XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa a latsibi 0145 Gaur arratsaldean uriko astorik andienak, karlista saldu batek, ostikada batzuk emon dautsuzala yakin dot eta erdi-erritar ta adiskide ona zaitudan aldetik zeu ikustera nator.

2. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa or scruz 0021 ¡Ainbeste edertasun galdurik! Beste itzez esaten eziñ asmatu det liberalak eta karlista gaiztoak Euskalerriari egindako kaltea.

3. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa or scruz 0021 Maite zuten bai karlistak eta Santa Kruzek beren Erregea, erlijioaren eta Fueroen aldekoa baitzan.

4. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa or scruz 0021 Ordun etsi zun Santa Kruzek ere; bai karlista zintzoak ere.

5. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa or scruz 0028 1872garreneko uda-lenean jeiki ziran karlistak berriz ere bizkor; baiño bear adiña laguntza ez.

6. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa or scruz 0028 Probintzietan zeuden soldaduak, gobernua utzita karlistengana etorriko zirala agindu, baiño uts egin.

7. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa or scruz 0028 Itza jan ezpalute laister jabetuko ziran erri nagusietaz eta gazteluetaz; baiño gobernuaren soldadu-taldeak, anai-antzean ez baiño tiroka artu zitun karlistenak.

8. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa or scruz 0028 Karlista gizagajoak mendiak eta baserriak zituten beren mende; besterik ez.

9. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak el día 1933 0001 Gauzak garbi: Elgoibar'ko karlista esaten diran orren aldunak Eusko araudia (Estatutoa)ren aurka dijoaz; nazionalisten aldunak Eusko araudi alde.

10. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak euzko deya 1937 00004 Aitzineko irakurgaietan erakutsia dugu, karlista-fachistek eskual-maitatzaile edo JEL-zaleei (Jainkoa eta Lege-zahar zaleei) agertu dieten gorroto izigarri ta herra ondo-gabea.

11. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak euzko deya 1937 00004 Karlista-fachistek, Iruñan eta Gazteizen (Pampelunen eta Vitorian), JEL-zaleei kalterik izigarrienak egiten zazkoten egun bereetan (igesko agorrilean), JEL-zaleek egin ala guziak egiten ari ziren, Donostia-n, karlista-fachisten aldeko jendea, eta militarrek berak ere, gorrien eskuetatik askazen eta libratzen.

12. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak euzko deya 1937 00004 JEL-zaleek ukan duten etsairik aundiena, Donostia-ko Victor Pradera jauna (G. B.) zen, noski: iragan 30 urteetan, bere egitekorik nagusiena, JEL zaleen laidostutzea, chekatzea, azpiratzea ta suntsitzea zen: aren lagun karlistek,.

13. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak euzko deya 1937 00004 martillo pilon del nacionalimo (JEL-zaleen austeko mailu aundia) deitzen zuten Pradera, hainbertzerainokoa baitzen hunek JEL-zaleei zakoten herra ta etsaigoa; karlistek berek, atera zuten Pradera deputatu, bein baino geiagotan, eta Madril-eko parlamenduratzean, aren egitekorik gogozkoena, JEL-zaleen eta hoien alderdiaren kontra, neon direnak erraiten ari izatea zen.

14. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak euzko deya 1937 00003 Itz hoik, geroztik, on-artu zituzten (eta goraki laudatu) karlista, erre gezale ta katoliku izeneko Espaiña-tiar politiku oroek ere.

15. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa yazp 0025 Zillartegiko nagusiak pentsatu zuan karlisten gerratian, bat edo batek gordetzeko emandako urre zatiren bat izango zula, edo Amerika'tik indianoren batek ekarritakoa edo...

16. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0015 LIBERALAK ETA KARLISTAK FUEROEN AURREAN.

17. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0015 Urte hauetan hasten da izpiritu hau etsaiaren aurrean makurtzen, Apostoliko-en ohinetan lehenengo ta Karlisten ohinetan gero.

18. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Horregatik, Ideia berrien kontra zeudenak (eta gero karlista deitu zirenak) altxa ziren Fueroen alde, nahiz-ta Fuero-lege haiek absolutismoaren kontrakoak izan.

19. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Horrela bada, karlisten hirukote nagusia Fueroek, Monarki zaharrak eta Erlijioak osatzen zuten.

20. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Fuero-zaleentzat, nahiz karlista nahiz erdi-liberalentzat, lege ukitu-ezina bilakatu ziren Fueroak.

21. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak or 0522 Nik ikasi egin dut Eusko Gastedi'ko idazleengandik, bai eta karlistengandik, bai eta komunistengandik, bai eta erriarengandik.

22. 1940-1968 lapurtera-nafarrera poesia iratz 0179 Gipuzkoar gaztek / zergatik ote
Ez dute guziek / orain siniste?
Karlisten gerlatik / hemen egonak
Fraide zitzauzkigun / sartu geienak.

23. 1940-1968 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1965 00001 Abertzaletasunak baizik ez du orhitarazten ahal Euskaldun guzier anaie direla, izan ditian xuri ala gorri, karlista eta errepublikatiar.

24. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak akes 0053 Eta Palauk bere buruari badiñotso Paulo apostoluak esan ebanez: Jaungoikoaren itza ezta lotuta egotekoa, eta bere erabagia artuko dau: Karlisten menpean andik ur egozan lurretara alde egitea.

25. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak akes 0053 Palau, karlista?.

26. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak akes 0053 Palau ez zan beste aldera igaro, karlisten politikaren jarraitzaille zalako.

27. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak akes 0055 Berak ez eukan karlisten politikaz zer ikusirik.

28. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak akes 0055 Bergarako besarkadea dalakoa baiño geroago amaitu zan Kataluñan karlisten izeneko gerratea, 1840n.

29. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak akes 0057 Orregaitik 1844n karlistak Kataluñan barriro armetara joteko asmotan ziralako barriaz kezkaturik, bakardadea itxita, Frantzia goienera doa Karlos errege-naiaren aurrera, Jaungoikoaren izenean ari esateko: Kendu egizuz, arren, asmo zorook zeure burutik.

30. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak akes 0059 Baiña arerioak be baditu eta salaketan asi dira: karlisten aldeko azpilana ei zan.

31. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0064 Baina euren ahalegin guztiak gozakatx porrot egiten dabe Madrileko harresi baterakoiaren aurrean, eta hainbestean, bada liberal aldra hau be, karlista epelduak ainean, guztiok saldukeria baten opagei izan dirala susmetan hasi dalako.

32. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0064 Burruka metxea 1872 urteko udaberrian barriro ixiotuten da bigarren karlista gerratea, ez da hor Zumalakarregirik, bai horraitino soilik eusko baserritarren eta artzainen sail etsitua, anartean hiru Aldudietan foru-zuzia biztuta dauken jauntxu karlista banakak buru izanik.

33. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0064 Baina maiatzaren 4an Orokietan karlistek sekulako triskantzea jasan eben, Nafarroan jasoaldia eratsi egin eben eta harik lasterrean Gipuzkoan; Araban ez zan zirkin handirik susmatu.

34. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0175 Bilbo ta inguruetan gaiñera eskumatar, erregezale, karlista ta paxista naiko bizi zan, aberats eta aundikiatan batez be.

35. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak eem hizkliter 0362 Horregatik sortu ziren, beste arrazoi batzuren artean, karlista eta liberalen arteko gerrateak.

36. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. amenabar 0043 T.Agirrek bere haurtzaroan ezagutu zuen karlisten azken gerratea.

37. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0098 - Zein ideologia defendatzen dute karlistek?.

38. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.m. arrieta 0090 Karlisten Diputazioa, berriz, Gernika aldean zegoen.

39. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.m. arrieta 0090 Azaroaren 14ean Nafarroako Lizarran elkartu ziren ofizial karlista nafarrak eta Tomas Zumalakarregi izendatu zuten denen buruzagi.

40. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.m. arrieta 0090 Ikusiko dugunez, Zumalakarregik berak antolatu eta egituratu zituen Euskal Herriko karlista guztiak.

41. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.m. arrieta 0090 Karlistek askotan liberal taldeak, alde batetik bestera ibili araziz eta ustekabean erasoz, neka arazi egiten zituzten eta ihes arazten edota fuerteren batetan bil arazten.

42. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.m. arrieta 0090 Herri xeheak, baserritarrak asko laguntzen zien ekintza horietan karlistei, goraxeago esan dugun bezala, Don Karlos foruen alde zegoelako ustetan.

43. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.m. arrieta 0090 Karlistek izan zuten estrategarik hoberena eta mundu osoan ospetsua den Zumalakarregi Gipuzkoako Ormaiztegin jaio zen 1788ko Abenduaren 29an.

44. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.m. arrieta 0090 Hemen zegoen karlisten jazarketa hasi zenean eta, esan dugunez, kaslisten ofizialen denen buruzagi izendatu zuten Lizarran.

45. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak histgizarte/ii 0112 Inprimategi nahiz karlisten argitarapen propioen hasierak oso ilunak dira (beste leku batetan aipatu den bezala).

46. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak histgizarte/ii 0112 Ditugun dokumentuetatik, gerraren lehenengo memento hauetan, karlisten inprimaketa arloan oinarrizko pertsonaia Kastor APAOLAZA dela atera dezakegu.

47. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak histgizarte/ii 0236 Baita karlisten kazetagintzaren (lehen unetan) gailurrik garaiena suposatu zuen, mailaz eta denboraren tenoretasunean, Euskal Herria jasaten ari zen gerlako egoera kontutan harturik.

48. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. gereño 0027 Karlisten zalditeriaren zati batek hiriko atera heltzeko aukera izan zuen eta hantxe bertan bataila gogorra eman zen, baina kristinoak indartsuak izanik, eta kainoikadek karlisten errefortzuak hurbiltzea debekatzen zutenez, erasotzaileak erretiratu egin ziren handik lasterrera.

49. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. gereño 0061 Karlistak jabetu ziren herriaz, eta nahiz eta orain berriro gureak han egon, hilketa batzu gertatu ziren.

50. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. gereño 0062 Lehenago karlisten taldekoek, eta gero Durango inguruko ostatukoek esan zietenez, han hasiko ziren, inoiz hastekotan, arriskuak, baina zirudienez Bizkaian zehar ikusitako bake berbera nabaritzen zen Gipuzkoan ere.

51. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak h. knô*rr 00695 Liberal familian sortua, baina liberal foruzalean (horrelako askazia bazen, noski, gure arteko batzuek eta besteek nahi ez badute ere), erakargarri zitzaion politika: hamalau urterekin Centro Vascoko kidea zen (Oriente, hau da, egun Posta kalean), eta PNV utzi zuen Aiara aldean karlistekiko hitzarmen baten berri jakin zuenean.

52. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak sm 0395 Tomas Zumalakarregi jeneral karlistaren helburuetariko asmoak ez ziren ondo ezagutzera heldu.

53. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. zabala 0023 Karlisten bigarren gerratean joan beharrean gertatu ziren, Alfonso XII erregetzara heldu zen arte.

54. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. urrutikoetxea 0017 Liberalismoaren garaipenak karlisten ikuspegi eta iritziak izkutatu egingo ditu, haien asmo eta pentsakera gutietsiz.

55. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. urrutikoetxea 0039 Fenomeno karlista XIX. mende haseran sortzen den mugimendua da eta, beharrezkoak diren zehaztasunak eginik, ia gaur arte irauten duena.

56. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. urrutikoetxea 0086 Eta ez ahaztu inmobilismo hau izan zela jauntxo karlista askoren helburua.

57. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. urrutikoetxea 0086 Garbi asko ikusi zuen hori Mendiry gudalburu karlistak II Gerratea bukatu ondoren, Errepublika geldiarazi zutenak karlistak izan zirela dioenean.

58. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. urrutikoetxea 0105 Jauntxo karlista gehienen erreibindikapenak tankera honetakoak izango dira.

59. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak seie 0199 Edifizioak txikiketak eta lapurreta jasan zituen frantsesen Konbentzioko inbasio garaian (1793-94.ean); Independentziako gerran; gerra karlistetan odol-ospitalea izan zen.

60. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nazio arazoa 0049 II Karlista Gerra galduaz gero, kultur mugimenduari eta nazio komunitate izatearen baieztapenari itsasirik, lehenengo euskal nazionalismoaren arrastoak sortzen dira, hasiera batetan oso apez kutsuzko eta interklasista izanik.

61. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak pio baroja 0020 Gizona, gizabanakoa, ideologiak eta dotrinak ezarritako loturetatik berezteko bere ahalmenak, bide ematen zion karlisten ganeko gizabanako bezala axola eta arreta sentitzera.

62. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak y. iguaran 0084 Alfontso XII. aren baitan monarkia konstituzionala berreraiki zenean (1875eko abenduaren 29an) karlisten gudalostea sakabanatu egin zen, errege ustekoa Frantziara itzultzea behartua aurkitu zelarik.

63. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak y. iguaran 0084 Gerra gudaloste karlisten azpiratzearekin bukatzeak, oraindik indarrean zeuden foruen (zerga, militar arazoa) deuseztea ekarri zuen berarekin.

64. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak u. larramendi 0007 Andoain, gure herrietako beste hainbat bezala, frantses inbasio eta karlistadek erasana sartuko da XIX. mendean: horietako batean gertatu zen Andoaingo bataila famatua (1837koa), Uranga jeneralaren karlistek O`Donnell jeneral kristinoari irabazi ziotenekoa eta bertso-paperetan eta herri-literaturan jasoa izan zena.

65. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azterketa historikoak/1 0075 Nekazarien ararteko naturalak direla edo Ramón del Ríok kleroari buruz dioskun legez indar eragilea dela, kontua da nekazal noblezia xume hau karlisten saldoen buruzagi dela orain ere, Hirurtekoan eta frantsesen kontra jazoa zen bezelaxe.

66. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azterketa historikoak/1 0249 Arrazoi politiko eta soziologikoek esplikatzen dute karlisten prentsak garai hartan Tolosa bezalako herrietan (eta, batez ere, Oñatin) bere epizentroa edukitzea.

67. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak v. huici 0341 1876arte, jauntxo eta merkatarien arteko elkarketa edo hurbilpenetik urrun, hauek karlista / liberal dikotomiaren muturretan egoten ziren, baina denboraren poderioz, moderantismoak, euskal agintaritza osoa Alfonso XII. Errestaurazioaren barruan sartzeko besteko bateratasun-puntu anbiguo eta zabala eskaini zuen.

68. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aldabe 0024 1833.ean Fernando VII.a erregea hilen da, eta gerra karlistei emanen zaie hasiera.

69. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aldabe 0024 Iruñea, goarnizio militarraz domeinatua, Nafarroa karlista baten barrenean, irla isabeldar bilakatuko da.

70. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aldabe 0024 Tropa karlistez erabat setiatuak, anarkia da nagusi hirian, maiz ematen diren ebasketa eta krimenekin eta hornikuntzei dagokienez erabateko eskasiarekin.

71. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aldabe 0024 Azkeneko gerra karlista garaian, hauengandik hiriaren beste blokeatze bat egonen da, 1873.ean.

72. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jauntxoak 0089 Karlisten astinketa Gipuzkoa osoan barna azkar hedatzen ari zenez, Diputazioa biltzen zen herrira, Azpeitira alegia, abiatu zen.

73. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jauntxoak 0089 Baina 1835.eko hastapenetan Donostiara baztertu behar izan zuen, karlistek ezarria zuten setioarengatik.

74. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak in: afrika'ko gerra. 1859-1860 0009 Karlisten eta liberalen lenengo eta bigarren gerra tartean galduta bezela dago, gure kondairaren une gogoangarri bat izanik ere.

75. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak in: afrika'ko gerra. 1859-1860 0010 Afrika`ko gerra onetzaz egin deguna, txandaka, Euskalerriak parte artu duan gerra guzietaz egin-asmoak ditugu: frantzestea, karlisten eta liberalen artekoak, Cuba`koa, Afrika`ko bigarrena, 1914`ekoa, eta abar.

76. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak in: errikotxia, itxaspe eta beste zenbait bertsolari 0010 Karlisten gerratea sortu zanean, Frantzira aldegin zuan fameli guziak.

77. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak in: franzisko iturzaeta bertsolaria 0010 Aita, Jose Manuel, karlistentzat arma pasatzen jardun izan zan.

78. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak b. latiegi 0039 Apaizak, karlistak: Ramón Nozedal'en Integristeen aldekoak, batzuk; Navarro Villoslada'ren tradizionalisten alderdikoak beste batzuk.

79. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak b. latiegi 0039 Beste toki batean aipatu ditugu eta ezagunak dituzu Rampolla'k Erroma'tik ekarri zituan asmoak: Alfontso XII'aren inguruan pakea ta baretasuna edatzea, ta karlisten eta liberalen arteko gudu zitalak bein betirako eragoztea.

80. 1969-1990 lapurtera-nafarrera literatur prosa f. krutwig 0257 Neuk bethi hypolabitu nuen ezen karlistak hok baino euskalzaleago ziren... nahiz eta gerla hortan bertze aldean gathazkatu zutenarren.

81. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak otoizlari 1971 0013 Egun etzen Karlisten gerla ez eta bertze gerlarik aipu; egun eskuararen goresteko bilduak ginen.

82. 1969-1990 sailkatu gabeak bertsoak x. amuriza 0215 18) Berastegin haizeak
zituen hegalak
aintzinako karlistak
eta liberalak.

83. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1983 0001 Isabel II.aren menpean armetan jarri ziren euskaldunak, garaiko karlistak, ez zuten dialogorik izan, zigor gogorra baizik beren helburuak zindo defendatzeagatik.

84. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1983 0001 Garaiko egunkarietan agertzen zen Iturralde koronelak burutzen zituen armagizonak prest zeudela karlistak utzi eta erreginaren agintaritza ezagutzeko.

85. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak lab 0001 Nai ez euskaldun izan fuero-zale ta gure karlisten adiskide dugun D. Franzisko Elias Tejada, berez errioxar tradiziozale aditua, ez zan gelditu goresmeneik egin gabe.

86. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak lab 0001 Otero ez zan karlista izan.

87. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak lab 0001 Berak ziones: O carlismo galego ten apenas interese psicologico. Alaz guztiaz euskaldun karlista fuerozaleen alde agertzen da esanez: mereceidores de respeito por defender una personalidad histórica...

88. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. mimentza 0002 Sorrera ura, orduko karlisten elburuak eta estrategia salatuz aurrera egin zuan.

89. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. mimentza 0002 Salaketa aren mamia karlisten ESPAÑOLISMUA zan, au da, karlistek Euskalerria erabilli nai zutela Madrid`en erregimen politiku bat ezartzeko (absolutista kutsuko monarkia bat, alegia).

90. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. mimentza 0002 Gaur ez dago karlisterik elburu arekin.

91. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. mimentza 0002 Baiña españolista dan estrategia bati laguntzen ba-diote, españolistak direla esan bear, Arana Goirik karlistei lagundu zioten foralista askori españolistak zirela bota zienean.

92. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak habe 1983 0001 Azkenik, karlista printzipal batek lagundu eta ondo irten zen auzitik.

93. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak txill 0001 Regionalismoan, eskuindarkerian, erdaromanian, denean, karlistak dira gure euzko horiek.

94. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. arregi 0001 Gero, karlisten guda anai-erailleak.

95. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... pper 0001 Bada zerbait, Julio batek esateko; batez ere karlisten gaineko aipamen hori.

96. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0046 Horrezkero, XVIII. gizaldiaren azken herenean, ekoizpen sistemea eta modua aldatu ezean, aurrera egin ezinean aurkitzen zan Larrabetzuko biztanlegoa 900 inguru bizilagunek osotzen eben; 75 urte beranduago bakarrik (Lehen Karlista Gerrea amaitu zanean) lortu eban kopuru hori gainditzea, alde handiagaz gainera.


97. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0146 Baina I Guda Karlistaren eragina 1833 eta 1834garren urteko jauste txiki bategaz nabarmena egingo da; jauste hori 1836an nabarmenagoa egingo da segidan barriro igoteko eta 1840. urtean, guda amaitu eta urte bat geroago barriz ere jausteko.


98. 1991> euskara batua ikasliburuak historia eta artea/dbh 00089 Karlistek erabilitako borroka-sistema gerrillen arteko gerra izan zen eta garaipen handiak lortu zituzten Zumalakarregiren zuzendaritzapean.

99. 1991> euskara batua ikasliburuak historia eta artea/dbh 00089 Haatik, karlisten artean tira-birak zeuden eta, horretaz gain, gerrak eragindako nekearen eta Zumalakarregi hil ondoren gidari eta estratega onen faltaren ondorioz, Bergarako hitzarmena (1839) sinatu behar izan zuten. Bake honen bitartez, armada karlistak Isabel erregina onartu zuen, baina, aldi berean, Foruak defendatzeko eta mantentzeko agindua lortu zuen Espainiako batasunari kalterik egin gabe.

100. 1991> euskara batua ikasliburuak historia eta artea/dbh 00089 Karlisten porrotaren ondoren, ideologia foruzalea sortu zen eta XIX. mendeko bigarren herenean erradikalizatu egin zen. Ideologia honen oinarria Foruak ziren eta beste edozer gauzaren aurretik defendatzen zituzten plano teoriko eta intelektualean. Oinarrizko printzipioak bi hauetan labur daitezke:

101. 1991> euskara batua ikasliburuak murgil/2 0041 Karlistek gerra galdu zutenean atzerrira joan zen.

102. 1991> euskara batua ikasliburuak historia 1998 00200 Aurkako boto horren erantzule nagusiak izan ziren karlistak, beraien esku baitzeuden Nafarroako udal gehienak.

103. 1991> euskara batua ikerketak j. amezaga 0113 Karlisten begien aurrean, (...)

104. 1991> euskara batua literatur prosa pa. zabaleta 0168 - Ez al dira ba karlistak Errepublikaren kontra altxatu direnak?

105. 1991> euskara batua literatur prosa pa. zabaleta 0168 - Don Alfontso Karlos bera han zen eta orain ber-berak eman omen du karlistek guduan ekin dezaten agindua.

106. 1991> euskara batua literatur prosa j.m. irigoien 0249 Sotoviejo bereganatu zuen buruzagi militarra karlista barne-estu asegaitz bat zen, erlijioari zegokionez tridentino samarra, soldaduei errosarioa errezarazten ziena.


107. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barandiaran 00011 Joan den mendearen erdialdean Euskal Herria jota zegoen. Foruen galerak etsipenaren sentimendua biztu zuen askorengan, eta hortik jaioko ziren guda karlistek herria zatitu eta pobretu zuten. Garaiak ez zirudien helburu poetikoendako aproposa baina..., hala eta guztiz ere, euskara jorratu, zabaldu eta duintzeko orduan sortu ziren saialdiak ez ziren, historian lehendabiziko aldiz, bakar batzuen prediku hutsal eta isolatuak izango.

108. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barandiaran 00011 Giro politikoa lagungarri izan zen, bistan da, hirugarren guda karlistaren ondotik eratu zen fuerismoaren gorakadarekin ernetu baitzen, minoria kultoen artean, hizkuntzaren eta Euskal Herriaren historia hobeto ezagutu eta sakontzeko halako jarrera. Erromantizismoak ere paratu zuen berea.

109. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. agirre 00051 Berriro karlistek Donostian babestera behartu zituzten liberalak. Maiatzaren 9an indar berriz horniturik itzuli ziren, bai, eta erasoaren garaipena etorri zen, Oriamendiren ondotik, Hernaniren erorketa gertatu zen, ordurako jada bertan behera utzita zena, eta Santa Barbarako gotorlekua.

110. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. agirre 00051 Gipuzkoan oporrak pasatzen ari zen Isabel II. erreginak Frantziara jo behar izan zuen iheska 1868an Prim eta Topete militar aurrerakoien pronuntziamendua zela kausa. Karlistek boterearen hutsuneaz baliatu ez zitezen ehun bolondresek osaturiko batailioi bat osatu zuten 1869ko abuztuaren 18an eta plazan barna desfilea egin.

111. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. agirre 00051 Hara, 1870ean Oiartzunen gertatu zen altxamenduaren lehen agerraldia, baina luzagabe ezarri zen halakoxe baretasun hertsi bat bi urte iraungo zuena. Karlos VII.aren deklarapenek ohiko monarkiaren eta Foruen aldeko arnasa bezpizturik, altxamendu berri bati ekin zioten karlistek 1872an.

112. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. agirre 00051 Beste estualdi batean, apaiz trabukoak herrian sartzea eta treneko estazioa erretzea lortu zuen. Harrezkero, ugaldu egin ziren borroka eta topaketa armatuak, eta artilleria karlistaren zirikadak geroz itogarriagoak bilakatzen dira gure hirigunea barrikadak eta defentsabideak bilatzera behartuz.

113. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. agirre 00051 Gatazka amaitu ondoan herriak gortera bidalitako txosten batean zera esaten da, setioak iraun zuen artean 1.368 jaurtigai iraitzi zituztela eta karlistek 2.165 granada, etxerik gehienetan kalteak eginez. Abuztuaren 2an Portu auzotik bizilagunak atera behar izan ziren eta 12an berreskuratu zuten liberalek Ihartza Gaina.

114. 1991> euskara batua saiakera-liburuak industri ondarea 00040 Armada karlistak hartu zuen Kataberako meategien ardura. Handik beruna atera eta Olazarrako burdinolan urtzen zuten; behin barrak egin ondoren Azpeitiko arma-lantegira eramaten zuten, bertan gerrarako beharrezkoak ziren produktuak sortzeko.

115. 1991> euskara batua saiakera-liburuak industri ondarea 00040 Egoera hartan, Olazarrako burdinolan, Pedro Alejandrino de Recondoren zuzendaritzapean eta Gipuzkoako Diputazio Karlistako injineruen laguntzarekin, bi labe, labegarai bat eta kaltzinazio-labe bat egin ziren.

116. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00058 Domingo Agirre, Jose Manterola eta R.M. Azkue izan ziren, besteak beste, euskal pizkundearen bultzatzailerik nabarienetako batzuk. Idazle hauetako gehienak ingurune karlista edo integristatik zetozen eta euskal gizarte aurreindustrialean jarrita zeuzkaten beren sentimendu eta literatur moldeak.

117. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l. alberro 00039 Zuzenean gai politikorik ezarri al zuten lorejokuetan? Loidi Bizkarrondoren hitzetan Eta, horrexegatik, harrigarri badirudi ere, ez da ia (1874koa eta beste ale batzuek ez beste) politika edo gerra konturik azaltzen. Eta hau, nahiz eta bi karlista gerrateak bukatu berriak izan, bestea gainean (1872-1875) eta Frantziako iraultza bera ere, ahaztu gabea oraindik.

118. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l. alberro 00039 Zergatik ote? Abbadiak gogoko eta helburu zuen pakearen kontrako da liberal eta karlisten gatazka. Hau izan daiteke politika gaiak ekiditearen arrazoi. Dena den, egoki da Goyhenetxek egindako bereizketa hemen aipatzea: honen ustetan, Abbadia, politikari ez baina polisquot;ekoa genuen, hau da, gizarteko gatazken aurrean ez zuen jarrera neutrorik mantentzen.

119. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lmuj 00200 Edurne Saratxo eta hire osaba Anizeto Mendia adiskide egin direnetik behin bateko liberalen izpiritu aurrerakoia eta karlisten foruzaletasuna hire abertzaletasunean loturik sentitu dituk, eta horrek berealdiko bozkarioa sortu dik hilobietako hezurretan. Tradizioa eta aurrerakoitasuna, euskal aberria eta solidaritza soziala gudu hau egin dugunengan elkartzea gauza handia izan duk.

120. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lmuj 00215 Hire osaba karlista hil zenean ere amona Bonifaziak jaiotetxeko teila bat erauzi omen zian, zenduaren arimak zeruranzko bidea errazago ukan zezan...

121. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gerra zibila 00013 Konspirazioko sarearen parte handi bat Euskal Herrian harilkatu zuten, Nafarroan hain zuzen, eta protagonista euskal herritarrak izan zituen: zenbait burukide karlista eta erbesteratutako militar iruindar bat, Jose Sanjurjo jenerala.

122. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gerra zibila 00013 Indar politiko desberdinak eta izakera gogorreko militarrak lotu zituen konspirazioak. Politikoen aldetik, monarkikoak, falangistak (Espainiako faxista autoktonoak), eskuin klasikoa eta karlistak batu ziren.

123. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gerra zibila 00013 Euskal Herrian ondo errotutako mugimendu batek, karlismo edo tradizionalismoak, paper berezia jokatu zuen konspirazioa prestatzen. Antonio Lizartza leitzarra zen orduko Nafarroako karlisten buruetako bat, eta parte zuzena hartu zuen konspirazioan: Nafarroako karlista eta eskuindarrak armaz hornitzen alde batetik, eta militarren eta dinastia karlistaren arteko akordioa lantzen.

124. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gerra zibila 00013 Fraixku Olanok 1 Fraixku Olanoren lekukotasuna eta aurrerago azaltzen den Inazio Rekondorena Patziku Perurena idazlearen bidez lortu zuen EGUNKARIAk, erreketeetan ibili zen Leitzako gizonak, honela kontatzen du ordukoa: Leitzan baziren karlistak, Lizartza, Baleztena eta puñetak. Antonio Lizartza horrek bazuen lagun bat, eta Frantziatik ekartzen zituzten armak.

125. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gerra zibila 00112 Errepublikaren aurkako konpromezua harantzago zihoan prentsa mota horretan. Zapateria karrikako egunkari iruindarrak, altxamendu eskuindarraren akuilu ideologikoa izateaz gain, parte hartze zuzena izan zuen militarren eta karlisten arteko negoziazioetan gerra prestatzeko orduan, bere zuzendari zen Raimundo Garcia Garcilaso-ren bitartez.

126. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.m. torrealdai 00057 Batzokiaz gain, beste hiru zentro politiko zeuden orduan Andoainen: karlisten zentroa, Centro Republicano-a eta UGTren zentroa.

127. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.m. torrealdai 00057 Alderdi Karlistarena Basteron zegoen: jende gutxi ibiltzen zuten, gainbeheran zegoen, baina udal hauteskundeetan lan handia egiten zuten eta bigarren indarra zirelakoan nago.

128. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. aldekoa 00173 Bata nahiz bestea gainbeheran zeuden; foruak armen bidez ukatu zitzaizkion Euskal Herriari, bigarren karlista gerraren ondorioz.

129. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak gerra eta krisia 00049 Izan ere, zera da lan honen asmoa, gure Probintzia gerragertakarien eta armada frantses eta espainiarraren menpean egon ondoren geratu zen egoera deskribatzea, uste baitugu aspektu hori ez dela behar bezala ezagutzen, gizarte tradizionala Gerra Karlisten bezperetan hautsi zenetik liberalismo ekonomikoan eta Estatu zentralizatuan oinarrituriko gizarterainoko prozesua ulertzeko gertakari garrantzitsua izan zen arren.

130. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak gerra eta krisia 00148 Eibar, Beasain, Ordizia edo Tolosa bezalako herriak desagertu ziren Aldizkaritik, karlisten eskuetara igaro orduko.

131. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. elberdin 00284 Erresuma Batuko gobernuak ontzat eman zuelarik, 1835ean bolondres talde bat antolatu zuten, mertzenarioz eta menturazalez osaturik, eta Brithis Legion edo Legio Laguntzaile Britainiarra izena eman zioten; karlisten kontrako borrokan aritu zen 1837an lizentziatu zuten arte.

132. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lema 0046 1833ko gerra hasi zenean, gehiengoarekin batera jokatuko zuen karlisten alde.


133. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lema 0046 Horregatik, otsailaren 8tik martxoaren 14era arte karlisten Koartel Nagusia bertan izan zen.


134. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lema 0046 Liberalak ere Andoain menderatzen saiatu zirenez gero, urte bereko irailean oso guda odoltsua gertatu zen herriko inguruetan, karlistak garaile suertatuz.


135. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. camino 0025 Herrian txertatuen zegoena karlismoa dugu 42. 1909tik aurrera, Carlos VII.aren seme zen Jaime de Borbón dinastiako buru gertatu zenez, jaimismo hitza karlismo hitzaren ordez oso erabilia bihurtu zen, karlistak biltzen ziren lekuei El Círculo Jaimista izena emanez.


136. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.l. antsorena 0105 Sekundino, aldiz, karlista zen.

137. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. izagirre 0091 Iragan mendeko karlistak gozo hartu genituen, baina errefuxiatu bezala, bertzerik ez. 75 La revendication autonomiste des Provinces Basques. L'ILLUSTRATION, 1931-IX-26.

138. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0053 (...) karlisten eraginkortasunak behera egin zuen.

139. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0053 Foruen zati bat gordez karlistek dinastiako eskubideei uko egitea proposatzen zuen.

140. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0053 Negoziazio batzuk izan ondoren, Bergaran 1839. urteko abuztuaren 31n liberalen ordezkari zen Esparterok eta karlisten tropen buru zen Marotok elkar besarkatu zuten eta Lehen Karlistada horrenbestez amaitu zen.

141. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0053 Liberalek hartutako konpromezua ez zen batere zehatza eta Araba zein Nafarroako karlisten jeneralek denboraldi labur batez gerran segitu zuten bakerako baldintzak onartu ez zituztelako.

142. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0053 Tomas Zumalakarregi, Karlisten jenerala

143. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0416 Hiru hilabetez karlistek Bilbo estu inguratu zuten.

144. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0003 Bigarren Karlistadako azken guduetako bat Abadiñon gertatu zen (1876-II-15); bertan liberalek garaipena lortu zuten karlisten gain.

145. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0003 Liberalen buru Ciria jenerala zen eta Cavero karlistena.

146. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0003 Elgetatik Zumarraga aldera erretiratu ziren karlistak.

147. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak e.l. adan 00040 Liburua erakutsi zidaten aterbe ematen zigun etxe batetan: ongi forratua zen, ez baitzituen alferrik trebakatu hogei urte txibato, kapeloker eta karlisten mehatxu pean.

148. 1991> euskara batua saiakera-liburuak oñati 0118 Batzuk, absolutoak edo karlistak, Fernandoren anaia zen Karlos ("el Pretendiente") izango zelakoan zeuden; beste batzuk, berriz liberalak, Fernandoren alaba, Isabel II.a nahi zuten.


149. 1991> euskara batua saiakera-liburuak oñati 0118 Liberalen jokaera ekonomikoa maltzurtzat hartzen zuten karlistek: zerga asko jartzen zizkietelako kanpoko produktoei, errentak igotzen zituztelako, herri-lurrak saltzen zituztelako,... herri xehearen kalterako.


150. 1991> euskara batua saiakera-liburuak oñati 0118 Liberalak behin baino gehiagotan salatuak izan ziren antiklerikalak izateagatik eta erlijioaren aurka zihoztelako.Karlistak, berriz, erlijioaren defendatzaile sutsuak ziren.


151. 1991> euskara batua saiakera-liburuak oñati 0118 Berari esker, garaipen handiak izan zituzten karlistek.


152. 1991> euskara batua saiakera-liburuak oñati 0118 Zumalakarregik karlistadan parte hartzeko arrazoia, euskal foruak salbatzea izan bazen ere, Karlos-ek karlisten erregeak ez zituen haintzakotzat hartzen foruak.


153. 1991> gipuzkera antzerkia a. albisu 00171 SANTA KRUZ: Egia diozu... Eta orrek, eta irakurtzen ari naizen Mariano gerralariaren bizitzak irakitan jartzen didate odol guztia... Eta ez dakit zer egingo dedan, Karlistak iñoiz jeikitzen ba-dira berriro... Ez det uste besoak tolestatuta, ezer egin gabe, egongo naizenik... Ezin baidet kendu burutik gure Elizaren eta gure Foruen etorkizuna: zoria... (Eta ikusleen ezker aldetik izkutatuko dira biak...)

154. 1991> gipuzkera antzerkia a. albisu 00171 KONTALARI: (Ikusleen eskubi aldetik agertuko da Kontalaria) Ezin esango degu, bada, karlista ez-zanik Santa Kruz... Karlista, edo-ta orduan berdin zana: Elizaren eta Foruen aldekoa.

155. 1991> gipuzkera antzerkia a. albisu 00191 II-Ordezk: Lizarragak bialduak gaituzu, eta berak esan digunez, Karlisten Gerra-Batzarreko izendatu nai zaitu zu eta zure baiezkoa nai luke.

156. 1991> gipuzkera antzerkia a. albisu 00191 I-ORDEZK: Baiñan ezin ukatu dezu, ala ere, zuek biok, eta zuen bion mutillak alkartuta, indartsuagoak izango lirakeela karlisten tropak..

157. 1991> gipuzkera literatur prosa a. zavala 00015 Karlisten bigarren gerratea asi berria zan.

158. 1991> gipuzkera literatur prosa a. zavala 00015 Orokietara jetxi, eta eraso egin zieten karlistei.

159. 1991> gipuzkera literatur prosa ataño sask 0093 - Karlistak eta liberalak.


160. 1991> gipuzkera saiakera-liburuak a. zavala 0009 Orrelako zerbait gertatuko baitzan gero, urteen buruan, karlisten gerrateen denboran ere.


161. 1991> sailkatu gabeak egunkariak dv 1996 0062 Karlistak eta liberalak altxorraren bila

162. 1991> sailkatu gabeak egunkariak dv 1996 0062 Karlistak eta liberalak, ume denak abiatu ziren lehengo asteazkenean izkutatutako altxor baten bila.