XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak j.m. etxebarria 0052 D) Plangintza diakronikoa
Plangintza au bere sarritan radikala izaten da.

2. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak eem hizkliter 0319 Jarrera bien segida diakronikoa egingo dugu, labur bederen.

3. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0187 Martinet-en teoriak hiru sail nagusi ditu: fonologia orokorra, fonologia diakronikoa eta linguistika orokorra.

4. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. oñederra 0214 Leumann-en arauera, hizkuntzalaritzaren kontzeptu nagusienak aurreratuak zituen filologia klasikoak eta, baita ere, indieuropeoari buruzko azterketa historiko eta diakronikoek.

5. 1991> euskara batua ikasliburuak m.j. eceizabarrena 00092 Bestalde, zenbaitetan errealitate linguistiko bakar baten sailkatze desberdinak egin daitezke. Horrela, dialektoaz emandako azken definizioan oinarrituz (bizirik dagoen edo galdu den hizkuntza komun batetik...), latinetikako mintzaira nagusiak (frantsesa, italiera, portugesa, etab.) dialekto edo hizkuntzatzat joko ditugu, aukeratzen dugun ikuspuntuaren arabera: dialektoak dira latinari buruz, hots, ikuspuntu diakronikoaren arabera; hizkuntzak dira ikuspuntu sinkronikoaren arabera edo gaur egungo hizkuntza egoerari begiratuta. Ez dago esan beharrik, dena dela, azken hau dela ikuskera zabalduen eta arruntena, bakarra ez bada ere.

6. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00014 Gainerakoan, euskaldunek Iruñean zer nolako multzoa osatzen zuten, zer nolako indarra izan duten beren hizkuntza ohiturek ingurumariko ibarretara hedatzeko eduki zezaketen ahalaren aldetik ikusirik batez ere eta noiztik eduki duten xeheki azterturik eduki beharko genuke, baina oraingoz azpigizarte euskaldunaren erakarpen indarrari buruzko lan diakronikorik ez dago guk dakigula, datu guti baitago.

7. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. amonarriz 0078 - Bilakaera diakroniko baten diagnosi zehatza eskaintzen digute, sistematikoki burutzen badira.


8. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r.m. pagola 0092 Hitz hau komentatzerakoan, hobe izango dugu bere alderdi diakronikoa uztea, sinkronia mailan berez nahiko aldakortsua ageri zaigun hitza baita.


9. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 0105 Aldizka-aldizka egin beharko litzateke INLAC ikerketa errealitateko dinamika ezagutzeko eta, horrela, esanahi sinkronikoa eta diakronikoa izango luke.

10. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. apalategi 0098 Baina hori ez da guztia: halaber, trata daiteke mintzaira kulturaren baldintza gisa, eta arrazoi bikoitz baten ildotik: diakronikoa, zeren eta gehienbat mintzairaren bidez jasotzen baitu gizabanakoak bere taldearen kultura;

11. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. ossa 0020 Hala eta guztiz ere, zoritxarreko egoera diakroniko eta sinkroniko horrek ez zuen gogorik gabe utzi iraultza ondorengo gobernua, eta 20ko hamarkadan hiru oinarriko estrategia zabal berri bat sortu zen, gaur egungo hizkuntz politikaren marko gisa irauten duena, hain zuzen.