriaren eta Ibarraren arteko auzi luze, nahaspiltsu ta sutsuen lekukorik zintzoena.

108. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak onaind 0391 (...) Irakasleak egin zion itzaurrea ta onek dioanez, egilleak ondo ezagutzen du ibar artako euskal errazaren egoera, ta batzueri geiegi iruditu arren, etsimen-tanta sotillez goibeldua datza.

109. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak onaind 0296 Urte orretan bertan berriz itzultzen du bere Dotriñea Tolosa aldeko izkelgira, baita Basaburua ibarra zearkatu ere (...).

110. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak onaind 0339 Egues ibarreko lau baten datza Elkano; ementxe jaio zan Joakin Lizarraga 1748-9-17`an.

111. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak otoizlari 1971 0013 Baigorri-Aldude iduriko mendi bidetan iragan-ondoan, jautsi gare Aramaioko ibarrerat.

112. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-liburuak f. krutwig 0104 Heien hiri nabusia mendien artean zuten, bainan ibarretan bertze hiri batzu ba zituzten ktizatu.

113. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak a. sokarros 0001 Ibar Eskuineko erretoraz mintzo gireno, erran dezagun beste obra bat ere prestik badaukala oraindik, Santa Cruz apaiz borrokalariaren bizia kondatzen duena.

114. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1987 0001 Arroa hidrografikoak edo, hobeto esan, ibai arroak hondatu ondoren sekulako lehortea zabaldu da ibar askotara, jendea ezin biziz utziz.

115. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1989 0001 Denbora berean Baigorriarrak eta Baigorriko ibarrean bizi zirenak, Harispe zutela aintzindari, euskaldun xazurretan engaiatuak ziren eta gudukatzen ziren Espainiolen kontra.

116. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1989 0001 Zatikatu zelarik 1520-1530 arte horretan Nafarroako erreinua Baigorriko ibargaraiko eremua, kintoa deitzen dena mugarik gabe egon zen, no mas land gisara.

117. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak goiz-argi 1969 0001 Bidani-ko ballara zoragarrian jasotzeko asmotan omen ziran; baña poztu egin giñan asmo aiek utsegin zutenean, Erniopeko ibar paregabea erabat itxusi geratu bear zualako.

118. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak i. etxeberri 0001 LENIZ'KO IBARRA

119. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak i. etxeberri 0001 Erreka au Leniz Ibar guztian zear doa, Gatzagaiñetik Debaraño.

120. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak a. arrinda 0001 Gerora, nekazaritza ugaritzen danean, orduan aberastasuna ibarretara jatsiko da; baiña, goikorik galdu gabe.

121. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak b. kapanaga 0001 Baita, asmo oneko guztiengan pentsatuz, beste ibar batzuetan modan dagoan apertura bat egitekoa ere.

122. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... g. bastarrika 0001 Joan naiz, joan
Zaindari burukoa iritsi da
jantzi eder batean sarturik,
hartu nau eskuetan
etzan nau zaldian
eraman nau harrapaladan
mendi eta ibarretan gora.

123. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... zer 1988 0001 EDURRA
Mendi ta ibarretan
zuritasun gardenpean edurra
ikusiz burututa,
ikusiz gallurtuta
zuriz soiñekotuta
ain edertasun otzaren ikurra....

124. 1991> bizkaiera literatur prosa m.a. mintegi 00042 Eguzkia hodeiertzean galtzera joiala, ikareak guztiz ahulduta ninduala, heldu ginan ibarrera, galdutako Ataunera.

125. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0152 Bestalde, aldapearen erdian dago kokatuta; Uribildua, ostera, ibarraren sakonean.


126. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak a. arejita 00006 Enkarterrien bihotzean egin dot ipuinagaz topo: Gordexolako ibar mamin muskerraren magalean.

127. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0067
zatitu
arrotz
harkaitz
arren
haran
bailara
apurtu
atzerritar
haitz
mesedez
puskatu
faborez
ibar
arroka
kanpotar


128. 1991> euskara batua ikasliburuak a. perez 0083 Horregatik biltzen dira lantegiak ibaien ibarretan eta itsasotik hurbil.


129. 1991> euskara batua ikasliburuak lur eta ingurugiro 00300 7. Iker itzazu zeu bizi zaren inguruan dauden zabortegiak, depositu-guneak, ibar beteak eta industria-aurriak. Saia zaitez egiten diren isurketa-motak bereizten eta nola kontrolatzen diren jakiten, eta azal ezazu zeure ustez nolako inpaktu-mota eragiten duten instalazio horiek.

130. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura x. mendiguren e. 0005 Idazten ikasi izan banu, mendiak, landak eta ibarrak ikusi ezezik, arrosaren arantza bakoitza berriro ezagutuko nuen.


131. 1991> euskara batua liturgia garizumaldia 00060 Ibar ilunetatik banabil ere, ez nago gaitz-beldur,
Zu nirekin baitzaude:
zure zigorra eta makila,
hauek dira nire poza.

132. 1991> euskara batua literatur prosa a. bengoa 00061 Ibarretan, erreka meheen bultzada irteera bila, semizirkulu berdeen presiotik aldegiten.

133. 1991> euskara batua literatur prosa j.a. arrieta 00117 (...) ibarreko burdinola eta eihera gehienetatiko errenten eta zergen kobratzaile eta beste hainbat kargu irabazpidetsu bezain gozoren jabe izanak ziren Gazteluzar-eko nagusiak, Ugarte aitonenseme-familia alegia, erabat gainbehera jausiak omen ziren XVI. mendearen erdi alderako.

134. 1991> euskara batua literatur prosa j.a. arrieta 00172 eta nola Urantzu ibar honetako muino eta padura guztietan aurki daitezkeen ontzako urre hauen aztarren distiratsuak, zenbaitetan lur-azalean bertan, beste zenbaitetan, berriz, oraingo etxeak eraikiak daudeneko orubeetan azterketan hastea posible balitz, hantxe azalduko liratekeela oso sakonera sartu beharrik gabe, gertatu ere Udaletxeko paper zaharretan gertatu den bezala, han, adibidez, aski izan baita pare bat arasatan bazterturik zeuden beste hainbat liburukote zaharri hautsa astintzea, zera azaltzeko, alegia, Gazteluzar-eneko gordailuan bilduta dauden (ez: zeuden) moneta zahar urrezkoen ale berdintsuak, edo, ale osoak ez badira ere, ale-printzak bederen, metal bereko hauts-zipriztinak behinik behin.

135. 1991> euskara batua literatur prosa i. ruiz 00017 Gainera bi basahuntzek, ibar ez seguruan neuk aurkituak, oraindik larruak zuriz nabartuak, bina ardi titi lehortzen dituzte egunean; hauek zuretzat gordetzen ditut.

136. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 00076 Saskigintzako artisau-lantegi hauek deuseztarazi dituzten plastiko-zuntzez edo kautxuz egindako produktuak bizi digun garai honetan agertu arte, landa-industria honek kemen handia zuen. Gipuzkoan, Ibai Ederreko ibarrean kokatutako Urrestila, Nuarbe eta Matxinbenta inguruan eta Oñati, Segura, Zumarraga eta Astigarraga herrietan, garrantzitsuenak bakarrik aipatzearren, artisau ugari biltzen zen. Nekazaritza eta abelazkuntza neurri eta forma anitzeko saski-motaz hornitzen zuten, baina arrantzarako eta meatzetarako ere asko egiten zituzten, merkataritza eta kirola ahaztu gabe, jakina.

137. 1991> euskara batua saiakera-liburuak o. ibarra 00009 Lehenengo eta behin, aztertu behar dugu Ultzama, Basaburua, Atetz, Imotz, Anue haranetako eta Lantz herriko hizkera. Euskarazko ikerleek hemengo hizkerari Ultzamako hizkera deitu zioten, nahiz eta Ultzama ibarrak baino askoz ere eremu zabalagoa hartzen zuen, arestian aipatutakoa. Nahiz eta Bonaparteren sailkapenean, eta gurean ez den Odieta sartzen, karta honetan sartu egin dugu.

138. 1991> euskara batua saiakera-liburuak sm 00011 Niretzat, euskara, baliagarri izan nuen Euskal Herriko hiri, ibar eta mendietan zehar lortzen nuen harrera onagatik eta, ondorioz, gu ere munduaren zati osagarri bat ginela ohartzen nintzenez.

139. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. erize 00218 Beste ñabardura batzuk ere kontuan hartu behar dira: Mendialdean oso desberdinak dira Nafarroa atlantiarra eta Pirinioetako ibarrak. Gauza bera gertatzen da Erdialdean, ez baitira berdinak Zangoza edo Leireko aldea, nafar erromantzearen eta Ximeno dinastiaren sorlekua eta XI. menderako erdaldundua (Salaberri 1994: 1.090), eta Lizarrakoa.

140. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. erize 00218 Pirinioetako ibarrak eta Leire-Zangozako aldea elkartuz Nafarroako ekialdea marrazten da (ikus 12. irudia: Nafarroako ekialdea), hizkuntz berezitasun nabariak dituen eremua Caro Barojaren ustez (1971-2, I: 351). Lotura zaharra du Jazetaniarekin (Antzinatean Baskoien lurraldea) eta Akitaniarekin.

141. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. erize 00315 Bi bide nagusik zeharkatzen zuten Larraun ibarra 1842. urtean: bata, Iruñetik Gipuzkoara Lekunberri eta Betelutik zihoan errepidea Todo es camino real zioen Teodoro Ochoak (1842: 306) eta bestea, Lekunberritik Tolosara Uitzi eta Leitzatik igaroaz zihoan gurdibidea.

142. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak sm 00216 Eta 1621ean Utergako (Ilzarbe ibarra) erretore zen Juan Beriainen mezatarako eskuliburua argitaratu zuten Iruñean bertan.

143. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00008 Lan honek ageri duen ahultasunetarik bat horixe bera da, Arakilgo ibarreko euskara ezagutzeko baliapideetan dugun txirotasuna.

144. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00008 Goñerritarrek saminki diote peko alderdikoak aberastu zirela eta berek berdin txiro jarraitzen dutela, nahiz, Dorraoko gizon baten gaur egungo ustean, Goñi herria da Nafarroa Garai guztian aberatsena; etxe gotorrak dira goitiko ibarrekoak, berrogei behi dutenak, ukuilu handikoak, zutoin anitzekin.

145. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00014 A priori jokaturik, Iruñerria konbergentzia eremutzat jo beharko genuke, hala orografikoki gora-behera handirik eta iragangaiztasunik ez duen eremua delako, hala hiriburua izanik munta sozio-ekonomiko eta kulturala zukeelako; pentsa genezake Iruñe aldamenetako ibarretako hizkerak neurri batean batu edo berdinkaratu dituzten hainbat hizkuntza-ezaugarri Iruñetik edo Iruñerritik hedatu diratekeela.

146. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00014 Gainerakoan, euskaldunek Iruñean zer nolako multzoa osatzen zuten, zer nolako indarra izan duten beren hizkuntza ohiturek ingurumariko ibarretara hedatzeko eduki zezaketen ahalaren aldetik ikusirik batez ere eta noiztik eduki duten xeheki azterturik eduki beharko genuke, baina oraingoz azpigizarte euskaldunaren erakarpen indarrari buruzko lan diakronikorik ez dago guk dakigula, datu guti baitago.

147. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00015 Sakana deritzanaren barrenean beti ere, Arakil ibarretik ezker, harantzaxeago, Aranatz dugu, administrazioz Ergoiena ere barrenean duena, eta Altsasu aldera, berriz, Burunda.

148. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00015 Ibar hau dialektologiaren alderditik behar den bezala azterturik dago eta gu ez gara, beraz, ur horretan sobera murgilduko; aski du irakurleak Zuazo 1994 lan zehatz eta argira jotzea.

149. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00015 Andia eta Urbasa Zunbeltzen banatzen dira 5 Nafarroa umela eta Nafarroa mediterraneoa eremu horretara biltzen dira, eta baita artzantzaren garrantziak eraginik, jendeak ere: izarbeibartarrak, Tafalla alderdikoak, estellerritarrak, ergoiendarrak, goñetritarrak, erriberanesak... Inguruko herri eta ibarrek bereganatu nahi izan dute eremu hau, baina Gorteek beti lortu dute nafar guztien ondare izaten jarrai dezan. XVI. mendean 60.000 eta 100.000 azienda buru artean zegoen bertako bazkalekuetan eta XX. mendearen hasieran, berriz, 30.000 buru zeuden..

150. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00020 Goñerriko hizkerari buruzko deskribapen orokor bat egiten den lehen aldia denez, onartzeko modukoa iruditu zaigu inoizka kontrastiboak ez diren datu deskriptiboak ere sartzea, izan ere beti ez da erraza gertatzen Goñerriaz landako inguruko ibarretako ezaugarri edo datu zehatz horiexek edo parekagarriak aurkitzea; ezin utziko dugu sartu gabe Goñerriko datu interesgarri bat ondoko ibarretan nola esaten den ez dakigulako soilik.

151. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00020 Bonaparteren Aezkoako datuetan ere ez da ageri tz-rik, baina ibar horretako mende honetako mintzoan guztiz arrunta da ezaugarri hau.

152. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00023 Beste aldetik, edozein bi eremuk edo gehiagok batera dituzten hizkuntz ezaugarri andana kontuan hartu beharko dugu, eta baita ezaugarri hauek inguruko ibarretan zer nolako hedadura duten ere.

153. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00023 Honela, ibarretako hizkerak bata bestearekin nola erlazionatzen eta egituratzen diren aiseago ikusten da, eta bide batez, hizkera edo dena delako horiek dialektoei -azken batean euskalkiei- loturik nola dauden ageri zaigu.

154. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. zubizarreta 0158 Ta uzten dezu, Artzai Santua,
Bakardade ta lantuaz,
Ibar ondokai ta ilun onetan
Zure jendea emen beraz,
Ta zu, autsirik aize garbia,
Betiko bizira zoaz?



155. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.c. etxebeste 0075 Alabaina, haltza ibarretako zuhaitza izanik, zer dela-ta gailur baten izena?


156. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. agirre 0087 Amezketako udalerriaren mugan kokatua dagoen muino txikira igoz gero, beherantz egiten da, Arritzagako ibarrari paraleloan jaitsiz.


157. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0128 Enkarterriak, Kronikan Sopuerta eta Karrantza izenez ageri direnak; Orduñako ibarra; eta Bizkaia nuklearra, hau da, Ibaizabal eta Deba ibaien arteko eremua.


158. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 0048 Hasieran zibilizazio hau ur ugariko ibaien ibarretan ager zitekeen; bertan ubide naturalen bitartez soroak ureztatzea oso erraza bait zen.


159. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 0048 Mesopotamia, Egipto, Indus ibaiaren ibarrak eta zenbait mende geroago Ibai Horiaren eta Yangtze ibaiaren ibarrak dira gaur egun dakigunez zibilizazio horien guneak.


160. 1991> euskara batua saiakera-liburuak g. aulestia 0607 riverbank n ibaiondo, ibar


161. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lantziri 0173 Harrespil horietatik zenbait metrotan, harrizko tumulu bat bada, arroka bloke lodi baten gainean, lehengo bidearen goialdean, hau Atxilondoko ibarrera jausten hasi aitzin.


162. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lantziri 0173 Beste oroitarriak, goimendiko ibar bateko larreetan lerrokaturik daude, Iraunabako Errekaren ertzean zehar, berau Irauko lepoan sortzen delarik.


163. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0010 Adibidez gure mendi, ibarretan eta ez dendetan aurkitzen ditugun belarrak edo erostekotan erabiltzen jakingo ez ditugunak, euskarazko idazkietan irakur genetzazke, holako bat aurkitu dugu, harri-preziosen erabileraz medikuntzan (ik. Alberto Magno euskaraz, in Bulletin du Musée Basque, Baiona, 1974) (Izenburuaren fotokopia).

164. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0014 Basabûrûan bi ibar bereizten ditugu Ibareskûina (Alozetik Lakarriraino) Ibarezkerra (Iruritik, Larraiñe eta Santa Graziraino).

165. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0014 Ibarretan Basabûrûko Ûhaitz, basa uretan eta ondoetan lur lanerako egoki diren elge txiki batzu daude, bestelan lurra belardirako baizik ez da on, eta oihanerako, ere: Ekibegi-tik (eguzkiruntz) etxalde gehienak eta Itzalaldetik oihanak.

166. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0014 Nahiz Barkoixe Basabûrûan izan, badû bere ordoki txikia, bere ûrrûpea lur lanetarako egokia, Gaztalondo ibar aberatsa.

167. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0015 ibarretan paleolitos garaiko aztarnategiak daude (Altzûrrûkû, Gamere) eta mendietan non nahi neolitos garaiko artzain kulturaren treku-harri, bide, gaztelu.

168. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. borda 0001 Ibarla, Nafarroa Behereko udalerria da, Iholdiko kantonamenduan eta Oztibarre ibarrean kokatua.

169. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gipuzkoako flora 0072
- gure herrialdeko ibaien egoera kaotikoa, kutsadura fisiko-kimiko eta organikoari dagokionez;
- habitaten eta ibarren suntsipena eta substratu morfologikoen aniztasunaren desagerpena, oztopo fisikoen eta presen eraikuntzaz gain, espezie horien migrazio eta elikadura-mugimenduetan eragin negatiboa dutelarik;
- urte askotan zehar egon den espezie horien gehiegizko arrantza;
- ibaiak espezie klonatuekin birpopulatzea, eta seguraski kasu askotan birpopulatuarekin batere erlaziorik ez duten beste arroetako aleekin.
Honek eragin handia izaten ari da espezieen garbitasun genetikoan eta aniztasun biologikoan orokorrean ere.

170. 1991> euskara batua saiakera-liburuak tutankamon-en hilobia 0073 Gobernuaren gainbegiradaren menpe, hamabi alditan jarraian lanean ihardun zuen Theodore Davis amerikarrari eman zitzaion 1902an Ibarrean indusketak egiteko baimena.

171. 1991> euskara batua saiakera-liburuak tutankamon-en hilobia 0124 Bertako biztanleen artean sinesgarritasun handia hartu zuen kontakizun baten arabera, hiru hegazkin jaitsi ziren Ibarrean, lur hartu eta, altxorrez beterik, leku ezezagun batera joan ziren.

172. 1991> euskara batua saiakera-liburuak arabako zubiak 0124 Dorre honetatik kontrolatzen ziren Llanteno eta Gordexolako ibarretatik Zuhatza eta Okondoko ibarretara zihoazen bideak.

173. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0079 Gaztangintzarako sasoiaren amaiera markatzen zuen olha-barreia egin ondoren, artaldeak ibarrera jaisten ziren moztera.

174. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0079 Irailaren amaiera arte olako kideak atzera eta aurrera ibiltzen ziren, ibarra eta mendiaren artean (ûnguumlratuumlz), baina binaka txandakatzen ziren, elkarren ondoko bi zeregin zituztenak (etxekanderea eta artzain nagusia adibidez) aldatzen zirelarik.

175. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0099 Eskarmentua duten ardi zaharrek oso ongi dakite bidea non amaitzen den, eta uda hotza edo euritsua denean, kontu handiz zaindu behar dira ibarrera jaisteko joera handia berez dutelako.

176. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0267 Protohistoriaz gero artzain-komunitateek ibarretan izandako sedentarismoak ingurugiro naturala hezi beharra izan du, lehenago zegoen mendiko ekosistema gutxienez oinarrizko bi alderditan zehatz-mehatz birsailkatuz:

177. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0286 Ekosistemak dituen lau alderdietan ibarra eta goimendiko larreak dira erabat etxekotutakoak.

178. 1991> euskara batua saiakera-liburuak atlantida 0221 Santorindik ekialdera 25 kilometrora dagoen Anafi irlan, hango ibar bateko buruan itsas mailatik 250 metroko altueran 5 metro lodiko tefra-geruza aurkitu dute.

179. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0058 Mendiko ibarrean etxeak sakabanatuta daude, lurrak Uhaitza ibaiaren ur lasterrek zeharkatzen dituztelarik.


180. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0092 Herriko ia etxe guztiek dute ibarrean sakabanatuta dauden errota edo eihera ugarietan partea.


181. 1991> euskara batua saiakera-liburuak bidaiazient 0133 Kurumandik berrehun miliara, Limpopo ibaiaren iturburuetako Mabotsa ibarrean, tribu batekoekin lehen harremanak izan zituen.


182. 1991> euskara batua saiakera-liburuak estilib 0137 Arce (ibarra). v. Artzibar (N); Arceniega. v. Artziniega (A).


183. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak altza 0053 Agiri interesgarri honetan, azaltzen zaigu nola Gomis familiak hiri barruan zituen jabetzak ezezik, aldirian (hiriaren inguruko auzo edo herrisketan) ere bestelako jabetza garrantzitsuak bazituen, Ubako basoa eta ibarra hain zuzen.

184. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 01531 Leintz-Gatzagako hiribildua Deba ibaiaren goi-ibarrean dago kokatua, ibai hori jaiotzen den lekutik oso hurbil eta ibarra ixten duten mendien ekialdeko hegala leuntzen den leku batean.

185. 1991> sailkatu gabeak egunkariak latxaga 00085 Mai aundi orren ondoan beste bi mai txiki zeuden eta or bi ibar Biarno'kuak beren maia berexiak zeuzkaten. Zergatik ori?

186. 1991> sailkatu gabeak egunkariak latxaga 00085 Biarnoko bi ibar ezagunak beren buru jabetzaren indarra zeukatelako.

187. 1991> sailkatu gabeak egunkariak latxaga 00085 Alaxen gertatze zan ASPE ta Ossau delako mendiko ibarrekin.

188. 1991> sailkatu gabeak egunkariak a. barandiaran 00026 Solidarioek lagun izan zituzten Narmadako ibarrean (India) hango Gobernuak egin nahi dituen urtegien aurkako kideak.

189. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1996 0013 GREENPEACE talde ekologista Erandioko (Bizkaia) Sakoni ibarrean hiri hondakin solidoen tratamendurako eraiki nahi dituzten errausteko bi planten aurka agertu zen atzo, errauspena hondakinak tratatzeko metodorik garestiena eta ingurugiroarentzat kaltegarriena delako.

190. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1993 0012 Adostasun barik ere PSE-PSOEk burutu egingo du Ibar Ezkerrerako plana


191. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1993 0012 Ibar Ezkerrerako berrindustrializazio plana egin du PSE-PSOEk, eta adostasunik lortzen ez badu ere aurrera eramateko asmoa dauka.


192. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1993 0012 Ibar Ezkerra berrindustrializatzeko planaren inguruan erakunde, alderdi eta sindikatuekin adostasuna lortu nahi dutela ziurtatu zuen Marcos Merinok, baina akordiorik lortzen ez bada ere konpromezuari eutsiko diotela gaineratu zuen.


193. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1993 0012 Egoera erabili nahi dute Ibar Ezkerra eskualde gatazkatsu bilakatu dadin.


194. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1993 0012 Horien artean Maturanak aipatu zituen Ibar Ezkerreko eta Eskuineko zenbait gune, Bizkaiko beste 25 udalerri, Gipuzkoan Irun, Errenteria, Eibar, Ermua eta Pasaia eta Araban, Gasteiz, Jungiz, Amurrio eta Agurain.


195. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1994 0010 Hondakin hauek tratatzeko behin-betiko teknikarik asmatu ez den arren, segurtasunezko bi gordailu eraikiko dituzte Nerbioiko ibarretan.


196. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1994 0010 EAEri dagokionez, bi enpresek 75.000 tona HCH hondakinak sortu zituzten hainbat hamarkadatan, eta 35 gunetan Nerbioiko ibarretan (Bizkaia) eta zerbait Gipuzkoan isuri zituzten.