XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak e. urroz 0311 Erregeren izenean eta ordez presto jira bat egin zeban Grimaldi Ministroak irichiaz Erregengaitik Mineralojiko eta Quimica-ko katedra edo eskola 1777-garren urtean jartzea-bakoitza pagatuaz maisubari 1.000 peseta eta gañaz emanaz 6.000 erreal Mineraloji-ko Eskolan bear ziran gauzak erosteko.

2. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak e. urroz 0313 Bañan etzan geyago izan ez Mineraloji eta Quimica-ko eskolik, eta Gobernuak ere etseban eman lengiko 39.000 erreal.

3. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak alt olab 0508 Gisa-sointzazko izenpillo aunetaz asi nai det, geroenean giza-gogoari, uzkurtzari, lugintzari, kimiari, t.a. dagozkien izen pilloak argitaltzeko asmoz.

4. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak x. kintana 0030 Kimika erraxa dute eta estruktur xumea.

5. 1940-1968 sailkatu gabeak saiakera-artikuluak euskera 1968 0246 Ba da kimikan... lebe bat... alegia, bi gas (temperatura diferente)... ezin litezkeala batu... izkuntza-legean ere berdintsu.

6. 1969-1990 euskara batua administrazio-idazkiak hezksaila 1984 0019 84 / 85 ikasturterako 10 esperientzia onartu dira, irakasgai ezberdinetakoak (Fisika eta Kimika, Natur Zientziak, Geografia eta Historia, Gaztelania eta Euskara) eta 7 Institututan eta Ikastola 1ean burutzen ari direnak.

7. 1969-1990 euskara batua administrazio-idazkiak gipuzkoako ekonomia 0113 1985ean, Metalaren eta Kimikaren sektoreek positiboki eboluzionatu zuten, gero eta iharduera-maila handiagoekin baina normalaren azpitik hala ere.

8. 1969-1990 euskara batua administrazio-idazkiak gipuzkoako ekonomia 0113 Igoerarik jeneralizatuenak Janarien sektorean erregistratu ziren, honi, igoera ez hain garrantzitsuekin, Kimikaren eta Altzarien sektoreek jarraituz.

9. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. iturbe 00008 III.- Kimika deskriptiboa elementuen propietateen deskripzioa izaten da.

10. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. iturbe 00051 Taldeko lehen elementuak berezitasun handiak presentatzen ditu, kimikaren adar bat berak soilik betetzen duelarik.

11. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kolorea 00081 Gaur egun kimikak tratatzen dituen problemak erresolbitzeko mekanika kuantikoa behar du, azken mendean eta oraingoan mekanika klasikoaren oinharriak behar zituen bezala.

12. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0117 Geroago Kimika aurrerapen handiak ezagutzen hasi zen.

13. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak gizartea/4 0059 Bestelako industri produktuak
Elikadura, edariak eta tabakoa
kimika
Burdingintza eta metalgintza
Tresneria eta bestelako metal-industriak
Petrolio, meatze, eraikuntza eta elektrizitate-industriak, grafiko honetan sartu ez badira ere, guztien artean industri produkzioaren ia ehuneko hogeia dira.

14. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0001 Kimikan ukaezinezko garrantzia duen arazoa zera da, bi edo osagai gehiagoz osatutako disoluzioetan osagai desberdinen arteko erlazio kuantitatiboarena.

15. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Fisika eta kimikaren arloa guztiz jorratu gabekoa zen XVI mendera arte.

16. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Baziren, Syrakusa-ko Arkhimedes-ek (K. a. 287-222) egindako aurkikuntza eta asmakuntzak; Txinatarrek Ekialdean, eta Arabiarrek, Mendebaldean, tratatutako alkimia eta optikak Fisika eta Kimika zientziekin baino, magiarekin zerikusi handiagoa zeukaten.

17. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Argi eta garbi ikusten da bada, magnitudeak definitu, unitateak erabaki eta horiek neurtzeko neurgailuak hobetu diren heinean aurreratu dutela Fisikak eta Kimikak.

18. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Zer dira ordea Fisika eta Kimika?.

19. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 2.2.- FISIKA ETA KIMIKA.

20. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Zientzia Fisikoaren barnean ordea, sail desberdinak bereizten dira: Fisika, Kimika, Biologia, Geologia, Astronomia, Meteorologia, e.a.

21. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Tamalez, Kimika eta Fisika ikasten ari den ikaslea zientziaren teorizismoan jausten da maiz eta Kimikaren eta Fisikaren irakaskuntza teoria, hipotesi eta ideia abstraktuen azalpen hutsean gelditzen da horren ondorioz.

22. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Fisika eta Kimika zientzia esperimentalak izanik, contranatura gertatzen da irakaskuntz eredu teorizista hori.

23. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Fisika eta Kimikazko ariketa-liburuak izeneko liburu-sail honek, zubi bat ipini nahi du irakaskuntza teoriko eta ikasitakoaren erabilpen praktikoaren artean.

24. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Fisika eta Kimikazko ariketa-liburuak izeneko liburu-bilduma honen ale guztiak, egituraketa jakin bati lotuko zaizkio zientziaren alderdi praktikoa lantzeko helburuarekin.

25. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Liburuxka bakoitzak Fisika eta Kimikaren alor zehatz bati lotuko bazaio ere, alor hauek zabalak izanik, azpialorretan banatu dira problemak proposatzeko eta azaltzeko unean.

26. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zinetika 0187 Katalisiaren gaia garrantzi handikoa da, bai zinetika eta baita generalean kimika barruan ere.

27. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0015 Beraz, Kimikaren lana, hein handi batean behintzat, guzti honi muga jartzea eta konpontzen saiatzea izango da.

28. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0015 Eta benetan hitz egin nahi bada, Kimikak lan hau aurrera eramateko bideak eta bitartekoak badituela aldarrikatu behar da.

29. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0015 Aginte publikoaren esku dago orain Kimikak eskain ditzakeen bitarteko hauen erabilpen egokia.

30. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0073 Orain arteko ikasgaietan, kimika zer den, materia atomoz nola osatuta dagoen eta atomo hauen barne-antolamendua nolakoa den ikusi ditugu.

31. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0073 Kimikaren esparruan oso zabala izan zen bere lana eta kimikaren alor guztiak ukitu zituela esan daiteke.

32. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0364 Kimika organikoan, askotan, formula enpiriko berdineko elementu batzuek propietate desberdinak agertzen dituzte.

33. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0182 Azken batez, hizkuntzazko gai bat dela esan dezakegu: Kimikan erabiltzen den hizkuntzaren idazte eta ahozkatze-arauak adierazten ditugu, ahalik eta zehatzen.

34. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0182 - Hiztegi berezi honen bidez (azido, oxido,...) kontzeptuak susmatzen hastea, Kimikazko gaietako kontzeptu garrantzitsuak baitira, nahiz eta maila honetan hitz zentzuan hartu.

35. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0182 Natur Arloan, eta hain zuzen Kimikazko gaietan, jadanik aztertu eta ikasi duzuena kontutan hartuz, oso erraz gertatuko zaizue formulazioa eta nomenklatura (hots, konposatuen izenak ikastea).

36. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0182 I.U.P.A.C. erakundea Kimikaren historian zehar hiruzpalau bider antolatu izan dira elementu eta konposatu kimikoen izenak eta ikurrak adierazteko moduak.

37. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 1. 1. FISIKA ETA KIMIKA: ZIENTZIA ESPERIMENTALAK.

38. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Horregatik fisika eta kimikari zientzia fenomenologiko deitzen zaie; fenomeno fisiko eta kimikoak aztertzen dituztelako alegia.

39. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 KIMIKAK fenomeno kimikoak estudiatzen ditu.

40. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Egia esan, egunetik egunera Fisika eta Kimika nahastuago daude, erlazionatuago daude.

41. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Gaur egun Fisika eta Kimika bereiztea nahikoa zaila gertatzen da.

42. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Kimika, fenomeno kimikoak aztertzen dituen gai esperimentala da.

43. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kimika 1990 0071 Gaztetandik bere grina kimika izan zen.

44. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kimika 1990 0071 Balantzaren erabiltze sistematikoa Lavoisierrek ekarri zuen kimikaren eremura.

45. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kimika 1990 0071 Bi mende lehenago Galileok fisikan egin zuen bezala, kimikaren oinarriak ezarri zituen, eta bertan behera bota zituen kimikariek zituzten ideia zaharkitu eta okerrak.

46. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kimika 1990 0101 Beraz, kimikan substantzi kantitatea partikula-kopuruarekin lotuko dugu.

47. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natura/oho 0007 Bestalde nahikoa da eta gure ustez egokiagoa gainera, laborategi bakar bat izatea gai eta arlo guztientzat (Fisika, Kimika, Biologia, etab...), Naturan gertakari eta ekintzak ez bait dira isolatuak eta bakoitza bere aldetik jazotzen, baizik eta elkarren menpean, (...).

48. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak elhuyar 1981 0447 Hasieran Matematika eta Kimika Teknikoa irakasten nituen eta azken bi urteetatik hona Materialen entseiuak delako gaia irakasten dut, bai euskaraz eta bai gazteleraz.

49. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak elhuyar 1985 0328 Aurkibidearen laburpena: 1- Kantitate fisikoak eta unitate fisikoetarako sinboloak; 2 Kimikako eta fisikako kantitateetarako gomendatutako izen eta sinboloak; 3- Unitateetarako sinboloak eta unitateak; 4- Zenbakiak; 5- Kantitate fisikoak, unitateak eta balio numerikoak; 6- Gomendatutako sinbolo matematikoak; 7- Elementu kimiko, nuklido eta partikuletarako sinboloak; 8- Espektroskopiorako sinboloak; 9- Potentzial elektrikoen diferentzien, indar elektroeragileen eta elektrodo-potentzialen zeinuei dagozkien hitzarmenak; 10- pH delako kantitatea; 11- Erreakzio-abiaduraren definizioa eta erlazionaturiko kantitateak; 12- Zenbait oinarrizko konstanteren balioak; 13- Erreferentziak.

50. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. mujika 0251 College Royal-eko edo Lorategi Botanikoko kimikazko kurtsoetara joan ziren eta ikasketak egin zituzten D`Arcet eta Rouelle irakasleekin, Kimikan eta Fisikan ez ezik Mineralogian eta beste natur zientzietan hastapenak eginez.

51. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. mujika 0253 Eskola metalurgiko honen berri ematen du elkarteak 1784an Erregeari zuzendutako gutun batean eta horretan ikusten denez Faustok Freibergen ezagutu zituen gai-antzekoak ematen dituzte Bergaran ere: Mineralogia orokorra eta aplikatua, meatzeen ustirapenerako teknikak, lurreko geometria, Marrazketa Teknologikoa, metalurgiari egokitutako Fisika eta Kimika eta metalen entseiua.

52. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. mujika 0255 Azken hipotesi hau indartzen dute bere anaiaren irakasle izan zen Torbern Bergmann ospetsuari 1784ko urtarrilaren 15ean bidali zion gutunean azaltzen diren hitz hauek: Nik, nire anaiak bezala, mineralaren arazoari ekiten diot, baina hauek lurralde honetan kasik ez daudenez, kimikataz arduratzen naiz batez ere.

53. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0270 5.- Kimikaren egoera.

54. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0270 XVIII. mendean kimikaren egoera nabarra zen.

55. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0271 XVIII. mendeko azken laurdena izango zen Kimikaren Historiaren atal aberatsenetako bat. Aurrerakuntza honetan bi atal bereiz ditzakegu.

56. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0271 Lehena, erreakzio kimikoen azterketa, nagusiki gasekin, horregatik, Kimika Pneumatiko deitua.

57. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0271 Aipagarri dira hemen H. Cavendish (hidrogenoa eta azido nitrikoa nitrogeno oxido gasak disolbatuz lortu / isolatu zituenak, beste gauza askoren artean), J. Priestley (oxigenoaren isolatzailea), J. Black (karbono (IV) oxidoaren eta alkali ahulen karbonatoen arteko erlazioa jarri zuena), T. O. Bergman (Kimika Analitikoaren eta Grabimetrikoaren sortzaile).

58. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0272 Metodo experimentalen aurrerakuntzarekin, Kimikaren lege ponderal eta bolumetrikoan definizioak etorri ziren: J. L. Proust, J. B. Richter, eta J. Dalton-enak.

59. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0272 Bigarrena, Kimika Analitikoaren azterketa izan zen.

60. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0272 XIX. mendearen hasieran, Kimikak ikusi zuen bere jaiotza Zientzia gisan.

61. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0272 Aipatzeko da ere, urte hauetan hasiko zela Kimikaren beste adar berri bat, Kimika Industriala, halegia.

62. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 0113 Baina atomoak, kimikaren estudio-objektu izateaz gain, ez ditugu hutsetan aurkitzen, elkarkonbinaturik baizik.

63. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 0113 Aitzitik, kimikak ez du lortu lotura desberdinen arteko diferentzia zehatza egitea, eta lotura moetaz mintzatzen garenean, lotura hori predominantea dela esan nahi da, eta beste loturak ez direla hain inportanteak.

64. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. oregi 0123 Biok dute bere gain mekanika, kimika eta gintza-injenierotza, eta egin nahi den ekoizki berria asmatu eta tajutu dutenek eskatzen dituztenei erantzungo dien lehengaia aukeratzea.

65. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/1 0061 Alisio ikus Lurra / Alkimia ikus Kimika / Almidoi ikus Landareak / Alkairo ikus Egipto; Nilo / Alkohol ikus Ardoa / Alpaka ikus Ganbelu; Peru.

66. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0094 - Liskar bat kimikaren mailan, burruka bat, erasoaldi bat.

67. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak siadeco 0092 Ritmo azkarragoz (Europa osoko bataz bestekoa baino areagoz) hazten diren sektore biak, landuketazkoa (% 7,1) eta kimika (%11,3) dira; beti ere, balore kostantetan.

68. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak siadeco 0092 Goiherrin, sektorerik puntakoenak, etorkizunari buruz eragingarrienak beraz (metal landuketako azpitalde zenbait, kimika, e.a.), edota tamaina koxkorreko dira oraino bailaran hazkundearen eragile bezala agertzeko, edota 60. hamarraldian beren produzio ahalmenean beheititze erlatibo bat izan dute, eta zenbaitetan, geraldi arriskugarria.

69. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. irazabalbeitia 0105 Gaur egun 23 sail desberdin daude (Antzerkilaritza, Bertsolaritza, Kazetaritza, Laneko Euskara, Literatura, Pedagogia, Historia, Informatika, Linguistika, Glotodidaktika, Filosofia, Matematika, Psikologia, Fisika, Politika, Medikuntza, Musika, Natur Zientziak, Kimika, Soziologia, Zuzenbidea, Nekazaritza).

70. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. irazabalbeitia 0118 Joan den XVII. UEUren baitan (1989.ean) ospatutako Euskal Kimikari Ikerlarien Hirugarren Biltzarreko sarrera-hitzaldian Jose Mari Elortza doktoreak esandakoa aipa daiteke orain: Kimika saila sortu zenean 1977.ean, liburu bakarra zegoen kimikaz euskaraz, gerra aurrean argitaratutakoa.

71. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. irazabalbeitia 0118 Egun darabilgun kimikazko euskal terminologia orduantxe sortu eta finkatu zen.

72. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0491 herbaltze, herbaldu ad.-aren aditz-izena. ik. herdoil iz. (1571). ik. 1. Burdin hidroxido gorrixka, aireko hezetasunaren eraginez burdinaren azalean eratzen dena Kim. (G. er.). Oxidoa 2. Landareetan onddo bizkarroiek sortzen dituzten, eta haien zurtoin eta hostoetan gertatzen diren orbain herdoil-antzekoez ezaugarritzen diren eritasunen izena 3. Irud. Gauzetan itsasten den zikina 4. (1808) Herdoil-orbaina.

73. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak fisikaren historia 0003 Horregatik ez da arraroa izango, gaur egun Fisika, Kimika, Matematika, Medikuntza eta abar banandurik ikusten baditugu ere, garai haietan (eta duela bizpahiru menderarte) denak Naturaren Filosofiaren atalak izatea.

74. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0135 Prozesu honetan zehar garatu ziren datu eta kontzeptu kimikorik gabe Lavoisieren ondorengo lana, eta Daltonena bereziki, ulertezinak izango ziren (8) Elektrizitateari buruz, ikus idem, VIII-IX. kap. Kimikari buruz, ikus Metzger, op. cit., 1. zatia.

75. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0135 Iraultza kimikoa baino lehen, kimikak zuen zereginetako bat substantzia kimikoen kualitateak eta kualitate horiek erreakzio kimikoetan jasaten zituzten aldaketak argitzea zen.

76. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0135 Hala ere, Lavoisieren erreformak azkenean kimikako printzipioak zokoratu egin zituen eta horrela kimikari adierazpen-ahalmena zerbait eta ahalmen potentzialaren zati handia kendu zizkion.

77. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0243 Konposatuen taldetik elementuen taldera egindako metalen transferentziak errekuntzari, azidotasunari eta fisika eta kimikaren konbinaketari buruzko teoriaren sorreran oinarrizko papera izan zuen.

78. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0243 Denbora laburrean aldaketa horiek kimikaren esparru guztira zabaldu ziren.

79. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak j. agirre 0121 COMPOST ARTIFIZIALA, egin diteke lastoari zenbait kimikazko produktu naastuz ere, baiña emen ez gera asiko zein diran esaten, ez baitituzu salgai topatuko eta neurri txikian gutxiago.

80. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1988 0001 Beste alde batetik, bi sailetan, medikuntzan eta kimikan, arazoak izan dira.

81. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1988 0001 Kimikan, esate baterako, ez zen ikasle nahikorik izan.

82. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1989 0001 3.- Matematikak, Natur Zientziak, Marrazketa, Fisika eta Kimika.

83. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herrizh 1988 0001 Bizkaikoa berriz Vasco Aragonesa otobidea, General kimika eta beste batzuetan.

84. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak txill 0001 Egin den lana, berriz, bai Biologian, bai Kimikan, bai Natur-Zientzietan, gorago joan da denen ustez.

85. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00020 Kimikaren sarrera eginez jarraituko dugu, 1. zikloan eraikitako eredu korpuskularretik abiatuz.

86. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00141 Hori da jarduera honen helburu nagusia, ordena eta txukuntasun-ohiturak (Kimikako praktiketan material-mordoxka erabiliko dela kontuan harturik) ezartzen hastea, ixtripuak saihesteko, 2. helburuaren hasierako ebaluazioa egiteaz gain.

87. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00141 Dena den, hurrengo gaian landuko dira Kimikako laboratorioan izan behar diren segurtasun-neurriak Egoki iritziz gero, orain landu daitezke.

88. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00008 Fenomeno horien azterketa da bi natur zientziaren helburua: Fisika eta Kimika izeneko zientziena.

89. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00008 Kimika, funtsean, fenomeno kimikoak aztertzen dituen zientzia da, hau da, substantzien transformazioak eta substantzien konposizioa, egitura eta propietateak aztertzen dituena.

90. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00100 Zergatik esan dezakegu lege hori Kimika modernoaren abiapuntua dela?

91. 1991> euskara batua ikasliburuak kimika/3 0087 Antoine Lavoisier ("Kimikaren aita) izan zen flogistoaren teoria behera bota zuena.


92. 1991> euskara batua ikasliburuak axelko 0022 Bestetik, hor ditugu tradizioz erabili izan ohi diren banaketak: esperientzi arloa, natur eta sozial arloak... eta baita horiek baino zaharragoak diren banaketak ere: anatomia, biologia, geografia, fisika, kimika, historia...


93. 1991> euskara batua ikasliburuak bakarka/4 0074 11. Ondo dakit Fisika, baina Kimika ikasteko daukat.


94. 1991> euskara batua ikasliburuak beleko 0021 Lehendik bagenituen natur zientziak, geografia, fisika, kimika, historia... eta antzeko izen ederrak.


95. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00009 Hemen beheko marrazkietan aurtengo ikasturteko Fisika eta Kimikako unitate didaktikoak zein diren agertzen dizugu, eta baita gaiak nondik nora doazen agertzen duen haria ere.

96. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00009 Lantzen hastera zoazen Fisika eta Kimikako lehen unitate didaktiko honetan aztertzen den gaiari zinematika deitzen zaio.

97. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura a. aldekoa 00150 A! Eta, espero zen bezala, Matematikak eta Fisika eta Kimika suspenditu nituen. Baina mundua ez da horregatik amaitu.

98. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. irazabalbeitia 00080 - Bergaran ikasi omen zian hark kimikaz zekien guztia. Alkimiaren iturria aitzitik, liburu zahar hautsez betetakoetan mamitu zian. Han zizkian Paracelsus, Nostredamus, Sendivogiuseta beste zenbaitzuen liburuak.

99. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00007 KIMIKA ETA SARRERA-PROBAK

100. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00007 Kimikaren helburu nagusia, Natur Zientzia guztiena bezala, Natura bera ulertzea da, agian giza-behaketaren pean agertzen diren fenomenoen ordenamenduaz baliatuz. Eremu zabal honen barruan, Kimika, materiaren izaera eta eraketaren azterketan, eta beraren eraldaketan, zentratu da.

101. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00007 Kimika Fisikarekin batera agertzen da lehendabiziko ikasturteetan, irakasgai bakarra osatuz. Ikasturte gorenetan (LOGSE batxilergoko 2.ean, UBIn, eta abar) eduki-multzo propio batean zentratzeak, beste irakasgaietatik isolatua, ez luke ahantzarazi behar beste zientziekiko duen harremana, eta horregatik, gaiari dagozkion eduki tematiko edo kontzeptualez gain, beharrezko egiten da eduki transbertsalak ere programatzea.

102. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00007 Azkenez, ez litzateke ahaztu behar Kimika zientzia esperimentala dela, eta horrela ezagutzen eta exigitzen da dagokion Irakaskuntzen Dekretuan, eta horregatik trebetasunen garapena, irakasgaiaren helburu lehentasunezkoa izan beharko litzateke.

103. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00007 Sarrera-probak hiru atal dauzka eduki doktrinal gisa: lehena, erreakzio kimikoen alde estekiometriko eta energetikoei dagokie; bigarrena, orekan (homogeneoan eta heterogeneoan) dauden sistemei eta oreka-mota desberdinei, dagokie; horretarako aurretiaz sistemen garapen denboralaz (zinetikaz) nozioak sartu beharko direlarik; eta bukatzeko, gehiago izaera transbertsal eta integratzailez, ezagumenduen sakontasunezko izaeraz baino, Kimika Ezorganikoa eta Kimika Organikoa hartzen dira, azken hau intentsitate handiagoz, beraren alde industrialak, eragin soziala eta ingurugirokoa, eta abar.

104. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00007 Beraz, Kimika irakasgaian egindako programek, bai UBIn eta bai LOGSE Batxilergoko 2. ikasturtean, zenbait puntu amankomunean dute, baina baita ere zenbait desberdintasun, nahiz eta helburuak eta metodologia nabarikiro desberdinak izatea nahi izan, eta horrela argiro behatzen da proposaturiko ariketetan.

105. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00009 Problema baten ebazpena bide egokia da definizioren bat, lege, propietate edo eredu teorikoren bat argitzeko. Honekin batera, Kimikaren oinarrian ongi ulertzen badira, ez da zailtasun berezirik egongo problemen ebazpena egiteko orduan. Horregatik, zeharo konbentzituta gaude ezen oinarrien ulermena eta problemen ebazpena aktibitate osagarriak direla.

106. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00009 Lan hau idazterakoan geure buruari jarritako helburu nagusia zera izan da, UBI, LOGSE eta IEEko ikasleei lanabes lagungarria eskaintzea, eta halaber erabilgarria Kimikaren ikaste-prozesuaren zehar, eta, noski, azken ikasturteak eta Sarrera-Probak gainditzen laguntzea.

107. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00009 Maila honetako Kimikaren formulismo matematikoak ez du zailtasun handiegirik, eta, gomendatzen diren zuzenketa-irizpideetan isladatzen den moduan, ez lirateke jarri beharko kontzeptu kimikoen erabilera zuzenaren gainetik (lortzen diren emaitzak argiro koherentzia gabekoak ez diren artean, noski).

108. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00009 Zentzu honetan, eta Lord Kelvin parafraseatuz, mintzagaia neurtu ahal denean eta zenbakien bidez adieraz daitekeenean, orduan horretaz zerbait jakingo dugu, zera esan nahi dugu, Kimika soilik ikasten da ariketak norberak ebazten dituenean. Norberaren lana funtsezkoa da.

109. 1991> euskara batua saiakera-liburuak zozoak beleari 00086 Fisika eta Kimika, Matematika eta Dibujo beti arrastaka ibiltzen nituen.

110. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. maia 00021 Ulerkuntza horretara iristeko, sarritan soziologoak teknika estatistikoak aplikatu beharko ditu, batez ere bizitza sozial modernoko masa-fenomenoez diharduenean. Baina soziologian hain pisu erlatibo ttikia du estatistikak nola Euskal Filologian aditz trinkoen jokoak (bertoko adibide bat emateko); edota kimika guztian, entseiu-tutuetan usain txarrak ateratzeak.

111. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 00123 Aldiz, elektroteknia edo kimika industriala unibertsitateetan egiten ari ziren lan teorikoen ondorioak izan ziren.

112. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eima 1995 0200
Programa-mota: simulazioa, ariketak
Irakasmaila(k): BBB, LH, IEE
Jakintzagaia(k): Fisika, Kimika
Urtea: 1990

113. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 0050 Kimikaren zientzia osoa arau honen gainean eraikitzen da;

114. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0140 alkali. iz. KIM. Metal alkalino edo amonioaren hidroxidoa.

115. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0140 alkalimetria. iz. KIM. Alkali edo baseen determinazioa, azidozko disoluzio baloratu baten bidez.

116. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0140 alkalimetro. iz. KIM. Substantzien basikotasuna neurtzeko tresna.

117. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0140 alkalino. izond. KIM. 1. Basikoa.

118. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0140 alkalinotasun. iz. KIM. Basikotasuna.

119. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0140 alkaloide. iz. KIM. Landareetatik erauzitako konposatu nitrogenatu basikoen familia.

120. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0140 alkanfor. iz. KIM. Substantzia organikoa, zuria, solidoa, kristalinoa, hegazkorra eta usain eta zapore berezikoa.

121. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0140 alkano. iz. KIM. Karbono eta hidrogenoz osatutako eta bere egituran karbono arteko lotura bakunak besterik ez dituzten konposatu organikoen izen generikoa CH2n+2 formula orokorra dute.

122. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0138 - Kimikak Teknologiarekin izan duen lotura eta guztiek gizartearen garapenean izan duten eragin mesedegarria.


123. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0138 - Kimikak eta Teknologiak ingurugiroa suntsitu eta zaintzean izan duten eraginaren balioespen kritikoa.


124. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0138 - Gizarteak Kimika eta Teknologiaren garapenean izan duen eraginaren balioespen kritikoa.


125. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0138 3. Nukleoa - Kimika deskriptiboa


126. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0138 Kimikaren orientabidezko izaerak gai honekin lotutako alderdi interesgarriak ikustera eraman gaitzake, hala nola, bizitza-prozesuen energetika, biomasa edo erregaiak.


127. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0181 Biokimikan Kimikarekin batera disziplinarteko ikuspegiak erabili beharko lirateke.


128. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Zer dira fisika eta kimika?


129. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Fisika eta kimika zientzia esperimentalak dira eta helburutzat daukate naturaren eta bizi gabeko materiaren portaeraren ikerketa eta baita bizi garen unibertsoak betetzen dituen legeak aztertzea ere.


130. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Kimika substantzien banaketaz, identifikazioaz, sintesiaz eta ikasketaz arduratzen da.


131. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Aurrerantzean fisikak eta kimikak izaera berdintsua izango dute.


132. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Baina ez fisika eta ez kimika ez dira mugatzen bizigabeko materiaren ikasketara, baizik eta beren akzio eremua geroz eta gehiago hedatzen dute, hau dela eta fisika eta kimikaren eta biologia, geologia, medikuntza, farmazia, injenieritza eta abarren artean muga zehatzak finkatzea ezinezkoa gertatzen da.


133. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Uste dugu fisika eta kimika izan direla eta etorkizunean jarraituko dutela izaten unibertsoaren portaera finkatzen duten legeen bilaketa hunkigarri bat; unibertsoak ez baitizkie bere legeak aditzera ematen iraunkortasunez, ahaleginez eta adimenez saiatzen direnei baizik.


134. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Fisika eta kimika ikastea abentura zirraragarria da.


135. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Fisika eta kimikaren helburua, beste edozein zientziarena bezalaxe jokoaren arauak aurkitzea da.


136. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lure/3 0011 Arrantza, elikadura industria, ehungintza, kimika eta zurgintza.


137. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lure/3 0209 dioxido. iz. Kim. Molekula bakoitzeko bi oxigeno atomo dituen oxidoa. ik. bioxido.


138. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lure/3 0209 dipeptidasa. iz. Kim. Dipeptidoen banaketa eragiten duen entzima.


139. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lure/3 0209 dipeptido. iz. Kim. Bi aminoazidoen elkarketaz sortutako proteina.


140. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0323 4. (Kim.) Erreakzio batean produktu bihurtzen den substantzia baten molekula-portzentaia.


141. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0914 piridina. iz. (Kim.)


142. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0914 pirimidiko. izond. (Kim.) base pirimidiko. Pirimidinatik eratorritako hainbat molekula organiko nitrogenodunen izena.


143. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0914 pirogenazio. iz. (Kim.)


144. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0914 pirolisi. iz. (Kim.)


145. 1991> gipuzkera saiakera-liburuak i. olea 00050 Erropak eta ontziak garbitzeko tresnak nola manejatu eta zaindu ere jakiñ bearra dauka. Plantxatzeak ere baditu bere lanak. Eta etxea eta altzariak garbi eduki bearrak? Zurezko eta telazko gauzak sitsak joko ez baditu, kimika ere jakiñ bear du etxekoandreak. Etxekoentzat gosariak gertatu bear eta bera jaikiko da goizean lenbizi.

146. 1991> sailkatu gabeak egunkariak bao 1994 0008 652.2 eta 3: Drogagintza, lurringintza eta kosmetika, garbiketako gaien, pintura, berniz, disolbakari, paper eta dekoraziorako beste ekoizkin batzuen eta kimikako ekoizkinen, eta norbere higiene eta garbiketarako gaien txikizkako merkataritza


147. 1991> sailkatu gabeak egunkariak bao 1994 0012 Drogagintza, lurringintza eta kosmetika, garbiketako gaien, pintura, berniz, disolbakari, paper eta dekoraziorako beste ekoizkin batzuen eta kimikako ekoizkinen, eta norbere higiene eta garbiketarako gaien txikizkako merkataritza