XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 euskara batua ikerketak uzei 0152 d) maileguetako ampgt;hamplt;ak: Euskaltzaindiak oraindainokoan horri buruzko azalpen espresurik eman ez duen arren, badirudi auzo-erdaretatiko maileguetan ere bertako ampgt;hamplt;-ak (113)Puntu honi dagokionez ph, th eta kh grafema etimologistak erabat alde batera uztekoak dira; hurrengo pasartean egingo da, hain zuzen, beraien aipamen xehea mantentzearen aldeko joera biziki nagusitu dela egungo euskal idazlegoaren artean: hipotenusa, homomorfismo, anhidrido, hidrostatika, perihelio, hipertrofia, hektolitro eta antzera idatzi ohi dira horrelako hitzak, eta ez ipotenusa, omomorfismo, anidrido, idrostatiko, perielio... etab. moduan.

2. 1969-1990 euskara batua ikerketak uzei 0152 e) >x< letra: Garai batean egungo >ts< digramaren hotsa adierazteko (114)Ikus adibidez, horretaz jabetzeko, L. Geze eta Sallaberry-ren ortografiazko azalpenak erabili izan bazen ere, gaur egun hotsa azaltzeko aski finkatua dago letra hau euskal alfabetoaren baitan, gutxi gora-behera frantsesen >ch<, ingelesen >sh< edo alemanen >sch< grafemen pareko hots-balioaz.

3. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 1982 0010 Hara hemen gaztelaniatik euskarara pasatzeko bide erraz eta gradualak: a) Euskaran eta gaztelanian hots eta grafema berdinak dituzten testuen irakurketa eta idazketa.

4. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 1982 0010 b) Bi hizkuntzetan hots berdineko baina grafema desberdineko testuen irakurketa eta idazketa.

5. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lmuj 0033 Berdin, aldaketarik gabe eman ditugu bezalako fonetismoak; tt, ll, ñ bustidurak bere hartan utzi ditugu, euskara batuaren arauetara makurtu gabe; b grafema, hegoaldeko toponimo berantetan desagertu delarik, albora utzi dugu, iparraldera soilik mugatua (bainan, bestalde, XV mende arteko dokumendu zaharretan agertzen diren kasu urriak errespetatu egin ditugu).

6. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0194 - Grafema hauen idazketa finkatzea.


7. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. arejita 0278 4. Grafia zalantzakorra darabil, batez ere s/z, ts/tz lako grafemen puntuan.


8. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. arejita 0278 -i eta -u amaitzen diren hitzak, artikulua txertatzerakoan edo -a edo -o bokalea hartzerakoan bizkaiera ekialdeko tradizioan ezarri ohi diren -j- edo -b- grafemak ezartzea dela-eta, Mogelek testu hauetan ez du ziurtasunez jokatzen.


9. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0392 Azkuek ore dakar ((R-uzt), honor, honra, honneur. [...] (R-bid), honras fúnebres, honneurs fuñebres. s.u.), baina E-zko testuen lekukotasunek ez dute ebakera horren erakusgarririk eskaintzen. 24. Cf Gar O onriari, E Dot onre, onriari, HualDot honriari, HualEb (h)onreric. Bistan denez, adibideotan ez dira ageri Hualderen amplt; n ampgt; eta Bonaparteren amplt; V ampgt;, bokal sudurkariak adierazteko erabiltzen dituzten grafemak alegia (ik. aurreko oharra).


10. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0392 Guztiarekin ere, [k]-ren agerpenari bagagozkio, aipatzekoa da hitz hasieran darabilen amplt; ch ampgt; grafema kultista: christiain (2) / cristiaya (9), Christoren (10) / Cristoren (11).


11. 1991> euskara batua saiakera-liburuak r. gomez 0392 DU-n e eta i bokalen aurrean amplt; g ampgt; grafemak adierazi ohi du delako hots arabigoa 26 Invasión arábiga deitzen dio Azkuek (Part, 220) eta ez da bakarra [x]-ren hedakuntza honi. Gaiari buruzko XVIII. mendeaz geroztiko aipamenak Blanca Urgellek (1987: 369 hh) bildu ditu.(...).


12. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. urgell 0406 orain ere bere aldetik gramatikazko arrazoiak (Azkueren hitzetan: Izkira bakoitzari aots bakar bat dagoka Euskal Izkindea 29.or.) dakartza, morfema bereko hots berbera bi grafema ezberdinez irudikatzearen kontraesana erakutsiz.


13. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak x. kaltzakorta 00146 Pasarte horretan ikusten da, esaterako, Villasantek erizpide onez zuzendutako aparratce delakoa apartatze erara, grafikoki r eta t grafemak maiz nahasten direlako lehen edizioan.