XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1940-1968 bizkaiera liturgia emeza 0638 Fisikan, zenbaketan eta izkuntzetan gizon argia, beartsuentzat esku-zabala ta ardura aundikoa erriari jakintza emoteko.

2. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak or 0188 Fisika ere ba'zedukan euskeraz egiña, berak mutikoeri irakatsi zien gaia.

3. 1969-1990 euskara batua administrazio-idazkiak hezksaila 1984 0019 84 / 85 ikasturterako 10 esperientzia onartu dira, irakasgai ezberdinetakoak (Fisika eta Kimika, Natur Zientziak, Geografia eta Historia, Gaztelania eta Euskara) eta 7 Institututan eta Ikastola 1ean burutzen ari direnak.

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00002 1.1. ESPAZIOA ETA DENBORA FISIKA KLASIKOAN

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00002 Fisika Klasikoaren oinarrian espazio eta denboraren ideia dago.

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00002 Fisika klasikoaren arlotik irteten ez garen bitartean, espazioak eta denborak orain aipatuko ditugun propietateak dituztela onartuko dugu.

7. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00002 Horrek, ordea, ez du esan nahi horrelakoak direnik; eta Mekanika Kuantikoaren edo Fisika Erlatibistaren arloetara pasatzean, kolokan jarriko dira.

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00002 Zer esanik ez, absolututasun honek mugatu egiten du Fisika Klasikoaren arloa, zeren eta, Erlatibitatearen teorian sartuz, bi punturen arteko distantzia behatzailearen abiaduraren funtzioan baitago (Erlatibitate Espeziala) eta, bestalde, espazioaren kurbatura ere kontutan hartu behar baita (Erlatibitate Generala).

9. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00002 Kasu honetan ere, denbora zerbait absolututzat hartzera jotzen dugu, eta egin ere, horrela egiten dugu Fisika Klasikoan.

10. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00142 Energia potentziala definitu dugularik, Fisikaren hizkuntza matematiko gisa, oso baliagarri gertatuko zaigu funtzio eskalar baten gradientea zer den adieraztea.

11. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00175 Bi gorputzen problema hau sarri ageri da Fisikan, problema korapilatsuagoren baten laburpen gisa.

12. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak m. murua 0011 1.1.1.3.- Plano inklinatua Lurtzoruarekin angelu zuzena egiten duen edozein gainazal leunari deitzen zaio horrela fisikan.

13. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak l.m. bandres 0020 Gaurko Fisika dela eta kargatuta dauden zatiki mikroskopikoak, elektroiak hain zuzen, artiletik ebonitara pasatzen direla gauza jakina da.

14. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Fisika eta kimikaren arloa guztiz jorratu gabekoa zen XVI mendera arte.

15. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Baziren, Syrakusa-ko Arkhimedes-ek (K. a. 287-222) egindako aurkikuntza eta asmakuntzak; Txinatarrek Ekialdean, eta Arabiarrek, Mendebaldean, tratatutako alkimia eta optikak Fisika eta Kimika zientziekin baino, magiarekin zerikusi handiagoa zeukaten.

16. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Galileo Galilei (1564-1642) Pisan (Italia) jaio zen eta Fisika experimentalaren sortzailetzat jo dezakegu.

17. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Fisikaren arloan, zientifikoki lan egiteko bidea aurkitu zuen beraz.

18. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Honek, Fisika Matematikoa sortu zuela esan daiteke.

19. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Binomioaren teorema eta kalkulu diferentziala asmatu zituen; Fisikari dagokionez, Grabitazio Unibertsalaren legea enuntziatu zuen.

20. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Argi eta garbi ikusten da bada, magnitudeak definitu, unitateak erabaki eta horiek neurtzeko neurgailuak hobetu diren heinean aurreratu dutela Fisikak eta Kimikak.

21. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Zer dira ordea Fisika eta Kimika?.

22. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 2.2.- FISIKA ETA KIMIKA.

23. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Zientzia Fisikoaren barnean ordea, sail desberdinak bereizten dira: Fisika, Kimika, Biologia, Geologia, Astronomia, Meteorologia, e.a.

24. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Hauetako bakoitzak bere arlo berezia du, baina halere, Fisika dago beste guztien oinarrian eta abiapuntuan.

25. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Tamalez, Kimika eta Fisika ikasten ari den ikaslea zientziaren teorizismoan jausten da maiz eta Kimikaren eta Fisikaren irakaskuntza teoria, hipotesi eta ideia abstraktuen azalpen hutsean gelditzen da horren ondorioz.

26. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Fisika eta Kimika zientzia esperimentalak izanik, contranatura gertatzen da irakaskuntz eredu teorizista hori.

27. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Fisika eta Kimikazko ariketa-liburuak izeneko liburu-sail honek, zubi bat ipini nahi du irakaskuntza teoriko eta ikasitakoaren erabilpen praktikoaren artean.

28. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Fisika eta Kimikazko ariketa-liburuak izeneko liburu-bilduma honen ale guztiak, egituraketa jakin bati lotuko zaizkio zientziaren alderdi praktikoa lantzeko helburuarekin.

29. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Liburuxka bakoitzak Fisika eta Kimikaren alor zehatz bati lotuko bazaio ere, alor hauek zabalak izanik, azpialorretan banatu dira problemak proposatzeko eta azaltzeko unean.

30. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 0010 Printzipio hau askotan erabiliko dugu Fisikako edozein arlotan.

31. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 0122 Energia potentziala definitu dugularik, fisikaren hizkuntza matematiko gisa, oso baliagarri gertatuko zaigu funtzio eskalar baten gradientea zer den adieraztea.

32. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 0125 Gradientearen esangura fisikoa azaldu ondoren, Fisikaren elementu matematiko gisa duen garrantzia aipatuko dugu.

33. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 0125 Fisikaren arloan egin beharrean, egiteko ohitura dago, gero energia mekanikoa energia kinetikoaren eta energia potentzialaren batuketa izan dadin.

34. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 0148 Bi gorputzen problema hau sarri ageri da Fisikan, problema korapilatsuagoren laburpen gisa.

35. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 0158 Fisikan ere horrelako zerbait adierazi nahi da.

36. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 0158 Txoken azterketa oso garrantzizkoa da Fisikan.

37. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 0158 Hainbat gertakari txoke gisa azter daitezke, hauen artean Fisika Atomikoaren arlokoak nagusi direlarik.

38. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0027 Fisikan, erreferentzi sistema bat behar dela esaten da.

39. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak f. rodriguez 0086 Zergatik gertatzen zen hau?: batez ere astronomoak ezin zezakeelako unibertsoaren harmonia deusezta fisika eta erlijioa deuseztatu gabe.

40. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zibilizazioa 0179 Barroko aldiko zientzi gizonek, Leibnizek eta Newtonek finkatutako oinarriez baliatuz, fisika ta natur zientzien bilakaera handia sortzen da.

41. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0080 A) FISIKA ARISTOTELIKOA.

42. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0080 Aristotele-ren sistema kosmologikoa krisian zegoela garbi ikusi dugu lehen, baina, Fisika aristotelikoak kontraesan sakonak eduki arren, ez zaio oraindik gogor eraso.

43. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 1. 1. FISIKA ETA KIMIKA: ZIENTZIA ESPERIMENTALAK.

44. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Horregatik fisika eta kimikari zientzia fenomenologiko deitzen zaie; fenomeno fisiko eta kimikoak aztertzen dituztelako alegia.

45. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 FISIKAK fenomeno fisikoak aztertzen ditu.

46. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Egia esan, egunetik egunera Fisika eta Kimika nahastuago daude, erlazionatuago daude.

47. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Gaur egun Fisika eta Kimika bereiztea nahikoa zaila gertatzen da.

48. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0007 Fisika, fenomeno fisikoak aztertzen dituen gai esperimentala da.

49. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0203 Matematikak ikasteari ekin zion, baina astronomia eta fisikaz arduratu zen gero.

50. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kimika 1990 0071 Bi mende lehenago Galileok fisikan egin zuen bezala, kimikaren oinarriak ezarri zituen, eta bertan behera bota zituen kimikariek zituzten ideia zaharkitu eta okerrak.

51. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natura/oho 0007 Bestalde nahikoa da eta gure ustez egokiagoa gainera, laborategi bakar bat izatea gai eta arlo guztientzat (Fisika, Kimika, Biologia, etab...), Naturan gertakari eta ekintzak ez bait dira isolatuak eta bakoitza bere aldetik jazotzen, baizik eta elkarren menpean, (...).

52. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.m. iturralde 0061 (...); kontua zera da: egunero bezalaxe Fisikako ariketa aspergarri bezain nazkagarri batzuk ari ginela egiten, noizbehinka hormako erlojuari begiratzen genion bitartean ea klasea noizpait amaitzen zen....

53. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.m. iturralde 0061 (Hantxe bukatu dira gaurkoz nire Fisika eta Misika-ko ariketak).

54. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.m. iturralde 0061 Behin eta berriz muxukatzen! (Eta ni han: Risky ezin inozoagoa han, Fisikako problemak eginez...); (Ai, Risky, noiz esnatuko haiz eta noizko ikasiko duk?).

55. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.m. iturralde 0081 Oso urduri nengoen klasean eta Fisika-ko ariketetatik bat ere ezin izan nuen ongi egin.

56. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l.m. bandres 0030 Beste erreferentzi sistema batzuk ere oso erabilgarriak dira Fisikan: koordenatu esferikoak edo koordenatu zilindrikoak, adibidez.

57. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak elhuyar 1985 0328 Aurkibidearen laburpena: 1- Kantitate fisikoak eta unitate fisikoetarako sinboloak; 2 Kimikako eta fisikako kantitateetarako gomendatutako izen eta sinboloak; 3- Unitateetarako sinboloak eta unitateak; 4- Zenbakiak; 5- Kantitate fisikoak, unitateak eta balio numerikoak; 6- Gomendatutako sinbolo matematikoak; 7- Elementu kimiko, nuklido eta partikuletarako sinboloak; 8- Espektroskopiorako sinboloak; 9- Potentzial elektrikoen diferentzien, indar elektroeragileen eta elektrodo-potentzialen zeinuei dagozkien hitzarmenak; 10- pH delako kantitatea; 11- Erreakzio-abiaduraren definizioa eta erlazionaturiko kantitateak; 12- Zenbait oinarrizko konstanteren balioak; 13- Erreferentziak.

58. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. larrañaga 0351 Asieran Pisikako experimento bat besterik zanik etzuan iñork uste.

59. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. oregi 0034 Dena den, egintzazko kuantoari darion zehaztueziñaren abialegearen eta 0ampdeg;K-etik hurbil gertatzen direnen garrantzia egungo fisikan ezin esanalako ditugu.

60. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak p. arregi 0080 Normalki fisikako klase batetan elektrizitatearen alor baten berri, honako eta beste antzeko formulaz ematen zaie: horrela Ohm, Pouillet, Joule, Faraday edo beste batzuen formulak eta beren praktikotasuna paperean ikasiz gelditzen da ikaslea.

61. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0010 7. Erreboluzioak gizartea kalitatez aldatu nahi izatekotan, planteamolde eskasa iruditzen zaio ezker berriari zapalketa edo errepresioa termino fisikazko-ekonomiazkoetan jartzea.

62. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. santamaria 0021 Baina beharra ez da bakarrik fisikaren aldetik ikusi behar.

63. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. mujika 0251 College Royal-eko edo Lorategi Botanikoko kimikazko kurtsoetara joan ziren eta ikasketak egin zituzten D`Arcet eta Rouelle irakasleekin, Kimikan eta Fisikan ez ezik Mineralogian eta beste natur zientzietan hastapenak eginez.

64. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. mujika 0253 Eskola metalurgiko honen berri ematen du elkarteak 1784an Erregeari zuzendutako gutun batean eta horretan ikusten denez Faustok Freibergen ezagutu zituen gai-antzekoak ematen dituzte Bergaran ere: Mineralogia orokorra eta aplikatua, meatzeen ustirapenerako teknikak, lurreko geometria, Marrazketa Teknologikoa, metalurgiari egokitutako Fisika eta Kimika eta metalen entseiua.

65. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. pagola 0052 Zientziek, historiak, etnologiak, psikologiak, biologiak, matematikek, fisikak, astronomiak, bakoitzak bere ikuspegitik, humanismoaren gezurra salatu dute.

66. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0091 Dirudienez, ba, Karmelo Zamalloak eta Xabier U.k (fisika euskaraz irakatsi nahi ez zuen anonimoak) ez dute nik baino problema gutxiago izan Mitxelenaren ideiak ongi ulertzeko...

67. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. haritschelhar 0474 Nahiz literaturatik kanpo dauden, aipatu behar dira hezkuntzari buruz eginikako hainbeste liburu hala nola matematikakoak, fisikakoak eta abar... edozoin mailatako beharrezkoak zirenak.

68. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak hezksaila 1985 0013 Adibidez, Matematika eta Marrazketako Simetria gaiari dagozkionak; Fisika eta Matematikako Bektoreei dagozkien gaiak; Testu-azterketari dagozkionak, direla historiko, literario, linguistiko, filosofikoak, Euskara, Historia, Filosofia, Ingelesa etabarreko irakasgaietan.

69. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak hezksaila 1985 0013 Adibidez, Batxilergo Orokor honetan, Ekologia planteia daiteke gai desberdinen arteko ardatz integratzailetzat eta Fisika, Biologia, Natur Zientzien bidez, ikasleen ekologi ikuspegi hau garatzen eta sakontzen lagunduko duten gai eta alorrak egituratu.

70. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. duoandikoetxea 0001 Denetara, (Leonhardi Euleri Opera Omnia) bildumak (Euler-en lanekin batera adituen irazkinak ere baditu) 72 tomo ditu: 29 Matematikaz, 31 Mekanika eta Astronomiaz eta 12 Fisika eta beste gai batzutaz; gainera, korrespondentzia gelditzen delarik ([23],483 or.).

71. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. kintana 0011 Harentzat Naturaren zientziá zen egiazko zientzia bakarra, eta fisika esperimentala Naturaren zientziaren parterik inportanteena.

72. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak p. agirrebaltzategi 0161 Fisikazko saioen antzekorik, agiriak beren artean alderatzea bakarrik dugu historigintzan.

73. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak p. agirrebaltzategi 0161 Baina holakorik esaten duena zera hontaz ahazten da: historiazko lan jatorrenean ere, fisikazko edo biologiazko bilakaerak begiztatzean eta miatzean haina barruntatu ohi direla gertakariak, norbera berauetatik aldenduaz eta berauek eskuperatuaz eta kontrolpetuaz.

74. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lanintel 0018 Adibidez, Fisikan, laborategiko ihardunak dira onenak, ez motibatzeko bakarrik, baita ikasteko ere.

75. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. sagarna 0030 Bere iritziz, ba dago gizartean fisikaren eta psikologiaren alorretik at erortzen den zenbait gauza: ingurukoek beharturik hartzen ditugun jokabideak, pentsakerak eta sentikerak.

76. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lehenzikloesper 1987 0183 - Datu ekologikoei buruzko problemak planteiatu (populazio-dentsitateen kalkulua; hazkunde, jaiokortasun, hilkortasun tasak......) berauek ebazteko Fisikan ikasitako prozesuak aplikatzen saiatuz (Ir).

77. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak fisikaren historia 0125 Edukina: Historiaurrea.- Grezia eta Erroma.- Erdi Aroa.- Birpizkundea.- Newtonen mendea.- Newtonen ondorengo bi mendeak: XVIII eta XIX.ak.- XX. mendea.- Fisika XXI. mendean.

78. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. irazabalbeitia 0105 Gaur egun 23 sail desberdin daude (Antzerkilaritza, Bertsolaritza, Kazetaritza, Laneko Euskara, Literatura, Pedagogia, Historia, Informatika, Linguistika, Glotodidaktika, Filosofia, Matematika, Psikologia, Fisika, Politika, Medikuntza, Musika, Natur Zientziak, Kimika, Soziologia, Zuzenbidea, Nekazaritza).

79. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. uria 0079 Eta ez bakarrik teoria horretan, fisikan laugarren dimentsioa denbora da.

80. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak g. nazabal 0009 FISIKA

81. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. ensunza 0010 Estatika - Mekanika, gorputzen higidura aztertzen duen fisikaren atala da.

82. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak fisikaren historia 0003 Aipaturiko mugen barnean, beraz, Aro Paleolitikoan, Aro Neolitikoan eta Metalen Aroaren hasieran emaniko pauso teknologiko-zientifikoak aztertuko ditugu gai honetan, horrela Fisikaren Historia laburtu honi hasiera emateko.

83. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak fisikaren historia 0003 ARO PALEOLITIKOA Harrigarri samarra gerta daiteke Aro Paleolitikoaren Fisikaz hitz egitea, baina zientziaren arlo honen helburua materiaren konportamoldearen azterketa izanik, Naturako indar-mota desberdinen azterketarekin zerikusirik duena Fisikarekin lotuta dagoela esan dezakegu.

84. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak fisikaren historia 0003 Bestalde, historiaren arloan gaudela, Fisikaren kontzeptuaren zehaztapena oso gauza berria dela esan behar dugu, azken bi mende hauetakoa nagusiki.

85. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak fisikaren historia 0003 Horregatik ez da arraroa izango, gaur egun Fisika, Kimika, Matematika, Medikuntza eta abar banandurik ikusten baditugu ere, garai haietan (eta duela bizpahiru menderarte) denak Naturaren Filosofiaren atalak izatea.

86. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak fisikaren historia 0041 Bertan, lehen momentuan Sokrates-en ideiekin ados bazegoen ere, prozesu baten bidez, berriz ere Fisika joniarra lantzera heldu zen eta hasieran, beraren idazlanak Platon-en estilokoak izan ziren.

87. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak fisikaren historia 0041 Bigarren momentu baten, Platon hiltzean, Akademia laga zuen, bertan Fisikaren ordez Matematika irakasten zelako.

88. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak fisikaren historia 0041 Honela erraz uler liteke Fisika joniarretik zuen urruntasuna, beraren lana Teologiaz eta Platon-en ideiez eraginda bait zegoen.

89. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak fisikaren historia 0041 Fisika izeneko idazlanean Aristoteles-ek desberdindu egin zituen Fisika eta Matematika.

90. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak fisikaren historia 0041 Fisikaren barnean aztertzen zituen gorputzek, izate eta egitura geometrikoak zituzten, (...).

91. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak fisikaren historia 0077 Dena den, gertaturiko aldaketen garrantziaz jabetzeko, egokia izan daiteke aldez aurretik zeuden teorien azalpenarekin eta horixe da hain zuzen hasierako puntuan egingo duguna, Fisikaren historiarekin zerikusirik izan zuten atalak aipaturik.

92. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0027 Gaur egun, fisikako testuliburuek argia fotoiak direla esaten diote ikasleari, hots, uhin eta partikulen zenbait ezaugarri agertzen dituen entitate mekaniko kuantikoak direla.

93. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0027 Mende honen hasieran Plank, Einstein eta beste batzuek garatu baino lehen, fisikako testuliburuek argia zeharkako uhin-higidura zela adierazten zuten.

94. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0243 Konposatuen taldetik elementuen taldera egindako metalen transferentziak errekuntzari, azidotasunari eta fisika eta kimikaren konbinaketari buruzko teoriaren sorreran oinarrizko papera izan zuen.

95. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0312 Arazo honen ebazpide izan litekeena fisika nuklearraren arloan egindako aurkikuntza batzuetatik sortu zen.

96. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1988 0001 Pedro Miguel Etxenikek, gaur egun UHU-UPVko Fisika katedratikoa dena eta Garaikoetxearen lehen Gobernuan Hezkuntza eta Hizkuntza sailburua izandakoak, ustegabeko zein ulergaitzatzat jo du Gasteizko Gobernuak UEUn orain arte emandako diru laguntza mozteko erabakia hartzea.

97. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1988 0001 Edo, nahiz eta beren burua abertzaletzat jo, Madrileko zenbait agintarik bezala, uste dute euskarak ez duela Unibertsitatean Fisika irakasteko balio, nahiz eta urtero kontrakoa erakutsi, baina, noski, hori ez dute garbi esan.

98. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1989 0001 3.- Matematikak, Natur Zientziak, Marrazketa, Fisika eta Kimika.

99. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1980 0001 Fisikaren barrutian pauso harrigarria euskarak.

100. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1980 0001 Bereziki, Fisikako irakasle euskaldunei zuzendua dago, COU eta Unibertsitateko lehen kurtsoko irakasleei.

101. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1980 0001 Batzutan ardatz kontzeptuak dira, besteetan Fisikaren atal osoak.

102. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak hemen 1988 0001 Biologia, farmakologia eta fisikaren oinarri sendoenak kolokan jarri ditu ikerketa lan horrek.

103. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1973 0001 Fisikan, Etxebarria gaztea aise mintzo da euskaraz, aire, ur, lur, itsaso-ibaietaz oraiko jakintza baliatzeko.

104. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... p. agirrebaltzategi 0002 Bada Fisika, fenomeno fisikoak estudiatzen dituena: Zientzia da.

105. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... p. agirrebaltzategi 0002 Fisikak nahiz Ekonomiak beren lekua dute Unibertsitatean, Fisikaren Fakultatea eta Ekonomiaren Fakultatea ezagutzen ditugu.

106. 1991> euskara batua antzerkia x. diaz 00059 Matematika, Fisika, Astrologia zientziak gustokoak dituen aztia.

107. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00097 Joseph J. Thomson zientzilari ingelesa, Cambridgeko Unibertsitateko Fisika Katedradun izan zen. Fisikako Nobel saria jaso zuen 1906an elektroiaren aurkikuntzagatik. Elektroiaren kargaren eta masaren balioen arteko erlazioa ezarri zuen, formula honen bidez adierazia:

108. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00008 Fenomeno horien azterketa da bi natur zientziaren helburua: Fisika eta Kimika izeneko zientziena.

109. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00008 Fisika fenomeno fisikoak aztertzen dituen zientzia da, hau da, substantziaren izaera aldatzen ez duten transformazioak eta horiek arautzen dituzten legeak aztertzen dituena.

110. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00008 Azterturiko fenomeno-motaren arabera (termikoa, elektrikoa, magnetikoa, mekanikoa, etab.), zenbait adar ditu Fisikak.

111. 1991> euskara batua ikasliburuak axelko 0022 Bestetik, hor ditugu tradizioz erabili izan ohi diren banaketak: esperientzi arloa, natur eta sozial arloak... eta baita horiek baino zaharragoak diren banaketak ere: anatomia, biologia, geografia, fisika, kimika, historia...


112. 1991> euskara batua ikasliburuak bakarka/4 0074 11. Ondo dakit Fisika, baina Kimika ikasteko daukat.


113. 1991> euskara batua ikasliburuak beleko 0021 Lehendik bagenituen natur zientziak, geografia, fisika, kimika, historia... eta antzeko izen ederrak.


114. 1991> euskara batua ikasliburuak fisika pr. 1995 0039 Beste edozein jakintzatan gertatu ohi denez, Fisikaren azterketan ere, arlo desberdinak bata bestearen atzetik doaz.

115. 1991> euskara batua ikasliburuak fisika pr. 1995 0039 Aipaturiko ekuazio diferentziala behin eta berriro agertzen da Fisikan eta beste zientzietan.

116. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00009 Hemen beheko marrazkietan aurtengo ikasturteko Fisika eta Kimikako unitate didaktikoak zein diren agertzen dizugu, eta baita gaiak nondik nora doazen agertzen duen haria ere.

117. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00009 Lantzen hastera zoazen Fisika eta Kimikako lehen unitate didaktiko honetan aztertzen den gaiari zinematika deitzen zaio.

118. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00009 Hiztegi batean zinematika hitzaren esanahia begiratzen baduzu, ikusiko duzu zer den: kausak kontuan hartu gabe higidura aztertzen duen fisikaren adarra.

119. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00009 Bigarren unitate didaktikoan, higiduraren kausa horiek aztertzen hasten garenean, fisikaren beste adar batekin hasiko gara, dinamikarekin.

120. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00052 Zinematikari, hau da, higidurak aztertzen dituen fisikaren atalari, eskaini diogun unitate didaktiko honen azken atalean astroen higidura aztertuko dugu.

121. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura a. aldekoa 00150 A! Eta, espero zen bezala, Matematikak eta Fisika eta Kimika suspenditu nituen. Baina mundua ez da horregatik amaitu.

122. 1991> euskara batua literatur prosa p. zubizarreta 0022 Fisikak kosmologia zaharra ordezkatu du; aspirinak, berriz, sainduen bederatziurrenak. J.S..


123. 1991> euskara batua saiakera-liburuak baietz ba! 00046 1959: Oxfordeko unibertsitatean Fisika ikasten hasi naiz.

124. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. iturbe 00007 Kimika Fisikarekin batera agertzen da lehendabiziko ikasturteetan, irakasgai bakarra osatuz. Ikasturte gorenetan (LOGSE batxilergoko 2.ean, UBIn, eta abar) eduki-multzo propio batean zentratzeak, beste irakasgaietatik isolatua, ez luke ahantzarazi behar beste zientziekiko duen harremana, eta horregatik, gaiari dagozkion eduki tematiko edo kontzeptualez gain, beharrezko egiten da eduki transbertsalak ere programatzea.

125. 1991> euskara batua saiakera-liburuak zozoak beleari 00086 Fisika eta Kimika, Matematika eta Dibujo beti arrastaka ibiltzen nituen.

126. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elektromagnetismoa 00020 Horixe da gai honen helburua, eta azpimarratu beharra dago eremu kontzeptua eta bektoreen matematika funtsezkoak direla, teoria elektromagnetikoan ezezik, gaur egungo fisikaren ia arlo guztietan.

127. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elektromagnetismoa 00353 Oinarri hau faltsua bazen ere, fisika teoriko eta esperimentala koalitatibo eta koantitatiboki argitu egin zituen.

128. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elektromagnetismoa 00353 Harrezkero fisika modernoaren teoria mikroskopikoak eta uhin-teoriak garatzen ari dira, elektromagnetismoaren teoria eta teknika makroskopikoak atzean utziz, eta ondorioz elektromagnetismoa bektore-eremu bezala ikusteari utzi egin zaio. Hala ere, teoria eta teknika hauek balio ertainetarako erabilgarri izaten segitzen dute.

129. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 00010 Izan ere, gero eta zuzenagoak iruditzen zaizkit aspaldi irakurri nituen Max Plank fisikari handiaren hitz hauek: egia bat ez da garaile ateratzen aurkariak bairatuz eta haien begietako lotura eroraraziz, baizik eta, batez ere, azkenean aurkari horiek bata bestearen ondotik hilez doazelako eta belaunaldi berria egia onartuz doalako. Fisikan hori gertatzen bada, atera kontuak.

130. 1991> euskara batua saiakera-liburuak azurm 00187 Alegia, mundu fisikoan bertan gizon-emakumearen unibertsoa ez da fisiko material hori bere soiltasunean bakarrik, mundu objektiboa esaten dioguna hortxe bere aurrekotasun biluzgorrian: mendien sublimea haien fisika bezain erreala da!

131. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. saizarbitoria 00020 Adolfo Suárezen esaldi hura aipatu dut lehen: euskaraz ezin da fisikaz hitz egin.

132. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. saizarbitoria 00020 Nik arrazoia eman nion jakina zaila dela fisikari buruz euskaraz hitz egitea, fisikaz jakinda ere, eta ez nion gure fisiko nazionalaren kasua aipatu; miraria zera da, oraindik tabernan garagardo bat eskatzeko balio izatea edo antzeko zerbait uste dut esan nuela;

133. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. saizarbitoria 00020 eta kontra egiteagatik esango nuen hori, ziur asko, baina baita premisa nagusia ezeztatzeko ere; hau da, euskara ahula denez hots, ez du fisikarako balio, ez du hizkuntza ofizialaren traturik merezi.

134. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak l. rada 0076 E: Unibertsitatean lituanieraz irakasten da baina oraindik badaude 10 ikasletako taldeak fisika, matematika, ekonomia eta zuzenbidean.


135. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 0077 Astronomia, fisika, matematika, biologia, medikuntza eta kartografiaz lan egiten eta aztertzen hasi ziren.


136. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 0077 Hauek historiako lehen fisiologoak (naturaren ikerketa dinamikoa) dira, hots, fisika edo filosofia naturaleko ikerleak, filosofoak pentsakera hutsez arduratzen ziren bitartean.


137. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 0107 Platonen fisika eta biologia antropomorfikoak dira eta alderdi etikoa ere badute.


138. 1991> euskara batua saiakera-liburuak in: torrealdai, joan mari: xx. mendeko euskal liburuen katalogoa ii. 1993-1994, vii-viii 0007 Baina Newtonen fisikaren erlatibitate arauak aplikatuz, behatzailearen perspektiba izaten da munduari zentzua ematen diona, bere munduari noski, (...)

139. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eima 1995 0200
Programa-mota: ariketak
Irakasmaila(k): BBB, LH, IEE
Jakintzagaia(k): Fisika
Urtea: 1989

140. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eima 1995 0200
Programa-mota: simulazioa, ariketak
Irakasmaila(k): BBB, LH, IEE
Jakintzagaia(k): Fisika, Kimika
Urtea: 1990

141. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. apalategi 0348 Fisika kosmikoa astronomo babiloniarren behapen medioez eraikitzera beharturik balego bezalatsu da nolabait.

142. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 0195 Fisika 101-102ko A-T ikastaroaren ikaste-denboraren neurri ona genuenez, bagenuen kalkulatzerik ikasterakoan izandako eragingarritasuna deitu geniona, alegia minutuko edo ikaste-orduko ikasitako kopuruaren indizea.

143. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 0195 Thorsland-ek minutuak erabili zituen A-T ikastegian ikaste-denboraren neurri gisa, eta Fisika 101-102 irakasgaiko lehen eta azken azterketetako errendimendua.

144. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. agirrebaltzategi 0263 Fisikaren egitekoa zehazten ari delarik, Max Planck-ek dio, neurtu ahal den edozein gauza neurtu behar duela fisikariak, eta neurtzeko moduko bihurtu neurtu ezinezko gauza guztiak.

145. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. iztueta 0140 Herri bereko Unibertsitatean filosofia eta zientziak (fisika eta matematikak) ikasi zituen eta, unibertsitate-ikasketak 1746an bukatu ondoren, leku berean Privat-dozent gisa erakutsi zuen 1756-1770 epealdian zehar.


146. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ovniak 0027 Astronomia, astroen fisika (astrofisika) eta geologia oinarrizko zientziak izan dira gaur egun Eguzkiaren eta planeten sorrerari buruz dakiguna jakiteko.


147. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Zer dira fisika eta kimika?


148. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Fisika eta kimika zientzia esperimentalak dira eta helburutzat daukate naturaren eta bizi gabeko materiaren portaeraren ikerketa eta baita bizi garen unibertsoak betetzen dituen legeak aztertzea ere.


149. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Fisikaren gaiak indarrak dira gehienbat, hauek baitira materiaren egituraren eta aldaketen arduradunak; era berean, energia eta hau sortzen duten kausak aztertzen ditu.


150. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Aurrerantzean fisikak eta kimikak izaera berdintsua izango dute.


151. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Baina ez fisika eta ez kimika ez dira mugatzen bizigabeko materiaren ikasketara, baizik eta beren akzio eremua geroz eta gehiago hedatzen dute, hau dela eta fisika eta kimikaren eta biologia, geologia, medikuntza, farmazia, injenieritza eta abarren artean muga zehatzak finkatzea ezinezkoa gertatzen da.


152. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Uste dugu fisika eta kimika izan direla eta etorkizunean jarraituko dutela izaten unibertsoaren portaera finkatzen duten legeen bilaketa hunkigarri bat; unibertsoak ez baitizkie bere legeak aditzera ematen iraunkortasunez, ahaleginez eta adimenez saiatzen direnei baizik.


153. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Fisika eta kimika ikastea abentura zirraragarria da.


154. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0005 Fisika eta kimikaren helburua, beste edozein zientziarena bezalaxe jokoaren arauak aurkitzea da.


155. 1991> euskara batua saiakera-liburuak mekanika eta uhinak 0499 Magnitude konjokatuen arteko erlazio honek garrantzi handia du fisika kuantikoan, azken batez Heisenberg-en ziurgabetasunaren printzipiora bait garamatza (...).


156. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fisika orokorra 0520 Dena den, textu hau Fisika Orokorrekoa izanik, nahikoa deritzogu erabilitako erreminta matematikoari.


157. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lure/3 0110 Garrantzi handiko lanak egin zituen fisikaren alorrean.


158. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0619 Beroak parte har dezakeen fenomeno guztietako bero-transmisio motak aztertzen dituen fisikaren atala.


159. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. biguri 0019 Adibidez, lana mundu normalean gauza bat da baina fisikan, zuk hartzen duzu piano bat, ematen diozu gelari buelta, eta egiten duzun lana zero da;

160. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. biguri 0019 beste gauza bat da, ze, fisikan integral gisa definitzen baita.

161. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. biguri 0019 Gero, errealitatean ez dago horrelakorik, ezta fisikan ere;

162. 1991> sailkatu gabeak egunkariak dnoticias 1995 0026 Suarez Espainiako presidente ohiak fisika nuklearra euskaraz ikasteko posibilitateaz trufaz mintzatu zenetik elur asko bota du.

163. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egin 1991 0031 Joan den urtean bezala, glotodidaktika, itzulpengintza, linguistika eta literatura landuko dira Hizkuntzalaritzan eta, bukatzeko, fisika, informatika, laneko euskara udal administrazioa, matematika, natur zientziak eta osasunako gaiak banatuko dira uztailaren bigarren hamabostaldi honetan.


164. 1991> sailkatu gabeak egunkariak g. etxeberria 0016 Ez bait zen Abadia, espezialitate bakar batean aritu, aleko sarreran esaten zaigunez: astrofisika, astronomia, fisika, geologia, geografia, antropologia, hizkuntzalaritza eta zientzia esoterikoak ere landu zituen.


165. 1991> sailkatu gabeak egunkariak a. oiarbide 0035 Saioa, batez ere, sukaldaritza fisika koantikoa baino zailagoa dela pentsatzen duten horientzako da; arrautza bat frijitzeko komeriatan ibiltzen diren horientzako, hain zuzen ere.


166. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... 7 baietz 1997 0004 Baina betidanik euskaraz ikasi duen batentzat gogorra izango da bat-batean, esaterako fisika erdaraz ikasten hastea.