XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 bizkaiera administrazio-idazkiak jauparijak 0004 GUDAL-JAUPARIEN lenengo ta eginkizunik garrantzitsuena, edozetariko zilleiztasuna begiratzea eta al izango dan giñoan gudaroak dakarran ekanduen zartadura aldendutea izango da.

2. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa echta jos 0072 - Ezer ez, ez dok nai aldendu Karlosegandik, eta arek, esakunea dan lez, eukiko jozak lengo ekanduak eta betiko menduak.

3. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa echta jos 0111 Josetxok, sendotu zanean, jarraitu eban len legez Txotxo Tontorren txalupan: goizean goizetik joaten zan egunaro txalupara, ta itxasora joan-etorria egin, txalupa garbitasunak eta beste arazoak amaituten ebazanean, etxeratuten zan; ikasi ebazan arrantzuko bizibidean egiten zirean arazo guztiak, eta ekandu zan itxasoan ibilten, eguraldi onakaz zein txarrakaz.

4. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa echta jos 0228 Noizik beiñean Izarora joatea, egun bat igaroten, ango ikusbide iruderrera ta aize gozatsuetara, beti izan zan Mundakako neska-mutil guztien ekandua ta guraria.

5. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa kk ab ii 0142 Urkiola'tik urrin eztagozan Bizkai'ko errialde batzuetan ekandua dago, senar-emaztiak euren umiak Padua'ko Deun Andoni'gana eruateko txiki-txikiyak diranian, eta Urkiolako elexan Yaunartu, meza entzun, edo beste egipen on bat beteagaz batera, umiai bedeinkaziñuak artu-erazo.

6. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa kk ab ii 0142 Ekandu polita da, Yosu Umetxua besoetan daukon Padua'ko Andoni Deun miraritsuagana ume txikiyak eruatia eta beronen Deunetxe Urkiolagane'kuan, bere bitartez Yauna'ri eskiñi ta batera Yauna'ri eskatu, yagon dagizala, Zerura'ko, umetxu areek.

7. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa eguzk loril 0176 Ekandu txarr ori iñoz be ez da asetan: emonago ta gosetiago egiten da, eta gogoa zikindduten daun bestean, gorputza be auldu ta makalduten dau.

8. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa eguzk loril 0176 Bere zirikada gaiztoai aurrka egin ezik, garramuraren sua lasterr biztuten da, ta su ori bizkorr itzali (amatau) ezik, ekandu txarra arrtzeko be, aldi laburra naiko izan oi da.

9. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa ibarg 0251 Zarra ba'da, gaztea ba'da, ezkondua ba'da, ezkongea ba'da, gurasoa ba'da, umea ba'da, aberatsa ba'da, txiro edo beartsua ba'da, gaxoa ba'da, osasuntsua ba'da, aundikia ba'da, nekezaria ba'da, ekandu txarrekoa ba'da, obenerako bide-urrean bizi dana ba'da... bakoitzari dagokionez.

10. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa irakatsiak 0174 Ez euqui, ene semia, chiquitzat gauzaric, zucenduten danic Jaungoicuaren gloriyara, edo zure salbaciñora: alan bada, ardura andi bat imiñi biar dozu gordetan Jaungoicuaren legueco mandamentu santuac, Elessa santiarenac, eta ceure guraso eta nagusiyagûen aguinduac, erantzuten arin ceruco dei ta arguitasunai; ez galduten eraric chiquiyenic ceure arimia aberastu eta, ceruco bidian aurreratuteco; arimaco areriyuen esetsiyai, eta ecandu charrai asieran yarqui eta gogor eguiteco; beguiratuten deutsezula gauza oneei baliyo andicuai leguez.

11. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa ol imit 0135 Ekandu zarra jarrkiko da; baña ekandu obeak azpiratuko du.

12. 1900-1939 bizkaiera literatur prosa ees 1926 0111 Edorrta III Autorrlia ixan zan lelengua; ospetsua bere egimen eta ekandunakgaitik.

13. 1900-1939 bizkaiera saiakera-artikuluak za 0517 Bere ekandun eta egikun aundijak zirala-ta, Galizia'ra be dettu eben; eta an Samos'ko lekaretxe ospatsuba, beintzat, arrteztu ta lengoratu egin eban.

14. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa eguzk itzaldia 0126 Gertaera ta jazopen oneik adierazo ondoren, len aitatu dodan Sal Terrae'k auxe diño: Edozein errik bere izkuntza galdu ezkero, bere sineste ta oiturak be errez aldatu ta galtzen ditu; izkuntzari sendoroago eutsi ta bere asabakandiko sineste ta ekanduai be luzaroago eutsiten dautse; baña ori egia ba-da; edozein errik bere izkuntzari sendoroago eutsi ta asabakandiko siñeskintza ta oiturai be zallago, gogorrago, Iuzaroago eutsiten ba-dautse, Euskalerrian euskereari eutsitea, gure erri onek asabakandik daukazan siñeste ta ekandu onai eutsitea dala autorrtu bearr dogu: euskerearen alde lan egitea, gure siñeskintza ta oitura garbien alde lan egitea dala bere senean dagoan gizonek ezin ukatu daike.

15. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa eguzk itzaldia 0126 Euskerea zeatz, osoro galdu daben errietara begiratu ezkero, galtze au siñeste ta ekanduentzat kaltegarri izan dala berez gauza argia da-ta, iñok esan bearrik ez daukazue; toki orreitan ekanduak be asko aldatu dirala; euskereak dirauan alderdian baño latz, garratz, mergatz eta biurriagoak dirala ta griña dongeak indarr geyago daukela geure begiz dakusgu.

16. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa eguzk itzaldia 0128 (...); baña asaben siñestean sendo ta ekanduetan garbi irauteko, eurakin estu ta ertsi lotuta, gogoz eta biotzez bat-eginda egotea baño oberik ete dago? ¡Ez!; orretarako biderik onena asabak eta euren gauzak biotzean ondo barrendu ta eurakin gogo ta biotzez bat-egitea da: augaitik, geure asabakin lokarri biziz lotzen gaituan geure euskera onek aen siñeste ta ekanduetan irauteko, berariz lagundu gaikez.

17. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa eguzk itzaldia 0128 Auzpaztu gaizan ba bere oñetan eta gogo beroz, biotz osoz esan dayogun: Ama gozo, Ama samurr, Ama maite, gure asaben ekandu onez bizi nai dogu; siñestez asabak baizen sendo, oituraz aek baizen zindo ta garbi iraun nai geunke; baña arerioak geure siñesmena illundu ta geure ekandu onak zikundu nai dauskuez-ta, Ama laztan orrek zeure magalpean arrtu ta jagon gaizuz.

18. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa elizdo ees 1911 0258 Aker donearen izenean zuri damatzut daukadan eskubidea beraren izenean lege, arau ta ekanduak zabaltzeko; baita larunbat batzarretan nere ordezko izan zaitean batzarle guztien goipuru.

19. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa ol ib 0370 Yudai'tik yetxitako batzuk senideei zerakaskieten: Mois'en ekanduz erdaindu izan ezik, ezin yarei izan zerate.

20. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak euzkadi 1915 0001 Erandio Goiko Erri asko dira ondiño Euzkadi'n atzerri-usain gitxigaz bixi diranak euren ekandu garbijekaz, baña emen ibai basterretakuak ondo otziturik dagoz.

21. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak euzkadi 1915 0001 Egija da ekandu zikiñak ugaritu dirala, baña lenagoko zarrai be jarraitzen dautsie erri ontako ardanetxe batera batzen diran gixon zar aldratxo batek, igande ta jai arratzalde gustijetan agurtza-ostian euren musalditxuba egiten.

22. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak kk 0001 EGUNEKUA IZPARRAK ETA TXARRIKI-MERKATUA Antziñatik Bilbao'n ekandua dan lez Larunbata Deunez, atzo egin zan txarriki-merkatua.

23. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak kk 0001 Eizagirre'tar Joseba diputadu jaunak gure elez itz-egin eban esanaz euzkotar gustijei agur gartsu bat dakatsela Gipuzkoa'ren ordez, bijotza dardar daukola alde gustijetako euzkotarren aurrian aurkiturik, tamal andija dala Euzkadi'ko zati andijetan abenda-elia galduta ikustia ta lan-egin biar dala zintzo irabasteko, gure Euzkadi onetan dana dagola azkatasunaren eske, mendi, itxaso, ibai, arru, zelai, uri, ixakera, ele, ekandu, erti, abenda ta dana.

24. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak euzkadi 1930 0001 Amaituta, ikurrinduna Gotzañaren aurrian belauniko zala, Garaiko gastedijak, orain artian lez ekandu eta oitura onak jagotzen iraun dagijan onespen bedegarra eskatu eutsan.

25. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak euzkadi 1933 0001 Zirtzil eta ziztirrin agiri ta be, ekandu onez beterik aguarrtu leben lagunak, eta agurrkire arrtuten asi yakazan.

26. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak euzkadi 1936 0001 Alan usteldu euren elia
ospindu, bere ekandubak.

27. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak euzkadi 1936 0001 ¡Oean iñor eztago! Uri-zañai dei-egitten dautse eta bere ekanduba zein zan edestuten dautse.

28. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak jel 1907 00259 Ikasi dozu, dinozunes, errderia, baita errdaldunen ekanduak be, ta ni baño geijago zariala uste dozu.

29. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak jel 1907 00259 Onetan esetako es diran izketa ta ekanduak ikasi dituzu.

30. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak jel 1907 00259 Zeure anaija ugezama errderia ta erdaldunen ekandu txarrak zelakoak dirian be estakijenari norr nazan erakusteko arrdurarik es dozu arrtuten.

31. 1900-1939 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak jel 1907 00259 Errderiak daukezan birao ta añenak, ereiten dituen ekandu txarrak, bakarrik dauke guretzat zakarrkerjja ta eskerako bidia, alanbe errderiari ta erdaldunari begira zagos.

32. 1900-1939 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... jzale 1914 00003 Oneri, ta sarijak irebazi dabezan beste gustijeri, poz-agurra dagitsegu, eskerrak emonik euren lan orrekaz geure euzkera kutuna aurrera bultzatu dabelako; ta Euzko: Gaztedijari diñotsagu, bere asmo ori onestu ta txalokatuten dogula,euzkerari eustea geure siñiste ta ekandu onak jabotea dalako.

33. 1940-1968 bizkaiera saiakera-artikuluak ker urkiola 0054 Gure asaben oitura ta ekandu zarrai jarraituz, edonoz datortz ainbat lagun Deunen onerazpenez.

34. 1940-1968 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0092 Bertsoen azalari gagokiozala, neurkera edo itzak neurtzeko ekandu au ez dakigu nundikoa dogun.

35. 1940-1968 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0202 Gaur dana dagigu diru-truke; baiña geure ekandu zar ta gauzai eusteko emoten dana, ez dot uste errekara botariko dirua danik.

36. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak zait 0041 Yuduek, ordea, erabez erantzuten zioten, erri bakoitzak bere ekanduak ditula-ta, beste zenbaitzuk ere bildotxik etzutela yaten.

37. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak zait 0032 Yerusalen'dik alde ez da orrelakorik ikusten: an bertan ere, ezarie-ezarian, ekandu ori galdu zan.

38. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak zait 0032 Egun oro ere gogo batez yaurertxean zirauten (46) egunean eguneko otoiak oitutako ekanduz egiten.

39. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak zait 0032 Ukuziak izan arren, yauretxerako bidea ez dute aztu: zarragokoen irakatsi ta ekanduei eutsiz gogoangarri zitzaien etxe ura.

40. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak zait 0107 Antxiñakoen arau ta ekanduetan sortzen gera, naiz ta gure nai utsak dirala oker uste izan.

41. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak zait 0107 Izkera bera sortzez gurasoengandik ondarez iasotzen dugu ta bertan ditugu mamiturik gure asmo ta bulkoen erdia baiño areago: gurasoen ekandu ta ele-ederra gure egiten dugu ta gerok eraiki ez ditugun etxeetan sortzen gera.

42. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak jmb 0024 Oitura oien taldekoa da Donibane bezpera gauez etxe-aurrean eta bidegurutzetan suak pizteko ekandua ere: aipatu suaren gaiñetik iauzi egitekoa, azaleko eritasunik ez ukaiteko; senide guziak batuta suaren inguruan erloiu-orratzen ariora ibiliz otoitzak esateko oitura; su aietan piztutako belar pilloak arloetara eramatekoa, iratxoak aizatzeko eta uztak izurri ta erietatik gordetzeko; Donibane-arbola enparantza erdian landatzeko ekandua, iabeak iñola ere eskatu ezin dezakena naiz ta aren gogoaren kontra lapurtua edo artua izan; Donibaneren ermita batzuetara ioaten diranek izkaroz (erromeruz) ta lili-pitxiz buruak inguratzekoa; aritz-enborreko akaletik, etena dutenak sendatu ditezen igarotzekoa ta abar.

43. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak jmb 0157 Arbasoen arimen tegi edo bilgune dalako, arimai, etengabe, argia eskeintzen zaie, oitura zar batek agintzen dunez; supizguan, berriz, beti bizi gordetzen dute txingar bat illei lazto txiki batez bederik argi egin bear zaiela-ta; leiotako erlatzetan, iakiak ezartzen ditute zenduentzat eta ezkaratz edo etxeko sarrera nagusiak eguzkibegiruntz itzulita egiteko ekandu zarrak ere orixe erakusten digu.

44. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak jmb 0157 Dirudinez, antxiña, etxean bertan egiten zan ori, Zuberoa'ko ekandu batean ageri danez; an, etxeren baten morroi sartzen danak, iru bira egin bear dizkio supizguari tegi berrira oitutzeko (12) Eusko-Folklore LXX zenb. 35-36 orrialdetan.

45. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak jmb 0157 Are argiago erakusten digu bataio gabe il diran aurtxoak etxearen egalpean edo baratzan eorzteko oraindik ere bizi dan oiturak; kristau-legearen saietsean bizi izan diranak iltzerakoan beuren etxeko egalpean eortzi bear diralazko erriesakeretan tinkotutako siniskizunak; leioetan, baratza edo etxe-illeri gaineko leiotean, argiak piztu ta opariak (iaki naiz diru-opariak) ezarteko ekanduak; aipatu argiek zenduen arimak lurpean argituko ditutelazkoan, eta iakiak iango.

46. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak zait 0012 Biotz-ondo aundirik ez du ageri, alare, Ameriketako ekandu, landare ta eltxoak esku egokiz azaldu zitun.

47. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak onaind 0076 Euskera, gure asaben izkuntza; berau dogu, arein ekandu garbiai iraun-erazteko, biderik onena.

48. 1940-1968 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... anait 1954 00001 Gaurko bizimoduak, gaurko kristiñau ekanduen nasaitasunak kili kolo ipiñi dabe euskal familia.

49. 1940-1968 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... azkatasuna 1946 00001 Gure oiturak galtzian eta erriak arrotzaren ekandu beltzak artutian, nik uste dot gure sendiak galtzen dagozala.

50. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak n. barrenetxea 0029 Siniskai orrek auxe adiarazoten deusku: Aita Santuak, Elizaren buru danez ta aren izenean, sinismenari ta ekanduei buruz, irakasten deuskunean, ezin dagikela utsik egin ta gotzai oroen gaindiko lendakaritza, be, beregan daroala beti.

51. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0064 Euskalerriak, nun-nai ta nainoz, ekandu onak izan dauz etika ta maitasun maillan; iñoiz iñor, geiegikeriz edo, ekandu zindo orrein ausle ba'zan, erriak zituan legeak, Foruan etozanak, ain zuzen, eta areik erakutsi oi eutsen olakoai zuzenezko bidea.

52. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0064 Lege ta ekanduok ekarri eutsen zoriona gure asabai.

53. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0064 Baiña gaur...
Ekandu onak
asabeari
zoruna emon
len eutsen.

54. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0043 Urrun geratu dira gizaldi ilunak, zeintzuetan, Batzarrek demokrazi arauz zaindutako kontrolpean beti, aspaldiko ekandua Foru idatzi bihurtu zan.

55. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak b. de arrizabalaga 0043 Fidel Sagarminagaren berbetatik ba dakigu bai, Foru hauste batzuk gertatu ziran haren aldian, Erregeren borondatez barik, agiri danez, kontseiluen eta auzi-mahaikoengandik eratorriak, gehienetan konponduak izan ziran hausteak, eta behintzat gain-zurituteko ahaleginik egin eben gure legeen testuen argipena eginez eta gure ekanduen jardunari adi.

56. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. altonaga 0214 Bibalbioen eboluzioan, ertzen fusio hau gradu desberdinetan gertatu da, ale helduen itxuran eta ekanduetan garrantzi handia izan duelarik.

57. 1969-1990 euskara batua poesia j. urain 0028 Berriz ere...
berriz ere hemen
bazter satsu
enoagarrian,
hegats ziztrin honi
eraginka;
ekanduaren gurenda edo
besterik ezinean,
zeri aiduru ere
ez dakidala,
arau ixilak gogamen,
amets aratzenak
hertsiduraren harrapakin,
toki ainube honetan,
neure baitako atelekan
birikak kez hanpatuz
ohantzean etzateko
gereino...

58. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lakarra 0044 Izan ere badirudi bi talde horietako partaideen ikergaiak eta ikermetodoak aski bereiziak izan direla euskal ikasketetan, beren fruituen berririk dugun lehendabiziko unetik bertatik eraman dituzten bideak bat bestearen albotik (baina gurutzatu gabe) bait zihoazen; salbuespenak Azkueren kasuan bezala inoiz garrantzitsuak izan arren ezin dute ekandu zahar bezain txar hau estali.

59. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak s. aranbarri 0381 Jakinduri mailla guztietako albisteak atsegin zitzaizkion: Euskalerri'ko istori ta lege, oitura ta ekanduak... eta kirol mundua, batez ere.

60. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. arregi 0001 ABERRIA. EUSKAL-SENA EKANDUAK

61. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. arregi 0001 Euskalerriak betidanik bere oitura ta ekandu zarrak izan ditu.

62. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... gure erria 1990 0001 Etxebarrin oraindik egiten da antxiñako ekandu ori.

63. 1991> bizkaiera bertsoak katuentest 0005 Dena den, elizaren babesean gure hizkuntzak izan du bere txokotxoa, eta hau nabarmena da bai herri-kantuetan zein herri-usadio eta ekanduetan.


64. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak f. beobide 0197 Honako ekandu edo ohitura bat liturjiaren odol eta haragi egiten danean, gehientsuenetan, luzarorako izaten da.

65. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak f. beobide 0282 Gure ekandu, ohitura, ipuin, erti-lan eta kulturaren zokoguneak jorratzen gure kondaira zaharraren barrunbeak hor dagozalako zakabanaturik.

66. 1991> gipuzkera saiakera-liburuak umandi 0127 Berezkoak diran arauen artean, legeak zedarritzen dituen mugaen barnean, gizarte erakundeak jarritako bideetan barna edo ekanduzko eduetatik irten gabe, norberak, gizon bakoitzak ari-izateko duen almena; gizon guztiek eta bakoitzak erabili dezaketen almena, ororena dana.


67. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... zer 1996 0011 Tokian tokiko ekanduak dirala be, orokorrean iru zati nagusitan azaldu leitekez:

68. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... zer 1996 0012 Ezkontza inguruan ekandu ekanduak = oiturak. aitagarriak izan doguz gure artean, esaterako, ETXEAN SARTZEA.

69. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... zer 1996 0012 Baina ezkontzako ekanduen artean, arrioak toki berezia bear dau.