XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00021 Memorian gordetako programa baten bidez kalkulatzeko makina automatiko, elektroniko eta digitalari konputagailua deritzogu.

2. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00021 Baina konputagailu bati dagozkion kontzeptu guztiak bi multzotan bana ditzakegu: alde batetik teknologiari dagozkionak eta bestetik informazioari eta programei dagozkienak.

3. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00021 Konputagailuak funtzionatu ahal izateko behar dituen elementu ikusezinek osatzen dute multzo hau, hots, datuek, emaitzak eta batez ere programek.

4. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00021 Horrela biderkatzaile bat konputagailu batzutan zirkuituen bidez egiten da (HARDWAREaz), beste batzuetan berriz, batuketa-segida batez egindako programa baten bidez (SOFTWAREaz). Beste kasu batzutan ez dago oso garbi elementu bat edo gehiago hardware-ari edo software-ari dagozkion eta FIRMWARE kontzeptua sortzen da.

5. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00021 2.2.- KONPUTAGAILUAREN OINARRIZKO BARNE-EGITURA

6. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00021 Babbagek asmatutako eskemari Von Neumann-en ideiak gehituz gaur egungo konputagailuen egitura lortzen da (ikus 2.1 irudia).

7. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00047 Konputagailu batzuk N mailako zeharkako helbideratzea onartzen dute.

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00075 Horregatik, kapitulu honen helburua, konputagailuetan informazioa nola adierazten den azaltzean datza.

9. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00075 Von Neumann-ek zioenez, konputagailuek bi informazio-mota desberdin gorde ditzakete: aginduak eta datuak.

10. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00075 Aginduek konputagailuak momentu bakoitzean bete behar dituen eragiketak adierazten dituzte, datuak berriz, eragiketa horien eragigaiak dira.

11. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00075 Datuak Kanpo-Memorian gorde badaitezke ere, eragiketetarako behar dituen datuak Memoria Nagusitik eskuratzen ditu konputagailuak.

12. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00119 Konputagailu batzutan 0 zenbakiaren konparaketa egiteko agindu bakuna existitzen du.

13. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00149 Zinta zulatuaren informazioa konputagailuan sartzeko ZINTA-IRAKURGAILUA erabiltzen da.

14. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00149 Idazmakina elektroniko bat konputagailuarekin zuzenean lotuta dela esan daiteke.

15. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00149 Teklatu batzutan karaktere bakoitza sakatu ondoren karaktere hori konputagailura bidaltzen da; bestetan berriz teklatuan memoria txikia bat dago, buffer edo indagetzaile deritzana, non bete arte karaktereak biltzen bait dira eta bufferra betetzen denean automatikoki bertan dagoen informazio guztia konputagailura bidaltzen da.

16. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00175 Aurreko gaietan konputagailuaren egituraz eta konputagailu horrek egikaritzen dituen aginduez hitz egin da, baina programa bat egikaritzeko betebeharrak eta bideak ez ditugu aipatu.

17. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00175 Beraz, oinarrizko softwarerik gabe erabiltzaileak bere beharrak ebazten dituzten programak egiteaz gain, konputagailuaren funtzionamendurako eginkizun asko programatu beharko lituzke, konputagailuaren explotazioa oso zaila eta garestia gertatuz.

18. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00175 Hori dela eta, konputagailuaren funtzionamendurako beharrezkoak diren programak erabiltzaile guztientzako behin bakarrik programatzen dira, oinarrizko softwarea osatzen duten programa hauek konputagailuarekin batera saltzen direlarik.

19. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00175 Esandakoaren arabera oinarrizko softwarea edo sistema eragilea horrela defini daiteke: Konputagailuaren efektibotasuna handiagotuz haren programazioa eta operazioa errazten duten programa- eta errutina-multzoak oinarrizko softwarea osatzen du.

20. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00175 Beste ikuspegi batetik, konputagailu batean dauden programa guztiak ondoko hiru motatakoak izan daitezke:

21. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00175 - Oinarrizko softwarea.- Erabiltzaile guztiek behar dituzten programek osatzen dute, konputagailuarekin batera erosten delarik.

22. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 00198 Konputagailu batean kargaturik dauden programek dagoen memoria nagusiaren edukina baino gehiago hartzen dutenean Alegiazko Memoriaren bidez lan egiten da.

23. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0046 Gogoratu alabaina, memoria lagungarrietan gordetako informazioa ez dagoela zuzenean konputagailuaren KUaren mendean eta ezinbestekoa dela informazio hori Memoria Nagusira eramatea prozesatuko bada.

24. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0046 2.6.- KONPUTAGAILUAREN FUNTZIONAMENDUA.

25. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0046 Aurreko pasarteetan ikusi dugun bezala konputagailuak egiten duena zera da: gure aginduak bete guk emandako datuak erabiliz.

26. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0114 Konputagailuak eragiketa bat exekutatzeko erabili behar dituen datuak formato hamartarrean baldin badaude, lehendabizi bitar bihurtu beharko ditu datu horiek, gero eragiketa bete eta azkenik emaitza hamartarrera bihurtu.

27. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0186 Beste problema bat ebazteko balioko du, programa asmatu duenak ulertu zuena ebazteko hain zuzen, baina ez konputagailua erabili nahi duenaren problemari soluzioa emateko.

28. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0186 Algoritmoa zera da: ematen diren sarrera-datuetatik abiatuz behar diren irteera-datuak lortzeko bidearen pausoz-pausoko deskribapena, baina konputagailuek izaten dituzten osagaiak eta tresnak erabiliz.

29. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak elhuyar 0167 Gaur egun, lan guzti horiek konputagailu elektronikoen laguntzaz egiten dira.

30. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak a. martinez 0092 Baina gaur egun, Zibernetikak aurrerapen handiak lortu ditu eta, konputagailuak erabiltzen hasi dira Estatistikan.

31. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak a. martinez 0092 Lehen posible ez zena, orain konputagailu batek, datu isolatuak oso ugariak izan arren, aise soluzionatzen du, eta noski datu isolatuekin lan egiten duenez gero, taldekatze-erroreak desagertu egiten dira.

32. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak a. martinez 0092 Beraz, konputagailurik badugu, hobe da datu isolatuekin lan egitea.

33. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j.a. mujika 0052 Denbora laburrez konputagailu, ikusgailu, entzungailu, radar, satelite eta antzeko tresna berri-berrien berri bereganatu zuen maisu-maistra etsituen haserrerako.

34. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak elhuyar 1985 0328 Aurkibidearen laburpena: 1- Sarrera; 2- Oinarrizko kontzeptuak; 3-Konputagailuaren egitura; 4- Datuen adierazpidea; 5- Aginduak konputagailuan; 6- Sarrera / irteerako osagaiak; 7- Sistema eragilea.

35. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak f.j. juanes 0027 Oraintsu, konputagailuz simulazio-ikerketa anitz egin da (6-9).

36. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. oregi 0097 Adibide horrek, konputailuen bidezko artezpide eta zaingo-arauak osatzeko egiten ari diren gero eta gehiagoko ahaleginen zergatikakoa ulertarazten digute.

37. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. oregi 0097 CAG delakoa, arkitekuratik hasi (eraikintza bat egingo deneko tokiko giroari nola egokituko zaion aurrez ikusteko bidea ematen bait-digu) eta ikuskizunetarainokotan erabil daiteke; gaurregun, telebistako ikuskizun gehienak eta merkataritza-iragarpen gehien-gehienak konputailuaz baliatzen dira.

38. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. oregi 0097 Konputailuak gero eta merkeagotzen ari dira.

39. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. oregi 0097 Etxetan, norberarentzako konputailua etengabe hedatzen ari da.

40. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. oregi 0097 Konputailuak nola lan egiten duen ezagutzea eta nola erabili jakitzea, komenigarria ezezik behar-beharrezkoa ere bilakatzen ari da.

41. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. oregi 0097 Konputailua laster telefonoa (ikus Telematika) edo idazmakina bezain tresna arrunta izan daitekeenaren itxurak daude.

42. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. oregi 0097 Konputailuak, gehienbat, enpresa haundietako, herri-izaikietako eta herri-arduralaritzako idazgu eta informatika-artzekaritzetan erabiltzen dira, bertako berarizko lanetarako.

43. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. oregi 0097 Orain, ordea, eta mikro-konputailua zalbaldu ala, enpresa txiki eta arteinetan ere bide berriak irekitzen zaizkio, eta horrekin batera berainezko idazgu-iharduna, informatikazko irarketa, konputailuaren bidezko marraztirudigintza eta taiugintza eta beste erabiltze-era asko, lan-alor eta neurri guztietako industrietan indarrean sartzen ari dira.

44. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ordenadorep 0001 - Aplikazio gehienetan monitorea piztuko da lehenengo eta ondoren konputagailua.

45. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ordenadorep 0001 Teklatuari konputagailutik iristen zaio tentsioa.

46. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ordenadorep 0002 Konputagailuaren memoriak informazioa, programak eta datuak iragaitzaz gordetzen ditu eta laneko arearen funtzioa betetzen du.

47. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ordenadorep 0003 Monitore programa ROM memorian egoiliar da eta konputagailua piztuta dagoen bitartean erabil daiteke.

48. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak ordenadorep 0003 Konputagailuak fabrikan muntatzen direnean, piztekoan DOS sistema eragilea automatikoki karga dezaten prestatzen dira.

49. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak h. knô*rr 0053 Geure lana saltzen dugu, dena dela, eskuzkoa, buruzkoa, pentsakizunezkoa, konputagailuzkoa.......

50. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1988 0006 3. Laguntza hartzeko modukotzat joko dira, besteak beste, honako hauek: - Konputagailuak.

51. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1988 0006 - Konputagailuz lagundutako diseinu eta gintza-sistemak (KLD/KLG).

52. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1973 0001 Informatikaz, Harlouchet jaun gazteak esplikatu du nola erabiltzen diren oraiko tresnak kalkulagailu, konputagailu eta ordinatoreak, Euskal-herrian berean, badira orai 180 tresna: Alaban 16, Gipuzkoan 50 Naparran 19, Bizkaian 88, Lapurdin 6, Baxe-Nabarren 1, Ziberoan 0.

53. 1991> euskara batua literatur prosa j. garzia 0228 Artikuluak baino zortzi bat urte beranduago dataturik dator nobela artxibo-zerrendan (1995.08.01), baina ezin gaitezke horretaz askorik fida, artean, zuzenketa nahiz aldaketa bakoitzaren ondoren, azken data baino ez baitzuten gogoan hartzen konputagailuek.

54. 1991> euskara batua saiakera-liburuak m. arregi 0042 Lasterketarako ongi prestaturik zegoen bere buru azkar hori konputagailu bihurtzen zihoan eta bertan artxibatzen zituen datuak, zenbakiak, portzentaiak eta, batez ere, egoera horiek menperatuko zituenaren ziurtasuna.


55. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0209 terminal: Konputagailuarekin komunikatzeko erabiltzen den gailua, normalean teklatu eta pantailaz osatua.


56. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gara 1999 00031 Jeff Carpenter Pentagonoko Konputagailuen Larrialdiei Erantzuteko Taldeko eledunak dioenez, jendeak, lanera doanean eta mezu hau irekitzen duenean, erakunde ugari kaltetu ditzake.

57. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gara 1999 00031 100.000 ordenadore inguruk jasan dute Estatu Batuetan birusaren erasoa, Carnegie Mellon Unibertsitateko Konputagailuen Larrialdietarako Erantzun Taldearen (CERT) arabera.