XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1940-1968 lapurtera-nafarrera literatur prosa gh 1953 0147 Brast! jaun alkateak makhila altchatu zuen zizparen pare soinerat eta zoria arthoski giñatu, mathelak airez ederki hantu ondoan, herriko-muthilak hedoietan harat igorten zuelarik pamp! bat hain ozena nun han zen jendetze guziari zainetan goiti-beheiti ibili baitzitzaion latzdura bat gaitza.

2. 1940-1968 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak zerb herr 1944 00001 Ti kainon legetai? - Makedoniako eskualdean gerla handia egin zuten Eskualdun chahar batzuek badakite oraino zer erran nahi duten mintzaira grekazko hirur hitz bitchi hauk: ti kainon legetai? Zer berri den... han gaindi? Berri hau; lehenik Frantzian, gero Holandian, azkenik Eslavian bezala, airez dabiltzan tropak, erdaraz parachutistes, pausatu direla orobat Grezian. Emeki-emeki hegal guziak mozten ari diozkate hola Alamaneri. Ez da gehiago urrun joaiten ahal. Egia erran, den bezalakoak badu bere doia eginik: ordu da paga dezan...

3. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak l. oihartzabal 00006 Planeta hau urez, airez, lurrez eta bertan bizi diren izakiez osatzen da.

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0015 Honi piezaren hozketa deritzo, eta hau urez, olioz, airez eta abarrez egin daiteke.

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zientzia eta teknika 1986 0280 Zikloaren lehen denboran pistoia beheraka joaten da sarrerako balbula irekita dagoen bitartean, eta, horrela, zilindroa, gasolina haustua duen airez betetzen da.

6. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura j.m. azurmendi 0035 Bete ondo hauspoak airez! Ataska irekitzera noa!.

7. 1969-1990 euskara batua poesia gand uda 0120 IZUTU da Zerbantes Kixoteren airez:
Berriz abia zaio abentura-bidez.
Arraio Apeza ta Bizargilea ez
ohartu Diario paperak erretzez,
Kabaileriakoak bezain putz izanez.

8. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak k. bizkarra 0162 Elikagaiak kontserbatzeko erarik onena sikatzea da, hori dela eta airez, eguzkiz sikaturiko fruiten kontsumoa gomendatzen da (piku sikuak, mahaspasak, muxikak).

9. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m.a. unanua 0092 Arrainzuri batzuetan, esaterako Cephaloscyllium leter-etan, ikusi izan da, urdaileko kardiaren aldea airez edo urez zabaldu edo puz daitekeela.

10. 1991> euskara batua ikasliburuak kimika/3 0009 Sintesi moduan, Enpedoklesek (K.a. 490-430) materia aipatu diren lau elementuez (urez, lurrez, airez eta suz) osatua zegoela aditzera eman zuen.


11. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/bbb1 0161 Airez doazen hariak ere badira, elektrizitate-makinak esekirik doan haritik indarra hartzen duelarik, hala nola benetako trenbideetan.


12. 1991> euskara batua ikasliburuak esaizu/bbb1 0173 J. Berlin-ek asmatutako aerotrena airezko kuxin 4gauza arinez (lumaz airez...) betetako zorro edo zakua gainean joaten da errail bakarraren bidez.


13. 1991> euskara batua saiakera-liburuak amonaren botika 00111 3. Arnasa hartu aztiro, sudurretik, biriketako beheko zatian airez betetzen dela ohartuz (sabela gorantz doa), segi arnasa hartzen biriketako erdiko zatia bete artean (bularra zabaltzen da).

14. 1991> euskara batua saiakera-liburuak amonaren botika 00111 4. Arnasa hartzen segi harik eta biriketako goiko zatia airez bete arte (sorbalda goratu eta atzerantz bota). Orduan, airea atxiki istant batzuz eta bota, oso aztiro, sudurretik ere bai, birikak bete diren ordena inbertituz.

15. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lantziri 0095 Aitzinekotik 100 bat metrotan, airez, E-HEra eta artzain-bidearen Era, 11 m diametroko tumulu harritsu bat ikus daiteke, E-IEra orientatua den hilgela bat erdian, osoki hustua izana eta oraino zutik dauden hiru harlauzaz mugatua.


16. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1992 0003 Lur planeta guzitik Rio de Janeiron,
Bildu dira milaka andere ta gizon,
Ingurumena zaindu beharrez edonon,
Zerbait egin behar da eta ez itxaron!
Industriak sortu du mila kutsadura,
Airez ta lurrez doaz gaindika mundura.
Sinesgaitza da hartu duen hedadura!
Gaixtagina, hobendun direnen ardura!
Eki izpietarik zaintzeko ozona,
Naturak eman digun azal hoberena.
Iparburutik galtzen hasita dagona,
Hura galduz gero da galduko gizona!
Hego Ameriketan ta Asialdean,
Lurrak eta oihanak desertu bidean!
Idorte goseteak Afrikan aldean!
Zer jasan beharko da datorren mendean?
Kalteak zuzentzeko behar den dirutza,
Kutsatzaileen gandik biltzeko ametsa
Galdua da. Edonork orain jakin beza,
Aberatsek baitute eman beren eza!
Golkoko gerlarako bazen diru frango!
Natur kalteentzako diote: ez dago!
Dirua baita beti dirudunendako,
Kutsadura da aldiz behartsuendako!
Hitzaldi ederretan ari zirelarik,
Rion berean zenbat hil ote goserik?
Zenbat haur eta gazte, tratu txarretarik?
Rioko miseria egon da gorderik!