XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 bizkaiera ikasliburuak j.m. iraolagoitia 0033 BIZKARRAZURREKO MUINA eta, era berean, ENTZEFALOA, garunazurraz eta bizkarrazurraz gainera, MENINGE izeneko hiru mintzez babesturik dagoz.

2. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. jauregi 0001 Orduraino nerbioa, bizkarmuina eta burmuina (zerebro, zerebelo eta entzefaloaren enborra) osatzen dituen ehuna etengabekoa zela pentsatzen zen, eta ez zelula independentez osaturikoa.

3. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. jauregi 0004 Bide nerbiotsu batzuk azaletik zerebrora doaz; besteak zerebrotik azalera, besteak entzefalotik pasa gabe bizkarmuinean integratzen dira, e.a....

4. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0173 Entzefaloaren bolumen-handitze patologikoa.

5. 1991> euskara batua ikasliburuak geolbiol 00281 Ornodunek lortu dute nerbio-sistemaren konplexutasun-maila gorena. Nerbio-sistema bizkarraldean duten metazoo bakarrak dira. Fetuaren alde dortsaleko ektodermoaren inbaginazioaz hodi neurala eratzen da. Hau loditu eta aurreko partean tolestu eta transformatu egiten da. Horrela aurrealdean entzefaloa eta atzealdean muina sortzen dira. Garapenean zehar bete egiten da, aldi berean meningeak (duramaterra, araknoidea eta piamaterra), ornoak eta garezurrak estaliz. Betetze eta loditze hori ez da erabatekoa izaten. Muinean ependimo izeneko hutsune fina gelditzen da eta entzefaloan lau bentrikulu edo barrunbe.

6. 1991> euskara batua ikasliburuak geolbiol 00281 Bentrikuluetako barnealdeko zelulek likido zefalorrakideoa ekoizten dute eta honek araknoide eta piamater meningeen artean zirkulatzen du. Nerbio-sistema babestu egiten du eta odol-zirkulazioari lagundu egiten dio. Entzefaloak eta bizkarrezur-muinak nerbio-sistema zentrala osatzen dute. Bestalde, entzefalo eta muinetik kordoi-itxurako luzapen batzuk irteten dira; nerbioak, hain zuzen. Hauek nerbio-sistema periferikoa osatzen dute.

7. 1991> euskara batua ikasliburuak geolbiol 00281 Behe-mailako ornodunen entzefaloa, arrainena adibidez, ia lerro zuzen bat da. Usain-, dastamen- eta entzumen-lobulu handiak ditu eta garunak garapen txikia du. Oro har, behe-mailako ornodunen usain-lobuluak goi-mailakoenak baino handiagoak izaten dira. Zerebeloa eboluzio-lerroari jarraituz garatu da.

8. 1991> euskara batua ikasliburuak geolbiol 00281 Entzefaloa eboluzioan gero eta handiagoa egin da eta horrekin batera garunak zirkunboluzio edo tolestura gehiago izan ditu. Animalia horiengan zer ondorio izan ditu? Erantzunean arrazoiak eman.

9. 1991> euskara batua ikasliburuak a. garro 00236 Kontrol-mekanismo hori gehien batean oharkabekoa da (ez da borondatearen menpekoa) eta gune erregulatzaileak entzefaloaren enborrean daude.

10. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/6 0033 Entzefaloak eta bizkarrezur-muinak nerbio-sistema zentrala osatzen dute.

11. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/6 0033 Entzefaloaren osagaia da.

12. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/6 0033 Bizitzarako garrantzitsuak diren gorputzeko organoei (birikak, bihotza, urdaila...) funtzionarazten dieten ordenak entzefaloaren osagai den eta bere azpialdean, garondoaren parean, dagoen garuneko enborrak ematen ditu, eta honek ez du inoiz deskantsatzen, ezta gauean ere.