XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak x. kintana 0030 Zelulosa, glukosa, laktosa, sakarosa, almidaia... guztiok hidrogeno, oxigeno eta karbonoaren atomoekin sortzen zaizkigu.

2. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. iturbe 00051 Talde honetako elementuak karbonoa, silizioa, germanioa, eztainua eta beruna dira.

3. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. iturbe 00096 Ezmetaleekin intsertzio konposatuak ematen dituzte, batez ere arradio txikia dutenekin (nitrogeno, boro, hidrogeno, karbono,...).

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. iturbe 00140 Isomeria moeta hau karbonoaren spampsup2; hibridazioaren ondorio bat da.

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kim/ubi 00394 Monosakaridorik garrantzitsuenak bost (pentosak) edo sei (hexosak) karbonozko atomoz osatuak daudenak dira.

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kim/ubi 00394 Bere molekula, aldehido talde bat eta bost hidroxilo talde duen sei karbonozko katea batez osatua dago.

7. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0122 Hidrogeno......H
Karbono......C
Nitrogeno......N
Oxigeno......O
Sodio......Na
Fosforo......P
Sufre......S
Kloro......Cl
Kaltzio......Ca
Burdin......Fe
Kobre......Cu
Zink......Zn
Zilar......Ag
Iodo......I
Urre......Au
Merkurio......Hg
Berun......Pb
Uranio......U
Potasio......K
Bario......Ba.

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0055 Kapitulu honetan darabilgun gaia egitura elektronikoa izan arren, ez ditugu berraipatuko, ez karbonoaren hiru hibridatze motak, ez eta lotura lekutuak.

9. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0085 Berehala ikusten da azido cis- ziklopropan-1,2 dioiko-an; bi karbono ukan arren, simetrikoa dela, zeren barnesimetriako planoa baitu.

10. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0085 Arestian, molekula baten aktibitate optikoaren eragingarria bere disimetria zela aipatu dugu, baina, orain arte karbono asimetrikoa izan da aztertu dugun eragile bakarra.

11. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0202 Kondizionamendu estereoelektroniko batzuk adizio elektroizalearen zuzenbidea determinatzen dute, hots, elektroizaleari zein karbono lotuta dagoen eta nukleozaleari zein; bi taldeen introdukziorako disposizio espazial erlatiboa, eta azkenik, elektroizaleak lotura bikoitza zein aldetatik erasotzen duen determinatzen dituzte.

12. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0266 . 20.3.2. Karbono aseetako ordezkaketa.

13. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0224 10.4. KARBONOAREN LOTURAK.

14. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0224 Karbonoaren konfigurazio elektronikoa da.

15. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0224 Elektroiek maila bakoitzean ahalik eta orbital kopururik handiena betetzen dutela kontuan izanik, azken geruzaren konfigurazio elektronikoa honako hau izango da: hots; orbitaleetan elektroi desparekatuak daude; horrek, neurri batean, karbonoaren tetrabalentzia esplika dezake.

16. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0224 Hala ere, saiakuntzei esker badakigu karbonoaren konposatu aseek lau lotura baliokide ageri dituztela.

17. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0364 Karbonoak katea linealak edo adarkatuak formatuz ase ditzake bere loturak.

18. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0421 Honetaz gain, karboxilato anioiak ez du R-COO formula betetzen; karbonoa eta oxigenoaren arteko distantziak berdinak direla esperimentalki frogatu bait da.

19. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0421 Bestalde, karbonoaren gainean karga partzial positiboa dagoenez gero (karboniloan bezala) eta hidroxilo taldea erraztasunez higi daitekeenez, azido karboxilikoen erreakziorik ezaugarriena OH taldearen ordezkapen nukleozalea da.

20. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. goia 0059 Gas pisuak, amoniako, ur lurruna, karbonoaren oxidoak, e.a. adibidez, Lurraren erakarpean geratuko ziren, Lurraren aintzinako eguratsa formatuz.

21. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak kimikako problemak 0011 1.- ESTEKIOMETRIA. PROBLEMA EBATZIAK I.1.- Konbustio-hodi batetan, karbono, hidrogeno, eta oxigeno dituen konposatu baten 0,850 g erretzen dira; 1,274 g anhidrido karboniko eta 0,696 g ur lortzen direlarik.

22. 1969-1990 gipuzkera haur-/gazte-literatura l. dorronsoro 0044 Karbonoak, erretzen dijoan bitartean, lantoki aundiari argi-egiten die.

23. 1969-1990 gipuzkera haur-/gazte-literatura l. dorronsoro 0044 1.800 edo 2.000 gradutaraño berotutakoan, meakia urtu egiten da, burnia beeko arragora jexten dijoa, ta an karbonoarekin alkartzen da, burni-salda sortzeko.

24. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1986 0001 Buruturiko ikerketen arabera, Santiagok ia egunero jazten duen hodei gris-argi zikin horren erantzunkizun handiena errekinen esku dago, ze batetik benzinak duen beruna kopuru handiagatik, karboxihemoglobina edo karbonoaren monoxidoaren isurketa ematen baita, eta bestetik, errekin likidoetan aurki daitezkeen nitrogeno eta azufrearen ondorioz kutsadura azidoa ematen baita.

25. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00063 Garrantzi handiko aleazioen artean, altzairua daukagu, burdina eta karbonoaren disoluzioa, edo eta duraluminioa, hegazkingintzan erabilia.

26. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00117 Karbonoa, egoera naturalean diamante eta grafito eran azaltzen da.

27. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00117 Karbonoaren konposatu asko, beren erabilpenagatik, material interesgarriak dira, hala nola plastikoak, zuntz naturalak (artile, algodoi, zeta...) eta zuntz artifizialak (nilon), eta petroliotik eratorritako erregaiak (gasolinak), detergenteak, intsektizidak, alkoholak, eta bereziki farmazia produktuak gaitzen tratamenduan duten erabilpenagatik.

28. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00049 Edozein substantziaren mol batean dagoen atomo-kopurua, 12 /6C karbonoaren 0,012 kg-tan dagoen atomo-kopuru berbera da.

29. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00049 Baina, zenbat atomo daude 0,012 kg karbonotan? Erantzuna, itzelezko zenbakia da: 602 000 000 000 000 000 000 000.

30. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00049 Hori horrela, imajina ezazu unibertsoaren hasiera markatu zuen Big Bang deritzon leherketa handian norbait egon, eta une hartan bere eskuetan 12 gramo karbono izan zituela, eta oso pintza finen laguntzaz, karbono-atomo guztiak bereizten hasi zela banan-banan, hau da, 6,023 - 1023 atomo bereizten hasi zela.

31. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00081 Karbonoaren errekuntzan karbono dioxidoa sortzen da, eta konposatu hidrokarbonatuen errekuntzan, hala nola alkohola, ezkoa, butanoa, etab. erretzean, horrez gain ur-lurruna ere eratzen da:

32. 1991> euskara batua ikasliburuak teknolmekan 0010 Biak burdina eta karbonoaren arteko aleazioak dira (beste aleazio-elementurik ere izan dezakete: kromoa, manganesoa, kobaltoa,...), baina konposizioa oso desberdina izan daiteke.


33. 1991> euskara batua ikasliburuak teknolmekan 0027 Tratamendu honen bidez karbono aleatu gehiena desagertarazi egiten da (prozedura europarra) edota grafito gisa prezipitatzen da (prozedura amerikarra).


34. 1991> euskara batua ikasliburuak erreologia 0206 Nahaste horretan kaprolaktonaren karboniloaren eta karbono halogenatuaren hidrogeno azidoaren artean eratzen diren hidrogeno-zubiak dira nahaskortasunari eragiten dioten indar molekularrak.


35. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0151 Nahiz eta karbono gutxiko altzairuentzat (% C amplt; 0,3) mekanizatzeko egitura egokiena normalizazio baten bidez lortutakoa izan, altzairuaren karbono-edukina % 0,3 eta % 0,6 bitartekoa denean, egokiena perlita larriaz osatutako egitura da eta % C ampgt; 0,6 denean, zementita globularra duen egitura da aproposena.


36. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0151 Beraz, karburoak guztiz disolbatzeko lan handia egin behar da eta hori lortu ondoren, arazo berdina izaten da austenitan azaltzen diren karbonoaren heterogenotasunekin.


37. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0217 Martensita, ferritako karbonoaren disoluzio gainsaturatua da eta bere barnean akats-dentsitate handia dago (dislokazioak eta maklak).


38. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0217 3. kapituluan esan zenez, karbono gutxiko altzairuen kasuan martensitak dislokazio-dentsitate handiko (~10 16 m-2) listoiez osatutako mikroegitura erakusten du.


39. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0217 Altzairu gehienetan Ms-ren balioa giro-tenperaturaren gainetik egon denez, karbonoaren difusioa nahikoa izaten da energia txikiko puntuetan (dislokazio ala hutsuneetan adibidez) elementu horren segregazioa izateko (mekanismo hauek erresistibitate elektrikoaren aldaketen bidez aztertzen dira [6.1]).


40. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0285 Altzairu-mota hauen trakzio-erresistentzia handiagotzeko prozedura merkeena karbonoa erabiltzea zen.


41. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0462 Labe elektrikoan sartzen diren produktuak hauexek dira: txatarra, karea eta karbono ugariko material bat (kokea, arrabio-lingoteak eta abar).


42. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0462 Ondoren oxigenoa sartzen da eta silizioaren portzentaia handiena eta fosforoaren zati handi bat zepara pasa direnean, likidoaren karbonoaren oxidazioa hasten da.


43. 1991> euskara batua ikasliburuak elhuyar 0461 Karbonoaren eta nitrogenoaren zikloak dira gas-egoera nagusia den zikloen artean garrantzitsuenetarikoak.


44. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00033 2. Hidrokarburo gaseoso batek, pisutan, %82,7 karbono du. Gasaren dentsitatea, 25ampdeg;C-tan eta 755 mm Hg-tan, 2,36 g/l da. Adierazi, arrazonatuz, hidrokarburo hori alkano bat den ala hidrokarburo ez-saturatu bat den, eta ondoren beronen isomeroak idatzi eta izendatu.

45. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak fraktografia 00055 Haustura hauskorraren lehenengo ikerketak karbono urriko altzairu ferritikoekin egin ziren.

46. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak elhuyar 1995 0037 - karbono urriko altzairuetan (ferrita eta zementitaz osatutako mikroegituretan) eta altzairu bainitikoetan (A533B presio-ontzitarako altzairua, adibidez), ale-mugetan dauden karburoen hausturaren bitartez sortzen dira mikropitzadurak.

47. 1991> euskara batua saiakera-liburuak atlantida 0054 (...) karbono erradioaktiboz aztertuta eta material paleobotanikoek salatzen dutena kontutan hartuz, argi eta garbi esan daiteke glaziazioaren amaieran ozeanoko uren maila emeki emeki igo zela.

48. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0140 alkano. iz. KIM. Karbono eta hidrogenoz osatutako eta bere egituran karbono arteko lotura bakunak besterik ez dituzten konposatu organikoen izen generikoa CH2n+2 formula orokorra dute.

49. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.r. aizpurua 0096 Zientzilarien ustetan ozeanoak zortzi urtero atmosferako karbono osoa berritzen du eta, beraz, atmosferako kontzentrazioa erregulatzen du.


50. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.r. aizpurua 0096 Washington-go unibertsitateko ikerlari den Paul Quay-ren arabera, itsasoak urtero giza ihardueretatik isuritako 2,1 mila milioi tona karbono harrapatzen omen du eta landarediak mila milioi tona karbono.


51. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.r. aizpurua 0096 Beraz, datu hauen arabera 3.000 milioi tona karbono gahiago dago urtero atmosferan.


52. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.m. elortza 0117 Karbono eta hidrogenoa, eta batzutan oxigenoa ere bai, dituzten konposatu organikoak oxigeno gaseosotan erre daitezke, produktu moduan anhidrido karbonikoa eta ura, besterik ez, emateko.


53. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lure/3 0209 Karbonoaren oxidazio gai bat da (C02).


54. 1991> sailkatu gabeak egunkariak f. ibargutxi 00024 -Teknikoek hobeto azalduko lizukete hori, baina, nire hitz xumeetan esanda, klabe hauek ditugu: hasteko, Udalaitzeko mea oso aberatsa zen, ez burdin asko zeukalako, baizik eta karbono asko zeukalako; eta bestetik, teknikariek orduko tenaceroek lortu zuten karbono gehiago eranstea.

55. 1991> sailkatu gabeak egunkariak f. ibargutxi 00024 Eta bigarren prozesuan burdinari zera eransten zioten, raya izenekoa, karbonoan aberatsa zena.