XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 bizkaiera ikasliburuak euskeraz irakurteko 0044 Ta baso garayetan egoten dan zugatz zabal sendoa, zur gogorrduna? {Pagoa}.

2. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa elizondo loreusain 0203 Boskarrena: zurak, olak, lan-gaiak.

3. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak lander 0602 Zibila. - Azaleko alderat erdiratua den zura.

4. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-liburuak p. etcheverry 0106 Erain ezkurra, gaztaina, phagoa, haitza, zur zuria edo busuntsa.

5. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-liburuak je bur 0187 Eriaren gelak behar du bier-arte handi eta, etcheko hoberena izan dadien lehia dugunaz geroztik, zurez zolatua, bai gainean, bai azpian, etchetiar etche bat balin bada ere.

6. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak argia 1936 0001 Ginbeleta, zura...
adizkide itxura!
ginbeletak agur min
zurari eragin;
biyok joan nai gura
zurgiñen kakura!.

7. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak eskual 1904 0001 Ez dute aragones gaizoek ez arbolarik, ez suko egurrik, ez etche egiteko zurik, maian bat beharrez nehon ezin hatzeman baitzinezake.

8. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak argia 1923 0001 Lurrean sarrtu bearr diran zurai nola iraunerazi

9. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak argia 1923 0001 Lurrean sarrtzen diran zurak, baldoak, zutikakoak edo tutoreak, eta abarr, gerrtu gabe, soil-soil sarrtu ezkero, busti-legorrean errex eta laxterr usteltzen dira, eta ori gerrta ez dedin, begira zerr egin liteken: Su aro aundi samarreko bat egin, eta su orrtara bota, lurrean sarrtzeko asmoan dauzkagun baldo ta gañerakoak azala kendu ondoren, eta surrtan euki, aliketa lau edo bost milimetro bezela erretzen diran arrte.

10. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak argia 1923 0001 Pinturarik onena, bria ematea da, baño bria ondo erastea nai bada, zur oiek igarrak edo beintzat legorrak egon bearr dute.

11. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa txill 0085 Taupadak etziruditen taupada, zuraren karraska baizik.

12. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa ol izb 0615 Zura ta arriak ere bildu ditut, eta zerorrek bildu ditzakezu.

13. 1940-1968 lapurtera-nafarrera ikasliburuak nere lehen katichima 0011 Gure inguruan: iturriak eta ur-errekak, guk ura izateko... landetan ogia, mahastietan mahatsa, guk ogia eta arnoa izateko... arbolak, guk fruituak eta egurra ala zura izateko... alimaleak, guri haragia emateko.

14. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak gizartea/4 0059 Adibidez, zura (lehengaia) altzari bihurtzeko (produktu landua), lehendabizi zuhaitzak bota beharra dago, gero enborrak ohol bihurtu, ondoren ohola neurrira moztu, etab.

15. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/3 0103 Poliki-poliki, harria, hezurrak eta zura lantzen ikasi zuen animaliak hiltzeko, gero eta forma egokiagoa emanez (haizkora, lantza, mailua, eta abar).

16. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0098 - Baso-oihanetako zura nahiz egurra.

17. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0098 Eta horretarako bazituen zenbait elementu: burdin meategiak (Arrasate, Legazpi, eta Somorrostron bereziki); itsasoko portuen hurbiltasuna; baso-oihanetako zura; laborantza sektorearen aldakuntzak eta garraioaren (itsasoz nahiz lehorrez) desarroiloa, gerla ugariak faktore eragile izanik, eta merkatuen azkartzea nahiz hedakuntza.

18. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak x. arregi 0152 Baina badira beste produktu batzuk kontsumitu edo erabili aurretik gizakiak landu egin behar izaten dituenak: konparazio baterako, arotzak zuhaitzen zura landu egin behar izaten du mahai edota aulki bihurtzeko.

19. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/3 0114 Baina zuhaitzak zura dauka.

20. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/3 0114 Eta zur horrek mahaiak egiteko balio du.

21. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/3 0114 Zuhaitzaren zuraz ziri eta girtentxoak egiten dira.

22. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/3 0114 Horretarako era guztietako zurak lortu behar ditugu.

23. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/3 0140 Material hauk erabiltzen dira horretarako: burdin hariak, zur arinak, ihi gunak eta abar.

24. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak teknmet/1 0027 Ingudeak, 5-4 (a) irudian agertzen diren bezalakoak izan daitezke eta gehienetan zur gogorrezko oin batetan finkatu ohi dira.

25. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak irakur/4 0024 Amaren jardunei jaramon egin gabe, leihoko kristaletako iruntza kenduz, horra mutilak zur, kalean zerbait ikusi edo igartzeko gogoz.

26. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura x. mendiguren b. 0067 Panpina daukan zapata-kaxa, zur kontratxapatuzko kaxaren gainean dago.

27. 1969-1990 euskara batua poesia j.g. etxebarria 0034 Zure arpegia kausi beharrez,
lan dezadan, setaz eta astiro,
bizitza-enborra; eskuz, maitero,
zur lantzen mailuka, bihotz-zizelez.

28. 1969-1990 euskara batua poesia fdz. de larrinoa 0007 Nire gelan ateak, zur zaharrezko marroi iluna,
deskriba dezake malko eta irribarre; leihoak,
zuri argia, kristalaren transparentziaz
nolako desirak abiatu diren jakin badaki;
pareta berdea, eta hezea,
hormairudiz betea; lanpara baten alboan
ohea, ametsetarako bazter enea; armarioak,
erdi zabalik, inolako lotsarik gabe erakusten du
ezordenuz pilaturiko arropen irudi anizkoloreduna;
ispilurik ez;
erdian, elkarri begira, mahaia eta aulkia gaurko ia
arratsalde guztian nirekin bat izan dira; lurrean
baso bat ur, banaizezpanaiz egarri.

29. 1969-1990 euskara batua poesia a. lasa 0039 ZURHITZ!
hitza ez da gehiago zurezkoa izanen
zu jaio zinen ezkeroztik
kapitainak
igorritako haize sendoak
hitza
zuraren higidura gabetasuna
harriaren gogortasuna
hitzaren ezina
deusestu ditu.

30. 1969-1990 euskara batua literatur prosa m. dupac 0009 Boz mehez apezak salmoak kantatzen zituelarik, ezker aldean, koroa mugatzen zuen zur gorrizko zerrailuaren kontra finkatua, atorra zikin eta galtz morroskoekin, Indiano batek inarroska organo batetako biradera itzulikatzen zuen.

31. 1969-1990 euskara batua literatur prosa i. haranburu 0016 Durundia bera, kaleko isiltasunean, atearen zurean emandako zartakoek.

32. 1969-1990 euskara batua literatur prosa f. juaristi 0102 Paretetan eskegita famelia oroimenak: ebanozko domina, Afrikan misiolari hil zen osabarena; agatazko lepokoa; flauta bat, Andetako zurez landua; eta abaniko bat Japongo izeba mojak bidalitakoa.

33. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak satr 0301 Etxea nahiz borda berritu behar zelarik, zurak ekartzen laguntzen zuten hauzokoek.

34. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0054 Kasu honetan normalean bezeroak jarri izan du zeregin honetarako beharrezkoa zen zura.

35. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0073 - Itsats ezazu zeure zinka zuzenean zuraren gainean: honen moldea ezkonduko du zehatz eta segituan.

36. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nekazarkit 0582 Errioxa Arabarrean zura eta pezoarekin jokatuz egindako eraikin apur-apurrenetakoa da.

37. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0024 Sintomak eta kalteak: Onddoa zaurietatik, hosto-orbanetatik, epidermi puskatuetatik etab, sartzen da barnera eta sakonune arre-gorriska batzuk sortzen dira; hauek, berehala, pitzatu eta sakonduz, zuraren parte bat bistan geratzen da.

38. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0078 Zurari egiten dioten erasoa dela eta, arbola ahuldu egiten da eta igartzera ere iritsi daiteke.

39. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak hezksaila 1984 0136 Erregrabatua
- Zenbait diseinu egin, punta eta material ezberdinez baliatuz: larrua, zura, ...

40. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak hezksaila 1984 0136 2.5.2. Tailatu.
Zura
- Motibo geometriko eta organikoak tailatu.
- Norberak sortutako motibo dekoratiboak landu.
- Taila ditzakegun egur-mota guztiak erabili: makilak, oholak, enborrak, ...

41. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak hezksaila 1984 0150 - Neurri ezberdinetako letren plantilak eta diseinuak kartoian edo zuran eraiki, positiboan nahiz negatiboan, alfabeto bat osatuz, eta erabili.

42. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0054 Gauza
Zolako zurak
Atearen erroak
Katilu hautsia
Jantziak
Aulkia
Elkarbidea
Iltzeak
Torlojuak
Kola
Haria
Torlojuak
Erabilitako tresna
Mailua
Destorlojailua
Gure hatzak
Josteko makina
Destorlojailua.

43. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. pagola 0022 Horrela aitortzen du materiaren eta izanaren (el ser) berdintasuna azaltzen duen poesi-giroko pasarte batean: Guk ez ditugu harriak eta zura bakarrik senditzen, haragia eta hezurrak soil-soilik, sendimenduak somatzeko ahala ere ba dugu, persona maiteen eskuak edo ezpainak hestutzen ditugunean; ez dugu geure belarriaz uraren isuritzea edo zuhaitz-orrien murmura bakarrik entzuten, baizik eta amodioaren eta jakinduriaren abotsa ere bai; ez dugu ispiluaren eta kolorezko irudien azala bakarrik ikusten, personen begirada ulertzeko gauza ere ba gara.

44. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0024 10. Zura eta altzariak.

45. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0024 Zura tamaina eta forma desberdinetan iristen da zurginaren tailerrera.

46. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0024 Zura pintatu edo bernizatu egin liteke ugari erabiltzen dituzte, bakoitza zeregin jakin baterako.

47. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0024 Zura pintatu edo bernizatu egin liteke erakargarriago gera dadin eta mantxa eta arrastadetatik babesteko.

48. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oñatilib 1982 0011 Aintzina gehien erabiltzen ziren materialeak bertakoak izaten ziren: zura, harearria eta buztina gehien, eta kararria askoz gutxiago.

49. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0230 Orixeren ezagugarri bat da errekurtsoen ekonomia zur klasikoa.

50. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizkpresak 0036 Jakin badakigu zuraren erabilera guztiz arrunta izan dela azugen fabrikan, horra hor azugen goialdeko ezpondaren estaltzea, ponportetako ateak, presa ganeko perlangak.

51. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak l. fernandez 0027 Oraindik orain egindako berriztatzean, kanpoko zeta gorria azaleratu zen eta zura marmol berdea imitatuz zegoen pintaturik.

52. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. suarez 0094 Osatu ondorengo fitxa: Mendiaren izena / Kokalekua / Altuera / Bertan jaiotzen diren ibaiak / Nora jotzen dute? / Landaretza / Zuhaitzak / Landareak / Probetxamendua / Zura: bai ez / Larreak: bai ez / Bere egoera (deforestatua, birpopulatua)... / Histori datuak...

53. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m.a. unanua 0023 Garrantzi haundikoa da baita ere bere larruazalaren lakaztasuna, berari esker, aintzinean, zura, bolia eta baita lenteak ere leuntzeko erabili ohi bait zen.

54. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0012 Bestalde, intsektuak mikrohabitat oso berezietan egoten dira, zenbait moldaketei esker, e. b.: zurean intsektu xilofagoak, liburutegietan, larru-gordelekuetan, bihitegietan eta museoetako intsektu kolekzioetan ere bai, konpondu ezinezko kalteak eragiten dituztelarik.

55. 1969-1990 gipuzkera antzerkia in: askoren artean: 4. literatur saiakera (antzerki laburra) 0097 - Ostalaria zur; uste zuen alboan zeukan makilak ere zamauak eta bildotsak bezala berebiziko ezpiritu indarren bat izango zuela.

56. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak onaind 0153 Ingurukoakin ere zur jokatu bearra zuen, bearnetar eta baxenapartarren aurka batez ere, auek bada sarri jabetu oi ziran, arrapari gisan, zuberotarren abere taldez.

57. 1969-1990 lapurtera-nafarrera literatur prosa iratz 0004 Hunek manu hau hartu-eta, sartu zituen presondegian, barneko gelan, heien oinak zur batean tinkaturik.

58. 1969-1990 lapurtera-nafarrera literatur prosa m. ostolaiz 0077 Tolarea aundia zen, zurarekin egiña.

59. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak p. saragûeta 0007 Neguan nere aitak eskalapuin aski egiten zue eta ateratzen zitue ezkietatik eta beti galde egiten nio ia zur ura ze zuaitzetaik atera zuen, eta erraten zira ezkitik.

60. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak goiz-argi 1969 0001 Egun aietan naiz-eta albistariak ez aideatu gure erriko seme trebea, or geratzen dira euskaldun aundi onen aintzagarri, bere eskuetatik irtendako amaikatxo irudi, arrian eta zurean egiñak.

61. 1969-1990 sailkatu gabeak literatur prosa lore kontu 0037 Nere aitak jatorriz du zurgintzarako ahalmena eta eguzki-printza baño zorrotzagoa baidu irudimena, iñungo marrazkiren beharrik ez du izaten, burua erne zaion hura, xuxen xuxen zurean txertatzeko.

62. 1991> bizkaiera antzerkia larrak 0143 MACB.- Bai, gizontzat agiri zarie izendegian, eiza-txakur, erbi-txakur, naste-txakur, txakur ule-leun-luze, txakur usikari, altzo-txakur, eta txakurotsoak guztiak txakurrizena daroenez; izendegi arduratsu ta zeatzak ba-dirautsu zein dan bizkor, zein astiro ibilteko, zein zur, zein etxe-txakur; berezko esku-zabalak emoniko emoiaren bidez berezten da bakotxa; bakotxari bere zertxoa eraasten yako guztitarikoentzat dan izenaz ganera.


63. 1991> bizkaiera literatur prosa m.a. mintegi 00042 Guztiz bestelakoa zan, baina, txikiagoa eta zurezkoa neurri handi baten; dorrea, barriz, zurez eta harriz eginda egoan.

64. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak eaegut 1995 0018 Gonzen guztijok lanera:
lugiña atxurrakin solora,
artzaiña ardijakin mendira,
itxas-gizona be, itxasora,
ta, Aberriko seme guztijok
goazen Euzkadi goratzera,
bakotxa zur bere lanera
geure errija azkatutera


65. 1991> euskara batua ikasliburuak inguruaren ezaguera/5 00034 Pagoa maiatzean loratzen da eta pagatxak irailean edo urrian heltzen dira. Pagoa tenperatura epela duten toki hezeetan bizi da. Pagoaren zura altzariak egiteko erabiltzen da

66. 1991> euskara batua ikasliburuak a. prego 0074 Zur biguin batetik bi puska hartzen dute; horietako bat ohol zapala da eta bestea 20-25 zentimetro inguruko makila biribil, punta zorrotz bat.


67. 1991> euskara batua ikasliburuak ekintza/3 0080 Marik Sugoiri egindako bisita aprobetxatu nuen handik orraziarekin ihes egiteko, baina kobazulotik irten bezain laster, orrazia zur itsusia bihurtu zitzaidan.


68. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkuntza/7 0119 zur (egur)


69. 1991> euskara batua ikasliburuak zer irakurri 0073
1) Zein ibaik zeharkatzen du Paris?
2) Non dago Isuntza plaza?
3) Nongo ihauterietakoa da Miel Otxin erraldoia?
4) Donostiako zein zinetokitan ospatzen da Nazioarteko Zinema Jaialdia?
5) Zein planeta dago hurbilen eguzkitik?
6) Non entzuten ditugu atseginez Txotx oihuak?
7) Nor izan zen munduari bira ematen lehena?
8) Zein euskal musikatresna dago kainabera, zur eta behi-adarrez egina?
9) Non jaio zen Balentziaga jostuna?
10) Zenbat gizonek osatzen dute trainerua?

70. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00017 - Marraz ezazu zuren koadernoan Lurraren orbita eta Eguzkiak bertan duen kokapena.

71. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00153 Honela deskribatu zuen: Hartu nuen lorontzi bat, jarri nion barruan labean lehortutako 90 kg lur, blaitu nuen lurra urez, eta sahats-kimu bat aldatu nuen, 2,26 kg-koa. Bost urte pasatu eta gero, zuhaitzak 77 kg-ko pisua zuen. Baina lorontziak euri-ura besterik ez zuen bartzen; handia zen eta lurrean sartuta zegoen; eta inguruko airearen hautsa lurrarekin nahas ez zedin, lorontziaren ertza babestu egin zen gainetik estainuz estalitako eta zulo asko zituen burdin xafla batean bilduz. Ez nuen kalkulatu lau udazkenetan eroritako hostoen pisua. Azkenik, berriro lorontziko lurra lehortu, eta lehengo 90 kg-ak eman zituen, 56 g gutxiago; beraz, 74 kg zur, azal eta sustrai uretik sortuak ziren.

72. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0235 -tzar/(ugarte) - uharte/uh- ik. ur/(uhain) - uhin/uhal/ihal/uhalde/uharte/uher "arrea" /baina uger herdoi"//uhin/uhalde/(ujolde) - uholde/ukitu /baina hunkitu//umidura "hezetasuna"/umil/umore/ur, uh- /edatekoa//-urren (mendeurren...)/urri/urteurren/xahu/zahagi/zahar /baina -tzar//zaharo /baga//zahato/zahi/zehar/zeharo/zehatu/zehatz/zehe/zihatu/ziho "seboa"/zihur,/zohi1 "mokorra"/(zohi2) - zori/zohar "garbia"/zuh- ik. zur/zuhaitz/zuhamu/zuhar/zuhaur/zuhur


73. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. irazabalbeitia 00050 Almiranteak larruzko besaulki eroso eta bigunetan jar zedin gonbidatu zuen eta zur preziatuzko kutxa perfumatu bat zabalduaz zigarro bat eskaini zion.

74. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. irazabalbeitia 00050 Zedrozko xaflatxo luxe bat hartu eta su eman zion; segidan, zigarroa mutur batetik bestera berotu zuen zuraren garretan eta azkenik irazeki egin zuen.

75. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. irazabalbeitia 00069 Lautada izugarrian kokatutako eremu latz eta gogorra. Zuhaitzik ere ez zegoen. Belardi amaigabea, haizearen eraginez kulunkatzen. Etxea egiteko zura urrutitik ekarri behar izan zuten.

76. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. irazabalbeitia 00117 Portuan ez genuen denbora luzerik egin, erregaiandelak bete eta, bidaia justifikatzeko edo, sotoa zur tropikalez kargatu.

77. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. aldatz 0077 Etxearen hormen harriak elkartzen zituen lokatz idortua erortzen ari zen mantso-mantso, atea horman elkarturik egotea errazten zuten iltzeak, herdoilduak zeuden; ateko zura denboraren poderioz gris kolorea hartua zeukan eta erdi ustelduta zegoen, leihoan kristal zikina hautsita zegoen eta kristal hau garai batean babestu zuen burdinezko sarea, erabat herdoildu eta printzatua zegoen.


78. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura amerikaren aurkikuntza 0024 Kolon eta bere gizonek kanpaleku bat eraikitzea erabaki zuten hondoratutako untziaren zura erabiliz.


79. 1991> euskara batua literatur prosa h. etxeberria 00090 Artelan guztiak irentsi egiten zituen zuraren ederrak, ikustezin bihurtzeraino.

80. 1991> euskara batua literatur prosa h. etxeberria 00090 Ederra, sendoa eta ugaria zen gainera zura, soberan balego bezala erabilitakoa.

81. 1991> euskara batua literatur prosa x. montoia 00121 Aurrealdean, geu geunden hartan, zura lantzen zuen.

82. 1991> euskara batua literatur prosa j. sarrionandia 00291 Estiloa, aintzina, zurgainean idazteko erabiltzen zen burdinezko puntzoi bat zen.

83. 1991> euskara batua literatur prosa k. izagirre 0171 Bai, oso egokia da idazteko, zur sendoa, kaoba, zabala mahaia, eta oso ongi zaindua, leuna du gaina, marrarik batere gabe eta godaleten eraztunik ez.

84. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 00001 ZURA

85. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 00001 Objektu arrunt asko egin izan da zurez, eta oraindik ere halaxe egiten dira. Artisauek ondo dakite sortzen dituzten produktu guztiak ez direla berdinak eta esperientziak erakutsi dienari eutsiz, bakoitzerako egokiena den zur-mota erabiltzen dute. Erabiliko den zur-mota hautatzean, zenbait faktorek izaten du eragina, hala nola: inguruan halako edo bestelako zura ugaria izatea, materialaren gogortasuna, kolorea, eragile atmosferikoen erasoa jasateko ahalmena, flexioaren ondoriozko hausturari nola eusten dion, landu ondoren zerroek hartzen duten itxura, leuntzeko eta ebaketa-erremintekin lantzeko erraztasuna, edota zuraren prezio bera.

86. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 00001 Zura lantzen duten artisau gehienek kontuan izaten duten beste alderdi bat, mozteko garaia eta une horretako Ilargiaren aldia izan ohi da, euren hitzetan mozketa natura hilik dagoen egin behar izaten baita, hau da, neguan zehar, eta gainera, espezie bakoitzari ilargia-aldiren bat omen dagokio, eta horixe da nonbait zura behar bezala landu ahal izateko, eta gerora pipiak jo ez dezan, egokiena.

87. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. kintana 00002 Barroeta Aldamar kalean bizi izan zen, hots, Bilboko portuaren ondoan; zamalari, kamioilari eta garraioarekin loturiko langile mordoa egunero biltzen zen auzunean. Horrek, noski, txikitandik ezagutarazi zizkion gizartearen beheko mailen egoera eta beharginen bizimodua, bere handitasun eta miserien argi-ilunekin. Geroago, Gineako zuren inportazioaz arduratzen zen Compañía Vasco-Africana enpresako zamaketa-arduraduna izan zen eta horrek portuko langileekin are harreman zuzenagoak izateko aukera emango zion.

88. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak gerra eta krisia 00071 Halatan, behar-beharrezko zituzten herri-lurretatik ateratzen zuten probetxuaren murrizteak kalterako ondorioak izango zituen familia nekazarien ekonomian, herri-lurren funtsezko alde bat pribatizatu ondoren ez baitziren etxean ezinbesteko zituzten osagarri batzuk (egurra, zura, otea, iratzea, fruituak, larreak,...) aurrerantzean haien eskura egongo.

89. 1991> euskara batua saiakera-liburuak bitez 00061 Banaka batzuk zurez landuta daude eta zilarrezko orriz estaltzen dira, irudia (aurpegia eta eskuak izan ezik) forruztatzeko.

90. 1991> euskara batua saiakera-liburuak bitez 00061 Gaia, euskarri gisa balio dion zura alegia, baztertu eta metal preziatuaren dirdirapean ezkutaturik geratzen da, sakratuaren errainua hobeto islatzeko.

91. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. elberdin 00018 Delako ustiapenak erauzketa izan zuen helburu, elikagaiak, arrainak eta, batez ere, minerala eta zura oinarri zituen erauzketa.

92. 1991> euskara batua saiakera-liburuak islam-a 0056 Zurak, metalak, adreiluak eta igeltsoa, dena dekoratzen zuten, baina behin ere ez neurriz gain; materialarekin eta formarekin perfekzioz konbinatzen bait da.


93. 1991> euskara batua saiakera-liburuak g. aulestia 0553 lumber n. oholeria, zur, ohol.


94. 1991> euskara batua saiakera-liburuak g. aulestia 0643 timber n. zur, ohol. n. zuhaitzak.


95. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. borda 0015 Zoaz, goazen ostatuetara, merkatuetara, lantokietara, uzinetara, baserrietara, itsasoetara bortuetara, errautsak karrika eta bideetan zikintzen duen jende ostearen ondotik, lurrak, ikatzak, burdinak, zurak, tinduak, keak... itxuraldatzen duen jende ostearen urratsean..., hor gaindi dabila poesia edo hor gaindiko tirabiran mintzo da poesia. Poesia drama bat da eta giza errealitateaz beti mintzo da". (Hinki-Hanka, Sarrera Gisa 14-15 orr.)

96. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.l. antsorena 0017 Tarteka-marteka uztaitxo batzuez horniturik doa, zura ez zartatzearren, eta apaingarri gisa.

97. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak m. pagola 00056 Arte horretan, Baionako Euskal Herri-Museoa bere hetsaldian oraino aski luzaz dagoke, berdin hor aipatzen diren gauzak aski bizirik baitaude kanpoan, gure herri eta hirixketan: dela kantu, dantza, pilota, zur, burdin edo harrizko lan, ohitura eta berdin hizkuntza bera ere.

98. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0231 estatua Gizaki zein animalia irudikatzen duen harri, marmol, metal, zur edo abarrezko irudia:


99. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0029 aizkora. iz. Zura eta kidekoak ebakitzeko erabiltzen den lanabesa.


100. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0029 aizkora(tu). du ad. (L) Aizkoraz zura txikitu.


101. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0914 1. Tresna muturdun metaliko gori baten bidez larrua, zura, beira, etab. grabatzeko arte, teknika edo prozedura.


102. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... baleike 1996 0010 Ez dago ekonomiarik, ez fabrikarik, ez industriarik; haroztegi bakanen bat badago, baina garatu gabea, oso oinarrizkoa, hala ere zura ederki lantzen dute.