XX. mendeko Euskararen Corpus Estatistikoa

1. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak lander 0595 Gero bai ordean, bere bikalgoako eta bere erretorgoako berrogoi bat urthez, aditu eta altchatu zituen, euskara baizik ez zekiten herritar batzuenganik, bai eta ez gutienik Baratçabal, Atharratzeko bere erretor, eta Iribarne, Zalgizeko erretor, bi euskalzale garbirentzat ezagutuak zirenen eta aspalditto zenduak direnengandik.

2. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak lander 0603 Guziaren buru bada, Bilzar-Lagun eta Euskaldun Anaia maiteak, gogoari emateko badiogu, guk ere, euskalzaleen izena dakharragunek, zeinek gure tokietan egiteko, eta baitezpada egiteko dugula, J.Bte ALTHABE, gure lagun lasterregi zenduak, eta Don FREDERICO BARAIBAR-ko, behiñere baino distirantago denak, zeinek bere moldez, molde ederrez, egin dutena: hori da, guk ere, dela gure lan artetan, dela beharrezko gure harahunatetan, egin dezakeguna: bazter eta zokho guzietarik, euskal-hitz arroztu eta arrozterat emanak direnen artha handiz eta handienez biltzea, eta bilkhurarat ekhartzea: bide hortaz eman dakiontzat, gure mintzaira zahar eta maiteari, eman dakioken iraupen, hedamen eta distiradura guzia, Euskalzaleen-Bilzarrak halaber, bozkariagarri bezain goresgarri dukeena.

3. 1900-1939 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak lf 0191 Bainan erraiten daukutenean zendu gaichoak Eskualzaindiko jargia baztertu zuela bertze eskualari batzuen etsai ez nahiz, ez bide daukute erakusten elgartartean duketen behar ez bezalako hisiarik?.

4. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak amez adisk 0046 Zanduai yauresketa ain gurenak eman zizkieten antziñakoak edo gure asabak siñesgarriagotzat ditut; ez zuten ori egingo, noski, ezer ez zioazkiela uste izan ba'lute.

5. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak jmb 0157 Arbasoen arimen tegi edo bilgune dalako, arimai, etengabe, argia eskeintzen zaie, oitura zar batek agintzen dunez; supizguan, berriz, beti bizi gordetzen dute txingar bat illei lazto txiki batez bederik argi egin bear zaiela-ta; leiotako erlatzetan, iakiak ezartzen ditute zenduentzat eta ezkaratz edo etxeko sarrera nagusiak eguzkibegiruntz itzulita egiteko ekandu zarrak ere orixe erakusten digu.

6. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak jmb 0157 Aietan bete oi ditute etxeko zenduen alderako zenbait ritu: arrespontsuak abestuz, argizari, iakiak eta dirua ere eskeiñiz.

7. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak jmb 0157 Are argiago erakusten digu bataio gabe il diran aurtxoak etxearen egalpean edo baratzan eorzteko oraindik ere bizi dan oiturak; kristau-legearen saietsean bizi izan diranak iltzerakoan beuren etxeko egalpean eortzi bear diralazko erriesakeretan tinkotutako siniskizunak; leioetan, baratza edo etxe-illeri gaineko leiotean, argiak piztu ta opariak (iaki naiz diru-opariak) ezarteko ekanduak; aipatu argiek zenduen arimak lurpean argituko ditutelazkoan, eta iakiak iango.

8. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak jmb 0157 Andik eraman bear dira gorpuak elizara ta illerrira: bertan, batez ere bide-gurutzetan, zenduaren oe-lastaia erretzen dute, elizan il-elizkizunetan ari bitartean; bertan, zenduaren etxe-aurrean, sua pizten dute eta aokikoak, illotzari lur emanda illerritik itzuleran, aren inguruan biltzen dira otoitz egiteko.

9. 1940-1968 gipuzkera saiakera-artikuluak jmb 0157 Beraz, etxea, oikonomi, gizarte ta erlisio legez antolatutako bilkura bat duzute, sendiak osotua, oraingo bizilagunen eta zenduen arimen elkartasuna, oitura iatorren eta ezin utzizko erlisio-eginkizun zenbaiten kabi.

10. 1940-1968 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak dass 0212 Erran behar da zenbeit urthe hotan Eskuarari eta Eskual ohidurer hasia zela mundua ohartzen, eta berrikitan zendua zan Ant. d'Abbadie'ek erain hazia sortzen, hazten eta fruitu emaiten zela abiatua: hirur urthe lehenago, Donibane Lohizunen egin ziren batzarre edo biltzarre (1) Fampecirc;tes de la Tradition Basque 15 ou 22 aoampucirc;t 1897 Saint Jean de Luz handiak eskualdun khartsu zenbeitek oraino gogoan zerabiltzkaten.

11. 1940-1968 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1946 00001 Omia Saindu ederra igan dugu. Hil-herrietan Aita Duhart misionestak bihotz guziak hunkitu ditu, gure zendu gaichoez mintzatuz eta gure heien ganateko eginbideak hain sarkorki aipatuz.

12. 1969-1990 euskara batua literatur prosa j. goikoetxea 0080 Hau esanda, zendu (hil) egin zen Jesus.

13. 1969-1990 euskara batua literatur prosa i. haranburu 0011 Izan ere, On Rafael, bi Chinchillatarrak eta Janiche, denek Nela zuriaz ezagutzen zuten Manuela Chicaren umearen gaubeilara zihoazen, arratsalde hartan bertan zizare sukarrez zendu bait zen.

14. 1969-1990 euskara batua literatur prosa i. haranburu 0011 Mihi gaiztoek, edonon ere gaizto direnak, baina gaiztoago, askoz ere gaiztoagoak, horrelako herri txikietakoak, zendua On Rafaelen seme zela aditzera eman zuten garai batean, eta orain are indar handiagoz.

15. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. larre 0034 Azkenik Baxenabarren guk ezagutu edo ezagutzen ditugunak izenda ditzagula: horra Meltxor hegoaldetik etorria zena, Zubikoa-Ibarra Bankako baztandarra, dena izpiritu eta zirto, Manex Hiriart Ezterentzubitarra eta Xalbador haundia zenduetan, azken honen obrak eta Odola beti mintzo bait dira oraino, bai eta ere Jean B. Bide bertsuzale eta egile ere zena.

16. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak e. larre 0036 Beste Kaxo bat hor ere; Kanbon aldiz Erguy ez aspaldi zendua.

17. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak batzagiriak 1985 0492 E. Knô*rr jaunak gero, In Memoriam gozaro eta maitasunez mamitutako txostenean irakasle zenduaren bizia, ikasketak, maisu lana eta euskal sena agertu ditu.

18. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak j. haritschelhar 0474 Halere idazle guti dauzkagu gaurko egunean: Monzon zendua, Labaien eta Larzabal ixilduak, konda daitezke esku batean gaurko idazleak.

19. 1969-1990 euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 0025 300.000 fitxatik gora omen zeuzkan bilduak zendu zenean.

20. 1969-1990 euskara batua saiakera-liburuak eglu iii 0083 Gure adibideetan hiztunak ez dio ama hil duela, baina zendua duela soil-soilik, hila, kasu horretan, predikatu osagarriaren paperean dagoelarik.

21. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak otoizlari 1979 0005 Uztailaren 16-an sainduki zendu zaiku aita Ximun Etcheverry, larogoi-ta bat urtetan.

22. 1969-1990 lapurtera-nafarrera saiakera-artikuluak otoizlari 1979 0009 Gernikan, haitzondoaren inguruan, Altube zenaren ohoretan izan dira hitzaldiak, eta, ondotik, euskaltzain zenduen fagoretan meza.

23. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1989 0001 Bazuen ere lehen kusi bat Pete Harguindeguy, Kalifornian, hau geroztik zendua, eta hunek uste zuen, Wyoming alderat joan zela, artzain.

24. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1989 0002 Laborari zintzoa, lagunarekin 11 haurren aita, bere aita-amak bezala, eta pilota beti zerbitzatu duena, gaztean jokatuz bezala geroan Emak-Hor elkartearen buruzagietan. 74 urtetan zendu da.

25. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak j. haritschelhar 0001 Fernandel-en ondoan ikus zitezkeen jadanik zenduak diren jokolariak hala nola Gabriel Gabrio, Marguerite Moreno, Robert Le Vigan eta bertze....

26. 1969-1990 sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak a. irigoien 0001 Xalbador, nafarroa behereko txori euskalduna IN MEMORIAM Atzo, Urepeleko bere herrian bertan egin zitzaion gorazarre handiaz batera, Euskal Herriaren amodioak eraginik zendu zitzaigun Nafarroak sortu duen gizon eta poetarik handienetakoa.

27. 1969-1990 zuberera antzerkia etxahun iruri 0009 Hantik ezkapi eta zen
Napoliarat jokhatû
Bena eritarzûn latz batek
Zeitzon lagûnak oro zenthû.

28. 1969-1990 zuberera antzerkia casve sgrazi 0032 Hor bazterrak bethikuak,
bena oihanak aphûrtûrik,
Segûrki lekhûka zunbait
etxalde ere zenthûrik.

29. 1969-1990 zuberera antzerkia casve sgrazi 0158 Aitabero
Haitxandi aitzindaria
herria'ntako zenthûrik,
Dûgû baratze berhezian
uhurekin ehortzirik.

30. 1991> euskara batua haur-/gazte-literatura k. linazasoro 0063 Zenduarena berarena izan al zen erru guztia?


31. 1991> euskara batua poesia a. arkotxa 0030 HIROXIMA LOREZ ESTALI ZEN
MARINA kanpora so dago. Zerua iluntzen ari. Haizea.
Igande arratsaldea. Etzaizkio batere gustatzen igande
arratsaldeak. Erraten elakike nundik datorkion alergia
hori. Marrats-lore kolkoak ari polliki polliki idekitzen.
Hemendik hamabortz egunetara lore ubel pikor usaintsu
guziak zabalduko. Haize grisak inarrosten ditu. Martxoa.
...Martxoaren lehendabiziko egunean zendu zen. Hor
hil zen. Geltokian. Burdinbideen laberintoa. Sarea. Sare
metalikoa. Ez. Enuen ezagutzen. Biloak kizkurrak omen
zituen. Beltzak. Nik argazkia nuen bakarrik ikusi. Etzana
zagon luze luzea. Profesionalak. Lan errexa. Mugan ziren
erraiteko moduan. Metro andana bat. Bertzerik ez...
Ximixta batek ebakitzen du zeru goibela
Ortotsaren burrunbak mitrak daldarazten. Ezagun zen
goizetik denbora hunek etzuela gauza onik ekarriko.
Marinak airearen sapa, elektrizitatez haunpatua, abantxu
hazta lezake. Lehen euri tantak erortzen hasten. Ttitta
ilunak zimenta idorrean. Leihoa idekitzen du, euriak
idetzartzen dituen usainetaz mozkortzeko. Errauts bustia,
belar pikatu berriaren usain goxoa, marrats-loreen
perfume zoratzailea.


32. 1991> euskara batua literatur prosa j. gaztelumendi 00084 Kaz-kaz, kaz, belarrak... Auskeneko osaba eta izeba zendu zireneko egunak oroitu zituen Patxik.

33. 1991> euskara batua literatur prosa lasa denboraldi 0101 Zuek, animaliak tristurazko nigar intziriak bota dezatela nahi zenuketen horiek, gaisoak etsi dezaten, zenduak gaizki lo egin, saia zaitezte ene hondamendia eta ene lozorroa kontatzera.


34. 1991> euskara batua saiakera-liburuak a. agirre 00110 Azaroan arazorik gabe pasa zuen 24 aingura handi eta 100 txikiren ikuskapena, baina zorrak areagotzen eta fabrikaren izen ona erabat galtzen zihoan. Hurrengo urtean Okendo zendu zen, bai, eta zorigaitza ia erabatekoa izan zen.

35. 1991> euskara batua saiakera-liburuak touring 00102 Harrez gero, ilusio eta maitasun handiz jarraitu zuen klubaren ibilbidea, 1990-07-18ko egunez zendu zen arte.

36. 1991> euskara batua saiakera-liburuak lmuj 00215 Hire osaba karlista hil zenean ere amona Bonifaziak jaiotetxeko teila bat erauzi omen zian, zenduaren arimak zeruranzko bidea errazago ukan zezan...

37. 1991> euskara batua saiakera-liburuak f. rius 00010 Toki guztietan laudatu zuten zendu zenean, komunikabide guztiek aipatu zuten bere heriotza, askok analisi sakonak argitaratu zituzten, baina telebistak ez ziren bere lanari buruzko ziklo bat eskaintzeko gauza izan, eta zinemazaleei, kasu gehienetan bezala, aterabide bakarra geratu zitzaien beren protestak azaltzeko: egunkarietako zuzendariei eskutitzak idatzi.

38. 1991> euskara batua saiakera-liburuak j. arruti 00134 Berehala itzuli ziren eta Churchillek bere babes osoa eman zion zendutakoaren alabari.

39. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak k. zuazo 0978 Horren froga ezin hobea da urte luzeetan zehar bildu zuen 300.000tik gorako fitxa kopuru hazia, horietarik zenbait bera zendu ondoren argitaratu diren Orotariko Euskal Hiztegia-ren lehenbiziko lau liburuki marduletan erakustera eman zaizkigularik.


40. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j. erzibengoa 0019 Txanpa izeneko ibiltariak badauka abantaila bat gutxienez: urte batzuk egin ditu hareatzan; borroka egin du elementuen aurka; badaki zer den hastapenetako bakardadea; ezagutu ditu anaiak; izan ditu ikusle, ikasle eta irakasleak; kritikatua izan da; goraipatua eta zendua; itsasoan intxaur-azala bezala dantzatu eta astindua...


41. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak j.a. lema 0048 Xa urteko hilkortasun-tasa da eta Ya urteko zenduen kopuru osoa.


42. 1991> euskara batua saiakera-artikuluak e.l. adan 00040 Monzon ez zen bakarra izan. Hegoaldeko erbesteratu batzuek izan dute parte handia Ipar Euskal Herrian bertsolaritza berpizteko; gogora ditzadan Teodoro Hernandorena berrikitan zendua eta Manu Sota, bilbotar aristokrata, mendizalea, poeta.

43. 1991> gipuzkera bertsoak j.m. murua 00000 Euskerazaintza'k oroitzapena
otoiz onaren modura;
nola aaztu gaur zendutakoen
jarduna eta ardura?
Jaungoikoaren deia artuta
zeruan dute bilkura
jaso dezagun aien bitartez
andik datorren onura.

44. 1991> lapurtera-nafarrera poesia leon 0055 Aita zendu eta, haurrak lotu lanari.
Beren lur guziak azpiz goiti ezarri,
hemen, han:
orotan.
Hain ontsa non, ondoko urtean, lanaren sari,
lur guziek uzta bat gaitza baitzuten ekarri.
Eltzurre bihirik
ez zen ez gorderik.


45. 1991> lapurtera-nafarrera saiakera-liburuak a. hirigoyen 00115 Hemen aldiz, mende hastapen huntan zendu den hiztegigile lapurtar batez mintzo naiz.

46. 1991> lapurtera-nafarrera saiakera-liburuak j-l. davant 00012 Ilun-zeinuetan sartu zen agonian eta laster eman zuen azken hatsa, emaztearen alboan, Pariseko 120 rue du Bac karrikako gela batean, Chateaubriant mende erdi bat lehen (1848) zendua zen ber tokian.

47. 1991> sailkatu gabeak bertsoak bertsopaper 0100 10. Pariseko poliza, beren chatoetan
Sarthu zitzeraikoten hek ustegabetan
Bai eta harrapatu, ohe ederretan
Oilanda banarekin, permanat berritan.
11. Zer uste gabetako, bisita ederra
Oilandetarik junitia, oilarren artera
Bai eta sekulako kartzela dorpera
Gillotina ez bada segurraz galera
12. Pariseko polisak, biharamunian
Bayonarat ekharri, zituen treinian
Hemengoak harturik, jautsi zirenean
Presentatu zituzten jujen aintzinian
13. Interrogaturikan orduan serioski
Agapitok hiltzailia, zela ihardetsi
Harmez okupatzeko bertzia zela bethi
Ez othe dira biak, hoik elgar iduri.
14. Arantzeak dituzte, lanari kausitzen
Mundutiarrak direnian, hola abiatzen
Bertzerenez aberats, dena promenatzen
Galdu eta larru has, ez daki kurritzen.
15. Finitzen dut eginez othoitz bat jaunari
Eta Guanes Margaury, zendu gaizoari
Gainkoak bereganat har dezala hori
Kriminelez Satan, da izanen jujari.


48. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak enbata 1998 00002 Bai eta sortu, geroa segurtatzeko, Elkarlanean Fundazioa. Orai biak zenduak, zorigaitzez, bainan beti bizirik euskalzaleen bihotzetan.

49. 1991> sailkatu gabeak astekari eta hamaboskariak herr 1996 0002 Gaur egun zenduak diren bere aitameri ere omenaldi bat eskainia izanen zaie.