XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 bizkaiera saiakera-artikuluak zubk 0069 Lagun arteko bizi-ezak hormona bat sortu erazten dauala garondoan, esaten da, eta gero jobide asarrekor edo berakorrak sortu.

2. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natur/8 0045 1. GIDA SISTEMA ENDOKRINOA EGINKIZUNAK Izen horrekin ezagutzen da hormona deituriko substantzia kimikoak elaboratzen dituzten barnejarioko guruinen multzoa.

3. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natur/8 0045 Guruin horiek ez dute hodi jakinik beren jariaketarako eta hormonak, beraz, zuzenean odolera isurtzen dituzte.

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natur/8 0045 1902. urtean demostratu zen lehenengoz hormona baten jariaketa eta ordutik hona osatutako hormona-zerrenda luzea da.

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natur/8 0045 Unitate honetan hormona horietako bakar batzuetaz arituko gara eta halaber, horien produzitzaile diren guruinetaz.

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natur/8 0045 Guruina / Hormona / Ekintza erregulatzailea / Bere gabeziak sortzen dituen nahasteak / Non aurkitzen den.

7. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak biologia orokorra 0171 Erregulazioa eraginkorra, hormonak zirkulatze-korrontetik jariatzen direnean soilik da posible.

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak biologia orokorra 0171 Honela izango ez balitz, organismoa hormonez beterik geratuko litzateke.

9. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak biologia orokorra 0171 HORMONEN EFEKTU PRIMARIOAK

10. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak biologia orokorra 0171 Hormonak gai kimikoak dira, eta honek esan eta inplikatu nahi duena da, zera, halegia, efektu primario hau izaera kimikozkoa izango dela, prozesu kimiko baten bidez egina; geroago sortzen diren fisiologi lanak edo ekintzak, efektu primario honen ondorio berantkorrak dira.

11. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aramendi 0018 Urdailetik datozen azidoak isurkin alkalino baten bitartez neutralizatzen dira baina duodenora heltzen direnean HORMONA edo mezulari kimiko bat sortzen dute.

12. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nz 0153 Kontuan hartzekoa da mila eratako sustantzi sail bat ere, kantitate infinitesimaletan agertzen direnak, baina izaki bizidunen funtzionamenduan puntereneko eta burueneko zeregina dutenak: Entzimak, hormonak eta bitaminak dira, eta biokatalisigile izenpean bil daitezke denak.

13. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak i. aizpuru 0057 Hala ere, emaitzak hain apalak izan arren, justifika daiteke berean jarraitzea, hormona honek berak, ugaztunetan esne-ekoizpena handitzen bait du, %20 bat arte ausnarkarien kasuan, baina honetan ere, xaguak salbu, gutxi izan dira oraindik erakusteko moduko emaitzak.

14. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0117 Erlauntzako indibiduo guztien arteko lotura sor arazten duena, erreginak jariatzen duen hormona berezi bat da.

15. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0117 Ferohormona bat den hormona hori falta denean, umezurtz sentitzen da erlauntzako erlea.

16. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. aizpurua 0117 Baina antzutasun hori galduko luke erlauntzan erreginak jariatzen duen hormona bat ez balego.

17. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0149 Kaltzitonina Tiroideko zelula parafolikularrek (C zelulek) jariatutako hormona, hipokaltzemiaren eraginez odolera isurtzen dena.

18. 1969-1990 gipuzkera saiakera-liburuak j. agirre 0098 Urte batzuetatik onuntz, aseran berotegiko sailletan, loreak hormona bidez tratatzen dira, eguraldi otz eta euritsuetan ere, lorea ondo ar dezaten.

19. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak m. manzisidor 0066 Zer gertatzen da? Giza-soñak berez sortzen du serotonina izeneko ormona; ba, urduri gaudenean, serotonina ori gutxitu egiten da eta goxokiak ugaldu arazi.

20. 1991> euskara batua ikasliburuak aek 0239 Baina gero emakumeak hormona batzuk sortzen ditu bere gorputzean eta bularrak handitzen zaizkio.


21. 1991> euskara batua ikasliburuak aek 0239 Gizonak, ez dauzka emakumeen hormona horiek, beraz gizonezkoen ditiburuek ez dute ezertarako balio, hazkura dugunean hazka egiteko ez bada.


22. 1991> euskara batua ikasliburuak elhuyar 0336 Eta sistema hau oso egokia da horretarako, zeren eta, hormonek, neurotransmisoreek baino bizitza luzeagoa dute eta gainera, beraien eragina eremu zabalagoan burutzen da.


23. 1991> euskara batua ikasliburuak elhuyar 0336 Dirudienez eta azken ikerketen arabera, lehenengo hormonak neurjariatuak ziren.


24. 1991> euskara batua ikasliburuak elhuyar 0336 Hau da, hasiera bateko epe luzerako egokitzea neurona berezi batzuen menpe egon zen; nerbio-bulkaden garraioan espezializatuta egon beharrean hormonen jariaketan espezializatu ziren neuronen menpe hain zuzen.


25. 1991> euskara batua ikasliburuak elhuyar 0336 Esan dugunez, hormonak odolean zehar garraiatzen direnez gero zelula guztietara heltzen dira.


26. 1991> euskara batua ikasliburuak elhuyar 0336 Hala ere, hormona bakoitzaren eragina zelula mugatu batzuetan (itu-zelula izenekoetan) baino ez da igertzen.


27. 1991> euskara batua ikasliburuak elhuyar 0336 Hori horrela da, zelula horiek hormona-hartzaile berezi batzuk dituztelako, hartzaileok dagozkien hormonekin elkartzen direlarik.


28. 1991> euskara batua ikasliburuak elhuyar 0336 Hormonak, proteikoak direnean, (intsulina, hipotalamoko hormonak...) ez dira zelula barnera sartzen.


29. 1991> euskara batua literatur prosa a. iturbe 00034 Hormonak dantzan eta autoestima haien hankapean dabilen momentua ez da egokiena animaliak garela gogorarazteko.

30. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hautaprobak 1994-96 00027 Kimikoki giza-hormonak, konplexutasun desberdineko peptidoak (tripeptidoetatik glikoproteinetararte, intsulina eta hazkuntzaren hormona adibidez), aminoazidoen (triiodotirodina edo adrenalina bezalakoak) edo lipidoen eratorriak (esteroide hormonak edo prostaglandinak bezalakoak) izan daitezke.

31. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hautaprobak 1994-96 00027 Gizakiaren kasuan hormonak, sortzen duten guruina kontutan hartuaz, irizpide topografikoa erabiliz sailka daitezke. Honela, beste batzuen artean, hormona pankreatiko, giltzurrungaineko, tiroideo edo plazentalioz aritzen gara. Irizpide hau ez da baztertzailea: hormona asko hainbat organo desberdinek jariatuak izaten dira.

32. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hautaprobak 1994-96 00027 Azkenik, irizpide biokimikoz, hormonen eraginari sentikorrak diren hartzaile-sistemen bitartez mintz zelularraren mailan jokatzen duten hormonak daude. Talde honetan intsulina, adrenalina, ACTHa, etab. daude.

33. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hautaprobak 1994-96 00027 Beste hormona batzuk, liposolugarriak, nukleo mailan eragiten dute, gene jakin batzuen adierazpena aktibatu edo inhibituz. Talde honetan glukokortikoideak, hormona sexualak eta tiroideak daude.

34. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hautaprobak 1994-96 00027 Hormonen efektu erregulatzailea garrantzi handikoa da. Orokorrean esaten dugu nerbio-sistemak, (hipotalamoak) hipofisiaren jariakinak erregulatzen dituela, eta guruin honek guruinak periferikoak (tiroidea, giltzurrungaineko azala, gonadak,...) kontrolatzen dituela.

35. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hautaprobak 1994-96 00027 Guruin hauek aldi berean diana-ehunak kitzikatzen dituzte. Hormonen mailek feed-back erregulazio negatiboa edo erretroelikadura jasaten dute. Hormona hipofisiario batek itu-guruin bat kitzikatzen badu, guruin honen hormonak hipofisiaren jariaketa inhibitzen du.

36. 1991> euskara batua saiakera-liburuak letamendi 0020 Zerebro-zurtoinaren aintzineko zati honek, beste hainbat funtzio begetatibo kontrolatzeaz gain, hala nola, loa eta gosea, hipofisiko hormonen askapenerako faktoreak ere ekoizten ditu.


37. 1991> euskara batua saiakera-liburuak letamendi 0022 1. Arginina-basopresina, ACTH eta melanozitoen hormona estimulatzailea bezalako neuropeptidoek, hipotalamoan injektatuak izaten direnean, egokitze-puntua berregokitzeko (normaltzeko) gaitasuna agertzen dute.


38. 1991> euskara batua saiakera-liburuak emakunde 1996 0068 Bartzelonako San Pablo Endokrinologi Zerbitzuaren taldeak, A. de Leiva irakaslearen zuzendaritzapean, frogatu du melatoninaren hormona pineala gaueko jariakina gehitu egiten dela, ez dela inhibitzen eguneko kontrolekin bezala.

39. 1991> euskara batua saiakera-liburuak kirolentrenamendua 0127 Hala ere, beste funtzio batzuk ere betetzen ditu: elikagai, metabolito eta hormonen garraioa, gorputzeko azido-base oreka mantentzea...

40. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak ttipi-ttapa 1999 00008 Nahiko eskandalu izan dira dagoeneko (dioxinak, hormonak, behi-eroak...) beste baten arriskua gehitzeko.