XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1940-1968 bizkaiera liturgia ker salm 0249 Guzti orreik, aldi egokian
jana emon dagitsezun begira dagoz;
Zuk arei emon, eta areik artu egiten dabe;
Zuk eskua zabaldu, eta areik ondasunez beteten dira;
Zuk arpegia gorde, eta areik ikaraz jarten dira;
Zuk arei arnasa kendu, eta il egiten dira,
euren autsera biurtzen dira;
Zuk arei arnasa bialdu, eta biztu egiten dozuz,
eta lur-azala bizidunez beteten dozu.

2. 1940-1968 gipuzkera saiakera-liburuak onaind 0032 Amerika Latinean landutako lur-azala % 5 baiño ez omen da, guztiari begiratu ezkero.

3. 1969-1990 bizkaiera ikasliburuak j. artaraz 0102 Ur hau ez da beti lurrazalean egoten, hainbatetan lurrean iragazi eta azpira joaten dalako.

4. 1969-1990 bizkaiera ikasliburuak j. artaraz 0102 Lurrazalekoak, guk geure begiz ikusi ahal daikeguzanak dira.

5. 1969-1990 bizkaiera ikasliburuak j. artaraz 0049 Urak (ibaiak, errekak, uharreak,...) eta egurats fenomenoak (haizeak, euriak, edurrak, izotzak......) pixkanaka-pixkanaka aldatu egiten dabe lurrazala eta paisaia.

6. 1969-1990 bizkaiera ikasliburuak j. artaraz 0049 Lurrazalak jasaten dauan aldaketa honi higadurea deitzen jako.

7. 1969-1990 bizkaiera ikasliburuak j. artaraz 0049 Halan ere, lur geruzea oso mehea izaten da lurrazalean.

8. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/4 0069 Landareen sustraiak ttikiak dira eta ez doaz oso barrurantz; aldiz lur azalean hedatzen dira.

9. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natur/6 0107 Bolkanak, lurrazalean gertatzen diren pitzatuak dira eta, horregatik mantuan aurkitzen den magma lurrazaleraino ateratzen da.

10. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak natur/6 0107 Uhin hauen efektua zera da, izugarrizko triskantzak egin ditzaketen mugimenduak sortzen dituztela: ikaragarrizko zartadurak lurrazalean, etxeak lur jota utzi, ibaien bideak aldatu, etab.

11. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0240 Eta horrela, batez-beste, lurrazalaren tamaina ez da aldatzen.

12. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0240 Nolabait esateko, kantitatez mantenduz, lurrazaleko materialeak eraberritzen ari dira etengabe.

13. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak saioka/7 0240 Mekanismoa, teorian behintzat, oso sinplea da: Mantuko materialeak funditurik daudenez gero (likido egoeran), lehen aipaturiko konbekziozko korronteak gertatzen dira, modu horretan lurrazaleko parte desberdinak (ozeanoak eta kontinenteak) higi eraziz.

14. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak habe 0360 Lurrazpiko geltokiak 8 edo 10 metrotara egongo dira batzuk eta beste batzuk lurrazaletik 20 metrotara.

15. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak kuxkux/6 0049 Lurrazaleko erliebeak agertzen dituen elementu ezberdinei izen emateko hitz mordo bat dugu, aurreko urtetan ikusi duzun bezala.

16. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.a. fernandez 0009 Erdi Aroa pasa arte lurrazalak bere erakuntzatik aldaketak jasan zezakeen ideia ez zen agertu.

17. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.a. fernandez 0009 Werner-ek Neptunista hipotesia argitaratu zuenean, XVIII. mendean, fosil ideia eta kontinental lurrazalaren jatorria lehen aldiz erlazionatu ziren.

18. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.a. fernandez 0009 Teoria honek kontinental lurrazalarentzat jatorri guztiz kontrakoa bilatu zuen, harri igneoak eta bulkanismoa hain zuzen.

19. 1969-1990 euskara batua ikasliburuak j.a. fernandez 0009 Bilakaera kontzeptuaren agerpenarekin batera, XIX. mendeko bigarren zatian, lurrazalaren aldaketak nabarigarri bihurtu ziren.

20. 1969-1990 euskara batua haur-/gazte-literatura k. navarro 0027 Egin duen bidean, lur azalera atera aurretik eta gero, ibaibidean, era askotako materialeak disolbatu ditu, eta disolbaezinak berriz eraman.

21. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak f.m. ugarte 0138 5.11 Lurrazaleko uren muga lerroa (Urdinean).

22. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak f.m. ugarte 0141 6.13 Lurrazalaren iragaztasunaren kondizioak.

23. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. etxaide 0294 Epigeoak, izenak dioen bezala (epi: gain, geo: lur) lur-azalean pilatzen diren material organikoetan bizi dira, hots, enbor idorretan, azienden gorotzetan, horbelean, etab.

24. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. etxaide 0295 Lurrazaleko gorozki freskoak, sustrai iherrak eta hosto ustelak behin zizarearen liseri-hodian sartuz gero prozesu eranitzak jasaten dituzte eta gorozki-moduan kanporatzen dira, eraketa berezitan geratuz lurzoru gainean.

25. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak m. etxaide 0296 Zuhaitzetatik erori ondoren lurrazalean geratzen diren orratz horiek oso errekorrak dira eta potentzialki ahulak diren lurzoruen azidifikazioaren eta anderakuntzaren sortzaileak izan daitezke.

26. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. goia 0059 Behin horretara iritsi ondoren, Lurra hoztuz joango zen, eta uste denez, lurrazala 3.000ampdeg; Ctako tenperaturara iristean agertuko ziren Lurrean lehenengo substantzia likidoak.

27. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. goia 0059 Hain tenperatura altuak ez zen urik egongo lurrazalean.

28. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. goia 0059 Eguratsaren presio handi horiek kontutan izanik, lurrazaleko tenperatura 374ampdeg; C ingurukoa egin zenean, ur lurrunaren kondentsaketa ematen abiatuko zen, era horretan lehenengo aldiz ur likidoa agertuz lurrazalean.

29. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. goia 0059 Ur hori Lurrazaleko depresioetan pilatzean, itsasoak sortuko ziren.

30. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. goia 0059 Lehenengo ur likidoa lurrazaleko lekurik hotzenetan formatuko zen, eta leku horiek poloak izango ziren.

31. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizia lurrean (1) 0108 Janari bila doazenean, aski goitik oldartzen dira itsasora; hau, lur azalean kasik, harrapatzen dituzte arrainak edo janaritako behar dituzten utzikinak, beren mokoaz eta hankez baliatzen direlarik.

32. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak b. otaegi 0137 Batetik loess lur-azalik etzuten, eta ezkoegiak ziran, bestetik.

33. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nz 0153 Lurrazalaren barneko magmatatik datozen harriak dira.

34. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak nz 0185 Geologi atal bat da indar mendigileen eraginez lurrazala nola eratu den aztertzen duena.

35. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak oinentz/3 0158 Zaharrena den hontan lur azalak bolkan iharrosiak eta berealdiko, lurrikarak jasan zituen.

36. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. lekuona 0063 Ia-ia lur-azalean omen dago, gainean larratzen dabilen ardiaren azkazalak ikututzen du eta, halakoren batean, agirian utziko du.

37. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak bizijator 0027 Areago oraindik, lurrazalaren barnean aurkitzen diren substantzia organikoak, esate baterako, zohikatza, harrikatz- eta petrolioi-hobiak, etab., guztiak funtsean garai batean geure planeta populatu zuten eta geroago lurrazalaren sakonean lurperatuta geratu ziren organismo ugariren ihardueraren ondorioz sortu dira.

38. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak x. mendiguren b. 0077 Kutsadura dela eta, (batez ere aerosol batzuek sortzen dutena) zenbait gunetan ozonoaren kontzentrazioa oso apala da, eta horregatik izpi ultramoreak errazago iristen dira Lur azalera, beronen tenperatura igoeraziz.

39. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak meteorologia 0057 Beraz, ikusitakoaren arabera, ondoko eskema daukagu polotik ekuatorera: 1- Poloaren gainean antizikloi bat dago; airea bertan metatzen ari bait da, goiko geruzetatik jaitsiz eta lurrazalean isuriz.

40. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak meteorologia 0057 4- Gerriko ekuatorialeko barealdi-zona, hau da, lurrazalean haizerik gabekoa, baina goranzko korronte bertikal indartsuekin: presio baxu ekuatorialak dira, eta horietara joaten dira ipar-ekialdeko alisioak ipar hemisferioan, eta hego-ekialdekoak hegokoan.

41. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0029 Abiaduraren profil logaritmikoa Lurrazaleko muga-geruzan batezbesteko haize-abiadurak altuerarekiko duen aldaketa, hipotesi sinplifikatuen bidez lortua.

42. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak uzei 0213 Permafrost-a Lurzoruzko edo harrizko geruza, lurrazalaren azpian sakonera txiki-handian aurki daitekeena, nongo tenperatura urte batzuetan bederen 0ampdeg;C baino txikiagoa izan bait da erabat.

43. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0252 Kasu honetan objektua gorantz ihes-abiadura baino abiadura handiagoan jaurtikia izan dela esaten da, ihes-abiadura hori lurrazalerako 11 km/s ingurukoa izanik.

44. 1969-1990 gipuzkera saiakera-artikuluak j.j. bergaretxe 0059 Au da: ura bildu eta gorde, bai, bañan aurrez bereiziki apaillatutako lur azalaz baliatuta, ots, euri eta elurteaz ur-korronta ugariagoak sorarazteko era egiñaz.

45. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... j.r. aizpurua 0003 Itsasora botatzea eta lurrazalean uztea izaten dira aukerarik erabilienak.

46. 1969-1990 sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... ikastolagazt 1978 0001 Lur azaletik buruak artega jasoten dauez ea nor datorren ikusteko, gero ez ikusia egiten daue, lur azalaren antza janztean.

47. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00063 Karbono dioxidoa ez da toxikoa errekuntzatan sortutako gas gehienak bezala; hala ere gehiegizko neurrian atmosferan, berotegi efektua eragiten du, hau da, tenperaturaren igoera lurrazal inguruan.

48. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00063 Orduan zergatik ez dago oxigeno atmosferikoa, soilik lurrazaletik hurbilago eta nitrogenotik bananduta?

49. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00063 Berotegi efektua: eguzki-erradiazioak atmosfera zeharkatu eta lurrazalera iristen dira, baina isladatzean, aldatu egiten dute sartze-ahalmena, eta jada ez dira berriro bestalderantz irteteko gai, gas karboniko larregi duten geruzak zeharkatuz

50. 1991> euskara batua ikasliburuak fiskim/dbh 00117 Kaltzio konposatuen artean, karbonatoa, (kararria) oso ugaria da lur azalean. Lehengai baliotsua da beste konposatu batzuk lortzeko.

51. 1991> euskara batua ikasliburuak j.r. etxebarria 00043 Harri horiek mota askotakoak izan daitezke eta oso ugariak dira lurrazalean. Harri horietako asko hondo ozeanikoetan metatutako sedimentuen transformazioz sorturikoak dira, denborarekin hondo horiek azaleratu egin direlarik.

52. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0161 Duela 135 milioi urte, lurrazalak zuen itxura alboko marrazkian ikus dezakezu.


53. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0161 Eskuineko marrazkian agertzen da lurrazala gaur egun duen itxurarekin, baina horrek ez du nahi esan beti horrela jarraituko duenik.


54. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0161 Lurrazalaren itxura aldatuz joango da...


55. 1991> euskara batua ikasliburuak sirimiri/6 0161 Hemendik 50 milioi urtetara hemen alboko marrazkian ikusten den eran ager daiteke lurrazala.


56. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/3 0062 Lurrazala ez da beti leku denetan itxura berdinean azaltzen.


57. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/3 0062 Lurrazalaren itxura desberdinak erliebeko elementuei esker somatzen ditugu batipat, hau da, paisaian agertzen diren mendi, haran eta abarrei esker.


58. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurunea/2 0046 Iharduera honen bidez urak lurrazala nola bustitzen duen frogatu nahi dugu.


59. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurua/3 0052 Lurrazalean toki bat aurkitzeko orduan, pertsonok plano eta mapetan agertzen diren marra batzuk imajinatzen ditugu; marra hauek ustezko marrak dira:


60. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurua/3 0052 Horregatik Eguzkiak lurrazalaren erdia baino ez du argitzen, orduan eguna izango da eta ilun dagoen tokian gaua.


61. 1991> euskara batua ikasliburuak ingurua/3 0063 6. Imajinatu, eskuineko zirkulua lurrazala dela eta bertan dagoen ur guztia batu dezakezula.


62. 1991> euskara batua ikasliburuak elhuyar 0461 Lurrazalean ere ugaria da.


63. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0127 Lurrazala lantzen dutenak dira eta lehen aipatutako uraren zikloarekin zuzenean erlazionaturik daude: lurgaineko eta lurrazpiko urak, itsasoa, izotza...

64. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0127 Horrela gertatzen da, esate baterako, atmosferako hezetasunarekin, edo eguzkiak lurrazala lehortzen duen kasuetan.

65. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0137 Lurrazaleko urak: errekak eta ibaiak

66. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0156 Esate baterako, lurrazalean gertatutako jasotze edo tolestura indar orogenikoei esker, edo sumendien erupzioak direla medio, mendiak edota mendikateak sor daitezke.

67. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz 1996 0057 EGUZKIAK BEROTU EGITEN DU LURRAZALA ETA HONEK ERRADIAZIO INFRAGORRIAK IGORTZEN DITU

68. 1991> euskara batua ikasliburuak mega gaztetxo 0181 Lurrazalean segundoko ur tonelada ugari lurrintzen dira.

69. 1991> euskara batua ikasliburuak lur eta ingurugiro 00200 Itsasertzeko ordokiak urpeko plataformak ziren garai batean eta lurrazalean geratu ziren kostaldearen goratze-prozesu baten ondoren.

70. 1991> euskara batua ikasliburuak lur eta ingurugiro 00300 Orain artean aztertu ditugun lurzoruen gaineko inpaktu horietaz gainera, giza jatorria duten jarduera aipagarri batzuk ere gertatzen dira lurrazalaren gainean, eta jarduera horiek eskualde bateko lurzoruen kalitatean eta kopuruan zuzeneko eragina duten geologia-inpaktuak ekar ditzakete.

71. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00073 Erliebe karstikoen ezaugarrien artean lurpeko galeriak daude. Galeriak lurrazalarekin komunikatuta daude batzuetan baina ez beti, eta kasu askotan lurpeko ibaiak dituzte barnean.

72. 1991> euskara batua ikasliburuak naturz/dbh 00145 - Troposfera, lurrazalaren gain-gainean dagoen geruza; tenperaturak beheraka egiten du pixkanaka lurrazaletik urrundu ahala (6,5 ampdeg;C inguru kilometroko).

73. 1991> euskara batua ikasliburuak teknologia/dbh 00161 Kuartzoa silizio dioxidoa (=sIo=2), Lurrazaleko mineralik ugariena da: hondar-aleak gehienetan kuartzozkoak dira eta granitoa ere neurri handi batean kuartzoz osaturik dago.

74. 1991> euskara batua ikasliburuak teknologia/dbh 00175 Izpi infragorrien bitartez, sateliteak hodeiek eta lur-azalak botatzen duen beroa ere aztertzen du.

75. 1991> euskara batua ikasliburuak biolgeol/dbho 00014 Mendi garaiak eta haran sakonak lurrazaleko zimurtasun soilak dira.

76. 1991> euskara batua ikasliburuak biolgeol/dbho 00014 Harrien banaketaren irregulartasunak eta, ondorioz, dentsitatearenak, lurrazaleko puntu guztietan grabitate-indarra berdina ez izatea eragiten du.

77. 1991> euskara batua ikasliburuak biolgeol/dbho 00014 Oliobide baten trazatuaren azterketa, sateliteen nabigazio- eta komunikazio-bideen iragarpena, koheteen ibilbidea, etab. zehaztu ahal izateko, Lurraren tamaina, forma, masa eta lurrazaleko puntu guztietan grabitatearen balioa xehetasun handiz ezagutzea beharrezkoa da. Horiek aztertzeaz Geodesia arduratzen da.

78. 1991> euskara batua ikasliburuak biolgeol/dbho 00014 Haranak eta mendiskak bezalako ezaugarriek lurrazalari topografia deitzen diogun forma ematen diote.

79. 1991> euskara batua ikasliburuak biolgeol/dbho 00014 Ur gainetik dauden lurren topografia lurrazaleko puntu bakoitzaren itsas mailarekiko altuera neurtuz finkatzen da.

80. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura i. goikoetxea 00109 Lurrazala, erreginaren pare, hosto nabarrez osaturiko soineko luze eta zabal batez jantzia da.

81. 1991> euskara batua literatur prosa j.a. arrieta 00172 eta nola Urantzu ibar honetako muino eta padura guztietan aurki daitezkeen ontzako urre hauen aztarren distiratsuak, zenbaitetan lur-azalean bertan, beste zenbaitetan, berriz, oraingo etxeak eraikiak daudeneko orubeetan azterketan hastea posible balitz, hantxe azalduko liratekeela oso sakonera sartu beharrik gabe, gertatu ere Udaletxeko paper zaharretan gertatu den bezala, han, adibidez, aski izan baita pare bat arasatan bazterturik zeuden beste hainbat liburukote zaharri hautsa astintzea, zera azaltzeko, alegia, Gazteluzar-eneko gordailuan bilduta dauden (ez: zeuden) moneta zahar urrezkoen ale berdintsuak, edo, ale osoak ez badira ere, ale-printzak bederen, metal bereko hauts-zipriztinak behinik behin.

82. 1991> euskara batua literatur prosa j. gaztelumendi 00092 Harriak biribilduak ditu gurdibideak; zartaturik, ximeldua du lur-azala.

83. 1991> euskara batua literatur prosa k. perez 0020 MAILAKETAREN AUKERAK MUINO ETA MENDIEN LUR-AZAL OKERRA ERABILI AHAL IZATEA AHALBIDERATZEN ZUEN.


84. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hautaprobak 1994-96 00060 Seriean erregistraturiko prozesu geologikorik zaharrenak aurrekanbriarreko ziklo orogenikoan gertatu ziren (ikus a atala): lurrazaleko zona sakonetan, tenperatura eta presioaren gehiketaz, gradu altuko metamorfismo eta metasomatismoaren ondorioz sorturiko granito eta inguruneko arroken eraketa (1, 2, 3 eta 4 unitateak) jazo zen.

85. 1991> euskara batua saiakera-liburuak hautaprobak 1994-96 00060 Aurrekanbriarreko materialek igotze tektoniko jarraia pairatu zuten, hauen deuseztapen higakor bortitza gauzatuz eta lurrazaleko zona sakonetan eraturiko materialak azaleratuz. Honek, material hauek 5 unitatetik bereizten dituen azal higakorra sortarazi zuen.

86. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. errekondo 0013 Hidrolorontzian, kapilaritatez, ureztaketa behetik gora gauzatzen denez, gauak lurrazalean azaldu ohi dira, honen itxura asko itsusituz.

87. 1991> euskara batua saiakera-liburuak atlantida 0093 Beste lurrikara bortitz bat han bertan gertatzeko, denbora behar da berriz ere lurrazaleko tentsioak balio maximora hel daitezen.

88. 1991> euskara batua saiakera-liburuak elhuyar 0619 kalitxe. iz. 1. (Geol.) Klima lehorreko lurrazalean agertzen den karezko geruza edo zarakarra, euri-uretan disolbatutako kaltzio karbonatoak sortua.


89. 1991> sailkatu gabeak egunkariak dnoticias 1994 0046 Hemendik 100 urte baino lehen 10.000 milioi pertsona izango gara lurrazalean.


90. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... napartheid 1996 0036 Gehiegi sufritu dut orain arte, isilean eta dohainik lurrazaletik desagertzeko.

91. 1991> sailkatu gabeak hilabetekari, noizbehinkariak,..... unescoalb 1992 0006 Programa honek, Geologi Zientzien Nazioarteko Elkartearekin batera gauzatzen ari denak, lur-azalaren historia eta berezko baliabideen sorrera hobeto ulertzea du helburu.