XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa
kontsulta arrunta
Epeen diagrama ikusi | Euskalkien diagrama ikusi | Testu-moten diagrama ikusi |
2.
1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak
jmb 0024
Neguburuari beste ritu batzu dagozkio, oraindik Euskalerrian bizi diranak, moteltxe badare.
3.
1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak
jmb 0157
Aietan bete oi ditute etxeko zenduen alderako zenbait ritu: arrespontsuak abestuz, argizari, iakiak eta dirua ere eskeiñiz.
4.
1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak
jmb 0157
Beraz, iarlekua, liturgeiari egokitu antxinako oitura iator bat besterik ez da, eta egun, toki artan egiten diran rituak, Euskalerrian kristautasuna sartu baiño len etxeetan egiten ziran kultuen irudia dira.
5.
1969-1990 bizkaiera haur-/gazte-literatura
f. zubiaga 0087
Bada, esan daunadan
6.
1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak
bizkaiko herri iturriak 0011
Hondartzako errito honek
7.
1969-1990 euskara batua ikasliburuak
eem hizkliter 0249
Sorginkeriak bere errito eta mitoak dauzka: - deabrua gorestea.
8.
1969-1990 euskara batua ikasliburuak
eem hizkliter 0249
- errito arraroak egitea, beti magiaz eta misterioz beterik.
9.
1969-1990 euskara batua ikasliburuak
uzei 0028
10.
1969-1990 euskara batua ikasliburuak
uzei 0028
Hori horrela, erritu magikoa litzateke pintaketa hori.
11.
1969-1990 euskara batua ikasliburuak
uzei 0028
Beste batzuek diotenez, ordea, gizaki Cro-Magnondarrak, egungo artistaren antzera, bere sinesmen, erritu eta jokaerak adierazteko bidetzat hartzen zuen artea, egotzi zaion izaera magiko hori alde batera utziaz.
12.
1969-1990 euskara batua ikasliburuak
uzei 0183
Erritu sinbolikoek garrantzia berria hartzen dute.
13.
1969-1990 euskara batua ikasliburuak
zipristin/8 0126
Norbaitek Buruzagi Handiari erronka botatakoan, txirobarrek egin beharreko erritoa zein zen bazekien: berak ere aizkora jaurti beharra zeukan, eta urrutiago jaurti gainera.
14.
1969-1990 euskara batua ikasliburuak
j. kalzada 0119
Azkenerako hilerriak ere agertzen dira: esate baterako, Alemaniako Main-en eta SESB-ko Dniester-en: baina danubiar I. kulturakoek ez zuten ezagutu ehorzte rito konplikaturik.
15.
1969-1990 euskara batua ikasliburuak
j.c. alonso 0085
- Erritoetan eta Jauretxeko erre-oparietan esku hartu.
16.
1969-1990 euskara batua literatur prosa
x. mendiguren b. 0168
Jeneralak ez zuen inoiz saiorik egin patuzko erritu haiek ezabatzeko, baina txakurren pozoinketari ez zion giza kondizioarentzat duin iritzi.
17.
1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak
b. muxika 0256
Ikasleak, Espiritu Santu emate ura oikun edo rito berezi batez egin oi zuten: kristau berrien buru gainean eskuak ezarriaz.
18.
1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak
j.m. lasagabaster 0089
Honelako textuek, hots, irakurgaiek, badute erritotik kanpo beren aurreko izate edo existentzia textual eta adierazkorra.
19.
1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak
j.m. lasagabaster 0089
Hainbestez, textu horiek Eukaristi-ospaketan sartzeko eta erritoaren osagai bihurtzeko, irakurketa dugu nahitaezko bitartekotasuna: baina beti, erritotik kanpo izan baden eta adierazia duen liburu batetik irakurritako textuak direnez, noski.
20.
1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak
j.m. lasagabaster 0089
Baina textu horiek, Bibliarenen aldean, ez dute berez existentzia adierazkorra autonomoki eta erritotik kanpo, nahiz eta batzuk otoitz-era autonomoak bezala erabili ahal izan, esate baterako, pekatuen aitormena, kredoa, otoitzak...
21.
1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak
j.m. lasagabaster 0089
Dena dela, erritoaren barruan eta ez kanpoan izateko dira berez: agian, erritoaren beste elementuekin loturik eta haiei dagozkiela agertzen dira gehienetan: esate baterako:
- gauzak: eskainaldi eta sagaraldiko ogia eta ardoa,
- keinuak: gurutz-zeinuak, agurrak, bakea ematea,
22.
1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak
j.m. lasagabaster 0093
Perpaus konatibo horien bidez, herria gonbidatu eta nolazpait ere bultzatu egiten dugu erritoan sartzeko, eta beren burua haren sujeto eragiletzat hartzeko.
23.
1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak
j.m. lasagabaster 0097
Irakurgai eta Ebangelioaren irakurtzearen egoera eta textu-inguru urbila, Meza da, noski, Eukaristi-ospaketa, erritoan eragiten eta bizi den gertakizun salbatzailea.
24.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
a. arejita 0500
Badira suertezkoak, hizkerazkoak, erritozkoak eta magiazkoak, igarkizunezkoak, ezkutatzekoak eta buruzkoak.
25.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
a. arejita 0500
Kasu biotan, taldekideak hautatzeko bideak guztiz zehazturik, eta ia errito bihurturik daude.
26.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
a. arejita 0500
Erritozko burruka baten antzekoa da, beratan intuizioa eta espazioaren kalkulua eta garaitza (zapaltzea) edo galtze ezaugarri bat (inork norbera zapaltzea) elkartzen dituena.
27.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
n. balluerka 0072
Roheimen hirugarren lana (1945) mitoaren, erritoaren, fantasien eta ametsen, eta australiar primitiboen bizitzetan beraien funtzioaren azterketa bat da.
28.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
uzei 0446
2. Sin.: Donespena. Sagarapena errito apartekoa da sarritan, sagaratua edo donetsia (lekua, laguna, gauza, etab.) gurtzarako edo Jainkoaren zerbitzurako bereizten eta nolabait eremu profanotik ateratzen duena, sagaratuari izaera berri bat emanez.
29.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
uzei 0446
3. Sin.: Sagara; Mezerdikoa. Horrela deritza bereziki eukaristiaren edo * mezaren ospakuntzaren erdiguneko erritoa, ogia eta ardoa Kristoren gorputz eta odol bihurtzen direnekoa, fede eta teologia katolikoaren arabera.
30.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
j.l. arriaga 0107
M. Eliade-k
31.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
j.l. arriaga 0107
Grezian ere errito honen gomuta Demeter eta Yasion-en elkarmaitatzean (hiru urtean erein gabe zegoen larre baten gainean noski, eta Pluto edo aberastasuna
32.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
j.l. arriaga 0107
M. Eliade-k dionez, gaur egun ere ipar eta erdialdeko Europan ere leku askotan ezkontzako erritoak landa baten edo zuhaitz sakral baten aurrean egiten dira.
33.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
b. kapanaga 0206
Egin ohi dituen zenbait bazkari edo afari,
34.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
p. agirrebaltzategi 0031
Fedearen agirizkoaren ondorioa da zalantza: formulak, rituak, sinboluak behar ditu fedeak misterioaren erlijiozko esperentzia agertzeko.
35.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
p. agirrebaltzategi 0135
Bestalde, ikusia dugu zenbat rituzkorik dagoen lege erlijioetan
36.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
legazpi 0180
Egun honetako errito bereziak
37.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
munduan zehar 0079
Hiru destakamentuak elkarrenganako errezelotan ziren; izan ere, talde haietako bat guatiba izeneko aintziran, gizon urreztatuaren erritua ospatzen zenekoan, alegia urre eta esmeral aski aurkitzen bait zen.
38.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
ehhistoriaz 0113
Fuente Hoz-en
39.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
ehhistoriaz 0113
Hain zuzen ere, Neolito garaian banakako erritoa nagusi izan zenaren usteak, Los Husos-eko III. B
40.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
m. azurmendi 0148
Ez dakigu Euskal Herrian zeren zeinu ote ziren
41.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
in: ijito ipuinak, 5-8 0006
Gutxiengo baztertu bezala eta gehienetan indarkeria jasanez, ijitoen arrazak, inguruko ohitura eta hizkerak hartu eta bere-bere zituenekin nahastu izan ditu: beren hizkuntza den erromanierarekin; beren artisau-lanekin
42.
1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak
in: azkune mendia, iñaki: zezenak euskal herrian, v-xii 0008
Baina, bestalde, sakrifizio honetan, ostiral santu honetan, dena festa eta bizipozaren gainezkaldia da, eromena, sakrifizioak ez dauka ezer tetrikorik, bihotza ez du erru sentimenduak hestu-larritzen, baina pozkidak eta garaipenak zabal irekitzen du: ezertan ez dirudi, kristautasunetik ezagutzen dugun sakrifizio ilunaren erakoa, erritoan erakusten diren eta sakrifikaldi jokoari lagun eginez komunitateak desarroilatzen dituen sentimenduei bagagozkie.
43.
1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak
jaunaren deia 1969 0207
Honen egituraren gehien ikuturiko gairik handienak, prefazio eta kanon berrietaz gainera, hauek dira: 1. Mezaren betiko zatian, beren muina gordeaz, ritu batzuk erreztuak izan dira.
44.
1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak
jaunaren deia 1969 0207
Ezkontzako ritua aberatsagoa atera da, eta ezkonduen emaitzen esan-nahia argiago azaltzen da.
45.
1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak
a. murua 0001
Jose Mari Satrustegik puntualizazio inportante bat egiten du bi hitz hauei buruz:
46.
1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak
a. murua 0001
Euskal gabonak Euskal gabonak utzi dizkigun errito herrikoien artean bi azpimarratu daitezke: diru eskaerak eta gabonetako tronkoa.
47.
1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak
a. egaña 0002
Joseba Zulaikak rito iniziatiko gisan hartu duen kaki koloreko zirko horretan badira beste saltinbanki batzuk karrerako militarrak bezain galgarri: heldu berriak domatzeko beti prest agertzen diren beteranoak.
48.
1991> euskara batua ikasliburuak
gizarte zientziak/dbh 00051
49.
1991> euskara batua ikasliburuak
kultura klasikoa/dbh 00127
Orduan, Helenok, erritoak agintzen zuenari kasu eginez, zenbait txekor hil ostean, jainkoen baimena eskatu zuen arrenka. Ondoren, eskutik heldu zidan eta Apoloren tenpluko atalasera gidatu ninduen; hantxe, jainkoak argiturik, ondoko iragarpen hau egin zuen:
50.
1991> euskara batua ikasliburuak
j. etxeberria 00200
Harri-Aroko labar-pinturetan ikusten denez, dantza zenbait erritotan erabiltzen zen: Egipton, errito eta zeremonietako erabilera hau agerian gelditzen da Tebasko freskoetan, Isisen omenez egindakoetan.
51.
1991> euskara batua ikasliburuak
argia/4 0138
4. Uraren erritoaren bidez, Jesusen jarraitzaileak garela adieraztea eta ospatzea.
53.
1991> euskara batua haur-/gazte-literatura
j.k. igerabide 0023
Ondoren juduen dietetika legeen arabera egiten ziren animalien erritozko hilketak debekatu zituzten.
54.
1991> euskara batua liturgia
ibe2 00650
Opariak T.B.an bizi-obedientziarekin eta haurride-zerbitzuarekin badu ikustekorik, ez erritoekin (Erm 12,1).
55.
1991> euskara batua literatur prosa
d. martiartu 00100
56.
1991> euskara batua literatur prosa
j.k. igerabide 00012
Amarentzat hura errito magiko baten antzekoa zen; hori egitean, hobeto sentitzen zen, barneko larritasunak eta nahigabeak kanporatzen zituen, erritmo azkar bat jartzen zien, eta mendean hartzen zituen.
57.
1991> euskara batua literatur prosa
r. saizarbitoria 0183
Onean geundenean tea hartzen genuen kafearen ordez; atseginagoa delako, esaten zuen, errito bat betetzea eskatzen duelako.
58.
1991> euskara batua literatur prosa
i. aldasoro 0008
Gizonaren eta emakumearen haragizko elkartasunaren bidez, baina elkarketa hori errito sakratu bat bezala burutzeko kondiziotan.
59.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
erlijioak munduan 00013
Hala ere, beste erlijio bateko egin arren, askok eta askok animismoa praktikatzen jarraitzen dute hein batean. Beste gauza bat ere gertatzen da, alegia, mendebaldarren eta hauen
60.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
heriotza 00015
Horien ondorio dira hildakoa beste mundura errazago hel dadin, hildakoaren loturak aska daitezen edo bizirik dirautenek hildakoekiko beldurra baretzeko heriotzaren inguruan burutzen diren laguntza-ekintzak. Garaiaren eta lurraldearen arabera errito horiek desberdinak izan badira ere, heriotzari buruz egin beharreko edozein gogoetaren oinarrizko
61.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
heriotza 00015
Dena den, errito horiek analizatu eta ulertzea ez da erraza; askotan aspaldiko ondarea islatzen duten oso sistema konplexuak baitira. Sistema horiek aro kristaua baino lehenagokoak ziren eta Europako nekazari gehienek betetzen zituzten, baina horien berri ez digute elizetako, hilerrietako eta komentuetako aztarna arkeologikoek ematen; ezta elizetako sermoiek eta apezpikuek beren sinodoetan emandako legeek ere.
62.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
heriotza 00015
Euskal Herrian, beraz, R. M. Azkue folklorezaleak, J. M. Barandiaran antropologoak eta beste zenbaitek hiltzear zegoen herri-kultura zaharraz, usadioez, erritoez eta sinesteez jasotakoan oinarritu beharko dugu.
63.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
heriotza 00275
Rivers-ek xeheki aztertu zituen erritozko hiletak Melanesian zenbait herritan. Batzuk pertsona biziak ziren baina
64.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
azurm 00187
(Horrelako zerbait gertatzen da, herri-primitiboen errito
65.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
l.m. bandres 00230
Horregatik, krisiune horietan laguntza izateko eta zoritxarretik libre izateko, errito eta ohitura batzuk sortzen dira.
66.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
l.m. bandres 00230
Magia honetan urtearen garapena errito eta zeremonien bitartez adierazten da: natura uztarekin hiltzen da eta udaberrioro berpizten da pozez beterik.
67.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
l.m. bandres 00230
Horrela, errito horien bitartez, lurraren emankortasuna eta abereen ugalkortasuna lortzen ziren.
68.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
l.m. bandres 00230
Magia sinpatikoak, beste zenbait faktorerekin nahastuta (hilekiko beldurrarekin, adibidez), gizakien gaineko jainkoen edo deabruen ideia sortarazten du eta, horrela, naturako erritoek, sarbidekoek eta komuniokoek, beste esanahi berri batzuez hornituta jarraitzen dute.
69.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
f. rius 00034
Ozuk alde batera uzten ditu Mendebaldeko melodramak erabili ohi zituen gertaera
70.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
bitez 00111
Bestetik, errito erromatarraren ezarpenaldiaren ostean, elizetan gutxieneko ekipamendua lortu zen.
71.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
sexua 00073
Gizonezko-izaera lortzeko erritozko ekintza hauek heriotza-zigorraren mehatxupean ezkutatu egin behar zaizkie emakumeei eta umeei.
72.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
sexua 00073
Baina genero-bereizketa duen erritozko homosexualitatea ere bada; Ipar Amerikako berdatxeengan eta zenbait herri melanesiarrengan (Vanuatu-koengan), adibidez.
73.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
sexua 00196
Afrikako ekialdeko luo herrikoen ustetan, birjina hiltzen den neska mamu arriskutsu bihurtzen da eta nekrofiliazko erritoa egiten dute bare dadin.
74.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
sexua 00196
Gorpuek errito tantriko batzuetan zeregina zuten arren (ikus 238. or.), dirudienez sexu-atseginerako hilotzak erabiltzen dituen herri bakarra Ginea Berriko kainantuena da.
75.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
sexua 00242
76.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
sexua 00242
Baliteke bost emeen erritoa kasten arteko diferentziak ezabatzeko prozesu tantrikoaren parte izatea (ikus 237-239. orr.), baina baliteke tantrazaleari aberatsen esku baino ez zeuden esperientziak eskaini nahi izatea.
77.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
sexua 00242
Maithunarako prestatzeko ganja (
78.
1991> euskara batua saiakera-artikuluak
j. gabilondo 0040
Hala
79.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
g. aulestia 0607
80.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
g. aulestia 0607
81.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
j.k. igerabide 0075
Beraz, gizakiaren ekintza oro bilaka daiteke jolas; azken batean, errito oro, pittin bat erlatibizatuz gero (urrunduz eta begiratuz), jolasa dela ikusten dugu.
82.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
emakunde 1993 0026
Gertakari batzuek gure gizartean dauden jarrerak berdintzera daramatzate, esate baterako, sexu harremanekiko onarpen mailak gora egin du; familia nuklearizatuz doa, bere kideen indibidualizazioa eta erritoen sekularizatzea suspertzen duelarik, eta lan merkatuan emakumeak gero eta partaidetza nabariagoa dauka.
83.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
lantziri 0019
Lurpeko mundutik, eta honen erritoetatik askatuz bezala, gizonak gogo-aldaketa sakon bat jasaiten du, honek errito eta teknika-aldaketetara prestatzen duelarik.
84.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
lantziri 0038
- Ehorzketako errito berri batzuk, Protohistoriako jendeek hartuko eta egokituko dituztenak.
85.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
hd kulturak 0018
Katoliko bihurtzera derrigortu zituzten, baina beren jainkoak kristauen egutegira moldatzea lortu zuten eta beren erritoekin ere beste horrenbeste egin zuten.
86.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
hd kulturak 0090
Noizbehinka zenbait talde, edo tribu guztia, elkartzen da dantza handi eta taldeko erritoez festak ospatzera.
87.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
pirinioak 1995 0009
Sua eta beste errito batzuk gure omenaldia Naturari eskaintzeko bidea izaten da.
88.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
pirinioak 1995 0139
Solstizioen inguruan zenbait errito eta festa ospatzen da.
89.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
jorge de oteiza 0222
Zutoinezko harrespil hauen inguruan dantzak eta erritoak egiten ziren, jainko handiari edo zeruetakoari otoitzak batez ere, barnean egindako suaren kearen inguruan.
90.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
s. ott 0247
Hala ere, eredu hau truke, segidazko ordezkapen edo errotazio gisa sistematikoki egunera daitekeeneko testuinguru sozio-ekonomiko edo erritozkoak gero eta gutxiago dira.
91.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
i. iñurrieta 0245
Zeremonia uztaroan burutzea egoki datorkio erritoak nekazal esanahia zuelako teoriari.
92.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
s. ott 0216
93.
1991> euskara batua saiakera-liburuak
s. ott 0277
Oraindik ere ohituraren kontrakotzat jotzen da
94.
1991> sailkatu gabeak egunkariak
egunk 1991 0008
Lehenengo hitzaldian hilarri eta heriotzari lotutako erritoen berrogeitazazpi kidek parte hartuko dute.
95.
1991> sailkatu gabeak egunkariak
j. gimenez 0018
Ohi bezala, instituzioetatik at gauzatu zen elkartasun etsiaren erritoa, ebidentzia guztien kontrako
96.
1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak
aretxagazeta 1996 0008
96 emaitza
Datu-estatistikoak:
- erritu (96)