XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak j. gorostiaga 0493 Halan ba, euskeraren zahartasuna, euskeraren batasuna, euskerazko etimologiak, bertsolarien txapelketetan eta abarrean sartu zan.

2. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0079 Or daukazuz Euskalerrian berton eta atzerrietan zabal millaka ta millaka euskal abizen, eta ba al dakigu euren egiazko etimolojirik?.

3. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak i. antiguedad 0305 Etimologiak berak dioskunez, GEOMORFOLOGIA Lurreko (GEO) formak (MORFO) aztertzen (LOGO) dituen zientzia da.

4. 1969-1990 euskara batua ikerketak p. urkizu 0131 Bigarrenak lehena kritikatzen du Larramendiri jarraikiz egiten dituen etimologiak direla eta, baina bakoitza bere garaiko emaitza da, hala nola Bouda eta Baumgartl-en lana, ezen hauek ere Kaukasoko hizkuntzen eta euskararen ahaidetasunaren aurre-iritziaz egiten dituzte gonbarazio anitz, bestela aski zaila hurbiltzen ikusten ditugunak.

5. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. sagarna 0059 Tubaldar tradizioa defenditzeko Larramendi Erdi Haroko historian oinarritzen zen eta hori etimologia bezain desegokia zen.

6. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. sagarna 0060 Uholde Orokorra baino zaharragoa dela frogatzeko etimologian oinarritu zen.

7. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. sagarna 0060 Etimologiaren bitartez hitzaren sorkuntzan eragina izan zuten baldintza sozialen errainua bilatzen zuen.

8. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0417 Etimologia hiztegi bat abiatu omen da, eta horrek arrengura bat sor lezake ezen ez baita euskalkika, maileguen monografiarik egin aspaldixkan.

9. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0418 - V. Lespy ta S. Palay-en bi gaskoin hiztegiak luzaro arakatu ditut, gure gaskoin itxurazko hitzen etimologiak bilatzeko eta P. Lhande-ren hiztegian, hala hola, agertzen direnak segurtatzeko.

10. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lmuj 0030 c) Etimologia. Esan dugunez, etimologia izan da Euskal Herrian arlorik arriskutsu eta labainkorrenetakoa, oraindik oinarri filologiko sendorik etzegoenean.

11. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lmuj 0030 Etimologia extrelatinoak (kaukasiarrak, ipar-afrikarrak, zeltak...) dira, aldiz, ilun eta garbiak gertatzen dira filologoentzat.

12. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak r. garate 0015 Metodoa, hitzaren etimologiaz, meta-odoa, bidean zeharkakoa = bidean zehar egiten den bidaia... norabait heltzeko edo, gutxienez, heltzekotan egiten dugun bidaia.

13. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak b. latiegi 0007 Euskal izenak dirala, ezpairik gabeko gauza da, baiñan ez zaizkit atsegin ematen zaizkien etimologiak, edo itz-erroak.

14. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak j.j. iribar 0001 Etimologi errazak alde batera utzita, garbi dago honela ez goazela inora.

15. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak a. murua 0001 Jose Maria Satrustegirengana itzuliz, Olentzero pertsonaiaren etimologiari buruzko sinopsi bat egiten du: 1. XVII. mendean zera esan zuen Lope de Isastik: Gabonei Onenzaro deitzen diogu, onen sasoia.

16. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 00109 Eta, egia esan, horrelako eztabaidetan Larramendi irten ohi zen garaile, bere jakituria haundiaz eta euskarakotzat ematen zuen zenbait etimologia argudiatuz, bere aurkakoak isilarazten baitzituen.

17. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter/ubi 0173 Eta, egia esan, horrelako eztabaidetan Larramendi irten ohi zen garaile, bere jakituria handiaz eta euskarazkotzat ematen zuen zenbait etimologia argudiatuz, bere aurkakoak isilerazten bait zituen.


18. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0140 Izena bera ere erromatarrek zerabilten lábaro-tik moldatua baitu fantasiazko etimologia eginaz, -lau buru- Azkuek jasotzen duenez.


19. 1991> euskara batua literatur prosa j. alonso 00210 honela esaten dugu jende hori Tajoz beste aldetik zetorrelako 5 Jatorrizkoan hitzaren etimologia azaltzen da (além do Tejo, hots, Alemtejo). (I.O.), aldi berean frogaturik uzten dugularik alentejotarrak bazirela, izan, Portugaldarrak izan baino lehenago.

20. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 00069 Konturatu al da irakurlea, horrela jokatzen ez badugu telescopio-k televisión esan nahi duela, edo alderantziz, hots, etimologiari begiraturik telescopio eta televisión sinonimo-sinonimoak direla, grekotiko -scopio latinetiko visión-en ordain betea denez gero?

21. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 0978 Etimologiazko zenbait auzi garbitzen ageri zaigu 41etik 50erakoetan.


22. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.c. etxebeste 0075 Bestalde, Altza izenaren etimologiak azterketa aparte bat merezi badu ere ez dugu aukera hau pasatzen utzi nahi Altzako izenak sortzen dizkigun zalantzak eta galderekin aipamen bat egin gabe.


23. 1991> euskara batua saiakera-liburuak karne ampamp; klorofila 0009 Baina gaztelaniazko grotesco-ren etimologia, barregarri zentzuan, italianozko grottesco-ren grotto-ri atxiki beharko litzaioke, lehendabiziko erromantikoen irudimen pseudo-basatian hainbestetan ageri diren fantasiazko leizeetan harkaitzaren laztasuna irudikatzen duten arkitekturazko apaingarriak hain zuzen.


24. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r.m. pagola 0248 Hizkuntzaren historia ezagutu nahirik zebiltzanez, horretarako biderik egokiena hitzen etimologia aztertzea eta honek hizkuntzarekin izan ditzaken harreman eta loturak bilatzea zuten.


25. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. lakarra 0218 0.2 Genio y lengua-tik datorren eta hain arrakastatsua izan den Larramendiren ariketa eta nortasunaren irudi zaharkituari (ikus Lakarra 1985a) 3 Harrigarri da L-ren azterketen interesa haren halaholako etimologiekiko sentiberatasunean eta antzeko azaleko kontuetan oinarritu izana. Euskara idatziaren historian 150 urtez izan duen eragina nekez azal daiteke bide agor horiek zehar. eutsi nahi dionik gelditzen bada ere, badirudi azken bospasei urteotan Larramendirekikoak aldatuaz doazela (cf. Lakarra 1985a, 1985b, 199lb, 1991f, Mitxelena 1983,1984, Sarasola 1986, Urgell 1985), egungo hurbilketa ohizkoena edo hedatuena besterik delarik.


26. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0454 Bonaparteren -garen etimologia kritikatzen du, batere zientifikoa ez delakoan.


27. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. murua 0112 Izenak erakusten duenez, toponimoaren etimologiak zama jasotzeko tokia esan nahi du eta seguraski zamarako kai txiki bat egongo zen bertan garai batean.


28. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0021 Latinetiko etimologiaz, erromes hitzak (peregrinus) bidaiari esan nahi du; hortik datorkio atzerritar esanahia ere, norbait ibiliz doan lurraldekoa ez izatearena alegia.


29. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. lasa 0053 Sorburu historikoaren aipamen guztiok oinarri gisa erabiltzen ditu bere ondorengo baieztapenerako: euskararen bidez azal daitezke gaztelerazko hitz frankoren etimologiak, eta hortaz, ezin daiteke euskarari jaramonik egin gabe gaztelaniar hitzen jatorririk etimologiarik atera akademiko espainiarrak aritu ziren legez.


30. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. lasa 0053 Hortan geratu ezin eta, andoaindarrak, 1726eko Real Academia Españolaren hiztegian ageri diren gaztelerazko etimologiak hartu eta, ordainean baina alderantziz, euskal jatorria izendatuz Atik B letra bitarterainoko hitz gaztelar mordo bat aurkezten du zerrenda batean.


31. 1991> euskara batua saiakera-liburuak in: lardizabal, francisco ignacio: testamentu zarreko kondaira i 0046 Pitxi hauen artean Larramendiren etimologia ospetsuetatik bat ere beretu du Lardizabalek: borda-urde (DT Burdel, es voz bascongada, síncope de borda urde, bordurde, que significa casa sucia, puerca).

32. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gomenerab 0023 Euskaltzaindiarentzat literatur tradizioa da, eta ez etimologiari buruzko usteak, hitz baten era gomendagarriena erabakitzeko erabili behar den irizpidea.


33. 1991> gipuzkera saiakera-artikuluak a. zatarain 0051 Gure asaberi ikasitako euskera baiño obea egiñ ustez' Aitzgorri, ez bait daki eta oyen antzeko etimologi oyek gezur gertatzen dira.