XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak bprad 0244 Emezortzi-garren gizaldiyan ere oraindik naikoa eta geyegi sinisten zan.

2. 1900-1939 lapurtera-nafarrera literatur prosa catjauf 0094 HAMAZORTCIGARREN CAPITULUA

3. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-liburuak a. lizartza 0097 ANDRE TA JAUNAK: Gure Euskeraren jai oketan zuekeri solasaldi bat egitera elduki, leen leenik zorion sutsu bat jai oken eraldalariekeri, XVIII mendean, gure izkuntzaren omen aundia izan zen Mendiburu Abaz, oroitu zarielako.

4. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa a. oyarzabal 0024 Emezortzigarren gizaldiz ba omen-zan Erroma'n esku zabaleko gizon aberats bat.

5. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak basarri 0011 Azaroaren emezortzigarren egunean, Pasaitik zortzi millako bidera, De Jesus izeneko itxas-ontzia irentsi zuen barrenen zeramazkien amabi gizonekin. Zenbat olako eraso zakar urteen buruan!

6. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0014 Gero, XVIII ta =xLx=-gn. gizaldietan, gure Fueroen ideia demokratikoen aizea zabaltzen hasten denean, deuseztu ta erori egiten zaizkigu Fueroak.

7. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0014 Paradoja hunen benetako zioa aurki nahi badugu, prexixo beharrezko zaigu XVIII-gn. eta =xLx=-gn. gizaldietan gure Herrian gertatzen zena arakatzea.

8. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0014 XVIII-gn. gizaldiko euskaldunek fueroekiko ideia edo ikuspegi klasikoa zuten.

9. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0014 XVIII-gn. gizaldiaren azkenean, konbenzio-gudan hain zuzen, aldaketa nabarmen bat zertzen da gure kondairan.

10. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0015 Ikusi dugunez, XVIII-gn. gizaldiko bigarren zatian gure Herriak aurrerabide egiazko bat gorpuzten du, Amigos del Pais elkarteari eta Azkoitiko jauntxoei esker.

11. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak i. beristain 0015 Ikusi dugunez, XVIII-gn. gizaldiaren azkenean, aurrerapenaren aitzinean agertzen zaigu gure Herria.

12. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak ibiñ 0031 Amazortzigarrenean gutxitxo, ia bat ere Poetarik ez da ageri.

13. 1940-1968 lapurtera-nafarrera literatur prosa d. soubelet 0259 Portugala beheiti abiatu zen hemezortzigarren mendean.

14. 1969-1990 bizkaiera literatur prosa alzola batalak 0092 (2) Bizitza-biko etxe eder bat da Zumelaga. Jauregi antzeko etxeaurrea dauko, arrilanduz egiña. XVII edo XVIII gizaldikoa dirudi; Ez dauko arma-arririk, baiña aberatsen batek edo beintzat dirudunen batek egiña, noski. Aboitiz abadea izan ei-zan, azkenengo ugazaba eta oneri Julianaren neba batek (Pauliño Lasuen Agirrek) erosi eutson, Karlos eta Julianarentzako. Pauliño au delineantea zan, Kirikiñori lagundu eutsona ikasteak egiteko. Beste anai bat be euki eban Pauliñok, Kindiñ Lasuen Agirre, delineantea au be. Gazterik il zan, ogei ta bi urtegaz, ikasteak amaitu eta laister.

15. 1969-1990 bizkaiera literatur prosa alzola batalak 0130 Ez da gauza aundia, baiña amazortzigarren gizaldiko textuak izateko, zeozer da euskal literaturan.

16. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak sm 0047 JOSE MARIA UZELAY
Busturiko Txirapozukoak izan ziran XVIII. mendearen azken aldera San Mames portzelana fabrika sortu eta aurrera eroan ebenak.

17. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0161 XVIII'garren mendearen erdirantza, Aita Andres karmeldarrak bilduma edo txorta bat osatu eban komentuaten orduan be abestuten ziran eta Ama Teresarenak zirala uste eben guztiakaz.

18. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak literatura/3 0067 - Bestetik, Mogelen gizaldi hau (XVIII. gizaldia) Ilustrazioaren garaia zan.

19. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0027 Or Allende-Salazar etxea, XVIII-ren mendean egiña, ormak pinturaz edertua; gizaldi onen bigarren amarkunean ondatu zana gaur diardue erabarritu ta apaintzen.

20. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0027 Zarate torrea, XVIII-garren mendekoa.

21. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak zubk 0016 XVIII garren gizaldiko gatz berezia eukala irudian, irudimen arro bategaz, neurri bako sornaz, umore irritsuz eta baita arduragetasun bategaz.

22. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0054 Eusko aukeramenen kaltezko zan borbonen eraso ekiñak XVIII garren mende osoan Bizkaia larri euki eban.

23. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0054 Foru aldeko jarkipen antzera sortu ziran lanen txorta honek, Caro Barojak aitatu dauanez, zerau agiri ezarteko eragipena izan eban; arean, XVIII mende atzenetako eta XIX mende hasierako gobernariak larritu ebazan gogoen giroa, hemengoen foru nahikundeak gero ta haziago joiazala ikusten eben, Bizkaiko ta Gipuzkoako foru nahikundeak gero ta haziago joiazala ikusten eben, Bizkaiko ta Gipuzkoako ekonomi aurrerapen nabarmenaz batean.

24. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. altuna 0026 Linneo jakintsuak, XVIII garren mendean bizidunen sailketa oinharritu zuenean, gizona Primateen taldean sartu zuen.

25. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak aingura/4 0109 Baina guk gaur ezagutzen dugun industria indartsu eta azkar hau, Ingalaterran, XVIII. gizaldian sortu zen.

26. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0218 Roland Mousnier historilari frantsesak, Frantziaren Aro Modernoa aztertu du, batez ere: hau da, XVI-XVIII. mendeak.

27. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0042 . Azkenik, ezin aipatzeke utzi hegoaldeko XVIII garren mendeko idazle ikasien (Barrutia, Munibe, Gandara) idazlanak, azken batean, bestelako moldez baina, herri teatroan sustraiturik bait daude beraien testuak eta musikak.

28. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak hizkliter/bbb/1 0099 Hortaz, epika eta lirikaren artean kokatu beharko genituzke erromantzeak, antzinakotasunari dagokionez gehienak XV eta XVIII garren mendeen artean sortuak direlarik.

29. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 XVIII eta XIX mendeetan Euler, Lagrange, Hamilton (mekanikan), Laplace eta Herschel (astronomian), Young (optikan), Cavendish eta Lavoisier (materiaren egituran), Carnot, Joule eta Lord Kelvin (termodinamikan) eta Faraday eta Maxwell (elektrizitatean) etorriko ziren.

30. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0010 Bizkaitar eta gipuzkoarrek Ameriketara jo zuten batipat XVIII. mende erdiz gero.

31. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0010 Araban, Errioxa zen erakarpen poloa euskaldun nahiz gailegoentzat XVIII. mendeko lehen partean, eta azkeneko hauentzat, burgostarrentzat eta mahasti eskualdetako ez ziren errioxarrentzat gerora ere bai.

32. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0010 Emakumezkoa / Gizonezkoa / Bizkaitar laborariak, XVIII. mendeko marrazki baten arabera.

33. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0086 Hona zer ateratzen den gertaera adigarri honetatik: XVIII. mende azkenetan beharreko izan zela Gipuzkoa eta Bizkaiko biztanle guztien kaparetasun pribilegioa baieztatzea, zeren-eta 1.787 ko zentsuan %48 heltzen bait zen bizkaitarren kaparedunen kopurua eta % 43 baino ez zen gipuzkoarren artean.

34. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0086 Eta hontan datza arrazoia: nobleziaren faktoreak ez, ondasunen diferentziak batipat, moldatzen bait zuen, XVIII. mendean, euskaldunen bizimaila, eta are, horren baitan zegoen administral edo politiko karguetara heltzea ere.

35. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0097 Izan ere, XVIII. mendearen azken aldera maila guztietara zabaltzen dira aldaketak Europan.

36. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0097 - Euskal Herriaren egoera XVIII. mende hondarretan.

37. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak nz/bbb1 0011 Berezko sorrerari buruzko eztabaidak XVIII. mendean zehar luzatu ziren.

38. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zibilizazioa 0107 Produkzio molde feudala krisian sartuko da eta horrela jarraituko du XVIII. mendearen bigarren zatirarte, eta bitartean Inglaterrako iraultza industrialarekin erabat sendotuko den produkzio molde kapitalista sortuko da.

39. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zibilizazioa 0179 XVII. mendetik XVIII.erako igaroaldian, pentsamendu absolutistaren barnean batera ez datozen elementu batzu nabari dira.

40. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak a. martinez 0032 XVIII. mendean oso garrantzitsuak dira Laplace-k Probabilitatearen kalkuluaz egindako lanak.

41. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0182 Ilustratuek berek XVIII. mendeari Filosofiaren mendea eritzi ohi zioten, argiak eta filosofia nolabait berdinduz.

42. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0066 Borbondarrak Espainiako koroa hartu zutenetik, Hegoaldean ere XVIII. mendean nahiko lan zuten euskaldunek beren nortasun politikoa defendatzen.

43. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.m. arrieta 0045 Frantzian ere Louis XVIII.ak, berriro Frantziako errege bait zen, Iraultza lorturiko gauza askotan amor eman behar izan zuen.

44. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0089 XVIII. mendean Bilboko itsasadarreko ikusgunea handituta.

45. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak eem hizkliter 0319 XVIII. mendean, Neoklasikoak ezarri nahi zuen estetika intelektualistaren eta ilustratuen arrazionalismoaren aurka, kultura eta eredu guztien gainetik poetaren lanean agertzen den berezko indar misteriotsu bezala ikusten da sormen poetikoa.

46. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.a. fernandez 0009 Werner-ek Neptunista hipotesia argitaratu zuenean, XVIII. mendean, fosil ideia eta kontinental lurrazalaren jatorria lehen aldiz erlazionatu ziren.

47. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak geogr/bbb 0009 Borbondarrek XVIII. mendean, laborantzari bultzada bat eman nahi izan zioten landare berriak sartuaz (patata, artoa), nekazal problemen kontzientziakuntzaz (Jovellanos-en Nekazal Legeari buruzko Txostena), eta inor bizi ez zen lurraldeak birpopulatuaz (Sierra Morena).

48. 1969-1990 euskara batua ikerketak p. urkizu 0056 Mundu berri baten sorreran zeudela eta pentsamendu berri baten hastapenetan, zeinen arima eta gorputza zientzia izango zen, XVIII. mendeko kosmopolitismo filosofikoaren lehen hiritarrak zirela (134) aip. lib. 185 or., alegia.

49. 1969-1990 euskara batua ikerketak p. urkizu 0056 Ingalaterrak XVII. mende bukaeran eta XVIII. mende hasieran, esan dugun bezala, zientzia gizon jakintsu eta ospetsu asko izan zituen, eta bere harrera onagatik kanpotarrek ere beren fruituak bertan eman zituzten.

50. 1969-1990 euskara batua ikerketak p. urkizu 0131 S.2: Botanika XVII-XVIII. mendeetan barrena zein nolako zen naturzientziek zeukaten garrantziaz mintzatu gara gorago, eta bereziki Ingalaterran Botanikaz hartu zuten arretaz zientzi gizonek, eta adibidez, esaten genuen, nola 1722. urteaz geroztik Hans Sloane-k bost libera esterlinen errentaren ordainez Londreseko -koa utzi zuen, baina bertako belarzainek urtero berrogeitahamar landare mota ezberdin Royal Society-ri aurkeztu beharraren baldintzapean.

51. 1969-1990 euskara batua ikerketak txill 0328 4.8. XVIII. mendeko gipuzkeraren azentua (Larramendi-ren arauera).

52. 1969-1990 euskara batua ikerketak lmuj 0125 Birkonkistaldiko euskaldunak beste lurretara jaistean gaztelanian euskal geruzazko transparentzi fonetikoak utzi zituen. Mende batzuk geroago (bereziki XVI mendea ezkeroz) gaztelaniak politik ofizialtasunez lagundurik euskal lurralde tradizionaletan gainartu du, batez ere, Araba eta Nafarroako lurretan, nahiz-eta Nafarroa erdialdeko gaztelaniaketa (castellanización) nahiko berria izan (hau da, XVIII azkenaldekoa eta XIX mendekoa) (346) Azkon (Silv. Pouvreau). Nahiz-eta jatorri zahar eta iluntsukoa izan, gurera erromanikoatik sartua. Berceo-ren idazkietan present (Ikus Corominas DCELC 1.348). Beraz, gazt. zaharrean ascona. Covarrubias-ek azcona montera. Katalaneraz ere [ascona_azcona]}.

53. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.a. agirre 0047 Are gehiago esango nuke, XVIII. mendeko elizgizon jakintsu eta andrezaleen jite eta airea hartzen nion.

54. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j. sarrionandia 0049 XVII eta XVIII. mendeko haurrentzako literatura gehiena guziz umekeriazkoa, moralista eta aspergarria zen.

55. 1969-1990 euskara batua literatur prosa p. aristi 0027 XVIII. mendeko bat agertu zen, hamairu joan den gizaldikoak eta gerra aurrekoak gehienak.

56. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. irigoien 00178 XVIII mendean, esaterako, Iruiñean euskal liburuak argitaratzen ziren eta hala ipintzen zuten sarreran, baina artikulua kendurik lekuzko genitiboa behar zenean Iruñeco egiten zen.

57. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. irigoien 00178 Iruiñea Escualdunen hiri buruçaguia dela dio J. d'Etcheberri medikuak XVIII mendean, Urkijo-k 1907 urtean Parisen argitaratu zizkion lanetan.

58. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.g. urrutikoetxea 0170 Bi dira benaz aipagarri gertatzen diren alderdiak: Alde batetik dokumentu corpus bat eskaintzen digu, XVIII. mendeko Gipuzkoaren demografiaren dinamika ezagutu eta ulertzeko ezinbesteko kontsulta edukiak eskaintzen diguna.

59. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak jaunaren deia 1973 0220 XVIII.ean irugarren eliza altxatu zuten, gaur zutik dirauena.

60. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak txill 0233 Azken bolada honetan, deritzo sailari orain, eta XVIII. mendeaz geroztik dirudienez, derizkio saila ari zaio gaineratzen, -ki- artizkiaz beraz; eta zeritzon sailari, era berean, zerizkion saila.

61. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. larre 0032 Beñat Mardo, hemezortzigarren mendean, kantore huntzale agertzen da hiru kanturekin.

62. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. lizarralde 0080 Euskararen Liburu Zuriak dioenez, XVIII. mendearen bigarren erdialdean hasi zen gaztelania Arabako herrietan nagusitzen: .

63. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. lizarralde 0080 XVIII. mendean bizirik zegoen Haranan eta XIX. mendean usadiozko hizkuntza zen Albenizen.

64. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. lizarralde 0080 Landazurik dioenez, XVIII. mendearen azkenaldean, Langraresen eta beste hogeitabi ermandatetan (anaiartetan) hitzegiten zen euskaraz.

65. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. lizarralde 0084 Arabako euskara XVIII. mendean

66. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. lizarralde 0084 Esanak esan, euskarak bizirik jarraitu zuen, XVIII. mendean zehar, Arabako lurraldezatirik handienean, nahiz eta nekazal sektoreetan baztertua gelditu.

67. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak sm 0613 Diego Goitia aulestiarra, XVIII. mendean bota zituzten jesuitetarikoa zen eta garaiagatik eta orduko beste zenbait jesuitak egin zituzten euskarazko lan bikainegatik bere lana garrantzitsua izan zitekeala iduritu zitzaidan.

68. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. mujika 0251 XVIII. mendearen bukaeran Ilustrazioaren ideak puri-puri zeuden Euskal Herrian.

69. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0266 XVIII. mende-bukaeran bi iraultza politikok eragin handia izango dute: Estatu Batuetako independentzia eta Frantziako Iraultza (ondoko gerra eta Enperadoreagoa direla medio).

70. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0266 XVIII. mendearen hasieran, Europako gorteetan landareak eta animaliak hazteko Jardinak eraikitzen hasi ziren.

71. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0270 Lurrin-makina XVIII. mendearen zehar asko aldatu zen.

72. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0270 XVIII. mendean kimikaren egoera nabarra zen.

73. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0270 Herschel astronomilariaren teleskopioa, XVIII. mendearen bukaerako teknologiaren adibidea.

74. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0271 XVIII. mendea diskusio zientifiko paregabe nahiko antzua, bestalde izan zen, Lavoisier-ek (1743-1794) sistematizazio bat eman arte.

75. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. iturbe 0271 XVIII. mendeko azken laurdena izango zen Kimikaren Historiaren atal aberatsenetako bat. Aurrerakuntza honetan bi atal bereiz ditzakegu.

76. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lakarra 0043 Hori alde batetik; bestetik XVIII. mendearen lehenengo 60 urteetako bizkaitar idazleen (Arzadun, Urkizu, Barrutia, Olaetxea, batez ere) testuak bizkaiera zahartzat jo behar direnetz eztabaidatu gabe, (1) Dakidanez ez da berba hori mugatu ez bere ezaugarrien aldetik ez eta denborazko mugetakoenetik ere, praktikan halako consensus bat izan arren gutxienez 1700 baino lehenagoko testuak bertan sartzeko. Ez dago garbi, aldiz, Barrutia, Arzadun, Urkizu, Olaetxea eta besteren kasuan zer egin beharko litzatekeen, ez dut lehenagoko mendearekin eten nabarmenik batez ere lehendabiziko hiruretan aurkitu, eta haien jarraipen gisa ikertu beharrezkoak iruditu zaizkit arkaismooi zegokienez.

77. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lakarra 0044 XVIII. mendearen azken berrogei urteetako testuetarik Agirre, Lariz, De la Quadra, Peñaflorida eta beste laburrago eta ezezagunago batzu (vide Bibliografia) aztertu ditut.

78. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0141 1.2.1. IPAR EUSKADI-n, nolanahi ere, ezagutzen dugu Pernando Amezketarra bezain bertsolari zahar bat, Zuberoan hain zuzen, Beñat Mardo, Barkoxe Basabilako, ez noiz jaio zen eta ez noiz hil garbi dakiguna, baina XVIII. mendetik XIX.erako bueltakoa hura ere.

79. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0141 Konparazio baten ondoren, hona bi puntu gogoangarri: 1.2.2. Pernando Amezketarraren eskolan (Zavalaren sentidoan) debió ser más o menos frecuente el empleo de la estrofa de nueve puntos o rimas; Beñat Mardok badirudi maizenik hiru puntukoa (XVIII. mendeko bertso eta kantetatik Hegoan ere ezagutzen duguna), gehienik ere laukoa (orain ere korrientea) erabiltzen zuela, (...).

80. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0152 Gure aldean beranduago hasi da euskarazko literatura idatzia XVIII.ean eta Gabon kantaz hain zuzen.

81. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0152 Segidan jende xumearen XVIII. mendeko beste Gabon-kanta batzuk dakartza Lekuonak: , etab.

82. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak txill 0060 XVIII-gn. mendean, Argien Filosofia bultzatzen hasi zalarik, unibertsalismoaren izenean proposatzen ziran aldaketak.

83. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. haritschelhar 0474 Lehen urratsak egin ditu XVIII. mendean segidarik gabe eta berriz hasi da XX. mendearen bukaeran.

84. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0280 Arrazoimena beti arrazoimenaren berdina dela eta legeek ere leku guztietan berdinak eta gizaki guztiek anaiak izan behar dutela, postulatuko da: XVIII. mendean topiko bilakatu da Europar errepublikaz mintzatzea (un Etat composé de plusieurs provinces bait da Europa Montesquieu-rentzat), betiereko bakeaz tratatu mordoa publikatuko da orobat (Abbé de saint-Pierre, Rousseau, Kant), Estatu-nobela utopikoak modan jarriko dira.

85. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0280 Ilustrazioa gobernura ere iritsi da XVIII. mendean, zenbait monarka eta ministroren bidez: Federiko II. Prusia-ko, Katarina II. Errusiako, Jose II. Austriako, Karlos III. Espainiako, eta abarren bidez.

86. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0280 XVIII. mendean Europa-k bake erlatibo bat eta egonkortasun politiko dexente gozartu ahal izan ditu eta harreman komertzialak Estatuen artean azkartu, bide batez komunikazio- eta informazio-trukaketa ugarituz.

87. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0280 Eraginkorrena eta, nolabait besteen eredu, XVIII. ari arrazoiez mende frantsesa deitu ahal izateraino, Ilustrazio frantsesa gertatu da, hau berau Bacon, Hobbes eta Locke ingelesen jarraipenean etorria izan arren.

88. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. goñi 0410 Zenbaki errealen eraiketa XVII, XVIII eta XIX. mendeetako matematikarien lana izan da, eta aldian-aldiko matematikari guztien lanek osatu dute gure gaurko zenbaki hauen ezaguera; izenak aipatzekotan, Stévin, Barrow, Gauss, Cauchy, Weierstrass, Dedekind eta Cantor-en izenak aipatu beharko genituzke; horiek izan bait dira, batez ere Cantor, teoria honen garapena burutu dutenak.

89. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. agirre 0004 Ondoren Londresko Embajadore zelarik mendearen hasieratik XVII.ko pintura holandesa eta XVIII.ko inglesa biltzen joan zen.

90. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. intxausti 0317 Baina, aurreko mendeetan, ez zen noski horrenbestekorik, oso berandukoak izan bait dira bide berrikuntzak Euskal Herrian, XVIII. mendekoak gehienbat.

91. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. intxausti 0328 (...), geroz eta hobeak izan ziren teknikak XVIII. mendeko zearroletara heldu arte.

92. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. intxausti 0328 Elkarren atzetik etorri ziren sutegi modu berriak: aterpe gabeko kare eta harrizko labeak, oletako sutegi katalana (XIV. mendean) eta XVIII. menderaino iraun zuen bizkaitar sutegia.

93. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. intxausti 0337 Hemezortzigarrenak ondare pobrea utzi zion hemeretzigarrenari.

94. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. intxausti 0337 Industri Iraultza XVIII. menderaino atzeratu zen munduan, eta Ashton historigileak atzerapen horren zergatiaz galdetzen dio bere buruari.

95. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0011 Hemen Hegoaldean XVIII. mendean hasten dira gauzak mugitzen eta lozorrotik irteten.

96. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0011 Mende honek XVIII.ak ez du fama onik izan, maiz belztua ikusi dugu.

97. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0011 Gaur lehenbiziko aldiz argia ikusten duen euskal liburu hau ere XVIII. mende hondarrekoa da, dudarik gabe.

98. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0011 Horra ekintza bat XVIII. mendekoa, baina hurrengo mendearen egoera nahasiagatik espero zitezkeen fruituak ekarri ez zituena.

99. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0014 Hau ere XVIII. mendeko ekintza bat dugu.

100. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0031 Horregatik, nunbait, euskalki honek XVIII. mendean gipuzkera eta lapurdierak baino aditz trinko gehiago zituen.

101. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. duoandikoetxea 0001 Orain, haren heriotzetik berrehun urte betetzean, egin zuen lana gogoratuko dugu, eta bide batez, XVIII. mendeko Matematikaren egoera ikusteko aukera izango dugu.

102. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. duoandikoetxea 0061 Algebraren oinarrizko erresultatua XVIII. mendekoa dugu.

103. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. agirre 0008 XVI, XVII, XVIII. mendeetan, Frantzia Berria egundoko eremu zabala zen, Kanadako hegoaldeko lurrak ez ezen gero Estatu Batuak izango zireneko zati handi bat ere barruan sartzen zelarik; oraindik ere ez dago garbi zehaztuta nondik doazen mugak.

104. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. urrutikoetxea 0039 Zer dela eta XIX. mendeko konkrezio hau? Zergatik 1833. eta 1872. urteetan eta ez XVII ala XVIII. mendeetan?.

105. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak mintzamena 0142 Halere, denbora luzez ez omen gara konturatu XVIII. mendetik XIX. mende bitarte horretan posibilitateen sistema masiboki aldatu dela, ez arrazoimenak aurrerakuntzarik egin duelako, dio Foucault-ek, baizik eta horrek gauzen izakeraz eta hedapenaz jakintzari eskeintzen dion orena ere, barren barrendik aldatua izan delako or.).

106. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0053 Bigarrenak, hemezortzigarren kapituluaren inguruan hasten dena, Pierre Meunier apaiza.

107. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. sagarna 0060 Zerrenda honetan sartu beharreko da Pablo Pedro de Astarloa (1752-1806) zeren eta bere obrak XIX. mendean argitaratu baziren ere, gehienetan mendearen hasiera hasieran argitaratu ziren, autorea bera praktikan XVIII. mendean bizi izan zen eta Larramendiren antzeko apologista bat izan zen.

108. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 0017 Batxilerra ere bertako lizeoan estudiatu zuen, 1830etik 1835era (3) Behiala jesuiten ikastetxea izan bazen ere, Estatuaren eskola bilakatua zen 1815az gero. 400 ikasleetatik gehienak katolikoak ziren. J. H. Wyttenbach, bertako zuzendaria, pentsamolde liberalekoa zen, eta pentsa daitekeenez, Karl gazteak hartu zuen irakaskuntza ere aurrerazalea eta ilustrazioko ideiez kutsaturikoa izan bide zen. Marxen pentsaeraren sorburuetan XVIII mendeko materialismoak eta ateismoak izan zuten eragina eta pisua ikusteko: .

109. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak akmanifestua 0056 Komunisten ardura, batez ere, Alemaniari adi adi dago, Alemania burjes iraultza baten bezperan dagoelako, iraultza hau Europar zibilizazioan egon diren kondiziorik aurreratuenekin obratuko duelako, eta gainera, are Ingalaterrak eta Frantziak XVII eta XVIII mendeetan eduki zuten baino proletalgoa infinituki aitzineratuago batekin; eta beraz, Alemaniar burjes iraultza, ondo ondoko proletal iraultzaren preludioa besterik izanen ez delako.

110. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak e. zabala 0068 Hemezortzigarren eta hemeretzigarren mendeetan azaltzen diren idazleak Larramendirengan sustraitzen dira, haren kutsua daramate.

111. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nekazarkit 0583 Goiko auzoan bertan La Pila kalea aurkitzen da; trazadura labur eta estukoa da eta bere ibilbidean bi etxe interesgarri gordetzen dizkigu: XVIII. mendekoa bat eta XV.ekoa bestea.

112. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nekazarkit 0709 Kale Nagusia, Ekialdetik Mendebalderako norabidean doan kale bidea da, eta XVIII.eko edifizioak dauzka, batez ere.

113. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nekazarkit 0744 XVII-XVIII.eko etxea armarriko xehetasunarekin.

114. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak arrantzaria 0024 Hainbat gizalditan, XVIII.a ondo sartu arte ere, trinkaduak, oltzapea eta brankako bi eren-oihalak erabiliaz iraungo dute.

115. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak arrantzaria 0190 XVIII eta XIX. mendetako goletarekin arrantzasistema iraultzaile bat iritsiko zen: doris deritzana alegia.

116. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak seie 0137 XVIII. mendean errestauratu eta garbitu egin zen bere elementuak gaur egun ikus daitezkeen bezala banatuz, baina ez dakigu zein izan zuten jatorrizko banaketa zehatza.

117. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak seie 0137 XVIII. mendeko arkupe honetan ezarri ziren: Kristo eta Apostoluen tinpanoa (irudi guztiak arte erromanikoak janzkiei ematen zizkien tolestura ez-anatomikoen exenplu, argi askiak dira: 11 Apostoluak, Kristo, Enoch, Elias, bi aingeru...).

118. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. ugalde 0116 Amárica abizena Bizkaikoa zen jatorriz, baina XVIII mendean Gasteizen ikusten dugu.

119. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. kintana 0051 Ikusi dugu nola XVIII mendeko frantses filosofoek, iraultzari bidea zabaldu ziotenek, orduan zèn guztiaren juje eta epaile bezala, arrazoiari apelatzen zioten.

120. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak garraioa 0029 Nahiz eta gida sistema ezberdinak erabili, XVIII mendean aurkituriko hastapen baten bitartez funtzionatzen dute guztiek.

121. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak garraioa 0029 XVIII mendera arte, bere erdigunearen gain bira arazten zitzaion ardatzari, baina sistema berrian bolantearen bira mugimenduak ezker edo eskuin aldera lekualdarazten du ardatza, ardatzaren muturrean biratzen duten gurpilen direkzioa aldatuz.

122. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. intxausti 0075 Baina gero, herriak, pentsakizun eta esanbideak eduki dituenean, XVIII mendeko ilustratuengandiko logikak uste zuen baino urrunago ihes egin du.

123. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.m. torrealdai 0105 Horri buruz, ahaleginduko naiz, beraz, XVIII-XIX mendeetako ideia nagusi zenbait aztertzen.

124. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0099 Umea eta prestua batera izan zitekeen, esate baterako, XVIII. mendeko gizon basa haren antzera; edo haurra izan, baina lanetako gogorra eta zaildua.

125. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0236 Adibidez, Lafittek oharrarazten omen duenez, XVIII mendean euskal literaturaren nagusigoa Laburditik Gipuzkoara pasatzen den ari berean, Laburdiko ekonomia gainbeheran eta Gipuzkoakoa goraitean kausitzen dira (15) Sarasolari hartzen diot dato hau, ezin Lafitteren lana ikusi izan dut; cfr. I. Sarasola, Euskal Literaturaren Historia, 1971, or. 23 ta 26. Ikus, gainera, J. San Martinen Kritika solas (Sarasolaren liburuaz), Anaitasuna, 1971, zenb. 216.

126. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak legazpi 0147 Geure burdinolen goraldia XIII-XVIII. mendeen artean lekutzen da.

127. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak legazpi 0147 XVIII. mendean zehar eta batipat bukaeraldera hemengo burdingintza atzerriko elkar-lehiaketagatik (Suecia batez ere) eta gure atzerapen teknikoagatik atzerantz doa.

128. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. gereño 0088 Gero, enperadorea galdurik zegoela ikustean, haren aurka egin zuen eta Luis XVIII zerbitzatu zuen.

129. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. gereño 0088 Orain, Napoleon berriro posibilitate handiekin datorrela ikustean, Luis XVIII utzi eta berriro Napoleonen alde jartzen da.

130. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/3 0012 Lurralde hau Nueva Granadako beherregealdearen zati izan zen eta XVIII mende bukaeran hasi zen independentziarako borrokaldi ekintza.

131. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oñatilib 1982 0034 XVIII. MENDEA.

132. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oñatilib 1982 0085 XVIII. mendera arte abeltzainak gailendu zirela badirudi ere, harrez gero galtzaile bihurtu zitzaizkigun, laborantzak abiada azkarra hartu baitzuen.

133. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak beasain 0283 1.2. Andre Mari Zeruratuaren Parrokia Antzinatasun nabarmen hau izan arren, XVI. mendetik aurrera ekin zion parrokia beasaindar honek berreraikuntzen bideari eta XVIII. mendea ondotxo sartu arte etengabe jarraitu zuten.

134. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak munduan zehar 0108 Honfleur-ko kai hori, arrantzo lan urriagatik edo kasik untzirik gabe dagoen hori, garrantzi handienekoa izan zen XVII-XVIII mendeetan.

135. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararen liburu zuria 0153 Euskaraz zuzenkien eta luzekien arduratu direnetariko batzu bakarrik aipatuko ditugu hemen: XVIII garren mendearen azkenetan eta XIX garrenaren lehenengotan, Gillermo Humboldt prusiar jakintsua, eta XIX eta XX garren mendeak zehar hauk dira aipagarri, beste batzuren artean: Louis Luzien Bonaparte Printzea, Van Eys eta Uhlenbeck holandarrak, Schuchardt austriarra, Dogdson ingelesa, N. Tauer txekoslovakiarra, Linschamann eta K. Bouda alemanak, Vinson eta Lafon frantsesak, eta Fita, Cejador eta Tovar espainiarrak.

136. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak fisikaren historia 0125 Edukina: Historiaurrea.- Grezia eta Erroma.- Erdi Aroa.- Birpizkundea.- Newtonen mendea.- Newtonen ondorengo bi mendeak: XVIII eta XIX.ak.- XX. mendea.- Fisika XXI. mendean.

137. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. goihenetxe 0063 XVIII. mende hasieratik Gipuzkoan gaindi nabari zen Ilustrazio mugimendua, Azkoitiako Zalduntxoen inguruan, Frantziako eta Europako filosofoen mugimenduari loturik zegoen.

138. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. goihenetxe 0066 Baina XVIII. mendearen bukaeran ohizko funtzio historikoa betetzen ote zuten XVI. mendearen hasieran eraikiak izan ziren instituzioek, ikusirik artzaien-nekazarien mundutik at, beste klase batzuk Euskal Herriko gizartean ere desarroilatu zirela, bereziki merkatariak eta ofizialeak, administrazioko funtzionariak (officiers), legegizonak (abokatu, epaile, notario).

139. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0084 Ortega y Gasset-ek aspaldi ohartarazia da demokrazia mendebaldarraz: historikoki begiratuta, fede hori demokrazia modernuan, XVIII. mendeko Ilustrazioan eta XIX. mendeko borroka liberaletan, razionalitatearen fedea zela barnagoan.

140. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 0272 Eredutzat ezarriko dituen idazleak berriz XIX. mendeko Duvoisin lapurtarra eta XVIII. eko Mendiburu oiartzuarra.

141. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak p. xarritton 0135 Literatura landuaz ari bagara, ez da dudarik, gaur lehen baino hobeki ezagutzen ditugula Nafarroa garaiko euskalki itzaliak, gaur ere aldatu dugula Arabako literatura euskaraz geneukan ikuspegia: XVIII, XIX. mendeetako idazle arabarren berri bildu dugu alabainan.

142. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0418 - Herri literatura idatzia: XVIII. mendeko astolaster ta trajikomeriak, XX. m. Allande Elixagaraien ipuinak.

143. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0418 - Medikuntzazko testu zaharrak eta berriagoak (XVIII-XX. m.raino).

144. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0418 3. Metodologiaren bi erakuspen gisa Bi kasu bereizi ikertzen ditut zailtasunen erakusteko: XVIII. mendeko astolasterretan diren mailegu hitz bereziak.

145. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak peillen 0418 XVIII. mendeko eta morfopsikologiazko testu bateko gaskoin maileguak.

146. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. zuazo 0096 Filiberto Menna-k dioenez (1977) korronte analitiko honen iturburuak XVIII. mendeko kritizismoan aurkitu genitzake, kritizismo horren asmoa, lengoaia eta errealitatearen artean erabateko egokitasun batetan zegoen sineskera okerra gainditzea izango delarik.

147. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak u. larramendi 0007 XVIII. mende honetan gogoratu behar dugu beste andoaindar prestu bat ere: Juan Martin Legarra-Etxebeste eta Eguzkiza, Felipe Varen Erret Haziendako Sala de Milloneseko Idazkaria eta patronatu bat fundatu zuena Andoain eta Amasa-Billabonako umezurtz eta pobreentzat.

148. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizkbizikl 0030 Eta guzti hau koroatuz, goian, Antiguako Amaren eliza, XII. mendekoa, barruan duen Andra Mariren irudia bezala, ordutik hona zutik dirauena XVIII. mendearen erdialdean berreraiki beharra izan bazuen ere.

149. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak v. cortes 0169 Historia eta literatura administratiboek serie ezberdinen unitate kantitateen zehaztapenak fidagarriak direla konprobatzen laguntzen gaitu; bulegoen sorpena eta garapenari buruzko datuak, hauen desagerpenari edo bestetan gehitzeari buruzkoak, arduratzen zituen pertsonalari eta betetzen zuten gestioari buruzkoak, hauen lanaren legegintzari buruzkoak eta denboraren gestio-eskuliburuak bertan konprobatzen bait dira kopuruaren arabera (17) Gaztelako Kontseilurako Antonio Martinez Salazar eta Pedro Escolano de Arrietaren obrak klasikoak dira, biak Kontseiluaren funtzionari dira XVIII. mendean (gehiago ikasi behar ditugu).

150. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak agenda 1990 0009 Galerarik handienak Araban XVIII. mendean eta nafarroan XX.ean ezagutu ditu.

151. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak agenda 1990 0009 XVIII. mendean Iparraldean Etxeberri Sarakoa, Haraneder, Xurio, Baratziart, Mihura eta beste azaltzen dira; Hegoaldean, berriz, Aita Larramendiren gramatika, hiztegi eta euskararen aldeko lanei esker; lozorrotik iratzarten hasiak dira eta hiru idazle bederen aipa daitezke: Kardaberaz, Mendiburu eta Ubillos.

152. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak agenda 1990 0010 XVIII. eta XIX. mendeetan ahozko eta idatzizko literaturen arteko harremanen bigarren aldi bat nabari da.

153. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak agenda 1990 0010 Hegoaldeak, eta bereziki Gipuzkoako probintziak XVIII. mendean eta Bizkaikoak XIX.ean, hasiera ematen dio bere literatur ibilbideari eta idatzizko produkzioaren testigua hartzen dio iparraldeari.

154. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak l. fernandez 0009 Bigarren aroak XVIII. mendea eta XIX.aren hasiera bakarrik hartzen ditu.

155. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak l. fernandez 0009 Bigarren oparoaldia XVIII. mendean eta Alemanian izan zuen klabikordak.

156. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak l. fernandez 0057 XVII. mendean, Haward, Hitchcock eta Thomas Race eskola ingelesaren adierazgarri dira, eta XVIII.ean Hermann Tabel, Burckhardt Tschudi (Shudi izenaz ingeles egin zen suitzarra), Jacob Kirckman (alsaziarra: 1710-1792), John Broadwood (Shudi-ren ondorengoa) eta Abraham nahiz Joseph Kirckman ditugu.

157. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak l. fernandez 0057 Hans eta Karl Konrad eta Johann Christof hamburgarrak (XVIII. mendean) aipa daitezke batetik.

158. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak l. fernandez 0190 XVIII. mendean berriz, askoz ere libreago eta artifizialago.

159. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azterketa historikoak/1 0075 Egoera ekonomikoa arrunt aldatzen zen batetik bestera, baina XVIII. ezkeroztik polarizaketa prozesuari ekiten zaio: gizaki batzuk errenten igoerari, gari eta ikatzak duten prezioaren askatasunari, lehen goldatze berriei eta abarri onura ateratzen dieten bitartean, beste zenbaitek ez dituzte aspaldiko finkak birbalioztatzen eta zorretan sartzen hasiko dira.

160. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azterketa historikoak/1 0235 Beraz, Bizkaia, Araba eta Nafarroan XVIII. mendearen bukaerako eta XIX. mendearen haserako kazetaritzaren hastapenak beti ere hiriburuetan garatzen diren bitartean, Gipuzkoan ez da beste horrenbeste gertatzen: ia beti esperientzia horiek Donostiatik kanpo jasotzen dira gorago aipaturiko seiehundar eta zazpiehundar kazeta horiek izan ezik, jakina, Arrasate, Bergara, Tolosa, Irun, Oiartzun eta honelako herrietan.

161. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak balea eta euskaldunak 0131 XVIII. eta XIX. mendeko balenzaleek ezaguna zuten jokamolde hori, eta izena ere jarri zioten: Hausketa.

162. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aldabe 0081 Presio demografikoak (orain dela berrehun urte, populu mundiala, bostehun milioikoa zen) eta bitarte ekonomikoak, XVIII. mende bukaeran, herri-jabegoaren pribatizazioa eragin zuten, aprobetxamendu komunalerako espero zitezkeen eragozpenekin: pentzeak, iratz zelaiak, otea, gaztainak, e. a., hain tristeki ezagunak diren oihan-sutetan bukatu zuten liskarren jatorri.

163. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aldabe 0025 Badirudi murizido hauen erabilera XVIIIgarren mendean oraindik zutik zirauela.

164. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak f.m. ugarte 0027 XVIII. mendean zehar, frantsesen nagusitasuna nabaria da, bai NOLIN bezalako egile komertzialekin bai muga eta inguruetako mapak egiten dituzten injiniari militarrekin.

165. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak f.m. ugarte 0027 XVII. mendearen bigarren erditik XVIII. mendearen bukaerarte, Frantziako kartografiaren nagusitasuna erabatekoa da: NOLIN / DELISLE / DE FER / ROBERT DE VAUGONDY / BAILLEUL / ROUS.

166. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak f.m. ugarte 0027 XVIII. mende honen bigarren aldian, gertatzen da lehendabiziko aldiz XVI. mendetik aurrera, eta nolabaiteko indarrez, Espainiako Erresuman inprimatu eta burututako kartografiaren iritsiera. Parisen, gobernuaren eskutik D`AN=vLl=LE-ren ikaslea izan den Tomás LOPEZen (1760) lanak dira.

167. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak f.m. ugarte 0030 XVIII. mendean zehar Frantziako kartografia kontinentalaren aurrerapena garrantzitsua da.

168. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak f.m. ugarte 0030 Erliebearen errepresentazioa bezalako beste zenbait aspektutan, aurrerapena ez da hain garrantzitsua, kartografiak behintzat ez du ematen inolako berrikuntza aipagarririk XVIII. mendean, oso salbuespen gutxikin, kartografiak behintzat, perspektiba oblikuoaren sistemaren bitartez errepresentatzen jarraitzen da: (1729) Cruquius, sestra kurben sistemaren aurrekoa.

169. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak f.m. ugarte 0042 XVI, XVII eta XVIII gn. mendearen zati haundi baten, mapa hauek honako informazio hau ematen zuten: a) Lokalizazio / kokaera; honek latitude informazioa baino ez zuen ziurtatzen, lonjitudea nolabaiteko zehazgabetasunarekin kalkulatzen bait zen.

170. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak f.m. ugarte 0042 b) Datu fisiografikoak: hidrografia, topografia, ikuspegi oblikuoa sistema jarraituz (XVI eta XVII. mendeak) eta perspective cavalliere sistemaren arauera (XVII eta XVIII. mendeak).

171. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak f.m. ugarte 0048 Hemen, argiak ez dira hain ugariak kopuruari dagokionez lehendabiziko mendeetan (XVI, XVII, XVIII. mendeetan), eta bai XIXgarrenean.

172. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak f.m. ugarte 0048 Ondoren beste zenbait bilduma agertzen da, Leiden-ek XVIII. mendean (1715) argitaratutakoa bezala , hemen berriro agertzen direlarik Donostia eta Bilbo.

173. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0046 Leize horren sakona eta zabala neurtzeko, gure euskal liburuak eskutan hartu besterik ez dago: alde batetik (eta urrunago joan gabe), XVIII eta XIX. mendeetako euskal liburuak, eta, bestetik, gure mendekoak.

174. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0027 XVIII. mendean zehar, Newtonen Optikak esparru horretarako paradigma bat eskaini zuen eta honen arabera argia materi gorpuzkuluak ziren.

175. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0135 XVIII. mendeko kidetasun kimikoei eta ordezkapen-serie berriei buruzko literatura ugaria ere, newtondar ikuspegi supramekanikotik ondorioztu zen.

176. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak j. goikoetxea 0039 Itxurak itxura, Austria ta Borbon errege-etxeen trukeak ez-baiñan idea ta espiritu-aldaketak ematen digute emezortzigarren gizaldiaren antz eta irudia argi eta garbi.

177. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak j. goikoetxea 0041 Emezortzigarren urtean Villagarcía de Campos-en jesuita sartu ta, Palenzian eta Valladolid-en apaiztarakoak bukatuta, Euskalerrira itzuli zan mixiolari, gogojardun-zuzendari ta euskal idazle; Carlos IIIgarrenak erbesteratu ta, irurogei ta zazpi urtekin, Italia-ko Castel San Giovanni-n orain berreun urte illik (1770).

178. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak onaind 0098 XVIII`garren mendeko euskal idazle jatorren artean Larramendi, Mendiburu, Ubillos ta abar ezta bere irudia txiki gelditzen.

179. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak onaind 0110 XVIII`garren mende barruko euskal literatura lau aita jesulagunek betetzen dute osoro: Kristo`ren fedea aldarrikatzen erriz erri, inoiz aspertu gabe, ibilli zan Aita Agustin Basterretxea (1700-1761) lekeitiarrak, Larramendi`k, Kardaberaz`ek eta Mendiburu`k.

180. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak j. iturria 0088 Mutiko auetako bat izan zan Francisco BELDARRAIN emezortzigarren gizaldiko asieran, gero El ceremonial seràfico de Cantabria liburu famatua idatziko zuana; onen itzaurrean onela dio: .

181. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak s. aranbarri 0097 Aldazabal-etxe ontako jatorrikoa zan,naiz Madariaga`tik Itziar alderuntz dagoen bideko basetxean, ori da, izen berdiñeko basetxean jaio, Aldazabal eta Murgia`tar Pedro Jose, XVIII`gn gizaldiko jenealojistarik onenetakoa.

182. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak s. aranbarri 0124 Biak, XVIII`garren mende asierakoak.

183. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak latxaga 0261 Emezortzigarren gizaldian egin zuten Fueros`en enparantza ta errikoetxe berria.

184. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak onaind 0339 Amazortzigarren mendearen amaialdiko napar idazlaria.

185. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak b. latiegi 0005 Euskal abizenetan Bena ta Beña'z asten diranak bat baiño geiago ditugu: Beñaran, Benaske, Beñako... Peña ere gure artean abizen ugaria dugu, eta ez gaur goizekoa, XVIII mendeko dokumentuetan agertzen bait da.

186. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak m. manzisidor 0064 Beste gertakizun au ere, bear ba'da, uskeritzat joko dezu, baiña ikus: Bein, Radio City'ko lankide bati, Henry Souvaine'ren idaz-gelako zenbakia eskatu nion eta abots argi ta patxara onean ala erantzun zidan: - Henry Souvaine... (itxoin-aldi baten ondoren)... 18'gn. bizitza... (beste itxoin-aldia ta:)... 1.816 zenbakia.

187. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak garm 0088 XVIII garren mendean Igarabide izeneko ola gizonak baziren Gipuzkoan.

188. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak s. aranbarri 0143 a) Lengo maixuen artean, norbaitzuek izendatzekotan, Peñaflorida Kondea izendatuko nuke XVIII'gn gizaldian.

189. 1969-1990 lapurtera-nafarrera literatur prosa a. arkotxa 0019 Gustatuko litzaioke egun batez XVIII. mendeko iturri batzuen irakurketa esoterikoa ezagutzea.

190. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak air 0116 Duela zenbait ilabete Literatur honen lehen Tomoa agertu zen; huntan Erdi-Aroko kobla zaharrak sartzen dira, eta XVI-XVII-XVIII garren mendetako autoreak.

191. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1988 0007 Hamazortzigarren Atala.- Irakaspide-Berrikuntzarako Artezkaritzak honako Arduralaritza-Atal hauek izango ditu: 1) Euskera. 2) Ikasketa-Antolapena.

192. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1988 0001 Jaurlaritzari buruzko Ekainaren 30eko 7/1981 Legearen 18garren atalak j idazatian, 26garrenak 6. zatian eta 29garrenak diotenaren arauera, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa-Sailburuaren saloz, Jaurlaritza-Batzarrak 1988.eko Apirilaren 12ko bilkuran aztertu eta onartu ondoren, honako hau ERABAKITZEN DUT: Lehenengo Atala.- Jarraian adierazten diren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa-Saileko Goren-kargudunek beren karguei utz diezaietela, Arduralaritzako beste kargu batetara igarotzen bait dira.

193. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1988 0001 Jaurlaritzari buruzko Ekainaren 30eko 7/1981 Legearen 18garren atalak j idazatian, 26garrenak 6. zatian eta 29garrenak diotenaren arauera, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa-Sailburuaren saloz, Jaurlaritza-Batzarrak 1988.eko Apirilaren 12ko bilkuran aztertu eta onartu ondoren, honako hau ERABAKITZEN DUT: 1. Atala.- Juan Carlos Girbau García Jauna izendatzea Hezkuntza-Arduralaritzako Sailburuorde.

194. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak amatiño 0001 Inoiz aipatu izan da ere, XVIII. menderarte euskaldunek amaren abizena hartzen zutela.

195. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak amatiño 0001 -I.E.: XVIII. mendearen azkenetan liberazio-mugimendu gisa sortu zen humanismo jarrera eta, gero, zapalkuntzaren nondik norakoa zehaztu-ala, teoria alternatibo orokorra bihurtu dena.

196. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak a. lertxundi 0003 Liburuko anekdota Inglaterrako itsasertzean gertatzen da XVIII mendean.

197. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak e. jimenez 0001 Ostean, hurrenez hurren, kapitulu bana eskaintzen zaie XVI., XVII., XVIII. mendeei.

198. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak eguna 1990 0001 Flaminio XVIII. mendeko saloi opera da, komedia musikal arina, bere autoreak definitu zuen bezala.

199. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak eguna 1990 0001 Eskenaratzeari dagokionez, taldeak XVIII. mendeko errekurtso batetaz baliatzen da: pertsonaia bakoitza aktore eta abeslari bihurtzen da.

200. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1989 0001 XVIII. mendearen bigarren zatian Frantsesak eta Espainiolak solastatu ziren, Ornano kondea Frantziarentzat eta Caro zalduna Espainiarentzat mugaren eraikitzeko.

201. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1989 0001 Napoleon, Luis XVIII. Charles X., Louis Philippe pasatu ziren deus egin gabe.

202. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1989 0002 Chominek sortutako Seiri-Sadan-en (Zientzia Politiko eta Moralaren Errebista) itzuli eta argitaraturiko artikuluetan egin ditugun ikerketek seinalatzen dute Frantzian zegoenean deskubrituko zituela, seguruenik, hemezortzigarren mendeko filosofoak (Montesquieu, Voltaire, Rousseau, Mirabeau eta Condorcet) eta idazle politiko radikalak (Barni, Naquet, Jules Simon, Laboulaye eta Vacherot).

203. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1990 0001 Art Nouveau mugimendu eklektikoa zen eta bere jarraitzaileek ideia eta inspirazio iturri berriak ikusi zituzten Europatik kanpo, hemezortzigarren mendean mugimendu barrokoak ekialdeko motiboetarako interesa erakutsi zuenean sortu bide zen joerari jarraitu zitzaizkiolarik.

204. 1969-1990 zuberera antzerkia a. aguergaray 0036 HAMAZORTZIGERREN JELKHALDIA
Sar eskûiñetik: B. Roquehort, B. de Behety, J. de Bela, P. de Bonnecaze, S. Beauregard, E. Guerrelat, J. de Cachau, J. de Goyhenetche.

205. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak i. gaminde 0055 Balitike Larramendi Bilbon berak izaneko giroan erdalduntzea, baina nekez sinets dezakegu Bilbo XVIII gizaldian erdaldun hutsa izan zitekeelakoa; are gutxiago, orduko baino zabalagoa den gure gaurko Bilbo honetan, bertoko jatorrizko euskaldunak topa daitezkeena jakinik.


206. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak x. altzibar 0062 Literatur-bizkaiera edo bizkaiera literarioa deitzen doguna idazle batzuen erabagiaren ondorioz sortu zan XVIII. gizaldiaren amaieran eta XIX.aren hasieran.


207. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0034 Zugastitarrak ez dira agertzen, baina XVIII. gizaldirarte iraun eban euren nagusitasunak sasoi haretan ere botere handia eukela pentsatuerazoten deusku.


208. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0046 Horrezkero, XVIII. gizaldiaren azken herenean, ekoizpen sistemea eta modua aldatu ezean, aurrera egin ezinean aurkitzen zan Larrabetzuko biztanlegoa 900 inguru bizilagunek osotzen eben; 75 urte beranduago bakarrik (Lehen Karlista Gerrea amaitu zanean) lortu eban kopuru hori gainditzea, alde handiagaz gainera.


209. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0084 Zelan edo halan, horrek, XVIII. gizaldi amaieran nabari-nabari egin zan eraikuntzarako egur eskasia ekarri eban.


210. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0084 Beste ondorioa, baserrien eraikuntzarako habe handien desagertzea izan zan, euren ordez harrizkoak jarriz; holan, XVIII. gizaldian, zutabeak desagertu, eta egurrezko ataburudun atarteen ordez, arkuz eginak nagusituz joan ziran.


211. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0084 Garia bera ere, leku garaietan ereiten zan, eta Iturrizak dinoanez, XVIII. gizaldi amaieran oso leku jagitsuak hartu ebazan.


212. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0084 Basoen atzerakadeak, berebiziko ondorioak ekarri eutsozan ikazkintzari, XVIII. gizaldiaren 30. hamarkadatik aurrera ekoizpena ikaragarri murriztuz (ikazkintzaren gaineko arazoak burdinolen atalean jorratuko doguz), Larrabetzuko burdinolek garrantzia hartu ebenean hain justu.


213. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0117 Elizak jaustear egozanean ere, XVIII. gizaldiaren erdialdean gertatu zanez, Abadeteriaren diru sarrerok ez ziran ikutu, konponketa lanok Zaindariek ordaindu behar izan ebezala.


214. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0117 Argi dago familia boteretsuek XVIII. gizalditik aurrera euren semeentzat beste bizibide oparotsuagoak aukeratu ebezala.


215. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0182 Edozelan ere, argi dago pinturak geroagokoak dirana, XVIII. gizaldikoak hain zuzen.


216. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0199 Antza danez, Larrabetzun XVIII. gizaldian zabaldu zan ohitureari egotzi daikiogu holango idazpuruak ipintea.


217. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0146 XVIII. mendea demografi zuzpertzearen hasiera bada, jaiotzen ugaritasunak badauka zerikusirik eta hori dala eta zabalago ikusiko dogu.


218. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0053 Sarrera moduko balorazino orokorra egiteko zera esan daiteke, 1800 urtean 40 eta 50 urte bitarteko biztanle gitxi dagola, hau da, oso gitxi dirala XVIII. gizaldiaren erdi aldera jaioak; eurok dira 80 hamarkadako iraute krisialdia eta Konbentzinoaren Gerrea jasan behar izan ebezanak.


219. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0055 Guzti honetatik ondorio hau ataraten dogu, kostaldetik nahiko hur dagozan lurraldeak izan arren, euren bizimodua lehortarra dala guztiz; baieztapen honen frogea Artasun Tasea Euskal Herriko barrukaldean ohi dan baizen altua izatea da, kostaldean, barriz, askoz txikiagoa izaten dala, %89'5 ingurukoa .(18) URRUTIKOETXEA.Demografía vasca en el siglo XVIII, Euskal Herriko Historia, XVIII. giz. Deustuko Unibertsitatea, Bilbo, 1985, 110 orr.


220. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0057 Baina guk egiaztatu dogunez, XVIII. gizaldiaren azkenetan Mendexan 12 marinel bakarrik egozan, lan egin eikean biztanlegoaren %12'5a.


221. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0057 Jatorriaren argipidea ez da beti ageri liburuotan, eta honegaitik Gizaburuagakoak baino ez dodaz aurkeztuko, eta ganera XVII eta XVIII. gizaldiei buruzkoa bideratzeko bakarrik, XIX. gizaldiaren lehenengo erdirako askoz iturri hobea dan Polizia Zentsoa daukagulako.


222. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0057 XVIII. gizaldian, barriz, goraka egiten dabe, alde batetik kanpotarrak agertzen diran ezkontzak, eta bestetik ezkontza honeetako kanpotarren jatorriaren hurruntasunak.


223. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0061 Ikerketa honetarako badaukagu zenbait argipide-iturri: 1799ko Fruitu eta Esku-lan Zentsoa, XVIII. gizaldian egoerea zelakoa izan zan argituko deuskuna; XIX. gizaldiaren hasikerarako (1810, 1814, 1824, 1825) Lurralde Estatistikak, daturik gehien emongo deuskuenak eurok; honeez gain, aurrekook emondako datuak osotzeko era guztietako estatistikez ere baliatuko gara.


224. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak muskiz aha 0073 XVIII. gizaldian eregi zan.

225. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak muskiz aha 0073 Horrela, XVIII. mendearen azken aldera, Josef Antonio Perez de Caminoren alarguna zan Catalina de Llarena izan zan jabea, eta 1810.erako, Tomas Perez de Camino bere semea, urte haretako Lurralde Estatistikeak erakusten dauan moduan.

226. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak markina-xemein 0172 Argi dago armarria etxea eregi ostean jarri zana, Murgatarrak XVIII. gizaldiaren lehenengo erdian heldu ziralako Markinara, ezkontza bidez Andonaegitarrakaz senidetu ziranean, Bidarte dorrearen jaunakaz.

227. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak markina-xemein 0172 Aspaldiko orube gotiko bi hartzen dauz eta XVIII. gizaldiakoa da.

228. 1991> euskara batua ikasliburuak artearen historia/dbh 00158 XVIII. mendearen erdialderako emanak zituen barrokoak bere onenak; bere irudimena eta izpiritua errepikatu baino ez zen egiten.

229. 1991> euskara batua ikasliburuak gizarte zientziak/dbh 00081 Etxegile batek etxe bat eraiki ondoren, lana ongi bukatu gabe utzi eta, horren ondorioz, etxea erori eta jabearen heriotza eragingo balu, etxegileak heriotz zigorra jasoko du Hammurabiren Kodea. Mesopotamia, K.a. XVIII. m.

230. 1991> euskara batua ikasliburuak j. etxeberria 00200 Bazenekien XVIII. mendera arte emakumeak ezin zuela ballet ofizialetan dantzatu eta, ordutik, gona luzeak erabiliz bakarrik egin dezakeela?

231. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 00087 Frantzia izan zen XVII eta XVIII. mendearen hasieran Europako politika eta kulturaren gidari.

232. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00141 XVIII. mendearen erdialdean, itsasgizon ingelesek korronte elektrikoaren ekoizpen-modu bitxia aurkitu zuten Hego Amerikako ibaietan.

233. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter/ubi 0173 XVIII MENDEA (II). LARRAMENDI. GIPUZKERA KLASIKOA.


234. 1991> euskara batua ikasliburuak fisika/3 0087 Honek berebiziko aldaketak eragin zituen produkzioan eta XVIII. mendean zehar garapen azkarra izan zuen, meatzetan, burnigintzan, ohialgintzan, garraioetan eta ia arlo guztietan aplikatu zelarik.


235. 1991> euskara batua ikasliburuak kimika/3 0009 XVIII. mendearen bukaeran eta XIX. mendearen hasieran materiaren egoerak eta erreakzio kimikoak azaltzeko erabilia izan zen.


236. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0064 Iparraldean XVIII. mendearen bukaeran, Iraultza frantsesarekin batera, zokoratuak geratu ziren.


237. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0064 (5) Irurac bat XVIII. mendeko euskal ilustratuek asmatua da.


238. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0079 L. Villasantek dioenez, XVIII. mendean Iparraldean apenas dagoen idazle edo olerkari aipagarririk.


239. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0081 XVII. eta XVIII. mendeetan elektrizitate mota bi ezberdintzen zituzten zientzilariek.

240. 1991> euskara batua ikasliburuak mega gaztetxo 0052 XVIII. mendean, Frantziako erregea oso boteretsua zen.

241. 1991> euskara batua ikasliburuak mega gaztetxo 0130 XVIII. mendea

242. 1991> euskara batua ikasliburuak filosofia/dbho 00230 XVIII. mendeko frantziar materialistek defendatzen dute determinismo-mota hau.

243. 1991> euskara batua ikasliburuak teknologia/dbh 00091 XVII. eta XVIII. mendeetan modu askotako lente eta ispilu parabolikoak eraiki ziren eta zeregin askotarako erabiliak izan ziren.

244. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0235 XVII., XVIII. eta XIX. mendeetan.


245. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0235 XVII, XVIII eta XIX. mendeetan.


246. 1991> euskara batua ikerketak j. amezaga 0165 Baina XVIII. eta XIX. mendeetan zehar, estatu espainolaren kultur politika ondasun historikoaren babesa izango du ardatz nagusitzat liburutegiak, museoak, eta akademiak sortzeari ekinez, herriarentzako kultura hedatzea bigarren maila batean geratuko delarik, eta sarritan lehenengo helburuari kontrajarrita gainera.

247. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura g. markuleta 0199 Annikari berari, XVIII. mendean bizi izan balitz, gauza bera gertatuko zitzaion.

248. 1991> euskara batua literatur prosa j. sarrionandia 00107 XVIIIgarren mendeko bizkaitar sermoilariaren gogoeta metalinguistikoa: (...)

249. 1991> euskara batua literatur prosa j. cillero 00119 Irudien bidezko tatuajea XVIII. mendean loratu zen, Edoko kulturaren baitan.

250. 1991> euskara batua literatur prosa garm 0009 Dena den, konparaketa egokiago baterako Calmeten lehen liburua arretaz aztertu beharko litzateke eta agian orduan bakarrik izan genezake ikuspegi orokor egokia eta XVIII. mendean Europan gai hauen inguruan nagusi ziren interesguneak nola banatzen eta sailkatzen ziren.


251. 1991> euskara batua literatur prosa x. arregi 0056 Gida apropos baten antzera seinalatzen du, XVIII. mendeko gizatasunaren idealak, Shaftesburyren virtuosoak, estuasun hauetatik libratzeko bidea.


252. 1991> euskara batua literatur prosa m. garikano 0073 - Gila azpitik pasaerazteaz ari ginenÌnor uretan arrastaka eramatea, soka bati lotuta, itsasuntziaren gila azpitik. Hemezortzigarren mendera arte izan zen erabilia zigor mota hau. (I.O.) erantzun zuen Morganek.


253. 1991> euskara batua saiakera-liburuak garm 00038 Nire ikerketan jaso dudanez, Dugiols-tar hau Legorretan aritu zen lanean XVIII. mendean. Ondoren, Kintin izeneko bere semearekin batera, lantegi handiak, pertzolak, izan zituen Tolosan eta Belauntzan. Kintin Dugiols-en semea izan zen Felipe Dugiols Balanzategi militar ospetsu tolosarra.

254. 1991> euskara batua saiakera-liburuak arrain kontserbak 00016 Beraz, XVIII. mendea izugarri txarra izango da jarduera horretarako, baita Gipuzkoarentzat ere. Ternuako arrantzatokien galerak gain-behera jarri baitzuen gipuzkoar arraintza eta bere inguruko jarduera. Mende horretako azken laurdenean itsas bazterreko arrantzara mugatuko da bera eta kontserbagintza gorabeheratsua eta bakankakoa izango da.

255. 1991> euskara batua saiakera-liburuak baietz ba! 00100 Barneko arropa zuria, adibidez, XIII. mendera arte ez zuten erabili, galtzontziloak XVIII.era arte ez ziren janzten hasi; lo egiteko ere XVI. mendetik aurrera hasi ziren lo egiteko jantzia erabiltzen; lau mende falta ziren oraindik mongoliarren bidez heldu ziren pijamak erabiltzeko.

256. 1991> euskara batua saiakera-liburuak baietz ba! 00100 Izan ere, gure jatorrizko jantziak ez dira hain zaharrak: euskal txapela karlistadekin zabaldu zen XIX. mendean, abarketa valentziarrak XVIII.etik dira ezagunak, eta baserritarren atorra beltza ere XIX.ean hasi zen erabiltzen.

257. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00032 Iragan lerroetan hiri bilbotarraren inguruko errebal batzuk deskribatzean aipatu dugun legez, hemezortzigarreneko epealdiaren interes handieneko hiri-prozesu bat markatzen duen Ibiltokien sorrerak hirian izan zuen garrantzi beraldikoa egiazta dezakegu.

258. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00035 Azpimarratu beharra dago misiolarien eta oso bereziki jesuiten eragin izugarria XVIII. eko kristau kontzientzien moldaeran: euskararen jabe izateak kontrol zuzenagoa eman zien, baserri munduan batez ere.

259. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00035 Izan ere, XVIII.ean ez zen dena Ilustrazio eta filantropia izan. Kleroaren eta handikien sail handi batek jarrera zaharkituei lotua eta garaiko berrikuntza intelektualei bizkar emanda jarraitu zuen.

260. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00104 Sator begiak dituen gizaldi dekadentetzat dauka Herderrek XVIII. mendea.

261. 1991> euskara batua saiakera-liburuak sm 00092 Baina, hala ere, XVIII.aren azken aldera arte inor ez zen arduratuko bestelako bereizkuntzekin, Humboldt agertu zen arte. Hark baliatu zuen hizkuntzaren egitura, ospe handia emanaz, eta horrez gainera kanta-zahar, ohitura eta bizitzaren erak ikertu zituen. XIX.ean etorri zen arraza bezala estudiatzea, hizkuntzan eta ohituretan hainbeste gauza berezi zela ikusi zutenean. Guztiok zetozen etniazko nortasunaren inguru bati lotzera.

262. 1991> euskara batua saiakera-liburuak sm 00118 Tovarren La lengua vasca (1950) dugu beste liburu bat kontuan hartzekoa, hizkuntzaren tipologia ikerketaz gainera, XVI. mendetik XVIIIra arteko literaturaren berriak eskaintzen dizkigu, Larramendi, Haraneder, Pouvreau, Kardaberaz eta beste zenbait idazleren berriak emanaz. Gaur egun gure literatura ezagutzeko hain beharrezko zaizkigun liburuak.

263. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. etxaniz 00016 XVIII. mende hau asmakizunen eta bidaien mendea da: baporezko makina, Cook kapitainaren bidaiak, ... Aldaketa handiak gertatzen dira hasierako despotismotik, dena herriarentzat. baina herririk gabe, Frantziako iraultzara; iluntasun eta misteriotik arrazonamendura. Aldaketa handiak, bai, eta haur eta gazte literaturak ere nabaritu zituen aldaketa horiek.

264. 1991> euskara batua saiakera-liburuak heriotza 00086 XVI. azken herenetik XVIII. mendearen erdialdera arteko garai hura Trentoko kontzilio ondorengo pastoraltzaren eta garbitokiaren mendea dela esan daiteke. Garbitokiko arimei eskainitako aldareak ugaldu ziren eliza eta kaperetan. Kristoren Nekaldia medio, Ama Birjinaren bitartekaritza eta santuen laguntza eskatzen zen.

265. 1991> euskara batua saiakera-liburuak heriotza 00086 Aro barrokoan zegoen hileta-zeremonia handia XVIII. mendean zehar ahulduz joan zen. Aukeratutako leku batzuetan eta testamentuetako klausuletan oinarrituz, gehienetan 1750-1770etik aurrera, hileta-praktiketan izandako eboluzioa aztertu ahal izan da.

266. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 00123 Azkeneko faktoreari dagokionez, XVIII. mendean izandako lehenengo iraultza industrialean eta XIX.ean izandakoan desberdintasuna nabaria da.

267. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00216 Batak nahiz besteak XVIII. mendearen amaiera arte behintzat iraun zuten eta, dirudienez, ordurako beren funtzioa nolabait aldatuta zegoen.

268. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak gerra eta krisia 00018 Ez da harritzekoa deskribapen zabalenak Bilbo (44-49), Bergara (52-55) eta Donostiakoa (57-60) izatea, XVIII. mendeko azken laurden honetan, Ilustrazioaren eraginik haundiena erakusten zutenak baiziren.

269. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak gerra eta krisia 00049 Gerrak eraso zuen jendea zein une larritan zegoen hobekiago ulertu ahal izateko, Gipuzkoako ekonomiak XVIII. mendearen azkenaldian bizi zituen zailtasunei buruzko ikerketa sakon batzuetara jo beharko dugu.

270. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. sagarna 00037 Hasieran mendebaldeko dialektoak izan ziren hitz-hornitzaile nagusiak, baina XVIII. mendetik aurrera ekialdeko dialektoetatik ere hartzen hasi ziren hitzak.

271. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00020 Datuen eta testuen aldetik, XVII. gizaldiko Juan de Beriain idazlea, XVII. gizaldiko Urdozko salaketa bateko hitz batzuk (Satrustegi 1987), Izarbeibarko XVIII-ko Utergako dotrina bat (Ondarra 1980), Garesko Bonaparteren inkestako emaitzak (Ondarra 1982), Obanosen agertu diren bertso batzuk (Ondarra 1993e), Oltzako Bonaparteren inkestako emaitzak (Ondarra 1982), Ororbiako 1758ko testu bat (Satrustegi 1987 eta Ondarra 1995), Oltzako Iberoko guruzpideko otoitz bat (Arraiza 1988), Joseph Markotegi Goñikoaren Olloko XVIII-ko predikua (Knô*rr 1992), Goñiko Bonaparteren inkestetako emaitzak (Ondarra 1982), Bakaikuko ikertzaile Ondarrak berak argitaratu Goñerriko testu zahar eta lokalizazio arazoz beteak eta Olloibarko Ollon mende honen hasieran Eusebio Etxalarkoak Erizkizundi Irukoitzerako bildu emaitzak baliatzen ahal ditugu.

272. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00020 Estellerrira begira, Gesalazko Muzkiko XVIII. gizaldiko Martinez de Morentinen testu luzexkoak gelditzen zaizkigu (Lecuona 1973); nahi izanez gero, Muzkiko Elizalderen XVIII. gizaldiko dotrina ere baliatzen ahal da.

273. 1991> euskara batua saiakera-liburuak vitoria-gasteiz 00062 Erdi Aroko hirigunea, muinoen gaineko tipologiaren barruan eredu dena, bere baitatik atera egin zen XVIII. mendearen bukaeran, hiriaren bigarren zabalkunde-garai handian.

274. 1991> euskara batua saiakera-liburuak emakumeak eta feminismoa 00039 XVIII. mendetik aurrera, emakumezko jostunek gonak, berokiak eta gaueko jantziak bakarrik jos zitzaketen; trajeak eta soinekoak, ordea, gizonezkoek josten zituzten.

275. 1991> euskara batua saiakera-liburuak emakumeak eta feminismoa 00049 Etxea argitzeko kandelak eta kriseiluak egiteaz ere arduratzen zen XVIII. mendera arte ez baitzen halakorik merkatuan erosterik izan, xaboia egiten zuen, familia osoaren janzkiez eta etxeko suaz ere arduratzen zen eta ur bila ere iturrira edo putzura joan behar izaten zuen.

276. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ekonhazk 00040 XVIII. mendearen bigarren erdialdean eta XIX. mendearen hasieran garraiobideetan egin ziren ahalegin gehienak ibai hauen goi-ibarrak bereizten zituzten mendateak irekitzean oinarritu ziren.

277. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ekonhazk 00040 Batzuetan padura ugari dago, XVIII. mendearen aurretik zabalagoak izango zirenak ziurraski.

278. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ekonhazk 00040 Padura horietako asko, demografiaren hazkundea zela-eta, XVIII. mendearen bukaeran eta hurrengoaren hasieran lehortu zituzten.

279. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ekonhazk 00226 Lanik neketsuena, ihitoki eta padurak lehortzea, XVIll. mendearen bukaera aldera eta XIX. mendearen lehen urteetan hasi zen.

280. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. pikabea 0652 Areago, XVIII. eta XIX. mendeak, grafiaren zenbait punturi gagozkiola behintzat, garbiki bereizten badira literatur lapurteraz, Goyhetche euskalkiaren beraren bilakaera zabal eta orokorrari muzin eginez lapurtera klasikoaren moldeetara itzuliko da 3 Lan honetan aipatzen diren berezitasunak guztiz nabarmenak izanagatik Goyhetcheren obran, ez du honek esan nahi haren Baraiko kostaldeko lapurteraren ezaugarriak gordeko ez dituenik, bai ordea askoz gutxiagotan agertuko..


281. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. pikabea 0652 Esan daiteke XVII. eta XVIII. mende erdirarteko obrak irakurriz arras hedaturik ageri zaigun palatalizazioa, handik harat 1775etik edo aurrera esango genuke guk askozaz ere gutxiagotan izango dela gauzatua, XIX. gizaldian ia osoki desagertuz.


282. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. pikabea 0652 Uste dugu bestalde, eta literatur lapurteraren bilakaera historikoaren ikerketarako zailtasunak zailtasun 5 Ez baita erraza Mitxelenak Notas fonológicas sobre el salacenco, ASJU 1(1967),172. orrialdean dioen bezala erabateko eritzirik zehazterik., amplt;lampgt;, amplt;illampgt;, amplt;ñampgt; eta amplt;iñampgt; aldaera palatalen agerpen maiztasunari 6 Ikus honi buruz Ana M. Echaidek Distribución de las variantes palatalizadas de l y n debidas al contexto fónico en los dialectos vascos, FLV XXIII (1976), 164. or. esaten duena, Mitxelenaren Fonética Histórica Vasca, San Sebastián, 1961 (2. ed., Diputación Provincial de Guipúzcoa, San Sebastián, 1977), 184. or. datorrena nolarebait osatuz., hein batez, garbiro antzeman diezaiokegula XVII., XVIII. eta XIX. mendeetan eta, honenbestez, Goyhetcheren jokabidearen berezitasuna areagotu egingo dela beste inorena bainoago.


283. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. haritschelhar 0010 Geroxago XVIII. mendean nola ez aipa Etxeberri Sarakoa Axularri eskaintzen diolarik kapitulu oso bat, gidari eta maisu gisa hartzen duelarik.


284. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. haritschelhar 0010 XIX. mendean, erromantizismoaren ondorioak direla, hasten da kantuen bilketa, nahiz jadanik hasiak ziren XVIII. bukaeran Baionako euskal erakustokian dagoen lehen bildumarekin, 1798.koa, Patri Urkizu-k argitaratua.


285. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak p. iztueta 0071 Bigarren aroak XVIII. mendea hartzen du eta hemen, lehen mailako irakaskuntza hedatuz joan zen heinean, irakurketaren ikasketa dotrina eta debozioko liburuen bidez egin zen, zabalkunde-indar handiagoz Ipar Euskal Herrian Hegoaldean baino.


286. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.b. orpustan 0059 (Aitzin oharra. Izenburuan emaiten diren izenak eztitut, batzuetan aski ausartki egiten den bezala gaur-egun, bere molde zaharretik aldatu: Garaztarrarena berak emaiten baitauku luzaz gure eskualdetan atxiki duen moldean, eta Mauletarrarena (sortzez), Erdi-Aroan euskalde hauetan ere hainbertze erabilia zen Arnalt eta hau gaskoinduz "Arnaud" ofiziala izenaren ondorio guti aldatua, Jusef Eguiateguy-k XVIII-garren mendean: Mosde Arnalde Oihenart; emaiten badu ere urrunago Arlande, erran nahi da izenaren forma aldatzen eta nahasten hasi zela XVIII-garren mende ondarrean, ez XVII-garrenean.).


287. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak m. arrue 0312 XV-XVII mendeetan zehar izandako oreka hautsi egiten da nolabait XVIII. mendean, zeinean porrot egin bait zuten ordurainoko mekanismoek, super-populazioa eta premia gorria ereinez.


288. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. gabilondo 0042 Liburutegi ezhistoriko honetan Erdi Aroko tradizio arabiarra XVIII. mendeko poeta mistiko ingelesekin batera dator, apal desberdinetan baina batera.


289. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. gabilondo 0042 Alegia, XVIII. eta XIX. mendeko inperialismo europarraren konkistek ahalbidetu zuten lehen aldiz mundua bere orokortasunean pentsatzea, Hirugarren Mundua lehenengoaren menpe ikusten zelarik.


290. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r.m. pagola 0248 Gehienbat materialak biltzeko zaletasuna sortzen da, eta horren ondorioz, goian esan bezala, glosarioak, hiztegiak eta gramatikak asko gehitzen dira mende horretan 1.Oso lan monografiko gutxi egin dira XVIII. mendearen hizkuntzalaritza ikuspegia aztertuz. Nagusia, eta ia bakarra, klasikoa den Lazaro Carreter-ena (1949) da. Zehatzagoa dialektologiaren ikuspegitik del Río (1943). Orokorrak: Pop (1950) eta (1955), Iordan (1967), Catalan (1955).


291. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. lakarra 0218 5 Komeniko litzateke, euskal tradizio urriarengatik dezakeguna bait da, ahalik eta lasterren izatea iparralderako ere 1745 arteko testuen tesaurusa. Hegoalderako badira, argitaratzeko zerbait gaurkotu beharko diren, Sarasola 1980 eta Lakarra 1984 eta baita XVIII. mendeko beste zenbait testu laburrenak ere (Peñaflorida, Olaetxea eta Larramendi bera); iparralderako Altunaren Lexicón Dechepariano dugu eginkizun horretatik hurbilenik. M.ª J. Soto Michelenaren El lexicón de RS de 1596, ASJU, XIII-XIII, 1978-79, ezin da adibidetzat jar, har dezagun alderditik har dezagula: hitzak agertzen diren errefrau zenbakien proba zuzenketa gabezia aski ez balitz bere balioa gal zezan, hain dira ugari ulerpen txarrak (jaya daude egonpean esateko) eta batez ere hain irizpide bereziak ditu hitzak sailkatzeko (da, etorri da-koa, etorri-n adibidez) non ez duen betetzen are era honetako hiztegi baten behin-behineko funtzioa, hots, berehalakoan eta erabateko segurantzaz ohartzea delako hitz bat agertzen den edo ez testu batean


292. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0392 DU-n e eta i bokalen aurrean amplt; g ampgt; grafemak adierazi ohi du delako hots arabigoa 26 Invasión arábiga deitzen dio Azkuek (Part, 220) eta ez da bakarra [x]-ren hedakuntza honi. Gaiari buruzko XVIII. mendeaz geroztiko aipamenak Blanca Urgellek (1987: 369 hh) bildu ditu.(...).


293. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ametseninterp 0021 Arimaren arbola; William Law (XVIII. mendea).


294. 1991> euskara batua saiakera-liburuak orhipean 0040 Hauetan etxegabekoak eta buhamiak, ijitoak, ehortzi ohi zituzten; beranduago, XVIII. mende bukaeran XIX.aren hasieran, gorpu guztiak.


295. 1991> euskara batua saiakera-liburuak k. olaetxea 0010 Hemen jasoko dira batez ere XVII, XVIII eta XIX. mendearen haseran jendearen jakinnahia pizten zuten protohistoriaren ezaugarri batzuen aipamenak.


296. 1991> euskara batua saiakera-liburuak h. etxeberria 0103 Askoz beranduago, XVIIIgarren mendean, Asia aldeko Sus scrofa vittatus espeziea sartu zen Mendebaldera eta esan liteke, gaur egun ditugun zerri guztiak espezie horren ondorengoak direla.

297. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0035 Matxinada edo altxamenduak, batez ere Euskal Herriko itsasaldeko probintzietan XVII. eta XVIII. mendeetan izan ziren.

298. 1991> euskara batua saiakera-liburuak tutankamon-en hilobia 0099 XVIII. dinastiakoa zen diseinua, inondik ere.

299. 1991> euskara batua saiakera-liburuak arabako zubiak 0022 Bitartean, XVIII. mende hasiera bitarte eta gurean bezalako nekazari eremuetan hurrengo mende barrenera arte, zubien trazagileek ez zituzten obraren kontzeptzioaren eta obrak eduki litzakeen ondorio hidraulikoen arteko erlazioak atzematen.

300. 1991> euskara batua saiakera-liburuak arabako zubiak 0022 Agustín Bethancourt-ek Erresumako Bide eta Ubideetako Ingeniari Taldea sortu baino urte batzuk lehenago, XVIII. mendearen bigarren erdialdeko ilustratu euskaldunek eraikuntza-alderdi honen aurreko kezka bizia agertu zuten:

301. 1991> euskara batua saiakera-liburuak arabako zubiak 0124 XVIII. mendean konponketa lan ugari egin ziren Zubieteko zubian, badugu haiei buruzko dokumentu-aipamen ugari.

302. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. iztueta 0156 Antzeko zerbait gertatzen da goian aipatutako beste poema ezagun horiekin ere, XVIII. mendetik aurrera asmatuak edo moldatuak izan baitira, gaitzat lehenagoko gertakari historikoak hartuz.

303. 1991> euskara batua saiakera-liburuak arte modernoa 0321 XIX. mendean Erromantizismoak aldarrikatu zuen artistak bere garaiko idealetan eta grinetan partaide izan behar zuela baina baita ere kontraesanetan eta istiluetan: baldin XVIII. mendean bere pinturaren bidez Hogarth-ek gizarte-kritika zorrotz bat egin bazuen, XIX.ean Daumier-ek gatazka politiko gogorrean konprometitu zuen bere artea.

304. 1991> euskara batua saiakera-liburuak arte modernoa 0321 Artearen historia sozialaren ildoak markatu zituen Hauser-ek; Antal, ikerketa jokamolde zuhurren bidez, XV. mendeko arte florentziarraren eta XVIII.ko ingelesaren historiarako ondorio garrantzitsuetara iritsi zen zalantzarik gabe.

305. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0003 Eliza barnean Errosarioko Ama Birjinaren zurezko taila polikromatu erromanista bat eta San Antonioren zurezko bi irudi polikromatu, ustez XVIII. mendekoak, daude.

306. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. azkorbebeitia 00053 Bada, XVIII. mendeko liburu baten aurrean bagaude ere eta idazle irlandarrak bere garaiko gizartea jarri bazuen ere bere kritiken jomugan, bai liburua, bai kritika gaurkotasunez beteta daude.

307. 1991> euskara batua saiakera-liburuak euskal margolariak 0066 Hemezortzigarren mendeko gustuen barruan, Madrazotarrek zehaztutakoan, obra honek gustu horri erantzuten diolarik, Ugartek ardura berezia erakusten du Erreginaren jantzi aberatsa ondo zehazteko, soinekoaren bolumen zabal eta argiak orduan eta garrantzia handiagoa hartzen duelarik gelako atzeko aldea iluna den aldetik.


308. 1991> euskara batua saiakera-liburuak euskal margolariak 0086 Txistulariak, ohi dutenez, eskailaretan beherako ibilaldian aurreren datoz, hemezortzigarren mendeko Bilboko gizarte hartako atzetik datozen handiki eta ordezkari guztiekin batera mezatan izan ondoren, guztiak garaiko soineko ederrekin jantzita.


309. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gomenerab 0023 Dena dela, XVIII. mendeaz gero erdarazko según / selon-en kide bezala arabera da literaturan erabili den forma ia bakarra.


310. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gomenerab 0045 Sartaldean, bait gutxiago erabiltzen da, baina aski ohizkoa da XVIII. mendeaz gero literatur gipuzkeran eta mende honetako zenbait idazle bizkaitarrengan; bai aldaera batez ere mende honen lehen erdian erabili zen, mendebalean noski.


311. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gomenerab 0067 Lehen agerraldia, XVIII. mendean bakarra, antza denez, Ubillosena da:


312. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gomenerab 0075 XVIII. kapitulua


313. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gaztentz/1 0061 XVIII. mendean, Rococo-ak barrokoaren duintasun harroa arindu zuen, nahiz eta nagusiki eta batez ere dekorazio-estiloa izan.


314. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gaztentz/1 0061 Neoklasikoa, berriz, XVIII. mendearen erdialdera azaldu zen eta berriro ere greziar eta erromatar eredu klasikoak onartu zituen.


315. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gaztentz/7 0055 XVIII. mendean Euskal Herriko pilotazaletasunaren berri Larramendik, Kardaberazek eta Iztuetak eman digute.


316. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i.v. de sarasti 0008 Gipuzkoa XVIII. mendearen bigarren zatian: ez atzera ez aurrera.


317. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i.v. de sarasti 0008 XVIII. mendea kontzeptu positiboekin identifikatzeko joera izaten dugu.


318. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i.v. de sarasti 0008 Espainia hamazazpigarren mendearen iluntasunetik eta krisialditik atera eta kanpotik datozen eta bertan ere sortzen diren argietara begira jartzen den mendea izan ohi da hemezortzigarrena.


319. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i.v. de sarasti 0008 Praktikoak eta laburrak izateko bi zatitan bereiz dezakegu XVIII. mendea, ondo bereiziak diren bi mende-erdietan, hain zuzen.


320. 1991> euskara batua saiakera-liburuak fiskim/bbb 0127 James Black-entzat (XVIII. mendea) beroa ia pisurik gabeko fluidoa da, eta materia orotan barneratzen denez, gorputzen tenperatura gehitu egiten du.


321. 1991> euskara batua saiakera-liburuak bidaiazient 0179 XVII. mendean bi misiolari portuges Nilo Urdinaren iturburura, Tsana lakura, heldu ziren, XVIII. mendean, berriz, Bruce esploratzaileak iturburura heldu zela pentsatu zuen, Nilo Urdinean gora joanda.


322. 1991> euskara batua saiakera-liburuak telleriarte 0072 * XVIII. mendearen hasieran Francisco Zumalabe Plazaola, Legazpiko Alkate izana, zen Zatui baserriaren jabea.


323. 1991> euskara batua saiakera-liburuak azurm 0031 Guk ez dugu batere asmorik, euskaldunek XX., XIX. ala XVIII. mendeetan ibili dituzten lehenagoko bideak besterik gabe ontzat emateko, euskaldunek ibili zituztelako soil, ezta euskaldunen alde ibili zituztelako ere.


324. 1991> euskara batua saiakera-liburuak azurm 0031 Euskaldunon basakeria, arlotekeria, aspaldiko ipuin bat izan eta gero, XVIII. mendean hasi da Espainian printzipio politiko bihurtzen.


325. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lure/3 0011 XVIII. mendearen erdialdean hasi zen Cadizko portuaren gainbehera.


326. 1991> euskara batua saiakera-liburuak oñati 0152 2. Beste dena XVIII. mendeko berriztapen bat da.


327. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0325 Arazo horrekin aurkitu zuen kultura europarrak bere burua XVIII. mendearen gailurrera iritsita.

328. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. ruiz 0663 ezpada euskaldunen artean ez delako izan euskara hutsean baizik irakurtzen ez zekien irakurlegorik ezta erdaraz baino euskaraz irakurri nahiago zuenik ere 2 Edonola izanda ere, probetxugarria edo, behinik behin, interesgarria gerta daiteke XIV, XV eta XVIgarren mendeetako gertakari hori hurragotik ikustea: itzulpenaren bitartez bilatutako duintzeaz giltza izan daitezkeen lanak baino ez ematearren ezinbestekoa da W. Melczer Towards the dignification of the vulgar tongues: humanist translations into Italian and Spanish in the Renaissance, Canadian review of comparative literature, 8 (1981), 256-271 eta M. Pfister, Die Bedeutung der 'volgarizzamenti' lateinischer Texte fûr die Herausbildung der literarischen Prosasprache, in A. Buck-M. Pfister, Studien zu den 'volgarizzamenti' rô*mischer Autoren in der italienischen Literatur des 13. und 14. Jahrhunderts, Mûnchen 1978, 45-87 eredutzat har daiteke bitarte berberaz iritsitako aberasteaz; dauden ikuspegi orokor gutxietako bat A. Buck, Die Rezeption der Antike in den romanischen Literaturen der Renaissance, Berlin 1976,67-82 orrialdeetan irakur daiteke [= Id., L'eredità classica nelle letterature neolatine del Rinascimento, Brescia 1980, 88-106]; bakoitzak bereziki hizkuntza edo lurralde baten kasuaz badihardu ere ez dute begien bistatik behar den testuinguru zabalagoa galtzen klasikoak diren hauek: C. Dionisotti Tradizione classica e volgarizzamenti, in Id., Geografia e storia della letteratura italiana, Torino 1980 [1. ed. 1967], 125-178, P. Russell, Traducciones y traductores en la península ibérica (1400-1550), Barcelona 1985 eta G.P. Norton, The ideology and language of translation in Renaissance France and their humanist antecedents, Geñeve 1984. Izan ere, erdi aroaren bukaerako eta errenazimenduaren hasierako itzulpen horiei begiratzeak zerbaitetarako balio badigu hizpide dugun kontuan euskal letren historiaren bitxikeriatzat dugun zenbait gauzaren arruntasuna ikusteko da: XVIII, XIX eta XXgarren mendeetako euskal itzultzaileekin komun dituzten eta gorago aipatu diren asmoez gain, XIV, XV eta XVIgarren mendeetako haiek ere, esaterako, pobrea ikusten zuten beren lingua vulgaris latinaren edo grekoaren ondoan, eta batzuetan hizkuntzari berari leporatzen zioten errua, beste batzuetan geroago jeneralean ez hizkuntzari baizik hiztunen axolagabekeriari... Ez ziren ezer berririk esaten ari: horiek guztiak edo gehienak esanak zituzten Errepublika bukaerako erromatarrek (ikus, esaterako. Cic., Fin., I, 2-4 eta Tusc., II, xi, 26 bakarrik)..

329. 1991> gipuzkera literatur prosa a. zavala 00155 Orain bide zabaletik nator, erreka igaro eta berreun bat metrora, egurrezko esi bat, erderaz eta euskeraz idazki bat duana. Ona euskerazkoa: San Frantziskoren iturria. XVIII mendea. San Frantzisko erromes joan zen Santiagora eta Espainiako lehenbiziko frantziskotar komentua fundatu zuen Rocaforten (Zangotza zaharra).

330. 1991> sailkatu gabeak egunkariak deia 1998 00005 XVIII. mendetik aurrera euskararen inguruan esan eta egin direnak agertzen dira hor. Estatuak monolinguismoa eredutzat hartzen duten garaia da, estatu-nazioaren hizkuntza bezala bat bakarra hartzen dutenekoa. Hori abiapuntutzat hartu eta gaur egunerainoko ibilbidea

331. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1998 00024 XV eta XVIII. mendeak bitarteko eskulturak, margolanak, bitxiak, altzariak... baita Egiptoko sarkofago bateko maskara ere, 19 etxek Maria Cristina hotelean bildu duten eskaintzaren mamia.

332. 1991> sailkatu gabeak egunkariak f. ibargutxi 0067 Hemezortzigarren mendeko apaiz honen testu batzuk eman baitira argitara Arpoi baten eran deritzan liburuan.

333. 1991> sailkatu gabeak egunkariak deia 1994 0010 Hain zuzen ere, Pierre d'Urt, Donibane Lohizuneko apaiz anglikanoak ekin zion lan horri XVIII. mendearen hasieran.


334. 1991> sailkatu gabeak egunkariak deia 1994 0040 XVIII eta XIX. mendeetan atzerakada izugarri bizkortu zen, eta galerak ia herrialde osora zabaldu ziren.


335. 1991> sailkatu gabeak egunkariak deia 1994 0041 Joseba Intxaustik idatzitako Euskara Araban liburuxkak jasotzen duenez, XVIII. mendeko arabar eskolatuek -aurreko mendeetakoek baino areago- kezkati begiratzen zuten euskararen atzerakada bizia.


336. 1991> zuberera saiakera-artikuluak j-l. davant 0062 Ondokoetarik bat izan zen XVIII. mentean Jean-Philippe de Bela zaldûna.