XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa
Testuingurua
Bi bejetariano bikainJeanette Barkas-en
Bere plater gustokoenak alkatxofa-bihotzak kremara, arraultz errusiarrak eta azaloreak ziren.
Hitler-en bejetarianismoa Richard Wagner-en ereduan inspiratzen zen.
Honek egungo gaitzen parte handi bat okelaren kontsumoari egozten zion.
Hitlerrek Rauschning-i aitortu zionez,
Fûrerrak belarjaleen indar fisikoan zinesten zuen eta piano oso bat berak bakarrik eraman zezakeen dieta bejetarianodun porteatzaile turkoaren irudia aipatuz laketzen zen (ez dakigu zertarako porteatu nahi zuen pianoa, jotzen ez bazekien).
Hitler-ek, era berean, ganaduek landa-gai ziren lurretan egindako kalteak salatzen zituen:
Hala ere, hiltegi baten deskripzioarekin txunditurik geratzen zen bejetariano artega horrek, ez zuen dardar egin milioika lagun-urko gas-kamaretara bidaltzeko orduan.
Bere garaiko zenbait mogimendu bejetarianoetako batzuk lagundu zioten Hitlerri boterera heltzen.
Baina gero, euren aurka jarri zen eta elkarte bejetarianoak ere deuseztu zituen.
Hala eta guztiz, bejetarianorik gehienak bizi ahal izan ziren nazien diktadurapean, baina euren artean ez zen sortu hiltleriar basatikeria salatzeko mogimendurik (eta bai, ordea, bibisekzioaren kontrakoa...).
Ez da, beraz, kasualitatea talde bejetariano ugarik ideologia nazi edo ultraeskuindarra izatea.
Bejetarianismoa, sarritan, kontzepzio mistiko eta erlijioso zenbaiti lotua joan ohi da;
Khruschev diktadore errusiarra Parisa joan zen batean margolaritza modernuko erakusketa batetara joan zen.
Agidanez, kultura gutxiko gizona zen eta estetikaren eta edertasunaren zentzu-arrastorik ez zuen.
Baina gonbidatu zuten eta joan egin behar, Erakusketan pintura handiak zeuden.
Khruschevek, haietako bati begira,
Erakusketa-gida zuen gizonak, arte kritikari ospetsu bat,
Jarraitu egin zuten. Khruschev gaizki sentitzen hasi zen.
Ezin zuen imajinatu halakorik gerta zekiokeenik.
Izan ere, Errusian ez zitzaiokeen gertatuko.
Inongo kritiko edo artistak ez zukeen adorerik izango ulermena falta zitzaionik esateko.
Orduan, hurrengo margoaren aurrean geraldia egin,
Kritikoak, berriz,
Txito bat oilategian zegoen, Buda bat bezalatsu, eserita eta munduan kezka bakar bat ez balitz bezala.
Orduan, derrepentean, gizon bat agertu zen. Txitoa beldurtu da eta ihes egin zuen.
Itzuli zenean, gizona aldeginda zen, baino arto-ale batzuk zeuden oilategiaren atarian.
Txitoa pentsatzen jarri zen, gaiari bueltak ematen.
Kuriositate zientifiko bat iritsi zen bere garunera. Nondik etorria zen arto hori?
Gero, hurrengo egunean, gizona agertu zen berriro.
Txitoak ospa egin zuen berriz ere; itzuli da eta, gizona joana da iada, baina berriro artaleak han ziren.
Egia esan, erlazioren bat bazen gizonaren eta artoaren artean. Baina pentsalari zientifiko bat ondorio batetara iristeko azkarregia zen.
Teoria bat ontzeko konpromisoa ez zuen hartu nahi hain laister, hainbesteko presarekin.
Itxaron egin zuen beraz, zientzilari bat izan behar zuen benetan.
Itxaron eta itxaron, eta egunero gauza berdina suertatzen zen.
Orduan, piskanaka bere garun ttikian teoria bat joan zen gorpuzten: kausa/ondorio erlazio bat bazen: gizona azaltzen zenero azaltzen zen artoa.
Gizona zen kausa, artoa ondorioa. 999 aldiz gertatu zen.
Behar-beharrezko erlazioa zela ondorioztatu zuen; orain erabat segurua zen. 999 aldi nahikoa zen.
Esperimentatu, begiratu eta ikusi zuenarekin nahikoa zuen, salbuespenik gabe gertatzen zela esan zezakeen... legeren bat izan behar zuen.
Erabat zoriontsu sentitu eta gizonari itxaron zion. Eta hau, milagarrenez, iritsi zen.
Txitoa (bere ustez, baino ez: oilasko