XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 bizkaiera liturgia k. basabe 0003 Ain Bizkai-barruko eztirian esakera ta irazkera batzuk, baña edonun aitzen dirianak, ipiñi dodaz, Gipuzkuan Bizkaieraz egiten daben errientzat egokiagua izan (...).

2. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak a lamiak 0109 Lenagoko euskaldun auek orain mila, bi, iru mila sei mila urte, Basondoko bizilagunen batzuk oteziran? Neronek ere ezagutu ditut beren buruak Lamiengandik gabonariz gordetzen zituztenak...¿Zer zan gabonari au? Bizkaieraz Gabon du Gipuzkoako Eguberrik bere izena.

3. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0013 Orrela dakarr beiñipeiñ Uriarte-tarr Aba ospetsuak, onetariko berrietan lenenetakoa dan Uriarte-tarr Abak: Basterretxea-tarr Agustin Abak olerrkitxo au Yosukistoren gure Nekauste au bizkayeraz egin zun, eta Kardaberaz-tarr Agustin Abak gipuzkeraz ipiñi zun....

4. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0013 Eta gipuzkeraz beintzat 1760garren urtean Kardaberaz-tarr Abak Iruñan argitaraldu zuan-ezkero, urte ori baño lenago egingo zun bizkaiyerazkoa Basterretxea-tarr Abak; baña Uriartek eta, aitatzen dituen Bizkayerazko argitaraltzeak, zarrenak ere, 1777garren urtea baño zarragoak ez dirade (1).

5. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0013 1777garren urteko Nekaustea bizkayeraz nun dagon ba-dakit bai nik; baña zarragoaren billa nabil ni: gipuzkeraz, 1760garren urtean argitaraldua Eibarren aurkituta daukat-eta.

6. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0013 Geroztik, naiz gipuzkeraz, naiz bizkayeraz, sarri egin dira Nekauste orren berr-argitaraltzeak.

7. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0013 Bizkayeraz (Uriarte-tarr Abak dasanez) 1777garren urtean bi aldiz Bilbaon, eta uri artan bertan, baita 1863garren urtean ere.

8. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0013 Lentxoago, 1832garren urtean Tolosan ere bizkayeraz agertu zan; eta agertu ere, idazpuru entzungarriz arroturik agertu zan: Yesucristo geure Yaunaren pasiño santua Aita Basterrechea Izpazt er tarrac zer esango ote dute ori entzunik Lekeitioko semeak (...).

9. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0014 13.- Egia esateko, alegiñik aundienetakoak egin ditut, Basterretxeak berak Bizkayeraz egindako Nekaustearen billa; bana bizkayerazko argitaldirik antxiñakoena 1855garren urtekoa aurkitu det bakarrik.

10. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0014 Euskelerriko bazterrtxoren batetik idaztiño zarrtxoren bat, libruchu zimurren zimurrez maspilduren bat, bat-edo-batek bizkayerazko Nekauste lenengoagaz bialduko ba'ligu; pozik aundienetakoa guretzat, ez aintzarik txikienetakoa bidaliko ligukenarentzat, izango litzake.

11. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0017 20.- Uriarte-tarr Abak dakarrenez, Kardaberaz-ek ere bere eskuz idatzita utzi zigun, Nekauste ori bizkayeraz Basterretxea-tarr Abak egin zula lenengo; eta bizkayeraz arrturik, gipuzkeraz berak (Kardaberaz-ek) ipiñi zula.

12. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0017 21.- Ara emen ikusbide batzuek: Lenengo ikusbidea: 2garren zazpikoan, zazpigarren lerroan, dakusgu: Besteric egun illuna: gipuzkeraz bestetik esaten da; bizkayeraz berriz besteric esaten zan len; eta oraindik ere toki baten baño geyagotan esaten dute -ric, Gipuzkoako -tic-en ordez....

13. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0017 Bigarren ikusbidea: 4garren zazpikoan, 2garren lerroan: Auspaz bizkayeraz; auspez gipuzkeraz, obeki auzpez.

14. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0017 Irugarren ikusbidea: 6garren zazpikoan, 2garren lerroan: Itauntcen bizkayeraz (itaundu); gipuzkeraz galdetzen (galdetu): berriz ere beste ainbeste gertatzen da IIgarren zazpikoan, 7garren lerroan.

15. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0017 22.- Bosgarren ikusbidea: 8garren zazpikoan, 7garren lerroan: lagunoc gana ederrki bizkayeraz, baña giputzak ez dute nai orrela esaterik, lagun onen gana baizik.

16. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0017 Seigarren ikusbidea: 35garren zazpikoan, 6garren lerroan: ceure bizkayeraz, zure gipuzkeraz; ceuc (51, 7) bizkayeraz, zuc gipuzkeraz; ceurea (51, 2) zurea-ren ordez; ceuen (30, 7) zuen-en ordez.

17. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0017 Zazpigarren ikusbidea: 32garren zazpikoan, 7garren lerroan: ifintu edo ifindu bizkayeraz esango da, baña ez gipuzkeraz, ipiñi baizik.

18. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak nekaustea 0017 23.- Ederrki gipuztu zuen Kardaberaz-tarr Abak, baña noizik-bein Bizkayerazko esakera edo itzak utzi zitun; eta orain ere Nekauste zarr orretan irakurrle erne eta adikorrak bizkai-usaya edo, bein baño sarriago aurkituko du.

19. 1900-1939 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... jzale 1928 00218 Gipuzkeraz dago, baña Bizkayeraz be norbaitek eginda daukala baidakigu, irarkolara nok eroango begira.

20. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa zeleta 0235 Bizkaitarra izanik, bizkaieraz idatzi zitun, aipaturiko euskal-liburu ospetsu aiek: baiña euskal-gaietan guztiz jakituna zalarik, bizkaieraz bezin egoki ta jator idatzi ta itz egiten zekien naiz gipuzkeraz, nai naparreraz, naiz lapurteraz ere.

21. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak zt 0164 Esate baterako' Euskalerri guztian konpesatu ta aitortu (bizkayeraz autortu) ongi bereizten ditugu, prantzesez se confesser ta avouer bezelaxe.

22. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak etxde 0086 Laugarren neurtitzean: ZIA= ukan (bizkaieraz zuan).

23. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak mok 0223 Zergatik gipuzkera, ta ez bizkaiera, lapurdiera ala naparra?.

24. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak mok 0223 Obe, adibidez, bizkaiera edo lapurdiera, gipuzkera osotua baño.

25. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak mok 0223 Baña gipuzkera, edo bizkaiera, idatz-izkera orokorra autatu ezkero, H erabiltzea ez litzake egoki.

26. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak vill 0229 Bizkaitarra zan etorkiz, Zalla-aldekoa, etxe-famili ura, eta ala ez gaitu arritu bear itzok bizkaieraz badaude.

27. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak alt eib 0063 Bizkaierazko liburu zaartxoetan ere bai.

28. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak a. arrue 0041 Esan izan oi da, euskeraren joskeran, bi numerala, gipuzkeraz eta bizkaieraz beintzat, nai degun bezala, izenaren aurretik edo atzetik erabilli genezakela.

29. 1969-1990 bizkaiera literatur prosa i. zubiri 0008 Gero, auxe esan eustan:
- Baiña nire bizitzaren gora-beerak baldintza bataz jakiñerazoko dautsudaz: bizkaieraz argitara emotekotan....

30. 1969-1990 bizkaiera literatur prosa i. zubiri 0008 Gero, ariari ostera ekiten eutsala,
- Bai adiskide esan eustan, nik bizkaiera muiñetaraiño sartuta daukat, eta nire bizitza aiña maite dot.

31. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak boletoñate 1976 0010 Oker ez bagagoz, bizkaierazko eliz-textoak ba dagoz, eta, duda barik, herrixentzako errezenak izango lirake.

32. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak boletoñate 1976 0010 Dudarik ez dakogu bizkaierazko euskalkia dala, berbeta mailan, guretzat urrena, eta euskera literario edo idatzia, hizkuntza mailan, bidezkuena.

33. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak karmel 1979 0057 Amuritzak, irudigileak harri bat bezelaxe, astiro eta biribil landu oi dau bertso bakotxa; puntu aberatsez, euskera ederrez, Bizkaian bizkaieraz eta enparauetan batuaz, zirikada zorrotz ugari tartean dituelarik.

34. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak karmel 1979 0061 Bizkaian bizkaieraz egin izan ditu orain arteko saioak, eta Gipuzko ta enparauetan batuan.

35. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak kardaberazb 1976 0034 Bizkaitarrak errez urreratzen gara gizpuzkoerara eta erabili be egiten dogu, baiña gizpuzkoarrai oso gaitx egiten jake bizkaieraz itz egitea eta orretarako nekez alegintzen dira.

36. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0002 Bizkaieraren barrutiari bagagokioz, leen-aldian ikako jokotzat agertzen eta erabilten diran adizkiak (nintzoan / nintzonan, zoan / zonan, gintzoazan / gintzonazan, zoazan / zonazan) ez litzatekez berez ikako jokoak izango, zukakoak baiño, orain-aldiko nok / non, dok / don... jokoetako o erantsiz zerbait aldatuta, izan laguntzaille igarogatxak ez dauko-ta, Azkuek diñoskunez, ikako jokorik.

37. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0005 Eta triskantza au, bizkaierari gagokiozala, aditz igarogatxean eta NOR-NORIdun adizkietan egin eban, batez be.

38. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0005 Ikus dagiguzan, adibide laburrez, bizkaieraz gaur-egun darabilguzan adizki batzuk:
NIRI / ZURI.

39. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0005 Kalte au bizkaierazko igarogatxean egin dau i izenordeak, adizkiok ondatuz eta itxuraldatuz.

40. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0005 Ikako erabideak bizkaierazko aditz igarokariari (transitiboari) ez dautso ainbeste ikutu, baiña zerbait bai.

41. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak p. puxana 0005 Azkuek dirauskunez, badirudi ikako jokabideak bizkaierazko igarogatxean egin dauan antzeko zarraskia, gipuzkerazko aditz igarokarian (transitiboan) egin dauala.

42. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak j. urkiza 0087 K.- A. Santi, Batua? Bizkaiera? O.- Ona beste itaun bat askotan egiña Batuaren kezka biziro dabil euskaldunen artean; egin dan euskera batu hau ez da geienek ondo ikusia.

43. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak j. urkiza 0087 Bizkaitarrak lenengo bizkaieraz, eta gero polito-polito baturantza.

44. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak x. kintana 0110 29. BIZKAIERATIK ERE ASKO IKASI BEHAR DUGU GUZTIOK

45. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak x. kintana 0110 Izan, guztiz tamalgarria da zenbait idazle eta aurkezle giputzen jokabidea: dela ezjakintasunaz, dela antibizkaitartasunaz, kontua berbera da, bizkaieraz osterantzeko euskalkietan baino hobeki adierazten diren kontzeptuak ez dituztela behin ere hemengo hitzez ematen, sinonimotarako ere bizkaierarik ez balego bezala.

46. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak x. kintana 0110 Ba dira, bai, bizkaiera, beste edozein euskalki gisa, guztion euskara batua lexikoz eta esaerez aberasteko iturri eta harrobi ezin hobea dela pentsatzen dutenak ere, berauek oraindik ugarienak izan ez arren.

47. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak x. kintana 0110 Hasteko, gogora dezagun ipuin, guzti, arrain, artzain, udaltzain eta oro har -zain amaiera duten hitzak euskara batuan hobestekoak direla, honetan bizkaiera eta ekialdeko euskalkiak batera etortzen baitira.

48. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak x. kintana 0110 Jakina da, bestalde, gainerako euskalkietan arreba eta ahizpa artean egiten den berezketa, hots, bata mutilarena eta bestea neskarena, bizkaieraz anaia (mutil batena) eta neba (neska batena) artean ere egiten dela, honela senitarte-harreman horiek hobeto biribilduz.

49. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak x. kintana 0110 Europako beste hizkuntza landu batzutan bezala, bizkaieraz hatz(amar) (fr. doigt, ing. finger) eta behatz kurts (fr. orteil, ing. toe) ongi bereizten dira eta horrexegatik barregura ematen digu, gipuzkoarrei, esaterako, makinaz behatz guztiez idazten du modukoak entzuteak, beraiek bai eskukoei eta bai oinekoei era bakar eta pitxi horretara esaten baitie.

50. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. igea 0146 Baiona
Donostia
Bilbo
Gasteiz
Iruñea
Donibane Garazi
Maule
Bizkaiera
Gipuzkera
Ifarraldeko Goinafarrera
Hegoaldeko Goinafarrera
Lapurtera
Mendebaldeko Behenafarrera
Ekialdeko Behenafarrera
Zuberoera.

51. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. igea 0146 - Zein eskualdetan hitzegiten da Bizkaiera? Idatz itzazu, Bizkaikoak ez izan arren , Bizkaiera hitzegiten duten herriak?.

52. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak eem hizkliter 0137 Gaztelaniarekiko dialekto dira, adibidez, andaluziera edo-ta Ameriketako toki batzuetako espainiera; frantses ofizialarekiko dialektoak dira, besteak beste, Ipar Frantziako patois ugariak; euskara batuarekikoak, esaterako, bizkaiera (B) eta zuberera (Z).

53. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0357 4.2. Bizkaieraz eta erronkarieraz batera, denak ematen du aditzera hirugarren pertsonaren aurreko marka, baita aditz laguntzailean ere, zero izan dela: zan / ezan (eta ez etzan, afrikatuz alegia).

54. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0357 Normalena, dena dela, afrikazioa izanik:]eredutzat eman bide daiteke AFRIKAZIOA; nahiz puntu honetan aukera hau eginez, bizkaieratik (eta euskara arkaikoenetik ere bai) urrunduko bagara ere.

55. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0357 4.3. Zenbait euskalkitan (eta erronkarieraz eta bizkaieraz ere bai, dirudienez) ez g- horrek ezg- eman badezake ere (alderantzizko asimilazio lege anormal baten arauera, eta frikaria ozenduz) badirudi gorketa normalaren arauerako ahoskera hobetsi behar dela: .

56. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0359 Esate baterako: bai bizkaieraz, bai zubereraz ere (ikus Larrasquet), oso maiz entzun daitezke honelakoak: [ edo (B); eta eztáit (S) (, Action, 213).

57. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0360 Eta oharra zuzena da: aski da bizkaitarrekin hitz egitea: baldintzazko ba- horrek azentua darama bizkaieraz; kostaldean bederen oso markatua (eta oso, beraz, erdararen interferentziaz espero dezakegun joeraren kontra, berriz ere!).

58. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0016 Euskalkien sailkapena azentuaren arauera Euskalkien sailkapen tradizionala (zazpi euskalki nagusitan: Bizkaiera, Gipuzkera, Lapurtera, Nafarrera, Baxenabarrera, Zuberera eta Erronkariera) Azkue-rengandik datorkigu: eta gaur arte, gutxi gora-behera bederen, euskalariek ontzat eman dute.

59. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0016 Bizkaiera, Gipuzkera eta Lapurtera biltzen ditu; baita Mendebaldeko Baxenabarrera, eta Gipuzkoa ondoko Nafarrera garaia (...).

60. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0020 Berriro ere, idazpuruak idarokitzen duenaz bestaldera, Basterretxeak Bizkaieraren azentua du aztergai nagusitzat, eta ez entonazioa.

61. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0020 Altube-ren ondorio nagusiak bere eginez (eta zenbait aldiz beroiek ñabartuz ere bai), Basterretxea-k ere hau uste du: gaurko Bizkaieraz, joera nabarmen dagoela (+2) silaba azpimarratzeko.

62. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura etxde 0091 - Gogoratzen naiz bolara luze batean Txomin Peillen nire adiskidea eta biok bizkaieraz egiten genuela, euskalki honetan trebatzearren.

63. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak amatiño 0146 Eta ez edonori era ulergarrian jakinerazi, gaurregun batez ere bizkaieraz eta gipuzkeraz mintzo den herri bati baizik.

64. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak amatiño 0146 Lapurtarrak ere euskaldunak direla eta entzule izan daitezkeela gogotan izanik, bai, baina bizkaitarrak hutsaren hurrengo direla uste izan gabe edota bizkaiera hiru xemeiko txistu dela pentsatzeke.

65. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. baztarrika 0043 Salmo hoiek berealaxe argitaratu ziren gipuzkeraz (1963) eta bizkaieraz (1964).

66. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0039 Ez dut iñon irakurri, Antonio Maria Labayen-ek in Agur 3.1973.I. 27.ko zenbakian dakarran massala, bizkaierazko itxurapean.

67. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak p. uribarren 0048 Edo eta eguerdian gipuzkeraz eta gauean bizkaieraz emango ote dira?.

68. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.m. torrealdai 0204 Gamak atera duen Mundu magikoa-ren itzulpenak ez du gauza zuzenik: s/z nahasten ditu noiznahi, bizkaiera / gipuzkera / batua nahi bezala erabiltzen ditu, etc.

69. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. eguzkitza 0216 Hau, noski, ez da egia Bizkaieraz, euskalki honetan aditz modalak, eta gero deskribatuko ditugun semimodalak berdin, antzekoak baitira.

70. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. eguzkitza 0218 Berriz ere, azkenau Bizkaieraz ez dela egia esan behar dugu, euskalki horretan semimodalen eta modalen artean diferentziarik ez baitago.

71. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. eguzkitza 0220 Norberak esanen luke sistema ez dela oraindik sendotu, eta Bizkaiera dela nonbait azkeneko helburua, hots, aditz modalen suntsiketa, horrelako terminu teleologikoetan berba egin badezakegu behintzat.

72. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. eguzkitza 0220 Ekialdean hasita, Zuberoera da aditz modal gehien daukan euskalkia (ahal izan, ezin izan erabiltzen baldin bada - eta nahi izan/nahiago izan) eta mendebalderaino helduta Bizkaiera da ia aditz modalik ez daukan euskalki bakarra (salbuespena euskalki guztietan semimodala den behar izan aditza da, Bizkaieraz askotan modal bezala erabiltzen baita).

73. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak satr 0096 Euskararen batasunaz kezkati agertzen da beti eta irakurgaiak erraztuz batasunera eramaten ahalegindu zen, batez ere gipuzkera eta bizkaieraren arteko desberdintasunak bideratu nahiz.

74. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak vill 0304 Misio sainduko predikuak dira, eta besteak bezala, bizkaieraz daude.

75. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lakarra 0043 Erabili ditudan aztergaiak honako hauek izan dira: 1) X-ekin / gaz Y (koordinaketa moeta zahar bat), 2) TO-GEN bizkaieraz eta gipuzkeraz, 3) -A pertsona izenetan eta, 4) erloju = oren.

76. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lakarra 0043 Hori alde batetik; bestetik XVIII. mendearen lehenengo 60 urteetako bizkaitar idazleen (Arzadun, Urkizu, Barrutia, Olaetxea, batez ere) testuak bizkaiera zahartzat jo behar direnetz eztabaidatu gabe, (1) Dakidanez ez da berba hori mugatu ez bere ezaugarrien aldetik ez eta denborazko mugetakoenetik ere, praktikan halako consensus bat izan arren gutxienez 1700 baino lehenagoko testuak bertan sartzeko. Ez dago garbi, aldiz, Barrutia, Arzadun, Urkizu, Olaetxea eta besteren kasuan zer egin beharko litzatekeen, ez dut lehenagoko mendearekin eten nabarmenik batez ere lehendabiziko hiruretan aurkitu, eta haien jarraipen gisa ikertu beharrezkoak iruditu zaizkit arkaismooi zegokienez.

77. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0031 Hori konprenitzeko, jakin behar da, ordea, bizkaieraz aditz iragankorren ohikotasuna adierazteko erabili ohi dela eroan aditz hori,(...).

78. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0057 Aldaera horiek nolakoak diren ikusiz, badirudi Arantzazuko kodizean Gipuzkoako sartaldean egiten den bizkaieraren kutsu zerbait nabari dela; apika Juan Ajuria hori eskualde honetakoa izango zen, baina hau hipotesi hutsa baizik ez da.

79. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0428 indibaba (Beharbada indaba hobeki). iz. (bizk.) Baberruna.

80. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0428 ingira, ingiratu, ingiratzen, ingiratuko, da ad. (bizk. lgart.) Konpondu, moldatu.

81. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0428 (bizk. dial.) Inguratu.

82. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0520 lior, adj. (bizk. dial.) Lehorra.

83. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0561 multzo, iz. (Edozein eratako batasuna osatzen duten gauzen osotasuna). ik. moltso (bizk.), talde.

84. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0012 Lehenengo -E- hori bizkaieraz ezagutu izan den -EN genitibo zaharrena -N galduta.

85. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0016 Baina azalbide honetatik ez ditugu argitzen bizkaierazko -AI (gizonAI) ez eta xuberoerazko -ER (praubER).

86. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0027 Hortik kilaN ere inesibo fozildu bat dugu, bizkaieraz halaN gisako formekin gertatzen den bezala, beste euskalkietan hala izanik.

87. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0027 Bizkaieraz: GAITIK, gai, gei.

88. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0027 ZERREN-ZEGAITI(k) bizkaiera zaharrean: Zegaitik itanduteko erabilten zen, eta ZERREN anaforiko bezala.

89. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0028 g) Bizkaieraz Baten eta BateAn bereizten ditugu.

90. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0028 Bizkaieratik kanpo bigarrena hedatu da guztitarako.

91. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0080 a) Bizkaierazko formetan eta lapurterazko batzuetan, behar bada, EUTSI aditza jokatzen dela bat datoz linguistak.

92. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0080 Bizkaierazkoa DAUTSUT, DEUST eta abar EUTSIrenak lirateken bezala?.

93. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0080 Arrazoiak:
a) IRAUN aditzarenak izatea posible litzateke, bere iatean iraupena edo aldakuntzarik eza aldiak zehar, hau da, aspektu bururapena adierazteko erabiltzen direlako, bakarrik.
b) IRAUN aditzarenak izatea posible litzateke, Van EYS hizkuntzalariak teoria hau asmatu zuen euskal aditz laguntzaileak bizkaierazko EROAN-etik sortuak direla zihurtatzen zuenean (Ikus. ).

94. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ega 1984 0068 c) Batez ere ama hizkuntza bizkaiera dutenek jasan beharko dute diferentziaketarik handiena.

95. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0395 Adstratuaren eraginik nabarmenenak hitz mailegatuak (bizk. bentana, gip. duro) eta kalkoak izaten dira (betaurreko, cfr. gazt. anteojo; esan gabe doa, cfr. fr. ça va sans dire...) X. Kintana.

96. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m.a. elkoroberezibar 0028 Beste euskara horiek euzkera (batzokietako euzkera), bizkaiera (bizkaitar amorratuena), euskara bantua (euskaldun berriena), gipuzkera (gipuzkoarrena) eta euskara batusia (etor zenizkidakete bezalako erak erabiltzen dituzten horiena - Euskaltzaindia) lirateke.

97. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. etxezarreta 0112 Izan ere, Bilboko Gotzainak, Jaime Kerexetak bizkaierara itzuli eta argitaratu berria zuen Meza liburuko irakurgaiak eta otoitzak erabil zitzatela agindu zien bere elizbarrutiko apaizei.

98. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak y. iguaran 0090 Honela, Mateo Zabalak aditza izango du aztergai eta Añibarro eta Mogelek gipuzkera-bizkaieraren arteko desberdintasunaz arituko dira, Añibarrok euskal gramatika bat ere prestatu zuen.

99. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 0270 Lekuko zaharrak eta ez bakarrik Lapurdikoak ezagutzera ematearekin batera (bizkaierazko Viva Jesus eta Betolaçaren kristau-ikasbidea edota Hegoaldeko euskalkiaren altxor aberatsa, Landuchioren hiztegia alegia), lekuko horiek ikertu ere egingo ditu (Fonética Histórica Vasca, Testos arcaicos vascos eta han-hemenka argitaratutako artikulu ugarietan).

100. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak in: ubillos, juan antonio: christau doctriñ berri-ecarlea, v-xxiv 0014 Agerian jartzea merezi duela uste dut Ubillosen hizkeran Amasa -Billabonakoan ez dela behinere ageri Gipuzkoako beste zenbait idazlek geroxeago erabiliko duten bizkaierazko -gi- bere baitan duen adizkirik, degion, (esan) egidazu, leikegu eta antzekorik.

101. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak agenda 1990 0009 Hona hemen beroien izenak: bizkaiera, gipuzkera, goi nafar iparraldekoa, goi nafar hegoaldekoa, lapurdiera, benafar mendebaldekoa, benafar sortaldekoa eta zuberoarra.

102. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lmuj 0029 b) Euskalkien edo dialektoen aldakiak (variantes). Gipuzkoako probintzian, jakina denez, euskalki eta subeuskalki (subdialecto) moeta bereziak ematen dira; mendebalean bizkaieraren barianteak (Bergara, Arrasate, Eibar, etab.); erdialdean Azpeiti, Goierri eta Kostaldeko euskararen aldakiak, eta ekialdean goinafarrerenak (Irun, Oiartzun, Ondarribi, etab.).

103. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0489 helduera iz. (*1916, 1930). Batez ere bizk. Heltzea.

104. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0490 heltzaka izond. (1816). Bizk. Heldu edo zoritu ez dena. 1 Irud. 2 (Adlag. gisa)

105. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0490 hemeretziko iz. (*1905). Hemeretzik osatua; hemeretzi gauzen multzoa. 1 Bizk. Espainiako diru zaharra, urrezkoa, hemeretzi erreal balio zuena.

106. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0123 Egin-en gainean eraikitako laguntzaile hauek batez ere bizkaieraz dira erabiliak.

107. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak kulturtekaria 1988 0168 ARESTIK PROBOKAZIOA EUSKALTZAINDIARI BIZKAIERA BALIATUZ 1958.ean ere izan zen kongresurik, eta Bilbon.

108. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak kulturtekaria 1988 0168 Arestik berak 1958.ean interbentzio bat bizkaiera hutsez egin zuen probakazio gisa batasunaren gaia pixka bat freskatu nahian.

109. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. urrutia 0191 Nabari da Euskal Komunitate Autonomoan bi euskalki direla nagusi, bizkaiera eta gipuzkera.

110. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak zeu zeutara 0003 Ikasbide hau, ongi dago, bizkaieraz berba egiten dauen euskaldunzaharrentzat burutu da, bizkaieratik hasi eta baturako pausuak emateko.

111. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak zeu zeutara 0003 Horregatik, liburuska erdietan, 1etik 15era, bizkaiera erabiltzen da eta lantzen.

112. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak zeleta 0084 Adiskideak: Gaur, Larrea`ko lurralde donestu edo bedeinkatu ontan, Arana eta Goiri`tar Sabin`en omenez, edo obeto esanik, gure IRAKASLE AUNDIA izanikoaren oroitzapenez gogotsu ta atsegiñez ospatzen degun OLERTI-EGUN garrantzitsu ontan, Kirikiño zanak Sabin`en eriotzari orain 75 urte, IBAIZABAL aldizkarian Bizkaieraz idatzirik argitara eman zuan idazkaia datorkit burura, itzez-itz nik gipuzkeraraturik, onela diona: Astasken goizaldean, 1903`gko. Azilla`ren (Azaroa`ren) 22`an il zan, Sukarrieta`n, ARANA ETA GOIRI`TAR SABIN, Bizkai`ko seme zintzo au.

113. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak etxabu 0306 An, Eibar inguruan da, bizkaieraz itz egiten da.

114. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak onaind 0098 Liburu asko idatzi zitun, gipuzkeraz geienak eta banaka batzuk bizkaieraz; (...).

115. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak umandi 0128 (...) batzuk euzkeraz idatzita, besteak erderaz, euzko-euzkaldunai ala euzko-erdaldunai eskeintzeko; eta asieran bizkaieraz eta gipuzkoeraz, laburdieraz eta zuberoeraz egiñak.

116. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak umandi 0128 Irakurtzen ikasteko liburuak, naiz bizkaierazko ta gipuzkoerazkoak, naiz laburdierazko ta zuberoerazkoak, berdin izateko Euzkadi osorako.

117. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak umandi 0128 Udako ikastaroak, erdaldunak diran irakasleentzat, batez ere, eratuak izango dira; gutxienez lau toki berezietan, bizkaieraz, gipuzkoeraz, laburdieraz eta zuberoeraz emateko.

118. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak b. latiegi 0001 Illero-illero bizkaieraz irteten dan aldizkari txukun apaiña.

119. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak b. latiegi 0001 Eusko Lege-Batzarrari ez ote yako Bizkaiko Euskeragaitik axolarik?, Zer da ba Bizkaieraz idazten dan aldizkari bakarra.

120. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak b. latiegi 0001 Ez dau Bizkaierak beste aldizkaririk.

121. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak b. latiegi 0001 Bizkaierari emoteko, geiegi iduritzen ote yakez urteko 800 pezta oiek Eusko-Parlamentariei?.

122. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak b. latiegi 0001 Orrela ba`da, eta Bizkaieraren alde 800 pezta emoteko gerturik ez ba dagoz, merke salduko dabe Parlamentari oiek gure Euskera zaarra!.

123. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak deia 1990 0001 Ikasleek be gaitasun andiak erakutsi dabez eta ez da aztu bear ez, bere proiektu guztia euskeraz eta gainera bizkaieraz aurkeztu dabela.

124. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak elexp 0001 Ikatz Bizi, PNV Euzkotarrak taldekoek publikatzen duten kazetatxoan, %7,80 ikusten dugu euskaraz, bizkaieraz batez ere eta gai politikoez.

125. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak basarri 0001 Gipuzkoar irakurle batek atzera egiten du bizkaieraz idatzita dagoen zerbait irakurtzeko.

126. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak basarri 0001 Zailla iruditzen zaio bizkaiera; ez duela ulertzen esango dizu.

127. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak basarri 0001 Egundo ez dit inportarik izan gipuzkoeraz irakurri edo bizkaieraz irakurri ondo idatzitako lanak izan ezkero.

128. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak basarri 0001 Txomin Agirre-k, esate baterako, Kresala bizkaieraz idatzi zuen.

129. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak vozeusk 1984 0001 Berdin darabil batua zein arabarra edo noizean behin ere bizkaierako hitzeren bat.

130. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. arrieta 0002 Zuk aipatu duzunari dagokionez, bi hizkuntza mota horien arteko nahasketa, segun eta zein den erreferentzia, are nabariago da, askotan XVI. mendeko bizkaiera zaharra gaur egungo edozein poetak erabiltzen duen hizkuntzarekin nahasirik azaltzen bait da.

131. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak e. gerrikagoitia 0001 Bai eta ere, soziologiazko arrazoiak apelaturik, bizkaitarrok (bizkaieraz mintzatzen garenok) Euskaltzaindiari eskatzen diogu, gure arrazoiak kontuan edukitzeko.

132. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1986 0001 Idazkera eta mintzaira aldetik, euskara batua; ez haatik eskualde bakar batera bihurtu euskara bat: ala ziberotarretik, ala bizkaieratik, ala denetarik hartu hizkuntzak eta bihurdikak aurkitzen dira hor, zimendua aldiz manexa eta gipuzkoeratik daukalarik gure iduriko; hots euskara batu zabal bat, erdian harturik ardatxa baina ororenak onhartuzkoa.

133. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. arenaza 0001 ERRI-ARAZOAK. IDAZLEAK ETA BIZKAIERA

134. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. arenaza 0001 Eta diruz indartsu ta dizdiratsu agertu jakuzan eguneroko biak diralako batuak erabiltzea erabaki dabe erriko euskera ta batezbe bizkaiera, baserriko tresna alperrikotzat albora jaurti ondoren.

135. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. arenaza 0001 Bitartean bizkaiera zer?

136. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak k. gallastegi 0001 Orain egin dan euskera batuak bere Bizkaiera ia guztiz baztertu dau.

137. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak k. gallastegi 0001 Benetako euskal jakitunak esan oi dabe gure izkuntzaren aditza ederrena edo ederrenetarikoa dala; idazlari gorengoak ditu bizkaierak, etb. etab.

138. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak k. gallastegi 0001 Bizkaiera ondo ikasten ba'dogu, euskalki guztiak ulertuko doguz, ta ori izango da euskera batu ondo oñarritutako batera eltzeko biderik ziurrena.

139. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak zer 1986 0001 21.- Erriko euskereaz kezkaturik, bizkaierea indartzeko bizkaierazko idazleen alkartea sortzeko batzarra Euba'n: O.E.O.'ko Begiratzaille Orokorra dan Jabier Uriarte'k iñoanez, azken urteotan iñoiz baino alegin geiago umeak euskalduntzen, iñoiz baiño euskaldun barri geiago, eta ETB be daukagunean, Euskerearen erabillera sendotu ete da? Politikoen eta euskerearen erabilleraren artean troka sakonegia.

140. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak zer 1986 0001 Bizkaieraz egiten dogunok % 40 eta bizkaierea bizi danik nabari ez.

141. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak zer 1986 0001 J.M. Etxebarria'k: batasun bidean, euskera aberats bat sortzeko, geroago ta geiagoren ustez, bizkaierea eskolaratu bear da; zabaltasunez aurrera joateko bideak jarri bear dira daukaguna galdu barik.

142. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak zer 1986 0001 A. Zubikarai'k: bizkaitarrok euskaldun agoteak gara, gaixoak; galbideari mugak jarteko eskubide osoa daukagu; ez iñoren kontra; bizkaiereari bizi barria emoten baiño.

143. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak zer 1986 0001 Retolaza'k, Bilbo'ko S. Anton zubiondoan, ume euskaldunen alde, alfabetatzerik ez egoanean teilatu bako ikastolan irakasten asia, bakoitzari bere erako euskera sendotzen: bizkaitarrai bizkaieraz; gipuzkoarrai gipuzkeraz.

144. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak zer 1986 0001 5'etik 11'ra Bilbo'n Euskerazaleak'ek eratua Bizkaieraren III. astea: Astelenean Erri Ipuiñak, izlaria Etxebarria tar JM irakaslea.

145. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak zer 1986 0001 Azkenez, barikuan Bizkaierazko Aditza.

146. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak zer 1986 0001 Egindako itaunak eta eginbakoak: bizkaierea nungoa da ta nun egiten da? Bizkai'koa ta Bizkai'an.

147. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak i. etxeberri 0001 Aldietan egon zan Arabagaz batuta, 180 urteetan; baita Bizkaieraz be eta askenez, Enrike laugarrenak,1497'an, ipiñi eban Gipuzkoako Errialdeaz batuta.

148. 1991> bizkaiera ikasliburuak etno-test 0004 Dena den orain 9-10 urte bizkaiera arriskuan zegoen.


149. 1991> bizkaiera ikasliburuak etno-test 0004 Lehengora gatoz: Bizkaian bizkaieraz, Gipuzkoan gizpuzkeraz eta ita porro.


150. 1991> bizkaiera ikasliburuak etno-test 0004 Eta ARGIAn 951. zenbakian, 20. orrial. eta hurren, Bizkaieraren auzia berriro plazara.


151. 1991> bizkaiera ikasliburuak etno-test 0004 Bizkaiera kasu honetan adibide bat da, bakarrik.


152. 1991> bizkaiera saiakera-artikuluak l. baraiazarra 00022 Eta gipuzkoar askok be, bizkayeraz entzuten deuskubenean, ez dizugue entenitzen esaten deuskube, ta eurena baño gitxiagotzat, gauza ezagotzat etsi.

153. 1991> bizkaiera saiakera-artikuluak l. baraiazarra 00022 Ori ta guzti be, baña, bizkayerea etxekuago yaku ta obeto ulertu be egiten dogu.

154. 1991> bizkaiera saiakera-artikuluak l. baraiazarra 00022 Beraz, bizkayereak be, gipuzkera anaya maitiaren etxian, aulki txikitxu bat gura leuke, alkarren arteko artu-emonetan etxekotasun geyago ixan dagiguntzat.

155. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak i. gaminde 0056 Eta segituan, Bizkaiera egiten zen herriak emokeran gaur eguneko Bilboko honako hauek emoten dizkigu: Begoña, Abando, Basurtu, Olabeaga eta Deustu.


156. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0059 Bizkaiera edo, Añibarrok-eta izentatzen ebenez bizkai-euskera, zaharra dogu eta antzinako edozenbat testu itxi deuskuz, XV. gizalditik aurrera.


157. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0059 Testuon bidez ezagutu geinke bizkaieraren historia eta historia honek erakusten deusku bizkaiera euskalki bat dala.


158. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0059 Hau da, bizkaierazko berezitasuntzat jotzen ziran edo diran asko eta asko beste euskalki batzuetan be badagozala edo baegoazala eta horreetariko batzuk bizkaierak ia bakarrik edo gehienbat gorde izan dituala eta beste zenbait, barriz, galdu dituala baina beste euskalki batzuetan gorde dirala.


159. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0059 Baina bizkaiera zahar edo arkaikoaren eta klasikoaren artean bereizi ohi da.


160. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0059 Handi-handika esanda, bizkaiera arkaikoa XV, XVI. eta XVII. gizaldietako testuetakoa izango litzateke eta klasikoa Mogel eta Añibarro literatur euskalki legez bizkaierea lantzen hasi ziranetikoa.


161. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0059 Beraz, bizkaiera klasikoak idatzizko ereduak bilatzen ditu, eta neurri batean bakarrik balio deusku bizkaieraren historia berbeta edo hizkuntza lez ezagutzeko.


162. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0059 Ze, bizkaiera zaharreko adizki, aditz forma, hitz eta ezaugarri garrantzitsu batzuk ez dira sartu geroagoko bizkaiera idatzian edo literatur-bizkaieran, esaterako aoristo zaharra (Mikol. mudadu nindia me mudampeacute; esan senguida me dijiste;


163. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0059 iraganeko -n gabeko adizkiak (Mikol. penatan vior equida en pena se me bolvio; daiçu, eztayçu erako etorkizun zaharra (Refranes y Sentencias, 1596, 18.a. çagoquez exilic / ta ençun eztayçu guextoric); *ezan, *egin aditz erroak; dio / deutso; infinitiboa / -tu; obj. pluraleko indizerik eza aditzean e.a.2 Ik., adibidez, Lakarra, J. A., Bizkaiera zaharra euskalkien artean, ASJU XX-3, 1986, 639-682. or.


164. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0062 Literatur-bizkaiera edo bizkaiera literarioa deitzen doguna idazle batzuen erabagiaren ondorioz sortu zan XVIII. gizaldiaren amaieran eta XIX.aren hasieran.


165. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0062 Baina ez zan erreza bizkaieraz idaztea.


166. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0062 Ordura arte bizkaieraz idatzitako liburuak gitxi ziran eta eredutzat hartzekorik ez behinik-behin.


167. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0062 Lapurterazko eta gipuzkerazko liburuetan euskeraz idazten ikasi eta bizkaieraren lurra gorritzen hasi ziran.


168. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0062 Honek ez dau esan nahi Mogelen bizkaiera literarioa eta Markinako euskerea gauza bera diranik.


169. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0062 Añibarroren bizkaierak, ostera, Bizkai mendebaldekoan eban oinarria, bera arratiarra izanik, baina Zarauzko komentuan bizi zan, Mateo Zabala lez, batetik bestera ibili zan hegoaldeko Euskal Herri guztian eta Atsular eta euskal idazleak ondo ezagutzen zituan.


170. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0062 Dana dala, bizkaiera literario honen zimentarria herri-euskera da.


171. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0062 Bizkai-mendebalde eta eguzkialdekoaren arteko tenka bat dago eta, tamalez, Gipuzkoako bizkaiera eta Arabakoa baztertuta gelditzen dira erabagiotatik, euren eragintxoa izan arren.


172. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0062 Mogel eta Añibarrok bizkaieraz liburuak ataratzea erabagi eben eta euskalki hau lantzea.


173. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0062 Benetako idazleak izan ziran eta bizkaiera ospe onekoan idatzi eben.


174. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0066 Hitz zaharrei dagokienez, Aranak bizkaieraz beste euskalkietako hitzik ez dau erabiltzen ia, igande, ast(e)arte, itz-egin edo besteren bat izan ezik, eta eurok erdal kutsugabeak diralako.


175. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak l. uruburu 0200 Bizkaieraren lekua Erreforman


176. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak l. uruburu 0200 Hezkuntza-Administrazinoak dinoskuna bizkaieraren ikuspegitik irakurten ahaleginduko naz.


177. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak l. uruburu 0209 Ahozko bizkaiera kolokialetik - Ahozko bizkaiera jantzira, formalera.


178. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak l. uruburu 0209 Ahozko bizkaiera formaletik - Idatzizko bizkaiera formalera (Onartuz, halanda be, umeak emoten dituan lehen urratsetan, bizkaiera kolokiala, osotzen joateko).


179. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak l. uruburu 0209 Idatzizko bizkaiera formaletik - Euskera batura (ez dot bereizten ahozkoa eta idatzia, ez dagoalako erregistro kolokialik, ahozkorako eredu faltaz dagoalako).


180. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak l. uruburu 0209 Ikasketa esanguraduna eta bizkaiera


181. 1991> euskara batua ikasliburuak x. goia 0129 Bizkaiera / Gipuzkera / Iparraldeko goinafarrera / Hegoaldeko goinafarrera / Lapurtera / Mendebaldeko behenafarrera / Ekialdeko behenafarrera / Zuberera.


182. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0019 E) Zer moduz ibili zara bizkaierazko adizkiekin?


183. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0019 Nabarituko zenuen kasu batzuetan alderik izan bada ere, bestetan oso antzerakoak direla batuaren eta bizkaieraren aditz paradigmak, ezta?


184. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. kintana 00004 Egia esan, ez zen batere erraza 1950.eko hamarkadan, non eta Bilbon, norbaitek bere kontutik euskara ikastea inolako gidaritzarik izan gabe. Alde batetik, gure literatur hizkuntza oraindik euskalkitan zatikaturik zegoen, bizkaiera eta gipuzkera nagusiak izanik. Bestalde, frankismoak euskararen inguruko arazoak askatasunez eztabaidatzeko inolako aukerarik uzten ez zuenez, gerra aurreko garbizalekeria-giroak nagusi zirauen oraindik, irtenbide egokiagorik ezagutu gabe. Eta euskara latinetik ez zetorrenez gero, garbizalekeria tentazio nabaria izaten zuten orduko euskaldun berri guztiek.

185. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. narbaiza 00011 Gauzak horrela, eta subjektibitate horren barruan, eibarkera bizkaierak osatzen duen sistemaren zati izanik, haren ustezko ajeen parte izateak ez dezake inor harritu. Hipotesi bezala pentsa liteke zenbaitentzat eibarkera bizkaiera txar bat dela.

186. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. narbaiza 00011 1.1. Bizkaiera eta eibarkera: topikoa eta gutxiespena

187. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. narbaiza 00043 Horrela aritzen ziren 1896an Arrasaten, 1905ean Bergaran, 1907an Elgoibarren edota 1908an Eibarren, nahiz eta ikusten dugun bezala, bizkaieraz nagusiki hitz egiten den eskualdea izan. Argi dago bere herriko euskalkia bizkaiera bazen nekez aurkeztuko zuela bere burua idazlegai batek.

188. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. narbaiza 00043 Ikusi dugu zertzeladetan bederen bizkaieraren bilakaera historikoa. Baina XIX. mendearen bigarren aldiari, emeki-emeki bederen, hiri-usaina badario, are gehiago XX. mendeari non gizartea aro berri batean murgildua ikusten baitugu.

189. 1991> euskara batua saiakera-liburuak palt 00039 Ez zen hutsaren truke egina gertatu bisita, Zarautza itzuli eta hamabost egun baino lehen eskuratzen baitzaizkio Durangoko apaizaren bizkaierazko sei olerki; item otras de circunstancias. Eibartik Durangorainoko bidea oinez egin zuten, alajaina! Itzuleran Loiolara hurbildu ziren, non ikusi eta ezagutu baitzuen Jose Inaziok txakur txiki-polit bat, Karlin zeritzana, eta, ez tut ez murt, berekin eraman zuen Zarautza, gaueko 10etan etxeratuz.

190. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak vill 00345 Idatziko du bizkaieraz, gipuzkeraz eta bai nafarreraz ere.

191. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak vill 00345 Hiru euskalki huek beraz: bizkaiera, gipuzkera eta berak nafarrera deitzen duena, sakonki ezagunak zituen Añibarrok.

192. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak vill 00345 Axular bizkaierara itzuli zuen, baina, jakina, orduko egoeragatik argitara gabe gelditu zen gerra zibila eta nahasteengatik, alegia (gure egunotan zati bat azaldu zen RIEV-en).

193. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. kortazar 00103 Egunerokotasunaren alde egin du bizkaierazko fonetismoak, gutxienez poema bitan agertu denak. Kanta bakarra Ikernerentzat poemak mugarik gabe erabili ditu halakoak, mugatuagoa da Zuri eskribidu behar deutsadala dinosteen.

194. 1991> euskara batua saiakera-liburuak in: asmo-iztegia, xi-xii 00011 Haren ondotik etorri ziren, besteak beste, Bizkaierazko aditz-erak (1955), Euzkal-eliztiaren betebidea (1977), Euzkal-elizti laburra ( 1986- 7), eta Euzkal-eliztia (1989), erdarazko gramatika hura bera, baina oraingoan euskaldunentzat egokitua.

195. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak h. knô*rr 1612 Atsedenaldiaren ondoren bi txosten irakurri dira: Aditzoina Ioannes Leizarragagan (E. Zulaika) eta Bizkaieraren aberastasunetarik zeintzuk diren batuan sartu beharrekoak (J. L. Goikoetxea).


196. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.l. goikoetxea 0797 Ondorioz, zerk eragotz diezadake Iparralde-Hegoalde bereizketa, Bizkaiera ere baztertzera datorren formula dela sinets dezadan?


197. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.l. goikoetxea 0797 Batasuna bat egitea bi zati Iparralde-Hegoalde mantendurik bideragarri bada, zergatik ez sistematikoki saihesten den Mendebaldea /Bizkaiera- ere aipatuta gauzatu batasuna?


198. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.l. goikoetxea 0797 Hogeitabosgarren urteurren honetan Euskaltzaindiaren erabakiak betetzen hasteko ordua da, ezen euskalkia eta batua bereizten hasi ezik, ez da geratzen lekurik ez bizkaieraren aberastasunetarako ezta goimailako euskarako.


199. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.l. goikoetxea 0797 Euskaltzaindiari eskari zehatz hau zuzendu gura nioke: Eska diezaiola Hezkuntza Sailari, Bizkaiera irakaskuntzan arautzeko, 25. urteurrena horretarako ere aukera paregabea da eta.


200. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.l. goikoetxea 0797 2. Mende laurden honetan espainolarengandiko higadura ahanzteke bizkaierak arestian entzundakoagatik, arrazoirik gabeko baztertzea jasan duela irakaskuntzan ere bai eta egoera bideratzerakoan Euskaltzaindia badela nor.


201. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.l. goikoetxea 0804 Arratia, Orozko, Txorierri, Mungia, Bermeo, Lekeitio, Markina, hots, bizkaieran bertan mendebaldekoa baino izan ez arren, olerkarien bitartez Aresti (gualda), txaga... eta, erabat hedatu dena.


202. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.l. goikoetxea 0804 Bizkaieraz landa Baigorrin ere esaten da; edo bigeminaturik ere bai bertan (...)


203. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. arejita 0277 Bizkaieraz, artikulu hurbil singularrekoak ditugu askotan -au, -ori, e.a.


204. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. arejita 0278 -i eta -u amaitzen diren hitzak, artikulua txertatzerakoan edo -a edo -o bokalea hartzerakoan bizkaiera ekialdeko tradizioan ezarri ohi diren -j- edo -b- grafemak ezartzea dela-eta, Mogelek testu hauetan ez du ziurtasunez jokatzen.


205. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 1115 Egileak berak aitortu duenez, bizkaiera eta, zehatzago esateko Lekeitio-Gernika-Markina inguruetako hizkera da berton erabiltzen dena.


206. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. arana m. 0009 Apez Ostegun Erakundeari hiru liburuxka zuzendu zizkion, bata bizkaieraz, bestea gipuzkeraz eta hirugarrena gaztelaniaz, baita Ereserkia ere.


207. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0392 4.1.3. Arestian ohartu legez, erronkarieraz [x] igurzkari belarea bi motatako hitzetan 25 Cf. Y así como en Bizkaya los que pronunciamos esos vocablos con dx-dxan, dxo, dxokatu hacemos, por lo general, una excepción con las palabras jaun, jaungoikoa y nombres propios como Juan y José así les [sic] roncaleses dicen jeina por señor y Jangeikoa, con dos o tres variantes, por Xaungoikoa, además de Juan, José etc. (Part, 220); cf, halaber, Aparte de préstamos recientes como justo (A Sal. justo), j (= esp. j) aparece en jein, jin. señor, Jangeikua, etc. Dios, A Sal. jaun Jaungoikoa, S jaun, Jínko. El mismo hecho se da en condiciones análogas en las mismas palabras por lo menos en vizc. (Pos, 286). Ohar bedi bi autoreok aipatzen dutela ezaugarri hau bizkaieraz ere gertatzen dela (cf. FHV, 170-173). ager daiteke: mailegu berrietan izen propioak barne eta liturgiarekin zerikusirik duten hitzetan.


208. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0442 Bestalde, Vinsonek euskararen azterketarako bazterretako euskalkien (zehazki bizkaieraren eta zubereraren) ikerketaren garrantzia ere azpimarkatuko du:


209. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0099 -Eta gipuzkerazko datibaletan agertzen den -i- hori bizkaierazko -U bera balitz?


210. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0099 5.4.3.2. Laguntzaile iragankorra: ÈZAN (Lafittek IZAN = avoir) eta EGIN bizkaieraz.-


211. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0256 Bizkaieraz LEGEZ 1 LEGEZ fue general (Etcheverri de Ciboure, etc.), Mitxelenak, in Villasante, o.c. 115. orr., eta, ahozko erabileran, LEZ.


212. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 0014 Bizkaieraren apartekotasunak harrotzeari eta handitzeari ekin zitzaion, gainerako euskalkiekin batzen zituen ezaugarriak alde batera utzi eta haiengandik banatzen zituenei lehentasuna emanez.

213. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 0014 Zurrunbilo horretan murgildurik, antzina hizkuntza ezberdin bi euskara eta bizkaiera egon zirela esateraino iritsi ziren eta horrela ezarri gaur arte bizirik iraun duen hiperbizkaieraren oinarria (2) Hiperbizkaiera deitutako joera honen jatorriaz ikus bereziki: I. Laka. Hiperbizkaieraren historiaz, ASJU, 1986-1987 bitarteko aleetan.

214. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 0014 Hiru joera hauek (hots, garbizaletasunak, jatorrizko euskarara bihurtu nahiak eta hiperbizkaierak) erabat nahasi zuten euskararen egoera eta bizkaiera suertatu zen denetan kaltetuen, Bizkaian sortu eta indartu zelako Alderdi Jeltzalea eta alderdi horren inguruan garatu zirelako, batipat, joera guzti hauek.

215. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 0014 Bizkaiera bera bazter-euskalki izateak eta, horrenbestez, besteengandik berezi xamar agertzeak, erraztu egin zuen, jakina, hiperbizkaiera-ren haziak indar hartzea eta sustrai sakonak botatzea.

216. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0060 Ama idazkaria da, eta bizkaieraz mintzatzen da, euskara estandarra ere ezagutzen duelarik.

217. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0060 Guraso biek etxetik kanpo lan egiten dutenez, jaiotzetik neska-zaintzaile bat eduki du haur honek, eta honegaz bizkaieraz hitz egiten du.

218. 1991> euskara batua saiakera-liburuak nekhizt 0022 - Belaustegiren Zugatza (1930): Urte batzuk geroago Munitak jarraituko duen basoaren goraipamena egiten da. Bizkaieraz.

219. 1991> euskara batua saiakera-liburuak nekhizt 0024 Beste batzuetan bizkaieraren eta gainerako euskalkien artekoa izan da bikoiztasuna: jetzi / eraitsi.

220. 1991> euskara batua saiakera-liburuak in: lardizabal, francisco ignacio: testamentu zarreko kondaira i 0066 Haien ikuspuntutik, normalena Lardizabalek zaldibieraz egitea bide litzateke, eta horregatik hizkera honetan bizkaierazkoen (edo nafarrerazkoen) antzeko ezaugarriak egon daitezkeela botatzea ez zaie handia iruditzen.

221. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak l. baraiazarra 00132 Liburu hau, batez ere Fr. Migeli dagokion partea, oso baliagarri izango zaiela uste dut unibertsitatean eta beste toki batzuetan bizkaiera zaharra aztertzen ari direnenei.

222. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak l. baraiazarra 00132 Xehetasunetara joz gero, mendebaldeko bizkaieraren formak eta lexikoa ere, agertzen dira Fr. Migelen sermoietan; Joan A. Mogel eta Fr. Bartolomerenak baino forma arkaikoagoen kutsua dutenak.

223. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. iztueta 0581 Kirikiñok eta Orixek, jadanik 1924ean, bina artikulu gurutzatu zituzten, bizkaieraren inguruan hainbat arazo harrotuz:


224. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. iztueta 0581 Txorierriko euskararen antzinatasuna Bizkaian, bizkaierazko zenbait hitzen transkribaketa fonetikoa, Arratiako euskararen laztasuna, etab. 316 Artikulu hauen hari logikoa segitzen ez da erraza, batak bestearen luman jartzen dituenak ez bait ditut nik irakurtzen. Hala ere, tarteko beste xehetasun batzu aparte, lau puntu dituzte eztabaidagai. Lehenik, Txorierriko euskara dela Bizkaiko zaharrena esateko, elkarrizketatik ateratako irudipenetan finkatzen da. Bigarrenik, herri-ahotik jasotako hitzak grafia jatorrez transkribatzeko orduan, zailtasunak hartzailearengandik baino gehiago datoz hiztunarengandik.Goide-gosarri abizena, adibidez, hiru modutara entzun uste du: En mis apuntes hay esta observación: 'Goi de Gosarri, Goide Gosarri o Goide-gosarri?'. De las tres maneras la entendí, pero me pareció poner la última. Respecto de este apellido, ya me han llamado la atención tres personas (Orixe, A 'Kirikiño', in: Euzkadi, 12-XI-1924). Hirugarrenik, Txorierriko euskara dela zaharrena frogatzeko, beste lekuetan (adibidez, Orozko, Bedia, Getxo, Plentzian eta) nagusiki luzee, biar, ill, mutille, neskatille formak erabiltzen direla, dio, nahiz eta aitortu beste zenbait hitzetan beste zaharragoak ere entzun dituela: besoa, ulea, etab. Laugarrenik, berak ez duela sekula esan Arratian euskara latza egiten denik. Txorierrikoa hala dela, bai, entzun berri du, nahiz eta berak ez onartu eritzi hori (Orixe, De 'Orixe', in: Euzkadi, 14-XI-1924). Kirikiñoren ustez, batetik, Orixek dakarren abizen hori gaizki jasoa dago, Mungia aldean asko zabaldua bait da Goiri-golzarri abizena eta, bestetik, ez du sekula entzun izan Txorierriko euskara latza denik, nahiz Bizkaian bizi izan hogei urtez (Estrellas y estrellitas de la linguística, in: Euzkadi, 13-XI-1924). Areago: "berra" "etzea" eta "semea" bezalako forma zaharrak, Arratiatik hasi eta Mungiaraino, nonnahi entzun daitezke ("A 'Orixe"', in: Euzkadi, 15-XI-1924)..


225. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eglab 0413 Hemen ere, aurreko kasuetan bezala, aditz izena inesiboan ageri da eta aditz hori, hain zuzen, edozein motatakoa izan daiteke, iragankorra nahiz iragangaitza (batez ere bizkaieraz erabilia):


226. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eglab 0482 Esan dezagun, azkenik, bizkaieraz -ekin kasu markaren ordez -gaz (eta -kaz) dela erabiltzen dena: adiskideakaz, Jonegaz, e.a.


227. 1991> euskara batua saiakera-liburuak e. lopetegi 0243 Bizkaieraz inesiboa erabiltzen da, adlatiboa baztertuz.


228. 1991> gipuzkera saiakera-artikuluak a. zatarain 0051 Gogoratu bizkaiera zaarreko esaera: Aberatsok jaya daude, txiro gaxook beti neke; auzook bere igui daude beti dabilena eske. (Refranes y Sentencias, 3)


229. 1991> gipuzkera saiakera-artikuluak a. zatarain 0051 Orain daude, daue, dabe egin da bizkaieraz, gipuzkeraz due.


230. 1991> gipuzkera saiakera-artikuluak a. zatarain 0051 Ekarri baitzanuan, ekarri baikenuan bezelatsu argitzen da Ekarri deutzu (deutsu) bizkaieraz, ekarri ditutzu manex-euskeraz aski dira leen TZU esaten zala sinisteko, eta itz-asieretan ZU biurtu dala; gogoratu TZINTZARRI = ZINTZARRI.


231. 1991> gipuzkera saiakera-artikuluak euskerazaintza 1995 0052 ARRAITZ liburu berria, erriko semeak etxera daramakitela ta an irikita, naiko atsegiña artuko dute irakurtzen, bizkaieraz euskeraren zoria.

232. 1991> sailkatu gabeak egunkariak latxaga 00078 Bilbo'ko bertze talde batera bildu giñen. Aietako gazte batek ala erraten zigun: Bilbao'n irakasleen billa ibilli gera eta ez dugu arkitu, Bizkaeraz erakusteko, Euskera ikasten ibilli naiz Bilbao'n, bainan Batua ematen ziguten. Ori ez da erriaren euskara eta utzi egin dugu jarraitu zuen.

233. 1991> sailkatu gabeak egunkariak tx. garmendia 0048 Bizkai ere bada zerbait, baiña bizkaierakin etzuten ardura aundirik izan.


234. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak g. markuleta 0005 Eta zorionak Andres Urrutia euskaltzain oso berriari, eta animo, egungo euskalgintzaren esparru gatazkatsu edo lan behar handiena duten bi horiek erronka gogor baitituzu: bizkaierak batuari egin beharreko ekarpena eta euskal Zuzenbide jaioberriari arnas eta haragi ematea.

235. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak e. jimenez 0032 Nik bizkaieraren mundua barrutik ezagutzen dut.

236. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak e. jimenez 0032 Horrez gainera, bizkaierari berea eman behar zaiola uste dut.

237. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak e. jimenez 0032 Ez dut ukatzen bizkaieraren zeregina maila batzuetan, baina batura jo behar dugu.

238. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak p. zubizarreta 0036 EBEN.- Zuten (Bizkaieraz).