XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak habe 0072 Geroago bidean aurkitzen diren errekei eta biztanlegoari buruz hitz egiten du, holakoak esanez:
Lorka ibaiaren ekialdean Erreka Gezia aurkitzen da: kontuz!.

2. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak habe 0134 Badirudi, inguruko biztanlegoa, elizatxoa leku erosoagoan egiteko asmotan zebilela eta eraikuntza San Juan aldeko itsasertzeko landetan hasi zuten.

3. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak gizartez/oho 0093 Hiria definitzen duen ezaugarri nagusia 10.000 baino gehiagoko biztanlegoa izatea da.

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak gizartez/oho 0093 Herriek askoz ere biztanlego murritzagoa dute, eta batzutan oso bizilagun gutxiko herriskak izan daitezke.

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kuxkux/6 0109 Hori dela eta, gehienetan biztanle kopuruak adierazi beharrean, biztanlego osoaren ehuneko < zenbat den adierazten da atal bakoitzean, 108. or.aren behekaldeko horietan bezala.

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak geogr/bbb 0009 Biztanlegoaren %85a, gutxi gora behera, laborantzara dedikatua dago eta arlo honetan oinarritzen da ekonomia.

7. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak batzagiriak 1988 0425 Erakusketa lanak behar duen denbora kontuan izanik ez da komeni sarritan egitea, baina hogeimila biztanlegotik gorako herrietan merezi duela, esan da.

8. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. oregi 0128 Beartzungo baserria (Baztan). Biztanlegoa sakabanatuta egotezko antolakuntzan, euskal etxeak dagoeneko lurbazterrean osoko banako bat izatearen arauerako egitekoa hartzen du.

9. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak ekb 0002 Dublingo bilera Hizkuntza Gutxituen Aldeko Bulego Europarrak Dublinen izandako bileran, biztanlego euskalduna duten Euskal Herriko 27 udalek, Administrazio Publikoan euskara hizkuntz bakartzat jotzeko hartu duten erabakiaren berri jaso du.

10. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j.m. iraolagoitia 00107 Biztanlegoaren dentsitatearen arabera egiten ditu inkestak, euskerea kontuan hartu barik, beraz hemen inkestarik gehienak Bilbo Nagusian egiten ditu, baina Bizkaian euskaldunen dentsitatea ekialdean dago, euskal partean.

11. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0034 Gizaldiaren bigarren erdian, biztanlegoak babesteko emon eban pausuaren adierazgarri zan erlijino bidea aukeratzea.


12. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0046 1765eko krisialdia ez zan puntuala izan, urte horrek depresino iraunkorrari hasiera emon eutson eta; 80. hamarkadak berreskuratzea ekarri eban arren, besterik adierazoten eban beheraldiak: biztanlegoaren hazkuntza goia jotzear egoala, ez eukala askoz gehiago hazteko ahalmenik, jarduera ekonomikoak berak eragozten eutsolako.


13. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0046 Egoera horretan bada, biztanlegoa sentibera, makal azaltzen da gero eta sarriago errepikatu ziran hilkortasun krisialdien aurrean: 1765, 1769, 1770, 1771, 1773, 1776 eta 1784 urteetan hilkortasun handia izan zan.


14. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0046 Beharbada, Floridablancaren 1787ko Zentsuak, Larrabetzuko biztanlegoak goia jo ebala erakutsi euskun.


15. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0046 30. hamarkadatik aurrera, lubarrien gaineko hamarrenen igokadeagaz, biztanlegoaren hazkuntza prozesuari eutsi jakon; lubarritzea hainbeste gehitu zan ezen etekin murritzak jadanik 60. hamarkadarako agertuak ziran.


16. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0046 Halan eta guztiz ere, eta oraingo honetan Urrutikoetxeak esaten dauenagaz bat, Larrabetzun, biztanlegoaren beherakadea, denporan gerrea baino lehenagokoa izan zan, 1789ko uzta txarrek (Europako Sartalde osoan legez) hasierea emon eutselarik.


17. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0046 Horrezkero, XVIII. gizaldiaren azken herenean, ekoizpen sistemea eta modua aldatu ezean, aurrera egin ezinean aurkitzen zan Larrabetzuko biztanlegoa 900 inguru bizilagunek osotzen eben; 75 urte beranduago bakarrik (Lehen Karlista Gerrea amaitu zanean) lortu eban kopuru hori gainditzea, alde handiagaz gainera.


18. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0053 XIX. gizaldiaren hasikeran ohi dan baino ume gitxiago egoan, eta zaharrek pisu handia euken biztanlegoan.


19. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0053 Laburtuz, 0-25 urte bitartekoen kopurua oso handia izanik orokorrean gazte izaten jarraitzen dauen biztanlegoa, pertsona helduen kopuru ez gehiegizkoagaz.


20. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0053 AMOROTOK (18 irudia) bere aldetik piramide zabalagoa dauka, hau da biztanlego gehiago, eta hiruki itxurakoa: zabalago oinarrian, adinetan gora doan heinean estutzen doana.


21. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0053 Antzinako Erregimeneko gizarte batentzat arrunta da, astiro zahartzen doan biztanlego gaztea.


22. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0055 Irudiaren gainontzekoak biztanlegoaren kopurua etenbage jaisten dala adierazoten dau; adin urtetsuetan gauza harrigarria gertatzen da, gizonezkoak gehiago dira, normalean agure baino atso gehiago egoten dan arren.


23. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0055 Egoerea bardin egoan Gizaburuaga eta Mendexan 1810ean; Amoroton zertxobait hazi zan: mutilzahar bi eta bost neskazahar, biztanlegoaren %1,46a, Bizkaiko batazbestekoaren azpitik.


24. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0057 Baina guk egiaztatu dogunez, XVIII. gizaldiaren azkenetan Mendexan 12 marinel bakarrik egozan, lan egin eikean biztanlegoaren %12'5a.


25. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0057 Honek biztanlegoaren higikortasuna nahiko eskasa zala eta isolamendua maila handietara heltzen zala pentsarazoten deusku.


26. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0059 1825ean Amorotok biztanlegoaren %14'9a dau kanpokoa, honetatik %9'75a ezkontzetatikoa dala.


27. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0059 Danetara kanpoko etorkinak 83 dira, biztanlegoaren %25a osotzen dabe.


28. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0059 Badirudi XX. gizaldirarte ez dala nekazal lurraldeetatik biztanlegoa urteten hasten.


29. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak ellegeak 1987-1990 00157 Biztanlegoaren beharrei erantzutea xede duten zerbitzu eta sorozpen mailako egitekoak direla eta, arrunt leku nabarmena lortu du Administrazioak, poliki-poliki, agintaritza publikoon artean, izan ere, gizarte-sail ezberdinetatik etengabe eskatzen zaizkion zerbitzuak oso ugariak bait dira.

30. 1991> euskara batua ikasliburuak eutsi/1 0189 Baina aipatu gordailuarekin emaitza onak lortuko badira, emaileen kopuruak oso zabala behar luke izan: milioi batekoa gutxienez, ehun milioiko biztanlegoa duen herrialde batean, kasu.


31. 1991> euskara batua ikasliburuak eutsi/2 0015 Hiriaren biztanlegoak gora egiten badu, ez dute lorategien gainean eraikitzen, baizik eta beste hirietako hutsuneak betetzen dituzte edo, herri bat eraikitzen dute biztanleek lur eremu eta erabili gabeko asko daukaten hurrengo lekuan.


32. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurua/3 0141 Adineko pertsonak biztanlego ez aktiboaren kideak dira.


33. 1991> euskara batua ikasliburuak denok senide 00037 Indiak dituen 850 milioi inguru biztanletik 680 milioi biztanlegoaren % 80 baino gehiago hinduak dira.

34. 1991> euskara batua ikasliburuak denok senide 00037 Indiako biztanlegoaren gehiengorik handiena Indian bizi da, beste 20 edo 30 milioi % 5 doi-doi Ipar Amerikan, Asiako Hegoaldean, Balin, Fiji irletan, Afrikako ekialdean eta hegoaldean, Pertsiar Golkoan, Kuala Lumpur, Singapur, Hong Kong, Nepal eta Sri Lankan.

35. 1991> euskara batua literatur prosa k. perez 0064 XV. MENDETIK XVII.ERA ESPAINIAKO 10 MILOITAKO BIZTANLEGOA 5 MILOITARA MURRIZTU ZEN.


36. 1991> euskara batua literatur prosa k. perez 0076 PAITA ETA LIMA ARTEAN ADIBIDE SOIL BAT HARTUZ -BI MILIOI BAINO GEHIAGOKO BIZTANLEGOTIK, 1685EAN 4.000 FAMILIA GELDITU ZIREN.


37. 1991> euskara batua literatur prosa k. perez 0076 HOBETO OINARRITUTAKO IKERKETEN ARABERA, ONAR DAITEKE KONKISTA AURRETIK AMERIKAKO BIZTANLEGOA 70 ETA 88 MILIOI ARTEKOA IZATEA.


38. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pasaia eta lezo 00023 1900. urteko 1.198 biztanleetatik, egungo 5.535etara igaro gara. Hazkunderik handiena eta azkarrena ordea, 70. hamarkada hasieran gertatu zen etorkin multzo handia etorri baitzen, biztanlegoaren ia erdia hain zuzen ere.

39. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l. alberro 00054 Areatza beraz, herri txikienen artean tamainuz ertaina genuen. Bere inguruan kokatzen zen Zeanurik adibidez, 2.300 biztanle inguru zituen garai hartan. Industrializazioaren eraginez biztanlegoaren hazkundea jasaten ari zen Bizkaia. Areatzak ordea ez du hazkunde hau 1950-1960. hamarkadak arte nabarituko (875 biztanle izatetik 1.564 izatera pasako da).

40. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ararteko 00035 b) Foru aldundien eta Vitoria-Gasteizko Udalaren haur zerbitzuek eskuratu diguten dokumentazioa, beraien jarduerak, lanean dauzkaten baliabide pertsonal eta materialak eta laguntzen duten biztanlegoa deskribatzeko.

41. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ararteko 00118 Arabako hiriburuaren kasuak arreta berezia merezi du. Lurralde honetako biztanlegoaren banaketa berezia kontuan hartuaz, Vitoria-Gasteizen biltzen dira 18 urtetik beherakoen ia %80. Vitoria-Gasteizko Udalak Aldundiaren lankidetzarekin bere oinarrizko sarea gizartetxeak gizarte antena sistema batekin osatu du, bertan kokatzen delarik larrialdietarako zerbitzu bat, ezbairik gabe detekzio maila hobetzen lagundu duena (hain zuzen, 1995 eta 1996an arrisku jakinarazpenak edo salaketak 104tik 145era pasatu dira udal zerbitzuan, eta gizarte antena martxan jarri izanak badu eraginik gai honetan).

42. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. elosegi 00229 Hunzako emakumeak ez dira inola ere gizonak baino gutxiago, eta beren kolore bizidun jazkera eta berezko edertasunarekin, biztanlegoaren erakarpen nagusi bilakatu dira.

43. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak inguruak 1997 00153 Gainontzeko biztanlegoa pisu berdina izango duten 3 tartetan bereizten da.

44. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak inguruak 1997 00159 Janaria prestatzea, arropa atontzea, etxea garbitzea...dira biztanlegoaren orokortasunetik gehien bereizten dituzten jarduerak.

45. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak inguruak 1997 00159 Esaterako, herri-partehartzea, solasean egotea, lagun eta senitartekoen etxean otorduak egitea... biztanlegoaren osotasunean dedikazio oso eskaxa duten jarduerak dira. Tipo honetan aldiz, berauek dira jarduerarik bereizgarrienak. Ardura profesionalik, ordea, ez dute.

46. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak g. piedra 0111 Harritu egiten gaitu hiriko biztanlegoaren hezkuntza-gurariak, haien kontzientziaren iragankortasunarekin zuzenki loturik dagoen gertakaria berau, eta aldi berean nekazal-biztanlegoaren nolabaiteko guraririk eza izateak, berauen kontzientzien iragangaiztasunarekin lotua, hain zuzen.


47. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak tantak 1993 0067 Bostgarren zutabean, 30tik-40 urteetara, adin altuenetako analfabeto portzentaiak baztertuaz, gure ikaslegoaren aita-amen instrukzio maila Lasarte-Oriako biztanlegoaren islada da.


48. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak x. aizpurua 0102 Ondoko orrietan EAEaz arituko garenez esan dezagun EAEko 16 urte baino gehiagoko biztanlegoa oinarritzat hartuta, guztira 2.800 elkarrizketa egin zirela (1.800 euskaldunei eta 1.000 erdaldunei).


49. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak m. arrue 0312 Izan ere, biztanlegoaren kopurua zeuden baliabide ekonomikoetara egokitzen zen: emigrazioa zen primu ez zen seme-alabaren irtenbide bakarra.


50. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lema 0044 Analisi horretan hilkortasunaren bilakaera argitzen saiatu gara eta Andoaingo biztanlegoaren hazkunde orokorra.


51. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lema 0048 Horretarako, epealdiko batez besteko biztanlegoa kalkulatu ondoren (1612,83), beste formula hau erabili zen:


52. 1991> euskara batua saiakera-liburuak gipuzkoako flora 0007 Duela urte batzuetatik hona, ezaguera zientifikoak sozialduz doaz, eta bide horri jarraituz, kaleko biztanlegoarengandik gertu ez dauden hainbat xedapen legaletako datuak bildu nahi izan ditugu hemen, euren irakurketa komentatua burutzeaz gain.

53. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. amuriza 0149 Mirakulu hau eliza hartako kalonje guztiek abalatu zuten, eta hiriko biztanlego osoari ere deitzu zitzaion gertakaria berresteko, honek beronen debozio gartsuz mirakuluan erabat sinesten zuela aurkitu zuelarik gure kardinaleak.


54. 1991> euskara batua saiakera-liburuak jugoslavia 0062 1916. urtean Lehen Mundu Gerran aliatuen alde atera zen, Trantsilvania hartzeko asmotan (biztanlegoaren bi herenak Austria-Hungariako errumaniarrak baitziren).


55. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. de txurruka 0023 1. Italiako biztanlegoa


56. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. de txurruka 0023 Italiar penintsulako lehendabiziko biztanlegoa, beharbada, beste Mediterraneo itsasoko penintsula batzuetakoak lez, mediterraneo endakideena izango zen.


57. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. de txurruka 0067 Guda Punikoen aldian, gerkar hizkuntzadun kanpotiar, merkatari, liberto eta jopuen zenbatekoa arintasunez gehitzerakoan, Erromako hiriko eta baita hiri-buruetako beherengo mailako biztanlegoa ere heleniartu egin zen.


58. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. de txurruka 0155 Beste elementu garrantzitsu bat lurraldeetako biztanlegoaren mailaz-mailako osaketa izan zen.


59. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. de txurruka 0199 Heleniartutako biztanlegoak, eurena zen zuzenbidea erabilteari ekin izan zion, zuzenbide hori, beste alde batetik, tokizko agintariek epai-arduralaritzan erabilena izanez.


60. 1991> sailkatu gabeak egunkariak dnoticias 1995 0038 Horretaz gainera, euskarari buruzko jarrera baikorra isladatzen dute Iruñeako biztanlegoaz eginiko hainbat ikerketek, eta besterik ezean, Euskararen Legeak hiritarron hizkuntz eskaerak haintzakotzat hartzen dituela aitortu beharko du edonork.

61. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egin 1997 0007 Noizean behin berpizten diren sumendiak bezala, bertako bizitza politikoak irakinik lehertzear diren momentuak bizitzera behartzen du biztanlegoa.

62. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1991 0017 Langabezi arriskua ez daukate Jiuko mehatzariek bakarrik, 178.000 errumaniarrek baizik, iturri ofizialek emaniko datuen arabera, hau da, biztanlegoaren % 2,5ek.


63. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak elao 1996 5849 nola produktu eta zerbitzu batzuen barietateagatik hala biztanlegoaren ezagutza faltagatik eta, batik bat, sailak ez duelako modurik izan, gaur egun arte, hedabide bikaina den horretaz, hau da, telebistaz, baliatzeko.

64. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1992 0016 Munduko biztanlegoa zazpi halakotu egin da 1750az geroztik, hiru halakotu 1900az geroztik eta bi halakotu 1950etik hona.


65. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1992 0016 Ekonomilari klasikoek, Malthusek kasu, uste zuten biztanlegoa handitzean gero eta murritzagoak izango zirela lurrak eta janarien garestitasunak hazkunde ekonomiko eta demografikoari galga jarriko ziela, horrela egoera finkaraziz.


66. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1992 0017 Nahiz eta biztanlegoa hazteak garapenari laguntzen ziola uste zutenak asko ez ziren, ia aho batez zioten denek garrantzi handiegia eman zitzaiola fenomeno horri eta, batez ere, gutxietsi egin zela ekonomiak bere egiturak egokitzeko duen gaitasuna.


67. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1992 0018 Dena den, zenbat eta biztanlegoa gehiago handitu orduan eta gehiago murrizten da bakoitzak eskura dauzkan baliabideen proportzioa, ondo nahiz gaizki erabiltzen dituen kontuan hartzeke ere.