XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 bizkaiera poesia ab 0252 Zu zara utsik aukeratua
Izar guztien artean,
Illuntasunen usainik bere
Ez daukazuna soiñean,
Illunpe danen jayotokia
Daukazu mende mendean,
Zeuri ikutu baño lenago
Sortu ziñean unean,
Zeuntzalako zuk artu bakarrik
Bere burua oiñpean.

2. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa echta jos 0304 Eguerdian, arrigarrizko illuntasun bategaz etorri zan barriro ekatxa len baizen gogor, ta iraun eban biaramon illuntzera arte.

3. 1900-1939 gipuzkera liturgia a. menan 0126 (...) onela irichico dezu, Jaunaren Ainguerubac bere egapean zu zaintzea, zure bizitzaco ingurune guziyetan arguitzea illuntasun zorigaitzetan, eta zure eguizco erriya dan Zeruraño, zure ibillerac zuzentzea.

4. 1900-1939 gipuzkera liturgia j.a. ugarte 0682 Eta berak erantzun zien esanaz; ara jaunak; biziera onek sortu litzazkean illuntasun, ildura ta atsekabe guztiak, leio onetatik zerura begiratu bat emanak, gozatzen zaizkit, eta gozoro gozoro ta pozik bizi naiz emen.

5. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak etxeg itzaldiak ii 0152 Baña illuna izan arren, euskaldunak, iluntasun aien arrtean ekaitzakin burruka egiñik, itsaso orren gañetik urrutietarako bidea arrkitu zuten, berentzat eta beste askorentzat.

6. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak j.v. landa 0017 Nere Kristau biotzekuak; bizi-bearrak lanik asko ematen digu; animako etsay zitalak larritzen gaituzte utzik eguin gabe ibilli bear dagun zeruko bidean; ikara ta beldurra datozkigu biotzera, ordu charrian eguinda daduzkagun charkeriyak gogoratuaz beste gabe; animako illuntasun, gorputzeko gaitz, ta beste larritasunak ikutzen gaituztenian, oroitu gaitezen maite-maite gaituan Ama Maria-kin.

7. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak j. iturria 0245 Guk baño begi zorrotzagoak ditu Jaunak; bada guk azala baizik ikusten degun bitartean Jaunak azala ta barrua batean dakuski; ez dago beraz Jaunarentzako illuntasunik, toki leku eskutaturik, illunik, ez da basamortu ixilik ere; erne bai dago beti; bere begiak eguzkiak baño argi geiago dariote ta.

8. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak el día 1931 0001 Eta sinistu, anaiak, au ikusten ez degun bitartean illuntasunik beltzenean ala lañupean ibilliko gera, baña ez degu argi osorik nabaituko.

9. 1940-1968 bizkaiera literatur prosa x. gereño 0069 Zabaldu eban ba lehenengo maleta, ta nahiz eta gaua izan, nahiz eta iluntasuna nausia izan, diruz beteta, millaka billete ondo tolostutakin bete egoala argi ikusi zan.

10. 1940-1968 bizkaiera saiakera-artikuluak a. urrutia 0031 Eretxi au ez da antxiñakua eta zio aundirik daunik be ez dot esango; baña Idazteuneko illundasun batzuk polito azaltzen edo dauz.

11. 1969-1990 bizkaiera literatur prosa osk atorra 0063 Kaleko argitan egondako begiak apur apurka ohitu ziran gelaren iluntasunean ikusten.

12. 1969-1990 bizkaiera literatur prosa osk atorra 0129 Leihoak argi argi eta diztiratsu agertzen ziran iluntasunaren kontra.

13. 1969-1990 bizkaiera literatur prosa j. gorostiza 0052 Ez nekian neuk zer aurkitu eikean olatuen orroa monotonoan, itsasoaren mugagabeko iluntasunean.

14. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak l. oihartzabal 00001 Hartzulo barre-barreneko iluntasunean eta arrailadura batetatik sartzen zen argitan bildurik irudi zuri-zuri bat ikusi zuten , ilunpe hartan airean balego bezelaxe.

15. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. altuna 0011 Egunez agertzen da noiz behinka, baina gaua, iluntasuna maite du gehienik eta gautiarrak dira bere ohiturak.

16. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m.p. ormaetxea 0097 Horregatik errotatze-higidura honetan ematen dituen 24 ordu hauetatik, batzutan argia dago (eguna) eta beste batzutan iluntasuna (gaua).

17. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zipristin/1 0065 Bizkor-bizkor zihoan iluntasuna ipurdiarekin argituz.

18. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak irakur/3 0118 Gainera, beti egoten dira herri guztietan halako barrabas batzuk, gauean, iluntasunean gordeta, jendea oihuz eta zarataz ikara erazten dutenak.

19. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zibilizazioa 0005 Haitzuloetako hezetasunak eta iluntasunak, kontserbatu egin ditu margo hauek.

20. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zipristin/6 0049 Eta horrela lortu zuen iluntasuna uxatzea eta basapiztien erasoetatik babestea.

21. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak seie 0014 Honela, argia eta iluntasuna diapositibak proiektatzean; taldeka, talde osoa edo bakan-lan egitean, gure euskara-saioa askoz eramangarriago gerta dakieke.

22. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0126 Gai honetan, aldakuntza kimikoak eginez, gu geu ere horrelako iluntasunak argituz joango gara.

23. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura p. sastre 0096 Hirurek begiratu zuten, baina hain sakona zen, ezen iluntasuna besterik ez zuten ikusten.

24. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura batx asth 0040 - Bo, orain Kaukasora!- esan zuen Mauriziok - Iluntasun honekin inork ez gaitu segituko!.

25. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura i. mendiguren 0023 Norbait barrez ari da iluntasunean, eta ez duzu argirik behar nor den jakiteko: Herr Kruptsch! Nola erori ote zara horrelako tranpan?.

26. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura i. mendiguren 0132 Itxita zeuden leihoak. Iluntasun berdeska zegoen gelan.

27. 1969-1990 euskara batua poesia emakume olerkariak 0145 Bere gogoak uraren patinak irudikatzen ditu
argi ematen duen leihoa
sutan erdiurreztatuak erretratoak
eta zure hatzak
leiho baten
markoaren, koadroaren
iluntasunean
pausatzen dira,
eta zure hatz moreztak deika daude.

28. 1969-1990 euskara batua poesia a. arana 0017 Gaueko iluntasunak batera batere ez eta
apur bat izutzen duena,
bere ipuin, nobela eta erditzeetan hamaika
egoera ezberdin idatzi dituena naiz,

29. 1969-1990 euskara batua poesia a. lasa 0032 Hitza jario
dario
uso beltza izanik
naiz.
Iluntasunean argi bat ikusi dut.

30. 1969-1990 euskara batua literatur prosa k. santisteban 0012 Hasi ahal izateko iluntasuna behar zenez, eklipse bidez amatatu zen zegoen argia, planeta, satelite eta eguzki guztiek eklipse egin zioten elkarri eta iluntasun sakon hondogabean koloreaskotako izarlokek, ostarriek, tximistek, eguzkiek, izar kiñulariek eta gainerako astroek paregabeko emanaldia eskaini zuten, inoiz Lurrean ikusi gabeko kolore eta forma asko ikusi nituelarik, eklipseekin batera gau artifizial hura bukatu zen arte.

31. 1969-1990 euskara batua literatur prosa k. santisteban 0012 Begiak ixten saiatzen naiz, alferrik, momentuzko iluntasun horrek gorputza ikaratzen baitit osotoro eta beldurra hezur-muinetaraino sartzen zait inolako kupida gabe.

32. 1969-1990 euskara batua literatur prosa m.a. elkoroberezibar 0056 Txabusina jantzi eta iluntasunaren babesean sukalderuntz jo nuen, baina ilunegi zen dena, denboraren nozioa galdu izan banu bezala sentitzen nintzen, goiza izan beharko luke, eta telebistako meteorologoaren hitzengatik eguzkitsua gainera.

33. 1969-1990 euskara batua literatur prosa m. solbes 0060 Morea zen izar bat kokatzen da erdian, eta bere iluntasunarekin, egunaren haizeak argitzen dizkit.

34. 1969-1990 euskara batua literatur prosa p. sastre 0053 Baso batean sartu ziren laster, eta iluntasun hartan zuberotarrak deusik ikusten ez zuen arren, haxeroa eta Zangarinek urrunera begiratzen zuten eta noizean behin elkarri; halako batean, Zangarinek, ulertu baitzuen haxeroaren begirada adierazkorra, erantzun zion: - Bai mugazaina duk - eta zegoen tokian gelditu zen zuberotarrarekin, haxeroa urrats luzetan aurreratzen zelarik; handik gutxira danbada bat entzun zen eta gero lasaitasuna, haxeroa agertzen zela ikusi zutenean.

35. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.m. iturralde 0012 Loro edo papagaio bati zer gustatzen zaio gehiago, egunaren argia edo ta gaueko iluntasuna?

36. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.m. iturralde 0012 Aurrera jo nuen iluntasun haundi haren erdian.

37. 1969-1990 euskara batua literatur prosa e. ugarte 0034 Iluntasunak gelaren muga aurkitzen oztopo egiten zidan eta ezin jakin nezakeen zein luzera, zabalera edo altuera ote zeukan gela hark, gela bazen behintzat.

38. 1969-1990 euskara batua literatur prosa e. ugarte 0038 Azkenean! Bihotzaren taupadak azkartu egin zitzaizkidan, ezin sinets nezakeen, guztiz galdutzat nuen neure burua eta azkenik bakardade eta iluntasun hartatik ihes egiteko bide aproposa edo bakarra aurkitu nuen ATEA.

39. 1969-1990 euskara batua literatur prosa m.e. ituarte 0031 Eguerdian, hain bero handia egiten duenean, eta dena isiltasunean dagoenean, zure gongoa entzuten da: Don, don, don... Eta inoiz, gauean bapatean esnatzean, tximeleta itzalita dagoenean, iluntasunean zure gongoa entzuten dut, behin eta berriz oso astiro: Don, don, don.

40. 1969-1990 euskara batua literatur prosa m.e. ituarte 0062 Hau bai gustoa, dena irekita eta hain fresko! Orain bai, orain ikusten ditut izarrak dardaraz iluntasunean!.

41. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. galarreta 0130 Iluntasunak Y. irentsia izan baino, iluntasun zen Y.- ren biktima, higitu ere higitzen ez zen Y. hain geldi zegoen-eta.

42. 1969-1990 euskara batua literatur prosa i. bernaola 0093 Eta alde batetik bestera ibiltzeaz nekatu nintzenean, hutsik zegoen txabola batean sartu, eta iluntasunaren erdian eskua zoluan apoiatzera joan nintzenean, min zorrotza nabaritu eta odola jarioka hasi zen eskutik.

43. 1969-1990 euskara batua literatur prosa i. olaberria 0025 Argia azkar desagertzen ari zen eta iluntasunean hiltzea jasanezina egiten zitzaionez, kandela bat piztu eta berriz ere bere aulkian eseri zen, zai eta Jainkoari bere burua egotziz.

44. 1969-1990 euskara batua literatur prosa i. mendiguren 0011 Aspertua nengoen ohearen erdia hutsik sentitzen; nekatua, gau erdian iluntasunari begira, loarekin adiskidetu ezinik, mamuak inguruan, bakardadea hausnartzen; gogaitua, mahaikiderik gabe bazkaltzen; galdua nuen dei eta gutun irrikituen zain egoteko ohitura; ez nuen aspaldian argazkirik poltsikoan erabiltzen; ez nintzen norbaiti loreak bidali edo opariren bat egitearren dendaz denda ibiltzen, ezta inori maiteminez poemarik egiten ere.

45. 1969-1990 euskara batua literatur prosa r. egiguren 0180 Izarrez jositako gau ikaragarriaren iluntasunean, teila horizko teileriaren azpian, harrizko zubi eta brioleta kolorezko paretak, itzalian zeuden Bazterretan, burdinezko pertz haundi batzuek egundoko su itzelak erakusten zituzten.

46. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. monasterio 0115 Esate baterako, ikusmenak iluntasunaz gozatzeko aukera ematen dit.

47. 1969-1990 euskara batua literatur prosa p. zabaleta 0033 Iluntasun hartan batera eta bestera genbiltzan.

48. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. gereño 0015 Iluntasun hartan ezin zezakeen asko ikusi.

49. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak r. arregi 0059 Argi dago, gutxienez, iluntasuna uxatzen ez dela hain erraza ta hobe izango da, horregatik, planteamendu hontan humiltasun handiagoarekin ibiltzea.

50. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak p. saez 0081 Orregatik arlo ontan illuntasun eta naste aundiak arkitzen ditugu.

51. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. kortadi 0291 Eta bere erretina plastikoan sorturiko inpresioa ere zuzen plasmatu nahi izan du: iluntasuna (kolore beltz, urdin, moreak), eskailera sekretua (espazio eta erretikulak gainjarriz), iluntasuna eta baretasuna (konposizio lineal eta ordenatua, klasikoa).

52. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0178 Izan ere, gure jende razionalaren arrazoi ebakor, polemika zahar guztien xahutzaile eta iluntasun ororen hain argigarri gertatu den hori, aplikatzen bada: zeinek dauka txartelen monopolioa, zein den ezkerra eta eskuina, atzera ala aurrerakoia, erabakitzeko?.

53. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak egutar 1968 0236 Errealitatea guztiz ongi hartzen digute; ez ordea, iluntasuna eta nahasketa.

54. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak g. nazabal 0009 Alhagen filosofo arabiarrak, bere aldetik, kabila baten iluntasunean, barrunbea ixten zuten pezoen arteko zirrikitu batetik kanpoko irudi bat, alderantzikatua, pasatu eta paretan proiektatzen dela deskubritzen du.

55. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak meteorologia 0135 Bota behar du ederra!, dio jendeak bapateko iluntasuna ikusita.

56. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. zaldua 0007 Hain zori bikaina izan zuen herri bat, iluntasunean ezabatzen da XV. mendean.

57. 1969-1990 gipuzkera poesia i. olabeaga 0048 Nere biotz miñ bizia ager nai dizut illuntasunez betia barrua bai dut.

58. 1969-1990 gipuzkera literatur prosa m. iturbe 0045 Ori guztia egia izateak ez dio ezeren illuntasunik itsasten gizakiari bere aunditasun eta nortasun ederrean.

59. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak l. egia 0020 Nietzche'ren pentsakeran, batetik ezeren federik ez dutenen illuntasun samiña agertzen da, eta bestetik neurririk gabeko arrokeria.

60. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak j.a. arrieta 0001 Gaurko egun honetan, lan eskasia, laneko molde zorrotzak eta gazteen lan geroaren iluntasuna gogoan hartu nahi nituzke: gogoak eta asmoak geure inguruan lana indartu dadin eta langilea gizondu.

61. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j.m. v. de mendizabal 0001 Eta hori, berez, aski da zuen gameluen zorroetan sartu eta berriz Iluntasuneko Erresumetara eraman dezazuen.

62. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak tx. abarrategi 0001 Gaueko txandakoei begiak iluntasunera ohitzen omen zaizkie.

63. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak ja. muñoz 0001 Bram Stocker Izu-istorioak Itzultzailea: Iñaki Mendiguren Irakurmendi Saila. Elkar, Donostia, 1990 Beste liburu honek, ordea, leku itxi hezeak Ezkoa, iluntasuna eta ekaitza dakarzkigu.

64. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak argia 1983 0002 Hizkuntzaren lankide hauen helburuetako bat garbi azaltzen da puntu hauetan zera diotenean, izugarrizko iluntasun honetan argi-zirrinta bat bederen irazekitzeko asmotan.

65. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak punto y hora 1982 0001 Gaueko hiruretan azken agurra egin nion etxeari eta, isil-isil, etxeko atzealdean zegoen atetik irten nintzen, boltsa urri batean erropa batzuk presaka sartu ondoren, kalearen iluntasunean bizi-bizi ibiltzen hasi nintzen, baina beste haien urratsak atzetik sentitu nituen berehala.

66. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... boletinobss 1971 0002 Geroztik, urte auek zuekin batera igaro ondoren, ezin ukatu Seminarioak pozaldi ta esperantzak ezezik, kezka ta illuntasunak ere izan ditula guretzat; eta gora-beera auek nolabait denok bizi izan ditugula.

67. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... p. larretxea 0002 Iluntasuna.

68. 1991> bizkaiera literatur prosa m.a. mintegi 00031 Bera, bere familia eta... Begiak barruko iluntasunera egokitutakoan ohartu nintzan bai gizakiak eta bai animaliak danak alkarregaz bizi zirala bertan.

69. 1991> bizkaiera literatur prosa m.a. mintegi 00085 Begiak iluntasunera ohitzen hastean gizaseme bat begiztatu neban bazter bateko ohantzean.

70. 1991> euskara batua antzerkia e. genua 00216 (Kea ikusten da. Ondoren iluntasuna eta ixilune txiki bat.)

71. 1991> euskara batua antzerkia j. cillero 00026 JOHN: Utzi bakean! (Atea askatuta, berez itxi da, JOHN eta GAZTEA iluntasunean utziz)

72. 1991> euskara batua antzerkia x. diaz 0140 ALKATEA.- Eguzkia tar tar tar tar iluntasuna tar tar tar tar bizitza tar tar tar bero eta argia tar tar tar tar zerbait egin beharra dago tar tar tar tar.

73. 1991> euskara batua antzerkia x. diaz 0159 Iluntasuna jabetu da Lurraz eta oso erabiliak izaten ari gara.

74. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura m. urrutia 00137 Bihotza su ahul batek goxatzen zidan, baina iluntasunak betetzen ingurua.

75. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura j. lakunza 00168 Gaua zenez dena ilun zegoen. Baina beraiek ez ziren iluntasunarekin beldurtzen, hain zuzen.

76. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura n. anzizar 00048 Tomengandik ezer gehiago ez entzuteko, ihes egin nuen ahal bezain azkar nire egun haietako logela berrirantz, eta han ezkutatu nintzen, bertan askatuz barneko ur gaziak, gauaren iluntasun isilak inguratu ninduen artean.

77. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura n. anzizar 00056 Amesgaiztoz beterik igaro zituen iluntasuneko ordu luze haiek.

78. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura p. zubizarreta 00004 Iluntasunean ezkutaturik, munstro iletsu eta hortz handiak egoten ziren, armairuko ateak berez-berez zabaltzen ziren, kirriiinka eginez izaki heze eta lirdingatsuak igotzen zitzaizkion ohera.

79. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. irazabalbeitia 00020 Baikor sentitu zen une hartantxe. Negozioa biribila izango zen. Alajaina! Plazan inor ageri ez bazen ere, ateetan zehar, etxolen barnealdeko iluntasunean, herritarren aurpegi interesatuak igar zitzakeen.

80. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura n. etxeberria 0092 Iluntasunean printza bat aurkitu nahirik, harantz eta honantz, oro arakatuz.

81. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura portuko bakardadea 0060 Iluntasunean, nireganantz hurbiltzen zen argi gorrixka bat ikusi nuen.

82. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura portuko bakardadea 0061 Iritsi nintzen, behingoz, portuaren azkenera, zeinek gauaren iluntasunean, laino beltzek ilargia estaltzen zuten unean, munduaren azkena bait zirudien.

83. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura x. olarra 0036 Sorgintxulora iritsi baino lehenagotik, zegoen iluntasuna gero eta handiagotuz joan zen.

84. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. aldatz 0075 Arrats bukaera eta gau hasiera dago dagoeneko lehenxeago nekusan oskarbia iluntasuna lasaitasunez menderatzen ari da.


85. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura txiliku 0024 - Gora orduan, eta lehenbailehen gainera, egiten duguna ikusi ahal izateko baino handiagoa izango bait da iluntasuna laster.


86. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura p. zubizarreta 0157 Hala ere kristalen atzetik, barnebideen iluntasunean, begiraden irudipen ahula geneukan.


87. 1991> euskara batua literatur prosa h. etxeberria 00103 Erlojuari begiratzen nion baina ez zen ezer ikusten ahal lanpara itzaliaren iluntasunera.

88. 1991> euskara batua literatur prosa x. montoia 00013 Eta besteko, obsesio gaiztotik ihesi, antzokiko iluntasunean idoro nuen aterpeko munduan.

89. 1991> euskara batua literatur prosa l. oñederra 00077 Iluntasuna idatzi duzu ordenagailuaren pantaila urdinean, gogoan zeneuzkan pobreen kolorea hitzen ordez, hatz-puntak pentsamendua baino azkarrago balihoaz bezala.

90. 1991> euskara batua literatur prosa j. alonso 00030 Almuedanoa jaiki zen itsumustuka iluntasunaren erdian, arropa aurkitu eta jantzi zuen eta gelatik atera zen.

91. 1991> euskara batua literatur prosa j. alonso 00030 Gaixo egongo da, bere zoritxarrerako, eta ez zen egia, desagerturik baitzen, bai, baina iluntasun nagusien iratxo batek lurreko barru aldera eramanda.

92. 1991> euskara batua literatur prosa j. alonso 00210 Hezur hauskorrak mailadien kontra xehe-xehe eginda uzteko arriskuarekin, almuedanoak ziztu bizian jaisten du espiral estua, eta behera iristen delarik zorabioak jota erortzen da, berriz lurpean sartu nahi duela dirudien agure gaixoa baizik ez da, hau lehenagoko adibideen arabera jaio zaigun ilusioa da, orain ikus daiteke bere ahalegin guztia ez dela azpiratzeko, altxatzeko baizik, eta bitartean inguruko iluntasunari galdetzen dio, Zer gertatu da, esaidazue zer gertatu den.

93. 1991> euskara batua literatur prosa j. tirapu 0015 Ez zuen ezer bere tokian utzi eta orduan bai, geroz eta ozenago aditzen zen urrutitiko soinu bat hurbilduz zetorkion; geroz eta biziago zen argi batek uxatu zuen gelako iluntasuna.

94. 1991> euskara batua literatur prosa suetena belfasten 0043 Iluntasunagatik-edo, hasieran ez diogu erreparatu, baina leihotikako argiak haren gorputza siluetatu duenean harritu gara: besoa falta zaio, ezkerrekoa.

95. 1991> euskara batua literatur prosa j. muñoz 0323 Ateaz bestaldeko isiltasunak ordea maratilara erakarri zidan eskua, eta emeki-emeki atea bultzatu nuen, burua leihoko pertsiana erdi-jaitsiak apenas hausten zuen iluntasunean murgildu nuelarik.

96. 1991> euskara batua literatur prosa batx zeru 0104 Ez al ziren iluntasun hura hausteko gauza?

97. 1991> euskara batua literatur prosa r. saizarbitoria 0015 Gero, isiltasun astun batek bildu zuen kanpoan, ostertz okrea errespetatuz, nagusitzen ari zen iluntasunaren isla.

98. 1991> euskara batua literatur prosa k. perez 0006 Askatasun eta zorigaitzaren historia, argiaren eta iluntasunaren historia


99. 1991> euskara batua literatur prosa j. ziganda 0204 Iluntasun gozo hartatik umore txarrez iratzarri zen.


100. 1991> euskara batua literatur prosa i. unzurrunzaga 0109 Izakirik zakarrenetara hurbiltzen nintzen, haien iluntasunetik argi izpiren bat aterako nuelakoan.


101. 1991> euskara batua literatur prosa k. cid 0008 Nire iritzia erabakitzailea izango zela esan ziotela eta, idazle gisa zuen esperantza bakar bihurturik nintzen, iluntasun ikaragarrian zeukan argitxo bakar.


102. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. zuberogoitia 00140 Chek, berriz, arroilaren muturreraino eraman zituen gainontzeko borrokalariak, bertan gauari itxaroteko. Iluntasuna lagun, haitzetan gora igo eta handik ihes egiteko modua izan zezaketela uste zuen. Ez zen horrela izan. Goizeko hamaikak eta erdiak aldera soldadu batek guardia egiten zegoen Aniceto gerrillaria begiztatu eta hil egin zuen.

103. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. etxaniz 00016 XVIII. mende hau asmakizunen eta bidaien mendea da: baporezko makina, Cook kapitainaren bidaiak, ... Aldaketa handiak gertatzen dira hasierako despotismotik, dena herriarentzat. baina herririk gabe, Frantziako iraultzara; iluntasun eta misteriotik arrazonamendura. Aldaketa handiak, bai, eta haur eta gazte literaturak ere nabaritu zituen aldaketa horiek.

104. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. kortazar 00089 Poema intuizio horren gorpuzketa litzateke, iluntasuna argitzeko ahalegina, misterioa intuizioz, eta ez jakitez azaltzeko modua.

105. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak f. rodriguez 00105 Kontzientizazioa, historia barruan gizakiaren jarrera kritiko bezala, ez da inoiz bukatuko Gizakiek, ekiten duten gizaki bezala, eginda dagoenampquot; mundu bati batzen segitzen bazaizkio, beste iluntasun berri batean murgildurik ikusiko dute beren burua.

106. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak b. del teso 0097 Ikusmena kendu izan zion gaitzak baina iluntasun goibelean jakin, jakin izan zuen Berlinen bihotzean iraungo duela bizirik.


107. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. intxausti 0326 Historiografiaren berrikuntzan Ertaro osoan eta Modernoan ere aztertu beharreko asko baldin badugu, Lehen Ertaro hartaz areagokoak dira oraindik iluntasunak (liburu honek berak ere ongi erakusten du hori).


108. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.m. beltran 0119 Aralar mendiaren inguruko Nafarroako Larraungo bailarako herrietakoek, mendian, komunalak ziren belar lurretan eduki izan dituzte libre, artaldeak, ahuntzak, zaldi-behorrak eta bestelako aziendako abereak. Abere hauek, gaueko iluntasun eta bakardadearen babesean, mendiko belarretatik herri inguruetako soroetara jeisteko joera dute eta hauetara etortzen badira, kalte handiak egiten dituzte, bertan aurkitzen dutena jan eta zapalduz.

109. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. arregi 0231 Izan ere, norabide gehienetan astroak baino iluntasuna aurkitzen dugu.

110. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. azkorbebeitia 00027 Irekia da poema askok are gehiago, bertso askok irakurketa ezberdinak eta inoiz kontrajarriak izan ditzaketelako G. Markuletak. Han izanik hona naiz liburuari buruzko erreseinan, Sarrionandia anbiguetatean maisu dugula zioen (1993: 2). eta, halaber, poema oso batek askok irakurketa literalaren ondoan eta berarekin batera irakurketa metaforikoa ere ametitzen duelako Horregatik, hots, lan honetan zehar interpretazio bat aurkeztearekin batera poemok irekita utzi nahi zutena ixten ari naizelako, beharrezkoa zait aurkeztuko dudana poemak agortzen ez dituen irakurketa posible bat besterik ez dela azpimarratzea. Bidenabar, irekitasunaren eta komunikazio bikoitzaren (komunikazio literala eta, aldi berean, metaforikoaren) alderdi hauek Metafora literatur kritikarako lanabes gisa: B. Atxaga. J. Sarrionandia izeneko ikerlan zabalagoan aztertuko ditut, bestelako hainbat alderdirekin batera. (ikus, adibidez, Ezagutzen duzu negua?, Zaurituarekin lubakian, Solas meteorologikoa, Untzigintza, Gereziak jateko sasoia iritsi da eta Iluntasuna nehurtzen).

111. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gaztentz/1 0005 Arrain harrapariei zail egiten zaie iluntasun gutxi populatu horretan elikagairik aurkitzea, baina lortzen dutenean, haien hortzei ez die harrapakinak erraz ihes egiten.


112. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i.v. de sarasti 0008 Espainia hamazazpigarren mendearen iluntasunetik eta krisialditik atera eta kanpotik datozen eta bertan ere sortzen diren argietara begira jartzen den mendea izan ohi da hemezortzigarrena.


113. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila barnet 1993 0270 Gela ilundu eta gero, inor hil aurretik piska bat itxarotea ere egokia izan daiteke, begiak iluntasunera molda daitezen eta zerbait ikusteko aukera izan dezaten.


114. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. otaegi 0101 Iluntasunaz adierazten du heriotzarako bidea:

115. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j.r. aihartza 0004 Kolpean, oihaneko iluntasunean, orru sakon eta garratz batek isiltasuna urratzen du; berehala beste batek erantzuten dio lehengoari, eta piskanaka, basoa erotu egin dela dirudi.


116. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak elgoibarren 1993 0001 Lerro hauetan mendeetan zehar gizon eta emakume askoren ametsa izan den Europari buruz hitzegitera natorkizue: Carlomagnok Pirineoak zeharkatzerakoan amestu zuen Europa, Napoleonek Austerlitzeko zelaietan amestu zuen Europa, Hitlerrek bere bunkerreko iluntasunean amestu zuen Europa eta hainbat euskaldunek gure herriaren nortasuna berrindartzeko bide bezala amestu genuen Europa.


117. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... p. zelaia 0007 1442. urtetik 1498.era illuntasun bat dago.