XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0198 Azkenean, hiribildu berrien ugaltzeak klase sozial berri bat indartu zuen, burgesia alegia.

2. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0224 Erregeak infantzoin-abantailak ere eman ditzake, lagun bati bakarrik edota talde osoari (Hiribilduko Onak).

3. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0039 Ondorioz, guk, esandako jabegoa ematen diogu bere muga eta dependentzia guztiekin eta bai, berak bere gizonekin Fuentejuncosa-ko landetxean okupatu eta okupatuko duen guztia edo bere muga barruan goldatuko duen, edo, bere gizonekin landatzeko beste leku eta hiribilduetan okupatuko dituen beste lur eremu guztiak ere.

4. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak legazpi 0054 2.3. Hiribilduaren harmarria.

5. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak legazpi 0054 Hiribilduaren aintzin harmarria hau da: urrezko alor baten gainean, Gernikakoa dela esaten duten zuhaitz orlegia eta behealdean zilarrezko uhinak eta uhin urdinak, bertan bi hamuarrain buruz eta buztanez elkarturik agertzen direla.

6. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak beasain 0221 Ordainketa hori egin ahal izateko, hiribildu sortuberriak, erregerengandiko beharrezko baimenak lortu zituen, hiribildugoaren erosketarako behar zuen kopuru guztiaren bi herenak mailegutan eskatu ahal izateko, gainera, zentsuak eta beren interesak berrerosi eta ordaintzeko, hornikuntzen gainean petxak eta zergak ezar zitzakeelarik.

7. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak u. larramendi 0007 AURKEZPENA ZARAUTZ, IRUN eta EIBAR herriei dedikatutako Argazkiak Fotografías albumak kaleratu ostean hona non datorkigun orain ANDOAIN hiribilduari eskainitako monografiko hau, hots, ongi merezia zuen argitalpen grafiko hau.

8. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak u. larramendi 0007 Herria, Leizaur asentamenduak (Leizaran eta Oria ibaien elkargunekoak) eta Andoainek (Buruntza mendiaren oinetan dagoenak) osatzen zutena, Donostia eta Tolosaren arteko eztabaidagai izan zen bere jabegoari dagokionez, horien eskumenean egona bait da XVII mendean ondo aurreratu arte, hau da, Felipe III.arengandik bere Hiribildu titulua erdietsi zuen arte (1615).

9. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak u. larramendi 0008 Bere emazte eta bera bezala historialari EUTGko Filosofia eta Letretako Fakultateko dekanoa gaur egun Rosa Ayerberen laguntza moral eta beti etengabearekin, Díez de Salazar irakaslea, gaur egun, bere estudioa lantzen ari da, benetan meritu handiko ahaleginarekin, Hiribilduaren mendemugako ospakizunen kariaz.

10. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizkbizikl 0030 Paisaia hori dastatuz, konturatu orduko aldapaz behera murgiltzen gara Ondarroako hiribilduaren barrenera.

11. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizkbizikl 0030 XIV. mendearen lehen herenean hiribildu eraikia, arrantza izan da, eta da gaurregun oraindik, bere ekonomiaren oinarri.

12. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak lmuj 0059 Herria hiribildu bihurtzen da 1.260 urtean, Mondragoe-ren (eta bertako auzo edo nukleo baten) izena aipatuz .

13. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak h. knô*rr 0016 Jauregoa Hiribilduaren ekonomi boterearen aurka.

14. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak h. knô*rr 0016 Setiatze horiengatik Bizkaiko hiriburuari Gainditu gabeko Hiribildua titulua eman zitzaion, eta Udalan Txit Gorena tratamendua.

15. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aldabe 0054 Hiribildu honen aintzinakotasuna udalerrian aurkitu izan diren Neron-i eskainiriko hilarriak brontzez eginak kontutan harturik, erromatarren garaian koka dezakegu.

16. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aldabe 0054 Atarrabia hiribildua sortu eta askoz ere beranduagora arte, Iruñeko San Nikolas parrokiaren auzo konstituitzen zuen, baina XII. mende bukaeran San Saturnino-rena zela aurkitzen dugu, hiriburukoa hau ere, eta seguruenik aitatutako erregeak hala disposatu zuelako.

17. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jauntxoak 0013 Oso helburu zehatzak zituen Nafar Monarkiak (Gaztelakoak ere geroan), politiko-militar eta komertzialak aldi berean, Bizkai Golkoaren aldean itsasertzeko hiribilduen sorkuntzari ekiteko.

18. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. zabaleta 0030 Hiribilduek erregerengan bilatu zuten laguntza burruka horietarako, hiribilduak bezalaxe bandoen kontrario bait zen, hauen jokaerak eta egintzek gizarte bizitza normal burutu ahal izateko oztopo handia ari bait ziren bilakatzen; eta horrek eraginik Hermandadeak, Enrike IV-ak onarturik, haien dorretxeak kimatzeko erabakia hartu zuen 1457an, esaten zutenez izan ere (lapurreta eta gaiztakeria asko egiten bait zituzten lurralde honetan, bideetan eta alde guztietan).

19. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0034 Aitatzekoa da ardaoaren kontsumoa, baina ez dago argi bertakoa edo Uribildutik kanpo ekarritakoa edaten zan.


20. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0034 Hain inportantea zan, ezen Uribilduak taberna bi eukazan, urte bitako errentamendu laburragaz, seguruenez, oso errentagarria izateagaitik.


21. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0034 Jaurle bik, finantzez arduratu eta edozertarako Uribilduaren jaurle ordezkari zan sindiko diruzainak, buruzagiak, gartzelazainak eta normalean notariaren eginbeharrak betetzen ebazan idazkariak laguntzen eutsien.


22. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0034 Horrez gain, Erregimendua, bai Uribilduko bai Elizateko zenbait lekukoz osotuta egoan (16)URRUTIKOETXEA, R.: Historia de la población, en Euskal Herria: Historia eta Gizartea. Lankide Aurrezki Kutxa. .


23. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0152 Dalako gunea, Larrabetzu uribildutik kilometro t'erdira dago.


24. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0152 Bestalde, aldapearen erdian dago kokatuta; Uribildua, ostera, ibarraren sakonean.


25. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0182 Uribilduaren armarrietan agertzen da behin baino sarriago; Gangoititarrena izan aurretik Gerratarren leinuarena izan zan (1)YBARRA, J.: Torres de Vizcaya. III. tomoa..


26. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0182 Argi dago, plazara zuzenduta egon eta etxea goratzen dauen aurrekaldea, eraikinaren alderik garrantzitsuena dana; beharbada, enparantzea bera, uribilduaren lekurik inportanteena da, nahiz eta bertan Elizea ez dagoan.


27. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak j. artaraz 0182 Uribildutik Goikolexearantz igoten dauen bidean dago.


28. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak markina-xemein 0173 Etxe honen kokalekua eta ezagutu dituan aldaketak ezinbestekoak jakuz uribilduaren beraren urigintzako bilakaerea ulertu ahal izateko.

29. 1991> bizkaiera saiakera-liburuak markina-xemein 0207 Baseliza hori, funtsean, Markina-Xemeingo baselizetan interesgarrienetakoa da, ze, ondare-baloreak ezeze, kofradiak be iraun egiten dau gaur egunean, eta kofradiak dira, izan be, elizateak eta uribilduak baino lehenagoko gizarte-erakundeak.

30. 1991> euskara batua ikerketak j. insausti 00019 1615. urtean, otsailaren 4ko Errege Zedularen bidez, Villa de por sí (Hiribildua berez) tituluaren saria lortu zuen, mero mixto imperio eskumen zibil eta kriminalarekin, saria eskuratzeko Errege Ogasunari herriak garai hartan zituen 126 biztanle eta erdiei zegokien 3.162,50 dukatak ordaindu ostean.

31. 1991> euskara batua literatur prosa j.m. arzalluz 0144 Agertzen da otomar kronika horietan, hiribilduak, patxa-herri matxinatuak eta Estatuak berak ere, erasoa eman baino lehen nola madarikatu, baina kontinente oso baten madarikazio konturik ez da aipatzen.


32. 1991> euskara batua saiakera-liburuak arrain kontserbak 00016 Arrainaren transformazio-prozesuak, Hiribilduetako eta Hirietako Herri-Ordenantzetan araututa zeudenak, elikagai ez ziren produktuak sortzeko zirenean, Ternuako lantegietan eramaten ziren aurrera. Balea ehizatu eta gero, lantegira eramaten zuten, kostaldean kokaturik bera, eta han adreiluzko eta buztinezko labeak eraikitzen zituzten estalpeetan, galdarak eta pertzak jartzen ziren animaliaren koipea jasotzeko.

33. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00015 Baionak ibai-inguruarekin duen harremana ulertu eta ikusteko, badugu Baionako udal Artxibategian mapa bat, 1590ko data du, Errobi eta Bidouze, Pabeko Luy eta Oloroeko Gave ibaiekin batera Aturri ibaia artikulatzen duen lurralde egituraren azalpen argia; testuinguru geografiko honetan, nagiak izan arren, Atlantikora iritsi nahi duten ur ugari dago, baina naturak aurkezten dien eragozpenekin topo egiten dute, padurak ibai-itsasoratze zehatz, segur eta hurbila, definitzea eragozten dielako; bokale (aoa, mounth, ménde, boucau) bakar eta sakona, Baionako Hiribilduaren nagusitza bere ibai eta itsasoen gain erabat eraginkorra izateko modukoa (5-a, 5-b Irud.) eta inguruko hiri-pilaketetan hegemonia markatu eta boterea hedatuko duena.

34. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00015 Hiribildurik nagusienak Baiona, Akize, Peyrehorade eta Labastida Clairance dira (8,9,10 eta 11. Irud.) ondoren Hastings eta Guiche (12. Irud.) bakoitza bere historia propio eta aberatsarekin lurraldea egituratzen duen ibaiaren arabera, aztergai dugun mapan baliabide adierazkor minimoak erabiliz hiritasun propioaren berezitasunik esanguratsuenak arkitekturaren tasun haiekin errepresentaturik daude.

35. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00015 Aturri ibaiko urak kanalizatzeko burruka honek, Hiribilduaren ahalegin kolektiboak modu garrantzitsuan baldintzatu zituen, ahaleginak eskergak izan ziren, azkenik 1578. urtean, Luis de Foix injineruak hartu zuen bere gain lan neketsu hau burutzeko erabakia; naturaren nahikeriak sailkatzea eta Bokale berri batetan itsasoratzea, Baionako Hiribilduaren inguruko lurraldean garapena eta hegemonia bidera ahal izateko.

36. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00015 Ekaitz eta erauntsiek, 1310. urte inguruan, bortizki dunak kurritu eta lekualdatu zuen arte, ahokadura 20 km. iparraldera bultzatuz, eta Baionako Hiribilduaren eta itsasoaren arteko harreman ona arriskutan jarriz.

37. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00015 Bokale berriaren irekiguneak, egun ezagutzen dugun lekuan hain zuzen, ozeanora hurbildu ezezik, segurtasuna ematen zien kanaletik barna nabigatzen zutenei, eta halaber garrantzitsua herriarentzat, Hiribildutik igarotzerakoan uren maila jaitsi egin zelako, modu honetan barruratu eta kai zabalagoak eta seguruagoak eraikitzeko aukera bideratu zuen, portuko lurzorua, barradera, eta uholdeei buruzko defentsa bezala; beldurgarria bezain usu gertatzen baitzen XIII. mendeko Hiribildu burges eta merkatal berria hedatu eta goragunetatik Errobi eta Aturriren uharroiletaraino jaitsi zenetik, baina dagoeneko uraren menpe ez zeuden hiri-zabalaurak. Apezpiku-Hiri zaharraren goiko esparrua ez zegoen bezalaxe.

38. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00015 Airetik 1612ean hartutako mapa batek, itsasora inguratu duen Hiribilduaren taiuketa berri hau erakusten du, mapak bere osotasunean, hiriaren lehen planoa azaltzen du, hiru esparru orokorretan ongi errepresentatuta, Baiona Handia.

39. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00015 Kanalearen itxiera ere Bokale zaharraren aldera errepresentaturik dago, harriztaturiko barradera baten antzera, oholesi baten gain, horrekin Aturriren urak bideratzeko, lurralde injineritzako obrek zuten garrantzia berretsiz, Hiribilduarentzat funtsezkoak direnak eta 34 urte lehenago arrakastaz koroatu obrak.

40. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00032 Bilboko hiri-garapenaren 1850 urtea bitarteko terminoak planteatuz, atergabeko dependentziaren baitan baitan ikusiko dugu dena, nola hiriaren eitea hala hiribildu izateari eta bertako bizikera nahiz itsasadarren aldakuntzei dagokienean. Urte horretatik hasita, gertaera zenbaiten ondorioz, eten egiten da eta norabidez aldatu harartean eginiko aldaketa nahiz zabalpenen zentzu kontzeptuala.

41. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00051 Donostiaren hasierako momentua era honetara definiturik, berdin da hiribilduaren elementu alternatiboa Komentua, Abatetxea, Lazaretxea edo Santiagorako erromesen Ospitale izatea, horren azterketa historialarien ikerketa jakintsuen esku uzten dugu.

42. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00051 Guri bakarrik axola zaiguna zera da oihartzun apokaliptikoen 1000 urte honetan, hiribilduaren aurrean, eraikitako eta banakako multzo bezala bere hormetako hesien atzean gorderik, agertzen diren bi elementu garrantzitsuekin Santa María eta San Bizenteko elizak, Urgull gotorlekuaren haize-gerizean, Badiaren eremuan harrizko alternatiba bat kontrajartzen zela Antigua aldean, eta bertan Komentu zaharra nahiz Antiguoko parrokia eratuz, hiri honen hasierako hiri-kokalekuaren arkitekturaren ideia eta irudia irudi-interelazio (6 irud.) honengan egokitzen direlarik.

43. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00051 Donostiaren hirigintzan lehen momentu adierazgarri bezala dei genezakeen irudi bipolar hori, halaber XVI. mendeko (1560) Hoefnagel-en grabatuari begira (8 irud.) uler daiteke, non hiribildua garbi ikusten den bere osotasunean, Antiguako Komentua San Sebastian Martiriak bakarrik sinbolikoki aurkezten duen bitartean, argi eta garbi errenazentista den ikonografia batean.

44. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00051 Beraz, 1560ko ikuspegi honetan enfasiarekin agertzen dira hiru eraikinak donostiako arkitekturan, Santa María, San Bizente eta bi tenplu hauen artean, San Telmo, eraiki berria zen Dominikoen Komentua hiribilduaren hormazko perimetroaren barruan, zeren eta bere eraiketa eragozpen multzo bat gaindituz egina baita, Santa Mariako Apaiz-jendeak eta hiriko beste indar bizi batzuek sortuta 1544 eta 1562 urteen artean.

45. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00051 Hara, 1250 aurretik sortutako San Bartolome Monastegiaz ari gara hain zuzen ere, haren kokalekua gutxi-gora-behera gaur egungoarekin bat datorrelarik. Mendi-bizkarrean kokatu zen, Hiribilduaren Hegoaldean, bertatik hurbilena, eta lehen kota aldapatsuetan, ur biziko itsasgoretatik babesturik.

46. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00051 Beraz, orain bigarren irudi bat osa dezakegu, hain zuzen ere Hiribildua gaztelu eta Urgull mendiaren azpian uzkurtuta, eta Hiribildua bera, Antiguako Komentua eta San Bartolomeko Komentuaren erlazio hirukoitzaz osatzen delarik, hirurak Urumearen bokaleko ur nagiek bainatutako hondartza eta mareen eremu batean, Bizkaiako Itsaso bizi eta zakarrarekin topo egiten duten tokian.

47. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00051 Baina datu asko edo gutxi edukitzea bazterrera utzirik azterketa-metodo bezala interesatzen zaigu hiribildua gune eraikitzat hartzea, inguruko Komentuei begira, erlazio arkitektoniko eta formalen sail zabal eta aberatsa adierazten duelarik bien eremuan.

48. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00051 Gero, bietako bakoitza, Hiribildua eta Komentua, aztertu eta zatiketa arkitektonikoa egin dezakegu modu berean, gailentzen diren elementuen antolaketa ulertzeko alegia, trazaduraren elementuak baldin badaude, eta batez ere, eraikuntzako tipo ezberdinei buruz sakontzeko, non hiri-arkitekturak sailka daitezkeen.

49. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00051 Halatan bada, 1705eko planoaren (9 irud.) oinarrian printzipio hauek aplikatzearren, ziurta dezakegu mailaz igo berria izan den Hiribilduak, 1662an Felipe VI Erregeak Hiri Noble eta Leiala titulua ematean, guztiz itxura trinkoa agertzen duela. Oraino Plaza Berria trazatu gabe zegoen Hirigunearen Erdialdean.

50. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00051 Hiribildu honek dentsifikazio gradu handiena agertzen du, etxe, komentu, koartel eta biltegi nagusien artean, beti ondo kokatuak, ordenazio-eskema hierarkizatu batekin, baina jadanik hiri-konzentrazioaren mugan, hain zuzen ere garai barrokoan hiribilduen ezaugarri zena.

51. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00030 Aipatutako helburua erdiesteko, gure lana bederatzi gai multzo edo ataletan banatu dugu, egitura lineala izanik: 1) Hiribilduaren jatorria eta fundazioa; 2) Zumaia eta inguruko herrien arteko eskumen eta lege auziak; 3) udal gobernua eta gai politiko-administratiboak; 4) hirigintza; 5) erlijioa; 6) azpiegitura eta komunikazioak; 7) ekonomia; 8) artea eta 9) jaiak.

52. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00030 Lehenengo kapituluan Hiribilduaren jatorria eta fundazioa ditugu aztergai.

53. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00030 Hainbat arlo lantzen dira: Hiribildua sortu baino lehen Zumaian zer zegoen, Zehatzeko biztanleek hiri-gutuna lortzeko burutu zituzten lehen urratsak, Alfontso XI.ak 1347an emandako hiri-gutunaren esanahia eta edukiak, eta handik aurrera Orreagako monasterioarekin sortutako arazoak.

54. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00030 Bosgarrenak erlijioa du mintzagai: batetik, Hiribilduan izan diren eta dauden eliza eta ermiten historia kontatzen da eta, bestetik, horietan sortutako kofradien jatorria, helburua eta ezaugarriak.

55. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00126 Lehenengo eta behin, eskribauak bi zerrenda irakurtzen zituen: lehenengoan hautesleen izenak aipatzen ziren 52 Hautagaiak etxea izan behar zuen Udalean, edo bestela emazteak, eta Hiribilduko aitoren semetzat hartzeko bete beharreko gainerako baldintzak ere bete behar zituen.; bigarrenean berriz, hutsik geratuko ziren postuetarako hautagaienak.

56. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00126 Hautesleei aldez aurretik honakoa ekartzen zitzaien gogora: urte osoan, edo ia urte osoan bederen, Hiribilduan bizi ziren hiritarrak proposatu behar zituztela hautagaitzat.

57. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00216 Hiribildua sortu zenetik ospitalea izan zuen Zumaiak Beheko Ospitalea eta handik pixka batera beste bat ere bai Goiko Ospitalea.

58. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00216 Baina konponbide hau ez zen egokiena eta Hiribilduak etxe-ospitale baten beharra sentitu zuen.

59. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00216 Orduan gainera, erantzuna ezezkoa bazen, kutsatutakoen ospitalearentzako eraikin berri bat egiteko erabakia hartuko zuela jakinarazten zion Hiribilduak.

60. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00406 Zumaiako hirugarren sektorearen egoera triste horren aurrean, beste irtenbide batzuk aurkitzeko egin ziren ahaleginak behin-betikoak izan ziren eta, ondorioz, Hiribilduko ekonomiaren oinarri zen sektoreetako baten gainbehera eta krisialdia ezagutu zuen portuak: merkataritzarena.

61. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m.l. odriozola 00406 Hiribilduko itsas merkataritza osatzen zuten trukeen aldaketa hori, mende berria hasi zenarekin batera hasi zen nabaritzen.

62. 1991> euskara batua saiakera-liburuak vitoria-gasteiz 00062 Bertan, muino txiki baten orografiari jarraiki sestra-kurbei egokitzen zaien kale estuz osatuta dagoen eta 1181. urtean Antso VI.a Jakituna errege nafarrak fundatu zuen Erdi Aroko antzinako hiribildua dago kokatuta.

63. 1991> euskara batua saiakera-liburuak aralar 00093 Sarraskietatik defendatzeko sortu ziren, beraz, hiribilduak Aralar inguruan.

64. 1991> euskara batua saiakera-liburuak aralar 00093 Esan dezagun, XIII. menderarte ez dela benetako hiribildurik sortu isurialde kantauriarreko bailaretan.

65. 1991> euskara batua saiakera-liburuak aralar 00093 Beren interesak defendatzeko behar handiena zuten jauntxoak ziren hiri-bilduetako biztanle nagusia, bai aberatsak, bai politikoak eta bai erlijio-gizonak; ezer ez daukanak gordetzen lanik ez dio esaera zaharrak.

66. 1991> euskara batua saiakera-liburuak ekonhazk 00226 1815etik 1817ra bitartean, hein batean Gipuzkoa-ko jurisdikziokoa eta beste hein batean Arabako Anda hiribildukoa zen Gatzagako mendaterako maldan eta gainean, dozenaren bat baserri egiteko proiektu bat izan zen, hala, ia biztanlerik gabeko inguru haietako lapurretak eta erasoak ekiditeko.

67. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.c. etxebeste 0075 Joera hau, mendi goikaldetik ibar hondoetara jeistearena, hemendik aurrera nagusituko da eta honen ondoriorik adierazgarriena hiribilduen sorrera izango da.


68. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.c. etxebeste 0079 Lurraldean mugarriak ezarriko dira han eta hemen, jauntxoen artean elizakoak zein zibilak, bai hiribilduen artean, baita jarduera ekonomiko ezberdinen artean ere gatazkak eta istiluak sortaraziz.


69. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.c. etxebeste 0079 Nafarroako erregeak, Leireko monastegia, Iruñeko katedrala, San Sebastian El Antiguo monastegia, Santa Maria eta San Bizente hiribilduaren parrokiak, Villanueva de Oyarçun hiria, eta Murguiako Jauna izango dira Altzako espazioa definituko dutenak.


70. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0153 Ondorena zera da, hiribildu eta elizate bakoitzak, eliz, ekonomi eta gizarte-ikuspegietatik, interes handia izango dutela barreiaturiko unitate bakoitza datzan espazioa zeini dagokion zehazteko.


71. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0153 Hiribilduak eta elizateak sesiotan sartzen dira horrela, beren udal barrutien mugaketagatik.


72. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0153 Aitonen semeek ulertua zuten espazio horrek honako eragin hauxe zuela bakarrik, alegia Jaunaren nekazari zentsarien etxe eta lurrak, eskumen zabal hartan zehar irla gisa barreiatuak, hiribilduaren agintepean biltzea.


73. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.a. g. de cortazar 0153 Aldiz, denboraren puruan, hiribilduetako biztanleek interpretatu zuten ezen sortzaileak emandako perimetroaren barruko espazio osoa hiribilduko udal agintearen menpean geratzen zela.


74. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0140 Alkate arrunten agintaritza hiri, elizate eta hiribilduetara mugatzen zen.

75. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak altza 0062 1203. urtean, Alfonso VIII.a erregeak sortu berri zuen Hondarribiako hiribilduari, Guillelmu de Lazon eta bere lagunak ematen dizkio, Lezo izenarekin ezagutuko dugun lekuan bizi zirenak.

76. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 01531 Leintz-Gatzagako hiribildua Deba ibaiaren goi-ibarrean dago kokatua, ibai hori jaiotzen den lekutik oso hurbil eta ibarra ixten duten mendien ekialdeko hegala leuntzen den leku batean.

77. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 01531 Arlaban mendatetik oso hurbil dago eta, horregatik, hauxe da Gipuzkoan Erdi Aroan fundatutako hiribilduetatik altuena (600 m). Leku oso aproposa da, gainera, Deba bailara Arabako lautadarekin eta Gaztelako mesetarekin komunikatzeko

78. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 01531 Hiribilduaren planoa oso erregularra da, jendea bertara bizitzera joan aurretik planifikatu baitzen. Lauki itxura dauka eta kale batek elkarzutik mozten dituen beste kale paralelo batzuren inguruan egituratua dago.

79. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 01531 Hiru kale nagusi ditu, ipar-ekialde zentzuan orientaturik eta sestra-kurbekiko paralelo antolaturik: Errosario kalea, Santiago kalea eta horren jarraipena den Pilar kalea eta oso aldatua dagoen Gurutze kalea. Garai batean Araba aldera joateko bide zaharrak, Errepidea izenekoak, kale horiek mozten ditu, hiribildu osoa ere ekialde-mendebalde zentzuan mozten duela

80. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 01531 Hiribilduaren barruko aldea mehelindun etxez osatua dago.

81. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 01531 Hiribilduaren beheko aldea ez dator bat eskema horrekin (Gurutze kalea).

82. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 01531 Era berean ipar-ekialdeko izkina ere asko aldatu da, orubearen egonkortasun eza dela eta. Bertan garai bateko harresiaren zati bat ere berreraiki da, baina Erdi Aroko hiribildu zaharraren planoa asko aldatu da.

83. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 01531 Elizaren kokapenak ere hausten du eskema ortogonala; erdi-erdian dago, ardatza IE-HM aldera desbideratua duela. Behar bada hiribilduak bizi izan dituen berreraikuntza ugarietakoren baten hirigintza-plangintzari egokitzeko egingo zuten horrela.

84. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 01531 Hiribilduetan oso espazio libre gutxi izaten dira, baina hemen ia-ia hutsaren hurrengoak dira. Salbuespen bakarra Pilar kalea eta San Millan elizaren atzeko aldea elkartzen diren gunea da.

85. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 01531 Hiribilduaren planoan bi eraikin aipagarri baino ez daude: batetik, Soran etxea, gaur egun jauregi urbanoa, atzeko aldeko gandola hausten duena kale txiki bat eratzeko eta, bestetik, Gebara jauregia, mugen barruan sartu dena nahiz eta harresiz kanpo egon, hiribildua babesteko egituretako bat baita, gaur egun baserri eta kale giro artean dagoen jauregia izan arren

86. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1998 03832 Hiribildu honetako udal azokako postu betegabeen esleipen-enkantea eraenduko duten baldintzen plegua.