XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0060 Koazerbatu artifizialen eta protoplasmaren arteko antz hau ez da azalekoa bakarrik.

2. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0060 Azken urte hauetan burututako lanek frogatu duten legez, protoplasma egoera koazerbatikoan aurkitzen da egiazki.

3. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0060 Protoplasmaren egitura, noski, koazerbatu artifizialena baino paregabeki konplexuagoa da, zeren beste arrazoi batzuren artean protoplasman ez bait dira aipatu adibidearen antzera bi substantzia koloidal aurkitzen; askoz gehiago baizik.

4. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0060 Hala ere, protoplasmaren zenbait ezaugarri fisiko eta kimiko (hala nola, bakuoloak eratzeko gaitasuna, inhibizioa, etab.) koazerbatuak aztertzen badira bakarrik uler daitezke.

5. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0077 Baina protoplasma bizian kanpoko eta barneko faktore-multzo batek erregulatzen ditu eraldaketa hauek; alegia, entzima-multzo baten presentziak, beren harreman koalitatiboak, ingurunearen azidotasunak, erredox potentzialak, protoplasmaren ezaugarri koloidalak, honen egiturak etab.

6. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0077 Protoplasman sortzen den substantzia bakoitzak (masa protoplasmiko orokorretik bereizten den egitura bakoitzak), erreakzio kimiko desberdinen abiadura eta norabidea eraldatzen ditu, eta beraz, osorik hartutako bizi-fenomenoen ordenan du eragina.

7. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0077 Protoplasma biziak bereak dituen erreakzio kimikoen ordena erregularrak, substantzia determinatuak, baldintza fisiko eta kimiko batzuk eta egitura morfologiko desberdinak sorterazten ditu.

8. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0077 Baina behin fenomeno guzti hauek protoplasmaren konposizioa, ezaugarriak eta egitura aurrean daudela, aldi berean, protoplasman gertatzen diren erreakzioen abiadura, norabidea eta kateamendua, eta, beraz protoplasmaren konposizioa eta egitura horri jatorri eman zion ordena erregularra mugatzen duten faktore gisa funtzionatzen hasten dira.

9. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0077 Protoplasma bizian gertatzen diren ehundaka mila erreakzio kimikoak ez daude denboran zehar bakarrik zorrozki ordenaturik, ez dira ordena bakarrean baizik harmonikoki konbinatzen; baizik eta ordena guzti honek helburu baterantz jotzen du: autoberriztapenera, sistema bizia bere osotasunean autokontserbatzera, ingurunearen baldintzatara egokiturik.

10. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0077 Prezeski horregatik da protoplasma sistema dinamiko egonkorra, eta nahiz eta bere baitan etengabe desintegrazio- (desasimilazio-) -prozesua gertatu, belaunaldiz belaunaldi berea duen antolamendua kontserbatzen du.