XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1940-1968 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0043 Ondoren izkuntza askoz inguratuta bizi izan da euskerea, keltera, latera ta onetik sorturiko erromantzeak baitik-bat.

2. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 ERROMANTZEAK

3. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 Sail honetan leudeke erromantzeak, herri ipuinak eta kondairak, kantak, atsotitzak, eta ahozko antzerkia.

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 Erromantzeak, tradiziozkoak beraz, hitz neurtuz ematen direnez, poesian sar daitezke, ipuinak eta kondairak ez bezala.

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 Baina erromantzearen funtsa konta poesia izatea da, jazoera historikoa edo asmatua kantatzearena, alegia.

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 Hortaz, epika eta lirikaren artean kokatu beharko genituzke erromantzeak, antzinakotasunari dagokionez gehienak XV eta XVIII garren mendeen artean sortuak direlarik.

7. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 Ahozko literaturan ohi den bezala, garai berriak etorri ahala, herriaren oroimena ez da nahikoa izaten erromantze altxorrari eusteko, eta zenbait biltzailek burututako biltze lanei zor diegu hainbat eta hainbat erromantze galdu ez izana.

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 Baina erromantzeak eurak ez ezik, berauen ohiturazko ingurua ere galduz joan da.

9. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 Kontutan har dezagun kantatzeko sortua dela erromantzea, kantuaren euskarria berezkoa duela, eta usario hau galduz gero ahozkotasunaren oinarria ere aienatu egiten dela.

10. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 Erromantzeen usarioa, bataz beste, honako inguruotan gordetzen da ondoen:. Itsas ertzeko herrietan.

11. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 Gaurko abeslariek erromantzeak zabaldu eta ezaguterazteko egindako lana ere ez dugu ahaztekoa, poesia zahar hauek berriro kantuaren bidez jendearen belarrietara heleraziz.

12. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 Ez dituzte, ordea, erromantzeen ahapaldi guztiak kantatzen, bertsio trinkotuak eta laburtuak baizik.

13. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 Erromantzeen inguru soziala

14. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 Jaiaren osagaia ere izan da erromantzea, erromantzeak kantatzea hainbat jairen barruko beste ospakizun bat izanik.

15. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0048 Diptongo batzuk gaskoinera gisako erromantzetara hedatu ziren, eta euskarara ere igaro ziren (adibidez, gure gauza causam lauza lausam kasutan).

16. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0048 Erromantzeetan, eta euskaran ere bai, murrizketa pena (poenam) gisako hitzetan.

17. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0048 e) Au diptongoa Hau da, noski, gehien kontserbatu edo eutsi den diptongoa, eta italieran, errumanieran, gaskoineran (eta bere gisako erromantzeetan) eragin bizia eduki du; euskarara iritsitako mailebuek ere fenomeno bera isladatzen dute (lauza lat. lausam, pausa lat. pausare gauza lat. causam).

18. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0061 Normala denez, kontsonantismo horrek kointzidentzia aunitz du inguruko erromantzeekin, maiz, bi hizkuntz sistemetan hitz bat-bera inkorporatzen baita.

19. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0061 B.- LATIN KONTSONANTEAK Latin kontsonanteak gaurko erromantzeetan garbiro isladatuak daude; bere azalpen foniko sistematikoa, horregatik, alferrikakotzat jotzen dugu.

20. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0125 Bestalde, gure aurretonika eta atzetonika batzuen erorketak erromantzeen eragina isladatzen du (latin arruntean emandako kasu zehatzak kendurik, noski).

21. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0125 Erorketa horiek euskaran kanpotiko eraginagatik ematen dira, euskarak ez baitu doinu intentsitaterik, erromantzeen neurrian, normalean behintzat, Gainera, mailebu latino batzuek jatorrizko bokaleak ukigabe gordetzen dituzte mukuru lat. cumulum-etik, murkila lat. furcillametik, apezpiku grek. lat. episcopum-etik kasutan bezala, nahiz-eta, maiz, metatesiak ere eman.

22. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0199 Gi/gy eta ii/i-az nahasten da batzutan frikatizapen eta igurzketa prozesuetatik igaroaz (gg), erromantze bakoitzaren araura.

23. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0199 Bainan i-ra erredukzioa gaiola L. lat. caveolam errom. gayola kasuan, eta gaztelanian eta aragoieran royo lat. rubeum hitzean.

24. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0199 Soilkapena hori, ordea, sarritan aitortu dugunez, ez da euskararena bakarra; Erromania guztian zabaldua dago, nolabait, eta, konkretuki, euskararen aldameneko erromantzeetan ere bai.

25. 1969-1990 euskara batua literatur prosa b. hidalgo 0159 - Esan zenidan Sibyl Vane zuretzat erromantzeetako heroina guztien irudia zela batera... gau batez Desdemona zela, eta Ofelia hurrengoan; Julieta bezala hiltzen bazen ere, Imogenia bezala berpizten zela berriro.

26. 1969-1990 euskara batua literatur prosa l. dorronsoro 0013 Dantzaldia bukatzean, zera esan zuen Zoramenek: - Lau laurdeneko ematen baldin badizkidazue, neuk bakarrik kantatuko dizuet erromantze bat; guztiz polita gainera: Margarita, gure andre erregina, haurregin ondoko mezetara joateko, Valladolid-etik irten eta San Llorente-ra joan zenekoari buruz da.

27. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0038 Hitz herroak, gaztelania zaharrean, nafar erromantzean eta euskaran esan nahi berdinxka dauka eta guk baliman nafar erdarari hartua: asmar estimar por conjeturas penser par conjecture, latinezko adaestimare, hitzetik, etorria.

28. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0032 Hainbat hitz zaharren lehen lekukotasuna latinezko edo erromantzezko testu batean, izen propio gisa, gertatzen da.

29. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bertsolaritza 0065 Eta gaur daukagu joera esateko: kanta epikoak ez dira bertsolariak, horiek literaturaren historiara; koplak, horiek ez dira bertsoak, folklorea dira; erromantzea, hori ez da bertsolaritza.

30. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. irazola 0039 Egia esan, gure artean hau da, euskaran aspektuak gero eta inportantzia gutxiago du, inguruko erromantze hizkuntzen eraginez edo, ERA ta ALDIEK, nagusitu bait dira.

31. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lmuj 0016 Egia aski elementala da; hori egiztatzeko nahikoa da ikustea Gaztelako erromantzea XIII mendean oraindik zein enbrionala zen.

32. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. lekuona 0089 Eta azkenik, ezin zitezkeen aipatu gabe utzi, gaiak berarizkoak dituenez, literaturazko beste zenbait saihets: erromantzeen estiloa, neurkera eta irudiera.

33. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. lekuona 0089 Euskal literaturan erromantzeen presentzia gehiago nabarmentzen ez den arte ikerkuntzan eta kreakuntzan nabarmendu ere, hankamotz edo besamotz dateke gure hitzezko artegintza, bai herri mailan, bai literatura idatziaren mailan.

34. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak n. mujika 0137 Euskal Lurralde Autonomoari dagozkion izen geografikoen normalizazioari buruz lege honen 10. artikuluak, bere lehen lerroaldian, lurralde, udalen...... izendegi ofizialaren aipamena egiten du eta zera dio: Autonomia Elkarteko lurralde, udal, herri, geografia-gorabehera, hiribide eta, orohar, toki-izen guztien izen ofizialak Jaurlaritzak, Kondaira-Lurraldeetako Foru-Erakundeek edo Toki-Erakundeek finkatuko dituzte, bakoitzak berari dagokion aginte-eremuaren barruan eta, beti ere, jatorrizko izen euskaldun, erromantzezko edo gaztelaniazkoari, hizkuntza bakoitzari dagokion idazkeraz men eginez.

35. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. ortiz de urbina 0327 1980 inguruan hizkuntza erromantzeak ikertzen hasi zirenean, hizkuntzen artean litezkeen ezberdintasunen auziak bereganatu zuen gunea sasoi hartan jaiotzeko zorian zegoen gramatika honen eredu berrian, Hatsarri eta Parametroen Teorian.

36. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak agenda 1990 0010 Era horretan desagertzen joan ziren baladak eta erromantzeak, koplak, abesti lirikoak, pieza ludiko-koralak eta dekoratiboak eta apunte parateatralak, betidanik literatur ondasun tradizionala osatu zutenak.

37. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nafarizendegia 0011 Gaurregungo Nafarroan, denek, bertakoek nahiz kanpotarrek, aitortzen duten bi hizkuntzaren, hots, erromantzearen eta euskararen, elkarbizitza gertakari historikoa dela ezin uka.

38. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nafarizendegia 0013 Hemen, z-ren ohizko euskal ahoskera mantendu nahi izan da, herskari ahoskabe (t eta k batik bat)-en aurrean, erromantzeak s bihurtzeko joera erakutsi duen kasuetan.

39. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ugalde 0210 Katalanak eta gailegoak, erromantzeak dira.

40. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak izeta 0001 Euskara nafartarren egiazko mintzaira, erromanoak honara etorri baino lehenagokoa, erromantze, latin eta erdara guziak baino zaharragokoa, gurea, nafartarrena eta Euskal Herrikoa.

41. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter/ubi 0239 Andregaia halabeharrez kantatzen hasi den Goizian goizik erromantzeko gertaera latzak mintzagai harturik, Gastonek bere interpretazio logiko arrazoitua ematen du kanta zaharrari buruz.


42. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter/ubi 0239 Senargaiaren bertsioa bere bizitzari aplikatzea erabaki du Helenak, erromantzean bezala ezkontza egunean bertan alarguntsa eta aberats bilakatuz.


43. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter/ubi 0239 Kontaera mota honek ere badu bere urruntze funtzioa, autorea benetan ari ez delako itxura emanez, pertsonaiekin, erromantzearekin eta irakurlearekin jolastuz.


44. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter/ubi 0239 2. Gastonen interpretazioa erromantzeari buruz.


45. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/dbh 00065 Erromantzeei dagokienez, lehenengo kokatu egingo ditugu denboran eta espazioan. Bigarren atalean, zenbait poema irakurriko ditugu, eta ondoren, behin eta berriz, abestu: irakurketa aberatsagoa izan dadin, ariketa batzuk proposatuko zaizkizue. Azkenik, laburpena egiten saiatuko zarete.

46. 1991> euskara batua literatur prosa j. sarrionandia 00475 Erromantzetatik euskarara hik hori intxisu bihurtu zen.

47. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l. valverde 00296 Goian aipatu bezala, Euskal Herriko Hegoaldean euskaltzaletasuna politika izaerako plantemenduen bidez azaldu zen: foralismoak, foruen erreibindikazioak ideologiaz erabat kutsaturiko literatura baten sorrreran esku hartu zuen. Literatura horrek euskaldunaren definizio-oinarriak eta berezitasunak ezartzeko xedea hartuko du, begiak mito eta elezaharretako iraganera zuzenduz, halakoek literatura baino askoz haratago doazen argumentuak ematen dituztelarik. Eleberria, askotan historikoa, elezaharra, ipuina eta olerkia, funtsean erromantze erakoa, izan ziren literatura foruzale horretarako euskarri eta bideak, eta haren ingurunea foruena baino askoz zabalagoa zen eta haren inguruan moldatu zen tradizioa Historian errotu eta gaur arte iritsi da, sektore jakin batzuetan partez indarrean dirauelarik.

48. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barandiaran 00011 Luis Luziano Bonaparte (Thorngrowe, Ingalaterra, 1813-Fano, Italia, 1891) funtsezkoa da. Koldo Mitxelenak dioenez, Printzea mendearen bigarren erdialdeko euskal literaturaren erdian egon zen, bera izan zen akuilu eta erreferentzia. Euskararekin bere interesa finougriera, zeltiera edo erromantzea bezalako hizkuntzak ikertu ondoren piztu zitzaion baina, besteekin ez bezala, geureari urte askotako lana eskaini zion.

49. 1991> euskara batua saiakera-liburuak sm 00062 Hiritarrei bakebideak eskaini behar dizkiete politikoek, eta ez elkarren arteko iskanbilarik sortu. Nafarroako historia zerbait ezagutzea aski da jakiteko Lingua Navarrorum bertako hizkuntza jatorra zela, euskara eta ez erromantzea.

50. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. erize 00218 Beste ñabardura batzuk ere kontuan hartu behar dira: Mendialdean oso desberdinak dira Nafarroa atlantiarra eta Pirinioetako ibarrak. Gauza bera gertatzen da Erdialdean, ez baitira berdinak Zangoza edo Leireko aldea, nafar erromantzearen eta Ximeno dinastiaren sorlekua eta XI. menderako erdaldundua (Salaberri 1994: 1.090), eta Lizarrakoa.

51. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. arrigain 00262 Baina salbuespenek araua berretsi ohi dute; eta salbuespen ezagunena da hizkuntza erromantze eta latinarena: frantsesetik latineraino atzera egiten badugu, benetan marra bertikalean gaude.

52. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak sm 00218 Nafarroako historia zerbait ezagutzea aski da jakiteko Lingua Navarrorum bertako hizkuntza jatorra zela; euskara eta ez erromantzea.

53. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak sm 1209 Hemen jarriko dudan lekukotasuna ordea, hitzez-hitz, 1955.eko argitalpenetik jasoa da, eta hau dio: Harrigarrizko eder da hizkuntza, arroka soilak bezala eusten du mendeak zehar inguruko erromantzeen itsas-gora, zailtasun ospearekin.


54. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0219 Arabiera dakien judutar batek hizkuntza honetatik erromantzera itzultzen du.


55. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0219 Eta literato hispanokristau batek erromantzetik latinera itzultzen du.


56. 1991> euskara batua saiakera-liburuak g. aulestia 0607 romance n. erromantze. n. amodio, maitaldi. adj. (cap.) latinetiko. Romance languages. Latinetiko hizkuntzak.


57. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r.m. pagola 0092 Ez dugu uste erromantzearen eragina izan daitekeenik, ikusi diran bi kasu hauetan, pozo eta gato, biek ere interferentzia berdintsua eragin bait zezaketen, baina ez dute berdin operatu.


58. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0014 Mintzaira ofizial bakarrak, latina, erromantzea, eta XIV-XVIeraino gaskoina, geroztik frantsesa, izan dira.

59. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... e. jimenez 0021 Huri zahar hori baino zaharragoa zen beste bat zegoen, ostera, ibaiaz beste aldean, hain zuzen ere, Bilbao La Vieja deritzana erromantzez.