XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa or scruz 0014 Joan dira gure Fueroak, esatea mingarri ba da ere.

2. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa or scruz 0014 Santa Kruzek, bestek adin bat egin zun Fueroen alde, gure aspaldiko lege aiei eutsi-naiean.

3. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa or scruz 0021 Euskalduna ua ere, ta Fueroena entzutean su ta gar egiten zitzaion biotza.

4. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa or scruz 0021 Maite zuten bai karlistak eta Santa Kruzek beren Erregea, erlijioaren eta Fueroen aldekoa baitzan.

5. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa or scruz 0021 Don Carlosek euskaldunetaz baliatu nai zun Errege-alkian eseritzeko; euskaldunak berriz, artaz, Fueroetarako, ta biek musu uts gelditu ziran.

6. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa or scruz 0021 Arek beintzat Gernikan eta Villafrancan juramentuz agindu zun, gure Fueroai eutsiko ziela.

7. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak lab 0001 Egipenak, bear ditugu, egipenak, Gure eskabide legezkoak, estatuto, araudia edo fueroak dirala Kongreso'ko mai gañean daude; gobiernoak bere eskuetan ditu.

8. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0014 Aitaturiko dialektika-joko ta ideia-burruka huntan, nola zeuden gure Fueroak?.

9. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0014 Erdi-Aroa zehar sortzen dira sortu Fueroak (Euskal Herriko usadio ta ohitura dira, hitz batean), eta renazentista-absolutismoa Europaz jabetzen den urteetantxe gorpuzten dira Fuero hauek Euskal Herrian.

10. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0014 Erregeak jainko ziren Estadu absolutu haien tartean (Luis =xLv=-gnaren Ni naiz Estadoa), politiku-mirari gertatzen dira Fueroak.

11. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0014 Gero, XVIII ta =xLx=-gn. gizaldietan, gure Fueroen ideia demokratikoen aizea zabaltzen hasten denean, deuseztu ta erori egiten zaizkigu Fueroak.

12. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0014 XVIII-gn. gizaldiko euskaldunek fueroekiko ideia edo ikuspegi klasikoa zuten.

13. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0014 Fueroen mami diren ohitura ta usadioen begirunea oinharri dela eta pakto edo elkarte baten bidez eginiko batasuna (nahiz elkarte hori ixila izan eta ez espresuki egina).

14. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0014 Fueroak zinegiteke (hots: paktoa berritzeke), ezin zitekean inor Gipuzkoa edo Arabako Errege izan edo-ta Bizkaiko Jaun.

15. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0014 Fueroei dagokienez, lehengo gizaldietako, ideia berak gordetzen ziren, beraz.

16. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0014 Ez zuten jauntxo hauek, Fueroei dagokienez, ideia apartekorik.

17. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0015 LIBERALAK ETA KARLISTAK FUEROEN AURREAN.

18. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0015 Fueroak eskierki.

19. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0015 Izpiritu atzerakoi hunek bere egoitza gure Herrian jarri bazuen jarri eta sei urteko karlismo-gerla gertatu bazen, Fueroak izan ziren guztiaren kausa.

20. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0015 Liberalek, 1820'an Espainiaz nagusitzean, kendu egiten dituzte Fueroak.

21. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0015 Eusko liberalek ez zuten Fueroak defenditzen asmatu edo ez zuten defenditzerik nahi.

22. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0015 Bestalde, eusko liberalek ez zuten heurek gogo-zuten demokrazi ta askatasun-izpiritua Fueroetan barruntatzen.

23. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0015 Liberalentzat, Frantziko Matxinadaren uniformista-printzipioetan eta Adam Smith'en utilitarismoan eskolatuak izaki, anakronismo huts ziren Fueroak.

24. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Beste nunbaiten esan dudan bezala (1) , pragmatismoaren eta razionalismoaren tartean, derrigorrez ezabatu behar ziran Fueroak liberalen eskuetan.

25. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Horregatik, Ideia berrien kontra zeudenak (eta gero karlista deitu zirenak) altxa ziren Fueroen alde, nahiz-ta Fuero-lege haiek absolutismoaren kontrakoak izan.

26. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Horrela bada, karlisten hirukote nagusia Fueroek, Monarki zaharrak eta Erlijioak osatzen zuten.

27. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Fueroen arazo huntan funtsezkoa izan zen 1820-tik 1823-ra bitartean liberalek urratutako bidea.

28. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Donostiako liberalak, komerzio-interesak medio, Fueroen etsai izan ziren beti.

29. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Azkeneko hauek zabalduriko Pake ta Fueroen kanpaña, erabatekoa gertatu zen gerlaren amaitzeko ta Bergarako Elkartea osatzeko (2) Euskal erdi-liberalak, karlista-gerlan, Junta bat osatu zuten Baionan, Conde de Villafuertes ordiziarra buru zutela. Ahaleginak egi zituen Junta hunek Fueroei eusteko.

30. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Hala ere, ez haiek ta ez hauek ez zuten Fueroen mamia ikusten asmatu.

31. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Fuero-zaleentzat, nahiz karlista nahiz erdi-liberalentzat, lege ukitu-ezina bilakatu ziren Fueroak.

32. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Fueroak, edozein kinkatara jartzen diren zer biziak izanik, gauza hil eta itxi bihurtzen dira.

33. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Fueroen tasun funtsezkoen bat ahaztu zuten hauek inolaz ere: Fueroak konstituzio politiko; ideki, zabal, zirela Inglaterrako Konstituzioaren araura.

34. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Hiru Probintzietako Junta Nagusiak araudi-Junta ziren, Deretxo modernoan hitz hunek duen zentzura, hots: nahi zutenean alda zezazketen Fueroak hortarako Fuero hauek jartzen zituzten baldintzak bete ezkero.

35. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Eta horrela Gipuzkoako Fueroetan, aldaketa eskatzen zuen Junta Nagusiak ezin zezakean aldaketa hori ontzat eman, baizik eta prexixo zen urrengo Juntak onhartzea.

36. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0016 Deretxoan, ez ziren Fueroak Euskal Herriko usadio ta ohitura baizik, Lege bihurtutako usadio ta ohitura.

37. 1969-1990 bizkaiera literatur prosa ker gernika 0008 Goiz aretan goizean-goiz jagi izan zan, Foruen plazan dagoan Zirilo'ren dendara joateko.

38. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak j. gorostiaga 0493 Holan ba, gure edesti edo forua sakondu eban.

39. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak karmel 1979 0057 Agiriko saioetan entzulegoak irrikaz eta gozamenez onartu oi zituan gaiak (Madrileko politikoak eta jokabideak, amnistia, estatutoa, foruak, askatasuna...) erabat makaltzen dira, politikoen ezpanetan erabiliak izaten direnetik.

40. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0064 Euskalerriak, nun-nai ta nainoz, ekandu onak izan dauz etika ta maitasun maillan; iñoiz iñor, geiegikeriz edo, ekandu zindo orrein ausle ba'zan, erriak zituan legeak, Foruan etozanak, ain zuzen, eta areik erakutsi oi eutsen olakoai zuzenezko bidea.

41. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0047 Bizkaiko Foruaren kontra emona zan lege ori.

42. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0043 FORU ADIN URRETSUA.

43. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0043 Orain Carta Magna deritxaguna (1526 g. urteko Foru Barria) idatzi zanetik Borbondarrek 1700 g. urtean agertu arte, Bizkaian politika adin urretsua gozartuko dabe, eta Elias de Tejada kondairagileak idatzi dauanez, bere jaurkintza tresnea sortzea lortu dau, eta bere foruak lurreko erregerik ahaltsuenek begiramenez aintzat hartu dabez.

44. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0043 Hori dala-ta, Tejada-k esango dau Felipe II garrenaren aldian ikasi dabe bizkaitarrek adore ziurrez euren foruak zainduten, ganeko mendeetako aurrez-aurrekoetarako eskolatu bihurturik.

45. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0064 Hortxe sortzen dira harako Foru Onak, zaindu behar diranak, foru onuratsuak eusko gizarte eremuko aldra batzuentzat.

46. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak p. zabaleta 0016 Iruñea - Foruen monumendua eta Diputazioa.

47. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.m. arrieta 0020 Balearen zati bat, burutik buztanerainoko bizkar-zatia erregeri eman behar zitzaion, Zarauzko foruak 1237an dionenez.

48. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. amenabar 0043 Gerra hura bukatutakoan, fueroak kendu edo moztu egin zituzten.

49. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. amenabar 0043 Fueroak galdu zituzten, baina hizkuntza, behintzat, ez zedila gal.

50. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. amenabar 0043 Politika mailan, berriz, fueroen azken aztarnak galtzearekin, historian zehar hain gartsuki gorde eta defenditu zuen bere nortasuna galdu zuen.

51. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0056 eskuinaldean:
Bilboko Konsulatua (1.511).
Bizkaiko Foru berria (1.526).
Oñatiko Unibertsitatea (1.540).
B. Etxepareren Linguae Vasconum Primitiae (1.545).
P. Axularren Gero (1.643).
Artoaren sarrera (XVII).
Cia. Guipuzcoana de Caracas (1.728).
Herri Adiskideen Elkargoa.
Bergarako mintegia (1.776).
Hobbes-en Leviatán: (1.651).
Locke-ren Dos tratados acerca del gobierno (1.689).
Montesquieu-ren El espíritu de las leyes (1.748).
Rousseaur-ren El contrato social (1.762).

52. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0092 abagune aldaketarekin itzuliko dira gatazkak eta bizkortuko estruktura sozialaren aldakuntzak... Erregeren finantzal premiak zorroztu ziren... eta nahiz Foruak edo salbuespen fiskalak E. Herriak berekin ukan, ez zuen zama honi ihes ahal izan... Batzarre Nagusiak zerga probintzialak gehitu zituen, neurri hauek baserritar jendearen artean ezinegon bat sortzeraino.

53. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0098 ... Merkatari donostiarrek eta bilbotarrek, burges hiritarrek, liberalek, foruen gainditzea beren ekonomia eta ideologiaren irtenbide naturala bezala ikusten zuten.

54. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.m. arrieta 0090 Herri xeheak, baserritarrak asko laguntzen zien ekintza horietan karlistei, goraxeago esan dugun bezala, Don Karlos foruen alde zegoelako ustetan.

55. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura m. ruiz de aostri 0021 Gerla zibilaren ondorioa latza izan zen: foruak galdu.

56. 1969-1990 euskara batua literatur prosa m. legasse 0022 2) Eta latina oroen erligio katolikaren hizkuntza bakarra zela eta, Elizaren hizkuntzatik etorritako bi dialektoak, haien Foru eta Korteetan erabiltzeko ekin zieten.

57. 1969-1990 euskara batua literatur prosa m. legasse 0026 4) Eta ere bai esaten zuten farisauek: Gainera, Erromatik etorritako mintzaira latinizatuak gure foru eta batzarreetan sartu ditugun bezelaxe, frantsesa eta espainola erabili behar dira eguneroko bizitzan.

58. 1969-1990 euskara batua literatur prosa x. gereño 0116 - Nola esan dezakezu hori, Alize, Santos Ladron de Zegamaren odola oraintsu isuri denean, Iruñea honetako gazteria mendietara ihesi joan denean, gure Foruak arriskutan daudenean?

59. 1969-1990 euskara batua literatur prosa i. m. de lezea 0007 Ezkutaria beldurrez dardarka zegoen bitartean, Gaston ametsetan ari zen bueltakoan egingo zioten ongietorriarekin... herensugea hiriko harresietara eramango zuen arrastaka... aitak negar malkotan hartuko zuen eta Ricardo Corazón de Leon-ek foruak zin egitean berekin han egon zen Txikon arbasoaren ezpata emango zion oparitzat... bere argazkia besteen ondoan eskegiko zuten eta....

60. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak t. ureta 0039 Bertze arrazoi bat: bihar edo etzi (jainkoak horrela nahi izanki) Euskadik izanen du, Españiako Estatuaren barne, bere Gobernu bat, Foruak edo Autonomia.

61. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak l. baraiazarra 0020 Horrela jaiotzen zen haurrari, bortea deritzo Nafarroan, eta hango Foruak debekatu arren, hainbat haur izaten ziren bertan-behera utziak.

62. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak sm 0447 Manterolaren beste alderdi bat, gure artean ez hain ezaguna, hizlari polemistarena da; bereziki foruen eta euskararen alde nabarmendu zen Donostiako Ateneoan.

63. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak sm 0393 Euskaldunon foruak gogoan harturik inoiz madarikatu dugun Cádizko Konstituzioa, lehen erregeren pertsonarekin zegoen konpromisoa korteen esku uzten zuena, garai beretik ikusia ez dirudi hemen ere gehiengoarentzat hain txarra zenik.

64. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. intxausti 0108 Miarritzeko aleak ere aberatsak dira lan historikoetan: Heraldika (Kerexeta: Mazmarroiztia), Gipuzkoaren Historia (Lekuona), Foruak (Lekuona), Bibliografia (Altzola), Antxieta misiolaria, Etxahun (Etxaide), Kumran-go bilakuntzak (Gaztañaga), etab.

65. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 1981 0131 - Adizu! Non dago Foru kalea? - Begira, hortik zuzen-zuzen joan eta semaforoan galdetu - Eskerrik asko, agur!.

66. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 1981 0131 - Adizu, mesedez! Non dago Foru kalea? - Begira, hortik aurrera joan eta iturri bat dago.

67. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. zabala 0069 Sei hilabetera hil zen oinaze asko eraman ondoren, euskaldunoi foruak kendu zizkiguten egun berean, 1876-7-22an.

68. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. urrutikoetxea 0063 Euskal Herriari dagokionez ez dira gauzak euskaldun gehienek nahi duten neurrian zuzentzen Fernando erregearen gidaritzapean; nahiz merkatalgintzan, nahiz politikan Euskal Herriko irtenbide bereziak itxiarazi egingo dituzte pixkana-pixkanaka; hala, 1824. urteko inportazioen aurkako legea eta 1829 eta 33.etako Nafarroako Fueroei dagozkien Legeak.

69. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill axmgl 0029 Jakin behar da, gainera, erreboluzio handiak euskaldun frantsesen fuero eta lege berezi guztiak ezabatu zituela.

70. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak gasteiz 0036 Honaino iritsi zen Isabel Vitoriako harresiaren ondoan foruak eta ohiturak begiratzea zin egitera.

71. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak gasteiz 0060 Udaletxearekin batera Foru Aldundia jaso zen: bertan, ia oroigarri bezala, antxinako foruen aztarnak gelditzen ziren.

72. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. zaldua 0046 Bizkaian Jaun edo Erregeek, Foruak betetzeko zinak lau aldiz egin behar zituzten, Bilbon, Bermeoko Santa Eufemia elizan, Gernikako zuhaizpean, eta Larrabetzuko elizan.

73. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. zaldua 0046 Bizkaitarrek Endrike erregeari Bizkaiko jaurgoa kendu zioten, Foruak ondo ez zituelako gorde.

74. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nazio arazoa 0049 - Boterea bere eskutan duen klase sozialak, nazio interesak aurrera eramango dituela KLASE INTERESEKIN BAT EGITEN DUTEN BITARTEAN (Junta FORALAREN indartzea), baina boterea duen klase horren interesak nazio interesekin ez badute bat egiten BETI BERE KLASE INTERESAK AURRERA ERAMANGO DITU (Fueroen deuseztatzea eta espainiar zentralkeriari amor ematea euskal burjeseriaren aldetik).

75. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ehhlaburp 0248 Bestalde, Euskal probintzietako, Nafarroa barne, udalen berriztatzea, bakoitzeko foru eta usarioen arabera egingo da.

76. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ehhlaburp 0248 Honela taxutu zuten mementoko arauketa, lege horrek berak bait zuen seinalatzen Batzar Nagusiek beren ordezko edo mandatariak izendatzea Madrilgo gobernuarekin tratatzeko 1839ko Urriaren 25eko legeak ziona Foruen aplikatze edo aldakuntzei buruz.

77. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ehhlaburp 0248 Baina-eta zer egin zuten Araba, Bizkaia eta Gipuzkoak? Hiru hauek ere izendatu zituzten beren mandatariak, gobernuarekin foruen aldakuntza tratatzearren.

78. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sm gogoz 0316 Foruen azken partean, euskaltzale horien asmoak, bide hobeagoetatik zijoazten, baina eskubideak galtzeaz gauzak txartotu ziren.

79. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. goihenetxe 0057 (...); adibidez, Nafarroa Beherea nazio bat ote da?, Konstituzio-kontzeptua, Erregeak errespetatzen ez duen zina, ohizko Foruak, etab.

80. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak y. iguaran 0084 Hala ere, foruen defentsa izango da hego Euskal Herriko euskaldunak batu eta abertzaletasun sentimendua biztu eta zuzpertuko duena.

81. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak y. iguaran 0084 Gerra gudaloste karlisten azpiratzearekin bukatzeak, oraindik indarrean zeuden foruen (zerga, militar arazoa) deuseztea ekarri zuen berarekin.

82. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak y. iguaran 0084 Foruen galerak biziki zauritu zituen euskaldunen bihotzak, eta hala isladatuko dute garaiko idazleek bere lanetan.

83. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak y. iguaran 0084 Foruen galera garai honetako gai nagusietako bat bilakatu zen eta behin eta berriro erabiliko dute Iparragirrek, Arrese Beitiak, Muñagorriren kantak, etab.

84. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak batzagiriak 1988 0435 Besteak beste, Lizarrako Foruaren 900 urteburua dela, esan du eta Lizarra merinaldeko onomastika gai nagusitzat izango luke.

85. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. fernandez 0064 Iparraldean ikastolen normalizazio juridiko legeztatze momentuan aurkitzen da, oraintxe lehenengo diru laguntzak bideratzen hasten direlarik; Nafarroako egoera ere ez da askoz hobea, Espainako Konstituzioa eta Foruen Amejoramenduaz arauturik euskal irakaskuntza zonas de predominio lingûístico vasco delakoetara mugatzen da, gainontzeko ikastola guztiak edozein eskola pribatu bezalaxe hartzen direlarik; Autonomi Estatutoak arautzen dituen Bizkaia, Gipuzkoa eta Arabako ikastoletan marko politikoa aldatzetik espero zitezkeen fruituak eman ez diren arren instituzionalizatze prozesu honetan aurreratuen dagoen egoera dugu.

86. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak v. cortes 0179 Lehen gaiek huts egiten bazuten ordezkatzaileak bilatzen ziren, adibidez, Pergamo-n papiroaren ezagatik pergamuak erabiltzen ziren, edo ta Foruetan, edo Jaime I.aren kantzileriaren erregistroetan, Valencian fabrikaturiko papera.

87. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azterketa historikoak/1 0075 Aintzinako Erregimenaren alde egiten duten defentsa noski, erabatekoa da, beraz, Foruak barne dautza.

88. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azterketa historikoak/1 0249 Egunkari ugalpen honen ardatz antolatzailea gauzaketa hauetatik gehintsuak eratu, sortu eta mantentzen dituen gizarte klasea besterik ez da: donostiar burgeseria komertziala (zenbaitetan, bultzakada gobernuaren aldetik etorri eta erabateko eginkizuna hiriburuaz kanpotik etorritako kazetariek betetzen badute ere) horretxek pixkanaka liberal progresista gisa gorpuzten ari den ideologia politikoa bait darama eta Herrialdearen barne-administraritzari dagokionean 1841era arte foruen kontrakoa argi eta garbi.

89. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak h. knô*rr 0016 Kanpotik, baina gertutik, infantzoiek eta elizatetakoek Bilboko foruak onuragarriegiak zirela jotzen zuten.

90. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. urrutia 0031 - Oinordea aukeratzeko askatasuna ere bada Bizkaiko foruan, Foru Berriaren XXI. tituluan hain zuzen ere.

91. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. urrutia 0085 Gobernuari aurkeztutako testua, aurretik egindako aurreproiektuen, Foru berberaren eta Bizkaiko eta Arabako zuzenbide bereziaren inguruan sorturiko doktrina juridiko eta jurisprudentzialaren miaketa zehatz eta xehetuaren ondorioa da.

92. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jauntxoak 0013 Donostia hiria XIX. mendearen hasieran 1180. urte aldera luzatu zien forua Antso Jakintsuak Urgull-eko gerizpean lekututako arrotzei.

93. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jauntxoak 0089 Aldez aurretik, Gipuzkoako Erakundeak Erregina Gobernatzaileari bere atxekimendua erakutsirik, aldarrikaria plazaratua zuen; horrekin batera, Foruen eta probintziaren lasaitasunaren defentsan borroka zezan bolondres sortan parte hartzeko izenak emateko deia ere kaleratu zuen.

94. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jauntxoak 0165 Lege honek kentzen zituen foruen azken aztarnak, alegia, autonomia fiskala eta soldaduska-salbuespena.

95. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. zabaleta 0058 - Foruen plazaren urbanizaketa, bertan eserlekuak jartzea eta arbolak landatzea.

96. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak zeleta 0085 Fuero`en izena, entzuten zan betire; baiña geien-geienak, ziur edo seguru etzekiten zer zan.

97. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak j.m. artzalluz 0011 1151`gn urtea: Naparroa`ko Erregea zan Sancho el Sabio`k TREBIÑO sortzen du, FUERO bat emanaz.

98. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak latxaga 0077 Alfonso XI garrenak, bere aurrean Araba`ko fueroak ontzaz eman zituan.

99. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak euskerazaintza 1988 0023 Bizkai'ko Jaunaren gudarako deiari erantzutera beartuta zeuden bizkaitarrak itsasoz bezela legorrez ere Fueroen agindura.

100. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak euskerazaintza 1988 0023 Baiña, Fueroak dionez Malato Arbolaraiño duban eta soldatarik gabe... andik aurrera, berriz, bi illebeteko soldata eman bearko zaio gudari bakoitzari Ateetaik onuntz (aquende los Puertos).

101. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak euskerazaintza 1988 0023 Onela dio Gipuzkoa'ko Fueroak: Guda arazoetan Erregeari serbitzean lege zaarra eutsi.

102. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak euskerazaintza 1988 0025 (Apaizik ez dedillla Junteetan Prokuradore izan, bere eliz-mezuari ez bait dagokio politika arazoetan sartzerik... Gipuzkoako Fueroa, Tit. 26, Cap. IV).

103. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak s. aranbarri 0341 Euskalerria'k, bere foruak galdu zituan ondorengo urteak.

104. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak m. goihenetxe 0166 Horiek ziren giza talde ahaltsuenak edo eragingarrienak, Erregearen aginteari mugak finkatu zituztena Erdi Aroan zehar, Foru Orokorrari esker itunbidezko aginte erabilpena zainduz.

105. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak m. goihenetxe 0170 Eta ororen buru, Kantzelaritzako asmo politikoak ziren nagusitu eta Foru berriaren zuzenketa, talde hertsi batek Parisen burutu zuen 1611-ean Erretxeko A. Galland ministroaren inguruan, Etxauztiar bi anaiekin eta P. Bidart Erret ikustatzailearekin batera P. Lhostal kantzelari-ordeak ere parte hartzen zuela.

106. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak m. goihenetxe 0170 Alde batetik Foruaren mamia onartu zuten:

107. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak m. goihenetxe 0171 FORU OROKORRAREN BERRIKUNTZA GOI-NAFARROAN ETA BAXENABARREN XVI-XVII

108. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak m. goihenetxe 0171 Ber denboran, Foruak zekarren ardatz politikoaren hertsapena salatu zuten:

109. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak m. goihenetxe 0171 Bitarteko ziren talde ahaltsuenen eraginaz baliatu zen Erregea monarkia boteretsuaren alderako ideien tinko finkatzeko Foru berriaren mamia.

110. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak m. goihenetxe 0171 Aski da Foruaren barneko gaien banaketari begiratzea: 1) 210 artikulu aginte politikoaz dira, honela banaturik: erret-agintaritzaz: 9, erret-justiziaz: 191, tokian tokiko administraritzaz: 10.

111. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1988 0008 Horretarako, Eusko Jaurlaritzak Berdinketa-Kontu bat zabalduko du, eta beraren bidez berdinduko dira Foru eta Euskal Herri osorako Erakunde bakoitzak ordaindu beharreko eta benetan ordaindutako kopuruen arteko aldeko eta aurkako desberdintasunak.

112. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak amatiño 0001 -I.E.: Bizkaiko eta Nafarroako foruak dira emakumeari buruzko jurisprudentzia aberatsena dutenak eta zertxobait agertu agertzen da.

113. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j.a. letamendia 0001 Baina, Sebero Altubek ederki agertzen eban bezala, Hovelacque-ren denbora hatantxe hain zuzen bere, Ego aldeko euskaldunak Ipar aldekoak lehentxuago euren buru jabetasuna galtzen eben, euren foruak galtzen zituelarik.

114. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0152 Dana dala, A. de Andresek aitatutako izena lehenagokoa dala uste dau (3)ANDRES MORALES. Op. cit., Bizkaiko Foru Zaharrean (1452) santu biok elizearen zaindari legez agertzen diralako; horrezaz gain, harrigarria da elizea Berresonagako Andra Mari deitu izana, izen bereko auzunea Goikolexeatik urrun dago eta.


115. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0152 Elizeak Zin Eliza izena dauka, Bizkaiko Jaunak Forua bertan zin egiten ebalako.


116. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0152 Zin Bidea izenaz ezaguna dan ibilbidea Errege Katolikoek osotu eben, ez ostera hurrengo Gaztelako erregeek, honeek, Bizkaiko Forua Jaurerriko Batzar Nagusietan irakurtzen zan pribilegioa zala bide zin egiten eben eta (6)CELAYA, A.: El fuero de Vizcaya. 16. orr..


117. 1991> euskara batua ikasliburuak historia eta artea/dbh 00089 Haatik, karlisten artean tira-birak zeuden eta, horretaz gain, gerrak eragindako nekearen eta Zumalakarregi hil ondoren gidari eta estratega onen faltaren ondorioz, Bergarako hitzarmena (1839) sinatu behar izan zuten. Bake honen bitartez, armada karlistak Isabel erregina onartu zuen, baina, aldi berean, Foruak defendatzeko eta mantentzeko agindua lortu zuen Espainiako batasunari kalterik egin gabe.

118. 1991> euskara batua ikasliburuak historia eta artea/dbh 00089 Beranduagoko lege batzuek Foruen alderdi zehatzak aldatu zituzten: Foru Aldundien eta udalen erreforma, Nafarroako aduanen desagerpena, foru-baimena kentzea... Neurri horiek Foruen aurkako erasoak zirela ulertu zuten eta hauek defendatzeko korronte ideologikoa sortu zen: foruzaletasuna.

119. 1991> euskara batua ikasliburuak historia eta artea/dbh 00089 Karlisten porrotaren ondoren, ideologia foruzalea sortu zen eta XIX. mendeko bigarren herenean erradikalizatu egin zen. Ideologia honen oinarria Foruak ziren eta beste edozer gauzaren aurretik defendatzen zituzten plano teoriko eta intelektualean. Oinarrizko printzipioak bi hauetan labur daitezke:

120. 1991> euskara batua ikasliburuak historia eta artea/dbh 00089 - Foruak mantentzea, Euskal Herriko jatorrizko lege bereziak diren heinean.

121. 1991> euskara batua ikasliburuak historia eta artea/dbh 00089 Foruzaleen korronte moderatuenak Foruak, eskualde-testuinguruaren barnean defendatzen zituen, hau da, Espainiako batasunaren barnean; baina erradikalenek jada Estatu espainiarretik irteteko planteamendua egin zuten.

122. 1991> euskara batua ikasliburuak historia eta artea/dbh 00089 Gerra amaitu ondoren eta monarkia berrezarri zenean, 1876ko uztailaren 21ean foru gehienak aldatu zituzten, nahiz eta Euskal Herriko industri ekonomiarentzat oso onuragarriak ziren alderdi batzuk mantendu ziren. Zehazki, kontzertu ekonomikoek Euskal Herriko probintziei autonomia administratibo eta fiskal handia eskaini zieten eta Foru Aldundiei botere asko eman zieten.

123. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0064 (4) Euskal Herriak bere gobernurako zituen legeak ziren foruak.


124. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0064 Oinarrian berdintsuak ziren arren, herrialde bakoitzaren foruek bere aldakiak dituzte.


125. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0064 Lurralde bakoitzak erregerekin egiten zuen tratuaren arabera alda zitezkeen foruak.


126. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0064 Nafarroako foruak izan ziren lehen idatziak, XIII. mendean; XIV. mendean beste Hegoaldeko eskualdeetan eta XVI. mendean Iparraldean.


127. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0064 Hona, labur zurrean, foruen garaiko Euskal Herriaren abantailak: Euskal Herria askea zen, hots, zergetatik libre zegoen, merkataritzako bideak libre zeuzkan, bestalde.


128. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0064 Foruek, bada, antzinako sistemari erantzuten zioten.


129. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0064 Hegoaldeak ere bere foruak galdu zituelarik elkartu beharra ikusten dute Ipar eta Hegoaldeko euskaldunek.


130. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0079 Gainera, Hegoaldeak bazuen merkatari esperientzia; izan ere, foruei esker, Europarekin harreman libreagoak izaten ohitua zegoen eta hori ere onerako gertatu zen.


131. 1991> euskara batua ikasliburuak mega gaztetxo 0052 Iparraldea forurik gabe

132. 1991> euskara batua ikasliburuak mega gaztetxo 0052 Denak berdin lemari jarraituz, euskal lege zaharrak, foruak, gainontzeko eskubide bereziak bezalaxe, kendu egin behar zirela erabaki zuten.

133. 1991> euskara batua ikasliburuak historia 1998 00298 1980. urtearen erdialdetik aurrera foruen berrezartzerako eta etorkizuneko foru-erakundeen antolakuntzarako oinarriak zehazten hasi ziren.

134. 1991> euskara batua ikasliburuak historia 1998 00298 Foruaren Hobekuntza Espainiako Estatuko eta Nafarroako ordezkarien arteko negoziazioaren ondorioa izan zen, baina ordezkaritza horretatik kanpo utzi zituzten abertzaleen ordezkariak eta, beraz, ez zitzaion beste Autonomia Estatutuak egiteko bide berari jarraitu.

135. 1991> euskara batua ikasliburuak historia 1998 00298 1982ko abuztuaren 10ean onartu zen ofizialki Foruaren Hobekuntzarako testua, penintsulako euskal lurraldeen insituzio-banaketa berresten zuena.

136. 1991> euskara batua ikasliburuak historia 1998 00298 Sozialisten progresioa nabarmena izan zen, eta alderdi espainiar eskuindarrek une hartan oso indar txikia zutela agerian geratu zen (%9,3). Emaitza hauek berriro ere agertu zuten 1983ko foru eta udal hauteskundeetako emaitzen joera.

137. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l. valverde 00296 Goian aipatu bezala, Euskal Herriko Hegoaldean euskaltzaletasuna politika izaerako plantemenduen bidez azaldu zen: foralismoak, foruen erreibindikazioak ideologiaz erabat kutsaturiko literatura baten sorrreran esku hartu zuen. Literatura horrek euskaldunaren definizio-oinarriak eta berezitasunak ezartzeko xedea hartuko du, begiak mito eta elezaharretako iraganera zuzenduz, halakoek literatura baino askoz haratago doazen argumentuak ematen dituztelarik. Eleberria, askotan historikoa, elezaharra, ipuina eta olerkia, funtsean erromantze erakoa, izan ziren literatura foruzale horretarako euskarri eta bideak, eta haren ingurunea foruena baino askoz zabalagoa zen eta haren inguruan moldatu zen tradizioa Historian errotu eta gaur arte iritsi da, sektore jakin batzuetan partez indarrean dirauelarik.

138. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. agirre 00070 Portuaren ondoan Plaza dago eta bertan Kasinoa. Beste muturrean, Lonjaren eta Arrantzale-Kofradiaren atzean aurkitzen da Bermeoko tenplurik zaharrena, SANTA EUFEMIAREN ELIZA hain zuzen, XIII. mendean eraikia, hasierako estilo gotikoan. Eliza hau zin-eliza ere bazen, hau da Bizkaiko Jaunak lurraldeko foruak gordeko zituela aginduz zin egiten zueneko elizetako bat. Barrualdetik nahiko sinplea da, baina dotorea aldi berean.

139. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barandiaran 00011 Joan den mendearen erdialdean Euskal Herria jota zegoen. Foruen galerak etsipenaren sentimendua biztu zuen askorengan, eta hortik jaioko ziren guda karlistek herria zatitu eta pobretu zuten. Garaiak ez zirudien helburu poetikoendako aproposa baina..., hala eta guztiz ere, euskara jorratu, zabaldu eta duintzeko orduan sortu ziren saialdiak ez ziren, historian lehendabiziko aldiz, bakar batzuen prediku hutsal eta isolatuak izango.

140. 1991> euskara batua saiakera-liburuak baietz ba! 00041 12,00: Barazki eta fruitu erakusketa Foruen enparantzan.

141. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00032 Bakearen Portuaren histori pasadizo hau Bilboko Hiria hedatzeko Itsasadarra kontuan hartu eta hirigintzaren ikuspegi moderno oso baterako ezinbesteko datutzat Nerbioi eta bere itsasaldiak gogoan izan zituen azken proiektu edo ideia izan da, aintzina, 1300ean, hots, Bakearen Portuaren inguruan nagusigo terminoetan sortu sestrak eta ondoriozko Nerbioi ibaibide eta itsasadarraren gaineko norgehiagokako arazoa zirela-eta Jaurerriarekiko liskarrak hasi baino 600 urte lehenago On Diegok Forua eman zion Hiri horren kontsiderazio modernoa xede izan zuen azkena.

142. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. agirre 00051 Hara, 1870ean Oiartzunen gertatu zen altxamenduaren lehen agerraldia, baina luzagabe ezarri zen halakoxe baretasun hertsi bat bi urte iraungo zuena. Karlos VII.aren deklarapenek ohiko monarkiaren eta Foruen aldeko arnasa bezpizturik, altxamendu berri bati ekin zioten karlistek 1872an.

143. 1991> euskara batua saiakera-liburuak sm 00038 Erdi Aroan ordea, ageri zehatzen lekukoak aurki ditzakegu eta horien artean, José Bta. Merino Urrutiak agertu zuena bere ziki, De una fazanya de Don Morial Merino Mayor, et de Alcalle de Oia-Castro idazkia lekuko, non agertzen den XIII mendearen lehen partean Burgostik Errioxako Oxa-Kastrora epaiketa batean parte hartzera joan zen merioari hango alkateak nola debekua jarri zion, Oxa-Kastro haran hartako foruaren arabera nahitaezkoa zenez euskaraz ere jakin beharra.

144. 1991> euskara batua saiakera-liburuak sm 00062 Kontuan eduki gabe, adibidez, herri euskaldunetan badirela euskararik ez dakitenak eta, industrializatzearen eraginez, baita ere Tafallan zein Tudelan euskaldunak. Hala denean, gizon bakoitzak zuzenean, berarekin edonora daraman foru pertsonala da, herkidego edo komunitate baten barnean ezinezkoa giza eskubideak hautsi gabe.

145. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. aldekoa 00173 Bi ziren, funtsean, lehena jatorra egiten zuten dohainak: foruak eta euskara.

146. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. aldekoa 00173 Bata nahiz bestea gainbeheran zeuden; foruak armen bidez ukatu zitzaizkion Euskal Herriari, bigarren karlista gerraren ondorioz.

147. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak gerra eta krisia 00154 Ez dirudi gipuzkoarrek gerraren emanari, probintziako egoerari eta haren instituzio tradizionalei buruz idatzi zituzten artikuluak halabeharrez desagertu zirenik, Bakea eta Foruak lema entzuten hasi zen unean galdu baitzen hain zuzen ere atal hura.

148. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak sm 00218 Oraintsuago, Nafarroako Forua Hobeagotzeko sortu zen erakundeak, garapenerako lorpenez, Euskararen Legearen 17. artikulua erantsi dio, jadanik zerbait bideratzeko asmoz egina dela esango nuke.

149. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 00046 Gerrak eta guduak eta Foruen ezabaketa gorabehera, egiazko errealitatea barnagoan dago, ukitugabe, iraunkor (euskal arima).

150. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. sudupe 00016 Historizismoari dagokionez, 1839an foruak murriztu eta 1876an kendu aurretik bere buruaren jabe zen Euzkadi; eta honegatik guztiagatik berriz ere burujabe izateko eskubide guztiak dituena, beste edozein naziok baino gehiago, are estatu propioa sortzeko.

151. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. elberdin 00196 Behe Ertaroan, Donostiako hiriak Pasaian ainguratuta zeuden untzien gaineko kobrantza-eskubidea esleitu zion bere buruari, Nafarroako Antso Jakituna erregearen Forua argudiatuz, ur pasaitarren gaineko eskubideak hiri horri zegozkiola zioen forua, hain zuzen ere.

152. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ekonhazk 00452 Beraz, Foruen arazoarekin egiten dugu topo.

153. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. urrutia 0055 Egungo baserriak bizi duen egoera, ez da orain dela bostehun urte bizi zuena (Foru berria 1526. urtekoa da) edo aspaldiagoko garaietara joan gabe, duela berrogei urte bizitzen zuena (Foruaren gaurkotze frankista sasoi horretakoa da, alegia, 1959. urteko Foru Bilduma, orain arte ukipen soil batzuekin indarrean egon dena).


154. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. urrutia 0055 Oker ez banago, Jose Luis Lizundia izan zen, Gernikako Batzar Nagusietan Foruaren Lege-Proposamen hau eztabaidatu zenean, lehenez aipatu zuena Erizek oraingoan dakarkigun kontua, hau da, euskal baserriak askoz mesedegarriago izango lukeela Lurralde-Antolakuntzari buruzko legeria, esaterako, forukoa baino.


155. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. urrutia 0055 Foruaren balioa erlatibizatzeak ezin du, inola ere ez, bere eragina gutxietsi.


156. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak m. arrue 0316 Garai hartan, azaldu zuen hizlariak, gutxi batzuk osatzen zuten Donostiako Fakultateko Zuzenbide Zibil Saila, eta gazteak ziren denak; baina, denbora aurrera, sendotasun eta ikerketa gaitasuna handitzen joan dira; batez ere, Bizkaitar Zuzenbideari dagozkion gaietan, dogmatika zibilista eta foruari dagozkion gaiak uztartuz.


157. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak m. arrue 0316 Gipuzkoan bada zailtasun haundi bat Foruaren berreskurapen lanean, eta da inoiz ez direla ohiturak idatziz jarri.


158. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak m. arrue 0316 Ayalako Foruan, bota zuen bukatzeko, ikusten da agerien askatasun zibilaren printzipioa.


159. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak lef 0795 Mezu-igorlea saia bedi, halakoetan, irakurleari informazio osatuena ematen: berrelkarketa horren muin-muineko bikotea zein den garbi adierazteko, bereziki, hobe izango da bikote hori marraz lotzea eta bestea bereiz ematea: kale-garbiketa zerbitzua, gizarte-segurantza saila, foru informatika-elkartea, (Kaliforniako) adimen-heldutasun testa.


160. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. camino 0031 Eliza katolikoaren erakusbide eta esanekin bat, foruen eta abertzaletasunaren alde egin zuen, nafartasun nabarmeneko diskurtsoa erabilirik.


161. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eusko ikaskuntza 0011 Helburu kultural honek eraman zuen euskal gizartearen parte haundi bat politika alorrean Foruak berreskuratzearen alde mugitzera.


162. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 0019 2. Foruak, usadio onak eta ohiturak onartzea.


163. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 0042 Euskalerrian, berriz, Gipuzkoak Foruen betekizuna administrazio eta udal mailan soilik nahi zuen bitartean, (hemen ere Donostiaren eta Probintziaren jokaerak oso desberdinak ziren), Bizkaia, Foruen defendatzaile porrokatua zen.


164. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 0042 Honela, Pedro de Egañak eta Claudio Anton Luzuriagak, bi euskaldun diputatuek parte hartu behar zutenean, lehenengoak, Foruak beren osotasunean defendatzen zituen bitartean, besteak murriztapen baten ondorioz esandako mugetara eraman nahi zituen.


165. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 0042 Beraz, foruekiko baten eta bestearen jarrerak argi eta garbi daude.


166. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 0042 Hau dela eta, foruekiko Legebiltzarkideen jarrerak, ez espainiarrenak bakarrik, euskaldunenak ere, ez zetozen bat eta tira-birak sortu ziren.


167. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0086 Nire aburuz, hauxe: nekazal girokoak ez ziren gizarte-taldeak burgesak deituko ditugu aurrera egitean, Euskal Herriko nekazal noblezia zaharra eskura zituen bi tresnez baliatzen dela: juridikoaz Foruen kapitulu larregi idatziz eta militarraz armen indarraz.


168. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0153 Bilboko Forua


169. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ehbertsol 0041 XIX. mendearen bigarren erdi osoan, foruak zirela eta sorturiko gorabeherek himno bihurtu zuten.


170. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ehbertsol 0041 Pedro Egañak, erreinuko senadore eta Arabako probintziaren aitak, honela azaldu zion Senaduari: ez zuen, inondik inora, autoritate-printzipioari kalte egingo zionik esan; baina, foruen bizitzaren aldeko kantak piztu zuen garra hain izan zen handia, ezen trobalaria erbesteratu beharra egon zen.


171. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ehbertsol 0058 1876ko uztailaren 22an Diario de San Sebastianek, bi berri triste eman zituen lehen orrian; lehena, Foruak kendu zituztela eta horrela bukatzen zuen artikuluak: "Foruak hil egin dira! Gora Foruak!".


172. 1991> euskara batua saiakera-liburuak orhipean 0068 Burdingintzak garrantzi handia izan zuen eta zenbait tokitan bere foru berezia zeukan, Oiartzun (G) eta Irungo (G) olagizonena adibidez.


173. 1991> euskara batua saiakera-liburuak orhipean 0068 Foruak babes handia eskeintzen zien ikatza lortzeko erreztasunak emanez, ola berriak eraikitzeko, urak erabiltzeko, bideetan bere segurtasunerako zaindariak jartzeko, zerga mota guztiez libre utziz eta abar.


174. 1991> euskara batua saiakera-liburuak orhipean 0068 Foru Orokorrak bere aldetik, olei egindako kalteengatik heriotz zigorra agintzen zuen.


175. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0014 Hamazazpigarren mendean denak zuberotarrak izango dira legez, eta foruz.

176. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 0014 Foruak ezabatzeak eta horrek ekarri zuen industria hazkundeak erro-errotik zapuztu zituzten ordura arteko oinarri sozioekonomikoak.

177. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. zuazo 0014 Foruak ezabatzeak euskaldunen arteko batasuna sendotzea eta abertzaletasuna piztea ekarri zuen.

178. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0035 Horrez gain, foruak haustea ere salatzen zuten.

179. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0053 Foruen zati bat gordez karlistek dinastiako eskubideei uko egitea proposatzen zuen.

180. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0053 Esparterok konpromezua hartu zuen Gorteetan foruak ematea edo aldatzea proposatzeko.

181. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0053 Espainiako Gorteek 1839. urteko urriaren 25ean Foruak onartu zituzten baina ondoko esaera erantsiz: Monarkiaren batasun konstituzionalaren kalterik gabe.

182. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0053 Horrek ordea, praktikan foruak deusezteko bidea eskaintzen zuen.

183. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0053 Gero 1841. urtean Nafarroako Foruen legeak (Lege Paktatua ere deitu izan zaio, nahiz eta hitzarmenetik gutxi eduki) eta urrian Esparterok ateratako dekretuak foru-sistemaren funtsari amaiera eman zioten:

184. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0053 aduanak kostara eraman zituzten (eta harrezkero hortxe daude), foru-baimena (foruen kontrakoak ziren legeak aplikatzeko erakundeek eman beharrekoa) kendu egin zuten, Batzar Nagusi eta Foru Aldundiak deuseztuta probintzi diputazioak ezarri ziren, ordena mantentzeko probintziako buruzagi politikoak ipini ziren (...)

185. 1991> euskara batua saiakera-liburuak barojatarrak 0058 forua, eta baita, foruen bitartez, horien alde edo aurka, bertako jendea, politika, instituzioak eta errealitateari buruzko ikuskera ezaugarritu zuten guztia ere.

186. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0015 Zuberoako Forua: Olha erakundea agian XVI. mendean izango zen, orduan Zuberoako Foruan cayolar eskubideak, olakoak alegia, kodetu egin baitziren

187. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0140 Talde-ekintza nagusietakoa 1976ko uztailaren 21ekoa izan zen Bergaran; Araba, Gipuzkoa eta Bizkaiari foruak kendu zitzaizkienetik ehun urte betetzean, Euskal Herriko kontzentrazio handia egin zen herrian, eta bertan aldarrikatu eta sinatu zuten Euskal Herriaren eskubide historikoen aldeko manifestua, euskararen ofizialtasuna, amnistia orokorra eta autonomi estatutua eskatuz aldi berean.

188. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0276 Historia. Trebiño bezala Nafarroako erresumako parte izan zen eta 1194an Antso VI.a Jakitunak forua eman zion.

189. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. lertxundi 00018 Hegoaldeari dagokionez, berriz, Ilustrazio garaiaren hastapenetatik Konbentzio gerra bitartera, berebiziko aldaketa ideologikoa ezagutu zuen, beti ere identitatea arretagai: pentsamendu politiko ilustratuaren iusnaturalismoa herriaren lege naturalen (foruen) gorazarre egiten hasi zen koroa absolutistaren aurrean, eta horrek halako mekanismo geraezin bat abiarazi zuen: zentxoa izatez aski zuen euskalduna bere buruaren kontzientzia hartzen hasi zen.

190. 1991> euskara batua saiakera-liburuak euskal margolariak 0009 Azken hauek, aldi berean, euskal instituzioen eta agintari zentralen artean foruak direla eta izandako negoziaketa luzea bideratuko dute.


191. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i.v. de sarasti 0018 Neurri haiek gaitzetsi egin zituzten Gipuzkoako erakundeek, alde batetik foruen eta autonomia administratiboen kontrakoak zirelako eta, bestetik, Erregeak probintzian ordurarte baino erakunde eta organo gehiago edukitzea zekartelako uniformitatearen bide hartan.


192. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i.v. de sarasti 0018 Hori, jakina, foruekin kontraesan nabarmenean zegoen.


193. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i.v. de sarasti 0018 Batzuk foruen tradizioari eutsi nahi zioten.


194. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i.v. de sarasti 0030 Gipuzkoarrek foruen tradizioak agintzen zuen ortodoxiarekin erantzun zuten gerraren aurrean.


195. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i.v. de sarasti 0040 Izan zen, bai, talde bat bere burua frantsesekiko solaskide izateko eskaini zuena, baina haiek ere ez zuten jardun foruen sistema desegitea posible ikusi izan balute bezala.


196. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i.v. de sarasti 0040 Hain zuzen ere Moncey jeneralak Termidorreko Konbentzioaren aurrean foruak errespetatzearen alde jardun bazuen, solaskide gipuzkoar haiek konbentzitu zutelako izan zen zalantzarik gabe.


197. 1991> euskara batua saiakera-liburuak azurm 0031 Orduan hasi ziren esaten, euskaldunek ez dutela historiarik, ez dutela kulturarik eta zibilizaziorik, basapizti hutsak direla, hizkuntza tartaila dutela, beren Foruak Erregek emaniko pribilegioak direla eta, beraz, euskaldunek ez dutela zergatik beren buruen jabe izan eta Erregeri menperatu behar dutela.


198. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak m. karrera 0128 Foru haietatik geratzen zaigun aztarnarik adierazgarriena eta nagusiena Foru-Zuzenbide Zibila dugu.

199. 1991> gipuzkera antzerkia a. albisu 00171 LAGUNA: Itz eder asko bai, ete ezerez gero... eta ez dute pakerik ere izango liberal madarikatu oiek Euskal Erri osoa beren mende artuko ez duten arteraño: Euskal Herriari bere Fueroak kenduko dizkioten arteraño...

200. 1991> gipuzkera antzerkia a. albisu 00171 SANTA KRUZ: Egia diozu... Eta orrek, eta irakurtzen ari naizen Mariano gerralariaren bizitzak irakitan jartzen didate odol guztia... Eta ez dakit zer egingo dedan, Karlistak iñoiz jeikitzen ba-dira berriro... Ez det uste besoak tolestatuta, ezer egin gabe, egongo naizenik... Ezin baidet kendu burutik gure Elizaren eta gure Foruen etorkizuna: zoria... (Eta ikusleen ezker aldetik izkutatuko dira biak...)

201. 1991> gipuzkera antzerkia a. albisu 00171 KONTALARI: (Ikusleen eskubi aldetik agertuko da Kontalaria) Ezin esango degu, bada, karlista ez-zanik Santa Kruz... Karlista, edo-ta orduan berdin zana: Elizaren eta Foruen aldekoa.

202. 1991> gipuzkera saiakera-liburuak t. mujika 0075 Euskal Erriak fueroak galdu zituztenean, soldadutzara joan bear izaten zuten orduko mutil gazteak; eta ortik libratu nai zuenak, cuota izeneko dirutza bota bear zuen.

203. 1991> gipuzkera saiakera-liburuak in: arzak, alberdi: idazlan-sorta, 9-29 0017 Irakurleak jakingo duanez, fueroak galdutakoan, euskeraren aldeko mugimentu sutsu bat sortu zan Gipuzkoako iriburuan.

204. 1991> sailkatu gabeak egunkariak matx 00018 Baina ttikiaren fundamentalismo zaratatsuarekin estali nahi du zenbaitek haundiaren okerragoa, Espainia bakar eta haundiaren fundamentalismoa, hasi Borbondar frantsestuetatik eta Esperanza Agirrerainoko guztiek, hasi foruak ezabatzetik eta euskal autonomiaren, euskal pizkundearen eta euskararen kontrako Francoren gerra eta larderia zale guztiek.

205. 1991> sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1998 11707 2.- Eusko Jaurlaritzaren, Euskadiko foru nahiz udal administrazioen eta euskal kirol-federazioen ordezkariek osatuko dute Kirolaren Euskal Kontseilua.

206. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1995 0009 Azkenik, PP Nafarroan UPNren menpe dagoela azpimarratu nahi izan zuen Aznarrek: Nafarroan UPNren esanetara dagoen militante apal bat besterik ez naiz, UPN baita nire alderdia Nafarroan, azaldu eta PPk Nafarroaren nortasuna eta foruak errespetatuko dituela gehitu zuen.

207. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1992 0489 b) Foru, autonomi, estatu eta europar erakunde desberdinen enplegu sustaketarako neurri guztiak ezagutzea.


208. 1991> sailkatu gabeak egunkariak bao 1993 0003 Honenbestez, eta Arrantzako Herrialde Kontseilua entzun eta gero, horretarako hain zuzen 1992.eko abenduaren 10ean batzartu zelarik, eta Bizkaiko Herrialde Historikoko Foru Erakundeen Hautapen, Antolaketa, Erregimen eta Funtzionamenduari buruzko otsailaren 13ko 3/87 Foru Araueko 36 eta 64. artikuluetan, Autonomia-Elkarte Osorako Erakundeen eta bertako Kondaira Lurraldeetako Foruzko Ihardutze-Erakundeen arteko Harremanetarako 1983.eko azaroaren 25eko Legeko 7.b)3. artikuluan ezarritakoari doazkionean, gai honi buruz iratxikitako eginkizunak direla bide, hauxe XEDATU DUT:


209. 1991> sailkatu gabeak egunkariak g. etxeberria 0016 Ohore baita ere Abbadiari, Lore Jokoen lehenengo eragile eta suspertzailea izateagatik foruen suntsipena gertatu geroztik.


210. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak nao 1996 0001 Foru Lege honetako I. Tituluan araututako tributu araubideak, I. Kapituluan ezartzen den bezala, bere egiten ditu fundazioak, batetik, Nafarroako Foru Zuzenbide Zibilaren Bildumaren 44. Legearen edo Foru Berriaren babesean eratutakoak eta, bestetik, Fundazioei eta Interes Orokorreko Ihardueretan Partehartze Pribatuari eman beharreko Pizgarri Fiskalei buruzko azaroaren 24ko 30/1994 Legearen arabera edo gai horretan eskumenak dituzten Autonomi Komunitateen berezko arauteriaren arabera eratutakoak.

211. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak nao 1996 0002 1. Fundazioa bizien arteko egintzen bidez eratzen bada, eskritura publikoak, Foru Berriko 44. Legean aurreikusitako zehaztapenez eta fundatzaileak ezartzen dituen klausula eta baldintza zilegizkoez gain, alderdi hauek ere hartuko ditu kontuan:

212. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak nao 1996 0002
a) Fundatzaileen izen-abizenak, adina eta egoera zibila, pertsona fisikoak badira, eta izena edo helbide soziala, pertsona juridikoak badira; bi kasuetan nazionalitatea eta helbidea jarri beharko dira.
b) Fundazioa eratzeko borondatea, Foru Berriko 44. Legean xedatutakoaren babesean.
c) Fundazioaren zuzkidura, horren balorazioa eta horri ekarpenak egiteko modua eta errealitatea.
d) Fundazioaren Estatutuak; edukia hurrengo artikuluko baldintzei egokituko zaie.
e) Gobernu organoa osatzen duten pertsonen izen-deiturak, baita horien onarpena ere, fundazioa egiteko unean gauzatzen bada behinik behin.