XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1940-1968 gipuzkera saiakera-liburuak biologia 1968 0107 Saieste hauek onuratsu edo kaltegarri izango diran Naturak (inguru-giroak) erabakitzen du.

2. 1940-1968 gipuzkera saiakera-liburuak biologia 1968 0176 Jakiña dugu karbono-molekula bat estadio osotuago ta aurreratuagoa dala atomo bakarra baiño; baita ere, zelula, konplejoagotze-kontzientziratze parametro huntan bertan, osotuagoa dala molekula bakarra baiño; berdin Metazooa zelulabakarrarekin alderatuta, ta orain, kontuan hartuta, alde batetik, Naturen gertatutako prezedenteak, hots, gu baiño mailla beheragoko abereek sinbiosiarako ta sozializazioarako izan duten joera perfekzio-ezagugarria dala, ta, bestaldetik, gure Gizarte huntan bertan aglutinazio baterako dauden seiñale argi ta garbiak (munduaren limitazioagatikako giza-koaleszentzia, hunek dakarren gen eta kultura konberjentzia), uko eginen ote dugu logikaz elkarganatu ta besteekin batera lanabanaketa bat egitera garamakien joera? Gizaki dintasunaren nehurria ez da indibidualismoa, personalizazioa baizik: Persona kolaboratu egiten duena da Teilhar'entzat.

3. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak a. lasarte 0189 Norena ete zan? Basoa isilik egoan, natura lotan, izarrak bakar-bakarrik egozan erne, oso goian, zuhaitzen gainetik.

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak l. oihartzabal 00012 Beste abere bizi guztiek bezalaxe, bizitzen jarraitzeko naturaren beharra du.

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak l. oihartzabal 00012 Bere bizimodua aldatzeko naturaz baliatuko da:

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak l. oihartzabal 00017 Gaisorik dago natura.

7. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak l. oihartzabal 00019 ZER EGIN NATURARI LAGUNTZEKO?

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. iturbe 00251 Naturan nonnahi aurkitzen da: ozpina, limon-ura, azido kolikoa, aspirina, ... eta estere gisan askoz ere ugariago.

9. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. iturbe 00275 a-hidroxiazidoak oso ugariak dira Naturan; azido laktikoa (2-hidroxipropanoiko), azido malikoa (2-hidroxibutanodioiko), azido tartarikoa (2,3-dihidroxibutanodioiko), azido zitrikoa (3-hidroxi-3-karboxipentadioiko)...

10. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00067 Mezua ezin du berresan elikadura ikusi ez duen erleak (6) Jose Mª Valverdek, liburu guztiz atsegin eta didaktiko batean, oso argi azaltzen du: Erle batek, bere dantza ezaguna dela eta, komunika lezake... baina ez die besteei halako mezurik igorriko: Sentitzen dut, neskak, baina gaur ez dago ezer eta are gutxiago Gogoratzen al zarete atzokoaz?. Valverderen ustez, mintzaira nagusiki eta naturaren ikuspuntutik luxua da, eta era berean gartzela (gizakia hizkuntzari esker dela gizaki esan eta gero). Aitortu behar dugu gu ere iritzi horri hurbiltzen gatzaizkiola. Ikus La Literatura Montesinos, Barcelona, 1982.

11. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak l. alkain 0045 1.830 indibidualismo romantikotik, 1.850 errealitatez josiriko positibismora pauso batzuk daude; paisajea eta naturarekiko harremana bi joera hauen tartean lokarria izango dira.

12. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0116 Irakur eta ikas: Naturan substantzia asko dago, miloia baino gehiago, eta hauek elementuen konbinazioz osatzen dira.

13. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0117 Horietatik, 90 bakarrik aurkitzen dira Naturan eta gainerantzeko beste 15ei artifizialak dei geniezaieke, Laborategiko teknika oso konplikatuei esker lor daitezke bakarrik eta.

14. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0117 GAUR EGUN EHUNETIK GORAKO ELEMENTU EZAGUTZEN DIRA, ETA HORIETATIK 90 NATURALAK DIRA, HAU DA, NATURAN AURKI DITZAKEGU.

15. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0117 ELEMENTU GUZTI HAUEK NATURAN DAUDEN KONPOSATU GUZTIEN FORMAZIOAN PARTE HARTZEN DUTE.

16. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0058 Bigarrena naturaren araberakoa da, gauzak naturalki ezagutu zituzten gizon jakintsuek erakutsi zutena.

17. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m.p. ormaetxea 0117 Naturaren babesa Askotan gizonaren ekintzek inguruneari ondorio kaltegarriak ekartzen dizkiote: ingurua honda dezakete; ibaiak, itsasoa eta airea kutsatuz eta, horrez gainera animalia eta landare-moeta batzu desagertarazi ere bai.

18. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m.p. ormaetxea 0117 Baina eraldaketa hau Natura hondatu gabe egin beharra dago.

19. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/3 0101 Naturan aurkitzen dituzten bezalako gauzak eta baldintzak aurkitu beharko lituzkete gure Zooko bizitokietan.

20. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/3 0142 Izen horrek, bertako natura bikaina espekulatzaileen gehiegikerietarik babesteko lege bereziak daudela adierazten du.

21. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Honek lehendabizi, naturan gertatzen diren fenomenoak aztertzeari ekin zion eta azterketa honen ondorioak atera zituen.

22. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Natura, gaiez edo materialez osatuta dago eta material horiek zenbait gertakizun, aldaketa eta beste jasaten eta eragiten dute.

23. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Naturan gertatzen diren fenomenoei dagokien jakintza edo zientzia Zientzia Fisikoa da.

24. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 0082 Bestalde, Naturan ezagutzen ditugun hiru interakzio nagusiak grabitatearena, elektromagnetikoa eta nuklearra ttikiagotu egiten dira, guttienez distantziaren koadratuaren arauera.

25. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 0103 Puntu honetan, Naturan sarri ageri den kasu bat aztertuko dugu: indar zentralena.

26. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak f. rodriguez 0019 Lobrot-ek Natura eta Kultura aztertzen dizkigu behin eta berriz eta azkenik Rogers, hezkuntz harremanen arazoan sartzen da.

27. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0176 Metal alkalinoak erreaktiboak dira eta horregatik ez dira Naturan inoiz libre aurkitzen.

28. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0176 Honek zera esan nahi digu: Naturan ez dagoela inolako formatan.

29. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak x. arregi 0081 Giza iharduerek naturak birzikla ahal dezakeena baino zarama gehiago sortzen dute.

30. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak x. arregi 0152 Naturak ematen dizkigun produktuetako batzuk zuzen-zuzenean kontsumitzen ditugu: esate baterako, gereziak hartu eta jan egiten ditugu.

31. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/4 0210 - Azkenik, zera pentsatu zuen: Landareak, animaliak, gizona, natura, dena, elkarrekin loturik dago.

32. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/4 0210 Mundura jaitsi den eguzkiaren lehen printzak naturaren zatitxo bat argitzen du.

33. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/4 0210 Natura burrukan ari da, bizi nahiz.

34. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/6 0093 Hori bai, Natura hondatu gabe. Tankera honetako joko eta jolas ugari egin dezakezue mendian. Elurra balitz, berriz, zer esanik ez.

35. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zibilizazioa 0143 Antzinako idazleengandik, gainera, beste gauza batzuk hartuko dituzte: naturari maitasuna, gizonaren garrantzia.

36. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zipristin/8 0010 Jauregiko gela handian gaubelan egin zituen hiru egun kuadroaren aurrean, zeinean naturaren zati bat gaztelura ekarri zuela bait zirudien.

37. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0445 Legaltasuna bera, nomos edo hiriko legea, konbentzio bezala ageri da naturaren aurrean.

38. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0203 Orduan, errealitateak (naturak) helburu inmanente bat du edota helburutasuna bera dagoenik ere uka daiteke.

39. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0080 Higiduraz egindako azterketa horietan, Natura sakonki ulertzeko, zer-nolako eratan teorizatu eta experimentatu behar den adierazten zuen eta, zentzu honetan, Zientzia modernoaren sortzaile bihurtzen da.

40. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0126 Gaztetako idazki batetan honela dio: Jainkoaren erlojua da natura.

41. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0182 Gizakia eta beronen lanak bilakatuko dira pentsamenduaren lehen objektu (Ilustrazioa antropozentrikoa da): gizakia eta natura, naturaren barruan gizakia, gizakiarentzat natura.

42. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. antiguedad 0305 Gizakiak naturako errekurtsoak (ura, esaterako) bere onuraz erabili nahi izan zituen uneantxe hasten da izenik gabeko geomorfologia antzeko zerbait lantzen.

43. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. antiguedad 0547 Hau honela, naturako gai batek gizakiarentzat interes eta balioa daukan momentuantxe hasten da gai hori baliakizuna izaten.

44. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. irazabalbeitia 0015 Herri industrial garatuen hazkuntza ekonomikoa, energi iturriak ari da ustiratzen alde batetik eta bestetik eta hondakin-bolumen ikaragarriak sortzen ditu, Naturaren oreka kimikoak kinka larrian ipiniz.

45. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0126 Dakizuenez, Naturan agertzen zaizkigunak, askoz ere gehiago dira.

46. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0163 2. Egintza Drogerietan saltzen den petrolioa ez da Naturan zuzenki hartzen den petrolio gordina, zerbait errefinatua baizik.

47. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0203 EGINTZAREN PRESTAKUNTZA Egintza hauen bidez, naturan gertatzen diren fenomenoen antzerakoak egin nahi ditugu baina eskala txikian.

48. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0025 Margoak Naturatik lortzen zituzten.

49. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak a. trancho 0181 Baina (5.2) emaitza kasu guzti-guztietan betetzen dela behin eta berriro diosku esperientziak eta, ondorioz, Naturaren legetzat onartzera behartzen gaitu.

50. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkuntza/oho 0013 - Artea / natura / errealismoa / askatasuna /.

51. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natura/oho 0007 Aldi honetan hain zehatzak ez diren kontzeptuekin lan egin dezake, nahiz eta eguneroko errealitatea eta Naturan ematen diren fenomenoak behatzea funtsezkoa izan oraindik ere.

52. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natura/oho 0007 Bestalde nahikoa da eta gure ustez egokiagoa gainera, laborategi bakar bat izatea gai eta arlo guztientzat (Fisika, Kimika, Biologia, etab...), Naturan gertakari eta ekintzak ez bait dira isolatuak eta bakoitza bere aldetik jazotzen, baizik eta elkarren menpean, (...).

53. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura j.a. ormazabal 0002 Naturarekin harreman estuan bizi zirenez, animaliak eta landareak errespetatu egiten zituzten.

54. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura m. altuna 0044 Ni ezkutaturik nengoen txokotik ez nuen trumoirik entzuten eta itsasoaren erasoaldiak ez zitzaizkidan garrantzizkoak iruditzen: sufritu eta sufritu egiten nuen, zakurraren sufrimendu harekin; naturaren kontra ezinean borrokan ari zen nire ugazabarengatik sufritzen nuen.

55. 1969-1990 euskara batua poesia fdz. de larrinoa 0039 Haren bistan,/ arras xoragarria,/ naturaren perfila, olatuen mugimendu geldia,/ denboraren soinu-haria, xurrumurruaren agonia //.

56. 1969-1990 euskara batua poesia fdz. de larrinoa 0039 Naturaren perfila, irudi naturala,/ pakezko uhin urdin-berdeon etorrera lasaia,/ urezko maindire zabalak, arimaren ispilu dohaina,/ ibiltarien su bizia, ametsen melankolia //.

57. 1969-1990 euskara batua literatur prosa i. mendiguren 0277 Oso sendo zegoen eritzi honetan, konturatua bait zen nire gorputzeko ezaugarri guztietan beste yahooen antza nuela, baina benetan behetik nengoela indar, abiadura eta mugikortasunean, atzazalen laburtasunean eta Naturari ez zegozkion beste zenbait xehetasunetan; era berean, gure bizimodu, ohitura eta ekintzei buruz esan nionagatik, buru-jarreretan ere antzekotasun handia aurkitzen zuen.

58. 1969-1990 euskara batua literatur prosa p. berasategi 0138 (...), presenteago zuten Euskadi hitzaren natura baino bere kontinentea eta erdara euskara baino; herriak berriz, besterik uste zuen teorian bederen, nahiz gero erdaraz eta erdararentzat bizitu, eta, bien bitartean, maisutxoak egiarekin maiseritzara jostatuz beren kanpotxoetan, hala suertatzen zen gero dena nahi eta ezina garrik gabeko suginaren epeltasun mortugarrian.

59. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. gereño 0011 Emakume desiragarria naiz, Naturak eme atsegingarria sortu nau (...).

60. 1969-1990 euskara batua literatur prosa a. gorrotxategi 0109 Zigarro bat piz dezaket eta Naturak eskaintzen didan antzerki guzti honekin edo kitarraren soinuaz amestu....

61. 1969-1990 euskara batua literatur prosa a. gorrotxategi 0109 Ez! Natura dastatzen jarraitu nahi dut, partaide sentitu, une zehatz honen irizle arrunt bat.

62. 1969-1990 euskara batua literatur prosa a. gorrotxategi 0109 Gizaki izate honen ardurarik galduenetariko bat Naturaren beste zatitxo bat garela gogoratzea bait dugu.

63. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. monasterio 0058 Naturak behin eta berriz gogorazten die mexikarrei bizitzatik heriotzara dagoen tartea oso laburra dela eta garrantzitsuena, beraz, bizitzan zoriontsua izatea dela.

64. 1969-1990 euskara batua literatur prosa i. bernaola 0081 - Adibidez? - Adibidez, naturarekiko zaletasuna.

65. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. monasterio 0015 Epailea pixka batez isiltzen da eta orduan emakume batek honela esaten du: - Beldurgarria da! Naturaz kanpokoa dirudi! Ez dugu inoiz ere soluziorik aurkituko!.

66. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak sm 1023 Olerkiak berriz, naturaren eta gure herriaren edertasunari eskainiak dira gehienak.

67. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak x. intxausti 0046 Naturak eman ez dizun boterea ematen dizu mikroskopioak.

68. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak zabal 1976 0032 Izan ere gizartearen legeak, naturaren legetzat hartzen ziren.

69. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.m. torrealdai 0206 Filosofia, soziologia, politika, etnologia, natura, medikuntza, artea, geografia, historia... eta, areago, arte eta zientzia militarrak, merkatalgoa, injinerutza, antolakuntza... horiek denak erdaraz darabiltza euskaldunak, irakaskuntzan salbu.

70. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0266 Naturaren bitxikeria horik hobe ikusteko.

71. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0271 Bestetik, gasen propietateak aztertzean airearen konposizioa determinatzea, erreketaren ikerketan eta naturako konposatuak beroz, deskonposizioz edo beste substantziez askatzen diren gasak aztertzen.

72. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak lmuj 0919 Eta bestalde, poetaren karakterizazio nagusienetakoa naturaren aurrean harritzea, txunditzea (extrañarse) da.

73. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e.l. adan 0041 Marxentzat, naturaren (edo, bederen, gizarte-bilakabidearen) lege objektibo bat zen dialektika; harentzat oso ulergarri zatekeen azkartzen ari zen autoritatea askatasun bihurtuko zela, baina paradoxa hegeliano honek asaldatu egiten zuen Bakunin; honek autoritateak autoritate gehiago baizik ez zuela ekarriko pentsatzen zuelako sinpleki.

74. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. pagola 0038 Instituzio politikoak sortu aurretiko natura neutrorik ez bait dago.

75. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. pagola 0052 Iraultza estrukturalarentzat ez dago inolako naturarik.

76. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0280 Zertarako? Gerraren eta txikizioen absurdua behin-betiko erauzteko eta, natura menderatu ahala, gizadia atzerapen eta miseria orotatik erosotasunera eta askatasunera jasotzeko.

77. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0284 Azkenerako, bada, errealitate guztia lege zientifikoek espresatzen dituzten lotura kausal-mekanikoak baino ezer gehiago ba ote den, sortuko bait da problema edo, behintzat, errealitateak berez gehiago izatea baleuka ere, guk hartaz ezagut eta baiezta genezakeenak horixe besterik atzeman ote lezakeen (ahalmenen eta ezagutzeko aktuaren naturaren arazoak).

78. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. lete 0034 Lizardik urte-giroak banan-bana marrazten dizkigularik, naturaren mogimenduak gure lurrean obratzen dituen aldakuntza, kolore, usain, forma eta mila fenomenu zoragarriak deskribatzen dizkigu.

79. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. lete 0034 Baina, era berean, naturaren baitan obratzen diren urte-giro horiek gizonaren bizitzan obratzen direnen oihartzun eta adibide ditugu.

80. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizizaletasunaren alde 0037 Borondate onez eta apalki, Naturari buruz dudan eritzia azaldu nahi nuke.

81. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizizaletasunaren alde 0037 Gure amatzat dugun Natur osoa, etengabeko ibilte eta aldaketan ari da.

82. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizizaletasunaren alde 0037 Lurtarrok, gure burua salbatzeko ongi dagokigun aurrerapen hori lortu arte, ez gara etsiko! Eta, egiazko aurrerapena, Naturarekin batera, bide aurreragarri berean ibili behar dugu, egiazko aurrerapena, Natura, Gizateria eta bizi garen guztien bizitzearen alde lan egitea dalako! Guhauk lortu behar dugu komeni zaiguna! Osterantzean, beste eskuetan utziz gero, galduak bait gara! Eginkizun horretarako, Indar Sortzaileak guri, gure barruko barruan daramatzagun gogoa, oldea eta ezaguera ezarri dizkigu.

83. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak artea eta gizona 0022 Saindutegia jasoa dagoen haizpitarteak, naturaren eta artearen arteko batasun armoniatsu bat osatzen du, konstrukzioko arkitektur ale benetako bat izatera iristen da.

84. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak n. balluerka 0072 Haur-traumen aurreko erreakzio diferentek bilakaeraren erregresio edo azelerapen goiztar bat suposa dezaketeela postulatzen du, eta gizakiaren umezarora hedagarria egin ere, zeinean, seguru aski, antzeko zerbait jazo bait zen, ezen naturan ohigabekoa den buru bilakaera bat gertaraziko zuela.

85. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizia lurrean (1) 0064 Ingeles moldea jarraitu duten erromantiko lorategiek, naturaren irregulartasun bitxia hartu dute eredutzat: zuhaitz eta loreak, guztiak baso puska baten itxura ukan dezan moduan banatzen dira.

86. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ega 1984 0097 Baserria ez da natura, hura natural sentitzen duenarentzat baizik.

87. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak hezksaila 1982 0086 Eskema formal bat izateak eta zientzien (natur eta sozialak) barne egiturak beragan duen eraginak edukien sailkapen handiegiak egiteko arriskura garamatzate, eta beharrezko globalizapena ahazterantz.

88. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 0074 - Ingurune sozialarekin eta naturarekin zerikusia duten gaietan oinarriturik pintatu, marraztu e.a. aurrez egindako behaketa eta hausnarketaz baliatuz.

89. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.l. arriaga 0090 Naturakin estu lotuta bizi diren herri guztiek bezala, Euskal-herritarrak ere eguzki argiaren menpean bizi ziren.

90. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. kintana 0011 Harentzat Naturaren zientziá zen egiazko zientzia bakarra, eta fisika esperimentala Naturaren zientziaren parterik inportanteena.

91. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. kintana 0169 Eta Naturaz dioguna, hemen historiazko aurreramendu-prozeso bat-tzat harturikoaz, era berean aplika dakioke gizartearen historiari haren abar guztietan, eta jeneralean, giza (eta jainkozko) gauzez arduratzen diren zientzia multzo guztiei ere.

92. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. kintana 0169 Hemen, Naturaren arloan bezala, kateamendu asmatu eta artifizioso horik akabatu beharra zegoen, honetarako errealak eta egiazkoak aurkituaz; azken batean, giza sozietatearen historian domeinatzailetzat gainjartzen diren mugimenduaren lege nagusiak aurkitzea besterik ez zèn misioa, berau.

93. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. kintana 0169 Baina gizartearen aurreramenduaren historiák ba du puntu batetan esentziazko diferentzia bat Naturaren aurreramenduarenarekiko.

94. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0023 Gizona bi maila guztiz ezberdin hauetan bereztea: natura eta kulturatan ebakitzea, bururik gehienetan oraindik superatu ez den ikuskera bait da.

95. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0023 Alde batetik irudimena, adimena, nahimena, gizonaren ekintza; bestetik natura, determinismoa, heredentzia, kostituzioa.

96. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0023 Gizonaren natura aldatzerik ez dago.

97. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0105 Moraltasunaren iturburua ere horixe bera da: gizonaren natura hori izanik, jokabide hori naturala bait da.

98. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0105 Beldurrarena, berriz, gizonon natura egoista burrukaria.

99. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0105 Beraz, maitasuna, etab. bezalako arau moralak ez dira naturaren parte, komenentziaz haren gainean jarritako estalkiak baizik.

100. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0105 Izan ere, natura burrukaria denok dugu.

101. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0129 Baina, dena den, tranpa makurra da, gero ondorio hau ateratzea: gertatzea naturak egiten du; ekintza, aldiz, teleologikoa da.

102. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0129 Ekintzari beti ere sustraiak naturatik landa bilatzea.

103. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0129 Natura eta historia (ekintza) bi erreinutan bereizi, eta historiarentzat teleologismoa gordetzea da hori.

104. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0129 Xedeak xede, naturaren esku-hartzerik gabeko ekintzarik ez dago.

105. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak legazpi 0180 Denboraren iraganean galtzen zaigun gizon hori Arrolamendin ehortzia zenean, harri artean ekialderantz begira iraganbide ireki bat uzten zuten; Larrunarrirantz, bizitzaren hastapen, naturaren bizitasun, urteroko aldien iturria den eguzkiaren irteerarantz begira.

106. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak legazpi 0180 Ondoko datu hau eztabaidaezina da: gu baino lehenagoko gizonak naturatik guk baino askoz gertuago somatu du bere burua; iturri, zuhaitz, harkaitz, urtesasoinetatik gertu.

107. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak legazpi 0180 Gizonak naturarekin duen hartueman pozgarri hauen artean une garrantzitsuenetariko bat udamuga inguru ospatzen zen.

108. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. osa 0040 Natura bera, historizatu egin dugu.

109. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. osa 0040 Natura, sakratua zena, gizonak arakatzen eta esplotatzen duen harrobi bat da orain.

110. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. osa 0059 Hitz batez, langile guztien natura landu behar da, ez desegin.

111. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak beasain 0011 Nola esplikatu bada gizatalde honen mentura, bere naturarekiko harremanak gainerako espezie harrapari hondatzaileen kidekoak izanik, denboran zehar eta eboluzio luze baten ondor en gaur geu identifikatuta gelditzen garen hiritartasun bilakatu delarik? (...).

112. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak beasain 0097 Eta hemen beharbada, datorkigun etorkizun horri buruz gogoeta egitea komeni litzatekeenez, bihoaz honako Julio Caro Barojaren hitz hauek zeregin horretarako: Uste dut, zera, kultur modu bat bakarra besterik ez kontutan hartzeak duen arriskua salatu eta aurre eman behar diogula, hots, laburreko kultura hau denari alegia, abiaduraz beteari, ez denbora ez eta espazioa ere ezer axola ez zaizkiola dirudienari eta gauza baretsuen balioa defendatu egin behar dugula, gauza naturalena, mendeetan zehar naturak eman izan dizkigun gauzena eta azkenaldian munduan bizitzen ari garen esperientzien arabera, beroriek amaitzeko prest dagoen gizaki-mota moderno honek, errespetatzen ez dituenena; izan ere paradoxa dateke, naturak basotan edo petroliotan edo eta burdinetan, direnak direla, beren helburuekin milioika urtetan zehar metatutako energiak, orain soldatapeko gizontxo batzuk, ez ia milioika urtetan, baizik eta ehundaka urte gutxi batzutan xahutzea.

113. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0230 Bi poesiok beren hasera deseginez bezala bukatzen dira, biak berdin, asentu eta zimendurik ez bait dute beren baitan: Lenengo txokoa, Santa Rosako basoan hasi eta Uitziko Elizan, Santa Rosan dagoenik ahantzita; Sinismen garbi, naturaren gozamenez hasi eta Kartusi Elizan buka, sinismen legorrez.

114. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. abrisketa 0072 In vitro ernalkuntzaren bidez lortzen ari diren arrakastak, 100eko 30era inguratzen dira, natura beraren emaitzekin konparagarriak diren emaitzak hain zuzen ere eta zalantzarik gabe, arlo hauetan geroz eta esperientzia handiagoa izateak nahiz lanabesen hobekuntza eta perfekzioak, 100eko 30eko hori gainditzera eramango dute sistema.

115. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. abrisketa 0072 Roberts-ek eta Lowe-k (1975), giza sorkuntza guztietatik 100eko 78an jartzen dituzte galerak, hots, naturan bertan, umetokira iristen diren enbrioien hirutatik bi galdu egiten direla alegia.

116. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. abrisketa 0075 Naturarengan egindako eragiketak, erantzunkizun-zentzu handiarekin eta bai gaurko eta nola ez etorkizuneko naturarentzat eta gizateriarentzat ere izan ditzaketen ondorio posibleak ondo neurtuta egin behar dira. J. A. A.

117. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak larrun 1990 0049 Gizona taldean jaio eta bizi da; Gizonaren izakera bere natur biologikoaren, bere gizartearen eta bere inguru ekologikoaren araberakoa da.

118. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak larrun 1990 0050 Elementu guztiak jaso ezinean, naturak berak mugatzen bait du, sujetoak horietatik batzuk bereizi, haintzat hartu eta gailenkor bihurtzen ditu, besteei muzin eginez, baztertzen dituen bitartean.

119. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak susa 1989 0117 Natura aldekoak asko, baserriak, landak... kaleak baino gehiago.

120. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e.l. adan 0037 Etengabeko hedapen ekonomikoa mantentzeko politika salatzen zuen, politika honek, naturari erasoz, giza harreman zapaltzaileak sortzen dituelako; espeziearen heriotza luzaroko ekarriz, autoritarismoa eta boterea mantentzen ditu orain.

121. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0174 Baina hori beste natura bateko problemekin dago lotuta, hobeto begiratzen bada: okerragoa eztabaida etikoaren edo filosofikoaren frakasoa baino, eztabaida politikoaren frakasoa da.

122. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak zer egin dezaket/1989 0101 Gazte-Auzolandegiek zenbait modalitate hartzen dituzte: Ondare Arkitektonikoaren berreskuraketa, Arkeologia, Natura, Nekazaritza, Komunitate Ekintzak....

123. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0041 Sobera sinesbera eta naturaz gaindiko gauzetara isuria omen zen.

124. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0009 Praktikak, esperientzia objektiboak eta natura biziaren behaketa osotzen dute biziaren ezagumenduraino gidatuko gaituen bide segurua.

125. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0009 Naturaren azterketarako behaketa objetiboan, esperientzian eta praktika sozial historikoan oinarrituko bide materialista zein emankorra den, biziaren zientziaren biologiaren historia osoak erakutsi digu.

126. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0009 Biologiak zera erakusten digu: materialismoak biziaren esentzia modu osoan nola agerterazten digun eta natura menderatzea, kotzienteki desiraturiko zentzuan aldaraztea eta komunismoa eraikitzen ari diren gizakien onurarako transformatzea nola baimentzen digun.

127. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0027 Eritzi hau naturaren behaketa zuzenaren fruitu zen, zeren eta izaki bizien munduko substantzia organiko gehientsuenak gaur egun Lurrean organismoen bizi-ihardueraren ondorioz eratzen direla ikusten bait nuen.

128. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. kintana 0053 Alga talde hau oso hedaturik aurkitzen da Naturan.

129. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0167 Baina pertsonek naturari egiten dioten kaltea beren buruari egiten diote.

130. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0167 Zer da kutsadura? Zer ondorio ditu naturarentzat? Eta pertsonentzat?.

131. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0227 Natura irauneraztearen aldeko borrokan munduko herri guztiekiko lankidetzan aritu behar du, zeren eta Lur osoak eratzen bait du ekosistema handi bat.

132. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0227 ARIKETAK 7. Gure Elkartean naturaren aurka egindako zer egintzak erasaten dute gizadi osoa?.

133. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0078 Materialeei buruz, berriz, mota herrikoi hori, naturak ematen dituen klima eta materiale baldintzekin loturik agertzen dela esan behar da.

134. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0059 Bertan, naturak kapritxora eta modu liluragarrian jolasten du kolore eta formakin.

135. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0068 Aintzinatetik egin den koral gorriaren (Corallium rubrum) erabilera baztertu ezkero, bisuteriarako, apaingarri bezala edo ustez dituen ahalmen majikoak direla eta, gutxi dira gizonarentzat interesik duten espezieak, interes honetatik kanpo uzten baldin badugu, noski, naturan animali liluragarri eta askotan koloretsu hauek ikustatzeak eskaintzen duen atsegina.

136. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jmb 0005 Dena den, esateko daukagu askotan bere ñabardura zehatzenak hartu-nahian edo toki txarrenetan sartu beharrean, oso egoera gogorretan tokatu zaiola lan egitea, gauak eta egunak pasa behar izan dituela bakar-bakarrik naturaren erdian eta, batez ere, erloju-kontrako lasterketan aritu dela lanean, oso denbora mugatua bait zeukan edizioaren egutegi geraezinaren baldintza gogorrak betetzeko.

137. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. irigarai 0135 Izadiaren zaintzea norberaren buruaren zaintzetik asten bait da, bakarka eta gizarte mailan; bizi oinarri eta eginkizunak (ekonomiazkoak, kulturazkoak, izkuntzazkoak eta beste) naturari dagozkion gisan erabiliz eta desarrollatuz.

138. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. irigarai 0135 Horrengatik edozein suerteko menperatasuna, hots gizakiak, bakarka eta gizarte mailan, behar/nahi duten bezala desarrollatzen eta bizitzen ez uztea, naturaren aurkako egintza da.

139. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. irigarai 0139 Gizakien behar/eskubideak eta gainerako naturen arauak gero eta gehiago jatorki eta zuzenki aztertu, uztartu eta bideratu beharreko konzientzia edatzen doa.

140. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. ensunza 0056 - Natura fisikoa aztertu ahal izateko, mundu makroskopiko, eta bertan dauden objektu, beraien arteko elkarrekintza eta pairatzen duten energiei buruzko kontsiderazioez gain, itzelezko garrantzia du materiaren funtsezko osagaien ulerkuntzak.

141. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. azkona 0009 Erabili hitzaz baliatu gara, baina orokorki, gizakia eta naturaren arteko harremanak azaltzeko, ez litzateke bidezkoa hitz bakar honetaz baliatzea.

142. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. apalategi 0027 Guzi honek, naturaren menperakuntzan teknika minimo batzuen lorpena adierazten du.

143. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak u. larramendi 0077 Nahiz eta Britainia Handian nekazariek untxiak izurri bat bailiran ikusi, euren itxura politak, naturaren maitaleentzat gustagarriak dira eta atsegina da udako arratsaldeetan euren untxizuloetatik kanpo jaten ikustea.

144. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bitez 0102 Aldaketa klimatologiko batek ere eragozten ez ziolarik landara irtetea, Natura gozatzen ikasteko izpirituaren benetako gimnasia, artista apunte anitzak hartzen aritzen zen jasotako inpresioaren gerizpean.

145. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bitez 0118 Honek eta Natura berarenganako interesak frogatzen dute Salía egiaz pintore unibertsala izan zela, Monet-enak bezala, naturalaren behaketan zentratzeko beste baldintzatzaile generiko batzuk aurrez askatzea galdatzen zuen pintura inpresionista bat praktikan gauzatzeko hobeto gaitua zegoena, honek gure ustetan Euskal Herriaren esparruan aurrerapena suposatzen zuelarik bere garairako.

146. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bitez 0118 Eta ezin da hori ukatu, Salís-ek bere obrarekin, Naturaren estudioan sakontzean, Espainian euskal pintoreek ordurarte burututako paisajismoari aurrerakada eman ziola uste badugu ere.

147. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bitez 0118 Honela, pintorea eta Naturaren arteko identifikazio zirrararik kuttunenak agerrerazten dituzten kalitate plastikorik gorenenak ematera heldu zen.

148. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0078 Neu naizena izateak izan beharko luke nire zuzentasuna ere, nire ibil eta ihardueretan, hots, nire natura propioari dagokionak.

149. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0078 Baina horixe da guztientzako moral doktrinari bat eta bera postulatzen duenak onartu ezingo duena: morala gizon guztientzat berdina bada, moral pertsonalik ez dago, natura propioari uko egitea bihurtuko da morala.

150. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak r. garate 0393 Ez du, bada, gizakiak, nahimenak, gauzen dinamika ahazten eta are gutxiago gauzen dinamikaren AURKA iharduten, baizik BESTERA, HEUREN NATURA BEREIZIAREN ARABERA eragiten: Bere zuhurtasuna, iharduketa bitartetzailean datza noski; zeren honek objektuak elkarren artean eta heuren natura bereiziaren arabera eragiten eta andeatu-erazten dituen bitartean....

151. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak r. garate 0393 Ez litzateke gizaki-naturaren arteko betiko prozesua izango: Lana, lehenbizi, GIZAKIAREN eta NATURAREN ARTEKO prozesua da .

152. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak fisikaren historia 0003 ARO PALEOLITIKOA Harrigarri samarra gerta daiteke Aro Paleolitikoaren Fisikaz hitz egitea, baina zientziaren arlo honen helburua materiaren konportamoldearen azterketa izanik, Naturako indar-mota desberdinen azterketarekin zerikusirik duena Fisikarekin lotuta dagoela esan dezakegu.

153. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak fisikaren historia 0003 Horregatik ez da arraroa izango, gaur egun Fisika, Kimika, Matematika, Medikuntza eta abar banandurik ikusten baditugu ere, garai haietan (eta duela bizpahiru menderarte) denak Naturaren Filosofiaren atalak izatea.

154. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0207 Lehenik naturak berak segurtasun profesionala kolokan ipini beharko du, aurreko ikerketei, zalantza-kutsua emanaz.

155. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak a. arrinda 0004 Beste orrenbeste gertatzen zitzaion izadia eta naturaren aurrean: goiko zeru urdiñak eta mendi orlegiak ikusi ondoren, barru-barruko eragiña izan oi zuan beti.

156. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak akes 0001 Goiz aretan, ene ametsarekiñ bakardadean, ene munduan, ene mundutik gizonak oro, aar-emeak oro, kenduta, botata, madarikatuta, Moersko parke aundi ederrean, maitasuna askatasunez egiten naturaren indarrez, usoak ikus nai nituan zuaitzetan, atak ikus nai nituan uretan, putzu ertzean, iturripean.

157. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak akes 0002 Goiz aretan, amets!!! Amets!!!... Amets egiñez, egiñez ama-naturaren ederraren-ederrez, nere zer osoa moskortuz ibilli nai nuan.

158. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1980 0001 Naturak biak berdin egin omen ditu.

159. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m.e. matxinandiarena 0002 Beraz, taldeka jarritako arauen bidez, haurrak beraren ahalmen ezaguera haundituz joango da, eta arau sozialen sistemaren natura ikasten joango da.

160. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak arrpress 1989 0001 Agian, hemendik urte batzuetara, naturaren ondasunak (ur gardenak, aire kutsatu gabekoa, ixiltasuna...) gaur egun preziatzen ez ditugunak, berriro ere estima ezinezko ondasunak bilakatzea gertatuko da. Eukeni Olabarrieta / Arantxa Lizaso.

161. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak hemen 1986 0001 Bere natura diziplina baten menpe dagoenez, frustrazioak eta une gogorrak gainditzeko trebetasun haundia du, bizitzari dagokionez jokabide serio eta erresponsablea izaten duelarik.

162. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak e. garmendia 0001 Kontu txatxu horiek alde batera utzi eta ea noiz ohartzen garen agintariek oso gaituztela maite, eta erabat prest ditugula naturak jasanerazten dizkigun ahulezia eta makalaldietan, gu, gajooi, bizkar gaineko karga eta kargua arintzen laguntzeko.

163. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... j.r. aizpurua 0001 Historian zehar zaborra edo hondakina beti existitu izan da, baina ez da ia inoiz arazo izan; natura bera hondakinak birziklatzeko nahikoa izan bait da.

164. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... j.r. aizpurua 0001 Azken mende honetan ordea, era guztietako hondakinak bazter guztietan pilatuz joan dira naturaren ahalmen garbitzailea gaindituz.

165. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... j.r. aizpurua 0003 Egia da gainontzekoa ez dela dena naturara isuri, baina estimazio batzuen arabera 150.000 t. dira gutxi gorabehera isurtzen direnak.

166. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1990 0001 Naturaren eta industriaz aurretiko munduaren jorana du; hortik datorkio mahatsondoaren marra bihurra eta enbor korapilatuen zaletasuna, pinu oskolaren azal lakarrarena, asimetriaren zaletasuna hitz batean.

167. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1990 0001 Japoniatik ikasitako naturaren ikuspegia bere eragiletzat zehazki aitortu zen, eta orobat Mongoliako arkitektura, bere minareteekin, eta baita Asiako beste eredu batzuk ere, Europa Erdialdeko sortzaileen artean batez ere.

168. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1990 0001 Orain dela oso gutxi ezagutu dut zure aldizkaria 1988ko Gizakia eta animalak (apirila) eta Natura eta Kultura gizadi osoaren ondare (urria) bi aleen bidez.

169. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1990 0001 Gure herritarrei naturarekiko jarrera aldatu eta kosmosa osatzen duen guztiarekin egokiro bizitzen erakutsi nahi diegu, gizonaren eskubideak ezezik landare eta abereenak ere errespetatuz.

170. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1990 0001 Giza espezieak bizitzen jarraitzeko eta aurrera egiteko kutsatu gabeko natura eta beste izaki bizidunekin berdintasunezko harremana finkatu behar du.

171. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... l. oñederra 0002 Egoera zerbaitegatik larria izaten da eta edertasuna hizkuntzan eta naturan besterik ez daiteke egon: .

172. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... k. sarasola 0001 Natura osoa geldi-geldi dago izara zuri horren pean.

173. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... pper 0001 Euskalduna, bere burua euskalduntzat duelarik, baserriaz, oihan ederraz, mendiaz eta naturaz oroitzen da, guzi hori betiko paradisu primitibotzat joaz, hau da, arkaikoa, zaharra, eta politika aldetik nola fisikoki hala moralki karlista kutsuko herritzat joaz.

174. 1991> bizkaiera antzerkia lortuko ote 0269 Maitatzen daigunean lortuko dogu natura bera salbatzea.

175. 1991> bizkaiera antzerkia lortuko ote 0271 Ekologista: Natura maite dozu?

176. 1991> bizkaiera antzerkia lortuko ote 0273 Eta orduan, galtzeko arriskuan dagozan espezieak babestea naturari lan nabaria egitea da.

177. 1991> bizkaiera haur-/gazte-literatura txantxangorria 0067 Natureari buruzko liburu bilduma bat eskolarako eta ume bakoitzarentzako bizikleta handi bana emon deuskue.


178. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak ellegeak 1987-1990 00011 Bestetik, gehiago atzeratzerik ez zegoen berrikuntza honetzaz baliatuz, arduralaritza-hauspen jakin batzuk aldatu eta Euskal Herriko Autonomi Elkarteak bere berarizko dituen zernolakoei eta konstituzio-manuei egokitzen zaizkie 3 Ikusi ere VI Idazpurua Hauste eta zigorrez Ekainaren 30eko 16/1994 Legea, Euskal Herriko Natura Babestekoa (EHAA 142/1994.07.27).

179. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak ellegeak 1987-1990 00011 1.1 Ondoren ematen direnak jotzen dira ehizeko lege-hauspen oso larritzat eta 50.001 pezetatik 500.000 pezeta arteko isunezko eta ehizerako baimena kendu eta 3 urtetik 5 urteko aldian hori berriro eskuratzeko eskubiderik ez izanezko zigorra jarri beharrekotza 4 Ekainaren 30eko 16/1994 Legea, Euskal Herriko Natura Babestekoa. 6.X.G.ak aldatu zuen (EHAA 142/1994.07.27) Puntu berri bat gehitzen da: 1.1.18. Espezieekin, bizirik daudela, edukitzeko, salerosteko eta horien trafikorako araudia bete gabe, salerosketa egitea.:

180. 1991> euskara batua ikasliburuak filosofia/1 00371 Aurreko ikasgaian, estetika, edertasunari eta arteari buruzko gogoetaz arduratzen den Filosofiaren adarra dela ikusi dugu. Edertasuna Naturako objektuetan aurki dezakegu, artearen munduan eta, berez, esperientzia artistiko ez diren giza egintzetan.

181. 1991> euskara batua ikasliburuak beleko/lh 00117 6.- Inguruan ohizkoak diren kirol iharduera eta joko ezberdinak, nola kanpoko joko, eta naturak eskaintzen dituen aukerak aprobetxatuz aire librean buru daitezkeen iharduerak praktikatzea eta beraiekin gozatzea, herri joko eta gure herriaren kultur ondarearenak diren kirol ihardueretan (euskal pilota...) arreta berezia jarriz.

182. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurugiro 1998 00011 Maila ofizialean, naturaren zainketa eta kontserbaziorako hezkuntzak XX. mendearen hasieran eman zituen lehen urratsak, baina 30eko hamarkada arte ez zuen indar handirik hartu.

183. 1991> euskara batua ikasliburuak kultura klasikoa/dbh 00151 Orfeok Naturako izaki guztiak musikaz hunkitzen bazituen, hala greziarrek nola erromatarrek hitzaren artea oratoria lantzen zuten pentsamenduak komunikatu eta solaskideak konbentzitzeko.

184. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00043 Naturan ere ageri da zenbait arrokatan, itsas sedimentu organikoetatik eratorritako arroketan hain zuzen ere.

185. 1991> euskara batua ikasliburuak teknolmekan 0034 Kobrea gizakia erabiltzen hasi zeneko lehenbiziko metaletarikoa da; naturan jatorrizko egoeran aurki baitzitekeen.


186. 1991> euskara batua ikasliburuak fisika/3 0014 Simplizio: Ez dago dudarik gorputz batek Naturak finkatutako abiadura duela.


187. 1991> euskara batua ikasliburuak fisika/3 0087 Etorkizunari begira gizateriak desafio eta erantzukizun latza du; izan ere, egunetik egunera handitzen doazen energi beharrentzat irteera eta erantzun egokiak bilatu beharko bait ditu, eta irteera garbiak izan beharko dute gainera, natura errespetatu eta ingurunea hondatuko ez dutenak.


188. 1991> euskara batua ikasliburuak fisika/3 0132 Eta azkenik, gizartean gero eta nabariagoa den kutsaduraren aurkako eta naturaren kontserbazioaren aldeko jarrera (errekuntza motoreek oso kutsakorrak bait dira).


189. 1991> euskara batua ikasliburuak kimika/3 0127 Hau da Naturan dagoen hidrokarburoen iturri nagusia.


190. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/bbb1 0134 Naturan gauza harrigarri asko dago, baina batzuetan ez dugu horiek ezagutzeko aukerarik.


191. 1991> euskara batua ikasliburuak eutsi/1 0189 Genetikariak zenbaki hauetan oinarritzen dira haien arriskurik eza aldarrikatzeko, baina Kimuraren ustez oker dabiltza, zeren gaixotasun genetikoak jasaten dituzten gizakiak bizirik iraunarazteak honako arazo orokorrago baten kezka sortzen baitu: naturak gizakien artean burutu ohi duen eliminazio gaitasuna murriztearena, hain zuzen.


192. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/3 0011 Naturako gainontzeko bizidunek, landareek eta animaliek, zu bezala, jaio, elikatu, hazi eta inguruarekin harremanak izaten dituzte.


193. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0112 - Gizakiek Naturako ura pozoindu dute.


194. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurua/3 0098 Naturan dauden elementuak ditugu.


195. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurua/4 0186 Haseran gizakiak, naturak zuzenean ematen zion energia erabili zuen.


196. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurua/lh 0074 Zaborren kutsadura, gizakiek naturak deskonposatu ezin ditzakeen zaborrak jaurtikitzen dituztenean gertatzen da; adibidez plastikoak, metalak eta kristala.


197. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurua/lh 0119 Nahiz eta natura gero eta hobeto ezagutzen dugun, izaki bizidun baten bizitzaren hasiera misteriotsua izan ohi da.


198. 1991> euskara batua ikasliburuak a. perez 0083 Erabiltzen dugun ur guztia naturatik dator; garrantzizkoa da ez kutsatzea eta behar den ura baino gehiago ez gastatzea.


199. 1991> euskara batua ikasliburuak a. perez 0155 Elkarte-mota asko dago: auzo-elkarteak, kirol-elkarteak, kultur elkarteak, naturaren babeserako elkarteak, alderdi politikoak, eta abar.


200. 1991> euskara batua ikasliburuak a. perez 0178 Zabortegiek ere natura kutsatzen dute.


201. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter/ubi 0309 Izan ere, bi elementu, elkarkontrajarriak, azaltzen dira: trikua eta automobila edo, nahi bada, irakur bedi natura eta zibilizazioa, azken lerroetan halako egokitasunik eza, bidegabekeria agertzen delarik, gaia neurri handi batean ekologiko bihurtuz.


202. 1991> euskara batua ikasliburuak elhuyar 0461 Naturan urak ziklo bat osatzen du.


203. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0063 Aurreneko unitate didaktikoan, materialak, beraien propietateak eta material horiek naturan aurkezteko dituzten moduak aztertzen aritu gara.

204. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0127 Bestalde, goiko esperientziaren bidez gogoratu ahal izango zenuen ura hiru egoeratan ager daitekeela naturan: lurrin bezala laino, hodei eta antzekoetan, likido egoeran euri, erreka, ibai eta beste zenbait kasutan eta solido bezala elur, izotz, kazkabar eta antzekoetan.

205. 1991> euskara batua ikasliburuak murgil/2 0124 Baina buztinak, naturan dagoen bezala, ez du balio bere horretan erabiltzeko.

206. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/6 0107 Baina naturan funtzionatzen duen guztiak energia behar du.

207. 1991> euskara batua ikasliburuak u. ruiz 0079
parke natural
zoologiko
babesleku
desagertu, agortu, ahitu
natura
kaiola
harrapaketa
zaintza
bizi
zaindu, jagon
jaio
hazi
ugaldu
hil
ohartu
errespetatu
lasai
urduri
baketsu
odolgaizto
ugaztun
hegazti
harrapari
narrasti
ahozpez
gurutzaturik
eserita
gorderik

208. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00009 1. Nola higitzen dira gorputzak? / 2. Zein da higiduraren kausa? / 3. Energia eta aldaketak / 4. Maila: Teoria zientifikoek natura ulertzen laguntzen digute.

209. 1991> euskara batua ikasliburuak filosofia/dbho 00081 Arimaren ideia honetatik, Tylorren ustez, naturatik, animalietatik, landareetatik, haraindiko bizitzatik eta, azkenik, naturako jainko handietatik eta goi-jainko batetik erlijio errepresentazio konplexuagoak garatu ziren. Beraz, animismoak erlijioaren historia guztia sostengatzen du.

210. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/dbh 00139 Poesiari dagokionez, bestalde, poeta batzuk politikari lotuagoak daude (Hiribarren, Iparragirre, Arrese Beitia); beste batzuk, aldiz, naturan edo/eta sentimenduetan gehiago zentratzen dira (Bilintx, Elizanburu).

211. 1991> euskara batua ikasliburuak teknologia/dbh 00007 Naturan eta gizakiaren bizi-kalitatean teknologiak duen eraginaz gogoeta egitea.

212. 1991> euskara batua ikasliburuak teknologia/dbh 00161 Naturan forma berezirik gabe edo kristal-itxuran agertzen da.

213. 1991> euskara batua ikasliburuak biolgeol/dbho 00218 Erreakzioa hau baliagarria da fotosintesiarenarekin konpara daitekeelako eta arnasketa aerobioa eta fotosintesia alderantzizko prozesuak eta naturarekin orekan daudenak direla ezartzen uzten duelako.

214. 1991> euskara batua ikasliburuak kalkulua 0007 Naturako fenomenoen ikerketa kuantitatiboa egitean, bertan parte hartzen duten aldagaien arteko menpetasun funtzionalaren ezarrera eta analisia egiten dira.


215. 1991> euskara batua ikerketak l. erriondo 0037 Izan ere, onartu beharra zegoen hizketaren egintzan eremu desberdinek hartzen zutela parte eta ondorioz, hauetako edozein desegiteak hizketari zegokion natura bereko kaltea zekarkiokeela.

216. 1991> euskara batua ikerketak j. amezaga 0113 Pentsa dezagun, esaterako, kapitalismoaren arrazionalitateak herri klaseen kulturari ezartzen dionaz: lan egiteko eta kontsumitzeko modu bat, naturaren zikloei loturiko denboraren ulerkera ziklikoa hautsiz lantokiko ulerkera lineal bat, diruaren balioa, norbanakoaren nagusitasuna, eta abar luze bat.

217. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. goikoetxea 00110 Begiak, gozamenez loratzen zaizkit naturaren altxor urreztatu honetan.

218. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. goikoetxea 00111 Zergatik baztertu naturak horrelakoa egin bazuen? Zilegi al da halako bereizketak egitea edonoren eskubideak mugatuz?

219. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. irazabalbeitia 00010 Une berean, natura osotasunean, bere xehetasunik xumeenetan ere, kaptatzeko eta gozatzeko gai zela ohartu zen.

220. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura l. azurmendi 0049 (...) eguzkia zeruan mantendu nahi genuen, baina natura gure garra baino boteretsuagoa zenez, eguzkia itsasoaren barrena errainu ahulak jaurtikiz ezkutatzen zen.

221. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura l. azurmendi 0049 Ama lurra, itsasoa eta eguzkia naturaren hiru amandreak izan ziren gure sekretua gorde zutenak, naturan isladatu zen gure amodioa.

222. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura l. azurmendi 0052 Gure gorputzak betidanik bananduta egon dira, baina bihotzek, ezagutu ginen egunean bat egin zuten, eta naturak ezin izan zuen sortu baliabiderik haiek banantzeko.

223. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura l. azurmendi 0052 Nik ez zaitut sekula ahaztuko, naturak egin duen larrosarik ederrena bezala gogoratuko zaitut, arantzadun larrosa, kolore gorriko larrosa, nire bizitzako kuttuna.

224. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura k. biguri 0095 Naturak teniserako egin du: ikusi erraketa moduko belarriak eta zapatila bereziak.


225. 1991> euskara batua literatur prosa t. irastortza 00194 Baina zer esango du, zer dio naturak gure zeharbidetza fisikoen mendeku-hartzaile eta justiziati bakar izanda? Ez: Naturak diona.

226. 1991> euskara batua literatur prosa t. irastortza 00194 Jainkoak, zerbait galeraztean, gureganako maitasunaz egiten du, naturak, gurea galerazten duen bakoitzean bere burua maite duelako egiten du, bera ez den guztiarentzako duen gorrotoagatik.

227. 1991> euskara batua literatur prosa t. irastortza 00194 Naturak korapea Orfeoren buruak lur-hartzen duen irla adina arbuiatzen du.

228. 1991> euskara batua literatur prosa t. irastortza 00194 Naturaz kanpo. Baina nola liteke orduan neskatxa gaztea, naturazko izaki hau, bete-betean, hain sineskorki desbideratzerik?

229. 1991> euskara batua literatur prosa t. irastortza 00194 Premuaren besoetan erortzean ez du harrapatzen ez naturaren azpijokuak, ez eta maitearenak ere, hau maizegi jo arren liluratzaile, ehiztari, harrapakaritzat, are - banpirotzat, bitartean delarik, ia beti, bidegabekeria bakarra jendearen nondikoa eta aurrez esan dezagun - norakoa ere ikusi gabe ikustea duen izaki mingots eta prestua.

230. 1991> euskara batua literatur prosa j. sarrionandia 00015 Esklabutzak iraun zuen denboran argi zegoen horrexetarako jaioak zirela bai esklaboak bai esklaboen jabeak, begibistakoa zen naturak emana ziola bakoitzari koloreekin bere papera.

231. 1991> euskara batua literatur prosa a. iturbe 00034 Natura jakintsua ez, baina sadikoa dela esan dut. Eta gaiztoa ere bai.

232. 1991> euskara batua literatur prosa l. oñederra 00086 Natura gaiztoa da edo Jainkoa dagoela egia da eta Jainko gaizto horrek irabazi bide dio partida Naturari.

233. 1991> euskara batua literatur prosa j. gaztelumendi 00084 Auskene baserria saldu zutenean, nora joan ote ziren otsoko eta axeria, oilar pixkorra, jinjunaren abestia, naturaren irakaspenak, ilargiaren tranpak... nora etxeko erleak.

234. 1991> euskara batua literatur prosa a. linazisoro 0072 Eskuetatik helduz Axun esan nionean, bere begietan eguzkiak beroturiko natura argi eta jorira eramango nindukeen bide oparoa ikustearekin batera, bidea asmatu ezinik zebilela igerri nion.

235. 1991> euskara batua literatur prosa i. irazabalbeitia 0063 Naturaren jauregiak ez du ohe bigunagorik -esan zion Mikelak irribarrez.


236. 1991> euskara batua literatur prosa x. arregi 0056 Zoria izatea da dena: instintuen eta intelektuaren anarkia ez da askatasuna, eta hezkuntza, kultura, bere buruaren nagusitasun hutsezinaren bitartez bakarrik gailentzen da virtuosoa, naturak dohatsuki dotatuak soil edo baldintza dohatsuetan altzoratuak izan direnen gainetik.


237. 1991> euskara batua literatur prosa x. arregi 0155 Zeren ezingo baita proposizio gaizto hau baieztu natura gezurtatu gabe, eta natur historiaren, egiteen eta gauzen ihardueraren aldetik nabarmena dena kontraesan gabe, nahiz eta saiatu garen berari zentzu jasangarria ematen.


238. 1991> euskara batua literatur prosa x. arregi 0188 Naturaren miresgarritasun guztiek euren egilearen ideia hori goraipatzen eta osatzen dute.


239. 1991> euskara batua literatur prosa x. arregi 0188 Nik bururatu nuen Teokle, bere ihardunarekin jarraitzen zuelarik, naturari hurbiltzen ari zitzaiola, izan ere, munduaren mugetara heldua baitzen.


240. 1991> euskara batua literatur prosa pper 0043 Sexu bakoitzak bere harmak dizkin, eta neurri haundi batean, naturak hala emanak gainera.


241. 1991> euskara batua literatur prosa p. urkizu 0213 Natura beti aritzen da baratxe eta nolazpait esatearren ekonomiaz: bere ariketak ez dira inoiz bortitzak; eta bere emaitzetan beti nahi izaten ohi du izaria; izariz eta neurriz obratzen du beti; eta une batez azkartzen bada laister eroriko da bere mantsotasunean; gelditzen zaion indar guztia bere burua mantentzen darabil bere bertute emankor eta ahalmen sortzailea zeharo galduz.


242. 1991> euskara batua literatur prosa p. urkizu 0272 Nazio guztietako liburu sakratuak izu bitxi edo naturaz gaindiko hauetaz beteak izan arren, nik ez dut aurkitzen arinkeria handiagorik, zeren, mila zio natural ezberdinek sor dezaketen emaitzak, naturaz gaintiko zergatia duela segurutzat emateko, aldez aurretik ikertu beharra dagoen, beste kausa guztietarik baten batek ez duela obratu, eta hau, noski, ezinezkoa da.


243. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 00001 Zura lantzen duten artisau gehienek kontuan izaten duten beste alderdi bat, mozteko garaia eta une horretako Ilargiaren aldia izan ohi da, euren hitzetan mozketa natura hilik dagoen egin behar izaten baita, hau da, neguan zehar, eta gainera, espezie bakoitzari ilargia-aldiren bat omen dagokio, eta horixe da nonbait zura behar bezala landu ahal izateko, eta gerora pipiak jo ez dezan, egokiena.

244. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. leizaola 00081 Iring Fetscher maisuaren ustez, zeinahi izanik ere bakoitzaren kultura, gizakiak elkartzen dituen berezitasun bi daude: komunikatzeko gaitasuna eta amaiera bat izango dugunaren kontzientzia, eta Naturarekiko dependentzia, hari esker bizi baikara.

245. 1991> euskara batua saiakera-liburuak orientalismoak 00010 Gabriella Fiorik ohartarazi duen bezala: inpregnazioa instalatzen da; izan ere, hiru nozio sanskritok leku natural bat aurkitzen dute haren hausnarketetan: atman, printzipio izpiritual indibiduala; dharma, legea, eginbeharra; guna, naturaren kualitate osagarria. Une horretatik aurrera, ez du itzultzen. Azpimarratu, itaundu, alderatu egiten du bere Cahiersetan jarraitzen duen elkarrizketarekin.

246. 1991> euskara batua saiakera-liburuak orientalismoak 00012 Eta testuinguru horretan Ekialdearekiko interesak bulkada berria hartuko zuen, bereizi ezin zitekeena bidaiaren esperientziatik, kultura eta geografia berriak aurkitzeko desiratik, izpiritualitatean eta naturarekin lotura estua dakarten bizimoduetan babes hartzeko nahitik, eta mundu politikaren errefusetik, nola bigarren mundu gerrak hala Vietnameko gerrak gizartean utzitako ondorioak ikusi eta gero.

247. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00015 Baionak ibai-inguruarekin duen harremana ulertu eta ikusteko, badugu Baionako udal Artxibategian mapa bat, 1590ko data du, Errobi eta Bidouze, Pabeko Luy eta Oloroeko Gave ibaiekin batera Aturri ibaia artikulatzen duen lurralde egituraren azalpen argia; testuinguru geografiko honetan, nagiak izan arren, Atlantikora iritsi nahi duten ur ugari dago, baina naturak aurkezten dien eragozpenekin topo egiten dute, padurak ibai-itsasoratze zehatz, segur eta hurbila, definitzea eragozten dielako; bokale (aoa, mounth, ménde, boucau) bakar eta sakona, Baionako Hiribilduaren nagusitza bere ibai eta itsasoen gain erabat eraginkorra izateko modukoa (5-a, 5-b Irud.) eta inguruko hiri-pilaketetan hegemonia markatu eta boterea hedatuko duena.

248. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00015 Aturri ibaiko urak kanalizatzeko burruka honek, Hiribilduaren ahalegin kolektiboak modu garrantzitsuan baldintzatu zituen, ahaleginak eskergak izan ziren, azkenik 1578. urtean, Luis de Foix injineruak hartu zuen bere gain lan neketsu hau burutzeko erabakia; naturaren nahikeriak sailkatzea eta Bokale berri batetan itsasoratzea, Baionako Hiribilduaren inguruko lurraldean garapena eta hegemonia bidera ahal izateko.

249. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hautaprobak 1994-96 00054 1) Unitateak naturan agertzen den gainjartze-ordenaz aipaturik daude (1 unitatea beherena da eta 7 unitatea, aldiz, gorena).

250. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00007 Kimikaren helburu nagusia, Natur Zientzia guztiena bezala, Natura bera ulertzea da, agian giza-behaketaren pean agertzen diren fenomenoen ordenamenduaz baliatuz. Eremu zabal honen barruan, Kimika, materiaren izaera eta eraketaren azterketan, eta beraren eraldaketan, zentratu da.

251. 1991> euskara batua saiakera-liburuak industri ondarea 00014 Ekimen horiek Lenbur Proiektuaren (Legazpi, Natura eta Burdina) zati dira; Legazpik gogor heldu dio erronka horri eta proiektuaren helburu nagusia herriari bultzada bat ematea da. Lenbur proiektuaren inguruan talde kultural, ekonomiko eta sozial desberdinak bildu dira, baina kultur ondarea berreskuratzea da ardatz nagusia.

252. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00104 Tasunik gabeko gizakia baztertuz, gizabanako konkretua azpimarratzen du. Gizakia, naturaren etengabeko etorreraren azken emaitza, osotasuna da, batasuna, norbanakoak eta herriak uztartzen direneko egitura orobiltzailea.

253. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ingurugiro 1997 00014 Kontseilu horren barruan, Urdaibaiko jabe nahiz auzotarren interesak defendatzeko eta natura ikertzeko edo babesteko estatutuak dituzten erakundeak daude; halaber, gizarte, ekonomi eta kultur sektoreen erakunde ordezkariak, euren jarduera Urdaibaien burutzen dutenak alegia, horiek ere Kontseiluaren barruan daude.

254. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ingurugiro 1997 00028 Berari buruz zeozer entzun dutenek naturari lotuta aurkezten dute beti Urdaibai. Izan ere, gehienek ekologi taldeekin lotzen dute Biosfera Erreserba izena.

255. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ingurugiro 1997 00028 Baserri-eskolek eta Ingurugiro Hezkuntzari loturiko gainerako taldeek hobeto ezagutzen dute izendapenaren prozesu osoa, baita lurraldeak natura eta kulturaren aldetik dituen baloreak ere.

256. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l. alberro 00070 Estrofaz-estrofako azterketa sakonegia delakoan, ezaugarri aipagarrienak adierazi besterik ez dugu egingo: orainaldian emana zaigu istorioa, kontatu egiten zaigu, oso da narratiboa, dramatikoa esango genuke (antzezteko aproposa). Aipatzekoa da lan honek naturarekin gordetzen duen lotura: mendi, harkaitz, gerizpe, txori, ur, eguzki, belartxua,... hitzak darabiltza Iraolak.

257. 1991> euskara batua saiakera-liburuak matematika 1998 00017 Hala trompe-l'oeil delakoetan, nola freskoetan edo nonahitik begiestatuta ere, ikusleari so daudela diruditen erretratuetan, joko hutsaren aurrean gaude beti eta beti. Helburua ez zen natura zehatz-mehalz irudikatzea, ilusio optikoa sortzea baizik.

258. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. antxustegi 00049 Hala ere, bere noblezia eta gorentasunaz gain, bere lorpenak bere asmoekin konparatzen badira, filosofia Sisitoren lan gisa ager daiteke. Hala bada ere, beti eros-ek laguntzen, sostengatzen eta goratzen du. Bere aintza naturaren aintzatik jasotzen du.

259. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. arregi 00017 Hala ere, genius malignus batek egindako iruzurraren metafora horren atzean bada benetan hartzeko ideia bat, cartesiar filosofiaren supostu ontologikoekin zerikusia duena, hau da, natura egiazko eta aldaezinen doktrinarena. Naturak esatean Descartesek entitate abstraktuak ulertzen zituen.

260. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. arregi 00073 Gainera, naturaren legeak zeintzuk ziren ikustarazi nuen eta (nire arrazoiak Jainkoaren amaigabeko perfekzioetan bermaturik, eta ez beste inolako hastapenetan) saiatu nintzen frogatzen zalantzagarriak izan zitezkeen guztiak, eta saiatu nintzen ikustarazten lege horiek, Jainkoak anitz mundu sortu arren, mundu horietan guztietan ezinbestean bete beharko ziratekeela.

261. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. arregi 00131 Horren ordez gehiago arduratuko naiz nire adimenean (nire naturari buruz gogoetatzen hasten naizenean), bat-batean eta berez sortzen zaizkidan pentsamenduez. Hasteko bururatzen zait aurpegia dudala, eskuak, besoak...; eta hezurrez eta haragiz (gorpu batean aurkitzen diren moduan) osatutako makina honi gorputza deritzot.

262. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. arregi 00131 Gorputzei dagokienez, ez dut euren naturaz zalantzarik egingo, bera oso bereiziki ezagutzen dudala uste dut eta; natura hori azaldu nahiko banu zera esango nuke: gorputz hitzaz ulertzen dut irudi batek mugatzen duen guztia; leku batean sartzen dena; espazio bat betetzen duena beste edozein gorputz baztertuz espazio horretatik; senti daitekeena ukituz, ikusiz, entzunaz, dastatuz edo usainduz; era askotara mugi daitekeena, ez berez, bera ukitzen duen beste zerbaiten indarrez baino.

263. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. arregi 00131 Baina zer izango naiz ni, behin suposatu dudanez gero badela norbait ahalguztiduna dena eta horrela esan badezaket maltzurra eta engainatzailea ere, eta bere ahalegin guztiak egiten dituena ni nahasteko? Baiezta al dezaket gorputzaren naturaren ezaugarritzat jo ditudan horietatik bakarra ere dudala?

264. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. arregi 00155 Naturaren argiak irakasten digunez iruzurra akats batetik datorrela, nahikoa garbi dago, orduan, bera ezin dela izan engainatzalea.

265. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. arregi 00185 Baina definitu behar dut zehaztasunez zer ulertzen dudan naturak zerbait irakasten didala diodanean, horrela esandako honetan egon ez dadin ezer bereiziki bururatzen ez dudana. Izan ere, hemen natura ez dut ulertzen Jainkoak eman dizkidan gauza guztien multzoa bezala, hori baino adiera estuagoan ulertzen dut eta.

266. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. arregi 00185 Multzo horrek adimenari bakarrik dagozkion gauza asko biltzen baititu eta ez dut horietaz hitzik egingo naturaz dihardudan artean (adibidez, pentsatzen dudanean zerbait egina izan bada noizbait, ezinezkoa zaiola gauza horri egina ez izatea, eta era honetako beste hamaika gauza, naturaren argiaren bidez ezagutzen ditudanak) eta biltzen ditu, halaber, beste zenbait gauza gorputzari bakarrik dagozkionak, eta horiek ere ez dira nire mintzagaia orain (adibidez, pisua eta antzerakoak).

267. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. arregi 00185 Orain hitz egiten ari naiz Jainkoak eman dizkidan gauzez gorputzaz eta arimaz osatuta nagoen neurrian. Natura honetatik ikasten dut minezko sentimendua sorrarazten didaten gauzei ihes egin behar diedala eta plazerrezko sentimendua sorrarazten didatenak bilatu behar ditudala.

268. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. arregi 00185 Baina natura horrek, nire ustez, ez dit irakasten nire sentimenen hautemaketetatik atera dezakedanik ondoriorik guregandik kanpoko gauzei buruz, aldez aurretik hauek adimenarekin ondo aztertu gabe. Niri iruditzen zait kanpoko gauza hauen egia ezagutzea adimenari dagokiola eta ez arimaren eta gorputzaren arteko konposatuari.

269. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. xarritton 00415 Arrazoiak ez duenez geroz deus eskatzen Naturaren kontra, nork bere burua maita dezan eskatzen du berak; bakoitzari onuragarri zaiona zinez onuragarri zaiona bila dezan; eta, gizakia betegintzarre handiago batera egiazki daraman guztia gutizia dezan; eta, absolutuki mintzatuz, bat bedera, haren esku den neurrian, bere izana atxikitzen lehia dadin. Eta hau guztia hain da nahitaez egia, non egia baita ere handiago dela osoa bere zatia baino (ikus 3. Zat. 4. Prop.).

270. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. xarritton 00531 Bestalde, pentsatzen du Izpirituaren nahi izate bakoitza guruintxoaren mugimendu jakin bati lotzen diola Naturak, hala nola, urruneko objektu bati nahi badiogu begiratu gure nahiak eraginen du begi-niniaren irekitzea, haina pentsatzen baldin badugu bakarrik begi-ninia ireki beharko dela, debalde izanen da horren nahi izatea, zeren eta Naturak ez baitio lotu animali izpirituak begiko zainari buruz bultzatzen dituen guruinaren mugimendua, begi-niniaren irekitzeko edo Ixteko gisan, begi-niniaren irekitzeko edo ixteko nahi izatean, baina bai urruneko edo hurbileko objektuak begiratzeko nahiari.

271. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. xarritton 00531 Azkenean, pentsatzen du oraino, gure biziaren hastapenetik Naturak lotu baldin badio ere gure pentsamendu berezi bakoitza guruintxo pinealaren mugimendu berezi bakoitzari, beste zenbait pentsamendu eratxikitzen ahal zaizkiela halere haieri ohituraren indarrez; frogatu nahi duen bezala Izpirituaren Pasioen 1. Zatiko 50. Artikuluan.

272. 1991> euskara batua saiakera-liburuak garuna 00099 Ugaztun batek honela ikusten ditu gauzak; hauxe da eboluzioak elaboratu duen konpromezua gehiegi ikusi eta gutxiegi ikustearen artean. Ordenadoreetan adituak natura imitatzen saiatzen dira ordenadoreari irudian mugak eta izkinak bilatzen irakasten dioten programekin.

273. 1991> euskara batua saiakera-liburuak garuna 00285 Naturan ez dago gauza arruntagorik fenomeno baten azaleko ezaugarriak aldi berean mikroegituran kausatuak eta errealizatuak izatea baino, eta horiexek dira hain zuzen ere gogamen eta zerebroaren arteko erlazioan agertzen diren harremanak.

274. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 00230 Magia honetan urtearen garapena errito eta zeremonien bitartez adierazten da: natura uztarekin hiltzen da eta udaberrioro berpizten da pozez beterik.

275. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 00230 Magia sinpatikoak, beste zenbait faktorerekin nahastuta (hilekiko beldurrarekin, adibidez), gizakien gaineko jainkoen edo deabruen ideia sortarazten du eta, horrela, naturako erritoek, sarbidekoek eta komuniokoek, beste esanahi berri batzuez hornituta jarraitzen dute.

276. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. kortazar 00089 Prosa lirikoa, metaforizazio-prozedurak, puntu jarraituen erabilpen iradokitzailea, naturaren irakurketa lirateke poesia eta bizitzaren artean egiakortasunez mugitzen den Auxtin Zamoraren idazkera marrazten dutenak.

277. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. kortazar 00089 Felipe Juaristik idatzi duenez, gizona (izakia esan nahi dut) bere buruaren aurrean; izakia Jaunaren aurrean; eta izakia Naturaren aurrean, hiru tirabirok sortzen dute Ezkiagari hain gogoko zaion poesiaren inguruko hausnarketa.

278. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak s. mendarte 00010 Prozesu hauek guztiak naturan oso konplexu bilakatzen dira elementu askok elkarri eragiten baitiote.

279. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 00026 Naturan eboluzio biologikoaren ereduaren antzera, giza historia eboluzio eta progreso bat legez ikusten da etapatan, aro batek bestea gaindituz, behetik gora igoz kulturan eta perfekzioan.

280. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 00061 Unamunoren terminoetan, Euskal Herria natura da, ez historia.

281. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 00061 Beraz; Euskal Herria eternoa, etab., bai, bada (historiaurreko eta historigaindiko edo pekoa, nahiago dena), esentzia bat, izpiritu edo arima bat; baina errealitate historikorik ez du bere propioa, historigintza prozesuko (Euskal Herria gainditzen duten) momentu ezberdinetan bera naturaren manifestazio bat izatekoa ez bada, edo bestek dagien historigintzan (Gaztelak, Elizak) parte hartzekoa.

282. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 00061 Euskaldunak (nekazariak) natura dira eta naturarekin bateginda bizi dira (inconcios del progreso)

283. 1991> euskara batua saiakera-liburuak vitoria-gasteiz 00062 Natura XIX eta XX. mendearen hasierako hirian barneratu zen eta horren adierazgarri dira, besteak beste, Florida, lorategien arkitekturako bitxi erromantikoa; Senda ibilbidea, inguruan lorategi pribatudun etxe aristokratikoek eta zuhaitzek inguratutako ibilbidea; eta Ciudad-Jardin deritzona.

284. 1991> euskara batua saiakera-liburuak landaturismo 1999 00007 2.000 km. karratu baino gehiagoko azalera, Frantziarekin mugakide diren 100 km inguru, mendetan zehar gorde izandako natura berezia...

285. 1991> euskara batua saiakera-liburuak landaturismo 1999 00012 Iratzez jositako maldek, erreka ugarik zeharkatutako belagiek, Bertizkoa bezalako oihan itzaltsu eta isilek gonbitea luzatzen dute naturaz gozatzeko.

286. 1991> euskara batua saiakera-liburuak aralar 00019 Gizakiak naturan egindako kalteak ugariak eta, askotan, bueltarik gabeak direla ondo dakizue, ondo dakit nik ere, mendi naizen aldetik neure azalean jasan behar izan baititut hainbeste triskantza eta utzikeria...

287. 1991> euskara batua saiakera-liburuak aralar 00019 Onean ona da Natura eta zuen asmo horiek emaitza ona izan dezaten, nire laguntza emateko prest nago.

288. 1991> euskara batua saiakera-liburuak aralar 00019 Zuentzat, gizakiontzat, 100 urte asko badira ere, gutxi baitzarete luzaroago bizi izaten zaretenak, guretzat, mendiontzat, eta naturarentzat oro har, 1.000 urteko bizia duena jaioberria da.

289. 1991> euskara batua saiakera-liburuak aralar 00143 Behar zuten naturako gaia hartzen zuten ikazkinek, egurra.

290. 1991> euskara batua saiakera-liburuak sexua 00050 Kontrol hori zibilizazioak natura garaitze moduan deskribatzen zen.

291. 1991> euskara batua saiakera-liburuak emakumeak eta feminismoa 00106 Zibilizazioaren emaitza da, ez naturarena, eta sexuen arteko harremanetan, bereizi beharra dago biologikoa dena eta kulturari dagokiona.

292. 1991> euskara batua saiakera-liburuak emakumeak eta feminismoa 00121 Lurrak bezalaxe, emakumeak bizia emateko duen gaitasunagatik, ugaltzeko gizonezko beharrik ez zuela uste izan zen eta Natura eta honen misterioekin lotu egin zuten.

293. 1991> euskara batua saiakera-liburuak emakumeak eta feminismoa 00121 Alabaina, gizakia natura kontrolatzen eta botere naturaletik (amaren boteretik) askatzen joan zen heinean, faloa bizi-emaile moduan agertu zen eta gizonezko heroia, jainkoa, goi-mailakoa den ororen (kulturaren) egile gisa eta behe-mailakoa (natura), senezkoa eta inkontzientea, emakumezkoak irudikatzen duen irrazionaltasuna garaitu zuen.

294. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elexp delitu 00145 Nik lege naturalak deitzen diet naturak garai guztietan eta gizaki guztiei seinalaturiko legeei, naturak gure bihotzetan, nahiz eta batzuek besterik esaten duten, itsatsi dituenei justiziak iraun dezan.

295. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00049 II Naturaren legeez

296. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00049 Lege horiek guztiak baino lehen, naturarenak daude.

297. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00049 Gure natura edo izaeratik datozelako deitzen zaie horrela.

298. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00049 Naturaren legeak, gizaki horrek egoera hartan jaso zituenak lirateke.

299. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00229 Gauza bitxia da hiru delitu magia, heresia eta naturaren kontrako delitua gure artean suaz zigortu izana.

300. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00229 Esango dut naturaren kontrako delituak inoiz ez duela aurrerapen handirik egingo gizarte batean, baldin eta ohituraren batek ez badu herria hartara eramaten, greziarren artean bezala, non gazte-jendeak biluzik egiten baitzituen bere ariketa guztiak; gure artean bezala, non etxeko heziketa usadioz kanpo dagoen; asiarren artean bezala, non norbanako batzuek emakume ugari eduki eta mesprezatu egiten baitituzte, besteek ezin eduki ditzaketelarik.

301. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00229 Ez bekio bide eman delitu horri; legez kanpo utz bedi jokabide gogor baten bitartez, eta laster ikusiko da naturak edota bere eskubideak defendatzen dituela, edota berriro hartzen dituela.

302. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00229 Naturak ezti, gozo, xarmant esku-zabal hedarazi ditu plazerrak; eta gozamenez bete gaituelarik, gozamen horiek baino atsegin handiagoetarako prestatzen gaitu berriro jaioarazten gaituzten nolabait esan behar eta seme-alaben bitartez.

303. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 00337 Dogmak aldatu egiten dira eta gure jakitea engainuzkoa da; baina naturak ez du huts egiten: bere joaira ziurra da eta ez du ezkutatzen.

304. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 00337 Animalia bakoitzarengan dauka bere erdigunea: ziur aurkitu du existentziarako bere bidea, irteteko ere ziur aurkituko duenez: bitartean beldurrik gabe bizi da suntsieraren aurrean arduragabe, kontzientziak sustengaturik, natura bera baita eta bera bezala iraganezina.

305. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 00337 Naturaren ahots ahaltsuaren aurrean erreflexioak gutxi dezake.

306. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 00337 Beragan ere, pentsatzen ez duen animaliarengan bezala, egoera iraunkor gisa nagusitzen da bera natura, mundua bera dela, kontzientzia barnekoenetik sortzen den segurtasuna, zeinaren indarrez heriotza ziur eta ez urrunaren pentsamenduak ez baitu kezkarazten, baizik bakoitzak bizitzen jarraitzen du, beti bizi behar balu bezala; eta hain urrun iristen da hori, non esan baitaiteke inork ez daukala heriotzaren ziurtasunaren konbikzio propioki bizirik

307. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iriarte 00149 Naturaren indar teluriko-magikoek beraien baitan harrapatu naute, nire irudimena sorginduz.

308. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. iñarra 0216 Poemategian berrogeita hamar olerki sartzen dira, eta hurbiletik irakurrita, esan daiteke halako eklektizismoa ere dagoela natura, denbora, aberria, itsasoa, erlijioaren inguruko plataforma poetikoak ez bait dira falta.


309. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. urkiza 0041 - Dongakeria higuingarria. Naturaz kontrako pekatu sexualei, hots, abereekiko harreman sexualei eta sodomiari deitzen zaie.


310. 1991> euskara batua saiakera-liburuak karne ampamp; klorofila 0005 Orohar Espainia deitu ohi den izakizun edo ustekizun horretako pinturaren alorrean eremuak mugatzen baldin baditugu, Hegoaldetik Iparraldera, nazio batetik beste lurraldera, naturaren pintura ez bait da naturala izan hemen.


311. 1991> euskara batua saiakera-liburuak karne ampamp; klorofila 0009 Natura zehatz eta ederretan makina ezkongabe neurri guztiez goitikoak, arrazoi desarrazoituzko trasteak, irudi antropomorfikoak mugikortasun semantikoak jarririk txertatzeak, Donostiako margolariaren eskuaren sinadura darama zalantzarik gabe, eta groteskotasunak berak egiten duen formulazioa horixe da, Ruskinek aipatzen dituen wild (kontrolik gabea), fearful (izumenezkoa) eta ludicrous (zentzugabea) elementuen konbinaketa horretan.


312. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. iztueta 0483 Bi otoitz-mota bereizten dizkigu: bata norberaren ahaleginez lortzen dena eta hau, mistikan, lortua, betegingabea eta naturala deitzen da; eta bestea Jainkoak emandako ezohizko graziaren isuriaz erdiesten dena eta hau, intrintsekoki; naturaz gaindikoa da.


313. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. arana 0099 NATURAREN KONTSERBAZIOA: NORA GOAZ?


314. 1991> euskara batua saiakera-liburuak bitez 0026 Iharduera lehiatsuzko hamarkada honetan zehar 24 erakusketatan hartzen du parte, Madrid eta Parisera bidaia ugari eginez, Irun eta Hondarribia bitartean lanean buru-belarri, gehi natura zabalera egindako hamaika irtenaldi bertan bere pintzelak errealitatearen oharkizun zuzenean trebatzera, Bienabek ez du inoiz ahaztuko, halere, tarteka Bidasoako Berara joatea, han Ricardo Barojari beronen oinetxean bisita egitera.


315. 1991> euskara batua saiakera-liburuak bitez 0168 Bienabe Artiak, inpresionistak bezalatsu, denboraren iragankizunak naturaren gainean duen eraginaz kezkaturik, sarritan isladatua du argiaren aldakortasuna motibo bat eta beraren interpretazio-serie ezberdinetan, ingurugiroaren efektuez jabetzeko bere sentiberatasun fina frogatuz: honen lekuko ditugu Isla de los Faisanes (1960 eta 1964), Muelle de Fuenterrabía Bidasoaren gainean (1953ko bertsioak) edo Itzeako dorretxea, elurrez, eguzkiz edo itzalez, Bidasoako Beran.


316. 1991> euskara batua saiakera-liburuak azurm 0139 (...) (naturan) Engelsek gaiztakeria eta eskasia jartzen ditu, eta aldez beste.


317. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0021 Leku horietan, naturaz gaineko botere baten presentzia era bereziz ageri delako sinestea izan ohi da.


318. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0219 Naturaren zientzilarien obrek, greziarrenek eta arabeenek, greziar eta arabiar filosofiak Aristotelesengandik Avicenaganaino, bide hori jarraitu zuten.


319. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 0077 Hauek historiako lehen fisiologoak (naturaren ikerketa dinamikoa) dira, hots, fisika edo filosofia naturaleko ikerleak, filosofoak pentsakera hutsez arduratzen ziren bitartean.


320. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 0107 Oinarri honetatik abiatuz, Naturaren eta Unibertsoaren egiturari nahiz giza fisiologiari buruzko teoria bat ondorioztatzen da.


321. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gipuzkoako flora 0046 Bestalde, izokin arrunta (ibaietako uratan soilik), kodaka eta mendi-barboa garrantzi komunitarioko animali eta landare-espezieak, horiek naturan jasotzea eta ustiatzea kudeatu daitezkeenak (V. ERASKINA) irudipean azaltzen dira.

322. 1991> euskara batua saiakera-liburuak in: mendiguren e., xabier: bekatuaren itzala, 193-215 0206 Obaba krisian eroritako EH da, naturatik irtenda eta zibilizazioan sartu ezinda.

323. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hd kulturak 0119 Orain dela gutxi arte naturako ekonomiaren arabera bizi ziren, ehizatzen zituzten animaliengandik elikagaiak eta larrua lortuz.

324. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hd kulturak 0119 Inuiten eta naturaren artean halako oreka zegoen ezarrita.

325. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hd kulturak 0140 Beren milaka urtetako kulturak tribuko anaitasunean, natura errespetatzean eta lurra guztiek erabiltzean daude oinarrituta, baina ezer ezin dezakete egin gizaki zuriaren jabego pribatuaren, diruaren, lukurreriaren, ondasun-metaketaren, indar militarraren eta zatitu eta irabaziko duzu sistemaren kontra.

326. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hd kulturak 0148 Animismoak, gizakiaz gain animaliek eta gauzek ere arima dutela dio eta indigenen bizimodura edo naturarekin dituzten harremanetara bikain egokituta dago.

327. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pirinioak 1995 0009 Garai horretan natura oparo, gainezka, egoten da eta bizia nonnahi ugaltzen da.

328. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pirinioak 1995 0009 Sua eta beste errito batzuk gure omenaldia Naturari eskaintzeko bidea izaten da.

329. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pirinioak 1995 0139 Garbi dago naturako zikloekin oso lotuta daudela; solstizioetako (udako eta neguko solstizioetako) festak, esaterako.

330. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f. mendizabal 0102 horrela egiten da posible eta determinatzen da, lehenengo eta behin, Matematika naturari aplikatzea, sentimenezko intuizioari dagokionez, horren bidez ematen zaigu natura hori-eta.

331. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f. mendizabal 0170 (...) baizik eta bere helburuz naturaren erakunde denez ere bai; nahiz eta zeregin hau, gehigarri gisa, Metafisikari berari zuzenbidez eskatzerik ez dagoen.

332. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f. mendizabal 0170 Ba han azaltzen dira arrazoi-printzipio batzuk, zeintzuk a priori determinatzen baitute naturaren ordena edo hobeto esan adimena, eta honek esperientziaren bidez bilatu behar ditu haren legeak.

333. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f. mendizabal 0170 Alabaina jakitea, ea adostasun horren oinarria den, natura bezala, berez fenomenoen edo hauen iturri den sentsibilitatearen mendean ez egotea, edo ostera natura sentsibilitateak adimenarekin duen harremanean aurkitzea, holaxe adimen-usaera unibertsalaren batasuna, erabateko esperientzia posible bat (sistema batean) egiten denean arrazoi honi bakarrik toka dakioke, adimena arrazoiarekin harremanean badago, eta beraz, esperientzia mediatuki arrazoiaren legegintzaren mendean baldin badago;

334. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. apalategi 0036 Guk, gainazaleko eta behin-behineko eran, baina ikerkuntzaren hasierarako aski izateko heinean, definituko ditugu, esanez ezen etnografia zenbait giza talde (hautatuak sarritan, arrazoi teoriko eta praktikoengatik, baina ez inolaz ere ikerketaren naturari atxikiak, gurearengandik gehien urruntzen direnetarikoen artetik) beren partikulartasunean kontsideraturik behatzea eta analizatzea dela, eta haietariko bakoitzaren bizitza, ahal den fideltasun tamainan, bihurtzeko xedez;

335. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. apalategi 0166 Baina estruktura diametralei dagokienean, desberdintasun horrek ez du beti existitzen eta, edonola ere, elkarrekikotasunez asebeterik dagoen haien naturatik ez da eratortzen.

336. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. apalategi 0166 Lehen ikuspuntu honetatik, hiru arazo planteatzen dira, beraz: estruktura diametralen natura; estruktura kontzentrikoen natura; eta ea zein arrazoirengatik lehenetariko gehienek estruktura asimetrikoa aurkezten duten itxuraz kontraesanean beren naturarekin,

337. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. apalategi 0223 Bi kasuetan, dela beste indar psikologiko batzuen aldetiko errepresioaren poderioz, dela erditzearen kasuan esaterako, ez psikikoa, baizik eta organikoa edota bestegabe mekanikoa den haien natura propioaren poderioz, ordurarte inkontzientean geratutako zenbait gatazka eta jarkikortasun kontzientera eramatea da asmoa.

338. 1991> euskara batua saiakera-liburuak artistas 1995 0292 Amaricak naturaren alderdi organiko huts-hutsena sentitzen zuen.

339. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. agirrebaltzategi 0263 Baina egia horren natura bilatzean, bide ezberdinak erabili ohi ditugu.

340. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. mendiguren 0047 Ziurta daiteke hau ahaleginduko dela naturako misteriorik sakonenetan sartzen, edozelakoa izanik ere bere herrialdeko eta garaiko izpiritua.

341. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 0163 eta gilyaken usadioa, piztia bizia ibaira eramatekoa arrantza ona izateko, eta etxez etxe eramatekoa familia guztiek haren bedeinkazioa jaso ahal dezaten, Europan maiatz-arbola edo zuhaitz-izpirituaren ordezkari pertsonala eramaten zen bezala, atez ate udaberrian, ernetzen ari zen naturaren indar berriak denengana zabaltzeko.

342. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 0405 Etorkizunean hain aurrera egin gabe, hiru hari desberdinez egindako ehun batekin konparatuz erakuts dezakegu orain arte pentsamenduak egindako ibilbidea: magiaren hari beltza, erlijioaren hari gorria eta zientziaren hari zuria (baldin eta zientziaren barruan egia sinple horiek, natura behatuz ateratakoak, sartzerik bageneuka, aro guztietako gizonek horietako asko izan baitituzte beti).

343. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. gabikagogeaskoa 0075 Baina haiek orduan, kontatu ezin ahala izaki kreatu suposatuko lituzkete, beraiek onartzen dutenez Naturarengan inolako efekturik eragiteko ezgauza eta, beraz, ezertarako xederik gabe kreatuak liratekeenak, zeren Jainkoak berdin-berdin egin baitzezakeen dena eurak barik; hau diot, posibletzat admitituko bagenu suposamen arras ulertezin eta bitxi hori.


344. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. amuriza 0093 Zeren, lehenik, ba al da natura guztian ezer ezkutuagorik, gorputz-arimen batasuna baino, zeinaren bidez delako substantzia izpiritual batek materialaren gainean halako eragina daukan, ezen pentsakizunik birfinena ere materiarik baldarrena mugiarazteko gai den.


345. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. amuriza 0121 Unibertsalki onartua dugu ez dela ezer existitzen existentzia horren kausarik gabe, eta azarea, zehazki aztertzen badugu, hitz negatibo bat baino ez dela eta ez duela adierazten naturan nonbait existentzia dukeen ahal benetakorik.


346. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. oihartzabal 0014 Jean-Jacquesen pentsamendua zoritzen denean naturako egoeran dagoen gizakiaren bertutea ontasun negatibo gisako zerbait, ongia eta gaizkia ez ezagutzean oinarriturikoa delako ondoriora iristen dela; egoera zibilera gizarte-itunaren bitartez pasatzean ontasun eta justizia positiboak sortzen dira, zeinean tarteko diren besteen askatasuna eta ondasunak errespetatzera obligatua sentitzearen kontzientzia eta norberarena ere errespetatuak izatea.


347. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. oihartzabal 0021 Eta Hitzaldiak dio desberdintasunik ia ez bazegoen ere naturako egoeran (...) azkenik egonkor eta legitimo bihurtzen dela jabetza eta legeen ezarpenaren bitartez.


348. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. iztueta 0165 Maisu bat bakarra onartzen zuen gidaritzat: natura.


349. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. martinez 0199 Baina berriro ere Naturak harritu egin gaitu, moldatzeko duen gaitasun ikaragarria erakutsiz.


350. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ovniak 0074 ESPEKTRO ELEKTROMAGNETIKO. Naturan, energia-mota guztien bitartez uhinek osatzen duten eremua.


351. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. kalzada 0067 Lehenengo eta behin argi ikus dezakezue Natura, giza leinuaren ama eta egilea, nolako aurrikuste zehatzaz arduratu den eromen-pixka bat inon ere falta ez zedin.


352. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Fisika eta kimika zientzia esperimentalak dira eta helburutzat daukate naturaren eta bizi gabeko materiaren portaeraren ikerketa eta baita bizi garen unibertsoak betetzen dituen legeak aztertzea ere.


353. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Natura askotan joko bat bezala agertzen zaigu, baina joko horren arauak ezezagunak ditugula.


354. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. xarritton 0011 Vitoriarenzat, Akinokoarentzat bezala, naturaren legea zen gizakiak bere inguruko munduarekiko zeukan erlazioa euskarritzen eta gizarteko edozein iharduera gobernatzen zuen kausa eragilea.


355. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. gil bera 0035 Naturak, denei bezala, eman dio bere erabilerako gairik aski, eta gauzarik aski bere hartan asmatzeko eta uste izateko.


356. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. gil bera 0035 Naturak lehentasun horrekin horrenbat faboratu du non deus ez baita hain luzaz egin dezakegunik, ez arrunki eta errazkiago lotzen gatzaizkion ekintzarik.


357. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. gil bera 0162 Zernahi ere den, ohitura ala natura, besteren arabera bizitzeko baldintza inprimatzen digunak ongi baino askoz ere gaizki gehiago egiten digu.


358. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. gil bera 0228 Kausen ezagutza bakarrik dagokio gauzen zuzendaritza daukanari, ez guri, gauzen pairamena bakarrik baitugu eta erabiltzen baititugu, geure naturaren arabera, jatorriaz eta izateaz jabetu gabe.


359. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0318 Ez dago gizakiaren esku oldar horren nagusitasuna (bere naturarena).

360. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0318 Eta alde batetik natura baldin bada, bestetik ezer gizakiaren duinik ez dago askatasunik gabe, eta haren nortasun guztia hantxe datzan hura gutxien-gutxiena:

361. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0318 oldar horretan, hortara, askatasuna eta halabeharra, izpiritua eta natura batean batzen dira, eta bata bestea zermugatuz eta sustatuz doaz, horregatixe agerpen enpirikoarena ezin izan daitekeen espazio batean 42 .

362. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0325 Guzti horren eraikuntzan gizakiak natura izaten jarraitzen du; bestela esanda, gizakiaren natura kulturako eraikuntza horien bitartez ari da burutzen bere burua:

363. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0325 gizakia naturak berea du eta ez dago bakarrik eta bakandurik egotera destinatua;

364. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0325 haren ahoko berba naturaren doinuaren elementu edo harribizia da; hark proiektatzen duen irudia [haren kontzeptuak], honen moldeen silueta, haietan funditu zituen berak bere figurak: haren nahia, beronen indar kreatzailearen artegabeko bulkada.

365. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0325 Ez da txikiagoa horregatik haren menpegabetasuna: errealitatearen osotasunean naturaren indarra bere-bere propioa baita: eta agerpenean oro, nazioa, lurra, zerua, ingurua, iragana eta orainaldia, itxia baitago dena, mutua eta hila, berak asmatzen ez badu nola ireki, nola entzun eta biziarazi bere barneko indar propioarekin"74 ..

366. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0325 Kuestioa da: gizakia ez dela lehen Ilustrazioak (razionalistak) uste izandako ente natural biribila, bukatua, naturari buruz-buru kontrajarria, berezi eta banatua, badakigunez gero jakin, nola pentsatu orain gizakia indibiduo gisa, gizarteko lagun gisa, historiako kide, etab , haren ulerpide berri batean?

367. 1991> lapurtera-nafarrera literatur prosa a. luku 00130 Egiaren xehetasun guziak hor ziren, biloak elurrean eta kabalek duten naturaz kanpokoaren beldurra.

368. 1991> sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1998 11703 o) Kirol-jardueretan naturaz modu egokian baliatzea bultzatzea, ingurugiroaren babesarekin bateragarria izan dadin.

369. 1991> sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1998 11705 r) Naturan egiten diren kirol-ekintza arriskutsuen antolakuntza arautzea.

370. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gara 1999 00027 Naturaren abisua besterik ez da, azaldu du Francisco Marques Estatu espainiarreko adituak, Nazioarteko Metereologia Egunaren bezpera den honetan.

371. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gara 1999 00027 Berak azaldu bezala, naturaren abisua baino ez da gizakien osasunean igartzen ari den klima aldaketa hau.

372. 1991> sailkatu gabeak egunkariak dv 1997 0061 Gainera holako animaliak naturan berriro sartzeko politiken ondorioak ez dira onak izan, oraindik jendearen arbuioa handia baita, adierazi digu biologoak.

373. 1991> sailkatu gabeak egunkariak j. tobar-arbulu 0003 Munduaren birreraikitzea gauzen osaketa-birrosaketa fisikoa besterik ez da: etengabeko da natura historiko, praktiko eta etiko-politikoaren mekanismoak natura fisikoan txertatze-prozesua.


374. 1991> sailkatu gabeak egunkariak j. tobar-arbulu 0003 Prozesu horrek ez dauka zientzia naturatzat, bigarren naturatzat baizik; ez ezaguera bezala, bereganatze bezala baizik; ez bereganatze indibidual legez, bereganatze kolektibo legez baizik; eta botere lez, potentzia lez baizik.


375. 1991> sailkatu gabeak egunkariak j. tobar-arbulu 0003 Honela, Spinozaren etika bere zientzia da izaki objektiboaren zientzia, zeinak askatasuna ezagutzen baitu ez bere natura propiotzat baizik eta bere tentsio propiotzat.


376. 1991> sailkatu gabeak egunkariak j. tobar-arbulu 0003 Beraz, gizakien ekintzek naturaren potentzia handitzen dute, urrunagorat eraman eraziz.


377. 1991> sailkatu gabeak egunkariak j. tobar-arbulu 0003 Natura eta bigarren naturaren erlazioa, eraikitze-ontologiaren une estrategiko hori, gizakien inteligentziak eratzen du.


378. 1991> sailkatu gabeak egunkariak dnoticias 1994 0046 Natura gordetzea posible ote?


379. 1991> sailkatu gabeak egunkariak dnoticias 1994 0046 Naturari ezartzen ari gatzaizkion eraldaketa eta presio bortitzek sekulako ondorioak izan ditzateke.


380. 1991> sailkatu gabeak egunkariak dnoticias 1994 0046 NATURA Gamuzaren populazioak azken urteotan gora egin duela dirudi


381. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak aretxagazeta 1996 0012 Gaur egun zazpi bungalow egin dira Gaztainuzketan, naturaren erdi-erdian.

382. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak aretxagazeta 1996 0012 Naturarekin harremanetan, 630 mtako altueran dago, han eta hemen Ullibarriko urtegira doazen errekatxoek zeharkatzen dutela.

383. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j.r. aihartza 0004 Udazkenean, gure pagadi, amezti, eta gainerako basoak urre gorriz janzten direnean, naturak eskaintzen dizkigun ikuskizunen artean bikainenetakoa gertatzen da.


384. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1992 0003 Lur planeta guzitik Rio de Janeiron,
Bildu dira milaka andere ta gizon,
Ingurumena zaindu beharrez edonon,
Zerbait egin behar da eta ez itxaron!
Industriak sortu du mila kutsadura,
Airez ta lurrez doaz gaindika mundura.
Sinesgaitza da hartu duen hedadura!
Gaixtagina, hobendun direnen ardura!
Eki izpietarik zaintzeko ozona,
Naturak eman digun azal hoberena.
Iparburutik galtzen hasita dagona,
Hura galduz gero da galduko gizona!
Hego Ameriketan ta Asialdean,
Lurrak eta oihanak desertu bidean!
Idorte goseteak Afrikan aldean!
Zer jasan beharko da datorren mendean?
Kalteak zuzentzeko behar den dirutza,
Kutsatzaileen gandik biltzeko ametsa
Galdua da. Edonork orain jakin beza,
Aberatsek baitute eman beren eza!
Golkoko gerlarako bazen diru frango!
Natur kalteentzako diote: ez dago!
Dirua baita beti dirudunendako,
Kutsadura da aldiz behartsuendako!
Hitzaldi ederretan ari zirelarik,
Rion berean zenbat hil ote goserik?
Zenbat haur eta gazte, tratu txarretarik?
Rioko miseria egon da gorderik!


385. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... ostiela! 1999 00007 Hitler-ek, era berean, ganaduek landa-gai ziren lurretan egindako kalteak salatzen zituen: Naturak erakusten digu, errejimen arrazional bat janari gordinen kontsumoan oinarritu beharko litzateke (bitxia, ezta?).

386. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... baleike 1996 0011 Eta ez da indigenen errua izan, indigena ez baita naturaren hondatzailea; indigenak badaki bere bizia dela eta babestu egiten du natura.

387. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... berrietan 1996 0008 Natura errespetatuz

388. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... jakingarriak 1991 0014 Area honetan azpimarkatu beharrezkoak dira ingurunea ezagutzeak duen garrantzia (Charon-ek dion bezala, ezagutzea errealitatearekiko dugun jarrera da, errealitatearekiko esnatze etengabea) eta zientziarako sarbidea, sarbidea emateko oinarrizko prozedurak (... umeak errealitatearekin ihardutea eta bere ihardueren emaitzak egiaztatzea aprendizai metodo pribilegiatua da ...DCB, M.E.C., Madrid, 1989,144 orr. - ) eta ingurune sozialarekin, naturarekin eta gauzekin topo egiteko eta harremanak izateko egokiera ematen duten iharduera konkretu batzuren beharra (...haurrari behatzeko, partizipatzeko eta hezi nahi den esparruetan iniziatibak izateko parada eman - DCB, M.E.C. Madrid, 1989, 144 orr.).


389. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... jakingarriak 1991 0023 Kalean aurki daitekeen hainbat gauza aurkitu eta esperimentatzeko trebetasunaren garapen kognitiboa ahalbidetzen zuten: animalia mota guztiak, loreak, fruituak, naturaren legeen egoera ezberdinak...


390. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... j.m. iturralde 0009 Kodigo semantikoei dagokiela Garamendik dio maskaradak multzo (...)ala bere orokortasunean harturik isladatzen duela kategoria hauen arabera: Natura versus Kultura eta Ohore versus Desohore.


391. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... j.m. iturralde 0009 Natura ordezkatzen duten pertsonaiek eta kulturaren ordez daudenek badute, haatik, ararteko elementu bat, eromena hain zuzen ere, kukuilero izeneko parte hartzaileek ordezkatzen dutena.


392. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... santa mariñe 1994 0011 Natura lagungarri: