XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak jnn 0583 Euskerak dituan arau edo erreglai; artu duala adizkia artzallearentzat, (el paciente por el recipiente).

2. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak jnn 0584 Deukanean artzalletzat (por regimen indirecto), izen bat, jartzen duela izen ura, jarri lezakean bezela adizkia, (el regimen directo); esan bearrean: Ematen dio Pedrori makilla, esaten duela: ematen du Pedrori makilla.

3. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0124 Mendibururen adizkiak eta idaztankera (1) Lan au aspaldion amaitua nedukala, Euskaltzaindiak yakin, uo, yausi... ta auen antzeko beste edozein itz j aintzat artuz idaztea erabaki zuen: jakin.

4. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0124 4. Aditz berenkoien adizkiak.

5. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0124 1. Giputz-aditza alik osoroen biltzeko, eguberri-aurreko batzar baten, eritzia eskatu nizuten batzarkide maiteoi: ea, onetarako, Irun-Oyartzun-Ondarribi alde orretako adizkiak alkartzea bear bearreko lana edo beintzat egokia zeneritzazuten ala ez.

6. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0124 Baietz erantzun zenidaten, Bonapartek Goinapartzat zedukan izkelki ori beste Giputz askoren adizkiai gaineratzea egoki izango zela.

7. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0124 Orduan, Naparroaldeko uri orietara yoatea udaberrirako naiz udarako utzirik, Mendibururen adizkiak biltzeko asmoa artu nuen.

8. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0125 Aditz berenkoien adizkiak flexiones de verbos independientes erakutsiko ditut lenengoan, bigarren atalean aditz laguntzallampecirc;nak, irugarrenean Mendibururen ezgauzatxo batzuk.

9. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0125 2. Lan au azia nedukala (1) Nik ere Mendibururen antzera d ta guzti erabiliko ditut eduki-ren adizkiak, eskuetan nerabilen liburua (1760-garren urtekoa) Tolosako Lopezenean oraintsu argitaratuarekin aldekatu (konparatu) nai izan nuen, berdin-berdinak baziran, ekoizpen (edizione) berri au, esku geiagotan baita, aintzat artzeko.

10. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0125 Egin-i dagozkion irurogei adizki bildu ditut nik.

11. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0125 Geigarri onetan berriz eun ta ogeita amalau adizki ageri dira; eta !¡arritu gaitezen, gizonak!! 134 auen artean lau soil-soilik, lau dira Mendibururenak: egidazu, egiguzu, egiozu ta egizkitzu.

12. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0129 Ogeita bost dira bildu al izan ditudan adizkiak.

13. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0129 Emezortzi baizik eztira aditz onen adizkiak, nik bilduak beintzat.

14. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0134 Beste aditz baten adizkiak erakusten asi-orduko azter dezagun Mendiburuk dakarren erion-en adizkitxo bat.

15. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0134 Adizki baten ki maizenik artzaile-ezaugarria da ta lagun bat bear izaten du orretarako: t, k, n, o.. ta abar: datorkit, datorkik, datorkin, datorkio, datorkigu, -kizu, -kizue edo -kizute ta datorrkie; beti bera aurretik.

16. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0134 Eta z ta ki auek maiz alkartzen diralako-edo, itsatsita bezelaxe adizki askotan izaten dira, ki artzaille-ezaugarria eztelarik ere bai.

17. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0134 Eroak dio berak, pozik artzen ditu dagozkan gauzak... eskeintzen zaizkanean I. 120-10, baña anitz urrikaldu zekiozkan (zekizkion-en ordezko adizkia) II. 367-28, bere gertaldiak eman diozkaten ondasun andiekin (...).

18. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0139 Amaika adizki bildu al izan ditut.

19. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0139 Irugarren atalean erakutsiko dugunez, itz ikolduak contraídos ugari erabiltzen zituen Mendiburuk, bat ere ez ordea adizkietan.

20. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0139 Aditz onen adizkiz ere berdin.

21. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0139 Erriak nonbait ibilli-ren b suntsituz adizki ikol auek darabilzki: dail, dailke, zailtza, baleil... eta abar.

22. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0139 Erriak tokirik geienetan adizki-barneko n suntsituarren, berak ez; oso osorik eta arauz erabili oi zituen adizki pollit auek: Adamen ondoren nenbillenean I. 134-37, zure eskolan bagenbiltza I. 209-28, obe lizake bakarrik bazenbiltza I. 40-5, nola genbilzke gu gabiltzan bezain eskergabeak III. 283-2.

23. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a mendib 0139 Lan onen azkenean erakutsiko ditut aditz onen ogeita sei adizkiak.

24. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0002 Au da: I , bigarren pertsonako izenorde ori, bereak ez diran adizkietan, maitez, biotzez edo txeraz (afectuosamente) tarteko egiten da.

25. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0002 Azkuek esanaren arabera, bigarren pertsonako jokoa (az) ez, besteak izango litzatekez ikakoak, az adizkia bigarren pertsonari berez-berez dagokiona da-ta.

26. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0002 Adizkiotan gauza arrigarri bat daukagu: aditz laguntzaillearen aldakuntza.

27. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0002 Ots:
Az adizkia izan igarogatxeko (intransitiboko) laguntzaillearen jokoa da.

28. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0002 Azkuek dirakuskunez, izan laguntzaille igarogatxak ez dauko ikako adizkirik.

29. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0002 Bizkaieraren barrutiari bagagokioz, leen-aldian ikako jokotzat agertzen eta erabilten diran adizkiak (nintzoan / nintzonan, zoan / zonan, gintzoazan / gintzonazan, zoazan / zonazan) ez litzatekez berez ikako jokoak izango, zukakoak baiño, orain-aldiko nok / non, dok / don... jokoetako o erantsiz zerbait aldatuta, izan laguntzaille igarogatxak ez dauko-ta, Azkuek diñoskunez, ikako jokorik.

30. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0004 Aginte-eran eta gurarizkoan (inperatiboan eta subjuntiboan) ez daukagu ikako adizkirik (bigarren saillekorik).

31. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0004 Menpeko esakunetan be (oraciones subordinadas), geienetan beintzat, ez dogu ikako adizkirik onartzen.

32. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0004 Eiok adizkia ikakoa da, baiña besteak, zukakoak.

33. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0004 Kirikiñok bere ABARRAK izeneko liburuan badakaz ikako adizki batzuk menpeko esakunetan.

34. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0004 Baiña bere etxetik kanpora jaurtia izan danak nonora joan bear, eta i izenordeak be bereak ez ziran adizkietan egin eban abia eta adizkiotan ostatu artu, berezko adizki jatorrak ziranetan triskantza itzela egiñez.

35. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0005 Eta triskantza au, bizkaierari gagokiozala, aditz igarogatxean eta NOR-NORIdun adizkietan egin eban, batez be.

36. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0005 Ikus dagiguzan, adibide laburrez, bizkaieraz gaur-egun darabilguzan adizki batzuk:
NIRI / ZURI.

37. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0005 Adizki jatorrak, Azkueren eretxiz, urrengook izango litzatekez:
NIRI / ZURI.

38. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0005 Zer egin dau i izenordeak bereak ez diran adizkiotan?.

39. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0005 Orra adizkion triskantza, orra ondamendia.

40. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0005 Kalte au bizkaierazko igarogatxean egin dau i izenordeak, adizkiok ondatuz eta itxuraldatuz.

41. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0005 Neuk be, Angiozar-en bizi nintzanean, ainbat bider entzun neban errian (Angiozar-en) jao adizki bitxi ori.

42. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak egram i 0181 Baina hi tratamendua aukeratuz gero, ez dugu pertsona honekiko hizketan erabili behar den erregistroaren zati bat baino: hi pertsona gramatikalari lotzen zaizkion adizkiak besterik ez.

43. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak egram i 0181 Hau da: adizki alokutiboek perpauseko izen sintagmekiko komunztaduraz gainera solaskidearen aipamena ere agertzen dute -K edo -N marken bidez.

44. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak egram ii 0002 135- Hurrengo perpausetan ageri diren adizkiak eztabadako erregistroari dagozkio.

45. 1969-1990 euskara batua ikerketak eglu ii 0158 Kasu guzti hauetan da adizkian baldin bada aspektua, bera denez gero benetako aditza, zer egiten dugu bestelako aspektu-markak ezarri nahi ditugunean?.

46. 1969-1990 euskara batua ikerketak eglu ii 0158 Hori dela eta, honela geratzen zaizkigu parekaturik oraingoan adizki trinkoak eta ari izan:.

47. 1969-1990 euskara batua ikerketak eglu ii 0158 Esana dagoenez, marka hori aspektu burutua seinalatzen duen adizkiari gaineratzen zaio normalean:ekarri-ko lotu-ko, e.a.

48. 1969-1990 euskara batua ikerketak eglu ii 0351 Halaz guztiz, aginduak emateko ez ezik, bestetarako ere erabiltzen dira adizkiok, aholku eta erreguak egiteko, esate baterako.

49. 1969-1990 euskara batua ikerketak eglu ii 0351 Ikusten denez, morfologi aldetik adizkiok bereziak dira.

50. 1969-1990 euskara batua ikerketak eglu ii 0381 Dena den, ez dirudi oso garbi dagoenik zein izan daitekeen aurreko saileko adizkien eta honako hauen arteko diferentzia, diferentziarik baldin bada.

51. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.m. larrarte 0223 Beste batzutan mugatu horietako batzuk izenaren funtzioa ez, baina aditzaren funtzioa betetzen dute, hain zuzen ere, partizipio bezala erabiliak bait daude; eta orduan -a, -ak atzizki mugatzaileak eta -(r)ik edo -ta atzizkiak hartzen dituzten hitzek edo adizkiek funtzio berdina betetzen bait dute.

52. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.m. larrarte 0223 Beraz, inoiz forma mugatua duten adizkiek eta mugagabea duten adjetiboek oso esanahi ezberdinak dituzte.

53. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak palt 0327 Hitz batzuk eta batez ere adizki batzuk, garai hartan bizirik zeuden eta gero galdu egin direnak, gorabehera, orduan, gero eta beti herri hizkeraren ezaugarri den beste puntu batek salatzen du ezerk baino hobeto inoren hizkera herrikoa den ala ez; alegia, hitzak ebakitzeko eta ahoskatzeko moduak.

54. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0031 Adizki trinkoen zerrenda osoa ematen dugu, bada, liburuaren zein ataletan aurkitzen diren adieraziz.

55. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak hezksaila 1982 0014 Adizki hauek irakasleak bere elkarrizketa, azalpen, ipuin, eta deskribapen eta kontaketetan normalki erabiliko ditu.

56. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak vill 0149 Idazle horren berorren liburuan ageri diren adizki guztien bilduma eginez, txosten bat prestatu zuen Euskera, Euskaltzaindiaren aldizkarirako. Ikus Euskera (1951), 59-160.

57. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak in: ubillos, juan antonio: christau doctriñ berri-ecarlea, v-xxiv 0014 Agerian jartzea merezi duela uste dut Ubillosen hizkeran Amasa -Billabonakoan ez dela behinere ageri Gipuzkoako beste zenbait idazlek geroxeago erabiliko duten bizkaierazko -gi- bere baitan duen adizkirik, degion, (esan) egidazu, leikegu eta antzekorik.

58. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0083 Badirudi azkeneko adibide honetan agertzen den dut adizkia ez dela (interpretazio batean bederen) edun laguntzaileari dagokiona, baina izan kopularen ordez, baliatzen ahal dugun edun kopula biltzailea, hala nola esaten ahal baititugu honakook ere: a. liburua hemen dut.

59. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0083 Beste batzutan, berriz, gauzak ez dira hain garbi eta, kasu hauetan, partizipioaren ondoan agertzen den adizkiari nekez eman geniezaioke kopula deitura: sagarrak amari emanak dizkiot.

60. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0083 Esan ote dezakegu, zernahi gisaz, hemen ere, aurreko adibideetan bezala, dizkiot adizkia kopula dugula eta ez aditz laguntzailea?.

61. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0123 Azkenik, ohart gaitezen -gi- errodun adizkiak erabiltzen dituzten euskaldunek, euskara batuzko formez baliatu gura dutenean, guzi hau gogoan izan behar dutela.

62. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0123 Horrela, adibidez, ikusi leike bezalako forma bakarrak, adibidez, bi adizki desberdin izkutatzen ditu.

63. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0143 Eta adizkiaren hasieran gerta daitezkeen d-, z- eta l- ez ditugu pertsona markatzat hartuko tempus edo modu markatzat baizik.

64. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0158 Kasu guzti hauetan da adizkian baldin bada aspektua, bera denez gero benetako aditza, zer egiten dugu bestelako aspektu-markak ezarri nahi ditugunean?.

65. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0158 Hori dela eta, honela geratzen zaizkigu parekaturik oraingoan adizki trinkoak eta ari izan: .

66. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0158 Esana dagoenez, marka hori aspektu burutua seinalatzen duen adizkiari gaineratzen zaio normalean: ekarri-ko, lotu-ko, e. a.

67. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0351 Halaz guztiz, aginduak emateko ez ezik, bestetarako ere erabiltzen dira adizkiok, aholku eta erreguak egiteko, esate baterako.

68. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0351 Ikusten denez, morfologi aldetik adizkiok bereziak dira.

69. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0400 Bestalde, ageri denez, aipatu perpaus guztiotan adizkiek denborari buruzko informazioa ere daramate.

70. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0400 Hain zuzen,(2b) perpausean nituen adizkiak erreferentzi unea kodatze unea ez dela eta kodatze unea baino lehenago gertatu dela dioela esango dugu; eta (2d) perpausean, berriz, izango ditut adizkiak erreferentzia unea kodatze unea ez dela eta hau baino geroago gertatuko dela dioela.

71. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0059 Ze, bizkaiera zaharreko adizki, aditz forma, hitz eta ezaugarri garrantzitsu batzuk ez dira sartu geroagoko bizkaiera idatzian edo literatur-bizkaieran, esaterako aoristo zaharra (Mikol. mudadu nindia me mudampeacute; esan senguida me dijiste;


72. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0059 iraganeko -n gabeko adizkiak (Mikol. penatan vior equida en pena se me bolvio; daiçu, eztayçu erako etorkizun zaharra (Refranes y Sentencias, 1596, 18.a. çagoquez exilic / ta ençun eztayçu guextoric); *ezan, *egin aditz erroak; dio / deutso; infinitiboa / -tu; obj. pluraleko indizerik eza aditzean e.a.2 Ik., adibidez, Lakarra, J. A., Bizkaiera zaharra euskalkien artean, ASJU XX-3, 1986, 639-682. or.


73. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0066 Morfologia arloan, eta aditzarenean, Aranak eta bere jarraitzaileek daust, dautsat, gaiz, zaiz, daiz, gintzan, zintzan (gintzazan, zintzazan be bai), e.a. bultzatu zituezan, forma klasikoak aldatuaz (deust, deutsat, gara, da,...); -z pluralgilea, -it- baztertuaz; adizki trinkoak ugari darabilez, bokal eta iotaz (j) hasten diran aditzetan; eztok-eta-baidok edo hitanoa subjuntiboan eta inperatiboan -oker, jakina eta jarraitzaile batzuek baita konpletibetan be.


74. 1991> euskara batua ikasliburuak murgil/4 00050 - NOR- NORK adizkiak.

75. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0011 2. a) Adizki horiek gizonezkoari zuzendutako erara jarri.


76. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0006 1. Zer esan nahi dute esaldi eta adizki hauek?


77. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0006 Emazu, ondoko adizkien esanahi zehatza: zioteiat = / nindian = / zarotatek = / darotzue =


78. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0131 - Zer alde dago azpiko adizki hauen artean?


79. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0019 E) Zer moduz ibili zara bizkaierazko adizkiekin?


80. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00020 Adizkietarako Bonaparteren zerrendak eta Yrizarren azterketak (1992)

81. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. pikabea 0656 Goyhetcheri behe-nafarrera erakargarri zaiolako ustea sendotu egingo zaigu, gainera, erabiltzen dituen adizkietako bizpahiru formei so egiten badiegu.


82. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak palt 1217 1. Izan bedi guzietan lehena hasieran bertan zeren menderagailuak abiaraziriko kausazko perpausaren ondoan ezartzen duen - merezi onez arintasunez akusa ahal neinde - perpaus nagusi horretako adizki laguntzailea, neinde alegia.


83. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak palt 1217 Zein da adizki horren jatorria?


84. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak palt 1217 Aztergai dudan adizkia laguntzaile iragangaitza denez gero, ez ditut hemen iragankorrak ahotan hartuko eta iragangaitzetara mugatuko naiz soilik.


85. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak palt 1217 Indikatiboaren ahalerako adizki zaharrak, nizate, ninzate, ninzaten euskara batuan naizateke, nintzateke, nintzatekeen direnak nondik eta nola sortu ziren gauza jakina da: niz eta ninzan izan zituzten sorburu.


86. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak palt 1219 Beste baldintza bat ere bete behar da, dirudienez, subjuntibora igaro behar izateko: kontsekutibo horren aurreko perpausa ezezkoa (edo galderazkoa, etab.) izatea. (...ez garela hain basa); orduan hartu behar baitu mendeko perpaus horren adizkiak -n atzizkia, gazteleraz ere subjuntibora orduan pasa behar duen bezala, goiko perpaus hartan ikusi dugunez: No somos tan pobres, que no podamos...; ez ordea baiezko beste honetan: Somos tan pobres que no podemos...


87. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak palt 1219 Eta euskaraz ere, dirudienez, gauza bera gertatzen da, zeren baldin aurreko perpausa baiezkoa bada, orduan mendeko perpaus horren adizkiak bait- aurrizkia hartu behar baitu, jakina den bezala.


88. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak palt 1219 Damurik ez dut aurkitu adizkia ahaleran duen adibiderik, baina ez da dudarik lasai esan dezakegula:


89. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak palt 1219 Horrelako exenpluak, hots, aurreko perpausa baiezkoa delako perpaus kontsekutiboaren adizkiak bait- hartzen duenak, nahi adina aurki daitezke Leizarragagan eta orduko eta geroagoko beste edozein idazlerengan.


90. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak palt 1219 Nekezago aurkitzen dira bestelakoak, aurreko perpausa ezezkoa delako perpaus kontsekutiboaren adizkiak -n hartzen duenak.


91. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak palt 1221 Bietan errepikatzen den suiekzionea, edo nahiago bada, hizkuntz erromanikoen kategorietan genitiboan joan behar lukeen erlatiboa, arras isilduz eta beste gabe gainerako elementuak elkartuz, adizkiari erlatibozko -n erantsiz, noski.


92. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r.m. pagola 0165 Ditut aditz laguntzaileak (250) eta ditut bere eskuko adizkiak (251) agian bilakabide desberdina eduki dezakete, baina guk jaso ditugun datuetan ez dugu, hots sabaikariaren aldetik, ezberdintasunik jaso.


93. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r.m. pagola 0165 Bestalde, Mendebaldeko bazterrean adizkiaren bokalaren tinbrea mugikorra azaltzen da aski maiz eta ez da harritzekoa emen hori agertzea.


94. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0135 Hau guztiau ikusirik, badirudi hirugarren aro honetan erabiltzen dituzten zenbait gramatika-ezaugarri berri INFL funtzio-kategoriari dagozkiola, hala nola, adizkien bidez isladatzen den subjektuarekiko pertsona-komunztadura.

95. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0135 Nolanahi ere, azpimarragarria da INFL funtzio-kategoriaren beste hainbat gramatika-ezaugarri ez dituztela haurrek hirugarren aro honen hasieran erabiltzen, hala nola, adizkien bidez isladatzen diren osagarri zuzenarekiko pertsona-komunztadura, zehar-osagarriarekiko pertsona-komunztadura, aditz-denbora eta aditz-modua.

96. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0165
34. Taula
Hiru urtetik lau urte bitarteko adizki jokatudun mendeko NZ-esaldiak, mintzagaiaren arabera sailkaturik
Guztira: Mintz: NZ-hitzaren aurrean: Nagusiaren aurrean
Oitz: 40: 15: 6: 9
Mikel: 26: 6: 1: 5
Peru: 24: 3: 3: -

97. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0203 Beste horrenbeste esan dezakegu adizkietako pluralgileaz, hots pluraleko hirugarren pertsona osagarri zuzenari adizkian dagokion morfemaz edo subjektuari dagokion adizkia egoki aukeratzean.

98. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak x. kaltzakorta 00144 Gaur egun darabilgun euskara landu edo landutzakoa hitz, aditz eta adizki endemiko xamarrez zirtakatua edo zipriztindua dago.

99. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eglu iv 0007 Baina adizkiari itsatsitako atzizkiak (-en, -ela, ...) nahiz aurrizkiak ((baldin) ba-, bait-) agertuko zaizkigu perpaus txertatua dugunean.


100. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eglu iv 0007 Hiru irizpide nagusiz balia gaitezke: a) Adizki alokutiboak.-


101. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eglu iv 0007 Perpaus txertatuek ez dute onartzen adizki alokutiborik.


102. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eglab 0275 Hala ere, bai kapitulu honetan, nola hurrengoan, gehien erabiltzen diren adizkiak jarriko dira.


103. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eglab 0391 - Adibide horietan ikusten denez, batetik baldintza bera daukagu, horretarako baldin ba- (edo ba- bakarrik) eransten diogula adizkiari, eta bestetik, berriz, ondorioa, baldintza betez gero, zer gertatuko den edo zer gerta litekeen adierazten diguna.


104. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. barreña 0081 Pertsona(k), denbora eta modua adierazten dituzten adizki laguntzaile eta trinkoen agerrera urratsez urrats aurkeztuko dugu.

105. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. barreña 0081 Lehen urrats baten, haurrek orainaldiko singularreko hirugarren pertsonari dagozkion adizki trinkoak baino ez darabiltzate (egon eta jakin aditzekoak, batez ere).

106. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. barreña 0081 Adizki hauetan argi ikus dezakegu pertsona-komunztadurarik ez dutela adierazten, singularreko hirugarren pertsonari dagozkion adizki hauek pluraleko hirugarren pertsonarekin zein singularreko lehen pertsonarekin baitarabiltzate.

107. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. barreña 0081 Meisel-ek (1994) jabekuntzaren garapenaren hasierako adizkiek pertsona-komunztadurarik adierazten dutenentz erabakitzeko baldintza batzuk aurkezten ditu.

108. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. barreña 0081 Euskaraz singularreko hirugarren gramatika-pertsonari dagozkion adizkiek ez dutela marka berezirik kontutan izanik, iragankorrak behinik behin, badirudi lehen edo bigarren gramatika-pertsonei dagozkien markak ikusi arte ezingo dugula komunztadura-ezaugarria baieztatu.

109. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. barreña 0081 Bestalde, Meisel-en (1994) alemanaren jabekuntzaren garapeneko datuetan ikus dezakegun bezala, euskarazkoetan ere, singularreko hirugarren gramatika-pertsonari dagozkion adizkiak dira haurrek erabiltzen dituzten lehenak.

110. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. barreña 0087 Horrela ikus dezakegu argi eta garbi ergatibo-markaren, adizki laguntzaileen edo pertsona-komunztaduraren erabileran.