XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. iturbe 00096 PROPIETATE KIMIKOAK

2. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0113 4. LANERAKO GAIA ELEMENTU ETA SUBSTANTZIA KIMIKOAK 1.- ELEMENTU KIMIKOAREN KONTZEPTUA

3. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0113 Elementu kimikoaren kontzeptuaz jabe zaitezen, ondoko Laborategi-Gidoia egingo dugu.

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0116 4. ELEMENTU ETA SUBSTANTZIA KIMIKOAK Zuk egin duzun experientzia hori, aintzin-aintzinetik zientzilariek egin ohi dutenaren itxura baino ez da izan.

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0117 1. ELEMENTU KIMIKOAREN KONTZEPTUA

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0117 Lavoisier-en Iraultza Kimikotik aurrera, zientzia hau gaur egun dituen ezaugarriak hartzen hasten da.

7. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0121 1.2.- Ikur kimikoa Irakur eta ikas: Elementu kimiko guztiek izen bat dute eta kasu askotan aintzinetik datorkie (ezagutzen direnetik), baina elementu kimikoa aurkitu berria bada, bere aurkitzailearen izena hartzen du edota bere propietate, ezaugarri edo beste edozein arrazoin dela eta, aurkitzaileak jarri nahi izan diona.

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0121 Elementu hauek osorik izendatzeak suposatzen duen arazoa kontuan izanik, batez ere parte hartzen duten konbinaziotan, aintzinetik egin dira ahaleginak elementu kimikoak ikurrez identifikatzeko.

9. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0122 4. ELEMENTU ETA SUBSTANTZIA KIMIKOAK Ondoren elementu bakoitza bere izenaren haserako hizki edo hizkietaz izendatzeko ahaleginak egin ziren, jeneralki latinezko edo grekozko izenak hartzen zirelarik.

10. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0123 2. ZENBAIT ELEMENTU KIMIKOZ OSATURIKO SUBSTANTZIAK

11. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0123 2.- ZENBAIT ELEMENTU KIMIKOZ OSATURIKO SUBSTANTZIAK

12. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak fiskim/5 0080 Edozein prozesu kimikotan energi aldaketa bat gertatzen da.

13. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak fiskim/5 0080 Erreakzio kimikotan, energia ondoko eraren batean azaltzen da: termiko, elektriko, mekaniko edo argi eran.

14. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natur/8 0045 1. GIDA SISTEMA ENDOKRINOA EGINKIZUNAK Izen horrekin ezagutzen da hormona deituriko substantzia kimikoak elaboratzen dituzten barnejarioko guruinen multzoa.

15. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak p. alkain 0074 Edozein inperfekziok nahiz inpurutasun kimikoak zein kristal-estrukturaren irregulartasun batek, errendimenduaren beherapen bat sortzen du.

16. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. igea 0122 Dena den bata besteetatik bereizi egin beharko genuke, baina Euskal Herrian ugarien diren fabriketan, Siderurgikoak, metalurgikoak, kimikoak, etxegintzako lana... abarrotsa, zikinkeria, arriskua, gaueko lana eta desplazamenduak, ezaugarri arruntak dira.

17. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0187 ALDAKUNTZA FISIKO ETA KIMIKOAK.

18. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0197 =xLx=. mendearen hasieran, konbinazio kimikoen legeetan oinarrituz, Daltonek teoria bat proposatu zuen, hots, Teoria Atomiko Molekularra.

19. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0197 - erreakzio kimikoetan sar daitekeen zatirik txikiena atomoa da.

20. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0173 17.3.- KONPOSATU KIMIKOAK.

21. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0173 Elementu guztien propietate kimikoak ez dira berdinak baina elementu batzuren propietate horiek antzerakoak izaten dira, elementu horien balentzia berdina delako.

22. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0233 Bestalde, elektrizitatea daroatenean konposizio kimikoa aldatzen dute.

23. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0233 Hala ere, gaur egun, oxidazioaren kontzeptu kimikoa zabalagoa da, eta oxigenoa erabiltzen ez den prozesuetan ere aplika daiteke.

24. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0202 Orduan, protoia eta Lewis-en azido tipikoetatik aparte, elektroizaleak maiztasun gutxiko espezie kimikoak dira edo oso bizitza laburrekoak.

25. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0104 Aurreko erreakzioetan nahiko garbi egiazta dezakegu energiaren eta erreakzio kimikoaren arteko erlazioa.

26. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0104 Prozesu kimikoak aurkitu, ulertu eta aurresan ahal izateko funtzio termodinamikoak behar ditugu.

27. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0224 Eremu hau, transformazio kimikoaren garapenaren azken xehetasunak ezagutzean oinarritzen da.

28. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak medikuntza 0038 Mineral esentzialek gorputzeko erreakzio fisiko eta kimikoetan hartzen dute parte.

29. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak medikuntza 0054 - ekoitz kimikoaren erabilera egokia.

30. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak x. arregi 0081 Gizonak ekosistemen ziklo naturaletan substantzia eta elementu kimiko kaltegarriak sartu ditu.

31. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak x. arregi 0081 Horrela, ongarri kimikoak lurraren produkzio erritmoa azkartzeko sortu ziren, baina, aldi berean, janarien kutsatzaile nagusiak ditugu gaur egun.

32. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natur/6 0097 ERREAKZIO KIMIKOAK.

33. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natur/6 0097 - Produktu kimikoak: Sufrea (S). Burdina (Fe). Prozedura: Pisa itzazu balantzan 3 g sufre, apunta ezazu kolorea eta gero bota ezazu arragora.

34. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Plastikoen abantailen artean, arintasuna, itxura ona, korrosioaren aurka duten portaera ona, isolatzaile elektriko onak izatea eta produktu kimikoen erasoa ondo jasatea aipa daitezke.

35. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak teknmet/1 0106 Beraz, arauketak honako talde edo batzordetan sailkatzen ditu arauak: Gai Orokorrak / Soldadura / Makina erremintak / Erremintak / Elektroteknia / Automobil ekaiak / Industria kimikoak / Burdingintza / Eraikuntza / e.a.

36. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zinetika 0007 Erreakzio kimikoaren abiadura edo azkartasuna modu ezberdinez adieraz daiteke.

37. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zinetika 0007 Erreakzio kimiko baten abiadurak, definituta dagoen arauera, balio numeral ezberdinak izan ditzake.

38. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zinetika 0019 Erreakzio kimikoaren bidea segitzeko metodo asko dago zalantzarik gabe.

39. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zinetika 0069 Abiadura absolutuen teoria aurkeztu aurretik komenigarri da oreka kimikoaren mekanika estadistikoa tratatzea.

40. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zinetika 0163 Zinetika kimikoak duen alderik garrantzitsuena hauxe dugu, zeren erreakzioak gehien bat disoluziotan gertatzen baitira.

41. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak biologia orokorra 0171 Hormonak gai kimikoak dira, eta honek esan eta inplikatu nahi duena da, zera, halegia, efektu primario hau izaera kimikozkoa izango dela, prozesu kimiko baten bidez egina; geroago sortzen diren fisiologi lanak edo ekintzak, efektu primario honen ondorio berantkorrak dira.

42. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak biologia orokorra 0390 Kinada fisiko kimikoek, organo hartzaileen nerbio, bukaeretan jotzen dute; nerbioek orduan, bere zentrugunei jakinerazten diete zirikada eta kinada horien berri, eta zentruetan erantzun egokiak eman ondoren, organo egikorretara bidaltzen dituzte.

43. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak biologia orokorra 0521 Metabolismoan, bost desberdintasun egin ditzakegu; desberdintasunak egiteko, beraien energi eta karbono iturriak behatzen ditugu:
Energi iturria
argia
iturri kimikoa
karbono iturria
materiaorganikoa
materiaorganikoa
Fotoautotrofoak
Fotoheterotrofoak
Kimioautotrofoak
Kimioheterotrofoak.

44. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak fisika 0192 b) Zein izango litzateke disoluzio kimiko baten tenperatura, merkuriozko zutabearen luzera 25, 4 cm. balitz?.

45. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. antiguedad 0495 Aire hau atmosferakoa bada ere, bizitzaren egintza kimiko-biologikoetatik sortutako beste konposatu batzurekin dago nahastuta.

46. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. antiguedad 0495 Lurtzoruen azterketarako ondoko hau behar da kontutan hartu: a) konposaketa fisiko-kimikoak.

47. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. antiguedad 0495 A.- LURTZORUEN EZAUGARRI FISIKO-KIMIKOAK

48. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0015 Intsektizida eta plagiziden bidezko ur-horniduren pozoinketa, erregaien erreketan gertatzen diren prozesuen ondoriozko eguratsaren poluzioa, animalia eta landareen prozesu kimikoen kausazko hilketa adibidez, prozedura kimikoen ondorio dira ezpairik gabe.

49. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0015 Herri industrial garatuen hazkuntza ekonomikoa, energi iturriak ari da ustiratzen alde batetik eta bestetik eta hondakin-bolumen ikaragarriak sortzen ditu, Naturaren oreka kimikoak kinka larrian ipiniz.

50. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0203 Antzinatik, kontrako zenbait propietate zituzten konposatu kimikozko bi talde ezagutzen ziren.

51. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0203 Kapitulu honetan azido eta baseak zeintzuk diren, zein propietate dituzten eta zein jokabide kimiko agertzen duten estudiatuko dugu.

52. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0307 14.3.- ENERGI ALDAKUNTZAK ERREAKZIO KIMIKOETAN.

53. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0307 Erreakzio kimiko guztietan, substantziak aldatzerakoan beroa ateratzen da sistematik, edota honek beroa kontsumitzen du erreakzioa gerta dadin.

54. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0307 Erreakzio kimikoa gerta dadin erreaktiboak berotu behar badira, erreakzioa endotermikoa dela esaten da.

55. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0307 Alderantziz gertatzen bada, hau da, erreakzio kimikoa gertatzerakoan sistema kimikotik beroa ateratzen bada, erreakzio exotermiko baten aurrean gaudela esaten dugu.

56. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0307 Erreakzio kimikoetan beroaz kanpo beste energi mota batzuek ere parte har dezakete.

57. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0307 Erreakzio kimikotan oso garrantzitsua da erreakzioaren abiadura.

58. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0126 Egintzen helburuak: - Aldakuntza edo erreakzio kimikoen artean, zenbait erreakzio-mota bereizten hastea, hala nola sintesia eta deskonposaketa.

59. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0126 Gai honetan, aldakuntza kimikoak eginez, gu geu ere horrelako iluntasunak argituz joango gara.

60. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0126 Aldakuntza kimikoak egitean (ikus Saioka 6), substantzia berriak sortzen dira.

61. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0163 Petrolioaren osagaiak konposatu kimiko desberdinak direnez, osagai horiek propietate desberdinak dituzte.

62. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0182 Ostera, bertako egintzak, memorizatze-lana errazteko asmatuak izan dira, hizkuntza kimikoa ikasleenganatzeko pentsatuak.

63. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0182 - Dakigunez, konposatu kimikoen formuletan, masa-proportzioen legeak adierazten dira.

64. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0182 Gai honetako beste helburu bat, oinarrizko lege hauen eta formula kimikoen arteko erlazioaz oharteraztea da.

65. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0182 - Formula eta izen kimiko en mekanizazioa lortzea.

66. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0182 Konposatu kimikoak nola eta zergatik formatzen diren aztertu eta ikasi duzue.

67. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0182 Zientzilariek kode berezia asmatu dute, hizkuntza berezia, konposatu kimikoak adierazteko.

68. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0182 I.U.P.A.C. erakundea Kimikaren historian zehar hiruzpalau bider antolatu izan dira elementu eta konposatu kimikoen izenak eta ikurrak adierazteko moduak.

69. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0182 Erakunde honen helburu nagusia hauxe izan zen: konposatu kimiko bakoitzari izen bakar bat eta izen berezi bakoitzari konposatu bakar bat egokitzea.

70. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0215 a) Doi ezazu ekuazio kimikoa.

71. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0319 Dena den, organismo bizien kasuan erreakzio kimikoak tenperaturaren tarte txiki batetan gertatzen dira.

72. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0319 Berez, hartzidura deitzen duguna, aldaketa kimikoen segida bat da.

73. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Zientzia, fenomeno fisiko eta kimikoen lege orokorrak aurkitzeko erabiltzen den metodo eta tekniken multzoa da.

74. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Horregatik fisika eta kimikari zientzia fenomenologiko deitzen zaie; fenomeno fisiko eta kimikoak aztertzen dituztelako alegia.

75. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Fenomenoak fisikoak edo kimikoak izan daitezke.

76. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Aldaketa batek gorputz baten izaera aldatzen badu, fenomeno hori KIMIKOA dela esaten da.

77. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Fenomeno kimikoetan, substantzia bat zena izateari utzi eta beste berri bat bihurtzen da.

78. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 KIMIKAK fenomeno kimikoak estudiatzen ditu.

79. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Fenomeno kimikoak dira paperaren errekuntza, uraren deskonposaketa, gasolinaren konbustioa, burdinaren oxidazioa, etab.

80. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Kimika, fenomeno kimikoak aztertzen dituen gai esperimentala da.

81. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Fenomeno fisiko-kimikoak ulertzeko, ezagutzeko, metodo zientifikoa erabiltzen da.

82. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak fisika 1990 0087 Fotosintesi izeneko prozesu kimiko hau honela adieraz dezakegu: energia / glukosa / oxigenoa.

83. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak fisika 1990 0087 Beraz, landareek glukosan energia kimikoa metatzen dute.

84. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kimika 1990 0071 Zer egin beharko da, erreakzio kimikoetan zehar masarekin gertatzen dena egiaztatzeko?.

85. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kimika 1990 0071 Administrazio lanak besterik ez zituen egiten, eta irabazitako dirua bere ikerketa kimikoak ordaintzeko erabiltzen zituen.

86. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kimika 1990 0101 Ikus dezagun substantzia kimikoekin.

87. 1969-1990 euskara batua literatur prosa txiliku 0047 Zuk badakizu badirela gaur eta beti ezagutu diren paper eta larruki gainean idazteko preparatu kimikoak, zeinak ikustezinak bihurtzen bait dira beroaren eragina jasaten ez duten bitartean.

88. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. santamaria 0034 Unitate txiki hauek monomeroak dira, eta erreakzio kimikoen bidez konbinatzen dira.

89. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak elhuyar 1981 0447 1980. urtean Injinadore Tekniko Kimikorako ikasketak bukatu nituen; ondoren 1975.ean Injinadore-Ikasketak bukatu nituen eta 1979.ean Tesi Doktorala burutu Donostiako Injinadore-Eskolan.

90. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak elhuyar 1985 0328 Aurkibidearen laburpena: 1- Kantitate fisikoak eta unitate fisikoetarako sinboloak; 2 Kimikako eta fisikako kantitateetarako gomendatutako izen eta sinboloak; 3- Unitateetarako sinboloak eta unitateak; 4- Zenbakiak; 5- Kantitate fisikoak, unitateak eta balio numerikoak; 6- Gomendatutako sinbolo matematikoak; 7- Elementu kimiko, nuklido eta partikuletarako sinboloak; 8- Espektroskopiorako sinboloak; 9- Potentzial elektrikoen diferentzien, indar elektroeragileen eta elektrodo-potentzialen zeinuei dagozkien hitzarmenak; 10- pH delako kantitatea; 11- Erreakzio-abiaduraren definizioa eta erlazionaturiko kantitateak; 12- Zenbait oinarrizko konstanteren balioak; 13- Erreferentziak.

91. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m.j. larunbe 0071 Zientzia Kimikotarako Fakultatea.

92. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. jauregi 0005 Baina neurotransmisioaren izaera kimikoaren azken froga, 1921ean Cannon eta Loewi-k eskaini zuten; igelekin egin zituzten zenbait esperientzia burutsuren ondorioz.

93. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. jauregi 0005 Hauek adierazi zuten, behin betiko, transmisio nerbiotsua gai kimikoen liberazioaren medioz egiten dela: honek potentzial elektriko bat ekoizten du eta potentzial honek, berriro, neurotransmisorearen liberazioa neuronaren botoi sinaptikoan.

94. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak b. urkizu 0110 Ikasleek arazo akademikoak dituzten aldi berean arazo pertsonalak ere badituztela aitortzen da eta, horregatik, dakitena eta sentitzen dutena integratzeko astia eman behar zaie, eta horrela tajuz eramango dituzte beren gorputzeko aldaketa kimiko eta fisiologikoak.

95. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0271 Lehena, erreakzio kimikoen azterketa, nagusiki gasekin, horregatik, Kimika Pneumatiko deitua.

96. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. irabien 0401 Beste aldetik erreakzio kimikoa arintsua den kasuetan, aurreko difusio-pelikuletan (geruza geldikorrak) gertatzen diren fenomenoek erauzketa-abiadura kontrolatzen dute; kasu honetan erauzketa erregimen difusionalean gertatzen dela esaten da.

97. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. irabien 0401 Bigarren kasuan, difusio-fenomenoak instantekoak kontsidera daitezkenean, erreakzio kimikoz konparatuz, erauzketa erregimen zinetikoan gertatzen da.

98. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. irabien 0401 Kasu honetan dauden espezie kimikoen erreakzio-abiadura ezagutu behar da, erauzketaren zinetika deskriba dadin.

99. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. irabien 0401 Hemen erauzketaren zinetika, zinetika kimikoa bezala azter daiteke.

100. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. irabien 0401 Kasu honetan erauzketa-zinetika aztertzeko, difusioa eta zinetika kimikoa deskribatzen duten ekuazio diferentzialak batera erabaki behar dira.

101. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. irabien 0401 Nahaste erregimena materi-transferentzia eta erreakzio kimiko astirotsua daukan kasu bat bezala deskriba daiteke.

102. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. irabien 0401 Hemen difusioaren abiadura eta erreakzio kimikoaren abiadura ezin dira mesprezatu.

103. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. irabien 0401 Beste aldetik, kontutan hartu behar da, oso zaila dela erauzketa-erregimena zehaztea erauzketa-abiadura konposizio kimikoz edoeta kontzentrazioa denboraz koerlazionatzen duten datu esperimentalekin.

104. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. irabien 0401 Metodo honen zailtasun nagusiak hauexek dira: lehen eta behin bero-transmisioaren koefizienteen neurketak oso zailak direla eta bigarrenean sistema multikonponente batzutan oso zaila dela interesatzen zaizkigun espezieen B. T. koefizienteak beste espezie kimikoetatikoak bereiztea.

105. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. irabien 0403 Interfasearen area totala ez bada kontutan hartzen erauzketa-abiaduraren ebaluazioan, erauzketa-abiadura gehi daiteke abiatze-abiaduraren arabera, sistema erregimen zinetikoan dagoenean erreakzio kimiko interfase baten kausaz.

106. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak f.j. juanes 0027 Zenbait makromolekulek, baldintza termodinamiko edo eta kimiko desberdinetan konformazio desberdinak hartzen dituzte.

107. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak zientekn 0387 Bi zepa-motek bi prozedurari eta beraz bi prozesu fisiko-kimiko desberdini dagozkie.

108. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lan kide aurrezkia 1977 0048 Gizarte langileak bere ingurugiroaz dituen harremanak ere aztertu dira, adibidez, edateko uren azterketa, nola ikuspegi bakteriologikotik hala kimikotik ere; ingurune eta hibaien kutsagarritasuna ezagutzeko aukera, etab. honela egoki erantzun dakioke, gai honekiko gizartearen pixkanako mentalizapenari.

109. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak k. bizkarra 0162 Oso noizbehinka erabil daitezkeen kontserba bakarrak etxean gehigarri kimiko, gatz eta azukre gabe eginikoak dira baina bakar bakarrik janariaren osagarri moduan eta aldizka aldizka.

110. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak k. bizkarra 0162 Fruita zaporeko eta ez fruitadun yogurrei, sustantzi kimiko edo gehigarriz ematen zaie zaporea.

111. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak k. bizkarra 0162 Izozki, flan, natila industrialak, sustantzi kimiko artifizial edukin handia daukate.

112. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 0052 Elementu bat definitzeko elektroien edo protoien numeroa behar da, materiaren propietate kimikoak elektroietan baitaude.

113. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 0265 - Ioiek elkarindependienteki aktuatzen dute, eta beren propietate fisiko-kimikoak ez dute zerikusirik beste ioien edo jatorrizko substantzien propietateakin.

114. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak geografia orokorra 0097 Industria metalurgikoa Ifarrean loratu da bereziki eta Zurich eta Basilea hirietan konkretuki; industri kimiko inportante bat erantsi behar zaio honi.

115. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0063 Bioakumulazioa Zenbait elementu edo konposatu kimiko elika-kateetatik zehar organismoetan metatzea.

116. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0024 Borroka kimikoa negurako geratzen da, kobrean oinarrituriko konposatuak erabiliz.

117. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aramendi 0018 LUMEN edo este zokunean baldintza kimiko egokiak aurkitu bezain laister konektatu eta funtzionamenduan jartzen dira.

118. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aramendi 0018 Entzimak eta berauek funtzionatu ahal izateko beharrezko diren baldintza kimikoak sortzen dituzten isurkinek liseri tutuko zenbait puntutan sortu eta korritzen dute.

119. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aramendi 0018 Estearen egoeraren aldakuntza bakoitzak erreakzio kimiko sail bat eragiten du eta elikadura boloaren zati ezberdin bat liseritzeko prestatzen ditu.

120. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aramendi 0018 Urdailetik datozen azidoak isurkin alkalino baten bitartez neutralizatzen dira baina duodenora heltzen direnean HORMONA edo mezulari kimiko bat sortzen dute.

121. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak naturorienta 1984 0286 1. Materia-kontzeptua. Materiaren propietate arruntak
1.1. Propietate fisiko batzuren determinazioa
1.2. Propietate kimiko batzuren determinazioa
2. Harriak eta mineralak
2.1. Harri eta mineralen sailkapena, beren propietate berezienen arabera
2.2. Gure inguruneko harri eta mineral berezienak.

122. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0094 - Hona hemen nik BT 417-an irakurri dudana: Pilaren barruan, eta osatzen duten ekai kimikoen artean, kimika-erasoketa bat sortzen da, eta honetan beroa agertzen.

123. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lehenzikloesper 1987 0065 C TESTUA / ALTERAZIO KIMIKOA Haitzen alterazio kimikoa orain aipatuko ditugun erreakzio desberdinen bidez (oxidazio, karbonazio......) gertatzen da.

124. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lehenzikloesper 1987 0065 Alterazioaren kausak, beste batzuren artean, ondoko hauexek dira: Mineralak osotzen dituzten zenbait elementu kimikoren OXIDAZIOA, burniarena bereziki.

125. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lehenzikloesper 1987 0065 D TESTUA Meteorizazio kimikoa.

126. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lehenzikloesper 1987 0065 Eragiten duen agente kimikoaren arauera, meteorizazio mota desberdin batzu bereizten ditugu: (...).

127. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. agirre 0015 Ikerketa-bideak aurrerantz zihoazen heinean gero eta substantzia berri gehiago aurkitzen ziren, eta nahiz eta beren konposizio kimikoa ez-ezaguna izan ikertzaileek izendatu egiten zituzten.

128. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. aizpuru 0048 Gai berean sakonduz, dagoeneko ezagutzen dugu kromosoma horiek osatzen dituzten nukleotidoen konposaketa kimikoa, hauek sekuentzia berezi batean nola eratzen diren eta beraien funtzionamendua nolakoa den; nola, informazio kode baten bidez, biziaren eraikuntza materiala osatuko duten proteina desberdinak sintetizatzeko gai diren eta nola bikunketaren bidez zelula berriak eratzen dituzten edo eta hozi-zelulen bidez bizidun berriak sorterazten dituzten.

129. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. madariaga 0036 Espezie planktonikoen artean dauden erlazio kimikoez gain, espezie hauen katea dela eta beste alderdi garrantzitsuak ere gogoan izan behar ditugu: esate baterako, organismoen tamainu-aldakuntza eta ondorioz, elikagai-absortzioan gainazal/bolumen erlazioa kontutan harturik, larratzean eta hondorapen-tasan gertatuko diren aldakuntzak.

130. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. loizate 0062 Bata bere konposizio kimikoan oinarritutakoa da (glikoproteinatan, karbohidratotan sailkatzen dituena) eta beste bat dagoen lekuari dagokiona (eta azken hau da ezagunena).

131. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. olazabal 0009 Beste hainbeste gertatzen da gai kimikoen arloan.

132. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. gartzia 0125 2. Produkzio-prozesuaren beharrak direla kausa, langiroan dauden substantzia kimikoak, hala nola hautsa, gasak eta lurrin pozointsuek; hauek etengabe aritzean stressa, antsia eta emozio-desorekak sortarazten dituzte, errenta-neurosi deritzan neurosiaren aurretik agertzen direlarik.

133. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizkbizikl 0006 Bilbon hasi eta Deustutik Erandiora egin dugun bidealdi honetan industria kimikaren kokamendu garrantzitsu bat zeharkatu izan dugu.

134. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0043 Substantzia organikoek zelula bizian jasaten dituzten eraldaketa kimikoek, funtsezko hiru erreakzio-mota dauzkate oinarritzat.

135. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0043 Gainera, oso naharoak dira zelula bizian azido fosforikoa, nitrogeno aminikoa, metiloa eta beste zenbait talde kimiko molekula batetik bestera igarotzen direneko erreakzioak.

136. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0043 Organismo bizian gertatzen diren prozesu kimiko guztiek, oso gorputz desberdinak taiutzera daramaten eraldaketa guztiek, azken batean erreakzio sinple hauetara edo beren batuketara muga daitezke.

137. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0043 Arnasketaren kimismoaren eta substantzia desberdinen hartzidura, asimilazio, sintesi zein degradazioaren azterketak, zera frogatzen du: fenomeno guzti hauek eraldaketa kimikoen katea luzetan oinarritzen direla eta hauen katemaila desberdinak zerrendatu berri ditugun erreakzioek osatzen dituztela.

138. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0043 Honi oxidazio-prozesu bat eta, ondoren kondentsazioko beste bat jarraikitzen bazaio, hortik konposatu kimiko edo eraldaketaren produktu mugatu bat sortuko da.

139. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0060 Hala ere, protoplasmaren zenbait ezaugarri fisiko eta kimiko (hala nola, bakuoloak eratzeko gaitasuna, inhibizioa, etab.) koazerbatuak aztertzen badira bakarrik uler daitezke.

140. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0060 Koazerbatuek jasaten dituzten alterazioak kanpo-baldintzen aldaketen ondorioz edota barne-eraldaketa kimikoen eraginez gerta daitezke.

141. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0077 Protoplasman sortzen den substantzia bakoitzak (masa protoplasmiko orokorretik bereizten den egitura bakoitzak), erreakzio kimiko desberdinen abiadura eta norabidea eraldatzen ditu, eta beraz, osorik hartutako bizi-fenomenoen ordenan du eragina.

142. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0077 Protoplasma biziak bereak dituen erreakzio kimikoen ordena erregularrak, substantzia determinatuak, baldintza fisiko eta kimiko batzuk eta egitura morfologiko desberdinak sorterazten ditu.

143. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0077 Protoplasma bizian gertatzen diren ehundaka mila erreakzio kimikoak ez daude denboran zehar bakarrik zorrozki ordenaturik, ez dira ordena bakarrean baizik harmonikoki konbinatzen; baizik eta ordena guzti honek helburu baterantz jotzen du: autoberriztapenera, sistema bizia bere osotasunean autokontserbatzera, ingurunearen baldintzatara egokiturik.

144. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. kintana 0008 Orduan behe mailako animaliak aurkitzen ditugu, tunikatuak adibidez, gorputza tunizina izeneko gaiaz estalia dutenak, eta berorren egitura kimikoa ia-ia landareen zelulosarena bera da.

145. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. butron 0014 Uraren ezaugarri fisikoak eta kimikoak Dentsitatea airearena baino 775 bider handiagoa du eta biskositatea 100 aldiz handiagoa.

146. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. butron 0014 Elementu kimiko hauez gainera, bi ur mota hauek bestelako substantziarik ere badute suspentsioan.

147. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. butron 0083 6. Zentral termiko eta industria kimikoetako gas sulfurosoen eta nitrosoen konbinaketek, giroaren hezetasunarekin batera, baso osoak uzten dituzte erabat hondaturik.

148. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. mendiguren 0159 Berde hori klorofilaren ondorioz da, elikagaiak egiteko hostoek erabiltzen duten substantzia kimikoa delarik klorofila.

149. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak g. nazabal 0013 Wedgwood eta Schulze-ren lanak ezagutzen ditu eta, bere litografiako ezagupenen bidezko prozesu kimikoekin familiarizatuta, bere lehen saioak egiten ditu Judeako betunez estalitako eztainu-lamina leunduetan.

150. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak g. nazabal 0021 Horrexegatik, argazkiaren mugak (euskarri kimikoan nahiz elektronikoan egindakoarenak), iragandako lorpenetara mugatu eta horietan ainguratzetik urrun, gero eta zabaltzenago joango dira.

151. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0033 Palpo eta antenak dira intsektuaren eta munduaren arteko erlazio kimiko edo usaidunen arduradunak.

152. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aldabe 0081 Lehendabiziko hamarkadetan, ongarri kimikoen erabilera erregularizatzen da, aro agronomiko berri bati ekinez.

153. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0081 Bere konposaketa kimikoan substantzia tanikoak agertzen dira, sustraian batez ere, substantzia mingotsak eta esentziak, usai txarrekoak askotan.

154. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. lorda 0384 Espezie kideak A. xanthoderma onddoak morfologia, organoleptiko eta kimiko ezaugarri berberak ditu, bainan bere txapela zuri edo zuri-horixka da, gris koloreko ezkatarik gabe.

155. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. ensunza 0056 Atomoak, propietate kimikoak gordetzen dituen elementu baten frakziorik txikienak dira.

156. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. zabaleta 0109 Burutzen diren iharduera nagusi bezala aipa daitezke metalen tratamendua, produktu metalikoen fabrikaketa, erramintagintza, tailer mekanikoak, elektrizitate tailerrak, arte grafiko eta inprimategiak, elikagaien transformazioa, industria kimikoak... azpimarratzekoa delarik, bai eta ere, biltegitarako erabiltzen diren lokalen kopuru handia.

157. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. kintana 0031 Animalien fisiologia Taktismoak kinaden arauera sailkatzen dira: fototaktismoa, argiarekiko erantzuna; kimiotaktismoa, aldaketa sorterazten duena, substantzia kimikoa denean; timotaktismoa, ukimenak parte hartzen duenean, etab.

158. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak r. garate 0393 Horregatik, Hegelen ohartxo horri, Marxen hitz hauek datozkio aurrean:Berak (langileak GAITASUN (EIGENSCHAFTEN) mekanikoak, fisikoak, kimikoak erabiltzen ditu (Azp. nir.).

159. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak emboroi 0127 Argi geratu da elikadura-industriak elikagaien kalitate-kontrola ere bere gain hartu behar duela, kontrol horrek duen espektro zabalean (mikrobiologikoa, kimikoa zein nutritiboa).

160. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0135 XVIII. mendeko kidetasun kimikoei eta ordezkapen-serie berriei buruzko literatura ugaria ere, newtondar ikuspegi supramekanikotik ondorioztu zen.

161. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0135 Zenbait espezie kimikoren arteko erakarpen diferentzial horietan sinesten zuten kimikariek, lehen ezin onar zitezkeen esperimentuak prestatu zituzten eta erreakzio-mota berriak bilatu zituzten.

162. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0135 Prozesu honetan zehar garatu ziren datu eta kontzeptu kimikorik gabe Lavoisieren ondorengo lana, eta Daltonena bereziki, ulertezinak izango ziren (8) Elektrizitateari buruz, ikus idem, VIII-IX. kap. Kimikari buruz, ikus Metzger, op. cit., 1. zatia.

163. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0135 Iraultza kimikoa baino lehen, kimikak zuen zereginetako bat substantzia kimikoen kualitateak eta kualitate horiek erreakzio kimikoetan jasaten zituzten aldaketak argitzea zen.

164. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0030 Germen patogenoak urrundu eta suntsitzera bideratutako prozedura eta praktiken multzoa, direla prozedura fisikoak (iragazkiak, erradiazioak), direla kimikoak (substantzia bakterizidak, adib.).

165. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0077 Kolorea konposizio kimikoaren funtzio ere izan daiteke.

166. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak gao 1990 0008 3.- Edozein kasutan, efluentearen konposizio kimikoak ez ditu honako kontzentrazio muga hauek gainditu beharko: - Solidoak, 500 mg/l. baino... Bikoitza baino aldiuneko maximo txikiagoa duen eguneko lagin konposatuan.

167. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak dv 1990 0001 DV Gaztea- Nola edo non bizi zara Madrid-en? Beste hiru ikasleekin bizi naiz: dantzari bat, kimiko bat eta zientzia politikoak ikasten ari den bestea.

168. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1980 0001 Begietako zauriak
Gure etxeetan izaten da boteila ugari, batzuk ardoz edo sagardoz, eta beste batzu produkto kimikoez beteta.

169. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak dv zabalik 1989 0002 Nekazaritza biologikoa Baldin eta orain arte nekazaritza kimikoa alde batera utzi eta bio-nekazaritzara jotzearen aldekoen proposamenek irribarreak sortzen bazituzten ere, gaur gauzak aldatzen ari dira.

170. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak dv zabalik 1989 0002 Azken finean, inportaturiko produktuak geure platerean jartzean, bertan aurkituko baititugu, hemen nahi ez eta urrunera bidali ditugun gai kimikoak.

171. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. agirre 0003 Estantzia horietan bertako nekazariak edukitzen dituzte gau eta egun koka hostoak hankautsik zanpatzen eta produktu kimikoekin lan egiten dutenez, agoantatzeko koka piloa ematen diote, pare bat urteak hondatuz, erasten du.

172. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak hemen 1988 0002 Horretatik etorri da naturalaren kultoa eta prozeso industrialetatik eta kimikoetatik kanpo elaboratua izan den produktu guztiak hobeak direneko ustea oso zabaldua da dagoeneko.

173. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j.r. etxebarria 0001 Ba dira, gure gorputzak bereganatzen eta gordetzen dituen elementu kimiko batzuk; eta horrez gainera radioaktiboak badira, haien efektuak luzaro irauten du.

174. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1990 0001 Bikote gaztea sarritan geratzen zen gaisotasun tropikalen kontrako burrukaren aitzindari izan ziren Pelletier eta Caventou kimikoen oroimenez jarritako estatuaren aurrean.

175. 1991> euskara batua ikasliburuak geolbiol 00121 Nola sortu zen bizia gure planetan? Askotan egiten den galdera honi erantzuteko, gu geu Lurraren zuzeneko emaitza garela pentsatu behar dugu: gure sorrera Lurraren hasieran zegoen egoera fisiko eta kimiko batzuei zor baitzaie.

176. 1991> euskara batua ikasliburuak geolbiol 00121 1) Behar ziren elementu kimikoak izatea.

177. 1991> euskara batua ikasliburuak geolbiol 00121 3) Erreakzio kimiko horiek gauzatzeko energi iturriak.

178. 1991> euskara batua ikasliburuak geolbiol 00408 Hala ere, asteroide baten barneko zirrikitu-sistema hozten eta desgasifikatzen ari den aminoazidoa sintetizatzeko leku egokia izan daiteke. Horregatik, molekula organikoen sintesiaren hasiera asteroideetan gertatu zela pentsa dezakegu (agian desgasifikatze-prozesuan ari ziren beste gorputz askotan ere bai) eta sintesi hori izaki bizidunak garatu aurretik geldituko zen. Bestela, benetan egoera egokia denbora luzez (2.000 m. u.z) mantenduta zorizko konbinazio eta permutazioen bidez biziaren oinarrizko propietateak (energia mantentzeko ahalmena, erreakzio kimikoak katalizatzeko ahalmena eta autorreplikatzeko ahalmena) lituzkeen izakia gara zitekeen.

179. 1991> euskara batua ikasliburuak geolbiol 00408 Gaur egun oraindik ez dago argi bizi-funtzioak burutzeko behar ziren autorreplikazio-ahalmena eta gainerako erreakzio kimikoak burutzeko gaitasuna zuten lehen molekula organikoak zeintzuk izan zitezkeen. Oparin eta beste ikertzaile batzuen iritziz, proteinak izan ziren lehen molekula bizidunak. 1983. urtean Cech eta Altman-ek (Nobel saria 1989an irabazitakoak) ikusi zutenez, zenbait ARN-k entzimak bezala jokatzen zuen. Ondorioz, ARN-ak biziaren lehen molekula izateko probabilitateak handiak ziren. Geroxeago, ARN horiek ADN molekulek ordezkatu zituzten.

180. 1991> euskara batua ikasliburuak geolbiol 00408 Biziaren sorrerari buruzko eredu klasikoak gero eta eztabaidatuagoak dira. Azken urteotan buruturiko ikerkuntzen arabera, Lurraren hasierako atmosfera ez omen zen Miller-ek pentsatu bezain erreduzitzailea. Beraz, galdera honako hau izango litzateke: non gertatu ziren Miller-ek laborategian eratu zituen molekula organikoak bezalakoak eratzeko behar diren erreakzio kimikoak? Erantzuna honakoa izan daiteke: itsaspeko sumendien ahoan. Sumendiek botatako gasetatik NH3, eta CH4tik) abiatuko zen, eta ez atmosterako gasetatik, edo agian jatorria are eta urrutiago egongo zen. Horrela, hasierako salda egon ez arren, sintesia egin ahal izango zen.

181. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00156 Energia honen iturria prozesu kimiko bat da, eta hau sorgailua osatzen duten substantzien artean gauzatzen da, honela, substantzia hauek ahitzen direnean, korronte elektrikoa amaitu egiten da.

182. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00205 Pilaren energia kimikoa energia elektriko bihur daiteke irratia martxan jartzeko.

183. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurugiro 1998 00127 Ibaiertzeko basoaren suntsipenak habitat (urmaelak, ur lasterrak...) eta espezie ugariren galera dakar, gizartea izaera desberdineko hainbat baliabide berritzaile gabe utziz, esaterako elikagaiak, baliabide energetikoak, produktu kimikoak eta sendagaiak.

184. 1991> euskara batua ikasliburuak a. garro 00091 11.10. irudia. Azido folikoaren egitura kimikoa eta bere baitan dituen osagaiak.

185. 1991> euskara batua ikasliburuak a. garro 00091 Haren formula kimikoa 11.10. irudian agertzen da.

186. 1991> euskara batua ikasliburuak a. garro 00091 Talde prostetiko horretan kobalto elementu kimikoa agertzen da eta hemoglobinan burdinak zituen antzeko loturekin sintetizatzen da gainera.

187. 1991> euskara batua ikasliburuak a. garro 00091 11.11. irudia. B12 bitaminaren egitura kimikoa.

188. 1991> euskara batua ikasliburuak a. garro 00236 Aldaketa mekanikoak (distentsioa, narritadura) edo kimikoak (PO2, PCO2 eta pH-a) hautematen dituzte.

189. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00020 Bigarren problemak Lavoisierren garaian ezagutzen zen informazioaren berri izatera eramango gaitu, eta erreakzio kimikoen azalpena egin ahal izateko, eredu korpuskularra zabaldu eta eredu atomiko-molekularra bihurtzera.

190. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00164 Aldaketa fisikoak eta kimikoak definitu eta bereiztera joko dugu gero, ikasleek erreakzio kimikoaren esanahia ezagutu behar baitute substantzia sinple eta konposatuak bereizi ahal izateko.

191. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00164 Ikasleek aldaketa kimikoen ezaugarririk nabarmenenak ondorioztatu beharko dituzte: substantzia batzuk desagertu eta substantzia berriak agertzen dira (aldaketa fisikoak baino materia-aldaketa sakonagoak dira, beraz); zailtasun handiagoa dago hasierako egoerara itzultzeko.

192. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00164 Ikusten denez (nahiz eta, eredua gogoratzeko, aldaketa fisikoak eredu korpuskularraren bidez hasieratik definitu), lehenengo hurbilketa honetan, aldaketa fisiko eta kimikoak bereizteko, deskribapen-maila enpirikoan mugituko gara: transformazio kimikoetan substantzia erreaktiboen propietate bereizgarriak aldatu egiten dira, eta substantzia berriak, propietate bereizgarriak dituztenak, sortzen dira.

193. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00164 Esan bezala, ondoren aldaketa kimikoetan zentratuko gara eta, maila enpirikoan jarraituz, substantzia sinpleak eta substantzia konposatuak bereiziko ditugu, beroketaren edo korronte elektrikoaren bidez deskonposatzen diren ala ez.

194. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00164 Erreakzio kimikoekin jarraituz, konbustioak aztertzeari ekingo diogu, deskribapen maila enpirikoan beti ere.

195. 1991> euskara batua ikasliburuak lan-prestakuntza 00020 Hondakin-uren tratamendu-sistemek, hala nola aireztapen- edo jalkitze-gordailuek, lurrunketaz konposatu kimikoak eguratsera botatzen dituzte.

196. 1991> euskara batua ikasliburuak lan-prestakuntza 00020 Nekazaritza biologikoa pestizidak eta ongarri kimikoak nolanahi erabiltzearen alternatiba izan daiteke.

197. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00008 Fenomeno fisikoak eta fenomeno kimikoak

198. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00008 Kimika, funtsean, fenomeno kimikoak aztertzen dituen zientzia da, hau da, substantzien transformazioak eta substantzien konposizioa, egitura eta propietateak aztertzen dituena.

199. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00008 2. Azal ezazu ondoko gertaerak fenomeno fisikoak ala kimikoak diren. Arrazoitu zeure erantzuna.

200. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00020 -Lerro horizontaletan (periodoak) elementuak beren zenbaki atomikoaren arabera jartzen dira ordena hazkorrean (zenbaki atomikoa, nukleoaren karga positiboa da, eta, dakigunez, hauxe da elementu kimikoa definitzen duen ezaugarria).

201. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00028 Dagoeneko ezagunak dituzu elementu kimikoei dagozkien ezaugarri batzuk, hala nola, sinboloen bidezko adierazpena, egitura elektronikoa eta Taula Periodikoan ageri diren familien sailkapena.

202. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00028 Beharbada, inguruan izango dituzu metalezko objektuak, esaterako, burdina, aluminioa, kobrezko hari elektrikoak, etab. Inguratzen gaituen atmosferak ere nitrogenoa eta oxigenoa dauzka. Hala ere, elementuak ez dira era askean agertzen, nahasketak edo konposatuak osaturik baizik, hots, gehienetan konposatu kimikoak eraturik.

203. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00028 Elementu kimikoa bestelako substantzia puru bitan edo gehiagotan deskonposa ezin daitekeen substantzia purua da.

204. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00028 1a ird. Nitrogenoa, oxigenoa eta hidrogenoa elementu kimikoak dira.

205. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00028 Konposatu kimikoa bestelako substantzia purutan deskonposa daitekeen substantzia purua da.

206. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00028 1b ird. Ura konposatu kimikoa da.

207. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00028 Oro har, baldintza berezietan izan ezik, substantzia kimikoak, elementuak eta konposatuak, bi atomoren edo atomo gehiagoren elkarketak dira.

208. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00036 Konposatuen ezaugarria konposizio finkoa edukitzea denez, adierazpenerako sistema berezia ezarri da, formula kimikoa deritzona, bertan sinboloak eta azpindizeak erabiltzen direlarik.

209. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00036 Dakigunez, konposatu kimiko guztiak ez daude ioiez osaturik.

210. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00043 Kaltzio karbonatoa kararriak deritzen harrien osagai kimiko nagusia da.

211. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00049 Gogoratu zenbait konposatu kimikok ez dutela molekularik eratzen, substantzia ionikoek adibidez.

212. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00049 Sarri, kimikariek jakin behar izaten dute, transformazio kimiko konkretu bat burutzeko zenbat atomo edo molekula behar dituzten.

213. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00065 Erreakzio kimikoak egitea ez da gauza berria gizakiarentzat.

214. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00065 Mendeetan zehar, alkimistek, kimikarien aurrekoak izan zirenek, eta kimikari modernoek elementuak aurkitu, konposatuak prestatu eta kontaezin diren hainbat eta hainbat erreakzio kimiko egin dituzte, horrela oso erabilgarri suertatu diren mota guztietako substantziak sortuz.

215. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00065 Baina, erreakzio kimikoak prestatzea eta burutzea, ez da soilik jakintsuen esku dagoen kontua.

216. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00074 22. Zein arrazoi eman ditzakezu, gertaturikoa benetan erreakzio kimikoa izan dela egiaztatzeko?

217. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00081 38. Ondoko gaiari buruzko eztabaida antolatuko duzue ikasgelan: Enpresa kimikoek, petrolioaren alternatiba modura, erregai merkeak presta ditzakete.

218. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00100 Erreakzio kimikoen lege klasikoak

219. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00100 5. Zure ustez, gertatzen al da erreakzio kimiko baten ostean parte hartzen duten substantzien bolumenaren emendioa? Eta masarena? Arrazoitu erantzuna.

220. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00100 Ekuazio kimikoetan masekin eginiko kalkuluak

221. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00100 Ekuazio kimikoetan bolumenekin eginiko kalkuluak

222. 1991> euskara batua ikasliburuak teknolmekan 0010 Alde batetik, burdina oso ugaria delako, eta bestetik, bere propietate kimiko, fisiko eta teknologikoak oso onak direlako, ezaugarri hauek aleazio-elementuak gehituz edo beren proportzioak aldatuz edo tratamendu termikoak eginez alda daitezkeelarik.


223. 1991> euskara batua ikasliburuak teknolmekan 0031 - Aluminio purua (%9'88 Al): isladatzaileak eta argiteri aparatuak, automobil-akzesorioak, industria kimiko eta elikadura-industrietarako tutuak eta aparatuak egiteko.


224. 1991> euskara batua ikasliburuak teknolmekan 0031 - Aluminio teknikoa (%99 Al): industria kimikoetan, garraiorako ontziak; hari, kable eta barra eroaleak, sukalderako ontziak, lisakinak, profilak, tutuak, etab.


225. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/5 0203 Nekazaritzan gero eta produktu kimiko eta plagizida gehiago erabiltzen dira.


226. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/5 0203 Zein ondorio ekarriko dituzte produktu kimiko hauek?


227. 1991> euskara batua ikasliburuak fisika/3 0132 Bestetik, industria kimikoarentzat hain beharrezkoa den petrolioa erretzea gehiegizko galera dela uste dute askok.


228. 1991> euskara batua ikasliburuak kimika/3 0009 XVIII. mendearen bukaeran eta XIX. mendearen hasieran materiaren egoerak eta erreakzio kimikoak azaltzeko erabilia izan zen.


229. 1991> euskara batua ikasliburuak kimika/3 0009 Horrela aurkitu ziren erreakzio kimikoen oinarrizko legeak: masaren kontserbazio legea (Lavoisier) eta proportzio definituen legea (Proust).


230. 1991> euskara batua ikasliburuak kimika/3 0009 Ez zuen Kosmosa bere osotasunean esplikatzen, baina erreakzio kimikoen lehen adierazpen serioa egin zuen.


231. 1991> euskara batua ikasliburuak kimika/3 0067 Propietate kimikoen ikuspegitik garrantzirik handiena duten oinarrizko partikulak elektroiak dira eta konkretuki kanpoko aldean azken geruzan daudenak.


232. 1991> euskara batua ikasliburuak kimika/3 0127 Erreakzio honi dagokion ekuazio kimikoa idatzi eta kalkulatu lortuko zen propenoaren bolumena (baldintza normaletan) 44 Kg propanotik.


233. 1991> euskara batua ikasliburuak erreologia 0206 - Konplexu berriak osatzen dituzten nahasteak: Nahastea egoera urtuan egin ondoren elkarrekintza kimiko berriak ager daitezke.


234. 1991> euskara batua ikasliburuak erreologia 0206 Bestalde, nahiz eta hasierako osagaiak berez nahastezinak izan, aldaketa kimiko hauek eragindako elkarrekintza berrien ondorioz, nahaskortasuna erdiets daiteke.


235. 1991> euskara batua ikasliburuak erreologia 0206 Nahaste kimikoari dagokionez, multzo honetan nahaste polimeriko\elkarsarkorrak (Interpenetrating Polymer Network) sar ditzakegu.


236. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurua/3 0108 Nekazariek intsektuak hiltzeko erabiltzen dituzten substantzia kimiko edo plagizidak.


237. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurua/4 0077 - Ongarri kimikoak erabiltzeak.


238. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurua/4 0077 1. Zergatik uste duzu ongarri naturalak ongarri kimikoak baino hobeak direla?


239. 1991> euskara batua ikasliburuak zipristin/7 0036 Berak ez zuen ondorio kimikorik jasan, dirudienez likidoak bere baitan zuen gasa lehenengo berrogei minututan jareginez soilik izan zuelako eragina, bera hegaz zegoen bitartean.


240. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0078 Joera hau burdinurtuaren konposizio kimikoaren eta hozketa-abiaduraren menpekoa da.


241. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0078 Konposizio kimikoaren ikuspuntutik, aleazioari elementu grafitotzaileak gehitzen baldin bazaizkio (Si, P, Al eta Cu adibidez), zementitaren deskonposaketa erraztu egiten da.


242. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0285 1932. urtean zubi baten eraikuntzan erabilitako altzairuak honako konposizio kimikoa zeukan: % 0,30 C, % 0,15 Si eta % 1,2 Mn [8.1].


243. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0462 Txatarraren konposizio kimikoa eta lortu nahi den altzairuarena antzekoak izaten dira.


244. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0462 Dena den, beti altzairuaren konposizio kimikoa lortzeko beste produktu batzuk sartu behar dira, elementu bakoitzaren portzentaia bere baliora hel dadin (produktu horiei ferroaleazio deritze).


245. 1991> euskara batua ikasliburuak metalurfisi 0462 Prozesuan zehar noizbehinka bainutik laginak ateratzen dira konposizio kimikoa ezagutzeko asmoz; C, P eta S-ren portzentaiak bereziki.


246. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0044 Horrek ez du esan nahi urak ez duela elementu osagairik (hidrogenoa eta oxigenoa ditu, hain zuzen), baina hauek banatzeko metodo kimikoak beharko ditugu, korronte elektrikoa erabiliz, esate baterako.

247. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0047 Konposatuak, prozedura kimikoak erabiliz beste sinpleago batzuetan bana daitezkeen substantzia puruak dira, eta bakunak, berriz, metodo kimikoak erabiliz ere sinpleagoetan bana ezin daitezkeenak.

248. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0047 Baina zer dira banatze-metodo kimikoak eta metodo fisikoak?

249. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0047 Metodo kimikoak.

250. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0063 Unitate horretan konturatuko zinen bezala, materialak aldakorrak dira: batzuk lurrindu egiten dira berotzen direnean, beste batzuk apurtu edo eraldatu, edo aldaketa kimikoak jasan ditzakete.

251. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0063 Hau da, materia aldakorra dela esan genezake, eta, materia bizigabean behintzat, bi eratako aldaketak ikus ditzakegu: fisikoak eta kimikoak.

252. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0137 Higadura kimikoa denean, harriak substantzia kimikoen eraginez deskonposatzen dira.

253. 1991> euskara batua ikasliburuak baietz ba! 0092 Normalean, gaixorik gaudenean medikuagana joaten gara eta honek edabeak, pastilak eta abar agintzen dizkigu; kimioterapia erabiltzen du, hau da, sendagai kimikoak.

254. 1991> euskara batua ikasliburuak mega gaztetxo 0107 Industria gehiena Asturiastik Pirineotarainoko kostaldean, eta Bartzelona, Valentzia eta Madril inguruan kokatzen da eta era askotakoa da: metalurgikoa, kimikoa, ontzigintza, makineria elektromekanikoa, automobilak, elikagaigintza, ehungintza...

255. 1991> euskara batua ikasliburuak mega gaztetxo 0249 Beste etsai bat: euri-azidoa (sustantzia kimiko kaltegarriak dituen ura)

256. 1991> euskara batua ikasliburuak fisika pr. 1995 0039 Ekuazio hori betetzen duten fenomeno edota sistemen artean, ondokoak aipa daitezke adibide gisa: zirkuitu elektrikoetan alde batetik bestera doazen kargen oszilazioak, soinu-uhinak hedarazten dituen diapasoiaren bibrazioak, serbosistemen ekuazioak (adibidez, tenperatura doitzeko termostatoarena), erreakzio kimiko batzutako eboluzioa, bakterien kolonien hazieraren eta janari-horniketaren eta bakteriek egiten duten pozoiaren arteko elkarrakzioa adierazten duen prozesua, ...

257. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00065 Eragilearen eta eragindako efektu-motaren arabera, hiru meteorizazio-mota bereiz ditzakegu: meteorizazio fisikoa, meteorizazio kimikoa eta izaki bizidunek eragindako meteorizazioa.

258. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00073 Orduan, nola da posible euri-urak kararria disolbatzea? Hau azaltzeko, eta aldi berean erliebe karstikoaren eraketa ulertzeko, prozesuan gertatzen diren erreakzio kimikoetara jo beharko genuke, baina horiek ulergaitz samarrak gertatuko litzaizkizuke oraingoz.

259. 1991> euskara batua ikasliburuak biolgeol/dbho 00166 - Funtzio espezifikoak. Besteak beste, nerbio-bulkadaren transmisioan parte hartzen duten Na+ eta K+ aipa daitezke; edo muskulu-uzkurduran, koagulazioan eta metabolismo zelularrean parte hartzen duen Ca2+; erreakzio kimikoak katalizatzen dituen Mg2+, etab.

260. 1991> euskara batua ikasliburuak biolgeol/dbho 00218 Glukosa-molekula erabiliena dela kontuan hartuz, bere degradazioa prozesuaren azken emaitza adierazteko erabiltzen den ekuazio kimiko baten bitartez adierazi ohi da.

261. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura m. lopez 0042 Egun haietan kopeta lanbroturik zebilen, lantegi kimikoek oharkabean Balkobilko lainotzen duten modu berean.

262. 1991> euskara batua literatur prosa j. eizagirre 0011 Han zen Jackson adi-adi begira nola biltzen zuen Hankek bilete bakoitza paper kimiko batean, nola sartzen zuen, ondoren, bildutakoa petardoaren antza zuen kartoizko tubo batean, eta azkenik, nola pilatzen zituen tuboak erosi berria zen gas-sukaldeko labe barruan.


263. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. azkue 00153 1. irudia. Gure saiakuntzen antolakuntza orokorra. Elektrodo aterale baten bitartez orno-muinaren azalezko geruzetako elektronegatibotasuna neurtzen da, eta informazio hau anplifikagailu baten bitartez egokiro sendotu eta ordenagailu arrunt baten bitartez aldi berean ikusi eta aztertzen da. Ordenagailuak berak minutu oro nerbio ziatikoari platinozko elektrodo bipolarren bitartez ezartzen zaion kitzikapen bat antolatzen du, eta baita saiakuntzaren momentu egoki baten kitzikapen kondizionatzaile bat ere. Orno-muinaren gainean jarritako silikonazko putzu baten bitartez azalezko geruzetan gai kimiko ezberdinak ezartzen dira.

264. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00007 Sarrera-probak hiru atal dauzka eduki doktrinal gisa: lehena, erreakzio kimikoen alde estekiometriko eta energetikoei dagokie; bigarrena, orekan (homogeneoan eta heterogeneoan) dauden sistemei eta oreka-mota desberdinei, dagokie; horretarako aurretiaz sistemen garapen denboralaz (zinetikaz) nozioak sartu beharko direlarik; eta bukatzeko, gehiago izaera transbertsal eta integratzailez, ezagumenduen sakontasunezko izaeraz baino, Kimika Ezorganikoa eta Kimika Organikoa hartzen dira, azken hau intentsitate handiagoz, beraren alde industrialak, eragin soziala eta ingurugirokoa, eta abar.

265. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00009 Maila honetako Kimikaren formulismo matematikoak ez du zailtasun handiegirik, eta, gomendatzen diren zuzenketa-irizpideetan isladatzen den moduan, ez lirateke jarri beharko kontzeptu kimikoen erabilera zuzenaren gainetik (lortzen diren emaitzak argiro koherentzia gabekoak ez diren artean, noski).

266. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00009 Egileek arrazonamendu kimikoa egiterakoan zentzuaren erabilmenduari ekiten diote behin eta berriro, formuletan baloreen ordezkapen arruntaren ordez. Horregatik, problemen ebatzietara daramaten ideia eta arrazonamenduak ahalik eta era errazen eta zuzenean aurkeztu dira, noizbehinka ahozko erlazioak ere erabiliz.

267. 1991> euskara batua saiakera-liburuak amonaren botika 00051 Uraren berezitasun fisiko eta kimiko sendagarriez baliatzen den hidroterapiak kontutan hartzen ditu beroaren ondorio terapeutikoak. Ur berozko bainuak oso gomendagarriak dira bularreko angina edo arterioesklerosis diabetikoa bezalako gaixotasunetan.

268. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ospitalestat 1996 00016 Beste Barneko Egoiliarrak. Kimikoak, biologoak, botikariak, etab.

269. 1991> euskara batua saiakera-liburuak heriotza 00201 Horrela gainerako antilopeek arriskuaren berri izaten dute. Itsasoko animaliengan, urak igorritako seinale kimiko ugari izaten da. Maskor bati itsasoko dortokak erasotzen dionean, substantzia kimiko bat jariatzen du eta gainerako maskorrek ihes egiten dute. Gauza bera gertatzen zaio zauritutako lutxoari.

270. 1991> euskara batua saiakera-liburuak heriotza 00201 Talde batzuetatik aurrera berriz, ez da inolako mekanismorik aktibatzen, substantziaren kontzentrazioa edozein izan arren. Seinale kimiko horiek garrantzi handia dute ur gezatan, seinale optikoari iragaten uzteko askotan uherra eta oztopoz betea egoten delako. Dena den, itsasoko espezieentzat seinale optikoak dira garrantzitsuak, urrutira ikus dezaketelako.

271. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. morales 00347 Bere esanetan, testuinguruan ihardutea aldez aurretiko baldintza da buru-eragiketak eraikitzeko. Kasu honetan, dena den, objektua ez da esperimentu kimiko, arkeologi indusketa edo antzekorik. Oraingo objektua eguneroko arau sozial eta moralak dira, eskola, familia, bikote edo lantokiaren testuinguruan sortzen duten problematikarekin batera; beraien egituraz jabetzeko modu bakarrak eztabaida aktiboa eta partaidetza dira.

272. 1991> euskara batua saiakera-liburuak azurm 00187 Hori adieraz daiteke, egin den bezalaxe, protokolo esaldi deskribatzaile hutsetan, eta botaniko batek edo kimiko batek larrosa eta ekintza nahi adina aztertu arren gero, datu fisikoetan ez dute ezer aurkituko kulturak erraz aurkitzen duen errealitate sinbolikoaren korrespondentziakorik.

273. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak s. mendarte 00011 Jasankortasunerako estrategien artean, zapaltzearekiko jasankortasuna eta herbiboroen aurkako babes mekaniko zein kimikoa aipa daitezke.

274. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.r. aizpurua 0011 Hego poloko atmosfera erreaktore kimiko bat dela baiezta daiteke dudarik gabe.


275. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.m. barandiaran 0011 Prozesu honi lasaikuntza dieletrikoa deritzo eta benetako espektroskopioa osatzen du; polarizazioaren eta lotura kimikoen ardura duten unitatei buruzko informazioa ematen bait du.


276. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak h. knô*rr 1612 Gero txosten hauek irakurri dira: Ortografia gomendio batzuei buruzko gogoeta (J. Butron); Ortografiazko arazoak: esploradore ala exploradore? (M. L. Oñederra); Zergatik gorde x letra maileguzko hitzetan (M. Ensunza, J. R. Etxebarria eta K. Altonaga); Bat / batzuk eta nor / nortzuk Euskal Herriko Hizkuntz Atlaseko datuen arabera (K. Segurola eta Izaskun Etxebeste); Laburtzapenen deklinabidea (I. Zabala); Laburdura sistema berezi bat. Konposatu kimikoen formulazioa (J. K. Odriozola), eta Euskaltzaindiaren gomendio-arauen idazkeraz: letra larriei buruzkoaren kasuan (A. Elosegi).


277. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak tx. preciado 0025 Argiak eta koloreak elementu fisikoak, kimikoak, fisiologikoak, psikologikoak eta beste inplikatzen dituzte eta hauek beste batzuekin osaturik daude, baina aurretik seinala dezadan kolorearentzat hedatuta dagoen bereizketa: alde fisikoa edo objetiboa deitzen dena (argi-iturria aztertzen duena) eta, kolorea (...).


278. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak tx. preciado 0031 Bakar batean baino gehiagotan sartzen direnak asko dira, jakina, eta pintura aipa dezakegu hauetariko kasu bat bezala: begibistako alde fisikoan zein (pigmentoak direla) kimikoan, eta bestalde, sortzen diren inpresioak-eta, fisiologikoan zein (hautematearen prozesua dela eta) psikologikoan.


279. 1991> euskara batua saiakera-liburuak birusak 0041 Agente tumore-sortzaileak hiru motatakoak izan daitezke: substantzia kimikoak, agente fisikoak eta agente biologikoak.


280. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eustat 1993 0015 Industria Kimikoa.


281. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. de miguel 0228 Mikologo guziek ez dute ezaugarri bera hautatzen sailkapena egiteko eta horrela, kolore, zapore, espora-jalkin eta erreaktibo kimikoekiko aldaketen araberako banaketak aurkituko ditugu.


282. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. de miguel 0228 Russulen ikerpenerako oso lagungarriak dira erreaktibo kimikoak.


283. 1991> euskara batua saiakera-liburuak g. aulestia 0553 mace n. porra. n (cap.) poliziek manifestarien eta emakumeek erasotzaileen aurka erabili ohi duten sustantzi kimiko itsutzaile eta azal-larrutzailea


284. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak elhuyar 1995 0005 altzairuen konposizio kimikoa egokituz eta tratamendu termiko desberdinak aplikatuz oso propietate desberdinak dituzten mikroegiturak lor daitezke, berauen balioek arauetako edo bezeroak eskatutako baldintzak gaindituz.

285. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. sagastizabal 0032 déspotasio. Elementu kimiko tiranoa.

286. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hiesa 1995 0046 Honek osatzen ditu birusaren geneak (ugalketan jatorrizkoaren berdinak sortzeko kode kimikoak).

287. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. agirrebaltzategi 0302 Eta Adickes-ek, Kanten eskuizkribuen edizioa prestatzen ari zela, ez zuen irizpide hoberik aurkitu ahal izan, haiek ordena kronologiko jakinean ipintzeko, autoreak bere ohar ezberdinak idazteko erabilitako tintaren analisi kimikoa baino.

288. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gaztentz/1 0089 Atomoa, elementu baten propietate kimikoak mantentzen dituen elementu-partikularik txikiena da.


289. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.r. aizpurua 0177 Horien kausak zorizkoak dira eta iraganeko mutazio-faktore gehienek (Eguzki-argiak, produktu kimikoek, erradioaktibitate naturalak) eragina konstante mantendu dute.


290. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0050 7. Nukleoa - Erreakzio kimikoak


291. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0050 - Erreakzio kimikoen azterketa partikulen arteko talka-eredua erabiliz.


292. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0050 Erreakzio kimikoak irudikatzea. Estekiometria.


293. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0138 Aurreko kurtsoetan ikasi dira jadanik koalitatiboki eta erreakzio kimikoetan oinarrituz sistema baten eta kanpoaldearen arteko trukaketak.


294. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0138 Sistema baten eta kanpoaldearen artean energiaren transferentziaren aurkezpen fenomenologikoa neurri batzuen bidez egin daiteke laborategian, prozesu kimiko desberdinen energi aldaketatan.


295. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0138 - Presio konstantean egiaztatzen diren erreakzio kimikoen azterketaren aplikazioa.


296. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0489 plastiko Prozesu kimikoen bidez lortutako materiala, era guztietako gauzak egiteko erabiltzen dena:


297. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.m. elortza 0229 Hamahirugarren ikasgaian (13.55) ekuazioaren bidez gas ideal batek, presioa I atm-tik P presioraino aldatzerakoan, jasaten duen potentzial kimikoaren aldaketa eman dugu.


298. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.m. elortza 0229 Potentzial kimiko honen aldaketa erreala den frogatzeko, bertatik atera daitezkeen magnitude termodinamikoen balioak esperimentalki neurtutakoarekin konparatu baino ez dago.


299. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.m. elortza 0229 Potentzial kimikoaren balioetatik, (13.55) ekuazioaren bidez lortuak, batek lor dezake (15.27) ekuazioaren bidez eta (15.22) ekuazioaren bidez.


300. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0208 - substantzia kimikoen bidez (metil kolantrenoa, adib.)


301. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0261 Erregaiaren eta uraren arteko erreakzio kimikoaren ondorioz, erregaiaren gainazalean aparra eratzen da.


302. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0261 Espumogenoaren ezaugarrien arabera, apar fisiko edo kimikoa eta hedapen altuko, ertaineko edo bajuko aparra sorterazten da.


303. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0914 Substantzia bat asko berotuz lortzen den erreakzio kimikoa.


304. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak ekaia 1995 0056 Alde batetik, aldaketa batzuk (konposizio kimikoaren hobekuntza, ijezketa kontrolatua eta tratamendu termomekanikoen erabilpena adibidez) egiten ari dira materialaren propietateak hobetzeko asmoz eta bestetik, produkzio-mailan hobekuntzak sartu dira altzairuaren produktibitatea edota prezioa konpetitiboagoa egiteko (ijezketa jarraiaren garapena, osagaien fabrikazioa ia bukaerako formen teknikak erabiliz, lantegi trinkoak eta abar).

305. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak ekaia 1995 0061 Horretarako, altzairuaren konposizio kimikoa eta mikroegitura egokitu behar dira.

306. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1996 0013 Ongarri kimikoa metafora egokia.

307. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egin 1991 0031 Geneen mapa kimiko hori egitea (nukleotidoen sekuentziak) lan faraoniko bat dela esan zuen Txurrukak, 2.005 urtean bukatuko da, 1990 urriaren batean hasita, eta hirumila miloi dolar gastatuko dira hortan.


308. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... ostiela! 1999 00022 Eta noski, euskara irakasteaz gain, muxutxuek ere eman zizkidan. Zer nolako muxutxoak, gainera...! Nire ezpainak bereekin elkartzean, substantzia kimikoak eta txinpartak sortzen ziren.

309. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1992 0016 Arlo horretan gero eta eskulan gutxiago behar da, lurrak, ongarri eta insektizida kimikoei, landare aukeran eta ureztapenean egindako aurrerapenei eta nekazaritzako teknikak hobeto ezagutzeari esker, gero eta emankorrago bihurtzen ari diren bitartean.