XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Teleskopioa asmatu zuen eta aurrez Copernico eta Giordano Brunok astroen higidurari buruz aldarrikatutakoa egia zela demostratu zuen.

2. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak gizartea/oho 0019 Planeta. Izar baten inguruan biraka ari den eta berezko argirik ez duen Astroa.

3. 1969-1990 euskara batua poesia emakume olerkariak 0161 Nire eta hire artean soilik
hartzen din zentzua Kantuak,
zifrak ulertu egiten ditun
metal bihurtzen ditun
astroak izanen balira bezala.

4. 1969-1990 euskara batua literatur prosa k. santisteban 0012 Lehena artifiziozko suak, astroei izugarri laket zaizkielako.

5. 1969-1990 euskara batua literatur prosa k. santisteban 0012 Hasi ahal izateko iluntasuna behar zenez, eklipse bidez amatatu zen zegoen argia, planeta, satelite eta eguzki guztiek eklipse egin zioten elkarri eta iluntasun sakon hondogabean koloreaskotako izarlokek, ostarriek, tximistek, eguzkiek, izar kiñulariek eta gainerako astroek paregabeko emanaldia eskaini zuten, inoiz Lurrean ikusi gabeko kolore eta forma asko ikusi nituelarik, eklipseekin batera gau artifizial hura bukatu zen arte.

6. 1969-1990 euskara batua literatur prosa k. santisteban 0012 Hasieran korrikalari guztiak pare-pare zebiltzan baina laster izarlokak, bakoitza bere aldetik aldendu ziren norarik gabe, izar arinak pixkanaka-pixkanaka ahitu egin ziren, Herensugeari ahoko sua itzali zitzaion eta Orga Handia aurrea hartzen hasi zen eta lehena heldu ere, Orga Txikia, gure Eguzkia eta gainerako astro guztiak oso atzean utziz.

7. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. gereño 0073 Zirudienez, zeruko astro nagusiak, egun hartan harriak beraiek ere funditu nahi zituen.

8. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak kirolak 1975 0158 Egyptiar jatorriko Astronomi Dantza, adibidez, astruek unibertsoan duten jarrera eta galaxiaren barruan burutzen duten ibilia imitatzeko eginik zegoen.

9. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. goia 0107 Alegia, bi Ilargi beteren artean, 27,32 egunetako tartea dagoela pentsatzen duenak, Lurra astro geldi bat bezala hartu du.

10. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. arregi 0145 Astro hauek ere irrati-teleskopioz eginiko lanen bidez aurkituak izan ziren.

11. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak habe 1988 0001 Ez zaizu komeni jokoan aritzea, astroak ez daude zure alde eta.

12. 1991> euskara batua antzerkia x. mendiguren e. 0041
Bai, bufoia, entzun nire estuasunak
hona nire larritasunak.
Badut zera bat barne-muinetan,
jartzen didana barrena penatan.
Ez ote dut pauso okerra emango?
Neure buruaz eta bizitzaz kanpo?
Ez ote dira senar eta emazte
mundu beraren bi parte?
astrua duena hautatzaile,
soilik dateke maitean garaile,
betean eta hutsean elkar-osatzaile.
Baina kide ez direnak
badira bortxatzen,
holakoen batasuna
laster da eteten.
Eta haustura horrekin
balitz mundua amaituko,
inguruko oreka ere
bizkor da suntsituko,
izadi osoa ere
guztiz da apurtuko.
Hobe dut itxarotea biharrari,
ziur datorkidan izarrari.

13. 1991> euskara batua ikasliburuak gizarte zientziak/dbh 00029 Astro higikor horiez haraindi, berak zioenez, Unibertsoaren muga zegoen, izar finkoen esfera, alegia.

14. 1991> euskara batua ikasliburuak irudi-hiztegia 0132 planeta: astro hau izar baten inguruan biraka dabil eta ez du berezko argirik.

15. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00052 Astroen higidura

16. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00052 Zinematikari, hau da, higidurak aztertzen dituen fisikaren atalari, eskaini diogun unitate didaktiko honen azken atalean astroen higidura aztertuko dugu.

17. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00052 Honako galdera hau egin geniezaioke geure buruari atal hau hasterakoan: zergatik aztertu astroen higidura zinematikan?

18. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00052 Ez da gauza erraza jakiten nola gertatu zen, baina zerbait esan genezake inolako zalantzarik gabe: aspaldiko gizaki hark ere denbora luzea igarotzen zuen zerura begira hango argien, izarren eta planeten, astroen, higidura aztertzen.

19. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00052 Atal honetan zuri dagokizu lan horretan hastea, astroen higidura aztertzea, eta aspaldiko gizaki hura bezala, beharbada, liluraturik geratzea.

20. 1991> euskara batua poesia j.l. otamendi 00099 burdinazko kaxetan ate handiak zerurat
letania ahantzien
maiteari esan gabeko hitzen
itsu
beltzak
intsektuen gisa
eta han goiko portuan itsasoa iheskorra
hodei tartean aldentzearen malko erreetan
han astroen kiribiloak nahastean
gaziaren petaloak birsortzean dager ene mina
adreilu formaz
eraztun hautsiaren hegian
eta dena
hainbeste esku igurtziren ondorioz
hainbeste amets elbarrituren orbainez
amaigabea da
ene pena azkenean
dzangada isil batez
katiluan itotzetik salbatzen dut eta
amaigabea da

21. 1991> euskara batua literatur prosa i. irazabalbeitia 0035 - Neska bazina, nere besotan hartuko zintuzket -pentsatu zuen Juliusek astroaren xarmantasunak liluraturik.


22. 1991> euskara batua literatur prosa j.m. irigoien 0061 Eta iragan haurtzaro edo nerabezaroko unerik zoriontsuenak berreskuratu bailituan, bere baitarekin bat eta oso sentitzen zelarik, aitarekin zeppelinez egindako hegaldi hura oroitu zuen, globo gidagarriak grabitatearen legeak hautsi zituenean... baina han lege fisikoak ziren nagusi, eta orain, berriz, izpirituarenak, eta izpirituaren indarrez, areto hura beste zeppelin bat zela nabari zezakeen, kosmosa zeharkatuz gauaren bestaldera zihoana; begiak itxi eta Hans eta bere ama hilen irudiak entzun zituen, haien ahotsak ikusi, zeruko astroen musikarekin bat eginik, entzumena eta ikusmena, do-gorri, mi-hori, sol-zuri; eta begiak ireki zituen gero eta Violeta ikusi zuen (...).


23. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. arregi 00073 Gainera, zeru eta astro horien substantziari, kokapenari, mugimenduei eta nolakotasun ezberdinei buruz zenbait gauza gaineratu nuen, pentsatzen nuelarik horrela nahikoa esango nuela jakinarazteko mundu honetako gauzetan sumatuko zen guztiak nik deskribatzen nuen munduko gauza horien guztiz antzekoa eman beharko lukeela, edo gutxienez horien antzekoa eman ahal izango lukeela.

24. 1991> euskara batua saiakera-liburuak aralar 00019 Hantxe aritzen zen dantzan, bere buruari so, oraindik ez badakizue ere oso astro pertxenta baita ilargia!

25. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. arregi 0048 Berez ezin dugu baztertu nolabaiteko mugaren batetik aurrerantz astro argitsuak gero eta urriagoak izan daitezkeela eta beraien argitasun-ekarpena murritzagoa izan daitekeela; baina iraultza kopernikarraz gero ez dugu inolako arrazoirik hala denik pentsatzeko.

26. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. arregi 0231 Izan ere, norabide gehienetan astroak baino iluntasuna aurkitzen dugu.

27. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ovniak 0027 Astronomia, astroen fisika (astrofisika) eta geologia oinarrizko zientziak izan dira gaur egun Eguzkiaren eta planeten sorrerari buruz dakiguna jakiteko.