XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 bizkaiera ikasliburuak euskeraz irakurteko 0044 Esastazuz beste egazti batzuen izenak {Epetxa, bustanikara, txantxangorria, kanarioa, galeperra, eperra, usoa, bela, mirua, saya, arranoa, ...}.

2. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa ag g 0020 Milla aldiz bai entzun zituan, bakartasunaren erdian jarrita zegoala, urrutiko trumoiaren orrua, ekaitz aizearen durundia, artzaiaren deadar luzea, egurgillearen aizkorakada neurtua; basaurdearen arnasotsa, otsoaren alaraua, azeriaren zaunka, beorren irrintzia, mozoloaren oiua, basauntz bildurtiaren zalaparta; abere arranen dulun-duluna, ardien bee negartia, suge zarraren txistua, belien garraxi latza, sosoaren txortxorra, txori kantari askoren txiotxo alaia, errekastoen poll-polla, zugatz ostroen pir-pir biguna, eltxo gogaikarrien zunburruntxoa... itz gutxitan esateko, izakiak berez dituan ta mendi basoetan diran abere, pizti ta sortutako gauza guztien amaigabeko soñu txiki ta andi, ixil ta bizi, garratz ta gozo, mingarri ta eztitsu, pozkor ta ikaragarrizko danak.

3. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak lf 0192 Bainan cho! itzalik gabeko ichkilinbarik ere ezta, eta bertzalde ez bide doako chochoari belearentzat beltz-ka artzea.

4. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak dass-eliss 0489 BELEA. - Corbeau ordinaire le.

5. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak dass-eliss 0489 Guziek hemen gaindi belea ezagutzen dugu eta ez dugu maite.

6. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak dass-eliss 0489 Badakigu-eta zenbeit sathor, sagu eta arratoin garbitzen badu, ogi eta arthoetan sarraski handienak egiten dituela! Egun erain ogia eta ohart dadiela bele bat, bihar han da andana ikaragarria.

7. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak dass-eliss 0489 Bertzalde hain zikhina da belea, mokoa bethi lurrez edo haragi ustelez estalia! Hain karranka itsusia du! Eta horien gainerat, ohoina mokoaren puntaraino! Nunbeit ohart dakiola dirdiratzen duen zerbeiti, laster eta laster ebatsiko du eta gordeko.

8. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak dass-eliss 0489 Behin gizon batek omen zuen bele bat ttipitik etchean hazia.

9. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak dass-eliss 0489 Bainan baitzakien nun zuen beleak bere gorde-lekhua ebatsi arau, guziak berritz etcherat biltzen ziozkan.

10. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak dass-eliss 0489 Horra nun egun batez beleak bortz liberako zilhar bat ebasten dion.

11. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak dass-eliss 0489 Handik zenbeit egunen buruan, behi bat eritasunez etchean hilik, sekulako asea egin arazi zion beraz beleari.

12. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak dass-eliss 0489 Huna loria! Loriaren loriaz karranka gorrian ari zen-eta! Azkenekotz zapart egiteko heinean belea urruntzen da etchetik.

13. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak dass-eliss 0489 Aphur baten buruan, horra belea nausiari buruz airean heldu, bethi karrankaz ari.

14. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak dass-eliss 0489 Hortarik iduri luke belea ongi-egileari estekatzen dela.

15. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak dass-eliss 0489 Egiozu beleari munduko ongi guzia, belea bethi bele, egun batez kampoa hartuko dautzu.

16. 1940-1968 bizkaiera poesia j.g. etxebarria 0022 Bidaztia ta belea.

17. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak zeleta 0053 Zozoak beleari: IPUR-BELTZ!

18. 1940-1968 lapurtera-nafarrera poesia m. erdozainzi 0439 Bakarrik firristan
Zeruko airean
Asteri ondoan
Freskuraren hartzen
Gustian zabilen
Bele beltzaun baten
Hegalda pizua.

19. 1940-1968 lapurtera-nafarrera poesia lf 0345 BELEA ARRANO NAHI

20. 1940-1968 lapurtera-nafarrera poesia lf 0345 Bele hura oharturik egun hartan
Arrano batek bere aztaparretan
Bildotch bat airez-aire nola zeraman,
Nahiz zen gerruntzez herbailago,
Ez haatik tripuntzi tcharrago,
Kaskoan hartu zuen berehala
Egin behar zuela hark bezala!.

21. 1940-1968 lapurtera-nafarrera poesia lf 0345 Etzakiat zoin den hire ama-hazlea,
Da ari bere buruarekin belea,
Bainan aski joria hizela bazaukaiat nik,
Eta hiri esker eginen diat ase onik!.

22. 1940-1968 lapurtera-nafarrera poesia lf 0346 Ondikotz ez baitzen delako bidotch karana
Behialako gasna hura bezain arina!
Eta bertzalde, iduri larreko sasia,
Ilea hain zuen lodi bai eta nahasia
Non beleak bere aztaparrak han sartu
Eta ezin baitzituen handik atheratu,
Artzainak errechki zuen beraz eskuratu
Eta, bere haurren jostagailu, kaiolatu.

23. 1940-1968 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak sm 00003 Euskal esaera zar batek dio: zozoak beleari, ipur-beltz.

24. 1969-1990 bizkaiera antzerkia larrak 0275 Orretariko gatxa dauen alaba bat dau Kelon'ek, neskato egina, ezkontzeko be gei dana; Piloten deretxo neskato oni, eta gure ipuin au idatzi ebenak segurutzat dabe, beti Marine'kin egon gura izaten ebala: baña naiz neskato onek atz luze, bedar, eta esnea baxen zuriz seda-ariz irun; naiz, orratz sorrotzez surzapiai ertzak artu, ta zulatuago sendoago egin; nai, kitarraren otsera abestu, ta oraindik be alakatzeraño gautxoria ixilduazo; naiz, idazlan eder eta zintzorik askoz bere ugazabandera Dine'ri bere bendekotasuna iragarri; Piloten onek bere burua Marine oso-beteaz bardindu gura izan arren, orraitiño be olango leiarik izatea ta beleak bere egaki edo lumak Papo'ko usoarenak bestean zuritzat euki dagiezala gura izatea bat litzateke.

25. 1969-1990 bizkaiera poesia karmel 1989 0102 An-emengo zinezkeri ikuspegiz,
Suge, aari, sai, bele, aker, egazti
Abere itxuraz ikus izan zaitue
Zezen, zaldi...(berein ta bost aurpegiz)
begintxa ta, abar. Iñoiz baita ere
Aize bolada, zugaitz ta odei zuri
Edo ortzadar antzera, zoragarri,
Ikus zaitue erriz-erriz ibiliz.

26. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak y. elorriaga 0178 Bi beleak olerkian
(A) Beleek eta euren planak biktima aukeratzen; iraganean elipsis tenporala.

27. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak y. elorriaga 0178 Olerki honen oinarria: Bele - hilda dagoana.

28. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak y. elorriaga 0178 Baina burruka hau burruka faltsua bihurtzen da: Beleen hitzek hilda dagoana errukigarriago egiteko balio deutse idazleari (horrexegaitik da hain eskasa nire ustez olerki hau).

29. 1969-1990 euskara batua ahozkoak zahar hitz 0051 ABEREAK
- Oilo gosea kantari
- Huntzak biligarroari: buru haundi
- Kaiola ederrak ez xoria egiten
- Ez galda errexiñolari karreun hartzea, ez eta zaldiari kantatzea
- Kukuak bertzeen ohantzean arroltzeak egiten
- Usoak iragan eta sareak heda
- Maita zak belea aterako daik begia
- Eskuko xoria ez utz airekoaren menturan.

30. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura j.m. suraso 0019 Pentsamendu hauei bueltaka zegoen bitartean bere tea edan zuen (baita belearena ere, zertarako utzi behar zuen ba hozten), argia itzali eta ohera joan zen.

31. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura j.m. suraso 0036 Rumbury Town-go biztanleek disko dendako belearen aditzera izan zuten eta jakinminez inguratu ziren; ikustera sartzen ziren, gero diskoak jartzen zituzten eta sarritan baita erosi ere.

32. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura j.m. suraso 0221 - Hau al da zure belea?- galdetu zion Bridget erizainak Jones andreari.

33. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura j. urkijo 0032 Patxi ahoa zabalik geratu zen, zer esan ez zekiela (ez bele mintzodun bat ikusteagatik, honek hizkuntzak zekizkielako baizik), eta bapatean beste ahots bat entzun zen: - Arsenio, Arsenio, non sartu haiz, alproja hori? - Mila luma ustelengatik!- bota zuen beleak - Atso arraio hori beti kontrolatzen.

34. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura j. urkijo 0032 -Yes very guell, Manuel - erantzun zuen beleak adarretatik - Baina egia esan, asko ez zarete.

35. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura i. mendiguren 0030 Egoera normaletan, beleak ez zukeen hala jokatuko; seguraski portaera hark izango zuen zerikusirik begi bakar bat izatearekin.

36. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura i. mendiguren 0030 Baina belea ez zegoen ados: - Jakintsuak gutxitan izaten dira zoriontsu.

37. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura i. mendiguren 0115 Duda-mudatan egon ondoren, haurrak baizik ez zituela ikusi esan zion beleak.

38. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura i. mendiguren 0132 Beleak baiezkoa egin zion eta ondoko gelaren aterantz begiratu zuen.

39. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura satr 0058 Ea nork hartzen dituen arrautzeak belea kabitik mugierazi gabe.

40. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura i. tapia 0047 - Alegia bat ikasten ari ginen - esan zuen andereñoak -. Azeria eta belea.

41. 1969-1990 euskara batua literatur prosa k. santisteban 0074 - Han goian gizon bat dago, bele batekin; jadanik platera ipini diot.

42. 1969-1990 euskara batua literatur prosa k. santisteban 0074 Bere belarria hurbildu zuen belearen mokora.

43. 1969-1990 euskara batua literatur prosa k. santisteban 0074 - Ai, adiskide, sal iezaguzu bele hori!.

44. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j. sarrionandia 0054 Bere nebak eskuan atxikirik zeraman beleaz ohartu zen Asun.

45. 1969-1990 euskara batua literatur prosa millox 0071 Hauek, iduriz bertze herrixkako jende guziak bezala ziren: beti gogorki lanean, beti dirurik gabe, bainan zorionez beleak, hain ziren hango bazterrak ederrak eta goxoak: mendi urdin, belar berde, zilarrezko iturri, oihan ospetsu, itsaso paregabeko....

46. 1969-1990 euskara batua literatur prosa g. muro 0015 - Ongi zegok belen norabideak zuzentzea hire gain uzten diat.

47. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j. zabaleta 0032 Goiko adarretara iritsi zirenean, mutil ausartak bele bati utzi zizkion kakoak, inurriari eraman ziezazkion.

48. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.m. mendizabal 0026 (Matxainek): beleek josta dezaten / errekara bota.

49. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. monasterio 0092 Hurbiltzen denean, beleak Cocoren gorputzaren gainean hegaz ikusten ditu.

50. 1969-1990 euskara batua literatur prosa r. etxezarreta 0153 Gero, baso bat ur ekarri eraziko die bere lagunei eta hildako lagunei egindako ofrendak jango dituen beleari egingo dio ohore.

51. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jmb leg 0053 Hegaztiak ere izentatzekoak dira, batez ere pago-usoak, eperrak, faisanak, beleak, beltzurdak, zozoak, harfangak (elurretako gauontz zuri bat), ahateak, arranoak eta ontzak.

52. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0111 - Bele bat aztertu dut.

53. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0111 - BT 84-an dionez Bréguet jaunak beleak ikertu ditu.

54. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. setien 0104 Puntu honi buruz xehetasun gehiago nahi izanez gero, aski duzu Lorenz bilakariaren idazlanak irakurtzea; bereziki, basahate (Anser anser) eta beleei doakienetan.

55. 1969-1990 gipuzkera antzerkia lab toe 0218 JUSTO - Toki txarrera! Auzi-maisu ta letraduak sartu oi geranean, beleak sarraskira, norbait galdua da....

56. 1969-1990 gipuzkera literatur prosa ataño odol 0157 - Beleak eramaten badute, ez ospatu illetarik,ez otoitzik ere egin, lur onetsian ez eortzi nere gorputza.

57. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak xarb 0001 Beleak zozoari beltza, beraz erran zaharrak dion bezela.

58. 1991> bizkaiera literatur prosa j.m. etxebarria 0256 Neskatoa, arteak be ezin zuen hartu eta belea beltzago ez dela egingo pentsatuta, jaurtin jarro hori, utzi bertanbera prakagorriok eta karran joan ei zen herriko abadeagana eta esan:

59. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0144 Abaltzisketa: txalburuk
Alegi: txintxarriak
Altzaga: txakurrak
Amezketa: euliak
Amoroto: akenak (garrapatak)
Andoain: ontzak
Arama: fruterozaleak
Ataun: otsoak
Azkoitia: xakelak
Azpeitia: zapoak
Baliarrain: zartagiak
Bedaio: laiariak
Beizama: makilak
Deba: tarinak
Donostia: kaxkarinak
Durango: zapoherri-tronperri
Errezil: akerrak
Ezkio: otamotzak
Gabiria: makilariak
Gaintza: zapoak
Ikaztegieta: txingurriak
Idiazabal: axenak
Itsasondo: ijitoak
Larrabetzu: akerrak
Lazkao: antzarrak
Legorreta: pikuak
Lekeitio: txaputxeroak
Mutiloa: txerrigorriak
Olaberria: dotoreak
Oñati: txantxikuak
Ordizia: azak
Orendain: eltxoak
Ormaiztegi: harrikariak
Segura: zopajaleak
Tolosa: zuriak (faltsoak)
Zaldibi: arkakusoak
Zeanuri: kokoak
Zegama: beleak
Zerain: xaguak


60. 1991> euskara batua ikasliburuak ekintza/3 0142 Belea eta azeria


61. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura m. lopez 0078 - Alde egin, bele nazkagarria! oihukatu zuen, garbi utziz ez zela damatxo bat estuasunetan... eta miopea eta daltonikoa zela gainera.

62. 1991> euskara batua literatur prosa j. muñoz 0100 -Utikan, bele mokokari hori, ez nago-eta aldarte onean!

63. 1991> euskara batua literatur prosa p. zubizarreta 0035 Eta bere barrugirora hamaika gogoeta ilun abaildu ziren, halanola beleak hondakin bazka batera.


64. 1991> euskara batua literatur prosa m. lopez 0073 - Zure kasuan bada gauza bera esan zuen Sonbrailugileak, eta elkarrizketa hemen amaitu zen, eta taldea isilik geratu zen minutu batez; bitartean, Alicek bele eta idazmahaiez gogoratu ahal zuen guztia, eta ez zen asko, errepasatu egin zuen.


65. 1991> euskara batua saiakera-liburuak bidaiazient 0041 Belearen tamaina zuen, metroko hegal-zabalera eta oso moko gogorra (uroilandarena bezalakoa).


66. 1991> sailkatu gabeak egunkariak bao 1992 0001 Ehiza xeheko talde honen barruko espezieak hauexek dira: Antzara hankagorrizta (Anser anser), Ahate txistularia (Anas penelope), Ipar-ahatea (Anas strepera), Zertzeta arrunta (Anas crecca), Basahatea (Anas platyrhychos), Ahate buztanluzea (Anas acuta), Uda zertzeta (Anas querquedula), Ahate mokozabala (Anas clypeata), Murgilari arrunta (Aythya ferina), Murgilari mottoduna (Aythya fuligula), Eper gorria (Alectoris rufa), Galeperra (Coturnix coturnix), Faisan arrunta (Phasianus colchicus), Kopetazuri arrunta (Fulica atra), Hegabera (Vanellus vanellus), Istingor txikia (Lymnocryptes minimus), Istingor arrunta (Gallinago gallinago), Oilagorra (Scolopax rusticola), Haitz-usoa (Columba limia), Txoloma (Columba oenas), Pagausoa (Columba palumbus), Usapala (Stretopelia turtur), Durdula (Turdus pilaris), Birigarro arrunta (Turdus philomelos), Birigarro txikia (Turdus iliacus), Garraztarroa (Turdus viscivorus), Araba zozo beltza (Sturnus unicolor), Araba zozo pikarta (Sturnus vulgaris), Mika (Pica pica), Bele txikia (Corvus monedula), Bele txanoduna (Corvus corone), Azeria (Vulpes vulpes), Erbi iberiarra (Lepus capensis), eta Untxia (Oryctolagus cuniculus).


67. 1991> sailkatu gabeak egunkariak j. agirre 0048 Txori bat bele artean


68. 1991> sailkatu gabeak egunkariak j. agirre 0048 Datorren hiletik aurrera Euskaltzaindiaren eserleku bigunetan jezarriko da, Yourcenar bat Franziakoan edo Conde bat Españolean eseritzen ziren bezala eta euskal gramatikari buruzko debate luzeetan abots lehun eta gozo bat entzungo dute euskaltzainek, Barandiaran eseritzen zen lekutik, txori bat bele artan bailegoan.


69. 1991> sailkatu gabeak egunkariak u. agirre 0036 Zozoak beleari ipurbeltz.