XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0284 Natur zientzia modernoen aurrerakadaz, Ilustrazioak errealitatearen ikuspide pragmatista nagusi erazi du, alegia, errealitatearen ikuspide kausal-mekanikoa, ez teleologikoa eta ez esentzialista, teoria mailan errealitatea adigarritasun matematikora bihurtzen saiatuz (formula matematikoen antzekotara), baita giza zientzietan ere (moralean, etab.).

2. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0091 Pentsabide esentzialista, estatikoetara gaude ohiturik, eta batzuei bitxia irudituko zaie hau dena beharbada.

3. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. aldekoa 00138 Hori da bata. Bestea da, gorago jada aipatua utzi dudana: Azurmendik esaten duenarekin ados egonda ere, ez zait iruditzen nahikoa esaten duenik; konplexuagoa baita, zentzu tradizionala ez ezik, esentzialista ere baden ikuspegi hori ezin baita bereizi ikuspegi historikotik, alegia, etorkizunaren ispiluak islan dakarkion geroko gizarte eta aberriarekin.

4. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak f. rodriguez 00110 Ildo horretatik jarraituz, izango da posible, berreuskalduntze arloan erabili izan diren zenbait (des)kalifikazio kontzeptual abolitzea-gainditzea, definizio inoperante, estatiko, esentzialista, eta geldiarazleak erabiltzean: euskaldunzaharrak-euskaldunberriak.

5. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. sudupe 00016 Gaur egun ez gara probidentzialistak, ez esentzialistak, nahiz tradizioari begirunea eta lotsa ekarri edo aldarrikatu bederen, historizismoa ere ez dugu estimu handitan; alabaina, euskal herritarron borondatean oinarritu nazio irekia eraiki nahiko borrokan, jeltzaleek 1936ko gerra aurrean aurkitzen zituzten oztopoekin egiten dugu topo, ezker eta eskuin espainolzale zentralisten esentzialismo eta historizismoarekin.

6. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak g. gatti 0094 Ildo honetan eta ikuspegi kontzeptualean batik bat hizkuntz arloan euskal kontzeptuaren esanahia behatzeko hiru aukera definitzen ditugu: esentzialista (euskal jitea = maska aldaezinen konbinazioaz sortutakoa); kulturalista (euskal jitea = subjektu batek prozesu sozial eta historiko baten ondorioz daukan oinarrizko identitatea); eta hirugarrena, mikroidentitatezkoa (euskal jitea = norberaren identitatearen erreferentzia bat, besteak beste, eta ez halabeharrez oinarrizkoa edo garrantzitsuena).