XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 bizkaiera ikasliburuak euskeraz irakurteko 0042 Yardukizunak: Zer da lantegia? Zenbat lantegi dira emen? Zure aitaren lantegian zer egiten da? Zer da basetxea? ¿Zenbat solo dauz Kepa'neko basetxeak? Zertzuek arrtzen dira Kepa'neko soloetan? Garia zertarako da? Itxasoa zer da? Ikusi dozu? Iñoiz aitatu dautzue? Zertzuek dabiltz itxaso-azalean? Eta itxaso-barrenan? Esastazuz arrain-izen batzuek.

2. 1900-1939 bizkaiera saiakera-artikuluak eguzk itzbik 0594 Gari: galandi (galaundi) galapari, galarri, galauts, galaza, galazi, galereite, galerne, galeperr galebaki, galebate, galepalla (galepalle) galebakitzalle, galondo, galondarr, galorratz, galots.

3. 1900-1939 gipuzkera antzerkia a. arozena 0005 Tomax baño len zenbat izan nituen atzetik! Neronek ezagutzen ditudan amaika nexkatx badaude sukalde bazterretik atera gabe mutilIak begiratzen ez diotelako; nik beintzat ez nuen orrelako estuasunik izan,egunero bat edo beste banuen! mutillak... puf! nai aña, ostikoka ... (Beatzakin zenbatuaz) Josetxo, Juanito, Pako, Iñaki, Pello, Benjamin... Moexto, Anastasio, Goiko-errota'ko Patxi, Joxe, Sabin, Mikel... Zubiaurreko Joxe Mari, Mendizabal'eneko Anton... Urbaneta'ko Federiko... Jon indianua (Bat batean) o! au zarra zan, nere aitona izan zitekiena, izketan ere etzekien, Arjentina'ko gariyak gora, Arjentina'ko beyak bera, besterik etzuan asmatzen (Alai oroituaz) besteak......

4. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa aranzazu 1932 0239 Toki guztietan eta alde guztietan gari ederraren artean agertu oi da zalkea.

5. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa aranzazu 1932 0239 Euskalerriko zalkea gutxitu ta garia ugaldu ta garbitzera zetorren Ama Birjiñak, autu zuan bere agerkunde arrigarria egiteko Euskalerriko toki erdi-erdia.

6. 1900-1939 gipuzkera literatur prosa ir lapur 0037 Azkenez, bederatziak aldera, Txiaomi edo Arabia-garizko zukua eskaiñi ziguten.

7. 1900-1939 gipuzkera saiakera-liburuak kortazar serm 0340 Jakob eldu zanian jakitera zembaterañoko garien ugaritasuna Ejipton zegoan, beste aldera egonik gose aundia Palestinan, bera zegoan lurrian, bere semiari esaten zien: Quare negligitis Gen c 42 v 2 ¿Zertan zaude geldi?.

8. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak satarka 0001 Onen ganian emengo Udala'k azkenengo batzarrian erabagija artu eban jakiñen ganera ipintia Perea (gobernadoria) ekarri dayala Durangora garija, uruna edo ogija, errija larri-larri dagola-ta; jaramonik ezpadau eiten... ¡or konpon!! esanagaz etxera duazala kontzejal gustijak, dana bertan-bera itxita (1) Bizkai'rako dakarren garijaz egindako ogijak Santander'era bialtzen dabez Bilbao'ko ogi-ola jabiak, itxuraz gobernadorian baimenaz. Atzo orixe agertu eben emengo txinelak Basortu'ko geldokijan. ¡Joko ederra orixe! Arrayetan ba, ogijak uts egin ba`bai, geniño polita parau beiyakuk.- KIRIKIÑO.

9. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak euzkadi 1934 0001 Eta azija lurr apatzan jausi zan; eta erne zalarik, garija ekarri leban, batetik eun.

10. 1900-1939 sailkatu gabeak egunkariak euzkadi 1934 0001 Sasittarrtekuak, be, entzuten dabe, baña, ardurakerijak eta aberaskijak eta biztaldi-atsegiñak dirala-ta, bai-duaz; eta irato egitten dira, ta garirik eztakarre.

11. 1940-1968 gipuzkera poesia erkiag 0303 Bolu zaarreko doiñuaren gozo
garia eioko
zulakoan, nunbait...!
Ai, Madalentxoren galondo arroxko!
Mamirik ez eta
azaluts iro, bai...

12. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa yazp 0087 Garia ebaki zutenean, erdi bana partitu zituzten gabikoak eta bakoitzak bere pilloa egin zuten.

13. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa yazp 0087 Gabean, anai ezkonduak esan zuan bere artean: Nik emaztea eta umeak dauzkat laguntzeko, nere anaya ostera bakar-bakarrik bizi da, ez dauka nork lagundurik, ez dago ondo berak-ainbeste gari nik jasotzea; gabiko batzuek eman bear dizkiot.

14. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa zugker 0178 (31) Simon, Simon, begira: Satanas'ek eskatuak zaudete, garia bezela baiean garbitzeko: (32) baña Nik otoitz egin det zure alde fedean utsegin ez dezazun; zuk, berriz, zuzpertzen zeranean, sendotu itzazu zure anaiak.

15. 1940-1968 gipuzkera literatur prosa ayalde 0155 Udeberrian, garia edo artoa erein ta bereala, onera ekartzen naute, eta emen utzi, gau ta egun, lurrean tente, besoak zabal, euri, kazkabar, otz eta beroak jasotzen.

16. 1940-1968 gipuzkera saiakera-liburuak m. oñatibia 0079 Euskal-Errian gaur, garagarra baño geiago baba erabiltzen dalako eta biak indar berdintsua daukatelako, baba artuko degu neurritzat, eta orrela esango degu: garia, erresilloia eta garagarra, babaren paretsukoak dira; kilo babaren indarra irixteko, amairu kilo arbi, edo sei kilo terdi erremolatx, edo sei kilo alpalpa edo bi kilo terdi belar-ondu bear dira.

17. 1940-1968 lapurtera-nafarrera poesia ir eg 1956 0003 Ta belar gaiztoak sorturik indarrez,
ito urren dute Jaunaren garia,
asuinez iosi da, karduz ta laarrez .

18. 1940-1968 sailkatu gabeak egunkariak j. zubia 00001 Geroari begiratuta, ale gauzetan batutzeko asmoa dute, ta erabaki zan Andorran itzaldi batzuek eratzea. Españik gari gogorra ereingo omen du ta Frantzik gari-lastoa. Fruta eta leke produzioan ere alkartzeko asmoa artu dute, orrela Españiko produzioa berexike videa zabalduko zaie Europako merkaduetan.

19. 1940-1968 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... egutkarm 1953 00001 Garia, paotxa, oloa ta babak erein.

20. 1940-1968 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... ugalde 00001 - Ez noski. Ta gure lurreko urrea, arto, gari, igali ta barazki biurtu ta urteten da. Danak urre ori bilatuko ba ' luteke ez litzake ludi au ain oker ibiliko.

21. 1969-1990 bizkaiera poesia j.g. etxebarria 0109 Iturburua
eta zerua...
Ene, garia
zein dan guria!.

22. 1969-1990 bizkaiera poesia s. muniategi 0099 Izan bedi bai, olerkariaren abestia
laguntzapenezko abots maite sendagarri,
gogo goralkor baten bizidun iturria;
eskuak gerturik dirala ta agurgarri
izan bedi erein naiz jasotzeko garia
eskerrak emonaz geure ametsen Lurrari.

23. 1969-1990 bizkaiera poesia s. muniategi 0105 Izadiaz bizia biziz ume egazkadatan
aizeaz, txoriekaz, zugaitzakaz ere itz egiñez;
garien oritasun ta arto muskertasunetan
begiak gainberatuz izatearen atsegiñez.

24. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak habe 0221 Oiñ ogixe izeten dan lez, artue, se esuan ogirik eoten ta ogixe artzen basan be, ba, garixe artzen basan be saldu ein biar diru pixkat artzeko ta artue jan biar etxien.

25. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak x. kaltzakorta 0026 Begira dagigun Lino Akesoloren hiztegian Lokotx berban:
Garia ondo aprobetxatzen badaki jendeak; bañan artoarekin ez du berdin jokatzen, Artalea jaso, ta lokotxak eta zuztarrak sua egiteko ta kitto. Arantzazuko Egutegia 14-11-1965.

26. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak zubk 0065 Errenta: 14 anega gari urteko.

27. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak izarraizpe 0098 Eta Maritxuri besarkada eman ondoren honela esan zuten: Nola ordainduko diogu Inurritxori, egin digun mesedea? - Zaku bat gari emango dizugu.

28. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak izarraizpe 0098 Nire errotan ez da hainbeste gari igotzen.

29. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak ingurunea/oho 0119 Hau eragozpen gogorra izaten zen garia, urrea etab trukatu eta kantitatea neurtu behar zutenean.

30. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. setien 0097 Esnea eta garia esaterako, eta berdin arraina edo burdin-meatza produktuak dira, produktu naturalak.

31. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j. setien 0097 INDUSTRIATUA NATURALA - Ogia .........= Garia .

32. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0098 - Hurbiletik ala urrunetik garia eta beste zenbait produkturen inportatzea Horregatik deitzen da ere garraio lurralde gure iparraldea.

33. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0037 Untzitalde laguntzaile hauek garraiorik funtsezkoena segurtatu zuten garia (Sicilia, Hego Italia, noiznahi Ifar Afrika), gatza (Ibiza, Cartagena), artilea hiri eta eskulan zentru handietara, eta hori kontutan hartu gabe askoz urrutiragoko joan-etorriak, Apuliara eta are Ekialdera adibidez, Tamerlan-ek Tana harrapakatu zuenean, bertan, Azov-ko itsasoko azkenaldean, euskal mariñelak aurkitzen ziren.

34. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0065 Mesopotamia-ko ekonomia ere, Egypton bezala, nekazaritzan oinarritua zegoen: garia, garagarra, oliba, palmera eta frutarbolak ziren laborerik zabalduenak.

35. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0183 Bazkotan, arkume bat; jaraile moztean sei txanpon; garia moztean, bazkari bat eta olo-neurri bat; mahatsa biltzean hamabi denario, hiru ogi eta ardoa; Garizuma iristean, kapoi bat; Garizuma erdian sei txanpon.

36. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0183 - Zerbitzuen aniztasuna: Garia, ardoa, bazkaria, eta batez ere dirua.

37. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak irakur/3 0090 Beheko alderdietan kristauak bizi omen ziren; baina artean ez omen zuten garirik egiten, gari alerik ez bait zuten.

38. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak irakur/3 0091 Orria erortzean garia erein.

39. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak irakur/3 0091 Une hartatik zabaldu zen garia herri denetan.

40. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak medikuntza 0023 Begetalen artean honako hauek dute neurri handienetan: Babek, azenarioek, gariak, idarrek, patatek eta platanoek.

41. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0184 Hain zuzen, Marokko zen Afrika barneak Mediterraneoaldeari eskaini ohi zion merkatalgoaren irtenleku naturala: garia, Sudan-eko urrea, esklabu beltzak.

42. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/5 0114 Arto eta gariaz gainera, mahastiak dira Portugaleko aberastasun handiena; olibondoa asko ugaritu da azkenaldi hauetan, eta, arroza bera ere ugari ereiten da VOUGA, MONDEGO, TEJO edo SADO-ren behe haranetan.

43. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak habe 0072 Jainkoari Urcia deitzen diote, Jainkoaren amari Andrea Maria, ogiari orgui, ardoari ardun okelari aragi, arrainari araing elizari elicera, gariari gari, urari uric, erregeari eregia, Santiagori Jaona domine Jacue.

44. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak gizartea/oho 0056 Gehien lantzen diren laboreak hauek lirateke: garia, oloa eta garagarra.

45. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kuxkux/6 0129 Beste era batera esanda, ordekak izan ohi dira gari, garagar, olo, patata edo beste zenbait labore egiteko lurralde egokienak.

46. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kuxkux/6 0129 Lautada hauetan garia eta garagarra egin ohi da eta klima gogorragoa baldin bada zekalea edo oloa.

47. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura j.a. ormazabal 0015 Zuritu ziren mendiak, horitu ziren gariak eta udako gau izartsu batean....

48. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura a. lertxundi 0059 15- Nik emanda garia Okinak goizero ogia egiten duenean garia behar izaten du.

49. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura a. lertxundi 0059 Garia, ura, legamia eta gatza nahasi eta ore bat osatzen du okinak.

50. 1969-1990 euskara batua poesia fdz. de larrinoa 0027 Justiziaren hazia ez da berria,
baina ez du emanen garia historiaren harian.
Egia sortzen da dorpe
ondoan honenbeste dorre traidore.

51. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.m. arrieta 0095 - Zer egin digun? Garia ohostu! Garia ohostu, ergelok alahenok! Ea! Har itzazue aizkorak eta harrapa ezazue mutiko hori, gure menditik alde egin dezan baino lehen.

52. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.m. zabaleta 0081 Irinak badakizu gariak baino buelo handiagoa hartzen duela.

53. 1969-1990 euskara batua literatur prosa p. sastre 0026 Lehen urte haietan lasai bizi izan zen Muskilda; belazean etzan eta garia ernetzearen soinua aditzeko astirik bazizun.

54. 1969-1990 euskara batua literatur prosa peillen 0054 Herriaren ikuspegian, bi zafla nabaritzen ditut: zafla zabal argia hegoaldean, gardea, harria, tokika garia sortzen den lurrena, atzean, itsas-aldera mendi beltzak, olibondo, pikondoen tantekin eta oihanen txingolekin.

55. 1969-1990 euskara batua literatur prosa h. etxeberria 0068 Geografiako irakasleari ikasia zion Tierra del Panen gari ugari zela eta Reykiawyk Islandiako hiri-burua zela.

56. 1969-1990 euskara batua literatur prosa h. etxeberria 0094 Beltzune ikaragarria zen garien horian.

57. 1969-1990 euskara batua literatur prosa i. garmendia 0045 Eta zerga zamatsuak, eta ziega itsuak, eta agindu iraunkorrak eta marroak oro atertezinak jazo goikoentzat: gari bila ertenak zirela Zakurripurdirantz, errotako ardatzaren aieneri bedeinkapen elikagarriago batzu eskeintzearren.

58. 1969-1990 euskara batua literatur prosa i. garmendia 0224 Hara ze zintoak denaiek, hantxe Onazarok Indianoz ukatzen zien garia apezez ogi eskainiaren txerkan, menguaz, jateko baino aboro edoskitzeko, zure ugatzetako ditiz eroritako hortzen ezaz.

59. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j. lasa 0041 Aitzinean, balde bat zintzilik zegoen putzutik gertu, garia mozteko eta jotzeko makina bat zegoen.

60. 1969-1990 euskara batua literatur prosa ugalde 0051 (...), eta egunkaria bere eserlekuan utzita badoa agurrik egin gabe; honek esan nahi du, pentsatzen du gazteak, komunera doala; laster baitugu Gasteiz, ikusi besterik ez dago lur laua, garia ebaki berria, oraindik dena hori, baina dena huts... urrea eraman eta hondar lehor-zutimotza ustelarentzat utzi balute bezala, eta biok batera jaitsiko gara, beraz, espero dut behintzat; baina estuegi du galtza hori; mehexeagogo balego, edo jaisterakoan piska bat hurbiltzeko modurik aurkituko banu....

61. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. intxausti 0317 Itsas-bidez eramaten zen Ipar Euskal Herrira ere burdina, merkatalgai hau bait zen Erdi Harotik honakoan (Nafarroako gari eta artilearekin batean) Euskal Herri osoari ekonomi batasuna ezarri ziona:(...).

62. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0387 Heldu da garia.

63. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. sarasola 0469 Garia, artilea jo.

64. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0021 Ereiten du laborariak garia, eta ba da munduan nork ogia jan.

65. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ega 1984 0083 Hauetako batek Cadizko probintzian hogeita gehiago familiak eratu dutenak, 250 hektarea okupatzen ditu eta algodoia, garia, erremolatxa eta patata ereiten dituzte bertan.

66. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 0074 Ataundarrek ez zuten garirik eta ezin zuten ogirik jan.

67. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 0074 Jentilek, ordea, garia ugari zuten eta ogia jaten zuten.

68. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 0074 Lagunengana joan da eta esan die:
- Gaur garia ekarriko dut
- Zaude ixilik! Ezetz ekarri!.

69. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 0123 Uda eta udazkena heldu zirenean dirua ez, baina garia, artoa, belarra, patata, babarruna... asko jaso zuten.

70. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lmuj 0206 Garia, gatza, arraina, etab. galanki garraiotzen zuen, eta portuetan trukatzen.

71. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. otaegi 0137 Hauek ere garia eta garagarra eraiten zituzten gehienbat.

72. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/1 0061 Garia, ardoa, olibak, zitrikoak eta barazkiak laboratzen dira.

73. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/1 0126 Garia, artoa, linua, garagarra e.a. landatzen dira lurralde hartan.

74. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/5 0127 Fruituak (banana, zitriko, mahats, uztapiko) eta laborealeak (gari, arroz eta batez ere arto) ugari izaten dira, bertako beharrak betetzeko adina behintzat.

75. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oñatilib 1982 0085 Aintzinako laboreak ditugu garia, artatxikia eta zekalea.

76. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak sagardoa 0020 Orain gutxi arte, kapoi, gari, gazta eta honelako emaitzekin maiztarrek ordaintzen zuten bezalatsu, orduan ere, sagardoa, diruaren ordezkoa izan zen, eta honela agertzen zaigu garai hartako idatzi zaharretan.

77. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ehhlaburp 0057 Lurraldeak emaritzat hartzen zituzteneko agiriak zer labore mota egiten zen azaltzen digute: gari, garagar, mahasti, sagardi, eta beste zenbait fruitu-arbola.

78. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak vill 0237 Bazekien gariaren aldamenean iraka ereina zegoela, eta uzta-garaira arte biak elkarren ondoan egoteko agindu zuen (Mt 13,24-30).

79. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak garm 0161 Lanabesak zorroztu, gari, babarrun, belar, etabarren truke.

80. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. urcelay 0139 Gari eta bestelako laboreetan erabiltzeko.

81. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. urcelay 0139 Izan ere, larritasunak jotzen zuenean, baserrien jabeentzako ere, garia izaten zen trukaketarako esku artean izan zezaketen gairik egokiena.

82. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. urcelay 0139 Xehetasun hau kontutan hartuta, baserriko etxebizitza bakoitzari, bataz beste, honako kopurua izendatuko genioke: 70 anega gari 2.200 Tm. Bergarako emaitza osoa, Angiozar eta Ubera barne.

83. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. urcelay 0139 Gari eta bestelako laboreen hornidura aparte utzita, hauek ezinbestekotzat jotzen bait ziren; egur ikatza zen beste garrantzizko gai bat orduko familien diru sarreretarako.

84. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. lekuona 0199 Eskua burura eraman eta ile artean gari ale batzuk arkitzen ditu, aoan sartu eta era horretan austen du baraua.

85. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azterketa historikoak/1 0075 Egoera ekonomikoa arrunt aldatzen zen batetik bestera, baina XVIII. ezkeroztik polarizaketa prozesuari ekiten zaio: gizaki batzuk errenten igoerari, gari eta ikatzak duten prezioaren askatasunari, lehen goldatze berriei eta abarri onura ateratzen dieten bitartean, beste zenbaitek ez dituzte aspaldiko finkak birbalioztatzen eta zorretan sartzen hasiko dira.

86. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. butron 0037 Gizakiak ekoizle lehendar ia guztiak desagerterazi ditu, bere probetxurako gramineak bakarrik utziz (garia, garagarra, artoa).

87. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aldabe 0010 Nekazaritza, zituari emana da bereiziki, garia eta garagarraren laborea nabarmenduz.

88. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aldabe 0010 Nekazaritza zituei emana da nagusiki, laboratutako lur gehiengoa gariari eskeiniz, mahatsa eta artoa (luze-zabalera txikirekin) atzetik dituela, lekadun batzuk eta patatek osatuz labore laukia.

89. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aldabe 0039 Nekazaritza arloan laborerik garrantzitsuenak zituak dira, laboraturiko lurzatirik haundienak gariak hartzen dituelarik lehendabizikotz, garagarra eta mahatsondoak artoarekin batera atzetik dituela, azken hauek, klimak eskaintzen duen hezetasun eskasagatik ureztaturiko zonetan laboratu behar direlarik;.

90. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. azkona 0041 Sistema osoan lorturiko energia; - Garia, garagarra, arkumeak, esnea, haragia eta abar: 3.398.000 MJ/urte.

91. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jauntxoak 0051 Bertako kontsumorako beharrezko zen garia eta artoaren bi herenak produzitzen zituen.

92. 1969-1990 gipuzkera antzerkia a. arrinda 0041 Nere gariak eldu dira eta biltzeko garaia ere bai.

93. 1969-1990 gipuzkera haur-/gazte-literatura ikasteko 0150 Nork ereiten du garia?.

94. 1969-1990 gipuzkera haur-/gazte-literatura ikasteko 0150 Non gordetzen da garia?.

95. 1969-1990 gipuzkera haur-/gazte-literatura ikasteko 0150 Non eiotzen da garia?.

96. 1969-1990 gipuzkera literatur prosa b. estornes 0070 Eta an ikusi omen zituan gizon batzuk aizkoraz izpika-izpika garia ebakitzen.

97. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak j. agirre 0121 6.7.1. COMPOST-A Zaldi-simaurrari, lastoa, gariarena edo beste alekiren batena, naastu, pillatu eta irakin eraziz egiten da konposta.

98. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak l. egia 0183 Lur-lanik geiena makinen bidez egiten da toki zelaietan, 4.500 lurra lantze-ko ta areatzeko erreminta daude, 1.200 ereiteko, 3.180 segatzeko ta jotzeko, 2.970 ezpalkatzeko, 1.225 garia jotzeko, 2.200 aize-emateko, 325 landareak aukeratzeko, 900 traktore, 7.300 gurdi eta 100 kamioi (aundi ta txiki).

99. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak euskerazaintza 1988 0025 Benefiziadoek, berez, amarrenetatik bizi ziran (arto, gari, sagar, bildots, txala) eta aldara-oiñetan eskeintzen ziran ofrendetatik (ogi, argizari eta abar).

100. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak garm 0016 Orria erorte, garia egite; orria irtete, artoa egite, eta San Lorentzotan, arbia egite.

101. 1969-1990 lapurtera-nafarrera poesia maiatz 1989 0066 ogi' ta gariz,
hori' ta zohiz,
zer uzta!.

102. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak dv 1988 0001 Lurpean hiltzen den garia alearen antzera, zaratarik gabe egin dituzte euren lasterketak.

103. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1979 0001 Nekazal emaitzei ezarri nahi zaizkien prezioez negoziaketak
Gariaren prezioaz eritzi desberdinak.

104. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1979 0001 Azkeneko bi ordutan, gariaren prezioaz mintzatu ziren.

105. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1979 0001 Gariari ezarri ondotik girasolari, arrozari eta erremolatxari ezarriko zaizkie.

106. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1979 0001 Nekazarien ordezkariek aditzera eman dutenez, azkeneko bi ordu horietan ez zuen Nekazari Ministeritzak gariarentzat prezio zehatzik ezarri.

107. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1979 0001 Nekazariek 15,11 pezeta eskatzen dute kilo gariarentzat, gari hori hirugarren tipokoa denean, hau da ogia egiteko.

108. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1979 0001 Gariaren prezioaz aritu zireneko azkeneko bi orduetan, nekazarien bizimodua hobetzeko hartu behar diren neurriez mintzatu ziren ordezkariak.

109. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1979 0001 Bide batez, heldu diren uneetan gogor saiatuko da Nekazari Ministeritza gariari buruz Plangintza jator bat eratzen, hortik probetxua besterik ez datorkieke eta nekazariei.

110. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1987 0001 Artoa egiten dute, garia ereiten, azak eta azenarioak eta antzekoak sartzen.

111. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak egin 1987 0001 Lehen arto eta gari egiten zen lekuan gaur egun barazki sail ederrak ikusten dira.

112. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak eguna 1990 0002 Gizonak goi lautadetara jo du, bertako baliabide naturalez hornitzearren: suharreiaren lanketa (Prehistorian, ehize eta etxe tresnak egiteko, garia jotzeko edo eultzitzeko edota sua egiteko harria lantzeko geroago) basoaren hustiaketa, ehizea eta artzantza.

113. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. arregi 0001 Beste esku batzuk garia orain ereiten dabe
beste beso batzuk nire biotza estututzen.
Ta itzi dozun errian, beste amets-biziera
barriak asi dira loratzen.

114. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak zarg 1974 0001 Honek garia, hark ardoa.

115. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... gure erria 1957 0001 ¿Zer pasau da gari ebateko makiñiaz?

116. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... gure erria 1957 0001 Baña onako gauza ez zirala ta ieteiaz gari ebaten lertu bearrean.

117. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... k. sarasola 0001 Aurtengo gariak onak izanen dira, soroak ondo ureztatuak, ia, ia, itoak bai dira.

118. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... p. larretxea 0001 Antxudia ene lagun mina da eta sinetsi nahi diot, baina zaila egiten ze garia zer den ere ez baitakit.

119. 1969-1990 zuberera poesia j-l. davant 0101 HAN ETA HEMEN
Han dute aire garbia,
Ortzea beti urdina
odei ederrez apaina,
Han beti udaberria
Zelaia berde ta hori
Esne, udare ta gari
Goiko mendian elurra
Zilarrez dariola ura.

120. 1991> bizkaiera ahozkoak i. gaminde 0036 Gari garbittuteko beste makiña bat esan egon?


121. 1991> bizkaiera ahozkoak i. gaminde 0036 -bai, senbet biderres emon dotzet neuk emen garbitako, bai, astune san a, garixe albo batera botateuen da galbota bestera, garixen e sera, garixen galtzutxu bet eukiten deuena, aik denporak akabeu siesan


122. 1991> bizkaiera ahozkoak i. gaminde 0036 Gariri seaittik itxi akon?


123. 1991> bizkaiera ahozkoak i. gaminde 0111 balde bete ur epeldu in bear da, da karea apurtxu betegas, busti apurtxu bet e garixe ur epelagas da karie, kariegas errebolbidu


124. 1991> bizkaiera ahozkoak i. gaminde 0161 eta emen ifiñi olan, arrixe, joteko eta jo kamaran, emen sabaldu berotuteko, berotuteko garixe denpora onaas, emen sabalduten gendusen eta kamaran jo., metak beroagas, ondo meta andixek in, eta gero beroa etor sanien, berote gixen egune, ba sabaldu siketako ta berotuteko, eguskixeas, beroagas bai.


125. 1991> bizkaiera ahozkoak i. gaminde 0161 etze aurrien denpora bero datorrenien, sabaldu euskiten, ifiñi sabal sabalik joteko, baye garixe egon daitela beroagas soltau iteko fasil


126. 1991> bizkaiera literatur prosa j.m. etxebarria 0036 Badakizu, lehengo baserriak zaharrak be bai eta, gariak eta bedar sikua be kamaran gordetan genuen, kortan berriz, azpigarria eta idea, eta, ba, hagaitik horregaitik sarri erretan ziren etxeak eta goizetik gauera ezer be barik lotu hango etxekoak.

127. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak txondorrak 00148 Soluan sabaltzeko, bai, garixak ebai tta geo arbixak sartzeako, orduan sabaltze san.

128. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak txondorrak 00152 ... Afaltzeko? Euana ... patatak ixete sian da. (...) Ardaua, ba, alakotxe lanetaako, gari ebatiak eta gonbidauak dianian da, karabixak erretzeko ta, ostian es, ostian saardaua ero.

129. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak txondorrak 00155 (...) larraiñea ekarte iñuzen gu(k) danak, dor sartu, da eun bat eo bixan karriauta eta geo orti nai danian nai dan tokira, sootara eruan. Artze giñun artua ta babia ta garixa artze giñuan, ogetabi ganau eukitze iñusen, esnedun, txal, ostiengo danak, e (...).

130. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0046 Edozelan ere, Larrabetzuko nekazaritzak ondo ederto egin eutson aurre oztopo horri, gariaren ordez artoa landatzean.


131. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0084 Garia bera ere, leku garaietan ereiten zan, eta Iturrizak dinoanez, XVIII. gizaldi amaieran oso leku jagitsuak hartu ebazan.


132. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0117 Halan ere, 1857an, arto eta garitan jasoko zanaren hamabirena kultu eta kleroari zuzentzea erabagi zan, baina alkateak sartzen zana eta urtetan ebana arretaz idatzi egiala eskatu zan.


133. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. ibarra 0138 Markalaingo zorrua ure bera iyoa, garie bada geldi bedi, maize bada biyua.


134. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak muskiz aha 0072 Arrazoi horregatik, Burtzeñako elizearen zaindariak ziran Salazar y Muñatones jaunek urtean 80 anega gari eskini eta agindu ebezan.

135. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak muskiz aha 0072 1619.eneko zezeilaren 16an, Pedro Salazar Muñatosenen alarguna zan doña Geronima Angela de Velascok burdinolea erosi eban eta 80 anega gariko errentea ordaintzea agindu eban.

136. 1991> euskara batua ikasliburuak historia eta artea/dbh 00233 Mussolini garia biltzen.

137. 1991> euskara batua ikasliburuak gizarte zientziak/dbh 00065 Bildutako fruitu horietako batzuk (garia, garagarra...) ehotzen ere hasi ziren.

138. 1991> euskara batua ikasliburuak gizarte zientziak/dbh 00065 Lan hauetan zebiltzala ale ugari eroriko zitzaizkien lurrera eta hauetatik landare berriak sortzen zirela ohartuko ziren nonbait. Ondorioz, garia, garagarra... ereiten ikasi zuten.

139. 1991> euskara batua ikasliburuak gizarte zientziak/dbh 00073 Nilo ibaiak ureztatutako lurrak lantzen zituzten. Batez ere garia, mahatsa, oliba eta linoa, eta maila apalagoan mahatsa, datilak, pikuak e.a. ekoizten zituzten.

140. 1991> euskara batua ikasliburuak gizarte zientziak/dbh 00073 Mesopotamian K.a. 3000. urtetik aurrera hiri-estatu asko sortu ziren (Ur, Uruk, Akad, Lagash, Babilonia, Asur, Ninive, Susa, Pertsepolis) eta Egiptokoaren antzeko ekonomia garatu zuten, nekazaritzan oinarritua: garia, garagarra, oliba, palmondoak, fruitarbolak... Abelazkuntza ere aipagarria zen, lurra hain aberatsa ez zen guneetan (ardiak, behiak, txerriak, ahuntzak...).

141. 1991> euskara batua ikasliburuak gizarte zientziak/dbh 00073 Jendea herrisketan antolatuta zegoen eta herriska horiek buruaskiak ziren. Nekazaritzan abereen indarraz baliatzen ziren eta arroza, garia, garagarra eta kotoia autokontsumorako lantzen zituzten. Herrisketan baziren artisau gutxi batzuk eta merkataritzak berriz, ez zuen hainbesteko garrantzirik.

142. 1991> euskara batua ikasliburuak aita santuen erroman 0008 Lorpen hauek garrantzia handikoak izan ziren, lurralde horiexetatik hain zuzen heltzen bait ziren Erromara premia biziko elikagaiak, hala nola garia, gatza, haragia eta ardoa.


143. 1991> euskara batua ikasliburuak la salle taldea 0007 bira
bira
hitz
hitz
gero
bero
inor
inon
hartu
hartu
hegaz
hegan
mehea
mihia
behin
behin
heldu
galdu
zelai
zelai
samar
samar
ikusi
ikasi
noski
noski
lurra
larru
garaia
garia
ekarri
egarri
hurbil
hurbil
itzuli
itzali
aparta
aparta
zintzoa
zintzoa
noizean
goizean
galdetu
goldatu
berehala
berehala
etxeratu
atzeratu
begiratu
begiratu
izugarri
inurriari
zergatik
zergatik
erantzun
erantzun
trebezia
berezia
bitartean
bitartean


144. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurua/3 0162 Laboreak: garia, artoa eta garagarra.


145. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurua/3 0162 Garia, garagarra, mahatsondoa, olibondoa, eta abar lehor-lurretan lantzen dira.


146. 1991> euskara batua ikasliburuak m.e. ituarte 0017 Eta, nolako garia!

147. 1991> euskara batua ikasliburuak m.e. ituarte 0017 Bai, hori bai gari horia!

148. 1991> euskara batua ikasliburuak m.e. ituarte 0017 Begira, begira zein gari ederra!

149. 1991> euskara batua ikasliburuak irudi-hiztegia 0122 Arroza, garia, artoa eta garagarra laboreak dira. (45. or.)

150. 1991> euskara batua ikasliburuak mega gaztetxo 0016 Garia ereiteko lurra lantzen eta abelazkuntzako lehen urratsak ematen ere hasi ziren.

151. 1991> euskara batua ikasliburuak mega gaztetxo 0107 Nekazari produktu nagusiak zerealak (garia nagusiki), mahastiak, olibondoa, patata eta zitrikoak dira.

152. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura j.m. etxezarreta 00047 Idiak eta gurdia hartu, eta garia, baba, oloa edo zerbait izango zen.

153. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.i. astiazarain 00130 Ordainketa hau eskaintza bidez, dirutan lortzen ziren limosnez eta eliztarrek eta jainkozaleek eskainitako gari, gaztainondo eta intxaurrondoez egingo zen; hauen emaitzak parrokiaren liburuetan jaso baitziren zehaztasunez 157. APB. Arimen Kofradiaren Liburua, 35-37. Gaur egun liburu hau DEAn dago..

154. 1991> euskara batua saiakera-liburuak pottoka 00067 Garia segatuta, azaoak egin eta larrainera eultzitzeko eramanda, zirkulu baten barruan kokatzen zituzten, zirkulu horren zirkunferentziak 12 bat metroko diametroa zuela.

155. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.a. elkoroberezibar 00047 Toki honetan gaizkile arruntak hiltzen zituzten. Diotenez, izen handiko portudaldar batzuk lekuz aldatzeko eskatu zioten Terezawari. Hark onartu egin zuen hauen eskakizuna eta garia ereindako zelaia izan zen aukeratua. Eguzkia zegoen arren hotz egiten zuen goiz hartan.

156. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ekonoinarriak 00052 Soldatapekoaren errendimendua (langile batek egindako pieza-kopurua edo lanordu batean egindako pieza-kopurua), makina baten errendimendua (makinaren funtzionamendu-orduko egin duen pieza-kopurua) edo lurraren errendimendua (hektarea batek zenbat kintal gari eman duen) kalkula daitezke.

157. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ekonoinarriak 00075 Hala ere, merkatu diren leku fisikoak ere badaude. Herri guztietan egoten da azoka egiteko lekua. Askotan merkatu-plaza deitzen zaio eta hor ohiko kontsumo-ondasunak (elikagaiak gehienetan) saldu eta erosi egiten dira. XIX. mendean kotoiaren merkatu nagusia New Orleans-en zegoen. Chicago eta Odesa gariaren merkatu nagusiak ziren, eta abar.

158. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 00014 Mendel-ek Brno-ko komentuan ilarren herentziari buruz egindako ikerkuntzak zirela eta, landareen gurutzapen eta hazkuntzaren arloan aurrerapen ikaragarriak lortu ziren: gariaren eta beste garauen hobekuntzak; animalien nahiz landareen herentzia gidatzen duten printzipio batzuk ezagutzea eta honek gizakiaren ongizatearentzat sor ditzakeen ondorioak.

159. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00008 Ergoiendarrak, berriz, beren uzta bildu ondoren iganen ziren Goñerrira, gain haietan beranduago zoritzen baita garia.

160. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. camino 00008 Andiko gain haietako mazeletako herrietako alorretan agostero ibiltzea ez zen lanbide gozoa gero, abuztuan goizeko hiruretarik gaueko hamaikak artean lan egin behar zen nagusiarendako hiruzpalau pezetaren truke, nagusiak garia zazpi pezeta kiloa salduko zuela jakinik, gainera; inoiz, bestalde, nagusiarenean goseak egon beharra zegoen eta etxe batzuetan tratua gogorra zen.

161. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ekonhazk 00040 zuen bidea erraztu zuten eta, besteek, burdinak eta arrain freskoak edo gazituak, Errioxako ardoaren edo Arabako gariaren truke, barneko probintzietara egiten zuten ibilbidea.

162. 1991> euskara batua saiakera-liburuak h. etxeberria 0052 Lehenengo tresnekin batera ezagutu ziren garia eta garagarra.

163. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. lertxundi 0256 Garia jaso ondorengo lastoarekin gelditzea bezalako zerbait idarokitzen dit niri, baina ez nago batere seguru: lasto jaten gelditu beharko, espero dudan argibidea noiz eta nondik agertuko.

164. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0003 Lehor-lurreko laborantza (garagarra eta garia) da orain, ureztapeneko laborantzaren gainetik, ekonomi iharduera nagusia.

165. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 0082 Vosgeetan uzta-maiatzari uztako zakurra deitzen zaio, eta albitzaren edo gariaren azken eskutada ebakitzen duen pertsonaz esaten da zakurra akabatu duela.

166. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0216 Bigarren Mundu Gerra baino lehen, artean garia egiten zenean, etxekandereak sorora joaten ziren garitara Ama Birjinari abuztuaren 15ean ogi-ofrenda egitearren.


167. 1991> euskara batua saiakera-liburuak s. ott 0216 Gari harekin apaizaren etxekoandereak garai batean irina egiten zuen, Eukaristiarako legamiarik gabeko ogia egitearren.


168. 1991> euskara batua saiakera-liburuak telleriarte 0012 Nekazari aldian, gutxi gora behera 50 anega (*ANEGA: 55,5 litro) gari, 40 anega arto eta 40 imilaun (*IMILAUN: 3,5 litro) babarrun jasotzen zuten.


169. 1991> euskara batua saiakera-liburuak telleriarte 0012 Garia eta artoa ereiteari utzi ziotenean, bigantxen hazkuntzari ekin zioten, bigantxa gazteak erosi eta umetu ondoren salduz.


170. 1991> gipuzkera bertsoak joxe m. lertxundi 0027 Bein batez ekartzean
gurdika bat gari,
ala zien inguru
zeuzkan lagunari:
Estaduk kentzen ziguk
garia ugari,
ezagutuko nikek
zein dan gizon ori".


171. 1991> gipuzkera bertsoak joxe m. lertxundi 0182 Etxerako garirik
ez urte guziko,
zuten pixka egotzen
etzien utziko,
bestela errotarik
etzuten itxiko.


172. 1991> gipuzkera literatur prosa a. zavala 00107 Naparroako Aldundiaren lana, bertako familiarekin alkar artuta. Nagusiarekin berriro itzegin nuan. Ibiagatik onela esan zidan: - Gu garai batean, arunzko aldean soro bat genduanez, sarritan ibiltzen ginan emendik ara eta andik onera, batez ere garia ereiteko eta biltzeko garaietan.

173. 1991> gipuzkera literatur prosa bbarand 0089 - Biar Beizamara joan bear det garitako babaren billa.

174. 1991> gipuzkera saiakera-artikuluak y. lekuona 0017 Lenego sarraldian, artean gari ta gaiñontzekoak ebaki berriak dira ta naiko bazka izaten dute ardiek, baiña bein abenduaren asieran, berriz ere alea ereiteko lurrak gorritzen asten diranean, jatena murriztu egiten zaie eta orduan, al dan lekuan billatu bear.


175. 1991> gipuzkera saiakera-artikuluak y. lekuona 0017 Lur-sailletan geien bat lantzen dena, garagarra da, ta gero, ureztatu edo erregaiatutako lurretan, garia ta oloa, barazki saill batzuekin.


176. 1991> gipuzkera saiakera-liburuak a. zavala 0273 Eta, batzuetan arrantxoa eginda eta besteetan egin gabe, gurdia gariz kargatu eta berriro Asteasura.


177. 1991> gipuzkera saiakera-liburuak i. olea 00072 Garia ereiteari ere utzi zitzaion. Bai garijotzeari ere, zori onean. Etzan lan ederra. Urtearen barruan ogi pixkabat jango baldin bazan, autsa pranko jan bear izaten zan lenengo.

178. 1991> gipuzkera saiakera-liburuak t. mujika 0075 Ondoren, Pello Errotarekin zuen beste tratua, gari ori bere errotan egotzeko.

179. 1991> gipuzkera saiakera-liburuak t. mujika 0075 Beraz, bertako baserrietako garia Pelloren errotan egorik egiten zuen Baltasar Mendizabalek benetako ogi gozoa.

180. 1991> sailkatu gabeak egunkariak bbarand 0018 Etxe guztian bukaeran alturan erosi zuan garai batean garia garbitzeko, izaten zan una era esaten zioten.


181. 1991> sailkatu gabeak egunkariak bbarand 0018 Azpiko aldetik gariak garbitzen botatzeko bi zulo arrizko paretakin egiñak.


182. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... guaixe! 1998 00016 Garai haietan, kosetxadorak soroan bertan uzten zuen gari, garagar eta oloa.

183. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... zer 1996 0011 Garia saltzen nengoala
Gernikako kaleetan,
andra gazte bat etorri jatan
garia zegan neukean.