XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1940-1968 gipuzkera saiakera-liburuak e. muxika 0052 Irakasleak pilosopiko auzi bati buruz azalpenak, irakurgaiak egiten zitun.

2. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak r. irizar 0044 Paysan de la Garonne-ek, egillearen filosofiku izateari ez dagozkion gehiegikerietan erortzen delarik, zearo gaitziesten ditu, egiazko munduaren kristautze alegin hontan Kontzilio ondoreko Elizak bereganatu eta bere izpirituz kutsatu nai lituzken gaurko kulturaren ainbat agerkunde edo manifestazio.

3. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0218 Hau dena, hizkera filosofiko batekin emana.

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zibilizazioa 0179 Bere Giza ezaguerari buruzko saioa liburuan Baconen enpirismo zientifikoa jarraitzen du, eta pentsamendu filosofikoari aplikatzen dio.

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zibilizazioa 0179 Bere baikortasun filosofikoak bultzaturik, Elizen bilkura ta europar batasuna lortzeko estatuen arteko konkordia proposatu zituen.

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0021 Baina helendar filosofia Ekialdeko, bereziki Egypto-ko, doktrina erlijioso-filosofikoen menpean ala ez jaio ote zeneko arazoa oraindik eztabaidan dago.

7. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0021 Nolanahi ere, nahiz eta filosofiaren historian Mendebaleko filosofiara mugatzeko ohitura egon, esan beharra dago Asia-n ere izan direla eskola filosofiko garrantzitsu batzu, sarritan erlijio-tradizioari hertsiki atxekiak, baina autonomia propioz hornituak.

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0021 Asia-ko erlijio handiak (konfuzionismoa, taoismoa, hinduismoa, budismoa) batzutan, zenbait garai edo eskola jakinetan, doktrina filosofiko gisa gehiago azaltzen dira doktrina propioki erlijioso baino.

9. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0021 Jakintza filosofikoa, Hesiodo-rekin, k. a. VIII. mendean, jainkoez arduratzen da batik bat.

10. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0203 VI. METAFISIKA, ERREALITATEAREN JAKINTZA FILOSOFIKOA.

11. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0203 Hala ere, bere historian zehar, bere garapen historikoan, zenbait behar metodologikorengatik, disziplina filosofiko desberdinetan adarkatu izan da, e.b., logikan, etikan, estetikan....

12. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0203 Disziplina filosofiko hauetariko bakoitzak, bere alorrean, azkeneko jakintza izan nahi du.

13. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0203 Horrela, metafisika totalitatearen jakintza izan nahi duen disziplina filosofikoa duzu.

14. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0258 Hauek dira egungo gizonaren ezaugarri nabarienak: a) kritikaren zorrotza: sen horrek fedea bera eztabaidatzera darama, arrazoi zientifiko eta filosofikoaren baitan mugarik gabeko ustea ipintzera, erabateko ziurtasunak ukatzera.

15. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0241 Atomismo logikoa bilakabide filosofiko honen ondorio logikoa dugu.

16. 1969-1990 euskara batua ikerketak p. urkizu 0056 Mundu berri baten sorreran zeudela eta pentsamendu berri baten hastapenetan, zeinen arima eta gorputza zientzia izango zen, XVIII. mendeko kosmopolitismo filosofikoaren lehen hiritarrak zirela (134) aip. lib. 185 or., alegia.

17. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura l. izagirre 0016 Gauza filosofiko hauek idazten ditudan bitartean, zelai zabalaren erdian, mahai herrenaren aurrean, egurrezko aulkian eserita nago berriro.

18. 1969-1990 euskara batua literatur prosa a. lertxundi 0085 Oroitzen naiz nola zuk eta ahoa oso gutxitan irekitzen duenak oso arrazoi berdintsuak luzatu zenizkidaten sistema filosofiko guztiz desberdinen izenean.

19. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j. arriola 0010 Athenastarrek maite zituzten oturuntzak, istorio ederrak kondatu, azken teoria filosofikoak edo zientifikoak edo gertakizun politikoak eztabaidatu eta egiteko.

20. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak b. urkizu 0109 Irakasle-ikasleek jolas fisiko eta filosofikoak egin behar dituzte beren kabuz; eta hau, besterik ematen duen arren, heldutasunerako bidea da.

21. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. intxausti 0108 Esan gabe doa, Euzko Gogoa-k Eskolastika edo Neo-eskolastikaren lurretan zeuzkala bere pentsamendu filosofikoaren zuzterrak, baina garai haietarako hainbat apaizek, edo apaiz-gai izandako jarraile leialek egindakoa izanik harrigarri da hainbesteko sekulartasun hori.

22. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak hezksaila 1985 0013 Adibidez, Matematika eta Marrazketako Simetria gaiari dagozkionak; Fisika eta Matematikako Bektoreei dagozkien gaiak; Testu-azterketari dagozkionak, direla historiko, literario, linguistiko, filosofikoak, Euskara, Historia, Filosofia, Ingelesa etabarreko irakasgaietan.

23. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lasa 0077 Borges-ek berebiziko dohaina du ideia filosofiko bat literatura-gai bihurtu ahal izateko, nahiz eta ideia hori huskeria izan edo-eta, alderantziz, sakonena.

24. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0044 Piskana-piskana geroz-eta zehatzagotuz, zientifikoagotuz, metodoak zorroztuz, zientziaok (sikologia, sikoanalisia, soziologia nahiz arte-soziologia) beren hasieretako oinarri filosofikoak xahutzen dituzte.

25. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0044 Zientziaok geroz-eta zientifikoagoak dira, geroz-eta gutiago filosofiko.

26. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0079 Kontua ez da aitortza gehiago ala gutiago modernoa eduki: Alderdiek aitortzarik edukitzea bera da erreazionario, aitortza hori filosofikoa ala teologikoa izan.

27. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. urkizu 0121 Bestalde, ikaskuntzari buruzko pentsakera honetan guk geure egin dugun ikuspegi filosofiko ez-direktiboan ez da ikaslea behar baino gehiago baloratzen eta ez da beraren gaitasunari buruzko uste enpirikoan edo ikasteko gogoan oinarritzen.

28. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0116 Jakintza berri bat: Psikologi gaindikoa, 1951-1952 urteetan EUZKO GOGOA-n argitara eman saioa, berez informazio emateko saio da, fenomenu eta ikertzapen parapsikologikoen berri bildu-banatzeko; ez da bere gogoeten azalpen filosofikorik.

29. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak r. arregi 0059 Agintea honela planteatzerakoan zabalegia egiten du, eta, behar bada, filosofikoegia ere bai.

30. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. zulaika 0115 Eta azkenik ikerketa lan hori gaur egungo teoria antropologikoarekin eta zenbait arazo filosofikoekin loturik azaltzen zaigu.

31. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0174 Baina hori beste natura bateko problemekin dago lotuta, hobeto begiratzen bada: okerragoa eztabaida etikoaren edo filosofikoaren frakasoa baino, eztabaida politikoaren frakasoa da.

32. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. gametxo 0146 Azal-urratze horren berri zertxobait esplikatuko al dizuet? Gura baduzue, gaurko tertulia filosofiko honetan ahalik eta puntu konkretu batzu uki ditzakegu.

33. 1969-1990 lapurtera-nafarrera literatur prosa f. krutwig 0063 HEIKO: Hala ere euskal literaturan gerthatzen da... dadukagun apurttoan behintzat, Peru Abarka delakoaz hasita... hor ikhusiko duzue nola aholku philosophikoak emaiten dituena... justuki baserritar ignorantea den... eta zer gerthatzen da Txomin Agirreren novela ohituristekin.

34. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak vozeusk 1984 0001 Kultura hauen azterketa sakon batek, gaur egungo gizakiak tamalez gaizki interpretatu edo batere ezagutzen dituen printzipio filosofiko-mistiko berberetan oinarrituak daudeneko ondorioa eramaten gaitu.

35. 1991> euskara batua ikasliburuak denok senide 00037 Indiarrek berak, berriz, sanatana dharma (egia edo betiko erlijioa) sanskritoko hitzez aipatzen dute beren erlijioa; ondorioz, gizaki sortzaile batengandik baino lotuago sentitzen dira zuzenean jainko berarengandik, eta saiatzen dira Veden antzinako tradizio sanskrito Visnu, Siva eta Saktiren gurtza sektarioa eta Vedanta deituriko sistema filosofikoaren konplexutasun intelektualarekin konektatzen.

36. 1991> euskara batua ikasliburuak filosofia/dbho 00315 Filosofiazko liberalismoa, ordea, gutxieneko horientzako oinarri filosofiko baten bila aritu izan da autonomi kontzeptu kantiarra, adibidez eta hori liberalismo politiko pragmatikoaren balio eta pentsamoldeak atsegingarri eta positiboak direlako onartu ditu gizarteak (eredu liberalaren jarrera).

37. 1991> euskara batua literatur prosa j. cillero 00181 Komunikatuak eta egiten zituztenean, berari ematen zioten, aipu filosofikoren bat tartekatzeko.

38. 1991> euskara batua literatur prosa garm 0009 Gainera, Calmetek helburu apologetiko filosofiko edo erlijioso batez burutzen du lana: kontakizun horien egia edo gezurra agerian jartzeko.


39. 1991> euskara batua literatur prosa x. arregi 0089 Baina hain sakona izan zen nire ametsaren zirrara, hain perfektua nigan nire lagunaz sortu zen ideia, bere hitzez eta izaeraz, ezen oraindik irudika bainezake nire burua iradokizun filosofiko baten eragipean bailitzan; erromatar jakintsu hura bere Egeriak iradokitzen zuen bezala.


40. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00081 Orduko euskarak ez zeukan Unamunok nahi zuen kultur mailarik, eta berak ez zuen batere ahaleginik egin filosofi tradiziorik gabeko euskara totel eta traketsa kultur hizkuntza moderno bihurtzeko. Nekez idatz zezakeen, bada, bere hizkera ziztrin eta amuts hartan, Bizitzaren sentimendu tragikoaz euskarazko titulua eraman zezakeen saio filosofikorik.

41. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00104 Herderrek ez ditu begi onez ikusten ilustrazioaren zenbait iritzi filosofiko. Haren unibertsalismo abstraktua, kosmopolitismo uniformizatzailea eta arrazionalismo mekanizista kritikatzen ditu.

42. 1991> euskara batua saiakera-liburuak heriotza 00275 Horregatik eztabaida filosofiko latzak izaten dira gizakia (gainerako izakiak ez zaizkigu axola) noiz jaio den eta noiz hil den erabakitzeko. Arazoak benetan erabaki ezinezkoak dira ernaldutako arrautzak bizitza propioa duen eta noiztik duen jakiteko (edo ernaltzeko edo beren karga genetikoa konbinatzeko gai diren sexu-zelula guztiek zergatik bizirik eduki behar ez duten jakiteko) jarrera pragmatikorik ez badugu.

43. 1991> euskara batua saiakera-liburuak heriotza 00275 Era berean, zaila da heriotza-unea zein den erabakitzea. Azken urteotan aldaketa handiak izan dira heriotza iragartzen zuten bihotzaren eta arnasketaren iragarleak alde batera utzi direlako eta nerbio-sistema zentralaren iharduera oinarritzat hartzen delako. Aldaketa horiek direla eta, eztabaidan ideia filosofikoak sartzen dira eta horien barnean ideia erlijiosoak ere bai.

44. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 00015 Pentsakera hark giza arrazaren ideia erlijioso nahiz filosofikoak pikotan jartzen zituen, hein handi batean behintzat.

45. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 00156 Horregatik egintza partikularraren oinarriztapena motiboaren bitartez eta horren beharrezko ondorioa gutxi kontrajartzen bazaio ekintzari oro har eta esentziaren arabera bakarrik bere baitan arrazoigabea den nahimen baten agerpena delakoari, era berean gutxi kontrajartzen zaio soinaren funtzioen azalpen fisiologikoa soin horren existentzia osoa eta bere funtzioen sail osoa nahimen haren, zeina soin beraren kanpoko ekintzetan motiboen arabera agertzen baita, objektibazioa bakarrik delako egia filosofikoari.

46. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.r. bengoetxea 0068 - Hezkuntzarako eskubidea eritzi filosofikoen arabera (16. atala).


47. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. iztueta 0487 Filosofi eta literatur genero gisa, greziarrek sortu zuten eta harez gero pentsamendu filosofikoak nahiz jarrera moralak nahiz literarioak adierazteko asko erabilia izan da historian zehar.


48. 1991> euskara batua saiakera-liburuak arrazakeria 0210 Horrexegatik, hain zuzen, legeek eta dekretuek bereziki zainduko dituzte gutxiengo ideologiko eta filosofikoen eskubide-askatasunak.

49. 1991> euskara batua saiakera-liburuak jorge de oteiza 0048 Oteizak horrela gure mendeko bi korronte filosofiko handienak konbinatzen ditu bere pentsamenduan: existentzialismoa eta zientifismoa (gizarte-zientzien alderditik batez ere).

50. 1991> euskara batua saiakera-liburuak jorge de oteiza 0048 Bestetik, filiazio akademiko ezak ez du derrigorrez izaera filosofikoa ez duenik esan nahi.

51. 1991> euskara batua saiakera-liburuak jorge de oteiza 0073 Agian gure kulturan testu filosofikoak landu beharrik ez dugu izan, era batera edo bestera Oteizak adierazten duenez, eta euskal filosofia estandarra aurkitu nahi izatea amets hutsa izango da.

52. 1991> euskara batua saiakera-liburuak arte modernoa 0321 Soziologismo kritikoa, lehen une batean, positibismo filosofikoarekin erlazionatu zen: H. Taine-k gizarteko egoeren ondorio edo ispilu bezala argitu zuen artea.

53. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. iztueta 0165 Gaixotasunak, batetik, ez zion irakurtzen uzten eta, bestetik, sistema filosofikoetan sinesten ez zuelako, liburuak kontsultatzeko gogo gutxi zeukan.


54. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hezksaila batx 1994 0088 b) Funtzio historiografikoa, teoria filosofikoen izaera historikoaz jabetzea bideratuko duena, bai eta paradigma zientifikoez ere, sortu dituen gizarte, kultura, politika eta erlijio ingurune eta baldintzak, abiaburutzat dituen ustekizunak eta egon daitezkeen bereizkeriazko aurriritzi amankomunak argi utziz eta, aldi berean, artea, literatura eta abar bezalako beste kultur ekoizkinen arteko antzekotasun eta desberdintasunak zehaztuz, historizitateak ere eragina izan baitu berengan.


55. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. de txurruka 0067 Erroman, helendartasunarekin batera beste gauza batzuen artean idazti-zabalkundearen teknika, gogoeta filosofikoak, dialektika eta mintzalaritza sartu izan ziren.


56. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0311 Gai abstraktua izan arren, hondo filosofiko honetan pausatuko naiz, pentsamenduaren historian bere lekuan koadratzeko.

57. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0311 Parisetik gutun batean Goetheri idatzi dionez 1798 udaberrian, bere bi egitasmo handiak dira amaitzear dagoen mendearen deskribapen bat eta zientzia propioki berri baten fundazioa: antropologia konparatibo bat (...), nik nagusiki gizakiaren ezagutzara bere singulartasunean jotzen dut, eta aski era enpirikoan osoki egiazkoa izan dadin, eta aski filosofikoan aldian aldiko unerako baino gehiago balio izateko Ideia berdina Ch. G. Kô*rneri gutunean, 1783ko azaroa, WBG I, 172; F.A. Wolfi, 1796ko abenduan, V, 183. Ik. orobat Plan einer vergleichenden Anthropologie, WBG I, 338. Baita I, 378-379 eta 423-432 (Das achtzehnte Jahrhundert).