XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak medikuntza 0015 - Proteina katalitikoak (katalizatzaileak): ENTZIMAK.

2. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. altonaga 0142 Estiloa, entzimak dauzkan masa proteiniko bat da, eta, estiloaren zorroko zilioei esker, biratu egiten da.

3. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak biologia orokorra 0171 2.- Entzimen indukzio sorteraztea.

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak biologia orokorra 0171 Ba daude beste efektu batzu (gene batzuren errepresio eta deserrepresio-prozesuak, adenilziklasa entzimaren aktibapena, zenbait entzimen aldakuntzak etab...) baina efektu horik azken honekin, hots, entzimen indukzioarekin erlazionatuak daudela esan daiteke.

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0319 Entzimak: Gasolinaren erreketa gerta dadin, txinparta sortu behar dela dakigu.

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0319 Honela, ba, erreakzio organikoak has daitezen txinpart organikoak behar dira: entzimak.

7. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0319 Entzimak proteinazko molekulak dira, proteinaz gainera mineraleak eta bitaminak dituztelarik.

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/8 0319 Entzimek ezin dute funtzionatu minerale eta bitaminarik gabe.

9. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. jauregi 0006 Tarte sinaptikoan aurkitzen dira transmisorea hidrolisatuko duten entzimak eta hidrolisi honetatik geratzen diren gaiak berriro neuronak hartuko ditu, edo zirkulazioak garbituko.

10. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. jauregi 0006 Uler daiteke, maila honetan akzio farmakologikoaren aukerak zein handiak izan daitezkeen; bai transmisoreen sintesiaren gain, bai hartzaileak blokeatuz bai entzima katabolizatzaileen akzioa eragotsiz.

11. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aramendi 0018 Hain zuzen tutu honetan jasaten du gure janariak ENTZIMEN erasoa, urdailaren azido eta gibelak isurtzen dituen behazun gatzen laguntzaz.

12. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aramendi 0018 Este barneko estalkiaren tolesduretan gordetako zelula talde batzuren barnean sortzen dira entzima indartsuak.

13. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aramendi 0018 Entzima hauetariko batzu ezaktiboki jariatsen dira, zelula biziak liseritzeko benetan gai bait dira.

14. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aramendi 0018 Entzimak eta berauek funtzionatu ahal izateko beharrezko diren baldintza kimikoak sortzen dituzten isurkinek liseri tutuko zenbait puntutan sortu eta korritzen dute.

15. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aramendi 0018 Aldi berean, este gainaldean sorturiko erreakzio baten bitartez entzima gehigarriak ezaktibatu egiten dira.

16. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aramendi 0018 Hementxe, ahoan, gertatzen da baita ere liseriketaren lehen ekina PTIALINA entzimak almidoia azukre bihurtzen duenean.

17. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aramendi 0018 Hantxe nahasten da PEPSINA entzima AZIDO KLORHIDRIKOarekin liseri urina osatzeko.

18. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nz 0153 Kontuan hartzekoa da mila eratako sustantzi sail bat ere, kantitate infinitesimaletan agertzen direnak, baina izaki bizidunen funtzionamenduan puntereneko eta burueneko zeregina dutenak: Entzimak, hormonak eta bitaminak dira, eta biokatalisigile izenpean bil daitezke denak.

19. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nz 0261 Zelulek odoleko glukosa erretzen duten eran, amilasa izeneko entzimaren eraginez glukogenoa glukosatan deskonposatu eta zirkulapen korrontera isurtzen du gibelak atzera: Hona formulatan erreakzio hori: glukosa / glukogenoa / ura.

20. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nz 0261 Gantzen sintesigintza eta anderakuntza lipasa izeneko entzima berezi batzuren bidez egiten da organismoan.

21. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nz 0261 Liseribidean entzima proteolitikoen (proteasen) bidez horien osagarri diren aminoazidotan deskonposatzen dira proteinak, (...).

22. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. agirre 0083 Gizakiak eta zenbait primatek, oraindik oso argi ez dauden arrazoiengatik, beren eboluzioan zehar urikasa izeneko entzima galdu egin dute.

23. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. agirre 0083 URIKASA Ugaztun askotan aurkitutako entzima, ez gizakian ordea, azido urikoa alantoina bihurtzen duen prozesu metaboliko luze eta konplikatua katalisatzen duena.

24. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. aizpuru 0057 Aplikazioak ugariak dira, interesatzen zaizkigun moduko azienda-abereak lortzea azken finean, adibidez, arteriosklerosia sortzen dutelako hain kaltegarriak ditugun animalia lipido aseak, desasetuko dituen entzimaz hornituriko abereak, pertsona askorengan esnearen intolerantzia sortzen duen laktosarik gabeko esnea emango duten behiak, e.a.

25. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. agirre 0126 a) TEKNIKA BIOKIMIKOAK, entzimen iharduera likido biologikoetan (odola edo LZRan) edo ehunetan (gibeleko biopsia, heste-biopsia edo fibroblastoen kultiboaren bidez) neurtuz.

26. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. agirre 0126 d) GENETIKAk egin dituen aurerapausoek posible egiten dute laborategi berezituetan murrizpeneko endonukleasak erabiltzea, berezko mutazioengatik edo gurasoengandik heredatutako mutazioengatik aldarazitako gene-sekuentziak ezagutzeko gai diren entzimak, hain zuzen.

27. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. agirre 0126 Defizitarioa den entzima horren ekintza erraztu edo ordeztuko duten entzimak ere eman daitezke.

28. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. agirre 0126 Etorkizunean genetikak du hitza, eskas den entzima injinerutza genetikoz prestatuz.

29. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m.a. unanua 0092 Guruin hauek jariatzen duten mukiak ez du entzimarik eta bere helburua da harrapakinen irristadura erraztea.

30. 1991> euskara batua ikasliburuak geolbiol 00408 Gaur egun oraindik ez dago argi bizi-funtzioak burutzeko behar ziren autorreplikazio-ahalmena eta gainerako erreakzio kimikoak burutzeko gaitasuna zuten lehen molekula organikoak zeintzuk izan zitezkeen. Oparin eta beste ikertzaile batzuen iritziz, proteinak izan ziren lehen molekula bizidunak. 1983. urtean Cech eta Altman-ek (Nobel saria 1989an irabazitakoak) ikusi zutenez, zenbait ARN-k entzimak bezala jokatzen zuen. Ondorioz, ARN-ak biziaren lehen molekula izateko probabilitateak handiak ziren. Geroxeago, ARN horiek ADN molekulek ordezkatu zituzten.

31. 1991> euskara batua ikasliburuak elhuyar 0146 Fenomeno honetan mintzean bertan dauden entzima batzuek, permeasak edo garraiatzaileak, parte hartzen dute ATPa gastatuz.


32. 1991> euskara batua ikasliburuak elhuyar 0336 Hartzailearekin elkartzen direnean, mintz zelularrean dagoen entzima bat aktibatzen da, eta ATP AMP zikliko bihurtzen da.


33. 1991> euskara batua ikerketak i. mugika 00079 Kreatinaren gehigarriaren irensketaren ondorioz, hauetariko entzima batzuen kontzentrazioa igo egin daitekeela egiaztatu da (Kreider 1998; Kreider eta lank. 1998).

34. 1991> euskara batua saiakera-liburuak letamendi 0022 2. Proteina-sintesia inhibitzen duten substantziak antipiretiko sendoak dira, eta ekintza hori, PGE-2aren sintesian parte hartzen duten entzimen sintesia inhibituz lortzen dute.


35. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lure/3 0209 dipeptidasa. iz. Kim. Dipeptidoen banaketa eragiten duen entzima.