XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0028 Izan ere, hilkortasuna hain altua izanik, taldearen emankortasuna babestu beharra zeukaten, gizarteak iraun zezan.

2. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak nz/bbb1 0055 Urtero batezbesteko hilkortasuna 40 kaioena, jaiotza 18rena eta emigrazioa 5ena izanik: a) Zeintzu dira populazioaren dentsitateak urte-hasieran eta amaieran?.

3. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak fisika 1990 0013 Horrela, gehienen ustez, A saileko hilkortasun altuaren arrazoia, medikuntz ikasleek sail horretan praktikak egitean emakumeei egiten zizkieten arduragabeko azterketak ziren.

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak fisika 1990 0013 Hala ere, hilkortasuna ez zen jeitsi.

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak fisika 1990 0013 Hilkortasuna jaisten hasi zen eta B sailekoa baino txikiagoa izatera iritsi zen.

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kimika 1990 0009 Horrela, gehienen ustez, A saileko hilkortasun handiaren arrazoia, medikuntzako ikasleek sail horretan beren praktikak burutzean, emakumeei egiten zizkieten arduragabeko azterketak ziren.

7. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kimika 1990 0009 Hala ere, hilkortasuna ez zen jaitsi.

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kimika 1990 0009 Hilkortasuna jaisten hasi zen eta B sailekoa baino txikiagoa izatera iritsi zen.

9. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak geogr/bbb 0323 Bizkaitar langileek bizimodu gorria zeramaten: 11 orduz lanean egunero, soldata eskasak, batzuk meatoki inguruan eginiko borda pozoitsuetan, besteak langile auzoetan pilaturik, hilkortasun handiko giroan.

10. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.m. goñi 0070 Horra hor oso silogismo famatua, nolabait Socrates-en hilkortasuna frogatzen duena.

11. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. jauregi 0011 Antikoagulatzaileen erabilpena oso eztabaidatua baldin bada ere, badirudi lehen garaietan eman ezkero hilkortasuna jaisten duela.

12. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. arzubiaga 0043 Hirurogeitamar urte egin baino lehen hiltzen direnek, hilkortasun goiztarra izan dutela esaten da, herriaren maila sanitarioaren termometrotzat kontsideratzen delarik berau.

13. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. arzubiaga 0043 Estatistikoki, bi talde ezberdin nabari dira hilkortasun goiztar honen barnean: Bata % 10ek osotua, umetan, (hau da, bost urte bete aurretik) hiltzen direnena; bestean, % 40k osotua, bizitzaren batazbesteko erdi-aldean hiltzen direnena.

14. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. arzubiaga 0043 Haurren hilkortasun hori ttikitu nahi baldin badugu, dudarik gabe, ama-haurren asistentzia hobatu behar dugu; horretarako, alde batetik, prebentzio primario eta sekundario gehiago egin behar dugu, eta bestetik, asistentzia medikoaren mailan (hau da Leavel-en laugarren mailan), zentru sanitarioen banaketa egokiagotu beharko litzateke, orain daukagun banaketa zentralistaren politika baztertuz.

15. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. arzubiaga 0043 Bigarren taldearen hilkortasuna ttikitzeko orduan, hilkortasun goiztar honen kausak kontsideratu beharrean aurkitzen gara; hauek dira hilkortasun goiztar horren eritasun eragile ugarienak:
1- Bihotzeko eta zainetako eritasunak.
2- Kantzerra.
3- Istripuak.
4- Infekzioak.
5- Diabetea, etab.

16. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j. arzubiaga 0047 3- Hilkortasun goiztarren tasa jaitseraztea.

17. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.m. urkia 0224 Eman dezakegun beste garrantzizko datu bat, hilkortasuna ez dela altua da; batez ere, 70 urte baino gehiagoko pertsona adintsuak hiltzen zirelarik, eta datu berezi moduan, 1849.eko ekainaren 24an, Donostiako emakume bat 103 urte zituela hil zen.

18. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euestat 1988 0038 Hilkortasun-taula Denboraldi jakin bateko adibidez 1975-76ko hilkortasun-taulak, denboraldi horretako zentsuko hilkortasunaren egoera adierazten du eta ez bere bizitzan zehar denboraldi desberdinetako hilkortasun-erregimenak jasango zituen belaunaldi jakin batean hilkortasunak duen eragina.

19. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak balea eta euskaldunak 0110 Bost urtez behin dakarte umetxo bat, oso jaiotze tasa eskasa beraz, baina ezpalarten artean hilkortasuneko tasa ere arras bajua da kontutan hartzen badugu emeen batezbesteko bizitza 80 urtetara hel daitekeela (arrena, ostera,60 urtetakoa da).

20. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak emboroi 0127 Halaber, azken urteotan proposaturiko gidalerro edo arauen nolabaiteko dogmatizazioa baztertu, populazioaren erikortasun/hilkortasunean, hazkunde eta garapenean jan-neurria parametroak eduki dezakeen zerikusia sakonkiago ikertu, eta baita beste zenbait parametrokin (faktore genetikoak, etab.) elkarrekintzan edota konparazioan, jan-neurriak duen pisua aztertu: horra hor gaur egungo hainbat eginkizun.

21. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0046 Hazkuntza garaia izan zan hilkortasunak behera egin ebalako eta ez jaiotako umeak kopuruz gehitu ziralako; dana dala, hilkortasun krisiak ere agertu ziran noizbehinka, 1756an esate baterako.


22. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0046 Egoera horretan bada, biztanlegoa sentibera, makal azaltzen da gero eta sarriago errepikatu ziran hilkortasun krisialdien aurrean: 1765, 1769, 1770, 1771, 1773, 1776 eta 1784 urteetan hilkortasun handia izan zan.


23. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0046 Urte horretan, ezkontzen kurbea maldan behera jausi zan eta ez eban burua altxatuko gerrea amaitu arte; bien bitartean, hilkortasunak krisialdi jakinak jasan ebazan:


24. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak amoroto 0055 Mendexan beste elizate bien aldean igarten dogun desbardintasunaren arrazoia bertako biztanle batzuk zentsoa egin zanean itsasoan lanean edo itota, garai haretan itsasoan hilkortasun handia egon zan eta, egon eitekezala izan daiteke.


25. 1991> euskara batua poesia t. irastortza 0017 HARRIBIZIAREN azken uhinarekin baino
ez daiteke leka,
solasaren akaboan, gure isil-gordearen nekea,
nola ez dagoen hustutzerik buztin-ontzirik
apurtu gabe,
nola ez den ihalgi ahal denbora
minaren ezpal birrinduak, banan-bana,
are-erloju infinitoan lerratu arte.
Eta aroen basamendua gure hilkortasunean sostengatuz
bere hitzez guretzako gezurrak asmatuz
hilobi dirau jainkoen zintzurrak.


26. 1991> euskara batua saiakera-liburuak genetika eta osasuna 00006 Bestalde, ukaezina da egun hilkortasun handiena sorrarazten duten gaixotasunen artean minbizia dagoela.

27. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lema 0044 Analisi horretan hilkortasunaren bilakaera argitzen saiatu gara eta Andoaingo biztanlegoaren hazkunde orokorra.


28. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lema 0046 Azken datu horiek ere kontutan hartuko ditugu, heriotza eta hilkortasuna hobeto ulertzen lagun diezaguketen heinean.


29. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lema 0050 Adibidez, Oñatin ere urte beretan izan zen gehiegizko hilkortasuna (13)Ik. Juan Jose MADARIAGA ORBEA, Actitudes ante la muerte en el valle de Oñati durante los siglos XVIII y XIX (Doktorego-Tesia), Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen-Zerbitzua (mikrofitxa), 1991. 417. or..


30. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lema 0050 Zeintzu ziren hilkortasunaren hiru gorakada horien zergatiak?


31. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lema 0050 Hilkortasunaren gorakada horretan gaixotasun baten eragina nabaritzen dugu, nafarreriarena, alegia.


32. 1991> euskara batua saiakera-liburuak tx. txakartegi 0270 1960-1964 urteen bitartean Letterer-Siwe-ren intzidentzia kalkulatu zen bere hilkortasuna iturri bezala kontutan harturik.


33. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gara 1999 00027 Marquesek azaldu bezala, bero eta hotz boladek hilkortasuna gehitzen dute.

34. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1992 0011 Hauxe esan nahi du hitz gutxitan: aurrerapen ekonomikoak (edo garapenak) biztanle-kopuru bateko hilkortasunaren eta natalitatearen arteko hasierako oreka apurtu egiten du, baina oreka hori automatikoki etorri ohi da berriro bere onera barne mekanismo batzuen eraginez.


35. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1992 0011 Jaiotze-tasa ez da aldatzen (tarteko orekaldia) harik eta hilkortasuna aldatu dela argi ikusten ez den bitartean.


36. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1992 0011 Transizio demografikoaren eredua gaur garatuak diren herrialdeek historian zehar jasandako aldaketen behaketan oinarritua dago; herrialde horietan, izan ere, jaiotzak hilkortasuna jeitsi arau eta instrukzioa aurreratu eta hiritartasun eta industrializazioarekin batera etorri baitzen...