XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak oihenart taldea 0056 Seinala ezazu ardatzaren ezkerraldean:
Nafarroaren jabekuntza (1.512-1.515).
Gatzaren estankoa (1.631-1.634).
Matalasen errebolta (1.661).
Lehen matxinada (1.718).
Bigarren matxinada (1.766).
Konbentzio gerla (1.793-1.795).
Zamakolada (1.804).
Cadizko Konstituzioa (1.812).
Lehen Karlistada (1.833-1.839)
Urriaren 25 eko legea (1.839).
Uztailaren 21 eko legea (1.876)

2. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0034 Jabekuntzaren urratsak hemen xeheki azaldu arren, ez zaigu laguntza tekniko horren moduak bidenabar ematen ahantziko.

3. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0034 Horietxek dira, nik uste, haurren heziketan eta jabekuntzan guk ekarri dugun funtsezkoena.

4. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0069 Haren ikasien jabekuntzan, hiru maila izan dira.

5. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0093 Horra hor, beti bezala, jabekuntzaren eta aurrerapenaren eragileak: idurikatu beharra, eta inguramenduarekin ados jarri beharra batetik; eta, kidekuntzari buruz, idazten ikasteko beharra (Eskolako moldiztegi-teknikek eragina eta sustatua).

6. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0093 Jabekuntza honetan, ondoko pausu hauek aurkituko ditugu:
- nagusiei idurikatuz, grafismo-bihia (besteak beste, azpimarratutako sinatura izan zen hori Baliren kasoan; baina beste kasoetan, beste eredu bat izan daiteke lehen hozia);
- lerro-ilarak, eskailera gisakoak edo kurubilka, baina ezelako bereztasunik gabeak;
- lehendabiziko sinu berezien agertzapena, ondokoen zurkaitz gisa erabiliak: ikurrik xinpleenak izaki (t,o,e,I,i), alegia eskuak azkarrenik mendera ditzakeanak.

7. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak txill 0042 Guk berriz hau diogu: Ezagueren jabekuntza seguru eta gotorraren oinarri, zientzi-gogoa aurretik.

8. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. sainz 0104 Ulermenerako hizkuntzaren jabekuntza bezain garrantzizkoa da irakurleak gaiari buruz duen informazioa (Smith, F. 1983).

9. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0022 Bide horretatik abiatuz, gramatikaren jabekuntzaren garapena ikertzeko asmoaz, gramatika-kasuen, aditzek adierazten duten pertsona-komunztaduraren, aditz nagusien aspektuen, menderagailuen, konplementagailuen, osagai-hurrenkeraren, ezeztapenaren eta NZ-perpausen (zati-galderak) jabekuntza aztertu ditut batez ere.

10. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0022 Gramatikaren jabekuntza hau bideratzeko orduan Gobernu eta Uztardura Teoriaren ildotik abiatzea erabaki dut.

11. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0022 Azken urteotan hizkuntzaren jabekuntzaren arloko ikerketetan ekarpen garrantzitsuak eman dituen metodo zehatza eta erabilia izan delako egin dut hautaketa hau.

12. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0022 Hipotesietariko lehena, beraz, jabekuntza mailakatuaren aldekoa da, eta mailaketa perpausak berak duen ordena hierarkikoaren arabera gauzatzen dela uste da.

13. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0022 Horrela, ikerlana hasterakoan, nire ikuspuntu teorikoaren arabera, gramatikaren jabekuntzaren bidean haurrek honako aroak beteko dituztela pentsatzen nuen:

14. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0022 Ikerketan zehar euskararen gramatikaren jabekuntzaren garapen mailakatuaren aldeko frogak sendotzen joan diren bitartean, urrats edo aro ezberdinak mugatzeko erabili ditudan gramatika-erizpideak ere heltzen joan dira.

15. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0022 Zeregin honetan asko lagundu didate beste hizkuntzetako jabekuntzari buruzko ikerlariek eginiko ikerketek, eta argiago dakusat agian hizkuntza guztietan antzeko garapena izango dutela haurrek.

16. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0022 Haurren hizkuntzaren jabekuntzaren arloan ikertzen jarraitu baino lehenago, oinarri hau sendo eraikitzea beharrezkotzat jotzen dut, eta beraz jabekuntza-garapenean gertatutako edozer aro ezberdinen barruan mugatzen ahalegindu naiz, ez baita gertatuko, nire ustez behintzat, ezein gramatika-garapen berezirik garapen orokorretik at.

17. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0135 Hirugarren aro honetako datuek, haatik, baieztatu egiten dute hasierako hipotesi nagusia, hots, jabekuntza edo erabilera ez dela bapatekoa, mailakatua baino, eta mailakatze honek ordena zehatz eta jakina duela, hots, perpausaren egitura hierarkikoarena, KONP funtzio-kategoria oraingoz ez darabiltenean INFL funtzio-kategoria baitarabilte.

18. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0135 Mailakatzearen hipotesia gainera, ez da soilik sintagma ezberdinen arteko jabekuntzan edo erabileran gertatzen, ezpada kategoria beraren ezaugarri ezberdinen artean ere.

19. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0203 5.4. GRAMATIKAREN JABEKUNTZA MAILAKATUA

20. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0203 Gorago ikusi dugun gramatikaren jabekuntza goiztiarra aroetan gauzatu dutela ere baiezta dezaket.

21. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. barreña 0203 Gramatikaren jabekuntzaren garapenean gauzatzen duten lehen erabilera aditz-kategoriarena da.

22. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. barreña 0081 Meisel-ek (1994) jabekuntzaren garapenaren hasierako adizkiek pertsona-komunztadurarik adierazten dutenentz erabakitzeko baldintza batzuk aurkezten ditu.

23. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. barreña 0081 Bestalde, Meisel-en (1994) alemanaren jabekuntzaren garapeneko datuetan ikus dezakegun bezala, euskarazkoetan ere, singularreko hirugarren gramatika-pertsonari dagozkion adizkiak dira haurrek erabiltzen dituzten lehenak.