XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... armus 1907 00098 Ezi, ordian ere, botz emailek lege egiliak gaizki haitatzen zutielakotz, Frantzia guzia odolstaturik izan zen, eta, dembora hastialgarri haiez geroztik, etziren agitu Frantziako egitekoak oraiko lege-egilem uduriko esku tzarretan.

2. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak zait 0031 Lukian'ek, ordea, aien lepotik parra egiten zun, guziak senide zirala beren lenengo legegilleak erakutsi ziela-ta.

3. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak a. irigoien 0634 Uste dut aurreko lanean proposatzen nuen bide zabala ondo sar daitekeela lege berrian, zeren legegileak legea hobeto ulertzeko dioenez gogoan izan behar baita, alderdi batetik, errealitate egiazkoa den gisara, izenak ipintzeko libertateak ez duela izan behar, oinharriz, pertsona berberaren duintasunari zor zaion errespetoaren mugarik baino, eta bestetik gure hizkuntza ere, Penintsulako besteekin batean, zaindu eta bere erabiltzea ugaldu egin behar dela, orainarte Euskal Akademiak helburutzat izan duen bezala.

4. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak m. ugalde 0030 Batek legeak sor erazten ditu, legegilea dugu.

5. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. goihenetxe 0060 Batzar Legegilea eta Konbentzioa.

6. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak a. urrutia 0085 Areago oraindik, Bizkaitar Foru Zuzenbidea, benetako baserri estatutua dena, espainiar baserriaren antolamendu juridikorako joera berrien aurrerapen gertatzen da, familia eta ondaren kontzentrazioaren bitartez eta kezka bakar horren zerbitzuan, Bizkaiko zuzenbide berezia, bere erakundeen oreka armonikoan, hain bikaintasun tekniko handiko tresna izanik, egungo legegilearentzat, aintzinako kutsuaz bada ere, eredu izan daitekeelarik.

7. 1969-1990 sailkatu gabeak egunkariak deia 1986 0001 Ildo honetan, Euskararen Normalkuntzarako Legeaz Konstituzio Tribunalak hartutako erabakiak aztertu ziren, beti ere azpimarratuz legegileek hainbat disziplina desberdin izan beharko luketela kontutan hizkuntz arazoa aztertzerakoan eta ez ordea, ikuspegi juridiko hutsa soil-soilik.

8. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1989 0002 Hasieran, 1876ko Urriaren erdian burutu zen konstituzio proiektu honek ganbara legegile bat bakarrik aurrikusten zuen, Senatua.

9. 1991> euskara batua administrazio-idazkiak europabi 00025 Europako Parlamentuari ahalmen legegileak eman zitzaizkion, halaber, garrantzitsuak diren hainbat gaitan.

10. 1991> euskara batua ikasliburuak filosofia/1 00241 TALES MILETOKOA (k.a. 640-546). Legegilea, matematikaria eta astronomoa. Gauzak zerez egina dauden eta zergatik aldatzen diren galdetzean Filosofia (greziarra) sortu zuen. Talesen iritziz guztiaren oinarria hezea da (ura, euria, semena...) eta hortik dena sortzen da. Materia azken finean arima da, azkeneko hau hilezkorra izanda.

11. 1991> euskara batua liturgia abendualdia 00120 Ant. Oi Emmanuel, gure Errege eta legegile, atzerrien itxaropide, herrien Salbatzaile! Zatoz eta salba gaitzazu, Jauna, gure Jainkoa!

12. 1991> euskara batua literatur prosa k. perez 0034 GIZATASUN INDIARRA TAHUANTINSUYO OSOAN ZEHAR HEDATU ZUEN GIZON HANDIZ ETA LEGEGILEZ OSATURIKO EJERZITO BATEK: OINARRIZKO ARMATZAT BERAIEN PAREGABEKO ANTOLAKETAREN SINESMEN OSOA ZUTEN.


13. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. zelaia 00140 Dakigunez, horrelako taldeak Europako arauterietan herri bakoitzean baimendurik daudenean arautzen dira. Europako legeria hori indarrean egonda, Espainiako legegileak uko egin dio horrelako legezko egiturak arautzeari. Beraz, ematen du talde horiek ez daudela baimendurik Espainiako zuzenbidean.

14. 1991> euskara batua saiakera-liburuak x. arregi 00046 Honela ba, iruditzen zitzaidan, aspaldi erdi basatiak izanik pittinka-pittinka zibilizatu diren herriak (euren legeak gauzatu dituztelarik hilketen eta auzien nahigabeak behartu dituzten neurrian) ezin daitezkeela antolatu elkartu zirenetik legegile zuhur baten konstituzioari jarraitu diotenak bezain ondo.

15. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. esparza 00006 Jatorrian, fiskalizazio tresna apropos bat dugu impeachmenta Legebiltzar-monarkia sistema politiko batean, Konstituzioagandik Botere Legegilearen eskuetan ezarritako tresna, Botere Exekutiboaren kontrolagarri den zatia behintzat jarduera aztertu eta, ebentualki, zentsuratzeko.

16. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak i. esparza 00006 Aipatutako erantzukizun kriminalaren eskaera ez dagokie Botere Legegilearen organoei 5. Impeachment eta prozesu penalaren arteko loturak aztertuz, vid., BLACK, CH.L., Jr., Impeachment. A handbook, Yale University Press, New Haven (Conn.), 1974, 14-19 bitarteko orr..

17. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak p. diez 00040 Baina honetaz gain, legegile eta epaileak, biosferako parametroak arriskuan jartzen dituen jokabide baten aurrean daudela konturarazteko irizpide multzo bat behar dugu.

18. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elexp delitu 00065 Arrazoi honengatik, askatasun itxura ematen duten zenbait gobernutan, tirania ezkutuan dago, edo legegilearen edozein zirrikitutatik sartzen da ustekabean, eta konturatu orduko indarra hartu eta hazi egiten da.

19. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00049 Gizartean bizi izateko jaioa, ahaztu egin liteke besteez, baina legegileek bere betebeharretara deitzen diote, lege politiko eta zibilen bitartez.

20. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00199 Horrela, botere legegilea nobleen gorputzari eta herria ordezkatzeko hautatutako gorputzari emango zaie, eta talde bakoitzak beren biltzarrak eta eztabaidak izango ditu, eta ikuspegi eta interes desberdinak.

21. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00199 Aipatu ditugun hiru botereetatik, epaitzekoa, nolabait esanda, ez da ezer. Bi besterik ez dira geratzen; eta neurrian ibiliko badira, botere arau-emaile baten premia dutenez, nobleek osatutako gorputz legegilearen partea oso egokia da horretarako.

22. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00229 Delitu hori berez ezkutukoa denez, maiz gertatu izan da legegileek haur baten aitorpenean oinarrituta zigortu izana.

23. 1991> euskara batua saiakera-liburuak i. iñurrieta 00259 Dirua duena beti besteen ugazaba denez, zerga-biltzailea despotiko bihurtzen zaio printzeari berari: ez da legegilea, baina legeak egitera behartzen du printzea.

24. 1991> euskara batua saiakera-liburuak finantza zuzenbidea 00120 Legegileak beti ikusi du subjektu pasiboa, betebeharpeko gisa (hala nola, subjektu pasiboak zergak ordaindu, inprimakiak bete, aurretiazko ordainketak gauzatu, tributu egoeraren berri emateko betebeharra du).

25. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak a. urrutia 0058 Baina ez dezagun ahaztu lursailbilketa eta abarrekoak ezagutzen dituzten lurretan ere, Bizkaiko Foru Zuzenbideak dituen lanabes juridiko zenbaitzu (eta ez garrantzi gutxiena dutenak, hala fede) ezarri direla, on eta profitagarri iruditu zitzaiolako lur horietako botere legegileari.


26. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.r. bengoetxea 0028 Ideia argiak ematea legegileari ere dagokio.

27. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f. mendizabal 0170 Badirudi konstitutiboak eta legegileak direla printzipio hauek esperientziari buruz, sortu ere arrazoi soiletik egiten baitira, eta hau ez dago, adimena bezala, esperientzia posiblearen printzipiotzat kontsideratzerik.

28. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0163 Hauek eta hauekin erlazionaturik dauden beste batzuk, denak daude Kz.eko testu berrietan jasorik, baina teknika legegile jeneralizatu hobeago batekin, zeinaren asmoa baita aurreko sistemaren zurruntasuna haustea, non bananketa-kausak xehe-xehe espezifikatuz bilatzen zena zen,(...)

29. 1991> euskara batua saiakera-liburuak harluxet he 0140 ENTZ. Garai batean Euskal Herriko alkateak epaile ere baziren neurri batean (arabierazko alkadi hitzak epaile esan nahi du): botere legegile eta betearazleaz gain, epailetza ere bere esku zuten.

30. 1991> euskara batua saiakera-liburuak zuzenbhizkera 0203 Horien ordez, era pasiboa, aditzaren forma norgabeak (gerundio, infinitiboa), subjuntibozko geroaldia, aditzaren perifrasiak eta izentzapena erabiltzen ditu legegile espainiarrak.

31. 1991> euskara batua saiakera-liburuak zuzenbhizkera 0264 Funtzio legegileak legea zedarritzen duen bezala, funtzio jurisdikzionalak markatzen du epaia.

32. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. oihartzabal 0086 Potentzia legegilearen jabea populua dela, eta hura baizik ezin izan daitekeela, ikusia dugu.


33. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. oihartzabal 0086 Aise da ikustea, alderantziz, gorago finkatu printzipioen arabera, potentzia exekutiboaren jabea ezin izan daitekeela legegile edo subiranoa den multzo orokorra, ezen potentzia exekutiboa legearen eremutik kanpoan gorpuzten da, eta, beraz, subiranoaren aktak oro legeak direnaz gero, subiranoaren eremutik at diren akta partikularretan.


34. 1991> euskara batua saiakera-liburuak b. oihartzabal 0126 Botere legegilea ongi finkatu ondoan, botere exekutiboa ere, halaber finkatu behar da; (...).


35. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. iztueta 0015 Legegileek eta filosofoek betidanik proposaturiko definizioak desegokiak derizkio.


36. 1991> euskara batua saiakera-liburuak p. xarritton 0011 Baina ius gentium horrek zuzenean Lege naturaleko prima praecepta-en gainean oinarriturik egotearen premia, eta abrogatzea ia ezinezko egiten zuen kontsentsu unibertsal baten gainean bermaturik egoteak gainera (nork imajina lezake munduko herri guztien biltzar legegilerik?) esan nahi zuen argi eta garbi askoz hurbilago zegoela lege naturaletik agintari banakoen promulgazioak baino.


37. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j.r. bengoetxea 0015 Aprobatutako testua seguruenik gaztelaniazkoa izango da zeren eta lege horri baiezko botua eman ziotenek gaztelaniaz irakurriko zuten (erizpide subjektibo eta erizpide historikoaren arabera beraz legegilearen borondatea gaztelaniazko borondate bat da); erizpide testuala edo literalaren arabera lehenbizikoz gaztelaniazko bertsioa irakurriko da (praktika judizialean hala gertatzen delako) eta zalantzarik balego orduan posible izango litzateke euskarazko bertsioa kontutan hartzea (abokatu batek euskarazko bertsioaren gain argudiatzen badu esate baterako).


38. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0213 Legegileek ardura berezia izan dute kapital sozialaren zenbatekoa aktibo errealean gorpuztuta egon dadin; horregatik, Legeak behar bezala bermatzen du, harpidetutako akzioetatik oraindik despoltsatu gabeko zatiari buruz S.A.k akziodunen gain dituen kobrantza-eskubideen erreklamazioa.


39. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0017 Konstituzioa, beraz, bere indar propioz sartzen da ordenamendu juridikoan, eta ez dago egon beharrik harik eta legegileak haren manamenduak garatu arte.


40. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0086 Adibidez, arau batzuek manamenduak ematen dizkiote legegileari (KEko 20.3 art.ak, adibidez); beste batzuek garantia erakundetarrak arautzen dituzte, ordenamenduan erakunde jakin baten existentzia eta errekonozimendua segurtatuz (KEko 36 art.ak, besteak beste).


41. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0155 Legeak aurrikusitako mugapen horietatik kanpora, eta eskubide horiek salbuespen edo setio egoeretan izaten duten esekipenaz aparte, legegileak ezin die murriztu, eta Administrazioak gutxiago, espainiarrei lurralde nazional osoan ibiltzeko eskubiderik, eta inolako modutan ere ezin dio baldintzatu edo mugatu espainiar bati bere egoitza-lekua finkatzeko askatasuna.


42. 1991> euskara batua saiakera-liburuak uzei 0155 Bestalde, Espainiako Estatuaren lurralde-egituran Komunitate Autonomoak autonomia eta konpetentzia legegilez horniturik egoteak esan nahi du, badirela diferentziak, ordenamenduaren zenbait sektore erregulatzekoan, hiritarren eskubide eta betebeharrak gehi edo gutxiago afekta ditzaketenak.


43. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak haea 1995 0324 Horretarako, eraikidura juridikoa aztertzean Jarraitu nahi dugun azterketa metodoa ez da gurea. Lurralde-botere banaketa eredu baten azterketa juridikoa, suertatzen diren eraikidura (Konstituzional, konstituziondoko eta jurisprudentzial) desberdinen analisi bereizitzaile batez bideratzea ez da guk asmatutako erabidea, CRUZ VILLALON, P.'k sortutakoa baizik: La construcción jurisprudencial del Estado de las Autonomías, Revista Vasca de Administración Pública, 31 zbk., 1991, 249-260 o. Guk egindako bakarra, hark somatutakoa, II. Errepublikako eredu bereziarentzat egokitu nahiean, zerbait ikutu edo aldatzea izan da. bi atal bereiziko ditugu: eraikidura araukorrarena eta Berme Konstituzionaleko Auzitegiak egin zuen eraikidura jurisprudentzialarena Ezaguna da, eraikidura araukor batetaz gain (Konstituziogileak eta legegileak eginikoa) eraikidura jurisprudentzial baten lana ere egin zela, nahiz eta, kasu honetan, II. Errepublikako Berme Konstituzionaleko Auzitegiaren lana oso hasierako neurri batetan gelditu (joera mailan). Baina, zalantzarik gabe, esan daiteke, Auzitegi honen epaiek Estatu Integral delakoaren esanahia tinkatzerakoan lagungarri zorta daitezkeela..

44. 1991> sailkatu gabeak egunkariak egunk 1996 0024 Botere exekutiboa eta legegileak dituen erakunde horrek Zisjordania eta Gaza gobernatuko ditu, eta maiatzetik aurrera hasiko da Arafat Peresen gobernuarekin Palestinaren etorkizuneko independentzia negoziatzen.

45. 1991> sailkatu gabeak egunkariak gao 1997 12428 Enpresako zuzendaritzak eta enpresako batzordeak, langileen ordezkapenean, aurtengo ekainaren hogeita hamarrean sinatutako Arrasateko Hospital Psiquiátrico Aita Menni (hitzarmen-kodea: 2001422 zk.) enpresaren hitzarmen kolektiboaren testua ikusi ondoren, zeina Lurralde Ordezkaritza honetan 1997ko uztailaren 16an aurkeztu den, Langileen Estatutuaren Legearen 90., 2. eta 3. artikuluetan xedatutakoarekin bat, martxoaren 24ko 1/1995 Errege-Dekretu Legegilea (1995eko martxoaren 29ko Estatuko Aldizkari Ofizialean), maiatzaren 22ko 1040/1981 Errege-Dekretuarekin, hitzarmen kolektiboen erregistroaren sorkuntza eta antolaketari buruzko martxoaren 2ko Eusko Jaurlaritzaren 39/1981 Dekretuarekin eta berau garatzen duen 1982ko azaroaren 3ko Aginduarekin loturik, irailaren 7ko 2209/1979 Errege-Dekretuarekin eta Eusko Jaurlaritzaren otsailaren 7ko 141/1995 Dekretuarekin (otsailaren 20ko Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratua) loturik, zeinaren bidez Justizi, Ekonomi, Lan eta Gizarte Segurantza Sailaren egitura organiko eta funtzionala finkatzen den.

46. 1991> sailkatu gabeak egunkariak ehaa 1994 1083 Lurzoruaren eta Hiri-Antolamenduaren Erregimenari buruzko Legearen Testu Bateratua onesten duen ekainaren 26ko 1/1992 Errege-Dekretu Legegileko 117. artikuluan xedaturikoarekin bat, Urbanizazio-Proiektuaren Aldaketa informazio publikora jartzen da hamabost eguneko epean, bidezko alegazioak aurkeztearen eraginetarako.


47. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak npao 1994 0003 Nekazaritzako finantzaketari buruzko legezko lerruneko xedapenen testu birbildua onesten duen apirilaren 4ko 133/1991 Foru Dekretu Legegileko Ureztalurrak ezartzea III. Titulua aldatzen duen Foru Lege Proiektua


48. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak npao 1994 0003 Biltzarreko Erregelamenduko 133.6 artikuluan ezarritakoa betez, Nekazaritza, Abeltzaintza eta Mendi Batzordeak Nekazaritzako finantzaketari buruzko legezko lerruneko xedapenen testu birbildua onesten duen apirilaren 4ko 133/1991 Foru Dekretu Legegileko Ureztalurrak ezartzea III. Titulua aldatzen duen Foru Lege Proiektuari buruz eman duen Irizpena Nafarroako Parlamentuko Aldizkari Ofizialean argitara dadin agintzen da.


49. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak npao 1994 0003 Nekazaritzako finantzaketari buruzko legezko lerruneko xedapenen testu birbildua onesten duen apirilaren 4ko 133/1991 Foru Dekretu Legegileko Ureztalurrak ezartzea III. Titulua aldatzen duen Foru Lege Proiektua


50. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak npao 1994 0003 Nekazaritza interes pribatukotzat jotzen diren obren finantzaketa Nekazaritzako Finantzaketari buruzko Foru Dekretu Legegileko III. Titulura igortzen da.


51. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak npao 1994 0003 Aldatu egiten da, Nekazaritzako finantzaketari buruzko legezko lerruneko xedapenen testu birbildua onesten duen apirilaren 4ko 133/1991 Foru Dekretu Legegileko Ureztalurrak ezartzea III.


52. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak npao 1994 0004 Aurreko artikuluan ezarririko finantzaketaren onuradunak izan daitezke nekazariak edo nekazaritza ustiategien titularren batasunak, lurren tituluartasuna edo eskuragarritasuna aski den moduan frogatuz gero, laguntza eskatzen duteneko azalera Foru Dekretu Legegile honetako 6.2 artikuluan ezarririko mugen barruan badago eta finantzaketa, bai banan-banan, bai Ureztatzaileen Elkarteen eta horretarako sustaturiko beste elkartze mota legezko batzuen bidez eskatzen badu.


53. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak npao 1994 0004 Honen bidez aldatzen den arauteriaren babesean sorturiko egoerak honetan hartzeko, finkak interes berezikotzat jo eta ureztalur bihurturiko eskualdeetan kokatuak dauzkaten nekazariek lurzatiak ezartzeko laguntzak eska ditzake, honen bidez aldaturiko Foru Lege Legegileko III. Tituluaren babesean, Foru Lege honek indarra hartu eta bi urteko epearen barrenean.


54. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak npao 1994 0002 Hori dela eta, Nekazaritzaren Finantzaketari buruzko Foru Dekretu Legegilearen III. Titulura jo beharko da, soil-soilik lurzatiko instalazioen finantziaketa denean, hau da, Lurraldeko Obra eta Hobekuntza Planean sartuta egonik, nekazaritzako interes pribatukotzat jotako obrak direnean.


55. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0002 Legegileak oro har hizkuntza orokorreko hitzak erabiltzen dituela, ikusi dugu.


56. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... a. elosegi 0002 Legegileak emandako definizioak, ordea, okerrena izanda ere, legearen indarra izango du.