XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak ebatasun 1997 00022 Alde batetik, Europako Erkidegoei buruzko Gaietarako Batzarrak 1995ko martxoaren 10ean hartutako akordioa ezartzeko Eusko Jaurlaritzak burutu beharrekoa koordinatzeko dira neurriok.

2. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00025 Europako hiru erkidegoen bitartez gaur egun ere oraindik badirautenak, hainbat berrikuntzaren ostean hasi zen integrazio-prozesu horren ezaugarri nagusia irekitasuna da.

3. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00025 Prozesu irekitzat hartzen da. Kanpora irekia, bertan sartu daitezkeen estatuei dagokienez, eta barrura irekia, estatuek borondatez erkidegoen esku utz dezaketen eskumen-mailari dagokionez.

4. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00025 Horrela, bada, Europako estatu guztiek dute erkidegoan sartzeko aukera, gutxieneko baldintza batzuk betetzen baldin badituzte: erregimen demokratikoa edukitzea, oinarrizko eskubideak ziurtatzea eta itunetatik eratorritako ekonomia-betebeharrei aurre egin ahal izateko ekonomiaren garapen-maila izatea.

5. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00025 Bestalde, barruko jardunari dagokionez, bateratzearen hobetze-prozesuak pixkanaka-pixkanaka zabaldu egin du Europako erkidegoei emandako eskumenen kopurua, dagoeneko asko diren berrikuntzako hamabi itunen bitartez, eta erakundeen sarea behar berrietara, eraginkortasun eta demokrazia handiagora egokituz (MANGAS MARTÍN, A.: La dinámica de las revisiones de los Tratados y los déficits estructurales de la UE: reflexiones generales críticas, A.A., Hacia un nuevo orden internacional y europeo. Ed. Tecnos, Madril 1993, 1055-1066. or.).

6. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00025 Lankidetzarako prozedura konplexua sartu zuen eta eskumen berriak eman zizkion erkidegoari hainbat gaitan, hala nola ingurugiroa, ikerketa eta garapena, edo ekonomia- eta gizarte-kohesioa.

7. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00025 Kide ziren estatuetan berrespen-prozesu larria izan ondoren, 1993ko azaroaren 1ean, EBI (Maastrichteko Ituna izenarekin ezagunagoa) indarrean jarri zenean, mugarri garrantzitsua ezarri zen erkidegoko historian: Europako Erkidegoko Ituneko 160 artikulu aldatu ziren (EEEk ekonomiari zegokion E galdu zuen eta Europako Erkidegoa, EE, izen berria hartu zuen) eta nabarmentzekoa da erakundeen sistema demokratizatu egin zela, elkarrekin erabakitzeko prozedura berria sartu baitzen, horrela.

8. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00051 Batasunaren helburuak itun honetako xedapenen arabera lortuko dira, ezarritako baldintzen eta egutegiaren arabera, eta, Europako Erkidegoa eratzeko Ituneko 5. artikuluan zehaztutako moduan, subsidiariotasun-printzipioari men eginez.

9. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00051 Batasunak bere helburuak lortzeko burututako ekintzen koherentzia eta jarraitasuna bermatuko duen instituzio-esparru bakarra edukiko du, Erkidegoaren altxorra begirunez hartu eta garatuz.

10. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00051 Europako Parlamentuak, Kontseiluak, Batzordeak, Justizia Auzitegiak eta Kontuen Auzitegiak dauzkaten eskumenak, Europako Erkidegoak eratzeko itunetako eta itunok aldatu edo osatu dituzten ondorengo itun eta egintzetako xedapenetan eta itun honetako gainerako xedapenetan aurreikusitako baldintzetan eta helburuetarako erabiliko dituzte.

11. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00071 1.- Europako Erkidegoen Kontseilu bakarra eta Batzorde bakarra eratzeko, 1965eko apirilaren 8an Bruselan egindako Ituneko 2. artikulutik 7. artikulura artekoak eta 10. artikulutik 19. artikulura artekoak indargabetuta uzten dira.

12. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00100 1.- Baldin eta, 301. artikuluan jasotako kasuetan, Erkidegoaren ekintza beharrezkotzat jotzen bada, Kontseiluak, 301. artikuluan aurreikusitako prozeduraren arabera, kapitalen mugimenduei eta ordainketei buruz beharrezko diren presazko neurriak har ditzake direnak direlako beste herrialdeei dagokienez.

13. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00100 2.- Itun honetako 297. artikuluan xedatutakoaren kontra jarri gabe, eta harik eta Kontseiluak 1. idatz-zatiaren araberako neurriak hartu arte, Erkidegoko estatu batek, arrazoi politiko larriengatik eta presazko arrazoiak medio, beste herrialde baten aurkako neurriak har ditzake bere aldetik, kapitalen mugimenduei eta ordainketei dagokienez. Batzordeari eta Erkidegoko gainerako estatuei, beranduenez, esandako neurriok indarrean jartzen diren egunean eman beharko zaie neurrion berri.

14. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00125 b) Diru-gaietan edo bankuko gaietan ospe eta lanbide-eskarmentu handia lortu duten pertsonen artean izendatuko dira Lantalde Eragileko lehendakaria, lehendakariordea eta beste kideak. Erkidegoko estatuetako gobernuen adostasunez, estatuko buruen edo gobernuko buruen erabakiz, Kontseiluaren gomendioa oinarri dela, eta Europako Parlamentuari eta EBZko Gobernu Kontseiluari aholkua eskatu ondoren.

15. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00125 Erkidegoko estatuetako herritarrak baino ezin dira izan Lantalde Eragileko kide.

16. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00125 1.- Barne-merkatuaren jardunerako beharrezkoa den neurrian Erkidegoko estatuen politiken koordinazioa sustatzeko. Diru Lantaldea sortzen da, eta aholku-emaile izango da.

17. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00125 - Erkidegoak eta bere estatuek daukaten diruaren eta finantza-egoeraren jarraipena egitea, baita Erkidegoko estatuen ordainketa-sistema orokorrarena ere, eta aldian-aldian horien berri Kontseiluari eta Batzordeari ematea:

18. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00150 2.- Erkidegoko estatuek aholkua eskatuko diote elkarri Batzordearekin lankidetzan arituz, eta, premiazkoa denean, koordinatu egingo dituzte beren ekintzak. Batzordeak edozein ekimen onar dezake aipatutako koordinazioa sustatzeko baliagarria bada.

19. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00150 3.- Erkidegoak, itun honetako beste xedapen batzuen indarrez burututako politiken eta jardueren bidez, 1. idatz-zatian ezarritako helburuak lortzen lagunduko du. Kontseiluak, aho batez, Batzordearen proposamenez, eta Europako Parlamentuari eta Ekonomia eta Gizarte Lantaldeari aholkua eskatu ondoren, neurri bereziak har ditzake, 1. idatz-zatian aipatutako helburuak gauzatzeko Erkidegoko estatuek burututako ekintzei laguntza emateko.

20. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00150 Titulu hau ez da oinarri izango, Erkidegoak lehiakortasuna aizuntzeko neurriak hartu ahal izateko.

21. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00150 Erkidego osoaren garapen harmoniatsua sustatzeko, ekonomia eta gizartea kohesioa indartzeko bideratutako ekintza garatuko du Erkidegoak, eta horretan jarraituko du.

22. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00150 Erkidegoa, bereziki, eskualdeen garapen-mailen arteko diferentziak gutxitzen ahaleginduko da, baita, baserri-aldeak barne direla, onurarik gutxieneko eskualde edo irlen atzerapena ere.

23. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00150 Erkidegoko estatuek ekonomiari buruz bideratu eta koordinatuko duten politika, 158. artikuluan aipatutako helburuak lortzeko ere izango da.

24. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00150 Erkidegoaren politikak eta ekintzak egin eta garatzerakoan, eta barne-merkatua garatzerakoan, 158. artikuluan aipatutako helburuak hartuko dira kontuan, eta horiek lortzen hartuko dute parte.

25. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00150 Erkidegoak, halaber, helburu horiek lortzen lagunduko du, egiturak helburu dituzten funtsekin egindako jardueren bidez (Nekazaritza Bideratu eta Bermatzeko Europako Funtsa, Bideratze saila;...

26. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00175 Batzordearen ustez Erkidegoko estaturen batek itun honen indarrez dagokion betebeharren bat bete gabe utzi badu, irizpen arrazoitua egingo du Batzordeak gai horren gainean, aipatutako estatuari bere oharpenak aurkezteko aukera eman ondoren.

27. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00175 Erkidegoko edozein estatuk jo dezake Justizia Auzitegira, baldin eta Erkidegoko beste estaturen batek itun honen indarrez dagokion betebeharren bat bete gabe utzi duela uste badu.

28. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00175 Erkidegoko estaturen baten ustez, itun honen indarrez Erkidegoko beste estatu bati dagokion betebeharren bat bete gabe utzi badu azken horrek, Batzordeari aurkeztu behar dio auzia, Erkidegoko beste estatu horren aurka errekurtsoa jarri aurretik.

29. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00175 1.- Baldin eta Erkidegoko estaturen batek itun honen indarrez dagozkion betebeharretakoren bat bete gabe utzi duela aldarrikatzen badu Justizia Auzitegiak, Justizia Auzitegiaren epaia betetzeko beharrezko neurriak hartu beharko ditu estatu horrek.

30. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00175 2.- Baldin eta Batzordearen iritziz Erkidegoko dena delako estatu horrek neurriak hartu ez baditu, aipatutako estatuari bere oharpenak aurkezteko aukera eman ondoren, irizpen arrazoitua emango du Batzordeak. Erkidegoko estatu horrek Justizia Auzitegiaren epaia zein puntutan bete ez duen zehazteko.

31. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00175 Baldin eta Erkidegoko estatu horrek Justizia Auzitegiaren epaia betetzeko behar diren neurriak Batzordeak ezarritako epean hartu ez baditu, Justizia Auzitegiari aurkeztu ahal izango dio gaia Batzordeak.

32. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00175 Batzordeak zehaztuko du zein den, inguruabarren arabera Batzordeak egoki iritzi, eta Erkidegoko estatu horrek kopuru orokorrez edo diru-isunez ordaindu behar duen zenbatekoa.

33. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00175 Baldin eta Erkidegoko estatu horrek ez duela Justizia Auzitegiaren epaia bete aldarrikatzen badu Justizia Auzitegiak, kopuru orokorrez edo diru-isunez ordaintzeko zenbateko bat ezarri ahal izango dio.

34. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00203 Kontseiluak, bigarren lerroaldean ohartemandako bidezko neurriak hartzerakoan, eremu hauek hartuko ditu kontuan: aduanei eta merkataritzari buruzko politikak, zergei buruzko politika, alderdi zergagabeak, nekazaritza-arrantzei buruzko politikak, lehen gaiak eta oinarrizko kontsumo-ondasunak hornitzeko baldintzak, laguntza publikoak, eta egitura funtsetara eta Erkidegoko egitarau horizontaletara iristeko baldintzak.

35. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00203 Kontseiluak, bigarren lerroaldean ohartemandako neurriak hartzerakoan, eskualde ultraperiferikoen ezaugarri eta eskakizun bereziak izango ditu kontuan, baina Erkidegoaren zuzenbideko antolamenduaren osotasuna eta koherentzia arriskuan jarri gabe, eta barne-merkatua eta politika bateratuak tartean direla.

36. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00203 4.- Erkidegoko estaturen batek Europako zenbait lurralderen kanpo harremanak bereganatuta badauzka, itun honetako xedapenak aplikatuko zaizkie lurralde horiei ere.

37. 1991> euskara batua saiakera-liburuak sm 00062 Kontuan eduki gabe, adibidez, herri euskaldunetan badirela euskararik ez dakitenak eta, industrializatzearen eraginez, baita ere Tafallan zein Tudelan euskaldunak. Hala denean, gizon bakoitzak zuzenean, berarekin edonora daraman foru pertsonala da, herkidego edo komunitate baten barnean ezinezkoa giza eskubideak hautsi gabe.

38. 1991> euskara batua saiakera-liburuak sm 00062 Espainiako Konstituzioaren Titulo preliminar delakoaren 1, 2 eta 3. artikuluen aurrean ez da zuzena herkidego edo komunitate baten barnean. Bestalde, ONUren ageri hark dioena ongi uler eta zuzenbidez joka badezakegu inongo politikoek ez lukete horrelakorik egin behar. Euskaltzaindiak arrazoiz salatu zuen giza-eskubideen kontra doan nafar politikoen jokaera hori (ikus Euskera, XL, 1995, 555-562).

39. 1991> euskara batua saiakera-liburuak euskararen unibertsoa 00051 Ekarpena: Boterearen aipamena falta da definizio honetan. Hau da, unibertsoa unibertso izateko, txosten horretan azaltzen diren osagaiez gainera, osagai horien gainean eragina duten faktoreen edukitzaileek azaldu beharko lukete, erkidego edo komunitate oso izango bada.

40. 1991> euskara batua saiakera-liburuak merkatzuzenb 00003 LABURPENA: 1. Merkataritzako zuzenbidearen eraketa historikoa. -2. Merkataritzako zuzenbidearen kontzeptua. -3. Zuzenbide horren etorkizuna. -4. Egungo Merkataritzako zuzenbidearen ezaugarriak eta beraren joera eraberekotzailea. -5. Europako Erkidegoen Merkataritzako zuzenbiderantz. -6. Merkataritzako zuzenbidearen sistema.

41. 1991> euskara batua saiakera-liburuak vitoria-gasteiz 00014 Harrezkero, Gasteizek Erkidegoko erakunde politiko garrantzitsuenen egoitzak jaso ditu; besteak beste, Eusko Legebiltzarra, Eusko Jaurlaritza, Ajuria Enea eta Lehendakariaren bizilekua nabarmenduko ditugu.

42. 1991> euskara batua saiakera-liburuak migrazioa 1997 00015 Kopuru hori murriztu egin da, eta urtean zehar gure erkidegoan gertatzen diren bizileku-aldaketei buruzko ikuspuntu sintetiko bat emateko nahikoak jotzen direnetara.

43. 1991> euskara batua saiakera-liburuak migrazioa 1997 00019 Jatorria EAEko udalerri batean izanik helburua erkidego horretatik kanpo, atzerria barne, duten migrazioak dira.

44. 1991> euskara batua saiakera-liburuak migrazioa 1997 00019 Lurraldearen zedarritzeari dagokio, EAEko lurralde-mugek nola zedarritzen duten lurralde hori; beraz, bi eremu-mota bereizten dira: barnekoa, mugimenduak edo dagokion saldoa EAEren barruan gertatzen direnean. eta kanpokoa, mugimendu horiek EAE-ren eta Estatuko beste erkidegoen edo atzerriaren artean gertatzen direnean.

45. 1991> euskara batua saiakera-liburuak migrazioa 1997 00019 Jatorria EAEko udalerri batean izanik helburua ere erkidego horretako beste udalerri batean duten migrazioak dira.

46. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eltxostena 1998 00300 Kexaren sustatzaileek, aipatutako arrazoiarengatik, jubilazio pentsiotik kenduko dieten kopurua Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioak ordaintzea eskatzen zuten, eta eskaera hori kasuaren ezaugarri bereziei, erkidegoari emandako zerbitzuari eta urte haietako kotizazio faltaren arrazoiei erreparatuta egin zuten.

47. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak n. san miguel 00058 Azken honen arabera, legedi guztia bermatzen saiatzen den eskubide horren barruan, eta Konstituzioaren 14. artikulua (berdintasunaren oinarria aldarrikatzen duena, edozein bereizketa mota debekatuz), eta 23. artikuluko aurrikuspenek errespetatuz, erkidego autonomo bakoitzean ofiziala den hizkuntzaren ezagutza bertan lan egiten duten funtzionarioei erraztea ezinbestekotzat jotzen da lanpostuaren arabera (jendaurrekoak batez ere, besteak ahaztu gabe).

48. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak n. san miguel 00058 Hiritarren hizkuntz eskubide horiek benetako edukina izan dezaten, funtzionarioek erkidego bakoitzean ofizialak diren bi hizkuntzen ezagutza eta erabilera ere arautu behar horrekin jarraituz, eta Juztizia Administrazioari begiratuz, Autonomia Estatutuko 34. eta 35. artikuluek erreferentzia zehatza dakarte.

49. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak n. san miguel 00058 Guri dagokigun 1985/6 Lege Organikoko 341. artikuluan bi hizkuntza dauzkaten erkidegoetako plazak betetzeko elebiduna izan eta Zuzenbide Foralaren edo bertakoaren ezagutza kontutan hartuko direla esan ondoren, baldintza zehatzak araudi bidez arautuko direla zehazten da.

50. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak n. san miguel 00060 Halere, ezin da ahaztu aurten otsailaren 16ko 249/1996 Errege Dekretuaren bidez, Ofizial, Laguntzaile eta Agenteen Sailen Arautegia onartu dela, eta gaztelera jakitea derrigorrezkoa den arren, ez da ezinbestekoa erkidegoetako hizkuntza jakitea.

51. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak n. san miguel 00060 Oposaketak erkidegoetan antolatuz gero, euskara (edo galegoa, edo katalana) jakitea balora daiteke (20. artikulua - 54. art. Bigarren Arau Gehigarrian agertzen diren baldintzetan), eta behin Estatuaren Sail horren barruan egonez gero, lekualdaketarako lehiaketetan ere kontuan har daiteke, baina, kontuz, euskara (edo galegoa, edo katalana) ez jakitea ezin da inoiz norbait kanpoan uzteko arrazoibide izan.

52. 1991> sailkatu gabeak egunkariak matx 00018 Bakean bizitzeko, berriz, ez da elkar errespetatzea bezalakorik. Ipar Irlandan, Gibraltarren eta herri, erkidego edo talde arazoa dagoen edozein lekutan, bertako herritarrik edo kiderik gehienen nahia eta erabakia errespetatzea da konponbiderik zentzuzkoena, noski.

53. 1991> sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1998 11701 Horregatik, kiroleko arbitratzeari lege-mailako instituzionalizazioa ematearen aldeko apustua egin dute Estatuko 10/1990 Legeak eta erkidegoetako legeek.

54. 1991> sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1998 11701 Legearen testua idazterakoan, zuzendu nahi izan da arbitratzearen eta kontziliazioaren artean dagoen nahastea, beste erkidegoetako lege batzuetan gertatu dena, eta ezabatu egin dira lege horietan azaltzen diren justifikaziorik gabeko murrizketak.

55. 1991> sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1998 14144 Horregatik beharrezkoa da dekretu honetan Lege Organikoaren aurreikuspenak gauzatzeko modua ezartzea, erkidegoaren eskumenen eremuan, trafikoa eta bide segurtasuna zaintzeko helburuarekin grabazio tresnak erabiltzeari dagokionez.

56. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1996 0003 Sustrai sakonenetik anai-arrebak bagina bezala jokatzera behartzen gaituena ere ez da erkidego etnikoa, ez erlijiosoa, ez hizkuntzazkoa, ez ekonomikoa, ez jenerozkoa ere.

57. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak enbata 1998 00002 Hauteskunde autonomikoak datoz eta hiru Herrialdeen Erkidegoan abertzaleek airez aire erdietsi behar lukete gehiengoa; jadanik %65 eskuetan zituzten (Ezker Batuarekin) eta ez da beraz zorakeria asmatzea batasun giro berri honek marka guziak hautsarazten ahal liezkeela.

58. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak elao 1997 1213 Izquierda Unida/Ezker Batua/Berdeak Taldeak azpimarratu egin nahi du beharrezkoa dela Espainiako Estatuak ituna berehala berrestea, hori egiteak argi eta garbi adieraziko bailuke nazioarteko erkidegoaren aurrean gure herriak pertsonen aurkako minak berehala guztiz kentzearekin duen konpromisua eta, halaber, dudak oro barreiatuko bailituzke konpromisu horren irmotasunari buruz, Espainiako diplomaziak Osloko negoziazioetan hartutako jokabideak eragin zuen jarrera harrigarriaren ondoren bereziki.