XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak literatura/3 0067 - Bestetik, Mogelen gizaldi hau (XVIII. gizaldia) Ilustrazioaren garaia zan.

2. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak literatura/3 0067 - Ilustrazioaren korronte honen barruan, filosofo bat dogu oso ezaguna Europan: Juan Jacobo Rousseau.

3. 1969-1990 bizkaiera saiakera-liburuak bizkaiko herri iturriak 0051 Ez dago ilustrazinoko girotik urrun Markinako iturri erabilgarri eta ederra burutzeko prozesua, euskerazko idazkunaz, Carlos III.a erregea aitatuaz etabar...; baina alderdi hau hoba da Bilbon ikutzea 1785ean Paret-ek eregitako iturri monumental biak aztertzerakoan, oraintsuko artikulu baten Alfonso de Andrés eta Alberto Santanak egin eben eran.

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak zibilizazioa 0179 ILUSTRAZIOA TA AINTZINAKO ERREGIMENAREN KRISIA.

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0182 Beraz, Ilustrazioaren azkenetan Kant-en sapera aude aurkitzen den moduan, hasiera-hasieran Bacon-en jakitea boterea da () maxima aurkitzen da.

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0182 Bi maxima horiek zuzentzen dute Ilustrazioa.

7. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0182 Negatiboki, Ilustrazioa, aurreritziz beteriko mundu-ikuskera dogmatiko supranaturalista baten aurkako erreakzio bezala ezagutaraz daiteke.

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0182 Filosofikoki, zehazkiago, Ilustrazioak indibidualismo eta subjektibismoa modernoen goraldia adierazten du, razionalismoaren eta enpirismoaren garaitzapena metafisika klasikoaren gain.

9. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0182 Gizakia eta beronen lanak bilakatuko dira pentsamenduaren lehen objektu (Ilustrazioa antropozentrikoa da): gizakia eta natura, naturaren barruan gizakia, gizakiarentzat natura.

10. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak uzei 0182 Metodoari gagozkiola, aldiz metodo experimentalak biziki desarroilatuko dira Ilustrazioan eta filosofian ere matematikako metodoez baliatu nahiko da.

11. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.m. arrieta 0045 XIX. mendearen haseran, Ilustrazioaren antzeko beste ideologia bat jaio zen Europan: Erromantizismoa.

12. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.m. arrieta 0045 Ilustrazioak bezala pertsona guztien berdintasuna goraipatzen zuen, baina zenbait puntutan ez zen agertzen Ilustrazioa bezala.

13. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0124 Haize-errotez ezagutzen den lehenengo ilustrazioa XIII mendekoa da eta Inglaterrako Canterbury-n egina da 1260aren inguruan.

14. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. mujika 0251 XVIII. mendearen bukaeran Ilustrazioaren ideak puri-puri zeuden Euskal Herrian.

15. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. mujika 0251 Juan Elhuyar, elkartearen partaide zenez Ilustrazioaren ideiekin bat zetorrelaren froga zehatza ipar Euskal Herrian jaio izanik, kultura frantsesarekin lotura hertsiak suposa lekizkiokeenez ez da harrigarria semeak, Fausto eta Juan Jose alegia, Parisa bidaltzea.

16. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0152 Ez gaude alferrik Ilustrazioaren mendean.

17. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0280 Ageriago ikusten bait da hori Ilustrazioak bilatzen zuen egia natural eta unibertsalaren hirugarren karakteristikan: probetxugarria izan zedin egia bilatzen zuen.

18. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0280 Ilustrazioa emantzipazio-mugimendu burgesaren forma historiko bat da, burgeseriak klase gisa osatzea lortu eta ordena korporatibo-feudalaren eta monarkia absolutisten aurkako borrokari ekin zion garaikoa, hain zuzen.

19. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0280 Ordena feudalari zegokion mundu-ikuskera metafisiko-teologikoa desegingo du Ilustrazioak, baina pentsamendu honek ere nabarmen dauka bere klase-karakterearen marka: klase-interes berezi eta partikularrak giza interes natural, giza eskubide arrunt edo, soilki, eskubide demokratiko deklaratzen dituenean bereziki, baina egiaren eta arrazoimenaren ikusmolde guztian ere bai, azken finean.

20. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0280 Ilustrazioa gobernura ere iritsi da XVIII. mendean, zenbait monarka eta ministroren bidez: Federiko II. Prusia-ko, Katarina II. Errusiako, Jose II. Austriako, Karlos III. Espainiako, eta abarren bidez.

21. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0280 Intelektualitatea, bestalde, aski homogenoa da, horrela izan bait da posible Ilustrazioa Europa guztiko fenomeno bilakatzea, Errusia-tik Portugal-eraino.

22. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0280 Hala ere, bortitzena eta homogenoena Erdiko Europa-n ibili da Ilustrazioa, epizentroa Holanda-n duela, periferian beranduago eta motelago.

23. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0280 Eraginkorrena eta, nolabait besteen eredu, XVIII. ari arrazoiez mende frantsesa deitu ahal izateraino, Ilustrazio frantsesa gertatu da, hau berau Bacon, Hobbes eta Locke ingelesen jarraipenean etorria izan arren.

24. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0280 Euskal Herrian eta Espainia-n eragin frantsesaren bitartez sartu da Ilustrazioa.

25. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0284 Guzti honi filosofia ohi deritzo Ilustrazioan.

26. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0284 Zuzenago, guzti horren barnean Ilustrazio guztia sostengatzen duen filosofia jakin bat dagoela esan beharko litzateke gehienez ere.

27. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0284 Eta, zuzenago, alderen alde Ilustrazio guztia pasatzen duen razionalismoaren (Descartes) eta enpirismoaren (Bacon) arteko teinka eta borroka beharko litzateke seinalatu, astiro-astiro, Ilustrazio-aldia aurreratuz doan eran, enpirismoaren nagusitzez eta kartesianismoaren itzaltzez erabakiko dena.

28. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0284 Ilustrazioa, filosofoen mendetzat hartzen bada ere eta ilustratuek beren buruak filosofotzat jotzen bazituzten ere, filosofiaren historian trantsizioaldi bezala ageri da gehiago.

29. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0284 A) EZAGUTZAREN ARAZOA Ilustrazioko filosofia guztia gai nagusi gutxi batzuren inguruan mugitzen da eta gai horiek ere, funtsean, batetara bihur daitezke: ezagutzaren arazora.

30. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0284 Hau da, Ilustrazioko filosofiak oinarrietara itzuli bat adierazten duela esan daiteke, hots, ezagutzaren oinarrizko elementura edo unera, lehen iturburura itzultzea alegia, gero handik hara, elementu sinpleenen gainean, beste ezagutza guztien bilduma eta jakite guztien sistema jasotzeko.

31. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0284 Asmo hau obratu nahiz, bi jokabide kontrarioren artean, hau da, elkar ukatzen eta osatzen zuten razionalismoaren (dogmatismoaren) eta enpirismoaren arteko teinkan desarroilatu da Ilustrazioko filosofia.

32. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0284 Dikotomia hau gainditzeko Kant-en saio bortitzak hertsiko du, hain zuzen, Ilustrazioa.

33. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0284 Baina biek, razionalismoak (modernoak) zein enpirismoak, natur zientziak dituzte eredu metodologiko, matematikak bereziki, Ilustrazioko filosofia ororen ezaugarri nagusitzat horixe jo bait daiteke.

34. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak azurm 0284 Natur zientzia modernoen aurrerakadaz, Ilustrazioak errealitatearen ikuspide pragmatista nagusi erazi du, alegia, errealitatearen ikuspide kausal-mekanikoa, ez teleologikoa eta ez esentzialista, teoria mailan errealitatea adigarritasun matematikora bihurtzen saiatuz (formula matematikoen antzekotara), baita giza zientzietan ere (moralean, etab.).

35. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jmmuj 0161 Jainkoaren egia edo gezurra frogatu nahia, beti izan da gizonaren grina berezienetako bat, ilustrazioa ere, bere lehen garaietan, Jainkoaz positibuki zerbait agertzen lehiatu zen.

36. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak jmmuj 0161 Gero eta ezinezkoago bihurtu da hau, eta ilustrazio horren beraren ondorio bezala hain zuzen.

37. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 0017 Batxilerra ere bertako lizeoan estudiatu zuen, 1830etik 1835era (3) Behiala jesuiten ikastetxea izan bazen ere, Estatuaren eskola bilakatua zen 1815az gero. 400 ikasleetatik gehienak katolikoak ziren. J. H. Wyttenbach, bertako zuzendaria, pentsamolde liberalekoa zen, eta pentsa daitekeenez, Karl gazteak hartu zuen irakaskuntza ere aurrerazalea eta ilustrazioko ideiez kutsaturikoa izan bide zen. Marxen pentsaeraren sorburuetan XVIII mendeko materialismoak eta ateismoak izan zuten eragina eta pisua ikusteko: .

38. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak euskararenprogr 0043 - Euskarazko egunkari, aldizkari, komikietako... ilustrazioak behatu eta komentatu.

39. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak d. amundarain 0078 Eta azken eraikuntza-modu hau Europa Iparraldeko eraginari zor bide zaio Irlandakoari, adibidez, eta gure lurraldean, Bizkai aldean aurkitzen da gehienbat; ba da, ordea, Nafarroan ere abside erretangularreko estilo honetako eredu interesgarririk, Bilatorta-ko San Migelen adibidez, bere murruetan ilustrazio zahar-zahar asko dituelarik.

40. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. mendizabal 0018 Margoaren behaketa egiteko, ez dugu zergatik beti ilustrazioetara edo margo grafikoetara joanik.

41. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak j.a. arana m. 0456 Irudi, argazki eta ilustrazioen aldetik ere oreka hori lortzeko liburu baten itxura ona hor datza hain zuzen bilketa lanak egin behar izan ditugu maketazioaren unean.

42. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0084 Ortega y Gasset-ek aspaldi ohartarazia da demokrazia mendebaldarraz: historikoki begiratuta, fede hori demokrazia modernuan, XVIII. mendeko Ilustrazioan eta XIX. mendeko borroka liberaletan, razionalitatearen fedea zela barnagoan.

43. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak agenda 1990 0010 Literatura idatziak ahozkoan jaso behar izan zuen bere sustrai nagusiena literatur adierazpenaren egiturak eta teknikak lortzeko; baina, era berean, eta batez ere ilustrazioko garaiaz geroztik, ahozko produkzioa literatur idatzizko legeei egokitu beharrean aurkitzen da gero eta gehiago, gaurkotasuna, izena eta are superbibentzia ez galtzearren.

44. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aizpuru 0007 Ahal izan denean beti jarri da espeziearen banaketa-arearen mapa bat eta, beste askotan, haren ilustrazio originala.

45. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak i. aizpuru 0007 Haien ezaugarrien miaketa zehatzak identifikazio-gako dikotomikoak jarraitzeko bidea emango digu, bertako ilustrazioen laguntzarekin.

46. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0135 Oraingoz, askoz laburrago diren bi ilustraziorekin konforma gaitezen.

47. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak amatiño 0001 Historiaz lizentziatu zen, ilustrazioa deskubritu eta librepentsamendua aitapontekotzat hartu.

48. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak m. arrieta 0001 Zumetaren ilustrazio batez apaindutako 115 orrialdetako liburua dugu Mintzoen mintzak.

49. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak habe 1988 0001 Gaur egun bere kontura egiten du lan, kartelak, anagramak, logotipoak, ilustrazioak...: honetatik bizi nahi nuke, baina oso zaila da.

50. 1991> bizkaiera ikasliburuak txor-txor/5 0009 Bigarren orrialdea ere ilustrazio bategaz hasten da, eta teknikearen erabilpenerako egoera bat aurkezten da.


51. 1991> euskara batua ikasliburuak filosofia/1 00119 JOHANN GOTTFRIED HERDER (1744-1803). Ilustrazioak zuen zentzu historiko mugatuaren aurka bere burua azaldu zuen. Konkretua eta indibiduala zen guztia grinaz maite izan zuen, eta herri berezituen bizitza, ohitura eta hizkuntzez arduratu zen. Horren ondorioz munduko historia bat burutzen saiatu zen. Aztertutako herrien artean Txina, Tibet, Babilonia, Asiria, Cartago, Etruria,... eta geurea, Euskal Herria, aurkitzen ziren. Bere ustez zibilizazio europarraren arrakasta herri desberdinez osatutako unibertsoa delako gertatzen da.

52. 1991> euskara batua ikasliburuak filosofia/1 00119 Ilustraziora begiratuz gero, honetaz konturatuko gara: kultura baten unibertsaltasunaren nahiaz, alegia. Pentsalari ilustratuek, oro har, ez zuten arazorik izan beren ezagutza, bizimodu eta sinesmenak mundu osora zabaldu behar zirela defendatzeko. Gero eta gehiago ezagutzen zen mundu arrotz eta zibilizatu gabea egoera tamalgarri hartatik atera behar zen, hori zen arrazoia, beraz, mundu harrotz haietan eragiteko.

53. 1991> euskara batua ikasliburuak filosofia/1 00119 Gauzak aldatzearren edo, Ilustrazioaren monokolorismoaren ondoren erromantizismoarekin egiten dugu topo. Erromantikoek kultur aniztasuna errebindikatu zuten. Neurri batean honakoa esan daiteke: mendebaldeko inguruneari dagokionez, kulturekiko interesa erromantizismoak asmatua dela. Haiek Ilustrazioan estaliarazitako alderdi asko aurkitu eta garatu egin nahi izan zuten. Eta Ekialdeko kulturen aldeko jarrera izan zuten, adibidez.

54. 1991> euskara batua ikasliburuak historia eta artea/dbh 00120 Egoera iraingarri horren ondorioz, hainbat klan eta samurai altxatu egin zen shogun-aren aurka eta boterean beste enperadore bat jartzea lortu zuten, Mutsuhito. Honekin, 1868an Meiji Tenno aroa (gobernu argitua) edo Meiji ilustrazioa hasi zen; Japoniaren aldaketaren hasiera izan zen.

55. 1991> euskara batua ikasliburuak artearen historia/dbh 00158 Baina neoklasizismoak arrakasta lortzeko eta Ilustrazioaren eta iraultzaileen arte adierazgarri izatera ailegatzeko, honako lau faktore hauek ere garrantzitsuak izan ziren:

56. 1991> euskara batua ikasliburuak j. artaraz 00006 Bi orrialde hauetan, ilustrazio eder batekin, edukien alderdi bat erakusten dizugu. Begiratu arretaz.

57. 1991> euskara batua ikasliburuak gie hizkliter 0019 Era bateko eta besteko ikuspegiko ilustrazioak ikusi ondoren, hona hemen zenbait marrazki egiteko proposamenak: a) Deskribatu marraztuz, noski gelan arropak eskegitzeko daukazuen gako lerroa.


58. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0064 Ilustrazioak badu indarra Espainian ere eta bere ideia aurrerakoiak bete nahirik Herriaren adiskideen elkarteak sortu ziren toki askotan.


59. 1991> euskara batua ikasliburuak hizkliter 0079 Biak ere Ilustrazioak hain gogoko zituen zientzia, teknika eta aurrerapena Euskal Herrira ekarri nahian.


60. 1991> euskara batua ikerketak j. amezaga 0165 Ilustrazioaren lehenengo argiekin batera hasiko da hedatzen hiritarren ongizatea hezkuntzaren bidez lortu beharraren ideia.

61. 1991> euskara batua saiakera-liburuak orientalismoak 00012 1976an, Alberto Corazón eta Pedro Semperek La década prodigiosa liburua argitaratu zuten; bertan testuek, ilustrazioek eta diseinuak urte haietako izpiritua biltzen zuten:

62. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. galarraga 00068 Aipatu dugun mapa frantseseko bi ilustrazioen irakurketa desberdinak planteatzeko, bere kondaira, edo indication dagoen dagoenean transkribatu dugu irakurleei eskurakorragoa gerta dakien.

63. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00035 Ilustrazioak Euskalerrian harrera ona izan balu, ulertezina izango zen Bascongadaren lan guztia hain azkar ezabatu izana XIX. mende hasierako une zailetan. Argi dago, esate baterako, tolerantzia izan zela Adiskide zenbaiten ezaugarri intelektuala.

64. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00035 Izan ere, XVIII.ean ez zen dena Ilustrazio eta filantropia izan. Kleroaren eta handikien sail handi batek jarrera zaharkituei lotua eta garaiko berrikuntza intelektualei bizkar emanda jarraitu zuen.

65. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00104 Europa guztian bezala, Alemanian ere eragin handia izan zuten Ilustrazioaren ideiek. XVII. mende bukaeraz geroztik, joera arrazionalista indartsua sortu zen herrialde hartan, guztien buru Kant izan zelarik.

66. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00104 Herderrek ez ditu begi onez ikusten ilustrazioaren zenbait iritzi filosofiko. Haren unibertsalismo abstraktua, kosmopolitismo uniformizatzailea eta arrazionalismo mekanizista kritikatzen ditu.

67. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. sudupe 00104 Berezitasunaren eta unibertsaltasunaren arteko tiranduraren emaitza da historia. Ilustrazioaren abstrakzio unibertsalistaren kontra, herrien indibidualtasunaren alde dago Herder.

68. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m. amas 00011 4. Hala ere, oztopoak ez zetozkion kanpotik bakarrik, irudi hau zilegi bada. Izan ere, fededunen eta teologoen beraien artean ere ondoez sakona nabari zen: teologia liberala puri-purian zegoen protestanteen artean, kristautasuna Ilustrazioaren izpiritu eta eskakizunetara egokitzea zuelarik asmo eta egitamu nagusi; horretarako, erlijio-esperientzia azpimarratzen zuen, hain zuzen ere, kristau-fedearen muin eta mamitzat, gainerako dogma eta pretentsio absolutu guztiak erlatibizatu edo baztertu egiten zituelarik.

69. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. etxaniz 00321 Aldizkariaren helburua irakurtzen ez dakiten eta hasten ari diren haurrak izanik, irudi eta ilustrazio ugariko eta testu gutxiko aldizkaria dugu. Haurraren garapen osoa bilatzen duen argitalpena, bilaketa, ordena, logika, antolaketa, eraikuntza, irudimena, sorkuntza... gaitasunak lantzen dituen aldizkaria, alegia.

70. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l.m. bandres 00123 Ideia honek bere lehenengo urratsak aro modernoaren sorrerarekin eman zituen, Ilustrazioan zehar hazi zen eta XIX. menderako dogma bihurtu zen.

71. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak gerra eta krisia 00018 Ez da harritzekoa deskribapen zabalenak Bilbo (44-49), Bergara (52-55) eta Donostiakoa (57-60) izatea, XVIII. mendeko azken laurden honetan, Ilustrazioaren eraginik haundiena erakusten zutenak baiziren.

72. 1991> euskara batua saiakera-liburuak vitoria-gasteiz 00062 Horrela bada, hirigintza-bultzada berri honen ondorioz eta Arrazoiaren Mendeko ilustrazioaren mugimenduak bultzatuta, Gasteiz Hegoaldera zabaltzea ahalbidetu zuten egitura pribatu eta publiko berriak sortu ziren Erdi Aroko eremu zaharraren inguruan, modernitateari hiriaren ateak irekiz.

73. 1991> euskara batua saiakera-liburuak bitez 0136 Kolorea komunikabide ere bada, Hondarribiko Jaien egitarauetarako bere ilustrazioetan, seinaleak, banderak, uniformeak eta ekitaldi publikoetako partaideen jazkiak berezi eta identifikatzen dituena.


74. 1991> euskara batua saiakera-liburuak bitez 0168 Pintura-mota honetan modeloak parterik hartzen ez duenez gero, norberaren adiurreak eragin handiagoa du koloreztapena hautatzerakoan, berezko kolorea baztertuz adierazmenaren zerbitzutan, Hondarribiko Euskal Jaien egitarauetarako Bienaberen ilustrazioetan gertatzen den bezala.


75. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.k. igerabide 0043 Eskolan bertan, oinarri idatzia eta ilustrazioa laguntzaile hartuta ere, irakasleak badaki zenbat maite duen haurrak ahoz kontatua entzutea; begiak zabal-zabal, ahoa irekita, hor egongo zaizkizu ia mugitu gabe, hurrengo pasartean gertatuko denaren zain; badirudi begi ireki horiekin, aho ireki horrekin, haurrak mintzamenaren haria ikusi egiten duela, hitzak dastatu egiten dituela; gorputz osoa egon ohi da, hartzen bezala.


76. 1991> euskara batua saiakera-liburuak 15 gertaera 0044 Ilustrazioa Euskal Herrira ere heldu zen.

77. 1991> euskara batua saiakera-liburuak l. fernandez 0195 Marrubi-pastela hirukietan zatikatu eta halako kalkulu errazak ulertarazteko erabiltzen dira ilustrazio horiek.

78. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. lertxundi 00018 Elizak, Ilustrazioak ereindako hazi progresistaren uzta bere komenturako on zela ikusirik, niaren oharpen hori euskal arimaren bazterrak duintzeko baliatu zuen: Basarteko unibertsitatean ikasitako Peru Abarka pieza batekoa eredu jarririk (harena bai eta hura bai kontzientzia!), baserrietako Peru-Marixe baldar, hiztotel eta sagardozaleak zein Maisu Juan barberu kaletar erdi ilustratu erdi mestizo desklasatua lezionatzen zituen Elizak.

79. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. lertxundi 00018 Ez legoke esan beharrik bi gertakizun historiko horiek (Nafarroaren inbasioa eta Juana Albetrekoaren Erresuma, batetik; Ilustrazioa eta Konbentzio gerra, bestetik) erromantizismoa baino lehenagokoak direla, baina gogoratzea ondo datorrelakoan nago argibide gorabehera ilun eta eztabaida guztiak bihozkada erromantikoaren sutan urtu ez daitezen.

80. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i.v. de sarasti 0008 Mende hori aipatu ahala, ilustrazioa, enziklopedistak, aurrerabidea, hazkunde ekonomikoa eta horrelakoak etortzen zaizkigu gogora.


81. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak azurm 0325 Kuestioa da: gizakia ez dela lehen Ilustrazioak (razionalistak) uste izandako ente natural biribila, bukatua, naturari buruz-buru kontrajarria, berezi eta banatua, badakigunez gero jakin, nola pentsatu orain gizakia indibiduo gisa, gizarteko lagun gisa, historiako kide, etab , haren ulerpide berri batean?

82. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak galtzaundi 1995 0011 Esan dezagun, bide batez, liburuko ilustrazioak Pili Beltzunegik eginak direla.