XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 bizkaiera saiakera-artikuluak a. urrutia 0146 Errliak egazka duazanian zaratia, eztago ondo; edo errliak egazka dagijen zaratia edo errliak egazka egitten daben zaratia ixan biarr.

2. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa ldi 0189 Or erlearen abaraska arrigarria: or txoriaren kabi ta abestiak....

3. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa ldi 0191 Leena berriz oroituz abaraskaz erleak darakusan ertigintasuna alegia esan genezake: gure gogaien eztitzeko nor gere izkuntza degula abaraskarik oberena; erle gogatiaren eztia nor-bere abaraskan ainbe ezti eztitekela, iñorenaren txuloetan ixuri-ezkero.

4. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa a itzaldia 0390 Silberio Etxebarria apaiz gartsua, Durangoko zaldun Antonio Arginzoniz, Abandoko seme Arana-Goiri'tar Sabin, besteren bat eta nerau ginan Erle igarokor arri loretxo bat edo beste eskintzekoak.

5. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa elizondo loreusain 0155 ¿Erleak zer ematen digute?

6. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa elizondo loreusain 0155 Eiztariak, danak arretaz entzuten ziotela, esan zien: eztago abere, egazti, zomorro, izakirik alerik ere, erleen aldean gutxiago eskatu ta auek aiña ematen duanik.

7. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa elizondo loreusain 0155 Danik emaillena bada ere, erleen aldean urri ta zekena izango da, auek ezer eskatu ez, eta danak baño geiago ematen digutelako.

8. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa elizondo loreusain 0155 ¿Erleak zer eskatzen digute? Utsa, ezer ez.

9. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa elizondo loretegi 0317 Eiztariak Bai, bañan erleak ere ibiltzen dituk.

10. 1900-1939 gipuzkera saiakera-artikuluak muj 0540 Erle bat da Maria etxe barnean
Eta landan orobat hari lanean
Behar denean;
Apaintzeko pulliki bein astean
Niz? Igandean,
Uztai beharrik ez du soinaren pean.

11. 1900-1939 lapurtera-nafarrera poesia barb 0387 Laudeta kantaz doa chuchen iguzkira,
Erlea loretara, handik kofoinera,
Haur izitua, hura, amaren altzora...
Ni, Jesus, zure bihotz onaren chokora!.

12. 1900-1939 lapurtera-nafarrera literatur prosa je ber 0428 Nork erranen luke bazirela noizbait, handik atheraiak, bospasei mila fraidetaraino, erleak beren kofoirat bezala harat biltzen zirenak noiztenka?.

13. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak el día 1931 0001 Emakumeak ere etzaituztet laster asarre izango, emen inguruan erle antzera dabizkiten arreba oen laguntzaz.

14. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak el pueblo vasco 1935 0001 Baserri ta ukulluak nola egin bear diran; abere egazti, zuaitz eta landareen gaitzak zer diran; irixkoen gora-berak; erle, esne, sagar, zimaur eta beste ainbat gauza nekazarientzak; Nekazari Alkartasunak lanerako tramankuluak erosteko ta beren ondasun eta irabaziak egokien erabiltzen erakusten dutenak eta baita zenbatz edo estatidistika, garrantzi aundikoak.

15. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak p. iztueta 0031 Erleak lorearekin egin oi duana egin dut: neretu.

16. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak lek 0123 Antxe joan zaizkigu iru egun, senti gabe, erleak erlauntzean bezela lan ta lan, bakoitzak bere iritzia besterenekin kontrastatzen berdinkatzen batez ere.

17. 1940-1968 lapurtera-nafarrera poesia m. erdozainzi 0016 Erle aintzinean xutik ziaukan

18. 1940-1968 lapurtera-nafarrera literatur prosa jetchep 0016 Erle edo leizarfin kafira bat atzemaiten zutelarik, uli txar horiek hil artio etzuten bakerik.

19. 1940-1968 lapurtera-nafarrera saiakera-liburuak soeg 0127 Jalgi zazu erlea kofoinetik.

20. 1940-1968 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak stpierre herr 1944 00001 Ez da den gutieneko dudarik adiskideak ere zoin lasterrago berotuko zaizkola, erlea kofoinerat biltzen den bezala; holako baten behar gorriak bazterrak zimikatuak zauzkan: beha zauden, ahoa zabalik, nun zer ager.

21. 1940-1968 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... jbdei 1963 00001 Egaz ibiliko da, erle urrea lorarik lora legez, egirik egi argi onaren billa.

22. 1940-1968 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... e. bustintza 00001 Abadeak onetan ziarduan artean, sakristauaren semeak, altaran santuaren antzaz aurkitzen zan zapatariari, erle pilloa jaurti eutsoen arpegi-ingurura; eta erleak, zapatariaren eztiz betetako arpegian eztenak errime sartzen asi ziran.

23. 1969-1990 bizkaiera haur-/gazte-literatura erkiag 0040 Eta ganbaran, ganera, erleen eztia, soloan mokila baino ugariago.

24. 1969-1990 bizkaiera literatur prosa m. zarate 0078 Erle ta mitxeletak basolora koloretsuen artean balet lilluragarri bat dantzatzen.

25. 1969-1990 bizkaiera literatur prosa m. zarate 0152 Miru olgetariaren erpapetan dago Erle.

26. 1969-1990 bizkaiera literatur prosa m. zarate 0152 Eta il egin dau Erle, il pikukadaka, ta iruntsi.

27. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak onaind 0161 Zoragarri jakozan gauza pitiñak: baratzak, errekondoak, ur ibilliak, erle langilleak, sua, zugatz txikiak....

28. 1969-1990 euskara batua ahozkoak zahar hitz 0051 - Lertsoinak (lertxunak) lerro lerro doatza.
- Erlea bahintz kofoina bahuke
- Izokinaren hartzeko, har lehenik xipa
- Mihi gabeko joarea erdoilak jan
- Sugeak hil eta sugekumeak bizi
- Xinaurria ez ttirritarentzat ari lanean
- Muturrez maite, errapez gaitzets
- Zamarrari (karamarra, crabe) ez erran: hoa xuxen!
- Erle ebatsiak ez eztirik ez umerik egiten
- Ai zer parea, karakola ta barea
- Arri, arri mandoko, bihar Iruñarako; handik zer ekarriko? Mando bete kukuso? Eta norendako? Gure X... ttikiarendako.

29. 1969-1990 euskara batua antzerkia i. irizar 0153 XABIER: Txarrera ez iezadak har, mesedez, baina hi ez haiz argi horietakoa, ez dakik? Egoten dituk ba, beti tirin taran ibiltzen direnak, batean hemen eta bestean han, batean herriko neska batekin eta hurrengoan kanpokoarekin, zera, udaberrian erleak ibiltzen diren antzera, lorerik lore, beti aldatzen eta inon gelditu gabe... Ez zekiat, Joseba adibidez.

30. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak irakur/4 00049 Erleen, xingurrien, eta termiteen eltxarrak bakarrik dira garai horretan gurasoen laguntza izaten dutenak.

31. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak l. oihartzabal 00023 4. Elkarren arteko bikoteak osatzen dituzten izadi-osagaien zerrenda bat osatu: adibidez, loreak eta erleak.

32. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00067 Kontua da erle batek elikadura aurkitu eta erlategira itzultzen denean, halako portaera berezia duela: polena erleei eman eta gero, eta besteek inguratzen dutelarik, dantza egiten du.

33. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00067 Ikusi denez, bi dantza mota dira: batean, halako zirkulu horizontal batzu burutzen ditu erleak, ezker-eskubira lehendabizi eta alderantziz gero.

34. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00067 Dantzen ondoren beste erle batek alde egiten du, etorri, polena ekarri eta honek ere dantza egiten du; denbora labur batean, ehundaka erle joan da altxorrera eta bertan bildu.

35. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00067 Distantzia irudien zenbakian adierazten da; zenbat eta irudi gutxiago egiten duen erleak zenbat eta mantsoago egin dantza, orduan eta urrutiago dago janaria.

36. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00067 Erleak beraz egiazko mezuak sortu eta ulertzeko gai dira.

37. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00067 Mezu hau gainera konplexua da; hainbat datuz osatua da; leku eta distantzia-erlazioak adierazten ditu; erleek memorian gordetzen dituzte; informazioa komunikatu egiten dute, jokaera semantiko berezien bitartez sinbolizatuz.

38. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00067 Erle eta giza mintzairaren arteko aldeak ordea garrantzitsuak dira.

39. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00067 a) Erleen mintzaira ikusmenari dagokio, ez entzumenari.

40. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00067 Nahiz eta diferentzia honek ez dirudien garrantzizko, ondorio nabariak ditu; erleenak ilunpetan ez du balio, adibidez.

41. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00067 Ez dago erleengan elkarrizketarik: eta hau gizamintzairaren baldintzetako bat da.

42. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. navarro 00067 Mezua ezin du berresan elikadura ikusi ez duen erleak (6) Jose Mª Valverdek, liburu guztiz atsegin eta didaktiko batean, oso argi azaltzen du: Erle batek, bere dantza ezaguna dela eta, komunika lezake... baina ez die besteei halako mezurik igorriko: Sentitzen dut, neskak, baina gaur ez dago ezer eta are gutxiago Gogoratzen al zarete atzokoaz?. Valverderen ustez, mintzaira nagusiki eta naturaren ikuspuntutik luxua da, eta era berean gartzela (gizakia hizkuntzari esker dela gizaki esan eta gero). Aitortu behar dugu gu ere iritzi horri hurbiltzen gatzaizkiola. Ikus La Literatura Montesinos, Barcelona, 1982.

43. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. altonaga 0071 Erle-antzeko aktibitatea

44. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak k. altonaga 0071 Gertaera honi erle-antzeko aktibitatea deritzo eta honi esker ernalketaren probabilitatea handitu egiten da.

45. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak nz/bbb1 0023 Izaki zelulanitzek halaber, beren artean elkartzeko jokaera dute, bizi-efikazia hobea eskaintzen dien konplexutasun-maila handiagoak lortuz; pentsa ezazu erleetan eta beren erlauntzetan hariztietan, pagadietan, eta hirietan....

46. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/4 0210 Erle bat ere ikusi zuen, zurrupa eta zurrupa lore polit baten gainean.

47. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/4 0210 - erleek, lorerik ez balego, eztirik egingo ote lukete?.

48. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zipristin/8 0010 Enperadoreak mezulariak bidali zituen baina haiek gabe itzuli ziren, eztigairik gabe itzultzen den erlearen antzera.

49. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0286 O: Zenbait erle ez da langile.

50. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0286 Hemen ere langile hitza ez dagokie erle guztiei.

51. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.a. agirre 0027 Buru bat, Disekzio gelan disekatu nuen bat, hain zuzen, inguruan zebilkidan jiraka, erle baten gisa burrunbaran...

52. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j. zabaleta 0032 - Badakizu nahi badugu eztenka eraso eta oinaze handia egin geniezazukeela, ez da? - egin zion mehatxu erleen erreginak.

53. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j. zabaleta 0032 Erleak eta inurriak opariak egin zizkioten elkarri eta adiskide egin ziren.

54. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0428 Inguratu ninduten etsaiek erlek bezala.

55. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0469 Erle joanak eztirik ez (esr. zah.).

56. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. agirre 0048 Mendabelarra dugu (ezkerrean, erdian) osasunbelar familiko beste kidea, erleek oso maite dutena.

57. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. agirre 0048 Bere izena Melissa grezieraz erle esan nahi du eta bada sineskizun bat erleek ez dutela bere erlauntza utziko mendabelarra ondoan badu.

58. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. agirre 0048 Erleak erakartzen ditu; eta lore hauetatik ateratako eztia oso estimatua da.

59. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/3 0137 Ezti ikus Erlea / Eztainu ikus Indotxina / Fabrika ikus Iraultza industriala / Ezten ikus Erlea; Luhartza.

60. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0156 Loreko hazirinketan, ernalketa ondo osatu gabe gelditu direnak: edo eta eguraldi euritsutan egin zelako, edota sagastia erle faltan zegoelako.

61. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0237 Zomorro hauek, polinizazio nahasia, nahi gabe nola egiten duten ikusi baino lehen, merezi du erleez zertxobait esateak.

62. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0237 Baina, zergatik erlea, eta ez liztorra edo beste zomorroren bat?.

63. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0237 Liztorra edo beste edozein zomorro, erlea ez besterik, bakarka bizi delako, eta bakarka lan egiten duelako.

64. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0237 Erlea dugu familian bizi dena.

65. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0237 Familiatik edo multzotik kanpora, erleak ezin du bizi, eta, bakarrik, akabatu egingo litzateke.

66. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0237 Erlea, familia barruan bizitzera, eta familiko organizazio barnean lan egitera behartua dago.

67. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0237 Horregatik, erleetaz mintzatu nahi dugu.

68. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0237 Aurreko menderaino, eta oraindik gizonak behar bezala erleei probetxurik kentzen etzionean, erleak berak moldatzen zituzten etxeak edo gordelekuak, eguraldi txarretatik ihes egiteko.

69. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0237 Geroago, gizonak, erleen aberastasuna ikusiaz, baserri atarietara pasa zituen erle familiak, erle-kutxatan sartuaz.

70. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0237 Erle-kutxa batek, indar-indarrean dagoenean, 70.000 edo 80.000 erle izanen ditu.

71. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0237 Eta, Euskal Herrian ikusten diren erle-kutxak, 50.000 erlekoak dira, jeneralki.

72. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0237 Hiru motako erleak bizi dira erle-familia batean.

73. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sgarm izadia 0136 Erleei eztia, arkakuso hoei jarabea darie.

74. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0051 Aho-aparatu mastekatzaile / miazkatzailea (Ints.) Mastekatzeko eta miazkatzeko balio duen aho-aparatua, adib. erlearena.

75. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0020 Gure artean udaberriak gorabehera handiak izaten ditu eta epelaldi baten ondoren izotzak erasotzen badu, ondorengo egunetan erle zuri batzuk ateratzen ikusi ahal izango ditugu.

76. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0020 Alegia, hotz-kolpea datorrenean, erleak pilatu egiten dira hotzari aurre egiteko eta eginak zituzten umeak estaltzeko behar adina erle ez badago, umeak hoztu eta hil egiten dira.

77. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0027 Erle esploratzaileak dira, erlakumea laister irteteko dagoela eta berarentzat egoitza berri baten bila.

78. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0027 Erlauntza barnean zer? Erleak ikusi ditugu, bada, ataka ondoan eta erlategi inguruan mugitzen, baina behaketa edo obserbazio horiek azaleko gauza bezala hartu behar ditugu.

79. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0027 Milaka urtetan egon da ezkutuan misterio hori, erlazainak udazkenean bakarrik arduratzen ziren erleetaz, eztia kentzeko garaian.

80. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0051 d) Jaiotza Erlearen jaiotzaz hitz egiten denean, helduak duen itxurarekin azaltzen denean gertatzen den fenomenoaz ari gara.

81. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0051 Baina erleak arrautzatik irten eta gero oraindik prozesu luzea jarraituko du helduak duen itxura lortu arte.

82. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0051 Hogeitabat egun behar izango dira gelatik, helduen itxura duen erlea irteten ikusten aukera izateko.

83. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0051 Gela barnean eraldatu den erleak gela ixten dion operkulu edo estalkia zulatzen du eta gelatik irteten denean, sarritan bere lagunek lagunduta, hegalak zabaltzen ditu, gorputza garbitu eta besteek dakarkioten janaz elikatu.

84. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0072 Gizakion artean daltonikoak dauden bezala, pentsa genezake ea ez ote diren erleak ere koloreak bereizten ez dituzten animaliak eta beraz, mundua tonu desberdinetako kolore grisez baino hautematen ez dutenak.

85. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0072 Beraz, ezin daiteke esan, erleek koloreak guk bezala ikus eta bereiz ditzaketenik.

86. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0072 Kolore gorria ez dute guk bezala ikusten beraz; erleek ez dute kolore gorririk somatzen.

87. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0072 Beraz, erleek gorria ikusi ez eta ultramorea ikusteko gai direnez, kolore horien konbinaziotik sor daitezkeen berrien berri jakitea ez da batere erraza izango, guk ez bait dugu ultramorea hautematen.

88. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0072 Alegia, erle batentzat zein kolore sortzen ote da ultramorea eta horia nahastuz?.

89. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0072 Beraz, erleen ikusmena eta gizakiarena ez dira oso desberdinak oinarrizko koloreei dagokienez, guk ikus dezakegun gorria haiek ez dute somatzen eta ikusten duten ultramorea guk ezin dugu hauteman, hori da alde bakarra.

90. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0095 Lorearen usaina gorputzean dakar erleak, eta antenaz ukitzen dutenean usain hori nabaritzen dute.

91. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0095 Landarearen heriotza bait dakar giza erramileteak eta aldiz lorearen ernalketa erlearen bisitak.

92. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0095 Galdera gehiago ere egin daiteke, adibidez, ea loreen koloreen berririk ote duten erleek erlauntzatik irten aurretik.

93. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0095 Nolatan? Erleek beren abdomenaren muturrean Nasanoff-en organoa deitzen zaion guruina dute.

94. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0095 Metro batzuetara jiran dabiltzan erle despistatuek sumatzen dute usain horren jatorria eta zuzenean iristen dira janari-tokira.

95. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0117 Ferohormona bat den hormona hori falta denean, umezurtz sentitzen da erlauntzako erlea.

96. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0117 Hori ez da notizia berria, baina bai beste hau, alegia, zenbait erle langileren obulutegiak garatzen hasten direla eta arrautza egiteko moduan garatu gainera.

97. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0117 Erle bat langile ala erregina izateko zerk erabakitzen duen eztabaidatu denean, erregin jelea arrazoia dela ikusi dugu.

98. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0117 Erremedio bakarra langile errule horiek kentzea da, baina nola ez diren erraz ezagutzen, erlauntza erle guztiekin hartu behar da eta erlategitik urrundu gero erle guztiak kanporatzeko.

99. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0117 Erle normalak, lehen erlauntza zegoen tokira itzultzen dira, baina langile erruleek ez dute hegan egiten eta erlauntza hustu den toki berean geratu.

100. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0139 14. Eztiaren miraria Erlazantzako mundu honetan sartu nintzenean harriturik geratu nintzen ikustean zenbat jendek eztia erleen kaka zela uste zuen.

101. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0139 Erlea lorerik lore larrean hasten denean nektarra bere paparoan sartzen du eta paparoa bete zaionean erlauntzara abiatzen da.

102. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0139 Erleak nektarra jaso ahal izaten du mihi luze bat duelako.

103. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0139 Eboluzioan zehar loreek metabolismo-hondakinak jariatzeko zituzten guruin batzuk nektario bihurtzen dituzte eta nektario horietan dagoen nektarra erakargarria da erleentzat.

104. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0139 Gainera lore horietako polen-aleak espezie bereko beste loreetara eramaten dituzte, erleek horretaz konturatu gabe.

105. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0139 Lore-mota bakoitza moldatu egin da halako intsektuetara eta badira, erleetara moldatu direnak ere.

106. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0139 Lore batzuk txikiegiak dira erlearentzat, besteek luzeegia dute nektarioko bidea eta ezin du erleak mihiaz nektarreraino iritsi.

107. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0159 16. Propolia eta polena Erleak ezin du zirrikiturik ikusi erlazulo edo erlauntzan, eta somatuko balu ez luke atsedenik hartuko dena itxirik ikusi arte.

108. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0159 Propolia, berniza bezalako gaia da eta erleek landare-begietatik biltzen dute.

109. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0159 Erleek beren barailekin biltzen dute eta erlauntzara ekartzen.

110. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0159 Erleari propolia ekartzeko joera sortarazteko, tarte txikiz osatuta dagoen plastikozko sare bat ezartzen zaio (...).

111. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0183 18. Erleen etsaiak eta gaixotasunak Erlea baino handiagoak diren erasotzaileei etsai deitzen diegu baina mikroskopikoak direnei gaixotasun.

112. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0183 Hemen ez naiz hasiko erleek dituzten etsai guztiak aipatzen, alde batetik ez dakidalako eta bestetik liburuetan aurkitzerik badaude ere, irakurlearentzat gogorregia izango dela somatzen bait dut.

113. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0183 Erleen etsaiak - Liztorrak, karniboroak dira uda-partean umeak elikatu behar dituztenean eta hegan doazela airean harrapatzen dituzte erleak.

114. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0183 - Armiarmek, beren sareetan bereganatzen dituzte erleak.

115. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0183 - Inurriak, gozozale amorratuak dira eta erleen erasorik jasan gabe erlauntzan kalte handiak egin ditzakete, erlauntza azpian bertan eraikiz beren inurritegia.

116. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0183 - Burduntziak, karniboroak direnez hegan harrapatzen dituzte erleak.

117. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0205 21. Erleak noiztik gure artean Azken mende honetan egin diren ikerketei esker, gauza asko ezagutzen dugu gure aurreko arbaso ehiztariei buruz, animalia ehizatuen hezurrak aurki bait daizteke haitzuloetan.

118. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0205 Baina eztia, argizaria edo erleak oso galkorrak dira eta ez da haien fosilik aurkitzen.

119. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0205 Glaziazio-aldietan agian, ez zen erlerik bizi izan baina bai ordea glaziazioarteko garaietan.

120. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0205 Ehiztari eta basafruitu-biltzaile zen orduko gizakia eta ziur aski, ezti-biltzaile ere bai, enbor zaharretatik edo arkaitz-zuloetatik erleei beren fruitu gozoa kenduz.

121. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0205 Euskal Herriko labar-irudietan ez da dakigunez, erleei buruzko irudirik aurkitu, marrazkirik gehienak glaziazioaren garaikoak direlako nonbait.

122. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0205 Levante aldekoak ordea, gerogokoak dira eta haietan argi eta garbi erleak azaltzen dira.

123. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0205 Gizakia ere errepresentatua agertzen da eztia biltzen eta erlez inguraturik.

124. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0033 Bilketa espedizio batetik itzultzen denean erleak dakarren usaia orientazio dantzaren konplementu garrantzitsua da, eta ondorioz, distantzia laburrak ematen baditu, langileek erlauntza ingurutik bilatuko dute, lehen aipaturiko erleak ekarri duen usaia erreferentziatzat hartuz.

125. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0033 Erleen artean usaia generokideen artean ezagutzeko bidea da, erlauntza bakoitzak ezaugarritzen duen usaia bait du.

126. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0033 Bestalde, zenbait usaik erasoa eragiten dute, hau gertatzen da erle batek biktima bat ziztatzen duenean, kloaka apurtzen da, eta orduan beste erleak exzitatzen dituen substantzia usaintsu bat ateratzen da, hauek oso erasokorrak bilakatuz (Frisch 1965).

127. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0033 Koloreen mundua oso desberdina da intsektuen artean, badaude kolorerik ikusten ez duten espezieak, eta beste batzuk, erleek bezala, gorria izan ezik kolore guztiak ikusten dutenak, ultrabioleta ere bai, eta argi polarizatua eta ez polarizatua ere bereizten dituzte (gizonak ezin du hau egin).

128. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0033 Hess-entzat erleak akromatopikoak ziren, baina Frisch-ek koloreak bereizteko gai zirela erakutsi zuen.

129. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0033 Erleen dantzak janaria non dagoen erakusten die erlauntzako kideei.

130. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0051 Lore gorriak ez dira asko agertzen gure landaretzan, kolore hori ez bait dute ikusten erleek, eta hauek dira intsektu polinizatzaile garrantzitsuena; tximeletek egiten dute hauen polinizazioa.

131. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j.a. berriotxoa 0051 Erradiazio hauek ikusten dituzte erleek, eta polinizazioa egitera joaten dira.

132. 1969-1990 gipuzkera antzerkia lab toe 0241 - Ik erleak zaindu itzak.

133. 1969-1990 gipuzkera ikasliburuak bizi oeo/5 0013 Landareek, abereek arrituta uzten gaituzte; txindorrien, erleen lanak zurtuta.

134. 1969-1990 gipuzkera literatur prosa yazp 0074 Eta erlien durundi biguna?.

135. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl i 0020 Eta erleek?... Nola izan ote zan lenengokoz gizonaren eta erleen arteko bidalkarketa?.

136. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl i 0352 Orlaxe iakiten dute ze landarena dan eztia ere edo ze landaretik letorken eta nundik bildu duten erleok, eztiak, garautsa kutsu batzuk, beti izaten bai ditu eta eztiaren iatorria iakiteko, beste biderik ez dago garauts ondar oien landare sorkuna ikastea baizik.

137. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl i 0352 Erleek dakarten garautsa biltzeko, burniarizko kaiola batzuk erabiltzen dira eultzako ataka sarreran ipiñita, aien burniari artetatik, doi doi iragaiten bai da erlea eta narraka sartzean, txurkunakaletan dakazkiten garautsaleak, xuloburnari oietan karraskatzean, xanko xulotatik ialki-arazita, kaiolak azpian daukan azpiltxo batera iraurritzen dira.

138. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl i 0352 Kaiolok goizaldera eta arratsaldera ipiñi bear izaten dira, ginga beroko txolartetan, albaitanez, erabat ez kentzearekin beintzat, itzalean, eguzki gorritan burniariok erretzen iartzen bai dira eta erleei egalak xixkarratutzen zaizkie.

139. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl i 0518 Ezko mota oek oro, eultzan ez dira erabilgarri; batzutan erleek txarretsita, erabat ortxikatzen dituztelako, erlezkoa besterik ez bai dute onartzen; bestetan berriz, eultza barneko ozperoko giroan, zartatu, puskatu, luzatu edo urtu egiten diralako.

140. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl i 0518 Eunetik 25'tik 50'ra uiezkoa edo ta txoriezkoa naasten zaioten laukietako ezkoa, uda gingatan, urtu egiten da, leena, abau oiñezkorritarako orrabera izan arren, eultzako beroaz, gesaldu egiten bai da; bigarrena, lodigoan eta urtu unean, erlezkoaren antzeko izan arren, gogorregia gerta oi da eta pitzaterreza.

141. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl i 0518 Erleok egiten duten eztia arrigarrienik izanik ere, ez da arrigarrian gutxiago noski sortzen duten ezkoa.

142. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0672 Gaurregun, ezitzaz iotzen da asierako baserle ura, erle etxekoitua bai deritzaio, ala ere, biziztilari ainbatek, egi-egiz, diotenez, erdietxekoitua besterik ez dagoala genesake, eundakako mendeen burura gizonak erlezaintzan iardun arren, ezilan ontan, aldaketa aundirik ez bai dio eragin eletxo eskurakaitz eta biurri oni.

143. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0672 Erleak, sorlekua, lurreko zein tokitan ukan zezaken, ez datoz bat iakintsuak, askotxok egoaldeko Asia'n (India'n edo Zeilan ugartean) sortu zala uste dute eta aldien burura, aleunka urteen ondoren, iparraldera eta ospelaldera zabaldu zala eta leku berriotan eguezi ondoren, endakiz bilakaturik, Europa'ra edatu.

144. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0672 Beste batzuk ordea, eztigille erlearen sorlekua eta edalekua, Europa erdian iotzen dute eta Iakitun Gizona (Homo sapiens), erenaro erdi aldera (terciario medio) agertu baiño 56 milloi urte aurreagotik.

145. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0672 Lagunarteko erleen artean, edo erletarikoetan, lau sail nagusienak aipa gentzazke: Erlaztiak (camoatí) erlerik txikienetakoak, miñik ia ematen ez duan ezpi xorriakin; Eztiliztorrak, ezpirik gabe (meliponas); Kotxorro edo Erlamiñoak (Bombus)(Abejorro) eta Eztierleak, eztenakin (Apis).

146. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0672 Eztierletarikoetan, eztigintzarako gai diranetan, 5 endaki aukera genezazke: Indierraldoia (Apis dorsata), erleetan, aundiena; Lorerlea (Apis florea) edo Indierle ziztorra; Indierlea (Apis indica); Zerandar erlea (Apis cerana); Eztierlea (eztigillea naiz eztiekarlea) (Apis mellifera).

147. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0833 Gizartean diruzaletasun geiegiak euntalako okerrak dakazkian bezala, erleen eztirako geiegizko irrixkeri onek dakazki kalterik gaitzenak, iñolako kezka apurrik gabe, bide zuzenez eta ekiñezko lanaz besteek egindako irabazietatik lapurretan ekingo bai diote.

148. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0833 Egia aitor dezagun ordea, erleek arrapazkan asteko, geienetan erlaria bera izaten da errudun, axolakabez nunai aberaska puxkak, ezti kutsuzko ezko pillak edo eztilantegiko atea aztuta zabal-zabalik uztean, orixe aski bai da erleek asalda daitezen.

149. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0833 Eultzeko lagunak eztia ba dala, berealaxe iabetzen dira, kausitu duan erlea biziki urduri itzultzen bai da eultzera eta oiko ezti irradak egiten asi eta bere xirabira eta ipur zaloikakin, norantz aurkitzen dan ere adierazten bai die.

150. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0833 Erleei orlako aukerarik ez emateko, arreta biziak artu bearko ditu bada erlariak eta garaguriña urritzen doanean, eultza arakatzen ere, luzaro iarduterik ez dauka, ezta laukirik lurreratzerik ere eta miatutako eultza zirrikitu txikienik ere gabe itxi duala ziurtatu bearko du.

151. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0833 Erleak, eultzara bear besteko zama eramateko, irusta landa bateko loreetan, millatik gorako lilietan bildu bear izaten duala iakin izan da eta uztaldi betean ere, bear ainbat zama iasotzeko, orduerditik ordu beterako epea bear izaten omen du eta giroak ez laguntzeaz, baita agian xera betetzeko bi ordukoa ere; beraz eultzetik landa, erlea egon liteken aldia, naiko ezberdiña da.

152. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0833 Garaguriña naroki darionean itzuliko aldia naiko motxa izaten da erlearentzat, baiño iaria agitz urria danean, ataloa nekagarria egiten zaio.

153. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0994 Orrela xedarratu ditugun kuxkuok, oraindiñokarrean langiñeltxarrak bai dira, erleek erlandera kuxkutzat onartzeko, eragindar bizi bat bear izaten dute; Doolittle'k asmaturiko eskuz egindako kuxkuak, erlanderen kuxkuen antzirudi guztia dutenez, erleek, erlanderak azteko, errezago onartzen dituzte; xedarratutakook orratik andera kuxkutzat artzeko, amazurtz etsialdiko eragin bizi bat bear izaten dute eta ortarako, erlume eta erlama gabeko erlapikuma bat izaten da egokien egokiena.

154. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0994 Erlapikuma ori egiteko, eltxarrik eta amarik gabe, eultza bat bear da, bi garautsazko laukiekin eta gaiña eta azpia, aizea artzeko, burnisarez erabat itxiakin eta barrura, amabost edo ogei eltxar gaztetxoenak dauzkaten laukietako erleek astintzen dira eta ezti eta ur lainta berdiñeko mixtelaz Doolittle'ren ontzietan emanda, alikatzen dira.

155. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0994 Lauzpasei orduz, toki illun eta ozkirrian eukitzen dira erleek eta epe orren ondoren, euren buruak erlamarik eta eltxarrik gabe sumatzean, bi garauts laukien erdian ematen zaien eltxar litxakin itsatsitako laukia, ioran bizienaz onartuko dute.

156. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak jkort erl ii 0994 Biaramonez, onartutako kuxkuekin, eultza asletik atera bear da kuxku laukia, beste eultza azle batean bere erleekin sartzeko; eultza azle ori, erlama gabeko bat izan liteke, baita erlama saski-kaiolan sartutako bat ere eta azkenik, baita erlama azpiko eultzan erlamasarez itxitako bat ere.

157. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak e. larre 0001 Hortan elgar iduri plaiako udatiarra eta erlea.

158. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... gure erria 1989 0001 IÑAKI
Mingaiñ txarrak ezin dira
egon oi pakean,
biotz onen zoriona
garraztu naiean.
Utzi zaiezu miztorrei
beren jardunean.
Erleak lorerik lore
ibil oi danean,
eztu eztirik jasotzen
lokatza artean.

159. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... amaiur 1986 0001 Naiz eta eztena erabili ez gura, eztena daukagu, baña Alderdiak erle langilleen antzera eztia egitera beartzen gaitu, eztenkadaka denpora galtzen ibili barik.

160. 1991> euskara batua ikasliburuak u. ruiz 0095 Baina beste posibilitate zenbait ere asma daitezke, alegia, erleak alde egin eta mutikoa ziztatu ez, edota emakumea farolarekin konturatzea, gizonak atea ixtea...


161. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/3 0047 Erleak


162. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/3 0047 Erleek egiten duten eztia asko gustatu izan zaio betidanik gizakiari.


163. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/3 0047 Lehen basoetako zuhaitz edo haitz artean erleek uzten zuten eztiaz baliatzen zen gizakia.


164. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/3 0047 Erlauntzak erleen etxeak dira.


165. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/3 0047 Lore jakinen eztiak biltzeko, landare hori ugari den inguruetara eramaten dira erleak.


166. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/3 0047 Erleek, beren arrautzatxoak babesteko eta eztia gordetzeko, hexagono itxurako kutxatxoak egiten dituzte.


167. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/3 0047 Begiratu ondo eta ea erleen beste zenbait produktu dauden.


168. 1991> euskara batua ikasliburuak irudi-hiztegia 0092 animalia: erlea, tximinoa, arranoa edo marrazoa animaliak dira.

169. 1991> euskara batua ikasliburuak irudi-hiztegia 0122 langilea: erle langileek erlauntzako lan guztiak egiten dituzte: loreen nektarea xurgatu, argizariaz abaraskak eraiki eta eztia egin. (38. or.)

170. 1991> euskara batua ikasliburuak l. anselmi 0034 C) Erlea, liztorra, armiarma, inurria.


171. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura k. izagirre 0024 Hor dabil berriz erle madarikatu hori goian jiraka, igandeetan ere ez dute jendea bakean uzten mendi-zerri horiek.


172. 1991> euskara batua poesia a. arkotxa 0042 BIDEXIGORRA
HAREN eskuaren itzala paperean badabila. Arratsalde
apalean, patio hutsaren perspektiba garratza leihoan
haixturrez moztua. Begiak haize idorrak xukatuak
dizkio.
Eguerdi guziz, bidea xigortua dago. Usaian, eskuin
hartzen du, behereko bidexka hura, zokoraino. Bainan
gaur, arrosa kolorezko lore punpulen inguruan, erle,
liztor, uli beltz, leztafin eta eltxoen dantza eroak izitu du.
Ezin kondatuzko izidura. Gibelatu da bide horail
errautsuan. Harri koxkor bat oinetakoaren barnean
kokatu. Min. Gibelatu da polliki, polliki.
Igan du bertze xendra, mendixka ilunaren kaskoraino
doana. Haizeak ito. Haizea sartu hezurretaraino. Han,
zolan, Lizarra. Usteltzen doazin erdi aroko eliza
gorrantzak. Haize kolpe batez, elorriondoaren arantz
sistek aurpegia larrutzen. Han, hango beheitian, atari
xahar xahar batean, arrain ikaragarri bat bekatariak
idesten. Denborak harria porroskatzen. Urdindura.
Aditzen ditu santioko beilarien kalaka aferatuak.
Hamairugarren mendetik heldu diren maitaleen ele
murmuratuak, Egiaren izenean torturatzen ari
dituztenen orroak ere...


173. 1991> euskara batua literatur prosa h. etxeberria 00009 Karramarroek beti bilatu behar dute arrain ustela, erleek loreak lez.

174. 1991> euskara batua literatur prosa i. ruiz 00273 Indar batari eta besteari beldur berdintsua izan behar diete erleek; beren etxeetan ez dituzte alferrik gantzutzen argizariz haizebide meheak, norgehiagokan, (...)

175. 1991> euskara batua literatur prosa i. ruiz 00301 Aristeo artzaina, peneoar Tempetik ihes egiten, erleak, diotenez, gaixotasunak eta goseak galduta, tristeturik ibaiaren iturburu sakratuaren ondoan jarri zen, gauza askorengatik kexatuz eta amari honelako ahotsez esaten ziola:

176. 1991> euskara batua literatur prosa x. montoia 00084 Haizea bezala urrundu zen salatik, erle bat bezain arin, ahalik eta isilen.

177. 1991> euskara batua literatur prosa j. gaztelumendi 00084 Auskene baserria saldu zutenean, nora joan ote ziren otsoko eta axeria, oilar pixkorra, jinjunaren abestia, naturaren irakaspenak, ilargiaren tranpak... nora etxeko erleak.

178. 1991> euskara batua literatur prosa h. cano 0056 Erle bat pasa zen Boben begien aurretik aire katastrofe bat gogorarazi zion eta kattagorri begiak inoiz baino nabarmenago ikusi zituen Bobek Nikolasen aurpegian.

179. 1991> euskara batua literatur prosa i. aranbarri 0043 Begiak erleak helduta bezala, eta zarratuak hala ere.


180. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 00082 Eztia eta gazta izaten dira biziraupenezko ekonomia duten herrien funtsezko bi elikagai. Lehena oso denbora luzean izan zen nekazaritza eta abelazkuntza jarduera nagusi izan duten herrietan gozagarri ia bakarra. Garai batean, ohikoa zen gure baserrietan finkapen-erlauntza bat edukitzea. Erleek, jakina denez, ez dute eztia bakarrik ematen, aldiz, argizaria eta beste produktu batzuk ere lortzeko aukera eskaintzen dute. Argizariak, gauez argia ematen duten kandelak egiteko balio duenak, garrantzi handia zuen folklore aberatsez inguratuta egon diren liturgian eta hileta-erritualetan.

181. 1991> euskara batua saiakera-liburuak amonaren botika 00111 Azukrearen sarrerak alboraturik utzi zituen oso ahalmen elikagarri oneko produktuak, hala nola erleak egindakoak. Hala ere, erle eztia oso apreziatua izan da historian zehar, ez bakarrik bere nolakotasun elikagarri eta gai osasuntsuetan bitaminak, mineralak eta oligoelementuak daukan edukinagatik, bere berezitasun energetiko eta sendagarriengatik ere bai.

182. 1991> euskara batua saiakera-liburuak orhipean 0040 Hil ondoren lehen auzoak senideak deitzen zituen eta berak ala etxeko norbaitek animaliei ere berria ematen zien, erleei bereziki (ikus 15).


183. 1991> euskara batua saiakera-liburuak dona dona 0046 - Irakasleak, arbelean, e letra idatziko du eta ez hasten diren gauzak margotuko ditu: eguzkia, erlea...


184. 1991> euskara batua saiakera-liburuak kulturtekaria 1995 0061 Euskal Herriko erle guztiak bildu nahi izan zituen Euskaltzaindiak urriaren hasieran Leioan egindako biltzarrean.

185. 1991> euskara batua saiakera-liburuak nekhizt 0024 Zailagoa da oiloei eta erleei aplikatzea, nahiz eta garbizaleen artean animalia oro har esateko erabili izan den.

186. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. lertxundi 0130 Hunkiturik, gelditzeko tokia seinalatu diet erleei hor, hor, hor!, eta ataritik gertu dagoen aberaska gorri batean pausatu da erle-saldoa, antzina Platonen eta Axularren ezpainetan pausatu ziren bezain astiro eta gozo.

187. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0416 Inguratu ninduten etsaiek erleek bezala.

188. 1991> euskara batua saiakera-liburuak zuzenbhizkera 0020 Hor ditugu, adibidez, erleek komunikatzeko egiten dituzten mugimenduak edo errepideetan erabiltzen ditugun trafiko seinaleak.

189. 1991> euskara batua saiakera-liburuak zuzenbhizkera 0020 Erleen mugimenduekin edo trafiko seinaleekin adierazten dena lengoaiaren bidez eman daiteke, baina alderantzizkoa pentsaezina da.

190. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0059 abaraska Erleek eztia bertan gordetzeko erlauntzaren barnean prestatzen duten gelatxo hexagonalen multzoa.


191. 1991> euskara batua saiakera-liburuak eustat 1990 0027 - Erleen zentsua.


192. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1998 00008 Erlea du izena, baina ez da intsektu langilearen erreferentzia, akronimo bat baizik: erakundeak lotzeko euskal amarauna.

193. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1998 00008 Kultura Sailaren asmoa da Erlearen bidez HABE, euskaltegiak, udal liburutegiak, kirol federakuntzak, gazte, euskara eta kultur elkarteen informazioa bideratzea Interneten, oinarrizko zerbitzu batzuk bi urtetan dohainik eskainiz.

194. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1998 00008 Bestalde, Kultura Sailak eta haren barneko erakundeak, hala nola HPSk eta HABEk, Erlearen bidez banatuko dute informazioa Interneten.

195. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1998 00008 Gaur egunean, Jaurlaritzaren gune ofizialean (euskadi.net), ez dago Administrazioko atal horien informazio handirik. Kultura Sailak erakundeekin duen harremanetarako bidea ere laburtu nahi du Erlearen bidez.

196. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1998 00008 Elkarte horiei adierazi zaienez, Euskal Jaurlaritzak sare telematiko bakarra bultzatu nahi du, eta horixe izango da Erlea.

197. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1998 00008 Erlea eduki zerbitzari gisa definitzen du Kepa Zalbidek, ez konexio zerbitzari gisa. Hau da, doan izango dutena elkarteek Erlearekiko konexio zuzena izango da, ez Interneteko nabigazioa.

198. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1998 00008 Telefono zuzen batzuetara deituta, Erlearen nodoarekin lotuko dira elkarteak. Printzipioz bat prest dago Gipuzkoan (Interlinea-2000 Irunen dago), eta beste bat jarriko dute Bilbon.

199. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Erleak zaintzeko zientzia


200. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Eztia, polena eta argizaria bezelako erle produktu batzuk lortzeaz gain, erleak edukitzeak badu beste abantailarik.


201. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Erleek %85a polinizatzen dute, hau da, loreak ernaltzen dituzte.


202. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Joxe Sagastak hirurogei erle ditu baserrian.


203. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Arrasaten hogeitahiru erle daude.


204. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Erle esaten dugunean, erlauntzan bizi den talde osoari buruz hitzegiten ari gara.


205. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Hala ere, bada, herritik kanpo erlerik duen arrasatearrik.


206. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Joxek, Eskoriatzako Bolibar auzoan duen baserrian, hirurogei erle ditu.


207. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Konkretuki zenbat erle dituen ezagutu nahi duenak, jakin beza erlategi bakoitzean, 70.000 erle inguru dituela.


208. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 HIRUROGEI ERLE, HIRUROGEI ERREGINA


209. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Erleak ondo ezagutzen dituztenak, kapaz dira 100.000 erleren artean erregina zein den antzemateko mugitzeko duten eragatik jakiten dugu erregina zein den.


210. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Erleek, berriz, erregina bakoitzak botatzen duen usaiari esker dakite, zein kutxetan dagoen beren etxea.


211. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Erleen mundua harrigarria da, baina erlauntza batetan gertatzen dena ez da gutxiago.


212. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Bertan, bere zeregina zehaztua dauka erle bakoitzak.


213. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0018 Erlamandoa, hau da, erle arra, umeak berotu eta nektarra almazenatzeaz arduratzen da, bestalde erregina berria egonez gero, berau ernaltzeaz ere arduratuko litzateke.


214. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0019 Erle emea, berriz, langilea deitua, garbiketaz, erreginak jarritako arraultzak zaintzeaz eta loreen nektarra ekartzeaz arduratzen da.


215. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0019 Erleek eztia bakarrik ematen dutela ez da egia, eta eztia erle kaka dela esaten dutenak ere ez dabiltza zuzen.


216. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0019 Erleek loreen nektarra xurgatzen dute.


217. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0019 Beste erleek berriz, ez dute hori jaten eta uda partean adibidez, berrogei egun inguru bakarrik bizi izaten dira.


218. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0019 Hau zauriak sendatzeko baliagarria da, erleek aldiz, erlauntzako zuloak estaltzeko erabiltzen dute.


219. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0019 Hauetariko bostek, Arrasaten bertan dituzte erleak, eta gainontzekoek herritik kanpo.


220. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. agirre 0019 - Erle batek, ia miloi bat loreren nektarra xurgatu beharra dauka 100 gramu ezti lortzeko.


221. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00008 BERTAKO ERLEA ZERTAN DEN

222. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00008 Azken bileran, proiektu horretan partaide direnen arteko bileran, hogeita bi orobat, balantze moduko zerbait egin zen. Lehen urratsa izan da aurtengoa bertako erlearen berreskurapenean.

223. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00008 Ezer baino lehen zera esaten zen bileran, hasiera berandu eta zailtasunik ere ez zela falta izan: desegokiak zenbait nukleo (erle gutxiegi, erle gehiegi) eguraldi txarra, material urritasuna, batzuk barroaz josita...

224. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00008 Hona, azkenik, galde-erantzunetan argitu ziren beste puntu interesgarri batzuk: bertako ekotipoaren nortasuna, erlezaintza Europan ganaderitza ttipia delako sailean sartzeak dakarkeen etorkizuna, gure erlea salbatzeak eta sustatzeko lanak duen garrantzia, besteren artean.

225. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00027 Udaberrian erlea ugaltzen eta gorakadan abiatzen denean, familia handitzen doanez, sekulako elikagai-gordailua bildu behar dute etxera, hau eztia, polena edo urez hornitzen dutelarik.

226. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00027 Eztia da, esan beharrik, erlearen berezko janaria, eta eztiaren pareko gutxiago ez behintzat, polena.

227. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00027 Elikagai bizigarria du erleak eztia, baina proteinak ere behar-beharreko dituenez, hazigarri gertatzen zaio polena, umeari bereziki.

228. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00027 Bestalde, ohar erlea dela, besteak beste, etxabereen artean (egun ganaderitzaren barne kontsideraturik dago erlea), bere burua elikagaien aldetik defendatzeko, beretzat gordailu egoki bat hornitzeko gai den bakarretarik, esaterako, behiak, hegaztiak... ez bezala.

229. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00027 Erlezainaren ikuspegitik hartzen badugu erlearen elikagai arazoa, bestela esanik, janari artifiziala, bi eratakoa izan daiteke: elikai suspergarria edo estimulatzailea esaten dena, udaberrian edo erregin berri bat kilikatu nahi denean erabili ohi duguna (erdia eta erdia, kilo bat azukre eta litro bat ur) eta negurakoa (bi eta bat, bi kilo azukre eta litro bat ur).

230. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00028 Gainera, janari artifiziala norberak prestatu nahi izanez gero, beste elementu batzuk ere erabil daitezke, azukreaz gain, gorago aipatu polenaren ordainez. Izan ere, azukre urtua izan daiteke neurri batean eztiaren ordain, baina nola osatu polenaz urri dabilen erlearen eskasia, proteina alegia? Esne hautsa, garagar legamia, soja irina eta horrelakoak erabiltzen dira horretarako.

231. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00029 Antonio Goikoetxea, hernaniarra izatez, eta bizi ere bertan bizi da. Esperientziaz beteriko erlezaina dugu, ez erleekiko harremanetan bakarrik, baita ere erlezaintzarako materiala egin eta erabiltzeko moduan.

232. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00031 Ant.- Bai. izugarria. Hara, eultzak ere (erlauntzak) bost urtez behin aldatu behar lirateke. Nik neuk erre egiten ditut halamoduzkoak. Erlearen osasuna nahi bada... Garai batean ez zen material aukerarik, baina gaur? Gainera, erlea ondo janaritzea ezinbesteko jokabidea du erlezainak. Erleseme berriak, esaterako, gurasoek seme-alaba ezkonberriak bezala zaindu behar dira.

233. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00031 Aldizk.- Tresna multzoa dauka guri erakusteko. Jarraian tramankulu txukun bat ipini du zurgin-mahai gainean. Zertarako izango eta koadro bat muntatu digu gure begibistan. Beste tramankulu bat gero, eta koadroari alanbrea jartzekoa. Dotorea hau ere. Zenbat erle dituzu, Antonio? arrapaladan galdegin diogu.

234. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00031 Ant.- Bai, oiloaren ipurdia den bezalaxe xelebrea. Ez dakit zer dagoen gure artean: inbiria den, zentzurik eza edo... Hemen konturatu behar da klimak, loraldiak, eguraldiak, etab. asko mugatzen gaituela. Leku asko dago erleak jartzeko, baina saiatu egin behar da leku egokia bilatu eta inori kalterik ez egiten. Garai batean guk Akurrika aldean (Hernanitik Arano aldera) edukitzen genituen erleak. Beno, han eta hemen. Hemen uztak huts egiten bazuen han seguru eztia eta alderantziz ere berdin.

235. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00033 Aldizk.- Tresna gehiagorik ere erakutsi digu gure erlezain artetsuak: barroaren kontrola eramateko erlauntzaren azpiko xafla, uralita leunez egina; alanbre mehaska bat bi helduleku dituena, erlerik hil gabe barneko tapa eztiz josita dagoenean libratzekoa, erlauntzak lurrean kokatzeko zurezko oinarri sendoak... Hauek guztiak ideiatzeko nondik eta nola argibideak jaso izan ote ditu gizon honek?

236. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00033 Aldizk.- Antonio, nondikakoa duzu zuk erleekiko zaletasun hori?

237. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00033 Aldizk.- Konta iezaiguzu nola ibiltzen zineten orduan erleekin.

238. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00033 Ant.- Benetan aberatsa zen gure etxe ingurua gu haurrak ginelarik. Orduan bazen han, eta nonahi, gaztaina, akazia, sagarra... Ni oroitzen naiz kea egiteko behi-gorotza erabiltzen zela. Behien taloak biltzea nire eginkizuna izan ohi zen, eta askotan oinutsik ibiltzen nintzen behi-talo lehorrak biltzen. Hausporik ez genuen, padera zaharrean (zartagia) sua egiten zen. Halako zorro bat burutik behera jantzi eta beste gabe aritzen ginen erleekin lanean.

239. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00033 Aldizk.- Orduko erleak ere ziztatzaileak izango ziren, bada, ezta?

240. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00033 Ant.- Bai, noski. Baina gauza bat kontuan eduki behar da: erlea eta polizi-zakurra antzekoak direla. Libre dabiltzanean ez dute ezer egiten Erlea lorez lore dabilenean edo, esaterako, erlategi inguruan ezti hondakinak jarri eta jatera datozenean, ez dute ezer egiten. Eta gozo-gozo tratatzen badituzu ere ez.

241. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00033 Aldizk.- Erlea nonahi izango zen garai haietan, enbor zahar, pareta zulo... eta horrelakoetan ala?

242. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00034 Ant.- Eztia nola atera, galdetzen duzue? Ez zenukete burutik pasa ere egingo. Erlauntzatik abaraskak askatu, sagar zaku garbi batean sartu, eta gero, trailu bidez zakua estutzeko modua egin behar izaten zen, behin eta berriro bihurritu, estutu behiak jeizten diren bezala eta era horretan moldatzen ginen. Soberakinak erletegira erleen gozamenerako eta kitto. Hondakinok erlauntzetatik oso hurbil ez zaizkie jarri behar, bestela itsutu egiten dira eta erabat nahastu erleak.

243. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00034 Ant.- San Migel hilberan beti. Eta esango dizut zergatik. Eztia urte sasoi horretarako erleak onduta edukitzen duelako. Ezti ona izaten genuen. Hara, lurrezko ontzietan (kankarro handiak), oraintxe bezalaxe edukitzen zen gurean eztia. Tapa txukun bat ipiniz gero, ez da arazorik izaten. (Kristalezko ontzi batean duela 17 urteko eztia dauka hertsiki itxita. Harrez gero ez omen du ontzi hura ireki, ea urteetan nola kontserbatzen den ikusi nahi nonbait). Dasta ezazue nire eztia beste lurrezko ontzi hauetako batetik.

244. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00035 Aldizk.- Antonio, zuhaitz zahar batean erlea aurkitu eta gurutze bat ipiniz gero errespetatzen al zen?

245. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00035 Aldizk.- Erlea saltzen ikusi al duzu inoiz?

246. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... erlezantza 1998 00035 Ant.- Bai, bai, oraintxe bukatuko dugu. Istorio bat etorri zait burura. Gure etxean orain dela 70 urte alde-alde, erlesemea atera eguarte batean eta aitari: erlesemea dago harako zuhaitz adar hartan. Aitak iluntzean bilduko zutela eta soroan jarraitu behar zela lanean. Arratsalde erdian burrunba bizian han zihoak gure erlea. Handik pixka batera Pagola-enetik abisua, babarrun harba baten gainean erlea zegoela esanez. Soro-lanak utzi eta hara erlea biltzera, eta gainera erlesemea bertako jabeari utzi. Horra nola izaten ziren gauzak.